(00:00) Sư Tuệ Tĩnh: Con cũng nhờ nương theo pháp hướng mà Thầy chỉ, thì con cũng đang theo con tu cái pháp đó để bảo đảm, tại vì bây giờ con đang theo có gì thì con thưa lại với Thầy.

Trưởng lão: Thì cứ tiếp tục mình tu mà nó cảm thấy nó được an ổn, nó được thích thú ở trong cái sự tu, thì nhất là mình sống một mình mà mình cảm thấy nó vui đó, thì cái đó là một cái quan trọng nhất. Còn mà nghe nó buồn, mà nó suy tư hay nó đủ thứ hết, nó không đúng đâu, thì đó là bị chướng ngại pháp. Thì phải thưa hỏi lại cách thức như thế nào để mình chiến đấu sống cho được cái độc cư đó, nó cũng không phải là thường.

Sư Tuệ Tĩnh: Bởi vậy con thưa hỏi liền, con về con mới tu.

Trưởng lão: Bây giờ con trên con đường tu, con hỏi pháp chứ mình đừng có thưa hỏi cái chuyện bậy bạ. Cũng như đến đây mà đem cái chuyện đời mà nói chuyện với Thầy, Thầy cũng ngao ngán quá rồi, mà Thầy có đâu, tốn thì giờ. Mà đem đến hỏi những cái tu hành để cho cái tâm mình được an ổn Thầy ra Thầy mới nói.

Thầy bao giờ phải chịu cực khổ Thầy ngồi Thầy nghe những cái điều đó mà mấy con cũng đâu có biết, phải không? Nên Thầy, Thầy nghe cái chuyện đời, cái chuyện gì đâu không à. Sư Phước Nhẫn có thưa hỏi gì không?

Sư Phước Nhẫn: Dạ con cũng có nhiều vấn đề là. Kính thưa Thầy viện chủ ở đây thời khóa biểu, là con không có áp dụng nó giờ giấc, nhưng mà áp dụng được theo cái tình hình. Thì vừa rồi nhờ Thầy viện chủ phân cách cho một cái giờ tu đó, cái pháp này nửa tiếng, cái pháp kia nữa tiếng hoặc năm, mười phút.

Thì con tu, con ví dụ như mình đang đi kinh hành, cái tự nó không còn an nữa. Cái mình cố gắng cũng ngăn nó tạp niệm gì nhiều hết, con nghỉ, con vô con thư giãn.

Sau đó rồi con thư giãn, ví dụ như mình lui lại chỉ còn năm phút, nhưng mà nó còn an thì mình cứ thư giãn tiếp tục, mà nó tạp niệm nó nhiều là đi kinh hành. Cho nên nó không có cái thời khóa biểu mà mình tùy theo cái tình thế. Cũng như là nó gặp trận nào đánh trận nấy vậy đó. Đó con áp dụng như vậy được không hay là phải theo hướng dẫn.

(02:22) Trưởng lão: Ừm, cái đó là cái tốt nhất đó, bởi vì mình tu hành mình phải khéo léo lắm. Tuy rằng cái thời khóa mình không có giờ giấc, nhưng mình phải khéo léo, khéo léo trong cái từng pháp môn tu nữa.

Bây giờ đang ngồi mình tu trong cái Định Niệm Hơi Thở, nhưng mà bây giờ mới có hít vô cái nó có cái niệm, thì mình phải tu một cái định khác chứ không phải ngồi không. Nó theo cái từng pháp môn, phải theo đúng cái pháp môn để mà khắc phục và hàng phục được cái tâm mình. Khi mà khắc phục tâm tham ưu của mình, cái chướng ngại pháp trong tâm của mình nó như thế nào mình linh động, khéo léo.

Bắt buộc mình áp dụng vào cái thời khóa biểu, hoặc cái pháp nào phải theo suốt nó cái thời gian nó sẽ sai, nó sẽ làm chướng ngại. Mình dùng nó mà ức chế cái tâm của mình, không có đúng đâu.

Cho nên bây giờ mình hiểu rồi, mình cố gắng mình nương vào cái hơi thở để cho cái tâm mình đừng có vọng tưởng nữa. Nhưng mà mình quên rằng nó có khởi một cái niệm rồi, thì cái niệm đó cần phải quán xét nó để mà đẩy lui nó đi. Chứ không phải để mất ngang nó, để ức chế nó, bằng cách là mình dừng nó để tiếp tục cái hơi thở ra, thì cái đó là con tu sai, con tu ức chế.

Cho nên mình phải làm sao cho mình thông được cái niệm mà nó đang khởi, mình thông suốt nó. Mình phải thấy nó nằm ở trong cái dục lậu, cái hữu lậu, cái vô minh lậu, hay hoặc là cái nhân quả nào. Hay hoặc là trong cái Thập Nhị Nhân Duyên, nó là cái duyên nào.

Khi mình thông suốt tất cả nó, còn mình chưa thông suốt tức là mình bảo nó ngưng ngang. Mà mình nói nhiều khi mình, thì tuy là nói: "Tôi đã hiểu nó như vậy rồi, bây giờ tôi ngưng ngang nó", thì không được. Tại mình không hiểu cho nên nó còn ra, chứ còn mình thông suốt nó rồi nó không còn có niệm nữa. Thì do đó nó nhiều lần, mình cũng phải tìm mọi cách mà mình tư duy, mình xả nó ra thì nó mới hết.

Thí dụ như bây giờ mình nói cái tâm mình nó khởi lên cái niệm sắc dục đi. Đó mình quán bất tịnh, mình thông suốt cái thân nó bất tịnh, nó không thanh tịnh. Nhưng nó vẫn còn đến chứ, nhưng mà quá nhẹ. Cho nên nó mới có những cái đề mục mà mình đưa ra để quán bất tịnh mà, quán thây ma sình chết đồ đó, có đề mục. Tại vì nó cứ tới lui hoài, buộc lòng bây giờ mình phải đưa ra để mình quán xét mình thấy.

Cho nên trong Thanh Tịnh Đạo có một vị Tỳ kheo quán mà thấy cái, khi mà ông ta thấy cái cô phụ nữ cười mà ông ta thấy là cái bộ xương đó, cái bộ xương trắng đó, quán chứ đâu. Đó thì chúng ta thấy bây giờ mình mang nợ, cái đặc tướng của mình, cái tình dục nó mạnh quá, mình biết, mình biết mình hơn ai hết.

Cho nên cái đặc tướng của mình vì vậy mà mình dùng cái quán bất tịnh, mình dùng cái bộ xương trắng, mình dùng cái thây sình trương lên, cái đề mục đó để mình quét cho sạch. Chứ nó cứ đến lui, đến lui hoài, nó không có thường đâu. Mình hồi nào giờ mình cũng biết là cái thân mình thì bất tịnh, nó hôi thối như vậy mình biết rồi, chứ sự thật ra chưa phải vậy. Cho nên phải đưa cái đề mục đó ra để mà quét cho sạch.

(05:21) Thì do vì vậy mà khi mà, khi tu tập như vậy Thầy thấy rất hay, chứ đừng có cố chấp theo cái thời khóa. Thời khóa có đặt ra để chúng ta biết như vậy, để mà chúng ta thực hiện, chúng ta không có lười biếng, nhưng mà chúng ta linh động rất khéo.

Cho nên đức Phật nói thiện xảo mà, thiện xảo nhập định và thiện xảo an trú trong định, thiện xảo để mà quét sạch những cái tâm tham ưu của mình nữa, cho nên nói thiện xảo. Đó như vậy thì, làm như vậy là Thầy thấy thật khéo.

Bởi vì mình mục đích của mình tu để vốn để cho mình thấy được sự an ổn. Cho nên trong cái bài kinh Khu Rừng, đức Phật nói: "Chỗ nào mà mình tu hành, mà chỗ đó vừa không có cơm ăn, không có gì, đói nữa, mà chỗ đó tu an ổn được thì cứ ở tu, giờ đuổi không đi. Còn cái chỗ nào mà bây giờ đó cơm ăn, áo mặc đầy đủ, mà cái tâm không an trú, chuyện này chuyện khác đến đó, thôi bây giờ không đuổi cũng đi nữa".

Đó là cái bài kinh Khu Rừng Phật dạy rõ như vậy đó. Cái chỗ nào mà mình tu an, thì bất kỳ chỗ đó Thầy nói cứ ở, đuổi cũng không đi nữa. Bây giờ công an bắt cũng không có sợ nữa, cứ ở tu đi. "Làm gì làm, tôi chỗ này tôi thấy an ổn. Còn chỗ đó bây giờ cơm ăn, áo mặc đầy đủ sống sung sướng, nhưng mà về tâm hồn không có an". Nhất định đi, không ở cái chỗ đó.

Cho nên ở đây chúng ta tu làm sao mà chúng ta thấy được cái tâm an. Cái tâm mà nó an ổn thì nó sanh an ổn và vô sự, như Thầy dùng ngay cái vô sự đó để trị được cái tâm. Còn nó có chướng ngại pháp nó làm cho mình buồn, làm cho mình nhớ cái này, lo cái kia rồi thì cái này không đúng rồi.

Mà mình không biết cách đẩy lui, mình không biết tu, mà mình cứ ức chế nó thì mình sẽ thua. Ức chế tức là mình dùng cách này, cách khác để cho đừng có nhớ ra nữa, thì mình thua. Mà mình thấy làm sao mà mình đẩy lui nó, mình thấy tâm hồn mình cởi mở an ổn là đúng rồi.

Đó, rồi mình xả ra mình sống bình thường mà nó an ổn. Còn bây giờ mình ngồi lại, thì mình ngồi lại mình nhiếp tâm trong hơi thở, hoặc mình đi kinh hành mình không thấy nó. Nhưng mình ngồi lại bình thường thì mình thấy nó hiện ra, mà nó hiện ra nó làm cho mình buồn khổ này kia, thì tại mình bị ức chế nó, thì mình tu sai pháp.

(07:34) Trưởng lão: Trong khi mà sư tu như vậy, sư thấy sao? Khi mình linh động rồi sao, mình có thấy an ổn không?

Sư Phước Nhẫn: Mình thấy nó dễ chịu hơn là theo thời khóa biểu, nó không bị ràng buộc, nó bức xúc.

Trưởng lão: Ừm, như vậy thì hãy cố gắng tiếp tục nó.

Sư Phước Nhẫn: Một cái nữa là con mới có một tuần là có hai ngày, tự nhiên nó tuôn trào nhiều quá. Con định hỏi Thầy coi mình nên cắt nó, hay là mình nhìn nó tuôn trào để cho nó ra hết hay là thế nào?

(08:02) Trưởng lão: Bây giờ nó có cái phần tuôn trào nó như thế này, coi như là nó tuôn, nó trào ra quá nhiều, cái chuyện này rồi nó nối tiếp chuyện khác, chuyện khác. Lúc mình tìm hiểu cái niệm tuôn trào đó coi nó có cái lý do để cho nó phá độc cư của mình không? Đó bắt đầu nó bị cô đơn rồi đó, nó mới tuôn trào đó.

Mà nếu mà nó phá cái niệm cô đơn, ví dụ như muốn phá niệm cô đơn: "Mình lấy kinh sách mình đọc tức là mày phá niệm cô đơn". Đó bây giờ nó tuôn trào rồi, bây giờ mình cứ, bây giờ mình thấy mà để vậy thì không được, mình tìm làm sao mà cho nó im.

Thì bắt đầu bây giờ đó, thí dụ như nó muốn lấy kinh sách, nó muốn nghe băng, nó muốn nghe cái gì, nó tuôn trào là nhất định là vô sự đó. Nghĩa là luôn luôn chịu đựng với nó, nó tuôn trào: "Kỳ này mày tuôn trào, nhưng tao nhất định là không phá độc cư, chết bỏ nhất định không phá độc cư. Không đi, không nói chuyện, không gì hết". Nó tuôn trào một thời gian sau nó sạch bóng. Lúc mà nó tuôn trào dữ tợn, nó tuôn trào ba, bốn lần là nó hết.

Sư Phước Nhẫn: Mình cắt nó hay là mình cho nó ra luôn?

(09:06)Trưởng lão: Bắt đầu nó cứ nó muốn nghĩ gì thì nghĩ nhưng mà mình không phá độc cư thôi. Để cho nó nghĩ gì thì nghĩ, mình không cắt. Nó nghĩ chuyện gì miên man thì nó nghĩ gì thì nghĩ. Nhưng mà nhất định là nó sai mình làm cái gì thì mình giữ chặt, bám chặt cái độc cư của mình. Nghĩa là nhất định không rời độc cư. Nó nói gì riết rồi bắt đầu nó luận riết rồi nó luận không được thì nó đi mất.

Cái giai đoạn mà, tại vì ở đây cái thầy Mật Hạnh đó, trong khi mà Thầy bắt buộc, thì là sống ba năm độc cư không được nói chuyện với ai hết. Nó ba, bốn lần như thế này, một lần nó tuôn trào, tuôn trào chịu không nổi đâu. Nhưng mà bị có Thầy, Thầy nói: "Chết bỏ nhất định là không có phá hạnh độc cư".

Nó cái vắng bóng, vắng bóng cái bắt đầu cái tâm nó quay vô, nó luôn luôn nó định trên hơi thở, mình khỏi cần nhiếp tâm nữa, nó luôn luôn nó biết hơi thở nó. Thầy mừng quá, thầy nói: "Ngon quá, bây giờ nó hết rồi". Nhưng nó trở lại chứ chưa phải đâu.

Bởi vì nó trở lại, nó trở lại rồi bắt đầu thầy chịu đựng với nó một lần nữa, nó đánh mạnh lắm. Nhưng mà nó đánh lần mà tới cái tất cả những cái tuôn trào đó hết rồi, tới chừng đánh thọ cái thầy không chiến thắng nổi nó. Chứ phải thầy chiến thắng nổi là thầy xong hết con đường tu rồi.

(10:15) Bởi vì Thầy dặn trước rồi, những cái này là kinh nghiệm hết rồi. Cho nên khi mà nó tuôn trào nhiều đó, là mình thấy nó đổ ra cho hết rồi đó. Mình mừng, chứ mình đừng có lo, đừng có sợ. Đó, "nhưng mà duy nhất là tao giữ cái hạnh độc cư của tao, sống trầm lặng một mình thôi, mày làm gì thì làm nhất định là không phá độc cư".

Tại đó là qua những kinh nghiệm của Thầy nó phá như vậy đó, có kinh nghiệm đó, cho nên đừng có ngán. Nhưng mà sợ tới đánh thọ đó, đánh thọ là mình một mình chết, hai mình sống đó. Bởi vì nó đau, nó nhức cái này, kia.

Thầy nói nếu mà nó đánh mình ruột thừa một cái là thấy mình cũng tiêu luôn đó, chứ đừng có nói. Ruột thừa chịu hết nổi rồi, nó đau kinh lắm. Vậy mà cái người mà quyết tử rồi, đau chết bỏ. Coi như là không có nhà thương vô đây.

Bởi vì đau ruột thừa người ta nói: "Tiếng thét của cơ thể", nó đau dữ lắm. Thế mà cái người mà tới cái giờ phút đó mà nó đánh đau ruột thừa rồi thì một chết, hai là sống. Nếu mà ta chết trong cái đời nay thì đời sau ta tiếp tục, ta tu tốt hơn nữa. Còn cái đời nay mà nhân quả chưa hết thì nó không chết đâu, cái ruột thừa tự nó, nó cũng lặn. Kinh lắm, nó đánh như vậy chứ không phải.

