(11:38) Bây giờ đến cái giai đoạn mà tu tập Tứ Niệm Xứ rồi. Vậy thì tiếp tục ở trên cái bước đường mà tu tập Tứ Niệm Xứ, thì chúng ta đã bước qua một cái giai đoạn Niệm thì tức là phải tới Định. Chữ Niệm ở đây thì có bốn chỗ để mà chúng ta niệm. Nhưng mà chữ niệm, Tứ Niệm Xứ đây là bốn cái chỗ để đặt pháp, chữ niệm ở đây là pháp. Cho nên chúng ta đặt cái pháp ở trên cái chỗ đó, cái nơi đó để mà chúng ta tu tập cái nơi đó. Chúng ta tu làm sao cho đạt được cái chỗ đó.

(12:10) Cho nên khởi đầu tu tập Thiền Định, bởi vì ở đây đạo Phật nói chung hoàn toàn là Thiền Định, không có pháp nào là không Thiền Định. Mới đầu vô chúng ta tu tập Chánh Niệm Tỉnh Thức thì cũng là Thiền Định. Nếu không có cái pháp này, không có pháp Chánh Niệm Tỉnh Thức thì chúng ta không ngăn chặn được ác pháp, thì Tứ Chánh Cần chỉ là nói suông, không có nghĩa gì hết, không có cách thức tu rồi.

Cho nên nếu mà dạy tách riêng từng cái pháp, như Tứ Chánh Cần riêng ra thì chúng ta nói: “Các pháp ác chưa sanh, không cho sanh” thì lấy cái gì không cho nó sanh đây? Mà người ta bảo là mình đừng cho sanh. Không cho sanh là tôi làm sao tôi không cho sanh? Nó từ ở trong tâm tôi, nó từ ở các pháp ở ngoài nó đập vô, nó chửi mắng tôi. Nó làm cho tôi khổ, thì tức là tôi phải sanh, mà bảo tôi đừng sanh thì tôi lấy cái gì tôi chận nó được đây?

Cho nên vì vậy nếu mà chúng ta lấy riêng nội cái pháp Tứ Chánh Cần mà tu thì chắc chắn là chúng ta không biết đâu. Cho nên hầu hết là các thầy, các hòa thượng mà giảng dạy về Tứ Chánh Cần nó độc lập riêng nó ra thì coi như là các thầy đó không biết pháp tu đâu.

Cho nên nói Tứ Chánh Cần, chứ sự thật ra chúng ta đang tu những cái Thiền Định: Chánh Niệm Tỉnh Giác định, Định Niệm Hơi Thở, Định Vô Lậu. Ngay trên đó chúng ta mới ngăn chặn được các pháp ác và không cho các pháp ác tăng trưởng. Đó thì nó phải có cái pháp để mà chúng ta tu tập. Bây giờ chúng ta đã hiểu được như vậy, thì cho nên tất cả các pháp của Phật đều gọi là Thiền Định hết, không có pháp nào là không Thiền Định.

Chúng ta có cái quan niệm sai lầm là hễ khi nào mà nói Thiền Định là phải khoanh chân ngồi kiết già, rồi ngồi đó hít thở hay niệm Phật mới gọi là Thiền Định. Hễ thấy ai ngồi thì gọi là Thiền Định, còn cái người mà đi họ không cho Thiền Định. Mà ngay cả khi mà chúng ta đi kinh hành, mà chúng ta nhiếp tâm, đó là Chánh Niệm Tỉnh Giác Định của người ta mà, cái định ở trên cái hành động đi của người ta mà.

Trong khi người ta quét sân, người ta lặt rau, người ta nấu cơm, người ta làm mọi công việc, thì người ta đang tu ở trong cái định chánh niệm rồi. Cái tâm người ta đang giữ cái chánh niệm đó, cái niệm chân chánh đó, để ở trong cái tỉnh thức đó.

