Nẻo Về Đạo Đức. Kì 21 (33) tiếp theo: 3; 4

             3- THỂ HIỆN MƯỜI THIỆN 

          Người tu Mười Thiện thường chế ngự lòng buông lung của mình, bỏ các nghiệp dữ, quyết thành tựu các nghiệp lành, đó là thuận theo chánh đạo.

          Thể hiện mười thiện chỉ có người trí mới ý thức sự lợi ích của nó đối với cuộc sống, nên quyết tâm thực hành cho bằng được. Nhờ sự hành thiện, chúng ta mới thoát khỏi sự khổ đau.

          Muốn hưởng được phước báu thì hãy dứt trừ mười nghiệp dữ, hằng ngày phải tinh tấn tu mười thiện, cứ mỗi lần bỏ xuống một nghiệp ác thì ngay đó nghiệp thiện hiện ra khiến tâm hồn mình được an vui.

          Biết được sự lợi ích của Mười Thiện (cho đời sống của mình và xã hội), hành giả phải quyết tâm nỗ lực thực hành đúng mười điều lành của Đức Phật dạy. Cứ tiếp tục mãi trên đường xây dựng tu Thiện cho đến một ngày nào đó hoàn toàn là Thiện, lúc bấy giờ ta sẽ được bốn ưu điểm mà Kinh Thập Thiện Nghiệp Đạo dạy:

          1. Thân và tâm của chúng ta trở thành tốt đẹp. Hành động thân, khẩu, ý biểu lộ đầy đủ đạo đức, lòng hiếu sát hung hăng sẽ biến dần, lòng từ bi bác ái hiện rõ. Đối với con người và loài vật đều thương xót bình đẳng, thường lấy ân trả oán, vì thế từ oán thù sẽ trở thành ơn nghĩa, thương yêu.

          2. Khi tâm không còn giận hờn, dù bất cứ hoàn cảnh nào có căm tức đến đâu cũng không lộ vẻ giận hờn hoặc thù oán. Phải biết đây là sự tu nhẫn nhục để biến cải hoàn cảnh hung dữ trở thành hiền hậu. Lúc ấy con người không còn tranh đấu giết hại lẫn nhau mà chỉ có một lòng tương thân, tương ái mà thôi.

          3. Chúng ta có đủ duyên mới được nghe bài thuyết pháp do Thích Đế Hoàn Nhơn đã trợ duyên cho tôn giả Tu Bồ Đề bằng pháp môn Thập Thiện để thoát khỏi bệnh tật nơi thân mà còn hưởng được kết quả giải thoát nơi tâm hồn mình.

          4. Khi hành giả quyết tâm thực hiện mười điều lành, chắc chắn sẽ được sanh lên cõi trời hưởng phước lạc đầy đủ. Ngược lại, nếu ai không tu Mười Thiện mà còn mong đến đất Phật thì chắc chắn không bao giờ có được.

          Vì mười phương ba đời chư Phật và các bậc Thánh Hiền thoát khỏi vòng sanh tử, chứng quả Vô Thượng Bồ Đề đều phải tu Mười Thiện và lấy Mười Thiện làm căn bản cho sự tu hành của mình.

          Mười Thiện có công năng giúp cho chúng ta ngăn ngừa được các hành vi độc ác, nhờ vậy tất cả hoàn cảnh đều được yên lành vui tươi. Mười Thiện giúp cho thân, khẩu, ý chúng ta lần lần tiêu tội và được thanh tịnh. Do tâm hồn thanh tịnh nên con người mới thoát ly sanh tử và cuộc sống mới được hoàn toàn an vui trong mọi cảnh, dù thuận hay nghịch cũng trọn vẹn không chướng ngại. Cho nên người tu Mười Thiện là người đầy đủ hạnh phúc nhất trần gian.

          Khi vạn hữu không còn là chướng ngại của tâm hồn thì sự đau khổ cũng lần lần chấm dứt. Tư tưởng được an ổn và thường sống trong trạng thái bình thường thanh tịnh, thanh thản thì cơ thể bắt đầu không bệnh tật, tâm luôn thơ thới an lạc, cuộc sống đầy đủ hạnh phúc. Đó là nhờ tu Mười Thiện tạo nên phước báu rõ ràng.

Hành Mười Thiện là cái nhân tránh khỏi bị đọa lạc vào chốn tam đồ khổ và luôn luôn được hưởng an vui trong cõi ta bà. Nếu ai có thể tiến sâu hơn sự Mười Thiện thì sẽ được vào Niết Bàn vĩnh cửu.