Bởi vậy Thầy nói ở đây là có những kinh nghiệm trên bước đường tu, vì chết mà. Cho nên khi mà nghe cái ông Phật mà ổng ức chế, ổng tiết thực quá độ, rồi ổng đi không nỗi, ổng nằm bẹp xuống, ổng thở hết ra hơi đó. Chúng ta nghe thì nó thường, chứ không phải chúng ta làm mà nó thường vậy đâu. Nghĩa là nó sắp sửa chết rồi nó không phải bình thường, nó đau khổ lắm. Đó như vậy là trong những cái phút mà chiến thắng.

Rồi trong lúc mà đức Phật nói về cái Ma Vương mà hiện đến, đúng là cái tâm niệm của chúng ta hiện đến đủ loại hết. Nó hiện đến nào dục thì nó hiện đến phụ nữ, có phải Ma Vương hiện không? Thì nó hiện đến những cái điều kiện làm cho chúng ta sợ hãi, có yên hay không? Nhưng mà nó hiện đến cái tướng thọ là Thầy nói thiệt nó kinh thiệt, chứ không phải không.

Con thấy như, thí dụ như thầy Minh Tông đó, thầy tu sai, nhưng mà vẫn là một cái tướng của Ma Vương nó hiện, chứ không phải không. Thầy khạc ra máu là tại tu sai, không nghe lời thầy. Chứ còn nghe lời Thầy thì nó không đánh đến cái mức độ đó đâu. Bởi vì cái thọ hành mà, chứ đâu phải cảm thọ do bệnh mà sanh ra, do sự tu của mình mà sanh ra. Mình tu cũng vậy, do mình tu mà nó sanh ra, nó sanh ra đó, nó thuộc về Ma chướng.

Còn Thầy là tu vì tổn thương cái vết thương, tổn thương cái cơ thể, sai pháp mà tổn thương. Bởi vì hơi thở mình nó tịnh chỉ, chứ không phải là đình chỉ. Còn cái này Thầy đình chỉ hơi thở để nhập Tứ Thiền thì nó sai. Cho nên thầy nín thở, thầy thở chậm, nhẹ rồi thầy nín thở. Cho nên vì vậy mà nó không đúng cách.

Còn cái người mà tập luyện Yoga đó, họ nín thở đó, họ có phương cách tập luyện để mà nín thở. Còn cái này chúng ta chỉ tâm thanh tịnh mà nó chỉ cái hơi thở mà thôi. Còn cái tâm mình chưa thanh tịnh mà mình muốn chỉ thì chỉ ngang sao được? Cho nên cái gì nó cũng phải có cái phương pháp và cách thức của nó.

Cho nên cái phương pháp của Phật để tịnh chỉ hơi thở, là nói cái phương pháp là cái tâm nó phải thanh tịnh, nó không còn tham, sân, si nữa, nó không còn bị ái kiết sử nó ràng buộc. Còn đằng này mình còn đủ mà mình muốn nó chỉ thì không được. Mình muốn nó chỉ tức là định chỉ. Còn Yoga nó chỉ bằng nó dùng tưởng. Nó nghĩ rằng nó thở bằng lỗ mũi, hay hoặc lỗ chân lông, hay hoặc là rốn, thì nó chỉ được cái hơi thở chỗ mũi nó, cho nên là nó thở chỗ khác.

(13:56) Cũng như cái cây kia nó thở, chứ nó đâu phải nó không thở, mà nó thở bằng lá. Còn mình mà muốn không thở lỗ mũi, thì phải thở bằng da, bằng lỗ chân lông thì nó mới được. Thì cái chỗ đó là cái chỗ luyện tập của người ta mà, người ta có pháp môn.

Cho nên người ta có ba hơi thở: Hơi thở thở ra, hơi thở dài và hơi thở nín. Cho nên Yoga nó có ba cái hơi thở nó luyện tập. Còn mình không có thở nín thì mình không có tập hơi thở nín. Mà khi nín thì người ta phải tập như thế nào? Còn cái này, mình không được luyện tập cái này mà mình nín thở thì mình phải chết thôi.

Mình chỉ tập tịnh để mà chỉ. Tịnh là cái tâm thanh tịnh. Tâm thanh tịnh tức là cái tâm không phóng dật nữa.

Do đó thì mục đích của mình là mình tạo cho nó đừng có phóng dật. Mà bây giờ nó tuôn trào là nó phóng ra nhiều quá, nó phóng nhiều quá rồi. Thì nó phóng mặc nó nhưng mà đừng dật. Gọi là "phóng tâm chứ không được, tao không cho mày phóng dật". Mà hễ nó phóng dật tức là nó sai mình đi, nó làm cho mình mất độc cư.

Cho nên Thầy nói thấy đống rác đó mà mình lấy, mình muốn cho nó sạch, mình lấy chổi quét là bị phóng dật. Còn nó khởi "ờ cái đống rác đó dơ", thì thấy biết dơ đó. Nó khởi niệm thấy dơ đó thì biết, thì nó mới phóng tâm. "Phóng tâm mặc mày, tao không thấy cây chổi đâu", thì nó không phóng dật.

Cũng như bây giờ mình sống độc cư, mà bây giờ nó phóng, tâm nó khởi cái này, cái kia, cái mình đi theo nó, đó thì mình phá độc cư thì mình bị phóng dật. Cho nên khi mà phóng tâm mà chúng ta không để cho nó phóng dật thì chúng ta sẽ. Cái tâm thật là thanh tịnh, nó sẽ thành tựu, nó hết phóng dật nữa rồi. Nó mặc nó phóng tâm. Bởi vì nó tuôn trào là phóng tâm, chứ không phải phóng dật. Mà mình đi theo cái niệm đó là bị phóng dật.

Cũng như bây giờ nó tuôn trào về cái, nó đánh mình cái thọ, nó làm cho mình đau. Nó làm cho mình nhức chỗ này, đau chỗ kia, để rồi mình đi ra mình trị bệnh. Thì mình đi ra trị bệnh là mình phóng dật, mình theo cái thọ đó là mình bị phóng dật.

(16:02) Đó nó rõ ràng ngay trong thân mình thôi. Mà bây giờ nó nhức cái tay này quá trời, chịu không nổi, đau quá. "Thôi giờ đi bác sĩ coi sao để trị", thì khi đi bác sĩ mình bị phóng dật.

Đó mấy sư thấy chỉ rõ chỗ phóng dật, phóng tâm chưa? Mà bây giờ nó đau nhức vậy là phóng tâm chứ gì? Mà mình dời cái tâm mình đi chỗ khác không được, cho nên vì vậy mà phải đi bác sĩ.

Còn: "Mặc mày, mày đánh cái chuyện tầm thường mà, tao đâu có sợ mày".

Luận cớ: "Tu như vầy buồn khổ như vầy làm sao phải tu thấy an ổn", nó luận hay lắm. "Tu mà vầy thì làm sao?". Nhưng mà khi mà tuôn trào rồi mình luận kiểu đó là mình tiêu. Bình thường nó một, hai niệm, nó khởi một, hai niệm thì mình quán xét được, mà nó tuôn trào thì quán xét không nổi rồi.

Bởi vì bây giờ nước ở trên thác nó đổ xuống mà chặn thì không nổi đâu. "Ờ nó đổ, mặc tình đổ, tao không có theo mày thì thôi, tức tao không phóng dật thôi". Có vậy thôi, âm thầm chiến đấu "Mày phóng tâm gì đó phóng, mày phóng bây giờ kêu là hàng vạn, hàng lố tao cũng không ngán đâu". Đó cứ vậy thôi.

Nghĩa là: "Bây giờ tao khép chân ở đây, tao cũng nương theo các pháp, giờ giấc tao cũng nương như vậy, mà hễ xả ra thì mày phóng mặc tình, tao không thèm".

Đó hồi mình, như vậy chứ thật sự ra thì mình có pháp mà. Mà nó tuôn trào vậy chứ lúc mình nhiếp hơi thở thì nó cũng vắng hoe, tại vì mình biết cách. Do đó mình đi kinh hành nó cũng vắng hoe, nhưng mà mình xả ra là nó tuôn.

Chứ không phải là mình để, mình ngồi đó nó tuôn hoài đâu, không phải đâu. Mình cũng cứ giờ giấc, mình cũng tới giờ: "Ờ bây giờ mình chưa tuôn, nhưng mà tao không có lo mày đâu".

Hễ nó nhiều, nó liên tục nhau đó thì mình không quán nó hết đâu, không có dừng mà quán đẩy lui nó. Một, hai niệm thì mình còn quán, tư duy, còn nhiều thì không quán. Nhiều thì mình giữ chặt độc cư, cũng như ôm cái phao mà chịu sóng gió. Lúc bấy giờ chỉ ôm cái độc cư mà chịu sóng gió thôi.

(17:56) Cho nên Thầy nói: "Bí quyết thành công Thiền định là độc cư". Nghe chữ bí quyết, mà đức Phật dạy bốn mươi hai bài kệ độc cư rõ ràng mà. Mà thường ở trong kinh, đọc lại trong kinh Tăng Chi có nè, Tương Ưng có nè, Trung Bộ có nè. Mấy bộ kinh, bộ kinh nào đức Phật cũng nhắc về độc cư hết. Chứ không có nói mà chỉ có bốn mươi hai bài kệ đó đâu. Nghĩa là luôn luôn nhắc cái đời sống trầm lặng, đời sống độc cư. Mà trong cái bài kinh nào đó mà đức Phật đuổi năm trăm vị Tỳ kheo, đệ tử của ông Xá Lợi Phất và ông Mục Kiền Liên đó, đến mà làm ồn náo, đức Phật đuổi đi.

Thì quý sư biết rằng cái hạnh mà im lặng, chịu đựng, đó không phải là một cái sự dễ đâu. Nghe mình nói như vậy đó chứ không phải là sống đơn giản.

Vua A Xà Thế mà khi mà vào thăm đức Phật mà nghe một cái khu rừng một ngàn mấy trăm vị Tỳ kheo mà im phăng phắc như vậy đó, nhà vua giật mình hỏi vị quan mà hướng dẫn đi đó, nói: "Bộ ông gạt ta hay sao? Đâu có lý mà cái số người đông mà im phăng phắc như vậy". Cho nên chỗ đức Phật ở là im lặng độc cư hết.

Còn mình ở đây đó, Thầy nói thật sự ra Thầy thấy quý thầy làm củi, làm này kia, Thầy thấy không đúng cách rồi, làm ồn náo. Nhưng mà vì cuộc sống của mình còn nấu nướng, này kia, thôi quý Thầy tùy duyên thôi. Chứ còn thật sự khu vực, chỗ này là khu vực mà không có tiếng động nào cả. Trừ ra chim kêu, vượn hót chứ còn chúng ta không được làm động.

Bởi vì Thầy chưa có đủ cái duyên để mà tạo được cái cơ sở để cho quý Sư tu mà. Người nào đến đó lộn xộn, Thầy cho đi xin ăn. Chỗ nào mà ra xin ăn thì thôi, chứ mà không có lộn xộn, không có nấu nướng gì hết. Ở ngoài đó có tiệm cơm người ta nấu, người ta làm cái gì người ta làm, mình lại đó xin thôi. Còn ở đây kẹt quá, bởi vậy Thầy nói khó lắm, nó không đơn giản, tạo cái môi trường để cho quý vị tu.

(19:56) Người nào tu được thì vô tu, mà tu không được thì cứ về, chứ đừng có làm động, Thầy nói thẳng. Bởi vậy đức Phật nói: "Cạo bỏ râu tóc, đắp áo cà sa, xuất gia sống không nhà cửa, không gia đình". Chúng ta đã chấp nhận cái phạm hạnh đó rồi thì nhất định đời sống chúng ta chỉ còn đi xin. Mà nếu mà chúng ta làm cái chuyện khác là không được rồi. Đi cúng bái, tụng niệm là sai, không đúng. Chùa thì đánh chuông, gõ mõ là không được, cấm bặt hết thứ đó rồi, thứ đó là thứ đời.

Mình tối thì để yên tịnh. Tối thì gõ chuông, gõ mõ, rồi đánh hồng chung đồ nghe rền vang hết. Bộ cái đó nó đưa chúng ta đi lên thiên đàng được sao? Làm hao tốn, một cái chuông là bao nhiêu tiền, bạc, vàng đổ trong đó mà đúc. Chứ đâu phải khi không mà được cái đó, thế mà làm có lợi ích gì đâu?

Bởi vậy Thầy nói những cái hiểu sai lệch nó làm cho chúng ta mất yên ổn. Còn bây giờ thí dụ như mình đi làm cái này, cái kia, chặt cây, đốn củi, làm rần rần, rộ rộ, nó cũng phải động chứ. Thầy nói thật sự ra mà làm những cái điều đó là nó không đúng, nhưng mà ngay bây giờ biết làm sao?

(21:05) Chứ Thầy mà nếu mà Thầy mà có được cái chỗ nào mà yên ổn, mà như ở trong cái. Bởi vì nhà nước này họ bắt buộc mình phải làm để sống, chỗ nào cũng có lao động với làm này kia. Cái người tu, người ta tu, người ta chiến đấu với tâm người ta, ai làm nổi không?

Đức Phật nói: "Thắng trăm trận không bằng thắng mình, thắng mình mới là chiến công oanh liệt". Mà một khi mình chiến thắng mình, đâu phải chuyện làm ít đâu. Hằng ngày người ta chiến đấu từng phút, từng giây, từng niệm, tâm niệm người ta, còn bắt người ta đi làm cái chuyện đó. Đi làm đẹp cảnh cho thiên hạ tới xem chơi nữa, có phải đúng không? Đâu có đúng cái chỗ tu hành đâu.

Cho nên tu là phải tu đúng, mà không tu thì thôi. Không có tạo cảnh cho bà con đến đây xem. Nói thật sự ra Thầy nói thật sự ra bây giờ đây nè, những cái đường xá của chúng ta bây giờ còn có đường mòn vậy thôi, nên không cần mà phải quét, không cần mà phải làm cho nó rộng rãi, sạch sẽ gì hết. Chúng ta đi cho nó, dưới chân chúng ta chừng một khoảng nhỏ như vậy, như đường mòn như vầy cũng đủ rồi. Cũng đủ đi kinh hành rồi, không cần phải dẹp.

(22:11) Đời sống chúng ta là đời sống vô sự, không có phóng dật.

Còn làm cho lớn, thì ta thấy chỗ đó dơ cũng phải đi quét, phải không? Thầy nói thật sự nó phóng dật hết ráo, nó không còn cái gì mà sống gọi là tu nữa đâu. Như vậy là chúng ta muốn giải thoát hay là chúng ta muốn thế tục? Còn nếu mà chúng ta làm sạch sẽ, cảnh quan đẹp đẽ, đó là bị thế tục hoá. Đời người ta cũng chưng kiểng, cũng làm cái đẹp, cảnh đẹp cho người ta sống, người ta hưởng thụ những cái dục lạc đó, mình bằng vua chúa sao?

