IX. PHÂN TÍCH SỰ TRANH TỤNG

[1046] Bốn sự tranh tụng: sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi, sự tranh tụng liên quan đến khiển trách, sự tranh tụng liên quan đến tội, sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ. Đây là bốn sự tranh tụng.

Bốn sự tranh tụng này có bao nhiêu cách khơi dậy?

- Bốn sự tranh tụng này có mười cách khơi dậy: sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi có hai cách khơi dậy, sự tranh tụng liên quan đến khiển trách có bốn cách khơi dậy, sự tranh tụng liên quan đến tội có ba cách khơi dậy, và sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ có một cách khơi dậy. Đây là mười cách khơi dậy của bốn sự tranh tụng này.

Trong khi khơi dậy sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi, vị khơi dậy bao nhiêu cách dàn xếp? Trong khi khơi dậy sự tranh tụng liên quan đến khiển trách, vị khơi dậy bao nhiêu cách dàn xếp? Trong khi khơi dậy sự tranh tụng liên quan đến tội, vị khơi dậy bao nhiêu cách dàn xếp? Trong khi khơi dậy sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ, vị khơi dậy bao nhiêu cách dàn xếp?

- Trong khi khơi dậy sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi, vị khơi dậy hai cách dàn xếp. Trong khi khơi dậy sự tranh tụng liên quan đến khiển trách, vị khơi dậy bốn cách dàn xếp. Trong khi khơi dậy sự tranh tụng liên quan đến tội, vị khơi dậy ba cách dàn xếp. Trong khi khơi dậy sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ, vị khơi dậy một cách dàn xếp.

[1047] Có bao nhiêu sự khơi dậy? Vị tạo ra sự khơi dậy theo bao nhiêu cách thức? Người khơi dậy sự tranh tụng hội đủ bao nhiêu điều kiện? Bao nhiêu người vi phạm tội trong khi khơi dậy sự tranh tụng?

- Có mười hai sự khơi dậy. Vị tạo ra sự khơi dậy theo mười cách thức. Người khơi dậy sự tranh tụng hội đủ bốn điều kiện. Bốn hạng người vi phạm tội trong khi khơi dậy sự tranh tụng.

Mười hai sự khơi dậy là gì?

- Hành sự chưa được thực hiện, hành sự đã được thực hiện sai, hành sự cần được thực hiện lại, hành sự chưa được hoàn tất, hành sự đã được hoàn tất sai, hành sự cần được hoàn tất lại, hành sự chưa được quyết định, hành sự đã được quyết định sai, hành sự cần được quyết định lại, hành sự chưa được giải quyết, hành sự đã được giải quyết sai, hành sự cần được giải quyết lại. Đây là mười hai sự khơi dậy.

Vị tạo ra sự khơi dậy theo mười cách thức gì?

- Vị khơi dậy sự tranh tụng tại chỗ đã sanh khởi, vị khơi dậy sự tranh tụng đã được giải quyết tại chỗ đã sanh khởi, vị khơi dậy sự tranh tụng (khi đang đi) nửa đoạn đường, vị khơi dậy sự tranh tụng đã được giải quyết (khi đang đi) nửa đoạn đường, vị khơi dậy sự tranh tụng khi đã đến nơi ấy, vị khơi dậy sự tranh tụng đã được giải quyết khi đã đến nơi ấy, vị khơi dậy hành xử Luật bằng sự ghi nhớ, vị khơi dậy hành xử Luật khi không điên cuồng, vị khơi dậy theo tội của vị ấy, vị khơi dậy cách dùng cỏ che lấp. Vị tạo ra sự khơi dậy bằng mười cách thức này.

Vị khơi dậy sự tranh tụng hội đủ bốn điều kiện gì?

- Vị khơi dậy sự tranh tụng trong khi bị chi phối bởi sự ưa thích, ...(như trên)... bởi sự sân hận, ...(như trên)... bởi sự si mê, vị khơi dậy sự tranh tụng trong khi bị chi phối bởi sự sợ hãi. Vị khơi dậy sự tranh tụng hội đủ bốn điều kiện này.

Bốn hạng người nào vi phạm tội trong khi khơi dậy sự tranh tụng?

- Vị đã được tu lên bậc trên vào chính ngày ấy khơi dậy (sự tranh tụng) vi phạm tội pācittiya có liên quan đến việc khơi dậy; vị vãng lai khơi dậy (sự tranh tụng) vi phạm tội pācittiya có liên quan đến việc khơi dậy; vị là người chủ động khơi dậy (sự tranh tụng) vi phạm tội pācittiya có liên quan đến việc khơi dậy; vị trao ra sự tùy thuận khơi dậy (sự tranh tụng) vi phạm tội pācittiya có liên quan đến việc khơi dậy. Bốn hạng người này vi phạm tội trong khi khơi dậy sự tranh tụng.

[1048] Sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi có điều gì là sự mở đầu? có điều gì là sự phát sanh? có điều gì là sự sanh lên? có điều gì là sự hiện khởi? có điều gì là sự cốt yếu? có điều gì là nguồn sanh khởi? Sự tranh tụng liên quan đến khiển trách có điều gì là sự mở đầu? có điều gì là sự phát sanh? có điều gì là sự sanh lên? có điều gì là sự hiện khởi? có điều gì là sự cốt yếu? có điều gì là nguồn sanh khởi? Sự tranh tụng liên quan đến tội có điều gì là sự mở đầu? có điều gì là sự phát sanh? có điều gì là sự sanh lên? có điều gì là sự hiện khởi? có điều gì là sự cốt yếu? có điều gì là nguồn sanh khởi? Sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ có điều gì là sự mở đầu? có điều gì là sự phát sanh? có điều gì là sự sanh lên? có điều gì là sự hiện khởi? có điều gì là sự cốt yếu? có điều gì là nguồn sanh khởi?

- Sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi có tranh cãi là sự mở đầu, có tranh cãi là sự phát sanh, có tranh cãi là sự sanh lên, có tranh cãi là sự hiện khởi, có tranh cãi là sự cốt yếu, có tranh cãi là nguồn sanh khởi. Sự tranh tụng liên quan đến khiển trách có khiển trách là sự mở đầu, có khiển trách là sự phát sanh, có khiển trách là sự sanh lên, có khiển trách là sự hiện khởi, có khiển trách là sự cốt yếu, có khiển trách là nguồn sanh khởi. Sự tranh tụng liên quan đến tội có tội vi phạm là sự mở đầu, có tội vi phạm là sự phát sanh, có tội vi phạm là sự sanh lên, có tội vi phạm là sự hiện khởi, có tội vi phạm là sự cốt yếu, có tội vi phạm là nguồn sanh khởi. Sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ có nhiệm vụ là sự mở đầu, có nhiệm vụ là sự phát sanh, có nhiệm vụ là sự sanh lên, có nhiệm vụ là sự hiện khởi, có nhiệm vụ là sự cốt yếu, có nhiệm vụ là nguồn sanh khởi.

Sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi có điều gì là sự mở đầu? có điều gì là sự phát sanh? có điều gì là sự sanh lên? có điều gì là sự hiện khởi? có điều gì là sự cốt yếu? có điều gì là nguồn sanh khởi? Sự tranh tụng liên quan đến khiển trách ...(như trên)... Sự tranh tụng liên quan đến tội ...(như trên)... Sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ có điều gì là sự mở đầu? có điều gì là sự phát sanh? có điều gì là sự sanh lên? có điều gì là sự hiện khởi? có điều gì là sự cốt yếu? có điều gì là nguồn sanh khởi?

- Sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi có nhân (hetu) là sự mở đầu, có nhân là sự phát sanh, có nhân là sự sanh lên, có nhân là sự hiện khởi, có nhân là sự cốt yếu, có nhân là nguồn sanh khởi. Sự tranh tụng liên quan đến khiển trách ...(như trên)... Sự tranh tụng liên quan đến tội ...(như trên)... Sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ có nhân là sự mở đầu, có nhân là sự phát sanh, có nhân là sự sanh lên, có nhân là sự hiện khởi, có nhân là sự cốt yếu, có nhân là nguồn sanh khởi.

- Sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi có duyên (paccayo) là sự mở đầu, có duyên là sự phát sanh, có duyên là sự sanh lên, có duyên là sự hiện khởi, có duyên là sự cốt yếu, có duyên là nguồn sanh khởi. Sự tranh tụng liên quan đến khiển trách ...(như trên)... Sự tranh tụng liên quan đến tội ...(như trên)... Sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ có duyên là sự mở đầu, có duyên là sự phát sanh, có duyên là sự sanh lên, có duyên là sự hiện khởi, có duyên là sự cốt yếu, có duyên là nguồn sanh khởi.

[1049] Bốn sự tranh tụng có bao nhiêu điều căn bản? có bao nhiêu nguồn sanh khởi?

- Bốn sự tranh tụng có ba mươi ba điều căn bản, có ba mươi ba nguồn sanh khởi.

Bốn sự tranh tụng có ba mươi ba điều căn bản gì?

- Sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi có mười hai điều căn bản, sự tranh tụng liên quan đến khiển trách có mười bốn điều căn bản, sự tranh tụng liên quan đến tội có sáu điều căn bản, sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ có một điều căn bản là hội chúng. Bốn sự tranh tụng có ba mươi ba điều căn bản này.

Bốn sự tranh tụng có ba mươi ba nguồn sanh khởi gì?

- Sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi có mười tám sự việc gây ra chia rẽ là nguồn sanh khởi, sự tranh tụng liên quan đến khiển trách có bốn sự hư hỏng là nguồn sanh khởi, sự tranh tụng liên quan đến tội có bảy nhóm tội là nguồn sanh khởi, sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ có bốn hành sự là nguồn sanh khởi. Bốn sự tranh tụng có ba mươi ba nguồn sanh khởi này.

[1050] Sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi là tội vi phạm hay không phải là tội vi phạm?

- Sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi không phải là tội vi phạm.

Có thể vi phạm tội vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi không?

- Có, có thể vi phạm tội vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi.

Vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi vi phạm bao nhiêu tội?

- Vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi vi phạm hai tội: Mắng nhiếc vị đã tu lên bậc trên phạm tội pācittiya, mắng nhiếc người chưa tu lên bậc trên phạm tội dukkaṭa. Vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi vi phạm hai tội này.

Các tội ấy được phân chia theo bao nhiêu sự hư hỏng trong bốn sự hư hỏng? Được quy tụ vào sự tranh tụng nào trong bốn sự tranh tụng, vào bao nhiêu nhóm tội trong bảy nhóm tội? Được sanh lên do bao nhiêu nguồn sanh tội trong sáu nguồn sanh tội? Được giải quyết bằng bao nhiêu sự tranh tụng? ở bao nhiêu nơi? với bao nhiêu cách dàn xếp?