          Do sự ích lợi của pháp môn này, chúng tôi thành tâm khuyên mọi người tu theo đạo Phật, trước tiên nên tu Mười Thiện, nó là nguồn gốc cơ bản giải thoát của Phật giáo. Bởi Mười Thiện là một pháp môn giúp cho mọi người sơ cơ mới biết tu hành dễ đạt được kết quả giải thoát rất là vĩ đại. Nếu ai chịu khó thực hiện tiến tu pháp môn này hàng ngày chắc chắn sẽ được giải thoát khỏi tâm hồn đau khổ thế gian.

        4- DUNG THÔNG 

          Lúc bấy giờ Ba-Giá-Tuần lên dây đàn, đến trước mặt tôn giả Tu Bồ Đề dùng lời ca và tiếng đàn nói lên phương tiện tu hành của cõi trời Thích Đế Hoàn Nhơn:

          Kiết hết thường không sát
          Niệm niệm không rối loạn
          Thì trần cấu ắt dứt
          Mong sớm từ Thiên giác
          Tâm bặt qua dòng hữu
          Hàng ma độ các kiết
          Công đức như biển lớn
          Mong chóng từ định dậy
          Mắt định như hoa sen
          Các hữu thường không dính
          Không về làm quay về
          Định không kịp thì dậy
          Bốn dòng sông vô vi
          Khéo hiểu không già bệnh
          Đây thoát họa hữu vi
          Cúi mong Tôn sớm dậy
          Năm trăm Trời ở trên
          Thích chủ đích thân đến
          Muốn xem Tôn Nhan Thánh
          Hiểu không xin mau dậy.
                                    Tăng Nhất A-Hàm

          Qua bài kệ trên, lời khuyên của trời Thích Đế Hoàn Nhơn dạy chúng ta phải dứt trừ sát sanh. Nhờ không sát sanh mà các kiết (sự ràng buộc) sẽ hết, các kiết dứt thì tâm không rối loạn và trần cấu đều chấm dứt. Bấy giờ nội tâm từ tình thức suy lý đến sự khổ đau, phiền lụy, sợ hãi đều vắng bặt, tất cả vạn vạn hữu không còn là chướng ngại của tâm, nghĩa là tâm không dính mắc với vạn vật, dù trong cảnh thuận hay nghịch đều vượt thoát khỏi, tức là hàng phục được các ma chướng bên ngoài cũng như chính trong tâm của mình, vì thế các kiết không còn phá phách nữa. Người tu hành được như vậy, công đức lớn như núi Tu Di, như biển cả không lấy gì so sánh được.

          Tâm chúng sanh vốn không dính mắc, không phiền não, chỉ vì vô minh lầm chấp cái Ngã (Ta) và Ngã Sở (của Ta) nên có dính mắc, có phiền não. Tâm chúng sanh thường sống trong Thường, Lạc, Ngã, Tịnh, nhưng vì tham, sân, si ở bên ngoài khởi dậy khiến cho tâm mất bình thường, ví nó đang duyên theo sáu trần. Muốn làm chủ được già bệnh thì phải giữ tâm an vui đừng để phiền não xen vào. Nhờ cố giữ gìn, tức là hành Mười Thiện thì thân dần dần sẽ ít bệnh tật.

          Kinh Tăng Nhất A-Hàm dạy: Thoát tai nạn hữu vi, nghĩa là tư tưởng không còn bị ảnh hưởng vật chất thế gian, đời sống không còn nô lệ cho vật chất.

          Khi nghe xong lời ca tiếng nhạc của Ba Giá Tuần, tôn giả Tu Bồ Đề cất tiếng khen ngợi: Lời ca tiếng nhạc hòa hợp nhau không khác, giọng ca không lìa tiếng đàn và tiếng đàn không lìa giọng ca.

          Hành Mười Thiện, thân tâm của chúng ta phải hoàn toàn hòa hợp với mọi đối tượng, nghĩa là chúng ta phải tùy thuận với tất cả chúng sanh. Phải hiểu chúng sanh tức là thân và tâm của mình, thân và tâm của mình tức là chúng sanh.

          Tu Mười Thiện chúng ta phải ý thức sự dung thông với vạn hữu là một việc làm tối quan trọng của sự tu quán. Nếu hành giả không dung thông được thì sự thể hiện Mười Thiện chỉ có kết quả năm phần mười chớ không thể đạt được kết quả theo ý muốn.