Hồi xưa mà chúng ta nghe như vua Đường Minh Hoàng, hay hoặc là mấy nhà vua coi. Những cái cảnh mà vườn thượng uyển của họ coi đẹp bao nhiêu không? Mà có còn chỗ nào đâu? Đó! bây giờ chúng ta trở về Huế, chúng ta thăm những cái nơi mà đền vua của nhà vua mà nhà Nguyễn. Bây giờ chúng ta ra miền Trung thì chúng ta thấy có phải đẹp không? Chúng ta bằng họ không? Thế mà bây giờ chúng ta đi tạo những cái chùa để mà làm như cái cung điện ở ngoài Huế, vậy thì thử hỏi chúng ta làm cái thứ gì? Ra cái ôn gì mà chúng ta đi làm cho thiên hạ đi, cho nó làm động.

Thầy nói thực sự tu là tu, vô trong khu rừng đó ở, mai mốt đi chỗ khác, không có ở đó để làm cảnh quan. Đó là một cách thức mà chúng ta tu. Cho nên chúng ta phải nỗ lực tu cho đúng, sống cho đúng hạnh thì chúng ta sẽ đạt.

Cho nên Thầy xét rồi Thầy thấy cuộc đời này, người tu mà, ai cũng ham nhưng mà tu không được. Tâm của họ không vô sự. Họ không vô sự thì họ không giải thoát đâu. Cho nên Thầy nói Thầy chỉ còn hy vọng là ở chỗ viết ra những cái sách đạo đức dạy người ta có đạo đức, người ta giảm bớt được những cái điều ác. Người ta đặt đúng cái lòng thương của họ, để cho họ không làm khổ mình, khổ người. Sống đúng cái đạo đức nhân quả, cái đạo đức nhân bản của con người để cho họ không còn sợ hãi.

(24:08) Chứ còn tu giải thoát mà tu theo kiểu mà gọi là để mà nhập định, để mà làm chủ sự sống chết thì nó không có đâu. Họ sống theo kiểu đó thì kể như là tu nhân quả. Chứ còn tu mà theo mà tu mà giải thoát, Thiền định nó không bao giờ vô hết.

Sư Tuệ Tĩnh: Chứ vậy mà mấy ổng cũng cố ngồi thiền dữ lắm.

(24:30) Trưởng lão: Thầy nói ngồi là ngồi, chứ không làm gì được hết, không có làm cái gì được hết. Bởi vì cứ nhìn đi, từ thầy Tổ của mình cho đến bây giờ mà mọi người họ ngồi rất nhiều, họ tập ngồi rất nhiều. Nhưng mà họ làm được những gì? Không có làm được cái thứ gì hết. Thầy nói thật sự, có ông nào mà ngồi mà làm chủ được sự sống chết đâu?

Thầy nói cái đó là nó cũng thuộc về loại thần thông rồi đó, mà có làm chủ được sự sống chết chưa? Ngồi để mà tìm thần thông chứ gì? Trong khi cái tâm mình như cái bãi rác, mà ngồi ở trên cái bãi rác mà để cho nó thanh tịnh mà nó thành công thì, thôi nói mình, nói làm chủ được sự sống chết thì cái chuyện đó không có đâu. Cái đống rác hốt cho sạch, thì chừng đó nó mới có được những cái điều đó, nó mới đúng. Còn bây giờ nó có những cái điều đó là không hề đơn giản, viễn vông.

Cho nên ở đây thì tu thật, làm thật. Còn chúng ta thấy tu không nổi thôi chúng ta cứ ra đời sống với cư sĩ đi. Chứ đừng có thèm tu mà nó không tới đâu rồi nó mang tiếng. Nó làm cho người ta thấy tu sĩ mà nó vẫn y như người đời, nhận không ra. Chỉ có chiếc áo với cái đầu trọc của chúng ta, bởi vậy không có lý gì hết. Chúng ta (tất cả tu sai), đừng có làm điều giả dối. Thầy nói mình tu sai một chút là mình giả dối đó, mình làm cho người ta phỉ báng Phật pháp.

(25:55) Cái đó là Thầy nói, Thầy nhắc nhở. Bởi vì Thầy tiếc rằng cái duyên của Thầy trong cái kiếp này nó chưa có đủ để mà xây dựng cái cơ sở làm trong cái xã hội này, cái xã hội này không cấp phép. Chứ mà nếu mà nó hiểu biết được nó cho phép thì. Bởi vì bây giờ nó cho phép thì Thầy đâu có cần gì mà Thầy phải đi cất một cái chùa đâu.

Bây giờ cho phép Thầy, Thầy sẽ cho ngươi vô xây dựng nó, ở trong đó. Nó sợ nhất là người ta có cái chùa. Bởi vì cái người làm chính trị họ nói: "Có chùa đẹp đó, thì cái ông đó ổng không dám làm gì hết. Vì ổng làm, ổng sợ nhà nước tịch thu cái chùa ổng sao. Còn cái ông mà không có chùa đó, ông dám làm chính trị lắm đó. Ổng làm rồi, ổng chạy tuốt xứ có cờ thì mình hồi ổng rình đó. Bởi ổng không có chỗ nào nói thành ra nó khó quá. Còn cái ông này có cái chùa đẹp, dụ cho ông cất cái chùa đẹp, cái ổng không dám làm gì hết, không dám chống mình gì hết. Còn cái ông mà ở chòi tranh, vách lá thì sợ lắm. Ổng làm cái chỗ này một keo cái ông nhảy chỗ khác, ông bỏ. Ổng không có tiếc gì hết".

Hồi Thầy mới về đây, Thầy cất ba cái thất nhỏ, mấy ông Nhà nước vô đây: "Cái ông này tổ chức cái gì đây?". Họ nói vậy mà. Chính những người mà bà con xung quanh đây đó, được nhà nước đặt để mà theo dõi. Hỏi: "Ổng làm cái gì ở đây? Mấy người phải theo dõi xem để coi thử coi ổng làm cái gì, ông cất chòi chòi như vậy? Biết đâu chừng ở cho, cái ổng dẫn ra ngoài huyện, cái ông biểu tình một bữa là chắc tụi tui cũng tiêu luôn". Nó dám nói như vậy đó.

Nhưng mà những người này họ đều là mến Thầy, mới đến nói với Thầy nên Thầy mới biết, chứ làm sao mà Thầy biết được điều đó đâu. Bởi vì mình đâu có lưu ý những cái chuyện đó đâu. Thành ra mình chỉ "à bây giờ chỉ làm những chuyện gì đó mình cứ làm thôi", nhưng mà nó thấy cất nhà là nó sợ. Mình cất nhà theo cái kiểu mà cất nhà dã chiến mà. Nó ngán là dựng lên ở vậy, chứ ít bữa đập bỏ, nó sợ lắm. (27:59) Nhưng mà thời gian sau theo dõi đúng là Thầy tu thiệt, cho nên cái chùa này bắt đầu ở nơi đây nó mới được yên ổn.

Thì quý sư nhớ là đầu tiên mà Thầy Như Hải, cô Bảo, cô Chánh, Thiện Ngộ, bốn người về đây ở tu là. Bữa nay về ở đây lên trình giấy tờ xin giấy tạm vắng, tạm trú đàng hoàng. Lên trình rồi thì bữa nay trình thì ngày mai nó vô nó bắt, Nó vô nó mời ra huyện chứ nó không có lên trên xã nữa mà ra huyện nó nhốt ở ngoải. Thì các sư biết nó không phải đơn giản với nó đâu.

Bởi vì khi mà nó mời ra thì nó nói có chuyện, nó mời thôi. Nhưng mà ra ngoải nó bắt nó giam, nó điều tra nó hỏi. Nó hỏi: "Tại sao mấy ông thấy cái chùa người ta ở đây, chùa nào nó cũng khác, tại sao cái chùa này lạ lùng vậy? Chuyên là chòi tranh, vách lá không, mà lại không ở chung, người cái, người cái, có nghĩa là gì? Mấy ông làm cái gì? Mấy ông nói đi". Rồi nó hăm he đủ thứ.

Cái chú Thiện Ngộ là cái chú thanh niên đó, trời ơi. Nó hành chú dữ lắm, nó nhốt chú ở trong cái xô. Cái xô là nó có cái phòng như vầy mà nó chật, ngồi cái đầu phải khum vậy nè, nó nhốt ở trong đó. Mà ở trên là nó lợp thiếc, nó nóng. Chú nói phải cởi quần, cởi áo đó, chứ không phải đâu.

Nhưng mà nó điều tra, nó hỏi ở đây làm cái gì? Như vậy rồi. Còn thầy Như Hải thì ổng già, cô Bảo thì cổ bảy chục tuổi rồi, còn thầy Như Hải thì ổng sáu mươi mốt, sáu mươi hai tuổi rồi, ổng cũng lớn rồi. Còn cô Chánh đó thì có gia đình liệt sĩ, cổ có giấy tờ đàng hoàng. Thành ra mấy ông, mấy người kia thì không có, nhưng có cô Chánh thì có.

Mà bởi vì mỗi người ở một xứ, cô Chánh thì ở dưới Cao Lãnh, thầy Như Hải thì ở Nha Trang, Thiện Ngộ thì ở Bình Dương, còn cô Bảo thì ở Long Đất, Đồng Nai. Bốn người thì ở bốn tỉnh mà tập trung về một chỗ. Nó nói Thầy về đây đặng mà huấn luyện cán bộ, đặng về tỉnh mình mà hoạt động, nó điều tra đó.

(30:14) Thì các sư thấy, Thầy khi mà về đây, Thầy tổ chức một cái nơi để mà đi xin. Thầy tổ chức mà, nhưng mà nó làm xấu lắm, không được. Nó sẽ ảnh hưởng đến cái gia đình của cái người ta khi người ta phát tâm, thành ra không dám. Do đó mới ở trong này mấy cô nấu cơm sớt. Chứ Thầy đề nghị là cô Út nên ra ngoài, ở ngoài tổ chức một cái nơi để mà nấu cơm giúp cho chư Tăng ở trong khu vực này, chứ không phải là ở đây.

Nhưng mà ra ngoài thì mới vừa định tổ chức như vậy thì cái gia đình đó họ cũng rất mến Phật giáo. Họ thấy cái sự tu hành của mình, họ cũng mến. Họ sẵn sàng họ trợ giúp để mà thành lập một cái nơi, để mà mình đến đó thì người ta cúng dường mình, mình chỉ đến xin mình ăn thôi. Cách đây chừng khoảng độ chục cây số, chứ không có xa đâu. Chung một ấp thôi chứ không có gần, không có gần đây. Để cho mình ôm bát, mình bữa nào mình cũng đi ra đó mình xin.

Đó! Thì lúc bấy giờ tính dự định chương trình như vậy rồi, thì cô Út sẽ là điều khiển ở trong cái tiệm cơm chay đó, cái nơi đó. Nhưng mà phía nhà nước họ làm gắt quá, bốn người về chóng mặt rồi. Mà mình hế, mình mở cái tiệm cơm chay ra nữa thì chắc nó nói: "Đây là cái trại tiếp tế lương thực". Nó làm luôn liền đó, chứ đừng có nói chuyện, cho nên Thầy thôi.

Thì hôm nay Thầy nói thật sự ra Thầy thấy, mặc dù là ở đây, nhưng mà ai cũng quyết tâm đến. Quý vị đều về là muốn tu hết chứ không có gì, nhưng mà tu sai pháp. Cho nên tu sai làm sao để giải thoát đây? Nhưng mà bây giờ không có rầy nói thì làm sao các vị nghe.

Chứ Thầy mà nếu mà có cơ sở mà Thầy tổ chức đi xin ăn rồi. Bây giờ muốn tu là phải sống đời sống phạm hạnh đúng. Đời sống phạm hạnh như thế nào sao, sao Thầy xong hết rồi. Mà vô đó thì bắt đầu bây giờ đó, sắp xếp chuyện gia đình gì đó sắp xếp hết. Như bây giờ thí dụ như con phải không? Là sắp xếp được thì mới vô, mà không sắp xếp được thì khoan vô đã. Còn dính líu cái gì thì đừng có vô, vô đây thì phải ái kiết sử phải cắt.

(32:27) Cho nên vì vậy mà Thầy nói có người nói thế này: "Nói cái đó là cái pháp của Thầy đặt ra, cho nên Thầy lấy pháp đó mà thí nghiệm đệ tử của mình". Họ nói vậy nữa. Họ nói: "Thầy bây giờ Thầy nói như vậy, chứ cuối cùng Thầy cũng vẫn còn cô Út, vẫn còn Mật Hạnh, là con cháu của Thầy chứ gì? Biểu người ta cắt đứt hết mà Thầy vẫn còn".

Chứ ngày xưa ông Phật cũng còn La Hầu La, cũng còn ông A Nan, là cũng là anh em của ổng, con của ổng. Rồi vợ ổng đi tu, rồi dì ổng cũng đi tu. Bởi vì người ta đi tu, chứ phải người ta còn ở ngoài đời sao? Còn mình, con cái của mình còn ngoài đời, nhưng mà mình cũng muốn còn nữa, thì mình tu thì tu sao được? Còn Thầy bây giờ cô Út cũng đi tu mà, Mật Hạnh cũng đi tu mà, phải không?

Thì đức Phật ổng nói: "Mình cắt đứt hết thì mình mới được chứ". Còn cái này ổng không thấy. Ổng thấy, ổng tưởng là Thầy còn mấy người đó. Mấy người đó phải chi mà ở ngoài đời thì chắc chắn là không có được. Mấy con thấy đến đây đó, anh em dòng họ của Thầy không bao giờ mà Thầy đến nhà. Nghĩa là coi như Thầy cắt đứt hoàn toàn. Thầy cũng không ngắm nghía ai hết. Mà ai muốn tu thì vô Thầy nhận, mà không tu thì thôi, chứ Thầy không có.

Thầy thì không bao giờ mà Thầy đến Thầy thăm chú, thăm bác, thăm cô, thăm cậu, thăm mợ, thăm người nào hết. Thầy không thăm người nào hết, Thầy cắt đứt hoàn toàn. Bởi vì đối với Thầy, ái kiết sử nó toàn mọi thứ là nhân quả. Ai có duyên cô, bác, anh em ruột thịt, dòng họ của Thầy có duyên thì cứ đến, mà không duyên thì thôi.

Thí dụ họ đến họ thăm Thầy thì thăm, nhưng Thầy không bao giờ đến đó. Cho nên nhiều khi bà con dòng họ Thầy mới nói: "Thầy tu hành không còn bà con dòng họ ai nữa hết". Bởi vì Thầy ái kiết sử Thầy cắt đứt hết rồi, Thầy nói không còn để nữa.

Nhưng mà dòng họ, anh em của Thầy luôn luôn biết được cái sự tu hành, đến Thầy tiếp nhận liền, sẵn sàng hướng dẫn, dạy, Thầy không bỏ. Nhưng mà dính mắc về tình cảm mà gia đình, không dính mắc, không dính mắc ai hết. Đó là những cái cụ thể rõ ràng mà.

Ví dụ bây giờ cô Út nè, mà cổ không tu nè, cổ không sống. Cổ có chồng mà cổ vô đây cổ làm thì Thầy đuổi ra rồi, ở đây không có tình cảm. À, cổ hy sinh cái đời của cổ, cổ ở đây cổ nấu cơm, cổ giúp cho chúng Tăng này, kia. Cổ thực hiện cái tâm cổ tu hành để xả thì được, tốt. Cô Út cổ đang tu thì cứ ở đây.