(13:59) Thế mà mình không cho người ta định. Bảo là mình phải ngồi trước bàn thờ Phật cà, đốt cây hương lên cà, rồi mới ngồi tréo chân lên trên đó, rồi ngồi hít thở nó. Mà trong khi hít thở đó chắc gì mà cái tâm của người hít thở đó là nó đang yên tịnh, nó không có vọng tưởng đâu. Nó nghĩ tầm bậy, tầm bạ, nó ham. Nó ngồi đây mà nó nghe ở ngoài bếp người ta chiên xào gì đó, bắt đầu nó nước miếng chảy ra, nó nhớ ba cái đồ chiên, đồ xào. Thì thử hỏi như vậy là lúc đó nó thiền hay là lúc đó nó thèm ăn? Cho nên khi mà ngồi thiền như vậy thì thử hỏi khi mà người ta đi kinh hành, người ta có ngủ không? Còn mình ngồi thì một lúc nghe nó an an, cái thân nó lặng lặng cái bắt đầu gục xuống cái như vầy, thì cái đó là thiền gì? Thiền gục chứ thiền gì?

Bởi vì người ta nhập Tứ Thiền thì cái anh này lại nhập Ngủ Thiền. Anh ngủ ở trong thành ra anh nhập Ngủ thiền chứ sao? Anh hơn Phật là cái chỗ anh nhập Ngủ thiền. Cho nên cái ngồi nó không có phải là cái chỗ thiền, nhiều khi nó lại sai lệch đi, nó chưa đúng. Nhưng cái ngồi cũng là một cái tu thiền, nếu mà tu đúng. Còn bây giờ mình tu mình cứ gục lên, gục xuống thì cái đó là thiền gì? Hay hoặc ngồi đó mà loạn tưởng, nhớ cái này, nhớ cái kia, thì cái đó là thiền gì? Đó là không phải thiền.

Còn bây giờ người ta đi như vậy, mình cho là người ta không tu thiền thì cái đó sai. Ờ tu là phải vô chùa gõ mõ, tụng kinh, cái đó là trật nữa. Cái đó là chửi lộn với ông Phật, chứ tu cái gì? Lâu lâu Ông Phật ông làm thinh, Ông ngồi bằng xi măng, Ông ngồi đó, mình cứ réo tên “Nam Mô A Di Đà Phật” tức là chửi Ông chứ gì? Kêu tên Ổng, chửi Ổng. Nếu mà Ổng không bằng xi măng chắc là Ổng cũng không chịu nổi, buông chân xuống Ông cũng rầy dữ: “Sao mày cứ kêu tên tao hoài?”. Bây giờ thử hỏi đi mình ngồi đây, mà ai kêu tên mình có tức không? Cứ réo tên mình hoài không tức sao? Còn bây giờ Ông Phật ngồi đó, thí dụ Ông Phật Di Đà mà cứ: “Nam Mô A Di Đà Phật, Nam Mô A Di Đà Phật…​”. Ông tức mình: “Tên tao sao mày cứ gọi hoài”. Đó là những cái sai, nó không có đúng đâu!

Cho nên ở đây phải thực hiện là làm sao cho Thân-Thọ-Tâm-Pháp của mình nó được thanh tịnh, nó không bị ác pháp, nó làm cho được giải thoát ngay đó, thì cái đó là cái đúng. Cho nên ở đây thì phải biết rằng tất cả những pháp của Phật đều là Thiền Định.

Khởi đầu tu tập Thiền Định là bắt đầu từ Định Tư Cụ. Định Tư Cụ tức là Tứ Chánh Cần.

(15:59) Các thầy thấy rất rõ. Bởi vì cái pháp này là pháp đầu tiên để mà chúng ta thực hiện Thiền Định. Mà Định Tư Cụ thì nó đã xác định cho chúng ta được ba cái định ở trên cái chỗ tu tập đó rồi. Mà quý vị đã được học và thực hiện trên Tứ Niệm Xứ, nghĩa là trên cái Định Tư Cụ này, là Tứ Chánh Cần này. Nó được thực hiện ở trên Tứ Niệm Xứ, chớ không phải bốn chỗ mà chúng ta tu tập. Thì lấy cái Định Tư Cụ này, đặt ở trên bốn chỗ đó để tu tập cho bốn cái chỗ này nó được thanh tịnh, tức là Thân-Thọ-Tâm-Pháp của chúng ta.