- Các tội ấy được phân chia theo một sự hư hỏng trong bốn sự hư hỏng là sự hư hỏng về hạnh kiểm. Được quy tụ vào sự tranh tụng liên quan đến tội trong bốn sự tranh tụng, vào hai nhóm tội trong bảy nhóm tội: có thể là nhóm tội pācittiya, có thể là nhóm tội dukkaṭa. Được sanh lên do ba nguồn sanh tội trong sáu nguồn sanh tội. Được giải quyết bằng một sự tranh tụng là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ; ở ba nơi: ở giữa hội chúng, ở giữa nhóm, hoặc trong sự hiện diện của một vị; với ba cách dàn xếp: có thể bằng hành xử Luật với sự hiện diện và việc phán xử theo tội đã được thừa nhận, có thể bằng hành xử Luật với sự hiện diện và cách dùng cỏ che lấp.

[1051] Sự tranh tụng liên quan đến khiển trách là tội vi phạm hay không phải là tội vi phạm?

- Sự tranh tụng liên quan đến khiển trách không phải là tội vi phạm.

Có thể vi phạm tội vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến khiển trách không?

- Có, có thể vi phạm tội vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến khiển trách.

Vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến khiển trách vi phạm bao nhiêu tội?

- Vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến khiển trách vi phạm ba tội: Bôi nhọ vị tỳ khưu về tội pārājika không có nguyên cớ phạm tội saṅghādisesa, bôi nhọ về tội saṅghādisesa không có nguyên cớ phạm tội pācittiya, bôi nhọ với sự hư hỏng về hạnh kiểm phạm tội dukkaṭa. Vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến khiển trách vi phạm ba tội này.

- Các tội ấy được phân chia theo hai sự hư hỏng trong bốn sự hư hỏng: có thể là sự hư hỏng về giới, có thể là sự hư hỏng về hạnh kiểm. Được quy tụ vào sự tranh tụng liên quan đến tội trong bốn sự tranh tụng, vào ba nhóm tội trong bảy nhóm tội: có thể là nhóm tội saṅghādisesa, có thể là nhóm tội pācittiya, có thể là nhóm tội dukkaṭa. Được sanh lên do ba nguồn sanh tội trong sáu nguồn sanh tội. Tội nào là nặng, tội ấy được giải quyết bằng một sự tranh tụng là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ; ở một nơi là ở giữa hội chúng; với hai cách dàn xếp là bằng hành xử Luật với sự hiện diện và việc phán xử theo tội đã được thừa nhận; các tội nào là nhẹ, các tội ấy được giải quyết bằng một sự tranh tụng là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ; ở ba nơi là ở giữa hội chúng, ở giữa nhóm, hoặc trong sự hiện diện của một vị; với ba cách dàn xếp: có thể bằng hành xử Luật với sự hiện diện và việc phán xử theo tội đã được thừa nhận, có thể bằng hành xử Luật với sự hiện diện và cách dùng cỏ che lấp.

[1052] Sự tranh tụng liên quan đến tội (vi phạm) là tội vi phạm hay không phải là tội vi phạm?

- Sự tranh tụng liên quan đến tội (vi phạm) không phải là tội vi phạm.

Có thể vi phạm tội vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến tội không?

- Có, có thể vi phạm tội vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến tội.

Vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến tội vi phạm bao nhiêu tội?

- Vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến tội vi phạm bốn tội: Vị tỳ khưu ni dầu biết vị vi phạm tội pārājika vẫn che giấu bị phạm tội pārājika, có sự hoài nghi rồi che giấu phạm tội thullaccaya, vị tỳ khưu che giấu tội saṅghādisesa (của vị khác) phạm tội pācittiya, che giấu sự hư hỏng về hạnh kiểm phạm tội dukkaṭa. Vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến tội vi phạm bốn tội này.

- Các tội ấy được phân chia theo hai sự hư hỏng trong bốn sự hư hỏng: có thể là sự hư hỏng về giới, có thể là sự hư hỏng về hạnh kiểm. Được quy tụ vào sự tranh tụng liên quan đến tội trong bốn sự tranh tụng, vào bốn nhóm tội trong bảy nhóm tội: có thể là nhóm tội pārājika, có thể là nhóm tội thullaccaya, có thể là nhóm tội pācittiya, có thể là nhóm tội dukkaṭa. Được sanh lên do một nguồn sanh tội trong sáu nguồn sanh tội là sanh lên do thân do khẩu và do ý. Tội nào là không còn dư sót, tội ấy không được giải quyết bằng sự tranh tụng nào, không ở nơi nào, không với cách dàn xếp nào; các tội nào là nhẹ, các tội ấy được giải quyết bằng một sự tranh tụng là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ; ở ba nơi là ở giữa hội chúng, ở giữa nhóm, hoặc trong sự hiện diện của một vị; với ba cách dàn xếp: có thể bằng hành xử Luật với sự hiện diện và việc phán xử theo tội đã được thừa nhận, có thể bằng hành xử Luật với sự hiện diện và cách dùng cỏ che lấp.

[1053] Sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ là tội vi phạm hay không phải là tội vi phạm?

- Sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ không phải là tội vi phạm.

Có thể vi phạm tội vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ không?

- Có, có thể vi phạm tội vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ.

Vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ vi phạm bao nhiêu tội?

- Vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ vi phạm năm tội: Vị tỳ khưu ni xu hướng theo vị bị phạt án treo vẫn không dứt bỏ với sự nhắc nhở đến lần thứ ba: do lời đề nghị phạm tội dukkaṭa, do hai lời thông báo của hành sự phạm các tội thullaccaya, khi chấm dứt tuyên ngôn hành sự phạm tội pārājika; các vị tỳ khưu ủng hộ kẻ chia rẽ (hội chúng) vẫn không dứt bỏ với sự nhắc nhở đến lần thứ ba phạm tội saṅghādisesa; các vị vẫn không dứt bỏ tà kiến ác với sự nhắc nhở đến lần thứ ba phạm tội pācittiya. Vì nguyên do là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ vi phạm năm tội này.

Các tội ấy được phân chia theo bao nhiêu sự hư hỏng trong bốn sự hư hỏng? Được quy tụ vào sự tranh tụng nào trong bốn sự tranh tụng? vào bao nhiêu nhóm tội trong bảy nhóm tội? Được sanh lên do bao nhiêu nguồn sanh tội trong sáu nguồn sanh tội? Được giải quyết bằng bao nhiêu sự tranh tụng? ở bao nhiêu nơi? với bao nhiêu cách dàn xếp?

- Các tội ấy được phân chia theo hai sự hư hỏng trong bốn sự hư hỏng: có thể là sự hư hỏng về giới, có thể là sự hư hỏng về hạnh kiểm. Được quy tụ vào sự tranh tụng liên quan đến tội trong bốn sự tranh tụng, vào năm nhóm tội trong bảy nhóm tội: có thể là nhóm tội pārājika, có thể là nhóm tội saṅghādisesa, có thể là nhóm tội thullaccaya, có thể là nhóm tội pācittiya, có thể là nhóm tội dukkaṭa. Được sanh lên do một nguồn sanh tội trong sáu nguồn sanh tội là sanh lên do thân do khẩu và do ý. Tội nào là không còn dư sót, tội ấy không được giải quyết với sự tranh tụng nào, không ở nơi nào, không bằng cách dàn xếp nào; tội nào là nặng, tội ấy được giải quyết bằng một sự tranh tụng là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ, ở một nơi là ở giữa hội chúng, với hai cách dàn xếp là bằng hành xử Luật với sự hiện diện và việc phán xử theo tội đã được thừa nhận; các tội nào là nhẹ, các tội ấy được giải quyết bằng một sự tranh tụng là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ; ở ba nơi là ở giữa hội chúng, ở giữa nhóm, hoặc trong sự hiện diện của một vị; với ba cách dàn xếp: có thể bằng hành xử Luật với sự hiện diện và việc phán xử theo tội đã được thừa nhận, có thể bằng hành xử Luật với sự hiện diện và cách dùng cỏ che lấp.

[1054] Có phải sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi là sự tranh tụng liên quan đến khiển trách? là sự tranh tụng liên quan đến tội? là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ?

- Sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi không phải là sự tranh tụng liên quan đến khiển trách, không phải là sự tranh tụng liên quan đến tội, không phải là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ. Tuy nhiên, do duyên sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi, có sự tranh tụng liên quan đến khiển trách, có sự tranh tụng liên quan đến tội, có sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ.

Như thế là thế nào?

- Trong trường hợp này, các tỳ khưu tranh cãi rằng: “Đây là Pháp,” hoặc là “Đây không phải là Pháp,” ...(như trên)... hoặc là “Tội xấu xa,” hoặc là “Tội không xấu xa.” Ở đây, việc nào là sự xung đột, sự gây gỗ, sự tranh luận, sự tranh cãi, nhiều quan điểm, khác quan điểm, cãi vã là thói thường của sự nóng nảy, việc ấy được gọi là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi. Trong sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi, hội chúng tranh cãi (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi. Trong khi tranh cãi, có vị khiển trách (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến khiển trách. Trong khi khiển trách, có vị vi phạm tội (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến tội. Do tội đó, hội chúng thực thi hành sự (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ. Do duyên của sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi, có sự tranh tụng liên quan đến khiển trách, có sự tranh tụng liên quan đến tội, có sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ là như thế.

[1055] Có phải sự tranh tụng liên quan đến khiển trách là sự tranh tụng liên quan đến tội? là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ? là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi?

- Sự tranh tụng liên quan đến khiển trách không phải là sự tranh tụng liên quan đến tội, không phải là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ, không phải là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi. Tuy nhiên, do duyên sự tranh tụng liên quan đến khiển trách, có sự tranh tụng liên quan đến tội, có sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ, có sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi.

Như thế là thế nào?

- Trong trường hợp này, các tỳ khưu khiển trách vị tỳ khưu với sự hư hỏng vì giới, hoặc với sự hư hỏng về hạnh kiểm, hoặc với sự hư hỏng về tri kiến, hoặc với sự hư hỏng về nuôi mạng. Ở đây, việc nào là sự khiển trách, sự xoi mói, sự buộc tội, sự chỉ trích, sự moi móc, sự xúi giục, sự khích động, việc ấy được gọi là sự tranh tụng liên quan đến khiển trách. Trong sự tranh tụng liên quan đến khiển trách, hội chúng tranh cãi (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi. Trong khi tranh cãi, có vị khiển trách (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến khiển trách. Trong khi khiển trách, có vị vi phạm tội (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến tội. Do tội đó, hội chúng thực thi hành sự (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ. Do duyên của sự tranh tụng liên quan đến khiển trách, có sự tranh tụng liên quan đến tội, có sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ, có sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi là như thế.

