III- CHỨNG ĐẠO LÀ CHỨNG CÁI GÌ?
Sau 2 tháng tu hành Thầy nhìn trên gương mặt của quý thầy, của quý cư sĩ sao không thấy hân hoan, trông có vẻ khắc khổ quá. Cho nên, quý vị xác định cho rõ ràng tu chứng là chứng cái gì? Phải xác định được cụ thể rõ ràng cách thức mình tu chứng là chứng cái gì? Nghĩa là mình trình bày lại cho Thầy con nghĩ tu chứng là phải chứng như vậy, trình bầy cho Thầy nghe thấy tự mình nhận xét. Bởi vì các con đọc trong Những Lời Phật Dạy, đức Phật đã giác ngộ cho người ta ngộ được cái chân lý, cái tâm thanh thản, an lạc, vô sự. Để làm gì? Để mình hộ trì và bảo vệ cái trạng thái đó! Thì hộ trì và bảo vệ cái trạng thái đó là chứng trạng thái đó chứ gì. Đó là cái chân lý Diệt đế, cái chân lý.
Vậy thì chúng ta phải ngộ nhận như thế nào đúng và như thế nào sai, có phải chi chúng ta hết vọng tưởng rồi thì chúng ta mới chứng được trạng thái thanh thản, an lạc, vô sự được không? Phải hỏi kỹ lại, còn cứ nghĩ phải chứng nó phải có Tam Minh, phải có Lục Thông, phải có Tứ Thần Túc. Đừng có nghĩ vấn đề đó! Mà càng nghĩ vấn đề đó thì càng không có cái thứ đó, cho nên chúng ta đừng có nghĩ cái điều đó. Mà chúng ta hãy nghĩ bây giờ nè, cái gì bây giờ mà làm cho chúng ta chướng ngại nè, cái gì bây giờ làm cho chúng ta khắc khổ nè. Tu mà làm cho mấy con quá cực khổ, đó là cái sai. Cho nên, khi mà chứng đạo rồi đức Phật nói, con đường khổ hạnh đức Phật không có chấp nhận, mà con đường lợi dưỡng cũng không có chập nhận, hai cái nga này Phật không chấp nhận. Cho nên, nó trung đạo, trung đạo là trung đạo cái chỗ nào? Trung đạo là cái chỗ không tự làm khổ mình. Tu mà làm khổ mình quá như vậy thì làm sao mà tu cho tới nơi tới chốn được? Cho nên, cái tu mà làm khổ mình tức là khổ.
Cho nên, quý vị xác định cho rõ ràng tu chứng là chứng cái gì? Rồi trình cho Thầy cái điều kiện đó, mình ngộ mình giác ngộ cái trạng thái mình chứng để mà biết mình đã đạt được cái chỗ đó rồi Thầy sẽ giải thích cho mấy con nghe. Đúng thì Thầy xác định cho cái này đúng và giữ gìn nó bằng cách nào Thầy sẽ chỉ cho. Chứ còn bây giờ pháp tu của Thầy, à bây giờ tu tỉnh thức thì vậy, tu hơi thở là vậy, đẩy lui bệnh là vậy, xả tâm là như vậy thì thử hỏi như vậy có ích lợi gì không? Nhưng mà trả lời những cái pháp như vậy thì nó trở về với cái trạng thái bất động của nó. Nhưng mà không ngờ rằng khi mà trả lời như vậy về quý vị mới ức chế cho được cái đó thì nó sẽ lạc vào cái trạng thái ức chế, nó không niệm khởi, nó bất động thì nó lại sai pháp.