Còn thầy Mật Hạnh, thầy tu thì thầy ở đây, mà thầy không tu thì ra, Thầy cũng vậy đó. Còn Mật Hạnh hiện giờ các con có biết không? Là nó đi trắc nghiệm sau những lần mà tu ở đây để xem coi tâm nó còn bị động không? Còn bị lôi kéo không? Ở đây tu rồi để thử mà. Nếu mà mình tu mà mình thấy mình còn bị lôi kéo thì mình còn yếu, mình tu nữa. Còn mình thấy không có ai lôi kéo mình được hết thì tốt rồi.

Thì do đó mà những cái trắc nghiệm để cho thấy được cái pháp tu của mình xả tâm đến cái mức nào? Và mình đã làm chủ được mình ở chỗ nào? Và trí tuệ của mình đương đầu với sự vật đó, mọi pháp ở ngoài như thế nào, để rút tỉa những kinh nghiệm đó trong cái pháp có đúng không? Đó! Thầy nói như quý sư thấy rất là rõ trong cái vấn đề mà tu hành một người tu sĩ theo đạo Phật.

Để mà chúng ta làm chủ sự sống chết, cái này là khó nhất. Nói vậy thôi chứ không có vậy. Mà vì một cái gì mà chúng ta phải chấp nhận sống phạm hạnh? Vì sinh tử luân hồi, vì khổ đau của kiếp người, chúng ta mới phát hạnh. Chứ đời sống mà phạm hạnh khổ lắm! Lấy gốc cây mà làm giường nằm, ăn thì đi xin từng nhà, chứ không phải là được một nhà cung cấp mình, cũng không đúng đâu.

(0:26) Như đức Phật nói mà xin ăn, mà phải xin nhà cho miếng, miếng. Chứ còn mà một nhà cho đủ ăn là thấy cũng chưa phải đúng đâu. Cho nên, thí dụ bữa nay nhà này cấp đủ ăn bữa nay, nó cũng chưa đúng cái hạnh đâu. Ờ, lại chỗ này họ cho chén cơm, lại kia họ cho miếng muối, chỗ nọ họ cho cọng rau thì cái đó là đúng cách, là cái phạm hạnh đó. Kinh lắm chứ không phải dễ đâu.

Còn y áo mà nó lành lẽ như quý sư thì không phải y phấn tảo đâu. Nghĩa là dơ bẩn mà như cái áo của Thầy như thế này ấy, rồi vá víu là đúng phấn tảo rồi. Thì các sư nên nhớ rằng hết còn có làm đẹp chỗ nào nữa hết. Chứ nhiều khi nó làm như thế này, nó còn đẹp đó, là ông sư cũng đẹp lắm ấy chứ. Còn ông sư mà bận đồ vá, đồ dơ, đồ bẩn như Thầy vầy đây, ông sư hết đẹp rồi. Thấy là hết có muốn có tình cảm gì ông sư đó nữa.

Như vậy mới dễ tu đó. Chứ Phật tử nó có tình cảm, nó cung cấp thôi ăn, uống, mặc đầy đủ hết thì chắc ông sư đó chết luôn rồi. Còn nó không tình cảm, nó không cúng dường. Ông đến, thấy nó nghèo quá họ thương, họ cho để sống vậy chứ, thấy ông sư cũng thấy không ưa. Đó! Thầy nói thật sự, càng mà ăn mặc xấu. Người ta cảm tình được là thấy ông đó đẹp. Còn thấy ông đó mặc đồ bẩn thỉu, dơ dáy người ta không có cảm tình bằng cái người mà sang đẹp. Cái tình cảm con người họ đặt sai hướng. Họ chỉ có thương thôi. Thương là tại ông đó nghèo quá, không có quần áo, rách rưới, mặc đồ bẩn, thương! Thương hại đó, chứ không phải là thương thật. Còn thấy cái ông đó ăn mặc sang đẹp, cái tình cảm của họ đặt vào đấy. Cho ổng ăn cái này, giúp cho ổng cái kia nữa, ổng là Phật, đẹp!

(2:19) Cho nên người ta tưởng ông Phật đẹp lắm như là cái cốt tượng, nhưng không phải. Ông Phật xấu lắm, như cái ông già lụm cụm. Ăn ngày một bữa, đâu có ăn nhiều được, đâu có mập được. Còn bộ xương không, chứ làm gì mà mập được. Thế mà ông Phật của mình như búp bê. Như đứa bé mà nó đã sổ sữa vậy, cha mẹ cho uống sữa quá tay, nó ú nù. Bởi vậy từ cái tượng Phật, nó đã hiểu lầm ông Phật rất đẹp. Thì Thầy thấy không phải, ông Phật không đẹp. Đẹp sao ông bảo: "Cạo bỏ râu tóc khoác áo cà sa?". Là đâu còn đẹp nữa. Nghĩa là làm cho hết đẹp rồi mà, còn cái gì đẹp nữa? Thế mà bây giờ chúng ta lại sai, hiểu sai. Tưởng ông Phật đẹp lắm, nào hào quang, tướng hảo quang minh. Thầy nói cái thân này bây giờ có tướng hảo quang minh, nó cũng là một đống rác hôi thúi, chứ có gì? Phải không? Có cái thân ai mà đẹp đẽ mà gọi là nó không thơm bao giờ đâu?

Bây giờ chúng ta thấy có một cái người đó đẹp thật đẹp. Nhưng mà họ nhổ nước miếng ra, họ khạc đàm ra, chúng ta thấy đẹp chỗ nào? Ghèn cháo đẹp chỗ nào? Cứt mũi nè, cứt ráy nè, chỗ nào đẹp nữa đâu?! Đâu thấy đâu có đẹp đâu! Thật sự ra, cứ hễ mang cái thân này thì không bao giờ đẹp hết. Thậm chí như có người đến đây hỏi Thầy, nghe nói: "Một người tu cái thân không có cần tắm nữa, mà nó thơm tho". Thầy nói: Chỉ có con chồn hương hay là con chồn đèn, chồn xạ nó vậy thôi chứ. Còn không có con người mà mang cái thân này mà gọi là thơm tho nữa. Chỉ có con chồn xạ là nó thơm theo kiểu nó. Tu mà thành chồn xạ chắc Thầy không có ham đâu". Thầy nói thẳng mà, cái thân này là cái thân hôi thúi mà, nó bẩn thỉu mà.

Cái thân là do đất, nước, gió, lửa hợp lại mà, làm sao mà gọi là tu mà để cho thơm tho? Mấy người nói, cái đó là cái sai! Người ta tu là người ta ra khỏi cái thân cũng như người ta ra khỏi cái tù. Còn vầy để cho thơm tho đặng mang đi. Thầy nói thật sự, Thầy mua một lố nước thơm, một lố dầu thơm, đi đâu Thầy cũng xịt vô trong đó thì chắc là thơm dữ lắm. Thì Thầy cần gì mà Thầy phải đi tu chi cho nó cực, để mà cho cái thân nó thơm. Chỉ đem dầu thơm mà xịt cho nó cũng thơm chứ gì?

(4:47) Thành ra những cái lý luận đó sai!

Có cái thân của chúng ta nhập định nó cứng, có. Nó cứng như đồng sắt, có. Chứ còn cái mà nó thơm tho thì không có đâu. Đó là những cái lý luận nó không có logic, nó tưởng tượng quá nhiều. Mà đó là cũng những bậc mà gọi là những bậc mà thuyết giảng uy tín lắm. Mà dám nói với Phật tử điều đó, huyền ảo thêm cái điều đó. Nói sự thật thì họ chỉ nghe vậy.

Mà ngài Thường Chiếu nói:"Một con chó sủa, một bầy chó sủa theo", chẳng có biết cái đúng cái sai gì hết. Thấy cái nhành cây rục rịch cái là một con chó sủa lên, một bầy chó cũng nhóng sủa lên. Mà cái rừng cây nó gió nó thổi nghe rục xột xạc cái là nó sủa lên. Chẳng biết đó là ma hay là người ta hay hoặc cái gì, nó chỉ nghe rục rịch cái là sủa thôi, có phải là con chó ngu không?

Mình đâu phải là con chó ngu mà đụng đâu sủa đó. Bữa cái bà Phật tử hỏi Thầy, Thầy nói hơi nặng bả. Thầy nói mình đâu phải con chó ngu, nghe người ta nói đâu cái sủa theo đó, không có suy tư gì hết. Cái thân bà thơm tho lắm sao? Bà tu đi cho nó thơm, hay là bà ra ngoài chợ bà mua, bữa đó Thầy nói mà: “Hay là bà ra chợ bà mua một lố dầu thơm?”, thì bà xịt vô cái nào thơm? Bà phải lý luận cho nó có cái gì cho nó đúng đắn, cho nó logic. Chứ bà lý luận kiểu gì kỳ vậy, nghe người ta cái tin theo hà.

(6:28) Cho nên ở đời, mình đừng có nghe cái gì hết. Người nào lý luận thì thấy ờ cái đó đúng, nhưng nhiều khi nó sai. Người ta ghét mình, thí dụ như người ta ghét Thầy. Cái câu của Thầy nó đầy đủ ý nghĩa, họ cắt bớt đi, nó làm lạc nghĩa đi, rồi họ chỉ trích mình. Cho nên chưa chắc đã là nó, cái chỉ trích đó là đúng. Cũng như ông Phật, thí dụ như ổng, bốn câu kệ của ổng:

Thiên thượng thiên hạ,

Duy ngã độc tôn.

Nhất thiết thế gian,

Sinh lão bệnh tử.

Ổng cắt hai câu, còn hai câu ông để ông nói cái chuyện khác. Nó làm cho lạc cái ý của người ta mất đi. Rồi bây giờ bà con mình cũng xúm nhau đó mà sủa nhau cũng y như vậy hết, có phải không?

Bây giờ cứ: "Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn" thôi, còn hai kia ăn mất đi. Rồi bà con cũng xúm nhau sủa nhiêu đó thôi, không phải là chúng ta ngu hay sao? Có thông minh chỗ nào đâu? Mà các Tổ dám làm chuyện đó, thử hỏi coi? Nói hơn Phật đó.

Bây giờ bốn câu kệ của Phật, Phật nói như vậy là thừa, dở, còn phàm phu. Giờ cắt nó ra thì nó là cao siêu chứ gì, thì có phải ngon hơn? Bởi vậy luận như vậy nên nó ngon lắm. Sự thật nó là cách, nó cách lìa con người, cách lìa cái sự sống thật.

Còn bốn câu kệ người ta, nó gắn liền với đời sống của con người. Còn cái kia nó cắt, nó lấy hai câu đó, nó làm cho cái đạo Phật nó lên ở trên mây xanh. Nó ủy mị, nó lừa đảo, nó lường gạt người ta, có phải đúng không? Thì phải suy nghĩ tới cái điều đó. Nó dám cắt để cho nó đưa cái ông Phật, đưa cái đạo Phật lên trên tận đỉnh mây xanh. Để rồi từ trên đó rớt xuống, nó chẳng có gì hết.

Sư Phước Nhẫn: Cái đó bên Đại thừa cắt ra hả Thầy?

Trưởng lão: Đại thừa chứ ai dám làm cái chuyện. Chỉ có ông Đại thừa.

(8:15) Còn Nguyên Thủy đâu có dám chơi kiểu đó đâu. Bởi vì Nguyên Thủy là giữ nguyên cái gốc, vậy mà người ta còn chen vô đó được. Huống hồ là Đại thừa thì nó bay bổng ở trên mây mà. Trời! Nó luận như ông Long Thọ, ông Mã Minh, ông…​ mấy ông đó những cái tay luận mà. Ông Thế Thân, mấy cái ông đó là mấy ông luận dữ tợn, Bà La Môn luận dữ tợn mà. Luận riết rồi thành ra Phật giáo nó đi trên mây xanh, nó Đại thừa, tối thượng thừa hết.

Còn Phật giáo bây giờ, nói thật sự ra nó còn Tiểu thừa, nó còn nhỏ quá, thua mấy ông hết hà. Bởi vậy, nó nhờ đệ tử nó mới đưa được Phật giáo mới cao. Chứ còn nếu mà không có mấy ông đó, thì kể như Phật giáo bây giờ nó cũng còn nằm Tiểu thừa, chứ đâu có lên tới Đại thừa, Tối Thượng thừa đâu, nó nhờ đám đệ tử đó.

Sư Tuệ Tĩnh: Lên mà ở dưới chân mình hổng hết trơn.

Trưởng lão: Thì dưới chân này nó còn…​ Mà sự thật nó lên mà nó lên tầm bậy, chứ lên đúng sao.

Thầy nói lên tầm bậy, nó lên, bây giờ có ai làm được như Phật không? Chứ phải mà nó lên được mà người nào cũng chứng như Phật, Thầy nói, hay à! Cái này nó lên đúng. Còn cái này nó lên sai, cho nên ông nào cũng chết nhăn răng méo miệng hết. Có phải ông Tổ nào cũng chết nhăn răng méo miệng không?

Mấy ông đừng có nói “thu thần nhập diệt”. Không! Thầy nói thật sự. Có nhiều ông, bây giờ Hòa thượng mình họ tịch, họ chết đem nhà thương mổ xẻ tan nát hết, cũng nói thu thần nhập diệt. Mà không biết thu thần thu cái thứ gì đó mà thu, mà chết chúng mổ cho tan nát hết. Còn ông thì ung thư méo miệng, méo mồm, nó đau, rồi cũng thu thần nhập diệt. Đau quá chịu không nổi rồi cũng chết, chứ ở đó thu thần nhập diệt. Bởi vậy mấy ông nói, thật sự ra nói những cái nói của mấy ông đó thì nó không đúng cái sự thật. Nó làm cho chúng ta, cái người Phật tử không có hiểu, họ mới tin theo.

(10:12) Cho nên hôm nay Thầy nói thật sự, chúng ta ráng làm sao mà chỉnh đốn lại Phật giáo. Một mình Thầy chưa đủ. Chưa đủ. Mà quý sư thì ráng nỗ lực sống cho đúng phạm hạnh. Thầy nói sống cho đúng phạm hạnh: ăn, ngủ, độc cư. Mà ăn với ngủ, phải cố gắng chiến đấu, mà cố gắng chiến đấu ngủ là đi kinh hành nhiều. Còn độc cư là nhất định, niệm nào phá độc cư, nhất định là phải phá. Độc cư là không được nói chuyện phiếm nè, không được nói chuyện nè, không được làm công việc gì hết, mới gọi là độc cư. Sống một đời sống như vậy mới đúng nghĩa của phạm hạnh. Cho nên chúng ta sống những thứ đức hạnh này, thì chúng ta sẽ làm sáng lại đạo Phật. Chỉ có sống mà thôi. Bởi vậy Thầy thường nhắc: “sống là tu, tu là sống”.

(11:00) Nhớ kỹ! Những cái lời dạy này ở trong băng thu rồi không mất đâu, nhớ về mở lại nghe tới nghe lui mà sống cho đúng những cái lời mà Thầy dạy. Vì Thầy nói rằng ông Phật sao, mình như vậy, Thầy làm được những gì thì các sư sẽ được như vậy. Không, dù bây giờ, Thầy không hiện thần thông. Thầy sợ Thầy hiện thần thông là làm cho người ta nhắm vào cái thần thông, mà không nhắm vào cái phạm hạnh. Người ta ráng, người ta sống phạm hạnh là vì thần thông chứ không phải là vì phạm hạnh. Mà ở đây chúng ta tu vì phạm hạnh chứ không phải vì thần thông. Vì tâm bất động trước các pháp, trước các cảm thọ chúng ta. Chúng ta tu vì sự giải thoát, chứ không phải vì thần thông.