[1056] Có phải sự tranh tụng liên quan đến tội là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ? là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi? là sự tranh tụng liên quan đến khiển trách?

- Sự tranh tụng liên quan đến tội không phải là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ, không phải là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi, không phải là sự tranh tụng liên quan đến khiển trách. Tuy nhiên, do duyên sự tranh tụng liên quan đến tội, có sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ, có sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi, có sự tranh tụng liên quan đến khiển trách.

Như thế là thế nào?

- Năm nhóm tội là sự tranh tụng liên quan đến tội, bảy nhóm tội là sự tranh tụng liên quan đến tội; việc ấy được gọi là sự tranh tụng liên quan đến tội. Trong sự tranh tụng liên quan đến tội, hội chúng tranh cãi (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi. Trong khi tranh cãi, có vị khiển trách (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến khiển trách. Trong khi khiển trách, có vị vi phạm tội (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến tội. Do tội đó, hội chúng thực thi hành sự (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ. Do duyên của sự tranh tụng liên quan đến tội, có sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ, có sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi, có sự tranh tụng liên quan đến khiển trách là như thế.

[1057] Có phải sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi? là sự tranh tụng liên quan đến khiển trách? là sự tranh tụng liên quan đến tội?

- Sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ không phải là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi, không phải là sự tranh tụng liên quan đến khiển trách, không phải là sự tranh tụng liên quan đến tội. Tuy nhiên, do duyên sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ, có sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi, có sự tranh tụng liên quan đến khiển trách, có sự tranh tụng liên quan đến tội.

Như thế là thế nào?

- Việc gì cần phải hoàn thành, cần phải thực thi, là hành sự với lời công bố, là hành sự với lời đề nghị, là hành sự với lời thông báo đến lần thứ hai, là hành sự với lời thông báo đến lần thứ tư của hội chúng; việc ấy được gọi là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ. Trong sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ, hội chúng tranh cãi (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi. Trong khi tranh cãi, có vị khiển trách (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến khiển trách. Trong khi khiển trách, có vị vi phạm tội (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến tội. Do tội đó, hội chúng thực thi hành sự (tạo nên) sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ. Do duyên của sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ, có sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi, có sự tranh tụng liên quan đến khiển trách, có sự tranh tụng liên quan đến tội là như thế.

[1058] Nơi nào có hành xử Luật bằng sự ghi nhớ, có phải nơi ấy có hành xử Luật với sự hiện diện? Nơi nào có hành xử Luật với sự hiện diện, có phải nơi ấy có hành xử Luật bằng sự ghi nhớ? Nơi nào có hành xử Luật khi không điên cuồng, có phải nơi ấy có hành xử Luật với sự hiện diện? Nơi nào có hành xử Luật với sự hiện diện, có phải nơi ấy có hành xử Luật khi không điên cuồng? Nơi ấy có việc phán xử theo tội đã được thừa nhận, có phải nơi ấy có hành xử Luật với sự hiện diện? Nơi nào có hành xử Luật với sự hiện diện, có phải nơi ấy có việc phán xử theo tội đã được thừa nhận? Nơi nào có thuận theo số đông, có phải nơi ấy có hành xử Luật với sự hiện diện. Nơi nào có hành xử Luật với sự hiện diện, có phải nơi ấy có thuận theo số đông? Nơi nào có theo tội của vị ấy, có phải nơi ấy có hành xử Luật với sự hiện diện? Nơi nào có hành xử Luật với sự hiện diện, có phải nơi ấy có theo tội của vị ấy? Nơi nào có cách dùng cỏ che lấp, có phải nơi ấy có hành xử Luật với sự hiện diện? Nơi nào có hành xử Luật với sự hiện diện, có phải nơi ấy có cách dùng cỏ che lấp?

[1059] - Trong trường hợp sự tranh tụng được giải quyết bằng hành xử Luật với sự hiện diện và hành xử Luật bằng sự ghi nhớ: Nơi nào có hành xử Luật bằng sự ghi nhớ, nơi ấy có hành xử Luật với sự hiện diện. Nơi nào có hành xử Luật với sự hiện diện, (nếu) nơi ấy có hành xử Luật bằng sự ghi nhớ, (thì) nơi ấy không có hành xử Luật khi không điên cuồng, nơi ấy không có việc phán xử theo tội đã được thừa nhận, nơi ấy không có thuận theo số đông, nơi ấy không có theo tội của vị ấy, nơi ấy không có cách dùng cỏ che lấp. Trong trường hợp sự tranh tụng được giải quyết bằng hành xử Luật với sự hiện diện và hành xử Luật khi không điên cuồng ...(như trên)... bằng hành xử Luật với sự hiện diện và việc phán xử theo tội đã được thừa nhận ...(như trên)... bằng hành xử Luật với sự hiện diện và thuận theo số đông ...(như trên)... bằng hành xử Luật với sự hiện diện và theo tội của vị ấy ...(như trên)... bằng hành xử Luật với sự hiện diện và cách dùng cỏ che lấp: Nơi nào có cách dùng cỏ che lấp, nơi ấy có hành xử Luật với sự hiện diện. Nơi nào có hành xử Luật với sự hiện diện, (nếu) nơi ấy có cách dùng cỏ che lấp, (thì) nơi ấy không có hành xử Luật bằng sự ghi nhớ, nơi ấy không có hành xử Luật khi không điên cuồng, nơi ấy không có việc phán xử theo tội đã được thừa nhận, nơi ấy không có thuận theo số đông, nơi ấy không có theo tội của vị ấy.