Đâu phải tu hết các tưởng là chứng đạo, đâu phải tĩnh giác là chứng đạo, đâu phải thần thông là chứng đạo, đâu phải ngồi thiền nhiều là chứng đạo. Chứng đạo là tâm định tỉnh, nhu nhuyễn dễ sử dụng, ý muốn gì sai bảo thì thân tâm làm theo. Các con có nghe cái câu mà đức Phật đã dạy không: “Tâm định tỉnh nhu nhuyễn dễ sử dụng”. Vậy thì bây giờ mình biết cái đó là cái bị sanh, bị già, bị chết thì tâm nó nhu nhuyễn chứ gì, thì mình đừng có làm theo cái đó thì nó nhu nhuyễn chứ có gì đâu, chứ đâu phải tập luyện làm sao cho nó nhu nhuyễn. Các con hiểu cái nhu nhuyễn là như thế nào, còn định tỉnh là như thế nào? Mình biết cái này là cái bị sanh, bị già, bị chết là định tỉnh chứ sao, không định tỉnh làm sao biết được cái này. Thế bây giờ ngồi cứng ngắc như gốc cây rồi nói tôi định, rồi tôi biết là định tỉnh như vậy để làm gì đây? Định tỉnh đó làm cái gì, ra ngoài kia làm gốc cây, cục đá chứ không nhẽ bây giờ con người mình tu rồi mình làm cái gốc cây, cục đá ngồi ở hàng rào ngoài kia, ngồi bất động đó sáu tháng như cái chú bé người Ấn Độ đó, làm gì đó. Không lẽ tu như vậy sao? Các con thấy Thầy báng sạch ba cái thứ quỷ quái này. Con người thì con người chứ tại sao con người tu để rồi bây giờ ngồi đó sáu, bẩy tháng không ăn uống gì hết, không nói gì hết, để làm gốc cây sao?
Cho nên, chứng đạo là tâm định tỉnh, phải hiểu chữ định tỉnh, định tỉnh là làm sao, định tỉnh chắc có lẽ là ngồi cứng nhắc không dám cục kịch, đầu óc cũng không dám nghĩ gì hết, đó là định tỉnh; rồi nhu nhuyễn, chắc là nhu nhuyễn cái tâm nó mềm mại lắm đó nha, nghĩ cái gì lạ lùng vậy. Thầy cũng chẳng hiểu nữa! Dễ sử dụng chắc có lẽ là mấy người biết bảo gì nó làm theo cái đấy chứ gì, gọi là dễ sử dụng. Cho nên, phải hiểu cho đúng cái nghĩa của nó.
Chứng đạo là làm chủ sanh, già, bệnh, chết khi tâm ham muốn một điều gì ý thức bảo không được ham muốn điều đó là nó không làm, chứng đạo là vậy. Bây giờ tâm chúng ta muốn cái điều đó mà không có được thì nó thôi, thì đó là chứng chứ còn gì nữa, nó có làm theo cái đó không? Mà nó không làm theo thì đó là mình làm chủ chứ gì, có phải không, mấy con cứ nghĩ đi. Cho nên ở đây Thầy nói rất rõ, những cái điều này là điều các con cần phải hiểu mà tu.
Chứng đạo là làm chủ sanh, già, bệnh, chết, khi tâm ham muốn điều gì thì ý thức của chúng ta chứ không có cái gì hết, không có trí tuệ ở đâu hết, ở đây là ý thức bảo không được ham muốn thì tâm mình không được ham muốn. Khi tâm sân hận thì ý thức bảo tâm không được sân hận thì tâm không sân hận đó là chứng đạo chứ sao? Nó còn giận nữa không, đã bảo là không giận mà giận thì tát vào mặt, lấy bạt tai tát vào đầu nó vài cái mày còn giận là mày chết, tao bảo không giận mày phải nghe chứ. Mình bảo mình không được sao, mình đánh mình không được sao? Có gì đâu mà ngồi đó gìm gìm cái đầu cho nó giận lung, có phải không, còn tát cho nó mấy tát tai nó còn giận thì tát thì nó hết giận, có phải sung sướng không, nó hết giận rồi, cái nào khỏe, cái đau này tát vô nó hết, nó giận nó cứ hằm hằm nó giận hoài nó không phải khổ sao, phải không? Các con thấy cái đó là cái đơn giản nhất của sự tu tập.