Cho nên Tứ Niệm Xứ là bốn lĩnh vực được quý vị thực hiện các loại Thiền Định trên đó, gồm có mười sáu loại định.

Nghĩa là Đạo Phật đâu có nói một cái thứ Thiền Định đâu, mà mười sáu cái loại định. Mà lấy bốn cái chỗ Thân-Thọ-Tâm-Pháp, mà gọi cái tên chung của nó là Tứ Niệm Xứ. Lấy bốn lĩnh vực này để chúng ta thực hiện mười sáu cái loại định ở trên đó. Để làm cho bốn chỗ này nó sạch sẽ, nó thanh tịnh, nó không còn ô nhiễm, nó không còn ác pháp nữa. Bốn cái chỗ này giải thoát là chúng ta giải thoát.

Chứ không phải là chúng ta tu cái vấn đề ngoài. Thí dụ như bây giờ niệm: “Nam Mô A Di Đà Phật” để cầu cho mình được vãng sanh Cực Lạc, thì cái đó là vấn đề ngoài rồi. Mà ngay cái thân này không có gột rửa cho sạch sẽ thì thử hỏi làm sao mà cho nó hết giận, hết hờn? Ngay cái tâm này mà không có gột cho nó sạch sẽ thì nó buồn phiền, lo lắng, sợ hãi, thương, ghét, giận hờn, đủ thứ. Cho nên Thân-Thọ-Tâm-Pháp là bốn chỗ để mà chúng ta tu tập làm cho nó không giận hờn, phiền não, không đau khổ nữa. Như cái thân của chúng ta nè, bị cái thọ nó làm cho cái thân chúng ta phải đau nhức cái chân, nhức cái đầu. Mà chúng ta không tu ở trên cái này, để khi mà cái thọ nó có đánh vào cái thân thì chúng ta không thấy đau đớn gì hết.

Thì cái đó là mới cụ thể để giải thoát được cái bệnh trên thân của chúng ta. Còn cái này chúng ta tu những bề ngoài. Ví dụ Niệm Phật nó có nhằm nhò gì ở trên thân này đâu? Cầu vãng sanh Cực Lạc thì nó có ăn thua gì? Còn bây giờ mình giữ Phật Tánh, thì Phật Tánh nó có nhằm nhò gì ở trên cái thân này đâu? Phật Tánh vô hình này kia, tôi kiến tánh thì thành Phật rồi, cần gì mà phải tu cái tâm này đâu?

(17:57) Do đó thì cuối cùng thì mình không giải thoát cái thân tâm của mình, mà ngay trên cái này, cái thân tâm mình đang khổ nè mà không có tu tập. Còn ở đây chúng ta ngay ở trên bốn cái chỗ đó gọi là Tứ Niệm Xứ, trên bốn chỗ đó để mà tu tập. Tu tập làm cho bốn chỗ đó nó không còn đau khổ, nó không còn chết chóc, nó không còn sinh tử luân hồi. Thì ngay bốn chỗ này là bốn chỗ chúng ta cần phải lấy các pháp, cần phải rèn luyện, cần phải làm cho nó sạch sẽ, làm cho nó không còn đau khổ nữa. Bốn chỗ này không còn đau khổ nữa thì chúng ta gọi là giải thoát.

Vì thế bốn lĩnh vực này rất quan trọng. Một con người ai cũng có bốn chỗ này.

Người nào, chúng ta cũng thấy là Thân-Thọ-Tâm-Pháp, phải không? Trong thân người, người nào cũng có bốn cái này hết, không có người nào là không có, ai cũng có hết.

Nhưng đối với người chưa tu tập, còn phàm phu thì bốn chỗ này là bốn chỗ ô nhiễm bất tịnh.