[1060] “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “hành xử Luật bằng sự ghi nhớ,” các pháp này liên kết hay không liên kết? Có thể tách rời để chỉ rõ sự khác biệt của các pháp này? “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “hành xử Luật khi không điên cuồng” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “việc phán xử theo tội đã được thừa nhận” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “thuận theo số đông” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “theo tội của vị ấy” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “cách dùng cỏ che lấp,” các pháp này liên kết hay không liên kết? Có thể tách rời để chỉ rõ sự khác biệt của các pháp này?

- “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “hành xử Luật bằng sự ghi nhớ,” các pháp này là liên kết, không phải là không liên kết. Không có thể tách rời để chỉ rõ sự khác biệt của các pháp này. “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “hành xử Luật khi không điên cuồng” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “việc phán xử theo tội đã được thừa nhận” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “thuận theo số đông” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “theo tội của vị ấy” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “cách dùng cỏ che lấp,” các pháp này là liên kết, không phải là không liên kết. Không có thể tách rời để chỉ rõ sự khác biệt của các pháp này.

[1061] Hành xử Luật với sự hiện diện có điều gì là sự mở đầu? có điều gì là sự phát sanh? có điều gì là sự sanh lên? có điều gì là sự hiện khởi? có điều gì là sự cốt yếu? có điều gì là nguồn sanh khởi? Hành xử Luật bằng sự ghi nhớ ...(như trên)... Hành xử Luật khi không điên cuồng ...(như trên)... Việc phán xử theo tội đã được thừa nhận ...(như trên)... Thuận theo số đông ...(như trên)... Theo tội của vị ấy ...(như trên)... Cách dùng cỏ che lấp có điều gì là sự mở đầu? có điều gì là sự phát sanh? có điều gì là sự sanh lên? có điều gì là sự hiện khởi? có điều gì là sự cốt yếu? có điều gì là nguồn sanh khởi?

- Hành xử Luật với sự hiện diện có duyên khởi (nidāna) là sự mở đầu, có duyên khởi là sự phát sanh, có duyên khởi là sự sanh lên, có duyên khởi là sự hiện khởi, có duyên khởi là sự cốt yếu, có duyên khởi là nguồn sanh khởi. Hành xử Luật bằng sự ghi nhớ ...(như trên)... Hành xử Luật khi không điên cuồng ...(như trên)... Việc phán xử theo tội đã được thừa nhận ...(như trên)... Thuận theo số đông ...(như trên)... Theo tội của vị ấy ...(như trên)... Cách dùng cỏ che lấp có duyên khởi là sự mở đầu, có duyên khởi là sự phát sanh, có duyên khởi là sự sanh lên, có duyên khởi là sự hiện khởi, có duyên khởi là sự cốt yếu, có duyên khởi là nguồn sanh khởi.

Hành xử Luật với sự hiện diện có điều gì là sự mở đầu? có điều gì là sự phát sanh? có điều gì là sự sanh lên? có điều gì là sự hiện khởi? có điều gì là sự cốt yếu? có điều gì là nguồn sanh khởi? Hành xử Luật bằng sự ghi nhớ ...(như trên)... Hành xử Luật khi không điên cuồng ...(như trên)... Việc phán xử theo tội đã được thừa nhận ...(như trên)... Thuận theo số đông ...(như trên)... Theo tội của vị ấy ...(như trên)... Cách dùng cỏ che lấp có điều gì là sự mở đầu? có điều gì là sự phát sanh? có điều gì là sự sanh lên? có điều gì là sự hiện khởi? có điều gì là sự cốt yếu? có điều gì là nguồn sanh khởi?

- Hành xử Luật với sự hiện diện có nhân (hetu) là sự mở đầu, có nhân là sự phát sanh, có nhân là sự sanh lên, có nhân là sự hiện khởi, có nhân là sự cốt yếu, có nhân là nguồn sanh khởi. Hành xử Luật bằng sự ghi nhớ ...(như trên)... Hành xử Luật khi không điên cuồng ...(như trên)... Việc phán xử theo tội đã được thừa nhận ...(như trên)... Thuận theo số đông ...(như trên)... Theo tội của vị ấy ...(như trên)... Cách dùng cỏ che lấp có nhân là sự mở đầu, có nhân là sự phát sanh, có nhân là sự sanh lên, có nhân là sự hiện khởi, có nhân là sự cốt yếu, có nhân là nguồn sanh khởi.

- Hành xử Luật với sự hiện diện có duyên (paccayo) là sự mở đầu, có duyên là sự phát sanh, có duyên là sự sanh lên, có duyên là sự hiện khởi, có duyên là sự cốt yếu, có duyên là nguồn sanh khởi. Hành xử Luật bằng sự ghi nhớ ...(như trên)... Hành xử Luật khi không điên cuồng ...(như trên)... Việc phán xử theo tội đã được thừa nhận ...(như trên)... Thuận theo số đông ...(như trên)... Theo tội của vị ấy ...(như trên)... Cách dùng cỏ che lấp có duyên là sự mở đầu, có duyên là sự phát sanh, có duyên là sự sanh lên, có duyên là sự hiện khởi, có duyên là sự cốt yếu, có duyên là nguồn sanh khởi.

[1062] Bảy cách dàn xếp có bao nhiêu điều căn bản? có bao nhiêu nguồn sanh khởi?

- Bảy cách dàn xếp có hai mươi sáu điều căn bản, có ba mươi sáu nguồn sanh khởi.