          Kinh Tăng Nhất A-Hàm dạy: “Lành thay! Lành thay! Ba Giá Tuần! Nay ông dùng giọng ca và tiếng đàn hòa hợp đàn ca không khác, tiếng đàn không lìa giọng ca, giọng ca không lìa tiếng đàn, hai việc hòa hợp với nhau thành tiếng hay tuyệt.”

          Muốn giải thoát tâm hồn đau khổ phiền lụy, hành giả phải nhận thức rõ ràng Mười Thiện và Dung Thông là một, nghĩa là phải tùy thuận lại đối tượng để giải quyết tâm lý mình một cách rất tế nhị và phi thường. Đó là một pháp môn mầu nhiệm và cần thiết cho những ai muốn hưởng được hạnh phúc chơn thật trong cõi thế gian này.

          Mười Thiện là pháp môn dung thông vạn hữu với tâm mình. Nhờ pháp môn này mà vạn vật thiên nhiên trong vũ trụ mới tùy thuận lẫn nhau, mới chung sống với nhau, mới hoàn mãn sự giải thoát nơi tâm hồn mình. Thể hiện như vậy, vạn hữu không còn là chướng ngại, nó là tâm mình, tâm mình là vạn hữu; Mười Thiện là tâm mình, tâm mình là Mười Thiện.

          Ở đây chúng ta phải hiểu Mười Thiện, Tâm Mình và Vạn Hữu đều là Định và Dụng của một thể tánh vũ trụ. Thế nên từ động đến định, từ tịch đến chiếu thảy đều là nguồn giải thoát trong lòng hỗ tương nhân ái của mỗi chúng sanh.

          Có người hỏi: Tu Mười Thiện làm sao biết được thân không còn bệnh? Đáp: Như chúng ta đã biết, có thân là có nghiệp, nghiệp thân phải ăn uống mới sống. Có nghiệp thân là có sanh tử, già yếu, bệnh tật ốm đau,...

          Nghiệp căn bản của thân thường xảy ra trong ba thời: quá khứ, hiện tại, vị lai. Do tư tưởng hoạt động tác dụng mạnh tạo nên nghiệp thân ấy.

          Tâm không sáng suốt tức là vô minh tạo ra những duyên hợp nên có thân. Vì vô minh nên tất cả chúng sanh đều mang thân nghiệp; thân nghiệp là biểu tượng vật chất, chịu nhiều thứ bệnh tật. Tâm là phần tinh thần cũng chịu ảnh hưởng của thân; chấp có thân nên khi thân đau ốm thì tinh thần khổ sở, lo lắng sợ hãi...

          Muốn thoát khỏi bệnh tật của thân và sự đau khổ của tinh thần thì phải tu Mười Thiện, vì Mười Thiện là pháp môn buông xả những hành vi ác của thân, khẩu, ý. Nếu nghiệp ác dần dần buông xuống thì nghiệp thiện dần dần hiện lên.

          Lúc hành Mười Thiện phải ý thức được nghiệp thiện đang bao trùm tất cả bệnh khổ và luôn cả sanh tử. Nếu từ thân, khẩu, ý xuất phát những điều thiện thì ngay đó có giải thoát bệnh tật, tai nạn, phiền não, khổ đau từ thân và tâm hồn mình một cách rõ rệt.

          Ngược lại, khi thân, khẩu, ý xuất phát những điều ác thì liền đó có sự khổ đau, sân hận, âu sầu, lo lắng và bệnh tật. Thân, khẩu, ý hành Mười Thiện thì từ khổ đau biến thành an vui; từ bệnh tật, đau ốm trở thành mạnh khỏe sống lâu. Bởi vì nghiệp thiện luôn luôn che chở, giải thoát cho chúng sanh khỏi cảnh đau khổ.

          Ví như có người chửi mắng mình, mình hành pháp nhẫn nhục không chửi mắng lại thì cảnh đang động biến thành cảnh tịnh, cảnh khổ biến thành cảnh an vui.

          Trời Thích Đế Hoàn Nhơn hỏi ông Tu Bồ Đề: Thế nào là nghiệp Thiện bao trùm tăng giảm? Câu hỏi này có nghĩa là: Hành động Thiện có đem lại cho chúng sanh thoát khỏi bệnh tật, khổ đau hay không?