Nghĩa là tâm tham ăn, thân này ăn nè. Rồi tâm ham muốn cái này, cái nọ kia, nó ô nhiễm đủ thứ hết, mà nó bất tịnh, nó đủ cách hết. Cho nên Thân-Thọ-Tâm-Pháp của người phàm phu thì nó là bất tịnh. Nhưng mà đối với người mà tu tập thì Thân-Thọ-Tâm-Pháp của họ lần lượt nó mới thanh tịnh. Bốn chỗ này thường sanh khởi, vì nó bất tịnh đó, mà nó đem đến cho chúng ta nhiều cái đau khổ. Cho nên nói:

Bốn chỗ này thường sanh khởi mọi thứ đau khổ của kiếp người.

Nghĩa là nơi thân nè, nếu mà thân không bệnh thì chúng ta không thấy khổ, mà thân có bệnh chúng ta thấy khổ không? Khổ nè. Mà tâm chúng ta không bị ai chửi nè, mà nếu bị chửi chúng ta có thấy khổ không? Rồi tâm của chúng ta nó không có bình thường, nó không có gì hết, mà nó khởi nó thương, nó nhớ hay hoặc là cha mẹ nó bệnh đau, chết, nó khóc lóc bù lu, bù la bù lê thì thử hỏi nó có khổ không?

Đó! Rõ ràng là nơi bốn chỗ này nó thường sanh khởi những niệm đau khổ của kiếp người. Thì chúng ta biết được bốn cái chỗ đó như vậy, thì nó là Địa Ngục hay Thiên Đàng cũng nơi bốn chỗ này mà thôi. Cho nên bốn chỗ này mà không lìa xa ác pháp thì ngay đó là Địa Ngục cho kiếp người.

(19:57) Nghĩa là ác pháp là cái tâm khổ. Như mình sân là ác pháp, như mình tham là ác pháp, như mình ngu si là ác pháp, mình ham ăn, ham ngủ là ác pháp đó. Cho nên nếu mà mình không lìa các ác pháp này thì ngay đó là Địa Ngục của cái kiếp mình đó, luôn luôn lúc nào mình cũng khổ.

Còn nếu bốn chỗ này, Thân-Thọ-Tâm-Pháp này, mà chúng ta lìa xa ác pháp thì nơi đó là Niết Bàn. Chứ đâu cần đi tìm Niết Bàn ở chỗ nào? Nơi bốn chỗ này mà chúng ta lìa được ác pháp thì nơi đó là Niết Bàn. Chắc chắn ai cũng biết được cảnh giới Niết Bàn dễ dàng lắm, cụ thể lắm, nó rõ ràng. Không có ác pháp thì đó là Niết Bàn, có ác pháp thì nó là Địa Ngục, nó là đau khổ.

Tất cả các pháp môn Phật đều lấy bốn chỗ này thực hiện.

Nghĩa là cho nên luôn luôn pháp nào của Phật cũng ở trên bốn cái chỗ này để mà thực hiện. Cho nên tu tập, trau dồi, rèn luyện hay dứt bỏ đều ở trên bốn chỗ này. Bây giờ ví dụ như cái thân chúng ta nghiện thuốc, nghiện cà phê, nghiện thuốc phiện, nghiện rượu. Thì ở chỗ cái thân nghiện này, nó muốn uống rượu, nó muốn hút thuốc, nó muốn uống cà phê, nó thèm, nó khát nè. Thì do đó chúng ta phải nỗ lực, muốn làm cho nó thanh tịnh, không còn ham muốn đó nữa thì phải dứt bỏ, không có được uống rượu, không được hút thuốc, không được uống cà phê, không được hút á phiện.

Thì như vậy mình tự dứt bỏ mình, chứ không ai dứt bỏ cho mình được hết. Bởi vì cái này là do nhân quả mình đã tạo ra, thành thói quen, thành nghiệp thì mình phải chịu bỏ chịu lấy, chứ ai mà làm giúp cho mình được? Cho nên ở đây thì ngay từ ở trên cái chỗ Thân-Thọ-Tâm-Pháp này mà mình dứt bỏ, mình rèn luyện, mình trau dồi thì nó sẽ trở thành những thiện pháp, nó làm cho mình được giải thoát.