Còn thần thông nó là cái thứ huyễn hóa, cái thứ phụ. Nhưng chúng ta vẫn có đủ, chúng ta sẽ chứng minh được những cái điều này. Đó, thì cho nên chúng ta phải nhìn vào cái chính mà không nhìn vào cái phụ, cái phụ sẽ được. Bởi vì Thầy nói, tâm thanh tịnh thì nhu nhuyễn rồi thì dễ sử dụng, muốn làm gì cũng được, nhưng mà chúng ta không ham nó đâu. Chúng ta làm sao cái mục đích bấy giờ chúng ta làm, mà bây giờ chúng ta còn ham, mình ráng mình tu để cho có thần thông, thì cái phạm hạnh này không được. Thầy nói bởi vì còn cái tâm tham này thì không được.

Cho nên bây giờ, Thầy thể hiện thần thông, Thầy bay lên trời được, Thầy hóa hào quang. Tối Thầy hóa hào quang Thầy sáng trời kia kìa. Nhưng mà quý sư có cái tâm niệm đó rồi thì ông không xả nổi cái tâm này. Vì muốn được cái kia mà ông thực hiện cái này, ráng tức là ức chế rồi. Ráng mà sống phạm hạnh để cho được cái này chứ gì? Thì cái tâm tham nó trở thành cái gánh nặng, tham thần thông. Cho nên nó không đạt được! Cho nên Thầy nói nó là huyễn hóa, nó không thật. Đức Phật đã nói huyễn hóa rồi, thì chúng ta biến thành cái mục đích này không có được.

Thị hiện là đối xử. Thầy nói, bây giờ có ông đó tu Mật Tông, ổng có thần thông. Mà ổng bây giờ ông nghe Thầy bác ổng là Mật Tông thế này thế khác. Ổng đến để ông thi triển để mà ông quyết tâm ông hại Thầy, thì Thầy sẽ thực hiện thần thông với ông. Đối phó, chứ còn không thực hiện tầm bậy. Thực hiện tầm bậy thì đệ tử của mình, nó cứ nó nhìn cái thần thông đó, nhìn làm sao mình ngồi mình phóng hào quang được, như Thầy là ngon. Thì cái tâm này nó không diệt được, mà nó không diệt được thì cái tâm thanh tịnh này nó không được, nó khổ đến nỗi không vô nổi.

(13:11) Chứ phải chi, mình luyện một cái khác để có thần thông. Cái này, bây giờ luyện cái bùa cái chú gì để nó phóng hào quang lên. Cái đó nó ngoài cái tâm thanh tịnh của mình rồi thì nó được. Còn cái này nó do cái tâm thanh tịnh mà nó được cái này. Thì bây giờ cái tâm nó mất cái này mà nó không thanh tịnh được, thì nó không được cái này. Bởi vì Thầy biết được cái đó, cho nên nó khó đó đó.

Cho nên ví dụ như, chẳng hạn bây giờ cái tâm niệm của quý sư như thế nào, là một người nhập Nhị Thiền người ta đã biết. Như trong cái bài kinh, vừa rồi in tập I, Thầy có in nhuận lại cái chỗ mà ba cái loại thần thông đó. Thì cái chỗ loại thần thông đó, trong cái bài kinh Phật cũng nói rất rõ mà. Thấy tướng, người ta biết được tâm niệm, nghe tiếng nói, người ta biết được tâm niệm, phải không? Còn bây giờ không cần thấy, không cần nghe, không cần thấy tướng, không cần nghe gì, mà có người hỏi người đó như thế nào? Biết rõ nói hết, nói không sai chỗ nào.

Mà cái thiền đó là Nhị Thiền, chứ đâu phải, nhập diệt tầm tứ, nhập Nhị Thiền là cái đó được rồi. Chứ đâu có phải cần phải nhập tới Tứ Thiền. Chúng ta thấy, từ cái Sơ Thiền tâm thanh tịnh mà chúng ta được thì cái Nhị Thiền rất dễ. Mà Nhị Thiền rất dễ thị hiện ra cái thần thông chúng ta thấy rõ rồi. Mà nó đâu có cái quan trọng gì đâu, chỉ nói chơi vậy thôi, chứ nó ích lợi gì cho người ta đâu!

Như vậy Thầy nói thật sự, kinh điển Phật đã xác định thì rõ ràng và cái sự thực hiện của Thầy, Thầy thấy rất cụ thể. Cho nên, ai làm sao hơn ông Phật được?! Ông Phật đã nói mình chỉ có làm lợi mà làm chưa hết, làm sao mình luận hơn ông Phật được? Còn mấy ông Đại thừa như ông Long Thọ nè, ông Mã Minh nè, ông Thế Thân ổng nói vậy chứ ông có làm được không? Ông có tàng hình biến hóa được không? Hay là ông luận suông ở trong kinh sách ông nói thôi? Ông nói hay mà ông có làm gì được không? Ôi! Bộ Bát Nhã của ông quá trời quá đất. Cái bộ Trung Quán Luận của ông luận về Tánh Không, nó quá trời hay. Nhưng cuối cùng ông có làm được những gì? Chỉ thấy nói vọng ngữ thôi. Có phải không?

(15:12) Cho nên ở đây Thầy thấy hầu hết là các Tổ mình chỉ nói cho cao, chứ còn làm không được. Lời nói với cái hành động nó không đi đôi, tức là không nhất quán. Còn lời nói của Phật nó đi đôi với cái hành động. Đức Phật nói đâu làm được đó, nói ba tháng ta nhập Niết Bàn là ba tháng ta nhập, không sai chỗ nào. Mà nhập Niết Bàn bằng cái đường lối nào, nhập cho chúng ta xem. Ba lần nhập tới nhập lui để chúng ta thấy, chứ không phải gạt chúng ta.

Còn mấy ông nói cũng tự tại sinh tử, mấy ông trèo lên sàng thiền, mấy ông ngồi, mấy ông nhập. Nhập cái gì đó? Cái pháp nào mấy ông nhập được cái đó? Mấy ông có làm như ông Phật không? Mấy ông chỉ láo. Thì mà ông Bàng Uẩn, cha con ông Bàng Uẩn chết, chúng ta đọc thấy có không? Trèo lên sàng thiền ngồi, chui lên chiếu ngồi, nhập định cái rồi bỏ thân. Nhập cái định nào đây? Còn ông Bàng Uẩn thì nằm ở trên bắp đùi ông ta nhập định cái rồi bỏ thân, nhập cái định nào mà ông bỏ thân? Không có nói.

Ông Phật rõ ràng lắm, chứng minh rõ ràng, chúng ta thấy được cái chỗ mà nhập diệt đó, nhập Tứ Thiền là xả bỏ bảo thân. Đúng! Không sai. Bởi vì Tứ Thiền tịnh chỉ hơi thở, hơi thở không thở là con người chúng ta chết. Còn mấy ông nhập cái Định gì mà hơi thở mấy ông dừng? Mấy ông nói đi. Mấy ông không nói được mà mấy ông nói cái chuyện. Cũng như là quý Hòa thượng bây giờ đó, chết ở trong đau khổ mà nói là “thu thần nhập diệt”. Cái đó là nói láo, nói không thật.

Đó thì hôm nay, Thầy nói, cái con đường của Phật nó cụ thể rõ ràng. Thứ nhất chúng ta là con người phải sống Đạo Đức Làm Người. Đạo Đức làm người như thế nào? Không làm khổ mình khổ người. Mà không làm khổ mình khổ người thì tức là ly dục ly ác pháp rồi. Nếu mà còn dục thì không thể nào mà chúng ta gọi là không làm khổ mình khổ người. Hễ còn dục, tức là còn khổ mình. Hễ còn dục, tức là người ta nói nặng mình là mình giận liền, mình sân liền. Mà sân tức là mình là khổ mình rồi, thì làm sao gọi là không làm khổ mình khổ người? Thì đủ biết tuy rằng nói rằng Đạo Đức không làm khổ mình khổ người là phải tu tập, mà phải biết đủ mọi cách nó mới không làm khổ mình khổ người, chứ không phải đơn giản. Nội học cái đạo đức đó cũng thấy là đủ cái đời sống của chúng ta là giải thoát rồi.

Còn cái phần kia chúng ta không quan trọng đâu. Nhưng mà cái đạo đức này có được thì cái phần kia chúng ta làm được, tâm nhu nhuyễn rồi. Chúng ta tu có một cái à, có phần này thôi à, còn cái phần kia chỉ ra lệnh thôi.

(17:38) Thì như vậy là Thầy nói, một đêm là đức Phật đã Tam Minh đã xong rồi, có đúng không? Còn ba ngày đó là tại vì chúng ta, nói chung là cái pháp hướng chúng ta còn phải nhắc tới nhắc lui nhiều lắm, ba ngày là tối đa.

Sư Tuệ Tĩnh: Cái Tứ Thiền tới Tam Minh mấy ngày Thầy?

Trưởng lão: Coi như là nhập Tứ Thiền thì kể như là canh một, canh hai, canh ba giữa, đầu canh phải không? Rồi canh giữa, canh cuối là xong Tam Minh.

Sư Phước Nhẫn: Cái đó là tập. Còn Thầy, Thầy được là bao lâu Thầy?

Trưởng lão: Thầy nói, nó chỉ có một đêm là xong rồi. Phật cũng vậy, Thầy cũng vậy à. Bởi vì nó nhu nhuyễn quá.

Sư Tuệ Tĩnh: Thời gian Tứ Như Ý Túc đó hả?

Trưởng lão: Tứ Như Ý Túc, tức là mình từ cái Định Như Ý Túc, từ cái này kia tập luyện đồ đó. Thì cái đó nó, mình tập luyện nó lâu lắm.

Nhưng mà lâu nhất là cái chỗ mà tâm ly dục ly ác pháp. Còn cái kia mình chỉ hướng một lần, hai lần, mười lần là nó thấy tới. Cũng như bây giờ cái tâm thanh tịnh rồi, mình hướng vô để mình nhập vô cái Nhị Thiền, mình nói: "Tầm Tứ tịnh chỉ đi, ngưng đi, diệt đi". Mình ngồi im lặng. Thấy nó chưa, hướng lần nữa, hướng lần nữa, ba lần, bốn lần, rồi hết, nó vô hà. Nó vậy. Chứ đâu phải mình ngồi mà nó vô đâu.

Sư Phước Nhẫn: Muốn nhập Tam Thiền thì phải ra Nhị Thiền?

Trưởng lão: Phải xuất ra, hướng ra. Bởi vì nó vô rồi, thì tức là ở trong đó mình hướng ra. Mình hướng ra nó ra, chứ mình không hướng ra nó không ra, nó ở trong đó. Cho nên phải xuất rồi nhập.

Cho nên đức Phật mới nói, thí dụ như, nhập Sơ Thiền rồi, thì phải xuất Sơ Thiền rồi nhập Nhị Thiền. Rồi xuất Nhị Thiền, rồi mới nhập Tam Thiền. Xuất ra rồi thì mới nhập cái khác, chứ không phải ở đó mà nhập tới tiếp nữa, không được. Đừng có nghĩ nó chồng lên không phải đâu. Thiền Định nào nó riêng nấy, chứ không phải đâu. Vậy mình phải xuất cái đó ra rồi mình mới nhập cái khác. Thì đọc lại cái bài kinh Niết Bàn mà đức Phật nhập Niết Bàn đó, xuất nhập, xuất nhập, xuất nhập, ra vô, ra vô, ra vô. Hễ nhập cái đó vô rồi thì bắt đầu xuất cái đó, nhập tới cái khác. Rồi bắt đầu xuất cái Định đó, nhập tới cái khác nữa.

(19:42) Cho nên xuất nhập, mình mà nếu mà không có cái pháp hướng là xuất nhập không được. Bởi vậy Thiền Định nó chỉ còn duy nhất có pháp hướng. Mà người dạy Thiền Định mà không dạy pháp hướng là Như Lý Tác Ý, là cái người đó hết biết rồi, người đó dạy thiền điên. Bởi vậy, Thầy nói khi mà tu rồi, mới dám chắc rằng mấy ông Tổ này dạy thiền điên, bởi vì không thấy Pháp hướng. Còn ông Phật có Pháp Như Ý Tác Ý, đúng là ông Phật dạy đúng.

Sư Tuệ Tĩnh: Vậy là Thầy ra tu là nhiêu đó hả Thầy?

Trưởng lão: Đó thì vậy, mới thấy mới biết rõ. Chứ còn cỡ không tu thì không biết cái pháp Như Ý Tác Ý đâu.

Có tu rồi mới thấy được cái giá trị của pháp Như Ý Tác Ý. Vì vậy mà Thầy lấy những bài kinh của Phật mà Thầy ghi vô để các con thấy cái chỗ Pháp Như Ý Tác Ý. Đức Phật nhắc đi nhắc lại. Đó! Đó là nó quan trọng đến cái mức độ đó mà ông Phật nhắc như vậy “có một pháp này, có một pháp này”, chứ không phải hai pháp đâu, có một pháp này.

Sư Tuệ Tĩnh: Trong trường hợp mình chứng đạt được rồi đó thì có phải ôn tập thường thường.

Trưởng lão: Khỏi. Khi tâm thanh tịnh rồi, không ôn tập gì nữa hết. Muốn nhập hồi nào nhập, không muốn thì thôi, chứ khỏi cần phải…​ Chỉ bây giờ, quý sư sống ở đây đó, Thầy làm gương là khuya Thầy thức dậy, Thầy đi kinh hành, đi tới đi lui để cho quý sư thấy vậy thôi. Chứ còn bây giờ Thầy đi làm cái gì? Muốn là nhập hồi nào cũng được, nó tỉnh bơ nó không có ngủ đâu. Nhưng mà cái cuộc sống của con người nó, nếu mà chúng ta ngồi không mà chúng ta không có đi tới đi lui đó, thì nó là cái cục bột, cục đất. Cho nên cơ thể nó phải hoạt động, nó mới có khỏe khoắn. Chứ ngồi nó riết rồi nó ngồi không nó cũng sanh bệnh nữa. Cho nên cái đi kinh hành của đạo Phật, là đi kinh hành là đi tốt nhất. Ông Phật già, ông cũng còn đi.

Sư Tuệ Tĩnh: Thưa Thầy, như vậy trong trường hợp mình tập đi vòng tròn đó, thì mình kinh hành đủ vòng mình có cần đi ra tập thể dục nữa không?

Trưởng lão: Không! Không tập thể dục thể thao gì hết. Không tập Yoga, không tập gì hết. Đi kinh hành là đủ rồi. Cứ nhớ kỹ, ông Phật ở trong kinh điển, ông Phật không dạy chúng ta phải tập thể thao thể dục gì nữa, mà chỉ nhắc nhở chúng ta đi kinh hành. Chúng ta làm đúng, cho nên không cần, không cần lo thể thao thể dục nữa.

Sư Tuệ Tĩnh: Kính bạch Thầy con hỏi thêm.