Bị ý thức của chúng ta sai là hỏng. Thí dụ như bây giờ thân của chúng ta già yếu lụm cụm thôi thân này không được già yếu lụm cụm, đi đứng vững vàng, thì đó là ý thức mình bảo mà. Đây cô Huệ Ân các con thấy không, có lụm cụm vậy, nhưng bây giờ cô tập cô cũng đỡ rồi đó, các con thấy chưa, ý thức bảo mà. Bằng chứng trước mặt đó chứ đâu, cái ý thức của chúng ta nó đủ cái sức lực, ý làm chủ, ý tạo tác mà, ý dẫn đầu các pháp mà, các con nghe lời đức Phật nói quá rõ ràng mà, đâu có gì. Khi thân chúng ta già yếu lụm cụm thì chúng ta dùng ý thức bảo không được già yếu lụm cụm nữa, phải bình thường thì lần lượt nó cũng trở lại bình thường như thường, đó là cái sự tu chứng của chúng ta mà, nó làm chủ nó mà. Khi thân bị bệnh ý thức bảo thân không được bệnh thì thân nó sẽ không bệnh, các con thấy đó là cái sự thật mà đâu có gì. Nhưng mà mấy con cứ để cho dính mắc nhớ nhà nhớ cửa rồi đi nói chuyện rồi làm cái này cái kia, con bảo nó cũng không nghe chứ đừng có nói, còn mấy con nghe lời Thầy mấy con sống đúng giới đi. Sống độc cư trầm lặng không có nói chuyện với ai hết đi, mấy con sai xem nó có được không, bảo cái gì nó chả nghe.
Khi mà thân nó sắp sửa chết thì mình bảo tịnh chỉ hơi thở chết đi, chứ đừng ở đây mà thở hôm hốp hôm hốp cho mệt, phải không, nó ngưng hơi thở rồi chết có phải sướng không. Để nó cà hớt cà hớt hoài có phải khổ không? Các con thấy mấy người sắp chết họ cứ cà nấc cà nấc, thở không được, mà sống không sống mà chết không chết rất là khổ. Còn ở đây chỉ bảo tịnh chỉ hơi thở, ngưng đi, chết rồi ở đó mà thở kiểu gì lạ lùng. Có phải không mấy con? Đó là sự thật người tu hành nó phải vậy chứ. Nhưng mà chúng ta phải sống như thế nào để chúng ta không bị sanh bị già, bị chết chứ, chúng ta cứ sống ở trong cái bị sanh, bị già, bị chết chúng ta bảo nó có được không? Đâu có được, tại vì chúng ta sống đúng, đó là giới sanh định mà. Cái giới là của chúng ta sống đúng như vậy đó là giới luật thì mấy con thấy chỗ làm chủ của chúng ta rất rõ ràng.
Đây là Thầy nói trên vấn đề dục trên ý thức mà sai bảo cái thân cái tâm của chúng ta, đó là cách thức chúng ta biết, chúng ta tu tập. Mà chỉ cần giữ giới là mấy con sẽ đạt được chứng đạo. Còn năm tháng nữa, mà năm tháng nữa rèn luyện mình ở trong cái này mấy con sẽ đạt được nhiếp tâm nó đâu phải khó đâu, chứ đâu phải mấy con ráng tập như thế này như thế khác, ôi thôi tập đi muốn chết luôn mà xả ra cái trời ơi hai chân nó rũ rượi, coi bộ nó muốn ngục, nó còn khổ hơn. Cho nên vì vậy mà Thầy thấy tu sai mà còn cố.
Cho nên hôm nay, cái bài pháp tuy nó ngắn gọn nhưng nó cô đọng đầy đủ những cái phương pháp. Người nào mà chưa ngộ được cái sự chứng đạo, cái trạng thái chứng đạo rồi đến hỏi Thầy, cần thiết để hiểu biết cái này này, chứ đừng có hiểu biết cái ba lăng nhăng mà tập ức chế tâm, hỏi Thầy lăng nhăng ba cái tưởng này tưởng kia, ba cái đó dẹp xuống hết đi, ở đây không có ba cái thứ đó nữa. Tại vì mấy con cứ ngồi im lặng rồi tưởng nó sinh ra, tưởng nào đủ thứ hết, ai biểu diệt ý thức làm gì để tưởng nó vô nó làm việc, cũng như một người ngủ thì mới có chiêm bao chứ không ngủ làm sao có chiêm bao? Mà ở đây chúng ta hoàn toàn làm chủ cái ý thức, lấy ý thức mà làm chủ tất cả mọi pháp mà, còn ba cái tưởng chúng ta đâu có sử dụng, đâu có cần. Chúng ta đâu phải là thứ tu tưởng, cho nên chúng ta khác.
