Ba giờ chiều Thầy THÔNG LẠC vào hầu chuyện với Sư phụ, ba Phật tử lúc sáng cùng đi theo.
THẦY THÔNG LẠC thưa:
- Thưa Thầy, từ ngày con lên núi trình Thầy, được Thầy ấn chứng, con có xin Thầy cho phép nhập Niết Bàn, nhưng Thầy bảo con ở lại trợ duyên Thầy giáo hoá. Vì thế con không đi trước Thầy. Theo lời Thầy dạy, con tiếp tục nghiên cứu các kinh sách Đại Thừa. Và con cũng tuỳ duyên tiếp người mới học. Nhưng có những lời đồn quanh quất nơi các Phật tử bên ngoài là đường lối con khác đường lối Thầy, gây chia rẽ giữa con với Thầy. Thưa Thầy, con tuỳ căn cơ người mà lập hai pháp; bên Thiền bên Định, bên thiền về quán để dạy người xả chướng ngại pháp. Còn Thầy dạy Bát Nhã cũng là quán, hoặc biết vọng không theo cũng là định, không có gì khác nhau. Hôm rồi, có những Phật tử ở Cần Thơ đến nói con về việc này, rồi họ mời con xuống dưới để giải thích.
Thưa thầy, hôm nay con lên đây để trình việc này và cũng để xóa tan những dư luận bên ngoài, có khi sẽ lan tới bên trong, xin Thầy cho vài huynh đệ về phụ với con như để xác định lại rằng đường lối của con không khác đường lối của Thầy, làm sáng tỏ chỗ dư luận như vậy.
Sư phụ bảo:
- Điều đáng ngại là Thầy trò không thông cảm nhau, còn khi Thầy trò đã thông cảm với nhau thì dư luận ở bên ngoài không quan trọng. Việc đưa người về đó không tiện vì hành chánh giấy tờ họ đã ổn định ở đây rồi, đưa qua đưa lại mất công. Khi nào thuận tiện tôi sẽ đi thăm là được rồi.
Các đạo hữu mừng rỡ.
- Sư ông đến thăm còn gì quí bằng.
Như vậy xem như chuyện Thầy THÔNG LẠC lên thăm đây là mỹ mãn.
Sư phụ lại nói về tình hình Phật giáo hiện tại và bảo hiện nay nhà nước đang xây dựng một viện nghiên cứu triết lý Phật Giáo, nhất là Phật Giáo Việt Nam thời Lý Trần.
Cư sĩ THIỆN CHÍ thưa:
- Thưa sư ông, nhiều người nói sư ông bác TỊNH ĐỘ?
Thầy cười bảo:
- Nếu chấp nhận TỊNH ĐỘ thì đã tu TỊNH ĐỘ mất rồi! Tôi không nói là bác, nếu ai hỏi về Tịnh Độ tôi chỉ giải thích niệm Phật đến chỗ nhất tâm.
Thầy THÔNG LẠC thưa:
- Thưa Thầy, ngoài miền Trung và miền Bắc có nơi nào tu thiền không?
Sư phụ bảo:
- Ở ngoài Bắc nơi chùa HÒA GIAI có Sư cụ pháp chủ ĐỨC NHUẬN tu theo thiền TÀO ĐỘNG, lối phản quang tự tánh. Còn ở miền Trung thì hoàn toàn không còn nữa: mặc dù trước đây miền Trung là nơi truyền dạy thiền của hai ngài NGUYÊN THIỀU và LIỄU QUÁN.
Sư phụ nói thêm:
- Mình nói tu theo Đại Thừa, mà Thiền Tông là cốt tủy của Đại Thừa thì không chấp nhận. Hồi tôi lập Tu Viện CHÂN KHÔNG để dạy thiền, cả giáo hội hồi đó không ai đồng ý cả, chỉ có Hòa Thượng THIỆN HÒA vì tình cảm riêng mà ra thăm hỏi. Trong khi thời đó nhóm LƯƠNG SĨ HẰNG dạy thiền xuất hồn hoàn toàn sai với đạo Phật thì giáo hội không nói được một lời nào để phê phán. Trái lại tôi dạy Thiền của đạo Phật thì các vị lạnh lùng xa cách. Bởi vậy việc làm của tôi bao nhiêu năm qua là việc làm trong cô đơn yên lặng. PHẬT GIÁO VIỆT NAM mình hầu hết 99 phần trăm là Tịnh Độ, chỉ bắt đầu từ khi Tu Viện CHÂN KHÔNG xuất hiện thì mới có thiền. Cho nên tiếng nói của Thiền thật là bơ vơ lạc lõng.
- Hồi trước kia trong một kỳ họp của giáo hội với tư cách là người trong ban hoằng pháp tôi phát biểu chư tăng bấy giờ có nhiều người muốn chuyên tu. Xin giáo hội cho lập những TỊNH VIỆN, THIỀN VIỆN làm cơ sở cho chư Tăng chuyên tu ròng tu tập. Kỳ đó thượng tọa THIỆN MINH làm chủ tọa, các vị bác ý kiến tôi không tiếc lời, bác thẳng tay.
Thầy THÔNG LẠC tiếp lời:
- Tuy Sư phụ nói như vậy, nhưng riêng chúng con lại thấy khác. Có thể đối với giáo hội trước kia, Sư phụ là người cô độc đi con đường của mình, nhưng từ mọi miền đất nước, từ nhiều nơi trên thế giới, với những người thiết tha tu tập mà không thỏa mãn nơi sinh hoạt của giáo hội, đã hướng về Sư phụ như ngọn hải đăng rực sáng cao cả soi phá bóng đêm âm u trên biển khổ trầm luân sinh tử, giúp họ vượt qua đêm dài tăm tối si mê, đưa họ trở lại lối tu cốt tuỷ của Đạo Phật. Sư phụ không cô đơn vì pháp âm của Người vang mãi trong lòng muôn người chân thành vì đạo pháp; Sư phụ không cô đơn vì con đường Người vạch lối có vô số người bước theo và tìm thấy nơi đây bình an và hạnh phúc; Sư phụ không cô đơn vì hàng đệ tử chúng con vững bước theo Người, nối tiếp sứ mạng của Người làm trong sáng đạo Phật khỏi những sai lầm cực đoan và mê tín. Vì thế mà hiện giờ Sư phụ không còn cô đơn nữa, con đường của Sư phụ đi là con đường sáng chói huy hoàng mà chúng con là những người thực hiện ánh sáng ấy.