Bên Nam Tông thì thường có đề cập là, như Thầy ở đây nói là chứng quả cái Tam Minh gì thì mới chấm dứt được (22:23 thì đúng rồi), nhưng mình đó là quả A La Hán. Nhưng mà bên Nam Tông người ta cũng nói tương tự Tu Đà Hoàn, A Na Hàm, A La Hán. Như vậy trong trường hợp của Thầy dạy chúng con là có di nguyện, những người này chưa tới A La Hán thì những quả kia có không?

Trưởng lão: Có. Có chứ không phải không.

Sư Tuệ Tĩnh: Cũng như Sơ Thiền là cái gì đó hả Thầy?

Trưởng lão: Sơ Thiền là Tu Đà Hoàn. Nhập vào dòng Thánh rồi, ly dục ly ác pháp, cái búp, búp Thánh rồi.

Sư Tuệ Tĩnh: Bạch Thầy, con còn hỏi Thầy vấn đề.

Trong trường hợp mà bên đó người ta nói là ví dụ Tu Đà Hoàn thì còn tới bảy kiếp trở lại thế gian thì mới lên tới quả A-la-hán. Như vậy là, nhưng mà trong khi những kinh Phật, con có đọc qua kinh Nhân Duyên kỳ rồi Thầy có đề cập đó, là đi mất lên cái cõi Thiên đó, rồi đệ tử của Phật sau khi hết cái cõi thoát cõi Thiền đó, thì đi về Niết Bàn. Còn như tu, Thầy nói rằng ví dụ người đó đạt được quả Tu Đà Hoàn bảy kiếp, Tư Đà Hàm thì còn mấy kiếp gì đó, còn cái tu các A Na Hàm một kiếp, còn cái nào đó mới là Bất Lai. Còn cái lời sau trong kinh Phật thì nói về ở cõi đó rồi, sau khi mãn số kiếp đó thì đi thẳng vô Niết Bàn chứ không có trở lại nữa.

Trưởng lão: Đúng rồi. Bởi vậy tâm mà ly dục ly ác pháp rồi, tức là Tu Đà Hoàn rồi, tức là nhập vào dòng Thánh rồi đó, thì không lý nào mà ở trong dòng Thánh này mà không tiến tới diệt Tầm Tứ.

Sư Tuệ Tĩnh: Con đồng ý điểm đó. Nhưng mà, tại sao không đi luôn mà trở lại nói nó là bảy kiếp hoặc là mấy kiếp?

Trưởng lão: Nói trở lại có nghĩa là nói người không tu, nói cái người không tu.

(24:04) Bây giờ Thầy đang tu nè, Thầy đang ở trong ly dục mà cái cơ thể của Thầy thì vừa mới ly dục. Phân nửa thôi à, chứ chưa hết ly dục đâu, nghĩa là chưa hoàn toàn. Thì bây giờ Thầy có chết, Thầy cũng ở trong cái trạng thái phân nửa đó. Phải không? Phân nữa đó. Thì phân nửa như thế nào? Bởi vì cái nhân quả Thầy còn, cho nên Thầy tiếp tục sanh làm người, tiếp tục ở trong cái phân nửa đó Thầy tu để mà ly dục ly ác pháp hoàn toàn.

Nhưng mà khi mà ly dục ly ác pháp hoàn toàn rồi, thì nó là Tu Đà Hoàn chứ gì? Cái này Thầy nói phân nửa cái Tu Đà Hoàn thôi, phải không? Bây giờ đã ly dục ly ác pháp rồi thì cái quả Tu Đà Hoàn này là nhập vào dòng Thánh rồi. Thì không lý mà trong khi mà Thầy ở trong cái trạng thái của dòng Thánh này, Thầy không tiếp tục? Bởi vì cái đường này Thầy hoàn toàn Thầy chưa hết mà, Thầy còn con đường đi mà, chứ đâu phải là còn hoàn toàn sao?

Cho nên cái tâm nguyện Thầy là cái tâm nguyện đạt đến mục đích cuối cùng mà, chứ đâu phải là đạt đến giữa đường. Cho nên bây giờ Thầy bỏ thân này, thì Thầy không sanh làm người. Bởi vì nó ly dục ly ác pháp mà, Thầy ở trong cái quả Thánh mà. Tức là Thầy phải ở trong cái trạng thái Thánh. Tức là trạng thái Thánh này Thầy tiếp tục đi tới nữa, diệt Tầm Tứ Thầy đi tới Tứ Thiền, Thầy đi luôn. Cho nên phải đi tới Niết Bàn thôi. Không ai mà điên gì mà tới nhập Sơ Thiền rồi bây giờ bỏ cái Nhị Thiền để trở về phàm phu đâu. Không bao giờ có đâu.

Chỉ có bây giờ phân nửa, mà phân nửa cũng không mất nữa. Thầy nói, bây giờ tại sao mà không mất?

Hôm nay đó, quý sư làm cư sĩ đi, đến đây Thầy dạy thọ Bát Quan Trai cho. Một ngày một đêm giữ cái hạnh của người tu sĩ chứ gì? Tức là phạm hạnh chứ gì? Phải không? Vậy mà người ta cái kiếp sau, người ta còn sinh lên, người ta trở thành những tu sĩ đó, người ta không mất. Còn huống hồ là chúng ta hàng ngày sống, cố gắng sống những cái phạm hạnh như thế này. Rồi chúng ta tu ly dục được phân nửa đi, làm sao chúng ta mất? Tới Niết Bàn đó rồi. Đường đi chúng ta là hoàn toàn, nó chỉ duy nhất con đường đi tới, chứ không có đi lui nữa. Phải không?

Sư Tuệ Tĩnh: Cái đó, nhưng mà trong trường hợp mà Thầy nói là những người đó đã đạt cho mình, còn những gì người ta nói A Na Hàm hay là Tư Đà Hàm gì đó, cái ông Tu Đà Hoàn, kiểu cái ông mới đó là ổng bảy kiếp, còn cái ông sau đó chưa tới A la hán quả thì…​

Trưởng lão: Nhất lai.

Sư Tuệ Tĩnh: …​Còn hai vị bảy kiếp, ba kiếp, bốn kiếp gì đó, đại khái vậy đó, cũng như con nói như vậy là đúng không Thầy?

Trưởng lão: Nói đúng, bởi vì người ta phân cái…​ Thí dụ như bây giờ nói nhập vào dòng Thánh, thì mình còn bảy kiếp, mình mới có chứng Niết Bàn đi. Phải không?

(26:45) Rồi bây giờ, Nhất Lai còn một kiếp, phải không? Một kiếp thì người ta, bởi vì người ta định cái quả đó, bởi vì nói là Tứ quả, Tứ quả Sa môn chứ gì? Mà mỗi cái quả của nó, cái quả này nó mới nhập vào dòng Thánh thôi. Rồi cái quả này nó một kiếp nè, cái quả này nó còn bảy kiếp nè, cái quả này nó một kiếp nữa. Cũng như A Na Hàm đó, là nó một kiếp, mà A La Hán thì hoàn toàn hết rồi, phải không? Bây giờ Tu Đà Hoàn nó mới nhập vào dòng Thánh. Còn cái quả Tư Đà Hàm, Tu Đà Hoàn, Tư Đà Hàm, phải không? Tư Đà Hàm thì nó bảy kiếp, ờ nhất Lai chứ. A Na Hàm mới bảy, nhất Lai là một kiếp, còn cái Tu Đà Hoàn là nó bảy kiếp. Còn cái Tu Đà Hoàn thì nó mới nhập vào dòng Thánh thôi, phải không? Còn A La Hán nó hoàn toàn. Còn cái A Na Hàm, A Na Hàm rồi mới A La Hán. A Na Hàm thì mới Nhất Lai. Còn cái Tư Đà Hàm thì nó Thất Lai, còn cái này mới nhập vào dòng Thánh. Mình mới vào dòng Thánh thôi, mà vào dòng Thánh người ta còn không mất kia mà. Rồi bắt đầu bây giờ đó mới là còn bảy kiếp nữa, tức là Tư Đà Hàm.

Sư Tuệ Tĩnh: Kính bạch Thầy, bảy kiếp nữa nhưng mà bảy kiếp đó phải trở lại thế gian hay là đi luôn?

Trưởng lão: Không! Không! Không có.

Nói bảy kiếp là nói cái thời gian, trong cái khoảng thời gian tu của mình, nó lâu dài như vậy. Chứ nó không phải là bảy kiếp mà mình phải trở về thế gian này sinh lên bảy kiếp người tu nữa, không phải! Ờ, Một kiếp này mình tu mà…​ Thầy nói ly dục ly ác pháp rồi, kiếp này là Thầy quét luôn, chứ Thầy không có bao giờ nói bảy kiếp.

(28:41) Nhưng mà trong cái so sánh bảy kiếp, tức là bảy cái việc làm của chúng ta nó còn nặng nhọc, một kiếp thì nó nhẹ kìa. Nghĩa là bây giờ thí dụ như Thầy ly dục ly ác pháp, Thầy nhập Sơ Thiền đi ha. Bây giờ đó, thì bắt đầu bây giờ Thầy muốn vào dòng Thánh nè, tức là Thầy phải bảy lần tu tập nữa mới có thể mà, mới thấy chứng được cái quả này. Rồi bắt đầu bây giờ, Thầy nỗ lực, Thầy thực hiện tu tập nữa thì nó mới được một kiếp nữa. Nỗ lực cuối cùng nữa để chứng quả A La Hán thì một kiếp nỗ lực cuối cùng. Thì đây là muốn nói cái cách thức mà chúng ta phải có bảy lần nó còn một lần. Hiểu Thầy nói đúng không? Bảy lần không phải là, nói bảy kiếp không có nghĩa là phải sinh ra bảy lần mới làm được cái này, không phải đâu.

Bây giờ, khi mà vô cái dòng Thánh đó, chúng ta vất vả vô cùng, phải không? Nó khó vô cùng, nghĩa là ngàn ngàn triệu kiếp. Thầy muốn nói ngàn ngàn triệu kiếp mới vô được dòng Thánh, mà đến đây nó chỉ còn bảy lần để mà được cái quả này, phải không? Tức là bảy kiếp chứ gì? Mà hồi đó ngàn ngàn kiếp mới được vô dòng Thánh, chứ Sơ Thiền đâu phải ngàn ngàn kiếp. Còn cái này có bảy kiếp, trời đất ơi! Nó dễ quá vậy. Còn cái này còn một kiếp nữa thì quá dễ. Phải không? Mình nghe kiếp cái là mình tưởng, trời đất! Bảy lần sinh tử vậy chắc tiêu rồi còn gì, không phải đâu! Hiểu không?

(30:04) Bởi vậy Thầy nói tới cái chỗ mà Nhị Thiền cho đến Tứ Thiền, Tam Minh, trời ơi! Nó dễ quá, cho nên đức Phật nói bảy kiếp. Bởi vậy có tu rồi mới thấy một kiếp của đức Phật nó xác định chỗ cái quả này, Thầy thấy nó dễ. Còn đối với chúng ta bây giờ một người phàm phu mà nhìn vào cái chỗ mà Sơ Thiền của chúng ta, chỗ mà ly dục ly ác pháp này, họ nói ngàn ngàn kiếp mới làm được. Trời đất ơi! Đâu phải dễ, làm ăn một bữa họ ăn không nổi mà. Có khó không? Phải hiểu được chỗ này mới thấy được cái Thầy muốn nói cái chỗ này.

Còn bây giờ mình vô dòng Thánh rồi, thì cái này bảy kiếp một kiếp, trời đất ơi! Như đồ bỏ rồi. Còn cái này nó còn ngàn ngàn kiếp. Bây giờ một cái ông nào ở ngoài đời bây giờ họ còn tham tiền, tham bạc đi, mà ông vô đây mà ăn một bữa, họ ăn nổi không? Bảo đừng có đồng bạc nào đi xin cho rồi được không? Trời đất ơi! Khất thực khó quá trời quá đất. Mà sống có một mình buồn bã thấy mồ thấy tổ, ở đây chịu sao cho nổi, có phải ngàn ngàn kiếp không?!

So sánh được cái chỗ này mới thấy được cái chỗ đức Phật nói bảy kiếp, một kiếp mình thấy…​ Trời ơi! Nếu mà thật sự ra một kiếp, bảy kiếp vậy là đồ bỏ của mình rồi.

Sư Tuệ Tĩnh: Bây giờ chúng con có luyện tập trở lại vấn đề này…​

Trưởng lão: Không! Không trở đâu.

Bởi vì cái hướng đi. Bởi vì đức Phật mới dạy Phật tử, Phật tử thọ Bát Quan Trai để cho cái hướng, người ta có cái hướng. Cho nên đức Phật nói cái hướng mà ngả đi đâu, cái cây mà ngả đi đâu thì cái bóng phải ngả vô đó mà. Mình đã hướng theo con đường của Phật thì nó không lạc nữa.

Còn mình hướng trật thì bây giờ mình hướng đi cái đường này không được. Chẳng hạn bây giờ mình ăn phi thời này, sống phá giới này, ngồi thiền thì nó cũng lọt vào trong ba thiền ngoại đạo đó, muôn kiếp đó. Các Tổ mình nó rơi trong đó muôn kiếp không có đường ra đó. Bởi vì mình phá giới rồi thì không có cái đường ra rồi, mà mình sống đúng giới là mình có hướng đi rồi.

Cho nên đức Phật, ngày cái người cư sĩ mà vô để mà một tháng hoặc là một tháng hai ngày để mà thọ Bát Quan Trai. Cái mục đích tu của đức Phật là dạy chúng ta cái cửa cụ thể, cho chúng ta có cái hướng thôi. Mà cái hướng đó nó sẽ dẫn cho mình đi tới cuối cùng mà nó không mất trong cái dòng Thánh được. Thấy chưa, thấy rõ lắm không? Bởi vậy mình, quý sư là bên Nam Tông, quý sư thấy cái đường hướng của Phật dạy rõ lắm. Không có dạy chúng ta Niệm Phật bằng kiểu đó đâu, mà dạy chúng ta thọ Bát Quan Trai, giữ gìn tám giới. Mà tám giới là chín giới Sa di đó, phải không? Cho nên cái hướng nó rõ ràng cụ thể, cho chúng ta có cái hướng, gieo chúng ta đi đúng vào cái quỹ đạo của nó để mà đi đến, đạt đến cái đích của nó là giải thoát thôi. Nó không phải, nó.

(32:21) Cho nên chúng ta nỗ lực mà chúng ta tu. Quý sư có cái duyên phước mà đã thực hiện được rồi đó, cắt ái mà bỏ hết rồi, mà nỗ lực thực hiện đúng phạm hạnh rồi, mà theo lời Thầy, trong đời nay chúng ta giải quyết. Đừng có nghĩ rằng phải nhiều đời, đừng có nói theo kiểu Đại thừa, làm chúng ta mất cái niềm tin, làm chúng ta mất sức tự lực. Cứ sống mà sống đời sống giải thoát, chúng ta nghiệm chúng ta thấy giải thoát mà.

Vô đây rồi chúng ta không còn lo đói lo no, không còn thương nhớ dòng họ bà con ruột thịt gì hết, ai mình cũng thấy là bình đẳng như nhau hết, nó cắt đứt tui không độ. Cho nên thấy nó thanh thản vô cùng, nó không còn lo gì hết. Mà nó còn có chút xíu nào đó thì nghe tin con cháu mình cái, có cái gì là thấy trong bụng nó bồi hồi lắm, bồn chồn rồi.