Chứ không phải ngoài cái chỗ này mà mình đi cầu khẩn, mình tu tập cái gì để cho nó giải thoát được, thì không bao có được. Mà phải ngay ở trên bốn cái chỗ này, gọi là Tứ Niệm Xứ. Cho nên chúng ta học Tứ Niệm Xứ, chúng ta phải hiểu được rành cái chỗ này. Chứ nếu mà học Tứ Niệm Xứ mà không rành thì chúng ta coi như là cái pháp Tứ Niệm Xứ, cho nên người ta nói Tứ Niệm Xứ là trái tim Thiền Định, gọi đặt cái tên vậy trúng không?

(21:56) Các Thầy thấy, đặt cái tên nó đâu có trúng, bởi vì nó là trái tim Thiền Định, mà thật sự ra ở đây mình làm cho nó thanh tịnh, chứ nó là trái tim cái thứ gì? Mà bao nhiêu thứ định mà đem đặt lên đây để mà tu nó, chứ đâu phải nó là cái nhịp tim của chúng ta để mà chúng ta thực hiện cái Thiền Định của Tứ Niệm Xứ này đâu!

Nếu mà nói như vậy thì Tứ Niệm Xứ là một loại Thiền Định để mà chúng ta để thực hiện các loại Thiền Định cao thiệt cao siêu của nó. Nó là cái gốc, nó là trái tim mà, cái nhịp tim, cái nhịp máu của chúng ta mà.

Nhưng mà nói như vậy không có nghĩa là đúng đâu. Bởi vì bốn cái chỗ này là bốn cái chỗ ô nhiễm của một con người phàm phu tục tử. Chúng ta muốn giải quyết cho nó thoát khỏi bốn cái chỗ ô nhiễm này, để cho nó được thanh tịnh thì chúng ta dùng các pháp Thiền Định khác, đem về đây để mà rèn luyện nó.

Cũng như bây giờ Thầy ví dụ để cho thấy, như cái nhà mình ở đây, cất lên bằng tầm vông, trúc tre. Nó xấu quá, nó không có đẹp đẽ. Cho nên từ đó mình mua những cái mành bằng nylon, mình trang trí cho những cửa sổ, rồi cửa cái để làm, hay hoặc là mua vài cái đèn như thế này để treo lên, để làm cho nó đẹp thêm cho nó coi nó được một chút, thí dụ vậy. Thì cái kia mình cũng phải đem những cái pháp khác để mà gột rửa, để làm cho nó sạch ra. Cũng như cái nhà mình bây giờ nó dơ, thì bắt đầu mình phải đem nước mình rửa cho nó sạch. Chứ cái nhà dơ, rồi mình lấy cái nhà dơ này mình làm cho nó nữa thì nó dơ nữa làm sao?

Cho nên ở đâu mình biết cái nơi này nó đang bị bụi bặm, dơ bẩn, ô nhiễm, không có sạch. Cho nên mình mới lấy cái bàn chải nè, mình mới lấy cái thùng nước nè, lấy xà bông, thuốc tẩy mình đem vô đây, mình mới tạt nước, mình rửa mình cọ cái chỗ này cho nó sạch. Thì cái chỗ này đang bị cọ rửa sạch mà gọi nó là Thiền Định thì Thầy thấy nó là Thiền Định gì? Có hiểu vậy thì mới biết được cái chỗ tu tập của chúng ta.

Chính thân-thọ-tâm-pháp của chúng ta nó đang ô nhiễm, nó đang tham mê, nó đang giận hờn, nó đang phiền não. Mà bây giờ nó đang nhiễm như vậy thì chúng ta phải lấy Định Niệm Hơi Thở, Định Chánh Niệm Tỉnh Giác, Tứ Chánh Cần, Định Vô Lậu, Sơ Thiền, Nhị Thiền, Tam Thiền, Tứ Thiền để mà rửa nó, làm cho sạch ra đi.