Bảy cách dàn xếp có hai mươi sáu điều căn bản gì?

- Hành xử Luật với sự hiện diện có bốn điều căn bản: sự hiện diện của hội chúng, sự hiện diện của Pháp, sự hiện diện của Luật, sự hiện diện của nhân sự. Hành xử Luật bằng sự ghi nhớ có bốn điều căn bản. Hành xử Luật khi không điên cuồng có bốn điều căn bản. Việc phán xử theo tội đã được thừa nhận có hai điều căn bản: vị khai báo (tội) và vị chứng minh vị ấy khai báo (tội). Thuận theo số đông có bốn điều căn bản. Theo tội của vị ấy có bốn điều căn bản. Cách dùng cỏ che lấp có bốn điều căn bản: sự hiện diện của hội chúng, sự hiện diện của Pháp, sự hiện diện của Luật, sự hiện diện của nhân sự. Bảy cách dàn xếp có hai mươi sáu điều căn bản này.

Bảy cách dàn xếp có ba mươi sáu nguồn sanh khởi gì?

- Hành sự với hành xử Luật bằng sự ghi nhớ có sự thực hiện, có sự hành động, có sự đạt đến, có sự thỏa thuận, có sự chấp nhận, có sự không phản đối. Hành sự với hành xử Luật khi không điên cuồng ...(như trên)... Hành sự với việc phán xử theo tội đã được thừa nhận ...(như trên)... Hành sự với thuận theo số đông ...(như trên)... Hành sự với theo tội của vị ấy ...(như trên)... Hành sự với cách dùng cỏ che lấp có sự thực hiện, sự hành động, sự đạt đến, sự thỏa thuận, sự chấp nhận, sự không phản đối. Bảy cách dàn xếp có ba mươi sáu nguồn sanh khởi này.

[1063] “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “hành xử Luật bằng sự ghi nhớ,” các pháp này khác biệt về nội dung (và) khác biệt về hình thức tên gọi, hay là giống nhau về nội dung chỉ khác biệt về hình thức tên gọi? “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “hành xử Luật khi không điên cuồng” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “việc phán xử theo tội đã được thừa nhận” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “thuận theo số đông” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “theo tội của vị ấy” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “cách dùng cỏ che lấp,” các pháp này khác biệt về nội dung (và) khác biệt về hình thức tên gọi, hay là giống nhau về nội dung chỉ khác biệt về hình thức tên gọi?

- “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “hành xử Luật bằng sự ghi nhớ,” các pháp này không những khác biệt về nội dung mà còn khác biệt về hình thức tên gọi. “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “hành xử Luật khi không điên cuồng” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “việc phán xử theo tội đã được thừa nhận” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “thuận theo số đông” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “theo tội của vị ấy” ...(như trên)... “Hành xử Luật với sự hiện diện” hay là “cách dùng cỏ che lấp,” các pháp này không những khác biệt về nội dung mà còn khác biệt về hình thức tên gọi.

[1064] Có sự tranh cãi là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi (hay không)? Có sự tranh cãi không phải là sự tranh tụng (hay không)? Có sự tranh tụng không phải là sự tranh cãi (hay không)? Có (sự việc nào) vừa là sự tranh tụng vừa là sự tranh cãi (hay không)?

-Có thể có sự tranh cãi là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi. Có thể có sự tranh cãi không phải là sự tranh tụng. Có thể có sự tranh tụng không phải là sự tranh cãi. Có thể có (sự việc) vừa là sự tranh tụng vừa là sự tranh cãi.

Ở đây, sự tranh cãi nào là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi?

-Trong trường hợp này, các tỳ khưu tranh cãi rằng: “Đây là Pháp,” hoặc là “Đây không phải là Pháp,” …(như trên)… “Tội xấu xa,” hoặc là “Tội không xấu xa.” Ở đây, việc nào là sự xung đột, sự gây gỗ, sự tranh luận, sự tranh cãi, nhiều quan điểm, khác quan điểm, cãi vã là thói thường của sự nóng nảy; sự tranh cãi ấy là sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi.

Ở đây, sự tranh cãi nào không phải là sự tranh tụng?

-Mẹ tranh cãi với con trai, con trai tranh cãi với mẹ, cha tranh cãi với con trai, con trai tranh cãi với cha, anh em trai tranh cãi với anh em trai, anh em trai tranh cãi với chị em gái, chị em gái tranh cãi với anh em trai, bạn bè tranh cãi với bạn bè; sự tranh cãi ấy không phải là sự tranh tụng.

Ở đây, sự tranh tụng nào không phải là sự tranh cãi?

-Sự tranh tụng liên quan đến khiển trách, sự tranh tụng liên quan đến tội, sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ; sự tranh tụng ấy không phải là sự tranh cãi.

Ở đây, sự việc nào vừa là sự tranh tụng vừa là sự tranh cãi?

-Sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi vừa là sự tranh tụng vừa là sự tranh cãi.

[1065] Có sự khiển trách là sự tranh tụng liên quan đến khiển trách (hay không)? Có sự khiển trách không phải là sự tranh tụng (hay không)? Có sự tranh tụng không phải là sự khiển trách (hay không)? Có (sự việc nào) vừa là sự tranh tụng vừa là sự khiển trách (hay không)?

-Có thể có sự khiển trách là sự tranh tụng liên quan đến khiển trách. Có thể có sự khiển trách không phải là sự tranh tụng. Có thể có sự tranh tụng không phải là sự khiển trách. Có thể có (sự việc) vừa là sự tranh tụng vừa là sự khiển trách.