Sư Tuệ Tĩnh: Thầy nói vậy con vô tình nghĩ, như vậy là cái vị Angulimala đó với lại cái vị mà cưới vợ rồi đi theo Phật, Phật hướng dẫn vầy. Hai cái vị, một vị là không có muốn tu rồi cũng ráng tu, để lên cứu năm trăm bà vợ ở cõi Thiên đó. Rồi một vị là sát nhân rất nhiều, khi mà trở lại có cái thân người rồi, mà tu theo Phật thì chỉ còn chút đó đã…​

Trưởng lão: Đúng vậy! Bởi vì người ta chuyển được nhân quả mà, chứ đâu phải nhân quả bất thối định. Còn mình tu mà mình còn tham dục thì đời đời nó không ra gì hết.

Sư Tuệ Tĩnh: Với cái điểm này con thấy đó là, đức Phật thì không có nói láo. Bởi vì đức Phật nói trong vòng bảy ngày, bảy tháng, bảy năm. Trong khi những vị kia nói cứ kiếp này kiếp nọ như vậy là coi như nói như vậy là ông Phật nói láo sao?

Trưởng lão: Cái đó là nói phản lại ông Phật.

(34:03) Mà thật sự, khi mình hiểu rồi xóa bỏ để bước đi. Nhưng mà tại vì cái nghiệp của mình nó còn, cho nên mình phải sống, rồi mình phải tập cho nó thành thuần quen. Và đồng thời cứ, bởi vậy đức Phật mới dạy những cái pháp hướng Như Lý Tác Ý để cho nó thuần theo cái đường lối lại. Chứ còn nếu mình không nhắc làm sao nó thuần?! Cho nên nó phải có pháp. Chứ còn cỡ mà người ta ngộ được, người ta xả được, người ta bứt hết, tới nay có thành Phật rồi còn gì? Cần gì phải tu, thì cần gì phải có pháp.

Cho nên từ cái chỗ ngộ để mà trong một ngày, rồi một giờ nữa chứ đừng nói. Sáng nghe chiều đã chứng đạo rồi, chứng quả A-La-Hán rồi. Nó kinh khủng như vậy đó, đạo Phật nó dễ như vậy đó. Nhưng mà vì cái nghiệp của chúng ta tạo, cái nghiệp thế gian nó quá lớn, cho nên, nó bứt không có được liền. Cho nên phải có theo những cái pháp này mà sống mà tu.

Còn cái người mà người ta bứt được liền người ta cần gì phải tu? Nó dễ như vậy. Bởi vì biết rõ cái này là nghiệp chướng, cái này là oan gia, cái này là sự trói buộc làm cho chúng ta khổ sở không giải thoát nè. Bứt hết, không còn thương ghét, không còn gì nữa hết, thì ngay đó nó hết liền. Mà những cái bậc đó đâu phải là bậc thường đâu, bậc đó là nghĩa là cũng là đã Nhất Lai. Thầy nói Nhất Lai chứ không phải đâu. Không ai điên gì, vào dòng Thánh mà người ta còn trở lại đâu, không có đâu. Người ta chưa có mà bây giờ người ta ngộ được mà người ta cái lý đó được, là người ta đã có cái hướng sống, cũng như người cư sĩ mà thọ Bát Quan Trai. Chứ không phải như mình mà sống đời sống tu sĩ Phật.

Thầy nói người mà đã thọ Bát Quan Trai, cái đời khi nghe đức Phật rồi họ cũng ngộ rồi. Họ đã bỏ hết, họ đã bứt hết, bị vì họ đã từng tập cái hạnh đó rồi. Cho nên khi mà bỏ cái thân này rồi, cái kiếp sau đó, họ nghe sạch họ lên đó thì ngay liền đó, họ nghe được cái chánh pháp. Cái duyên của họ đến họ nghe được chánh pháp. Còn mình thọ Bát Quan Trai trật thì nó cũng trật đường nữa, chứ đừng có nói tôi cũng thọ Bát Quan Trai.

(35:53) Bởi vì Đại thừa nó hay mượn cái danh từ của Phật: "Thọ Bát Quan Trai" lắm. Nó thọ mà nó vô nó Niệm Phật, nó tụng kinh, rồi nó nghe thuyết giảng rùm beng hết à. Thì thử hỏi cái hướng đi nó trật lất à. Rồi cho đó mà đời đời nó cũng là đi qua cái góc độ Tịnh Độ thôi, chứ nó không làm gì được hết, nó không giải thoát.

Còn mình thọ, mình phải sống đúng những cái giới luật của Phật, trầm lặng, độc cư. Trong ngày hôm đó, mình phải sống như thế nào để ly dục ly ác pháp, thì nó đúng chứ! Còn cái này hướng dẫn mà theo kiểu đó, vô tụng niệm rồi đã rồi, bắt đầu nghe thuyết giảng. Thuyết giảng đã rồi, nó Niệm Phật, rồi đi kinh hành cũng Niệm Phật ó é, hay hoặc ngồi thiền bằng cách ức chế tâm, nó không đúng. Rồi lại còn bày đặt sáng lại nấu cháo đồ ăn nữa. Trưa ăn bữa cơm, rồi chiều thôi ai về nhà nấy, còn không thì uống sữa rồi đi về.

Thật sự ra dạy như vậy đâu có đúng đâu. Hạnh ông Phật đi xin mà làm sao chiều có ăn, sáng có ăn được? Trưa đi xin bữa người ta còn không muốn cho mình nữa, phải không? Cho nên ở đây, mình cho đúng cái hạnh của Phật trong một ngày đi, một ngày đêm thôi, Thầy nói không nhiều. Nhưng mà đó là giải thoát đó.

(00:08) Sư Phước Nhẫn: Kính bạch Thầy, con vô đây được mấy bữa, thấy nó thoải mái …​ con tu tập thấy loạn ở trong đầu nó còn …​ cái thân, ăn uống thì thấy con tiếc quá, phải hồi xưa con biết như vậy nó khỏe gì đâu! Phi thời, nó đủ thứ chuyện.

Hồi đó con nghe nói ăn một bữa chắc có lẽ mất quân bình, nó mất sức, thì con nghe bị bệnh con sợ, chừng vô đây ăn một buổi sao thấy nó…​ Đi cầu cũng khỏe, mà đi tiểu cũng ít, uống nước cũng ít, chẳng những nó không mất sức mà nó lại điều hòa hơn. Mình không biết thì nó sợ, chừng vô Tu viện rồi cái…​ con tiếc quá, hồi nào tới giờ phải được gặp Thầy sớm mà tu học thì đỡ biết bao nhiêu. Xuất gia tới giờ đi đảo qua, đảo lại hoài. Toàn là, không có đủ duyên thành ra không được tốt.

Còn cái phần học thì con hai bữa nay con không biết hành làm sao? Hồi tối con có gặp cô Út con có nói để xin sách hoặc là thâu băng con nghe, con tập hành. Cô Út nói vô đây phải bỏ hết, cô không đồng ý. Cái ly nước củ đổ nước hết hứng ly nước mới, chứ không có phải để nữa, vì kiến thức ngày xưa học thì không có đúng với chánh pháp. Như vậy con cũng thấy nó có nhiều cái không có thỏa mãn.

Đến đây bước đầu thì phần thân thì con thấy an ổn, còn cái phần tâm thì con xin Thầy trước nhất là chỉ con cách tu tập cái pháp môn nào trước, pháp môn nào sau, để nó không thiếu sót và để nó không phát triển về nhiều chuyện đó…​ cái căn bản nhất là pháp hành.

(02:01) Bởi vì con cũng như sơ cơ nên không có biết gì hết, chớ hành theo cái kiểu mà mình ở ngoài thì nó không đúng.

Trưởng Lão: Thầy sẽ chỉ…​ Bởi vì cái pháp hành nó không phải là mình lý thuyết suông mà cả lố đó, dạy cái nào là tu tập cái nấy thôi.

Ví dụ như bây giờ dạy về tập hơi thở bình thường, thì mình về mình tập hơi thở bình thường. Thầy dạy cái pháp trong vòng hai bữa, ba bữa, hoặc một tuần lễ. Mình tập, rồi mình đến mình trình "Hôm nay con nhận thấy được hơi thở của con". Rồi bắt đầu Thầy dạy kế, cứ dạy từng cấp, từng cấp…​ Sau khi dạy tất cả những cái căn bản đó rồi, từ cái đi kinh hành cho tất cả những các pháp mà có thể rất là căn bản.

Sau khi đó mình tổng hợp trở lại, mình mới bắt đầu thực hành ngay những cái pháp mà đức Phật đã dạy.

Chứ còn bây giờ nói…​ Ngay vô đó đức Phật nói Định Niệm Hơi Thở hay là Quán Niệm Hơi Thở, nó phải có cái căn bản nào, chứ vô mà hít thở coi chừng nó loạn bậy hay mình ức chế.

Mình phải tập như thế nào cho đúng, bởi vì mình lấy cái hơi thở chuẩn của mình là cái hơi thở sống bình thường, nó không ngoài cái hơi thở bình thường. Nếu mà tập mình thở chậm quá cũng không được, mà thở nhanh quá cũng không được.

Cho nên bắt đầu đó thì Thầy sẽ dạy cách thức, bắt đầu ngồi thì quý thầy sẽ ngồi, coi thử coi cách thức ngồi như thế nào? Nó có đúng hay không? Để mình chuẩn bị cái ngồi trước cái đã. Sau khi ngồi rồi, thì bắt đầu đó mới dạy cho mình cái hơi thở bình thường. Mình biết được cái ngồi và cái hơi thở bình thường.

Rồi dạy mình đi kinh hành, cách thức mình đi kinh hành như thế nào, coi thử coi cái đặc tướng của mình, tướng riêng của mình, có người đi nhanh, có người đi chậm. Nếu mà mình đi chậm, mà mình muốn đi nhanh để mà tập cho đi nhanh thì không tốt. Tướng của mình đi nhanh mà bây giờ tập lại cho mình đi rất chậm để mình tập trung thì cũng không tốt.

(04:00) Đi cho tự nhiên. Thì cái gì mà nó tự nhiên với đặc tướng của mình thì mình sẽ có kết quả và nó sẽ an ổn. Còn mình, tướng mình, cái người của mình thích đi nhanh mà giờ bắt buộc là phải đi chậm để cho tập trung thì nó bị ức chế.

Thì tất cả những cái này đều là qua kinh nghiệm tu hành của Thầy, Thầy thấy lấy từ cái đặc tướng của mình, cho nên Phật dạy cũng rất rõ. Nó có ba tướng của mình: Nhân tướng, Hành tướng và Đặc tướng. Thì cái Đặc tướng là cái tướng riêng. Trong cái tướng riêng, cái Hành tướng riêng của mỗi người nó cũng có riêng nhau. Và cái Nhân tướng thì cái tướng của mình nó cũng có người cao, người thấp, người mập, người ốm, cũng tùy theo mỗi cái.

Cho nên do cái Đặc tướng đó mà chúng ta mới biết được cái căn cơ của mình tu như thế nào, tập như thế nào cho nó phù hợp với mình cho có kết quả. Nếu mình không nắm được cái Đặc tướng của mình thì mình sẽ tu không có kết quả.

Kết luận: Đưa ra một cái pháp nào đó rồi bắt buộc mọi người đều tu phải giống nhau hết thì không được, cái đó là trật, nó sẽ đi đến cái không lợi ích.

Khó là nó khó là cái chỗ đó, chứ nó cũng không có khó gì là khó. Pháp của Phật thì rất dễ. Khi mình tập cái hơi thở mình bình thường được. Tập cách thức mình đi kinh hành theo cái Đặc tướng của mình được, thì trong khi đó mình sẽ hợp lại, lấy cái hơi thở làm cái sức Tỉnh, dùng cái Pháp Như Lý Tác Ý mình xả tâm. Cứ như vậy mà xả riết, tức là ly dục ly ác pháp cho sạch, thì nó sẽ đạt được kết quả của tu hành của mình, chứ cũng không có khó gì.

Nhưng mà mình không quen, mà mình không tập luyện trước những cái căn bản này. Mình vô, mình ngồi cái mình lo mình ức chế, thì tức là mình sẽ bị ức chế. Mặc dù mình nói, mình nghĩ rằng mình cũng sẽ…​ Như Định Niệm Hơi Thở của Phật dạy: "Quán ly tham, quán ly sân, quán ly si". Ví dụ như mình cũng hít vô, thở ra, mình cũng quán vậy, nhưng mà cuối cùng thì mình bị ức chế. Bởi vì hễ mình thở chậm quá không được, mà thở nhanh quá. Mình thở chậm là mình sẽ bị ức chế, mà thở nhanh cũng bị ức chế.

Cái pháp Phật thì nó đúng, nhưng mà mình tu sai chút nó cũng trật nữa. Chứ đừng nói rằng bây giờ pháp này Pháp của Phật, mà mình dạy như vậy, mình tu như vậy. Coi chừng mình tu sai thì nó thành sai, mình tu đúng thì nó thành đúng. Bởi vì nó khó là khó cái chỗ mình hiểu cho đúng và mình thực hành cho đúng thì nó mới có kết quả.

(06:11) Cho nên khi mà tu đúng kết quả thì nó thấy giải thoát. Cũng như bây giờ mình ngồi, cái sức của mình nó chỉ ngồi có ba mươi phút, mình ráng cho được một giờ thì mình sẽ bị đau. Và khi bị đau thì nó không đúng pháp, bởi vì đó không giải thoát. Thân của mình nó không được an tịnh, nó bị đau nhức. Cho nên mình tùy theo cái thân của mình, mình ngồi tới mức nào đó, mà nó vừa thấy nó mỏi mệt là xả.

Mình còn giữ được cái thân mình nó tốt thì mình ngồi, mà giữ không được thì đừng để cho nó thụng, cũng đừng để cho nó đau nhức. Bởi vì hễ đau nhức, mình nói nó đau, rồi mình ráng mình ngồi thì nó sẽ hết đau, nhưng mà nó tới thời gian, kéo dài ra nữa nó cũng bị đau nữa, hoàn toàn nó không hết đâu.

Mình cứ tu sao mà mình thấy cái giờ, phút…​ một giây, một phút mình tu mà nó có sự giải thoát, nó không có làm khổ mình thì nó được, mà nếu có làm khổ thì không nên. Đừng có bắt buộc, đừng ức chế nó, nó sẽ lần lượt, cái tâm nó xả thì cái thân nó sẽ an tịnh, nó sẽ tăng lên. Chớ mình ép buộc cho nó để nó tăng nhanh thì tức là bị ức chế nó, thì nó sẽ sai pháp. Lưu ý cái phần này là cái phần, nó tu thì phải có giải thoát, chứ không thể nào làm cho mình khổ.

Cho nên một chút xíu mình ngồi tu, mình ham tu là một cái điều tốt. Nhưng mà mình làm cho mình khổ thì nó là sai, nó là ác pháp.

Thì hôm nay đến đây Thầy dạy thực hành chứ không thể nào lý thuyết nữa. Nãy giờ đó cũng là cái lý thuyết của Thầy thôi. Thì thay vì bây giờ thì phải ngồi, phải thở như thế nào, Thầy sẽ dạy những cái điều đó.