(24:14) Nhờ các Thiền Định này mà làm cho nó sạch. Thí dụ như các Thiền Định này nó cũng như là cục xà bông, bàn chải, bàn chà, chúng ta chỉ còn ra công mà chà cái nền này làm cho nó sạch, vách này chà rửa cho nó sạch. Thì như vậy rõ ràng là bốn niệm xứ này nó có phải pháp để chúng ta tu đâu? Mà nó là nơi để mà chúng ta chùi rửa cho sạch, bởi vì nó đang dơ bẩn, nó đang ô nhiễm, có đúng không?

Thầy nói đây, quý thầy cứ suy ngẫm có phải không? Thân của quý thầy hiện bây giờ, nếu mà nói là tôi không ô nhiễm thì tức là thanh tịnh rồi. Mà thanh tịnh rồi thì cái thân quý thầy nó đâu có còn mà bẩn thỉu như thế này? Tức là nó đâu còn bất tịnh. Cho nên do vì vậy mình mới xét cái thân mình nó còn bẩn thỉu lắm, nó còn bất tịnh lắm. Cho nên mình phải còn gột rửa, mà còn gột rửa tức là còn tu. Cho nên phải lấy cái pháp mà để gột rửa nó, mà pháp còn gột rửa nó thì tức là tu. Cho nên ở đây không thể nói Tứ Niệm Xứ là pháp môn được, mà Tứ Niệm Xứ là bốn chỗ để chúng ta dùng các pháp môn khác để tu tập trên đó. Cho nên Thầy mới nói Tứ Niệm Xứ nó sẽ xác định được các loại thiền ở trên đó. Trước kia Thầy có tuyên bố những cái lời nói đó.

Hầu hết là người ta giảng về Tứ Niệm Xứ, người ta không lột trần được cái này. Dường như là Tứ Niệm Xứ là một cái pháp môn để tu, chứ không phải là thấy nó được, ở trên đó nó xác định được. Cho nên cái người mà giảng về Tứ Niệm Xứ, họ không xác định được các định ở trên Tứ Niệm Xứ.

Như “trên thân quán thân” nè, tu cái định gì? Họ không xác định được. Mà họ xác định được, thì họ mới biết rằng cái thân này nó đang dơ bẩn cái này nè, nó đang nhiễm ô cái này nè. Thì bắt đầu mình phải đem cái định này, tức là cái bàn chải nè, cái cục xà bông nè, đem đến đây rửa chỗ đó cho nó sạch.

(25:59) Thì nếu mà đem cái bàn chải, cái cục xà bông, rồi đem nước đến mà rửa nó thì cái đó nó gọi là cái tên gì? Rồi đem một cái vật khác để mà lau cho nó khô thì nó gọi là tên gì? Nó phải có cái tên. Ví dụ như “Trên thân quán thân” tu về nhân tướng thì nó là Định Vô Lậu, nó “ Khắc phục tham ưu”. Mà “Trên thân quán thân” tu về hành tướng ngoại, thì nó có cái tên Chánh Niệm Tỉnh Giác Định. “Trên thân quán thân” tu về hành tướng nội thì có tên là Định Niệm Hơi Thở. Rõ ràng nó xác định được cái định đem lại rửa sạch cho cái chỗ đó, cái chỗ đó đang bẩn thỉu đó thì chúng ta rửa cho nó sạch. Mà rửa cho nó sạch thì tức là nó phải có một cái tên của Thiền Định đó, của cái pháp môn đó, làm cho nó sạch. Thì như vậy gọi là chúng ta đã hiểu được Tứ Niệm Xứ. Còn nếu mà không thì chúng ta không hiểu Tứ Niệm Xứ.

Bởi vì hầu hết là từ xưa đến giờ, các thầy, quý Hòa thượng họ thuyết giảng từ Nam Tông cho đến Bắc Tông, mà thuyết giảng về Tứ Niệm Xứ thì họ đều thấy Tứ Niệm Xứ là pháp môn, chứ không phải Tứ Niệm Xứ là bốn chỗ để chúng ta đem các pháp đến tu tập.