Ở đây, sự khiển trách nào là sự tranh tụng liên quan đến khiển trách?

Ở đây, sự khiển trách nào không phải là sự tranh tụng?

-Mẹ khiển trách con trai, con trai khiển trách mẹ, cha khiển trách con trai, con trai khiển trách cha, anh em trai khiển trách anh em trai, anh em trai khiển trách chị em gái, chị em gái khiển trách anh em trai, bạn bè khiển trách bạn bè; sự khiển trách ấy không phải là sự tranh tụng.

Ở đây, sự tranh tụng nào không phải là sự khiển trách?

-Sự tranh tụng liên quan đến tội, sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ, sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi; sự tranh tụng ấy không phải là sự khiển trách.

Ở đây, (sự việc nào) vừa là sự tranh tụng vừa là sự khiển trách?

-Sự tranh tụng liên quan đến khiển trách vừa là sự tranh tụng vừa là sự khiển trách.

[1066] Có sự vi phạm tội là sự tranh tụng liên quan đến tội (hay không)? Có sự vi phạm tội không phải là sự tranh tụng (hay không)? Có sự tranh tụng không phải là sự vi phạm tội (hay không)? Có (sự việc nào) vừa là sự tranh tụng vừa là sự vi phạm tội (hay không)?

-Có thể có sự vi phạm tội là sự tranh tụng liên quan đến tội. Có thể có sự vi phạm tội không phải là sự tranh tụng. Có thể có sự tranh tụng không phải là sự vi phạm tội. Có thể có (sự việc) vừa là sự tranh tụng vừa là sự vi phạm tội.

Ở đây, sự vi phạm tội nào là sự tranh tụng liên quan đến tội?

-Năm nhóm tội là sự tranh tụng liên quan đến tội, và bảy nhóm tội là sự tranh tụng liên quan đến tội; sự vi phạm tội ấy là sự tranh tụng liên quan đến tội.

Ở đây, āpatti (sự vi phạm tội) nào không phải là sự tranh tụng?

-Quả vị Nhập Lưu (Sota-āpatti), sự thành đạt (sam-āpatti) (đây là nghệ thuật chơi chữ với từ āpatti); āpatti này không phải là sự tranh tụng.

Ở đây, sự tranh tụng nào không phải là sự vi phạm tội?

-Sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ, sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi, sự tranh tụng liên quan đến khiển trách; sự tranh tụng ấy không phải là sự vi phạm tội.

Ở đây, sự việc nào vừa là sự tranh tụng vừa là sự vi phạm tội?

-Sự tranh tụng liên quan đến tội vừa là sự tranh tụng vừa là sự vi phạm tội.

[1067] Có nhiệm vụ là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ (hay không)? Có nhiệm vụ không phải là sự tranh tụng (hay không)? Có sự tranh tụng không phải là nhiệm vụ (hay không)? Có (sự việc nào) vừa là sự tranh tụng vừa là nhiệm vụ (hay không)?

-Có thể có nhiệm vụ là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ. Có thể có nhiệm vụ không phải là sự tranh tụng. Có thể có sự tranh tụng không phải là nhiệm vụ. Có thể có (sự việc) vừa là sự tranh tụng vừa là nhiệm vụ.

Ở đây, nhiệm vụ nào là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ?

-Trong trường hợp này, việc nào cần phải hoàn thành, cần phải thực thi, là hành sự với lời công bố, là hành sự với lời đề nghị, là hành sự với lời thông báo đến lần thứ hai, là hành sự với lời thông báo đến lần thứ tư của hội chúng; nhiệm vụ ấy là sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ.

Ở đây, nhiệm vụ nào không phải là sự tranh tụng?

-Nhiệm vụ của thầy dạy học, nhiệm vụ của thầy tế độ, nhiệm vụ của các vị có chung thầy tế độ, nhiệm vụ của các vị có chung thầy dạy học; nhiệm vụ ấy không phải là sự tranh tụng.

Ở đây, sự tranh tụng nào không phải là nhiệm vụ?

-Sự tranh tụng liên quan đến tranh cãi, sự tranh tụng liên quan đến khiển trách, sự tranh tụng liên quan đến tội; sự tranh tụng ấy không phải là nhiệm vụ.

Ở đây, sự việc nào vừa là sự tranh tụng vừa là nhiệm vụ?

– Sự tranh tụng liên quan đến nhiệm vụ vừa là sự tranh tụng vừa là nhiệm vụ.

Dứt Phân Tích Sự Tranh Tụng.

Tóm lược phần này:

[1068]

Tranh tụng, sự khơi dậy,
cách thức, và hạng người,
sự mở đầu, nhân, duyên,
điều căn bản, nguồn sanh,
có tội, và nơi nào,
liên kết, và duyên khởi,
nhân, duyên, điều căn bản,
nguồn sanh khởi, hình thức,
tranh cãi, sự tranh tụng,
đây phân tích tranh sự.

*******

Phiên bản để in

Biểu mẫu tìm kiếm

Mục Lục

THƯ VIỆN

Điều hướng

Ngôn ngữ

IX. PHÂN TÍCH SỰ TRANH TỤNG

Biểu mẫu tìm kiếm

Bạn đang ở đây

Mục Lục

THƯ VIỆN

Điều hướng

Ngôn ngữ

Đăng nhập

IX. PHÂN TÍCH SỰ TRANH TỤNG