Đây là người tu chứng đạo ý thức làm chủ sự sống chết, tâm lúc nào cũng thoải mái, dễ chịu, hoan hỷ vui vẻ. Các con thấy mình đuổi nó rồi thì nó bình an cho mình thì ngồi vui vẻ chơi chứ có làm cái gì đâu, chứ đâu phải quá dụng công, dụng sức tu tập mệt nhọc quá cho nên mặt héo xèo. Có phải không mấy con dụng công quá, cái mặt méo xèo, không có người nào hân hoan được. Bởi vì quá dụng công tức là quá hao sức, còn cái này mình dùng ý thức của mình đuổi, sống đúng đời sống giới không ăn phi thời, không nghe ca hát, không vui chơi, không gì hết. Các con thấy rồi bây giờ bắt đầu mình dùng ý thức của mình đuổi tất cả những cái chướng ngại, cái bị già, bị sanh, bị chết, mình làm chủ nó, mình đâu có sống ở trong cái bị sanh, bị già, bị chết đâu. Rồi bắt đầu từ cái tâm niệm của mình mà khởi thì biết nó là cái bị sanh, bị già, bị chết thì tác ý đuổi. Thì bây giờ nó đến với mình đau nhức ở trên thân, nó đến với tâm niệm phiền não, sân hận, lo lắng, sợ hãi đều là dứt hết chứ mình có chấp nhận nó đâu, cái đó là cái bị sanh, bị già, bị chết mình biết mà.
Đó là qua cái bài Thánh Cầu chúng ta biết rõ cái đường lối, cách thức tu tập của mình, chứ không khéo chúng ta cứ ức chế tâm để mà tập tỉnh thức, để mà tập xả tâm bằng cách này bằng cách kia thì chúng ta không khéo chúng ta lọt vào trong trạng thái của tưởng rất là khó khăn.
Cho nên, chứng đạo là sống trong sự an vui, thanh thản trước các ác pháp, chứ đâu phải chứng đạo chứng như cục đá gốc cây.
Như sư cô Huệ Ân làm chủ được thân tâm một cách cụ thể, rõ ràng. Đó bây giờ cô Huệ Ân ngồi trước mặt chúng ta cô làm chủ được rõ ràng, như vậy là chứng đạo chứ còn đòi gì mấy con? Các con thấy hạnh phúc quá, trên thân có đau thì cô tác ý một vài giây, một vài phút là vượt qua. Thậm chí cái thân đã trở thành cái tật đi mà còng thế rồi nó vẫn ngay lại được, đó là cái chứng đạo, cái lực của chứng đạo đã có chứ đâu phải không? Nhưng thời gian chúng ta để chứng đạo trọn vẹn, 5 tháng, cho đến cuối cùng chúng ta trọn vẹn thì chúng ta đủ lực chứ sao. Mà đức Phật đã nói: “pháp ta không có thời gian đến để mà thấy”, thấy quá rõ ràng chứ đâu phải không có cái kết quả đó đâu. Chứ không phải tu đợi đến chết mới cầu về Cực Lạc, mới thấy mình vãng sanh, phải vậy không, đạo Phật rất cụ thể.
Chứng đạo đâu có nghĩa là ngồi thiền hay đi kinh hành suốt đêm không ngủ. Xưa đức Phật canh giữa Phật còn nằm kiết tường nghỉ ngơi kia mà. Các con thấy ngày xưa đức Phật đã tu chứng rồi nhưng mà canh giữa trong cái thời khóa đức Phật đã nói rất rõ, đức Phật còn nằm nghỉ ngơi, đâu có ép buộc mà chúng ta phải thức trắng đêm. Cho nên ở đây, tất cả những điều mà Thầy cô đọng lại để cho chúng ta biết cách thức tu tập. Nay nghe rõ ràng rồi các con còn có cái gì mà thắc mắc không?
Hôm nay Thầy nhắc thêm một lần.