Bây giờ ví dụ như một người mà họ lấy Tứ Niệm Xứ để niệm Phật, như Thầy dạy lấy thân mà niệm Phật, tức là cái thân này nó đang ô nhiễm, đang bẩn thỉu. Mà cái thân Phật kia nó sạch sẽ, nó thanh tịnh. Cho nên muốn cái thân này cho nó sạch sẽ, nó thanh tịnh như thân Phật, thì như vậy gọi là lấy thân niệm Phật. Lấy cái thân này niệm cái thân Phật, làm cái thân này nó giống như thân Phật. Cho nên vì vậy mà cái người niệm Phật là sẽ được giải thoát liền, cho nên gọi là Tứ Bất Hoại Tịnh. Cái bài pháp này Thầy đã giảng rồi.

Cho nên hôm nay để nói, để thấy rằng chúng ta bước vào Tứ Niệm Xứ, chúng ta phải hiểu rõ được cái vị trí nó đang bất tịnh, đang ô nhiễm mà chúng ta dùng các pháp khác để đến mà rửa, để chùi lau cho nó sạch, để mà quét dọn cho nó sạch bốn cái chỗ này. Mà bốn chỗ này sạch rồi, thì đó là giải thoát.

(28:01) Cho nên ở đây chúng ta thấy rất rõ, nếu bốn chỗ này mà lìa xa ác pháp như trong bài Tứ Chánh Cần, nếu mà chúng ta không lìa ác pháp thì ngay đó là Địa Ngục. Nghĩa là cái kiếp người mà của quý cô, cũng như là của quý thầy mà không lìa được ác pháp, thì ngay đó quý thầy có buồn rầu, giận hờn, phiền não, ham ăn, ham ngủ, ham vật chất, ham danh, ham lợi đủ thứ. Nó làm cho quý thầy lăng xăng, tức là khổ.

Trái lại các thầy lìa ác pháp, thì nơi đó là Niết Bàn. Tức là mình buông xả ra hết, không còn cái gì hết, thì đó là mình được giải thoát.

Tất cả các pháp môn của Đức Phật đều lấy bốn chỗ này thực hiện.

Lấy bốn chỗ này mà để thực hiện trên đó, “tu tập, trau dồi, rèn luyện và dứt bỏ”.

Bằng mọi cách làm sao bốn chỗ này xa lìa ác pháp và đoạn dứt tận gốc rễ của ác pháp, khiến cho bốn chỗ này được toàn thiện. Khi bốn chỗ này đã được toàn thiện.

Bằng mọi cách làm sao bốn chỗ này xa lìa ác pháp và đoạn dứt tận gốc rễ của ác pháp, khiến cho bốn chỗ này được toàn thiện. Khi bốn chỗ này đã được toàn thiện thì Đạo Phật gọi là thanh tịnh, gọi là giải thoát, gọi là Niết Bàn.

Toàn thiện là nghĩa là không còn một chút nào chút nào mà ác ở trong đó hết, không còn một chút xíu nào ác trong đó hết. Dù là một chút xíu như là một cái đầu cọng tóc của chúng ta, nó không còn một chút xíu nhỏ như vậy nữa. Hoặc là như một hạt bụi rất nhỏ nó không còn có trong đó, thì gọi là toàn thiện. Mà toàn thiện thì nó là thanh tịnh, nó là giải thoát, nó là Niết Bàn. Nghĩa là bốn chỗ đó phải đạt được tới chỗ mà toàn thiện.

Thì đạo Phật đâu có khó gì đâu, chúng ta thấy đâu có khó gì, mà chính cái chỗ này nó mới là Thiền Định.

Bởi vậy người tu theo Đạo Phật mà không biết rõ bốn lĩnh vực này, tu hoài bốn lĩnh vực này thì dù có tu ngàn kiếp cũng chẳng chấm dứt khổ đau và sinh tử luân hồi.

Nghĩa là mình tu hoài bốn chỗ này. Cho nên cái người mà xem nó là cái pháp môn để tu thì thử hỏi họ lấy Tứ Niệm Xứ này tu cái chỗ nào để họ được giải thoát? (29:59)

HẾT BĂNG