          Chúng ta phải quan sát cho kỹ xem nguyên nhân nào sanh ra bệnh tật? Khi rõ nguồn gốc của bệnh tật, tức là thông suốt nhân quả thì ta càng tin sâu Mười Thiện. Bắt đầu từ nay ta phải tích cực Hành Mười Thiện bằng cách:

          1. Tất cả mọi sự kiện, sự vật dù lớn hay nhỏ mà đang ở trong hành động ác phải đình chỉ ngay tức khắc.

          2. Hành Mười Thiện là phải biết nhẫn nhục, phải biết lấy ân báo oán, lấy tâm từ bi mà tha thứ mọi sự lầm lạc của kẻ khác.

          Do sự việc này nên Thích Đế Hoàn Nhơn nói: Mười Thiện bao trùm bệnh khổ.

          Lại nữa Thích Đế Hoàn Nhơn còn hỏi: thân bệnh này từ đâu sanh ra? Thích Đế Hoàn Nhơn hé mở thêm cánh cửa giải thoát giúp cho chúng sanh tư duy quán xét sâu hơn về thân nghiệp của mình. Chúng tôi xin nhường lại cho quý vị tự quán xét lấy thân bệnh của mình do từ đâu sanh ra? Cái gì tạo nên bệnh? Ai làm thân bệnh? Thân bệnh hay tâm bệnh?

          Bao nhiêu câu hỏi này chúng ta lần lượt quán xem. Nếu thân không có tâm thì thân không biết đau (như thây ma) lấy gì gọi là thân bệnh? Nếu có tâm mà không có thân thì lấy đâu có bệnh, vì tâm vốn vô hình. Vậy cái bệnh này từ đâu đến?

          Thích Đế Hoàn Nhơn còn hỏi tôn giả Tu Bồ Đề: Bệnh này do thân sanh hay ý sanh?

          Thích Đế Hoàn Nhơn đã mở thêm cánh cửa cõi trời để chúng sanh được bước vào. Nếu chúng sanh không chịu khó đem hết ý chí quán sâu và thể hiện Mười Thiện ngay trong đời sống hằng ngày của mình thì làm sao hưởng được phước báu và sanh vào cõi trời. Câu hỏi này rất hợp lúc khiến cho những ai đang hành Mười Thiện đều phải nhìn nhận thực trạng vạn hữu trong vũ trụ vây quanh chúng ta là một chướng ngại to lớn.

          Hành Mười Thiện chúng ta phải quán xét cho tường tận nguồn gốc của phiền não.

          Đọc những đoạn kinh trong Tăng Nhất A-Hàm, chúng ta phải nhìn nhận Đức Phật dạy chúng sanh đi theo con đường quán quá rõ rệt. Nhờ quán chiếu, chúng ta nâng trình độ hiểu biết về Phật pháp càng lúc càng thâm sâu.

          Quán không phải là sự học tập theo kiểu học trò, Quán là sự tham cứu, là sự tự tri tự giác, tự mình khám phá và nhận đúng vạn hữu với mình không phải là hai. Khi hiểu được như vậy chúng ta mới có thể hòa mình với vạn vật thiên nhiên mà không còn thấy chướng ngại.

          Những câu hỏi trên đây Đức Phật biết rằng chúng sanh không đủ trí năng để tự khám phá, tìm tòi và khảo cứu về sanh, gìà, bệnh, chết. Tôn giả Tu Bồ Đề thay lời Phật trả lời những câu hỏi trên khiến cho chúng sanh dễ hiểu, nhờ đó làm điểm tựa nghiên cứu và khám phá tới. Nhưng dù sao những câu trả lời này cũng là của Đức Phật, của ông Tu Bồ Đề chớ không phải của chúng ta. Vì vậy chúng ta đừng lấy đó làm của mình, nhẫm đi nhẫm lại lối mòn của người xưa. Đó là lối tu lấy đá đè cỏ đưa đến sự thể hiện Mười Thiện sẽ không Thiện. Tu hành như vậy dù cho đến một ngàn năm sau cũng không bao giờ tìm đến chơn hạnh phúc.

          Điều quan trọng nhất trong việc tu quán, đầu tiên chúng ta phải mượn ý Phật, ý Tổ làm nơi nương tựa để rồi tự mình quán xét, tự mình mở cửa vũ trụ. Khi Quán đã thuần thục thì nguồn giải thoát hiện tiền nơi tâm hồn mình, bấy giờ chúng ta mới thật sự tự vươn cánh chim bằng thênh thang bay vút tận trời xa.