Bây giờ Sư muốn hỏi Thầy gì thêm nữa thì hỏi, lát rồi Thầy sẽ dạy.

Sư Tuệ Tĩnh: Con muốn hỏi thêm cái câu hỏi bữa hổm đó Thầy, con cũng đang thắc mắc cái…​

Trưởng lão: Phần oai nghi.

Sư Tuệ Tĩnh: Cái oai nghi đó Thầy, như Định Niệm Hơi Thở với Chánh Niệm Tỉnh Giác nó trợ duyên cho Tứ Oai Nghi hả thưa Thầy? Đi, đứng, nằm, ngồi, tắm rửa, mặc y, ăn cơm đồ đó, nó trợ duyên cho Tứ Oai Nghi?

(08:09) Trưởng lão: Nó trợ duyên Tứ Oai Nghi, nhưng mà Phải phân biệt được cái Chánh Niệm với cái Tỉnh Giác.

Bây giờ thường thì Phật dạy mình, trên cái hành động nội và trên cái hành động ngoại, trên thân quán thân tu về hành tướng nội, hay hoặc là hành tướng ngoại.

Hành tướng nội thì tức là cái hơi thở gọi là Định Niệm Hơi Thở hay là Quán niệm hơi thở. Mà hành tướng ngoại thì mình đi, đứng, nằm, ngồi, mang bát mặc y, cái gì mà động dụng cái thân của mình mà bên ngoài, như quét sân hoặc là đi tới, đi lui. Cái đó gọi là Chánh Niệm Tỉnh Giác Định.

Lấy cái sức Tỉnh Giác đó, nhưng mà luôn luôn nó còn có cái Chánh Niệm. Không phải mình chú ý ở trong cái hành động của mình gọi là Chánh Niệm đâu, cái đó là cái niệm chánh đâu, không phải. Cái đó là mới có Tỉnh Giác ở trong cái hành động mà thôi.

Cái thân hành của mình, thân hành ngoại và thân hành nội. Mà cái thân hành nội là cái hơi thở, mình Tỉnh Giác trong hơi thở, chứ chưa phải có cái Chánh Niệm của mình.

Cái Chánh Niệm tức là cái niệm mà nó không tham, không sân, không si, thì nó là Chánh Niệm. Còn cái này cái niệm, cái hành động của mình nó không có cái niệm gì hết. Nghĩa là cái động dụng đó để cho mình Tỉnh Thức ở trong cái động dụng đó mà thôi. Phân biệt được như vậy. Chứ có nhiều người họ nghĩ rằng mình tỉnh ở trong cái hành động, thở ra biết ra thở vô biết vô, cái niệm đó là Chánh Niệm thì không phải.

Cái niệm Chánh và cái niệm Tà. Cái niệm Tà là cái niệm đau khổ, niệm ác. Mà cái niệm Chánh là cái niệm thiện, nó không làm cho mình đau khổ.

Như vậy thì cho nên trong mười sáu đề mục mà Phật dạy Định Niệm Hơi Thở đó, thì "Quán ly tham, tôi biết tôi hít vô. Quán ly tham, tôi biết tôi thở ra”, thì cái mà ly tham, cái ly sân, cái ly si này, cái vô ngã. Thì những cái quán này, nó là cái Chánh Niệm. Làm cho chúng ta không tham, sân, si, tức là không ở trong ác pháp. Đó là cái Chánh Niệm. Còn cái Tỉnh Giác là chúng ta biết được cái hơi thở ra vô.

Phải lưu ý cái phần này, chứ không khéo thì mình không biết cái Tỉnh Giác ở chỗ nào, mà Chánh Niệm ở chỗ nào. Vì vậy mà mình thấy bây giờ cái Chánh Niệm, thì mình cho rằng cái hơi thở, mình biết hơi thở ra vô, đó là cái Chánh Niệm. Cái niệm này nó không thiện, không ác thì làm sao gọi nó Chánh Niệm được.

(10:12) Nó có cái niệm thiện, niệm ác và cái niệm không thiện không ác. Thì cái hành động của cái thân mình đi và cái hơi thở mình thở ra thì nó không thiện không ác. Cho nên vì vậy mà trong Thiền tông, mình phải lấy cái chỗ mà “chẳng niệm thiện, niệm ác”. Nhưng ở đây Phật dạy chúng ta đó: "Ngăn ác, diệt ác. Sanh thiện, Tăng trưởng thiện". Tức là bảo chúng ta ở trong niệm thiện, chứ không phải ở trong cái vô niệm. Còn cái kia nó bảo ở trong cái vô niệm; không có niệm thiện, niệm ác là nó vô niệm chứ gì.

Phải lưu ý về cái chỗ Thầy nói rất rõ. Đây là cái kinh nghiệm bản thân mà Thầy, trải qua thời gian Thầy mới biết được những cái danh từ này, chứ không khéo chúng ta sẽ bị lầm. Bởi vì người ta đã hiểu, và các nhà học giả đã hiểu như vậy. Bây giờ tới mình, mình cũng vẫn phải hiểu như vậy, chứ không làm sao cách nào khác.

Qua cái kinh nghiệm tu mới nhận được cái chỗ này. Vì vậy cho nên cái bài kinh Định Niệm Hơi Thở đó, Phật mới dạy chúng ta: "Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra". Đó là dạy chúng ta ở trong Chánh Niệm của cái hơi thở. Cái niệm đó là cái niệm hơi thở, tức là mình nhắc nó đó là ở trong cái Chánh Niệm của hơi thở. Nhưng mà cái niệm này nó không phải niệm thiện niệm ác. Bởi vì cái niệm hơi thở làm sao ác thiện được?

Vì vậy cho nên bây giờ chúng ta biết, bắt đầu chúng ta tập Tỉnh Thức. Tức là người mới tập hơi thở để lấy hơi thở bình thường mình thở. Thì ngay cái câu đầu "Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra", "Hơi thở dài tôi biết hơi thở dài. Hơi thở ngắn tôi biết hơi thở ngắn" đó. Câu này để chỉ chúng ta Tỉnh Thức, tập ngay liền Tỉnh Thức trước tiên, lưu ý Tỉnh Thức. Tức là bây giờ mình ngồi đây ba mươi phút này, không có một niệm nào, chỉ biết duy nhất một hơi thở. Thỉnh thoảng mình hướng tâm Như Lý Tác Ý để cho cái tâm nó nhắc, thì cái tạp niệm nó không xen vô được. Mình không nhắc thì có tạp niệm xen vô.

(11:57) Mình cố gắng mình thở mà mình đếm thì trật. Bởi vì các Tổ dạy mình đếm, tức là phải luôn luôn phải tác ý ra ngoài. Coi như niệm cái sổ tức, niệm cái đếm hơi thở thì như vậy nó không đúng.

Trái lại cái phương pháp của Phật dạy Như Lý Tác Ý, nó không có được nhắc hoài. Như Lý Tác Ý tức mình ám thị nó rồi, mình cứ mình thở, tự động cái tâm mình biết. Thỉnh thoảng tác ý ra cái hơi thở để cho nhắc tiếp tục thêm cái thời gian nữa, cho nên mình không đếm. Mà trái lại mình có được cái khoảng thời gian yên lặng của mình, cái tâm đang biết hơi thở. Mình nhắc cho nó biết, mà mình không nhắc tức là không tác ý ra. Không có Như Lý Tác Ý cái hơi thở ra, thì cái tạp niệm khác nó sẽ…​ Khi mà nó yên ổn thì không nói gì, mà nó không yên ổn thì cái tạp niệm nó phóng vô liền.

Còn cái Như Lý Tác Ý thì nó chận đứng tất cả những niệm khác, nó không xen vô để chúng ta có được cái khoảng thời gian. Có được cái khoảng thời gian năm hơi thở hay mười hơi thở, khoảng thời gian một phút, hai phút đó chúng ta lại tác ý một lần nữa. Cứ ám thị nó hoài, ám thị nó để cho kéo dài thêm cái thời gian.

Vì vậy mà trong khi cái thân của chúng ta - an tịnh thân hành mà - trong khi cái thân mình nó đang thở, nó đang ngồi yên lặng đó, mà nó nghe an ổn đó thì nó được, mà nó không an ổn thì xả ra. Bởi vì an tịnh…​ Còn nó không an tịnh thì xả ra. "An tịnh thân hành tôi biết tôi hít vô. An tịnh thân hành tôi biết tôi thở ra". Rõ ràng bây giờ thân mình đang an. Mà bây giờ cái thân mình nó không an, nó đau, nó nhức, nó tê là trật rồi. Mình xả ra liền, chứ không thể mà ngồi mà tập như vậy. Tập như vậy gọi là ức chế thân, làm cho thân khổ. Mà thân đang khổ, đang bị thọ khổ đó, đó là đang ở trong ác pháp.

Cho nên vì vậy mà phải xả cái ác pháp ra. Bởi vì Phật nói: "Ngăn ác, mà diệt ác". Bây giờ đang ở trong ác pháp mà cứ ngồi đó chịu đau như vậy, tức là mình tự làm khổ mình, tức là khổ hạnh. Đức Phật không chấp nhận. Cho nên cái khổ hạnh, là cái gì làm cho mình khổ?

Cũng như bây giờ ví dụ như Thầy ăn ngày một bữa, Thầy sống được, không có gì hết. Mà Thầy ăn ít, thay vì một bữa ăn ba chén cơm. Mà bây giờ Thầy ăn có một chén cơm làm cho cơ thể Thầy bị đói và cơ thể Thầy càng sa sút, rồi mệt nhọc khổ sở. Thì lúc bấy giờ đó là Thầy ức chế về cái ăn, tiết thực để cho thân Thầy quá khổ. Thì như vậy là Thầy đã ở trong ác pháp, chứ không phải thiện pháp, phải hiểu được vậy.

(14:04) Cho nên "Ngăn ác, diệt ác", mà giờ mình cứ nuôi dưỡng ác pháp, mình nghĩ rằng đó sẽ giải thoát, mình không giải thoát mà mình làm khổ mình.

Còn bây giờ Thầy ăn một bữa mà cơ thể Thầy nó suy yếu, nó lần lượt nó cảm giác như nó khổ sở, nó sinh bệnh thì như vậy ăn một bữa không được, phải ăn hai bữa. Chứ ông Phật ổng bảo mình không có nên ức chế nó, không có làm khổ nó. Ở trong ác pháp thì không được, phải ở trong thiện pháp. Mà nếu mình hơn cái thiện pháp tức là bị lợi dưỡng, tức là mình chạy theo dục. Mình chỉ đủ nuôi sống, đừng có để cho nó kiệt quệ, đừng có để cho nó bệnh đau thì nó đúng. Mà mình bây giờ nó mập mà còn lại ăn uống cho nó mập hơn nữa, để nói nó khỏe, sự thật ra nó bị dục. Mình chạy theo lợi dưỡng nó sinh dục. Mà nó sinh dục thì bao giờ mình ly dục được?

Cho nên ở đây Thầy nói, ví dụ như đức Phật cho biết rằng ăn ngày một bữa là đủ sống rồi. Thực sự là đúng như vậy, nó không sai đâu. Bởi kinh nghiệm bản thân của các vị Tỳ kheo ngày xưa, với Phật ngày xưa mà, người ta biết rõ. Cho nên người ta không cần ăn buổi sáng, buổi chiều người ta không cần uống cái gì thêm, người ta thấy nó đủ sống rồi.

Vì vậy sau cái thời gian tu tập thì Thầy ở đây Thầy cũng cảm thấy, đúng là đức Phật có kinh nghiệm trong cái bữa ăn, ngày ăn một bữa đủ sống. Còn bây giờ ăn một bữa mà mình ăn ít quá, mình tiết thực ít quá, cơ thể sẽ kiệt quệ. Đó! Thì do như vậy đó mình đã thấy được cái mầu nhiệm, nhất là từ cái chỗ ăn mà nó ly được cái dục. Từ cái chỗ ăn mà chúng ta không còn tham ăn nữa. Thì tất cả những cái dục khác nó sẽ lần lượt, nó sẽ ly được, nó lìa ra được hết.

Đó thì bắt đầu bây giờ chúng ta thực hiện là chúng ta phải nắm cho vững, là cái Chánh Niệm là cái niệm nào, mà cái Tỉnh Giác là cái chỗ nào Tỉnh Giác. Hai cái này quan trọng lắm. Mà thường thường cái Giáo pháp của đức Phật để, coi như là Tứ Niệm Xứ thì đức Phật nói “Trên thân quán thân, trên tâm, trên thọ, trên pháp mà quán, thì luôn luôn để khắc phục tham ưu”. Khắc phục cái tâm tham ưu của mình, làm cho nó ly dục ly ác pháp hết.

(16:00) Thì như vậy chúng ta rõ biết được cái mục đích của đức Phật nhắm vào để làm cho chúng ta hết tham, sân, si. Vậy thì muốn hết tham, sân, si thì chúng ta phải đi trên con đường ngăn ác, diệt ác rồi. Vậy thì bắt đầu muốn ngăn ác, diệt ác được, thì phải có sức Tỉnh Thức. Mình phải có tỉnh mình mới ngăn, mình mới diệt nó được. Chứ mình không tỉnh thì mình mê thì làm sao mà mình diệt nó được? Cho nên vì vậy bắt đầu mình phải tu cái Thân Hành Niệm, đi đứng nằm ngồi, tất cả những cái hành động của mình, ở bên ngoài cái gì đó, đó gọi là Thân Hành Niệm.

Thân Hành Niệm Nội thì tức là cái hơi thở của mình, nó có hai cái hành động, hành động nội và hành động ngoại của thân. Do đó lấy hai hành động này mình tu tập trước, để tập cái gì? Tập Tỉnh Thức.

Tỉnh Thức, khi mà được Tỉnh Thức một cái thời gian, thí dụ từ mười phút đến ba mươi phút, mình không cần một giờ đâu. Khoảng độ chừng mười phút, năm phút cũng là được rồi, bắt đầu từ đó chúng ta sẽ lần lượt chúng ta xả tâm, chứ chúng ta không có chuyên để đi vào cái Tỉnh Thức cho nhiều. Chúng ta không cần Tỉnh Thức nhiều, chỉ cần năm hoặc là mười phút, trong khoảng thời gian đó thì chúng ta tiếp tục, chúng ta xả tâm được rồi. Mà xả tâm tới đâu, cái tâm mà chúng ta xả tới đâu thì cái Tỉnh Thức nó tăng lên.

Bởi vì mình xả là cái tâm nó thanh tịnh, nó thanh tịnh thì nó tăng lên. Chứ mình đừng có ức chế cái vọng tưởng của mình thì sai. Mà do cái chỗ xả tâm đó mà cái tâm thanh tịnh nó yên lặng. Tâm nó quay vô nó vẫn biết hơi thở hay hoặc vẫn đi, là cái chỗ mà chúng ta xả tâm, chứ không phải chỗ mà chúng ta cố gắng tập để cho nó luôn luôn kéo dài cái thời gian không vọng tưởng thì cái đó là trật.

Do cái chỗ xả mà nó được cái này, chứ không phải do chỗ mình ngồi mình tập, mình ức chế nó mà được cái chỗ này.

Cho nên ví dụ như bây giờ mình không hiểu đó, mình cứ lo mình ngồi để mình cố gắng mình hít thở, hay là hoặc mình tìm một cái đối tượng nào đó, để mình giữ cái tâm mình không có vọng tưởng đó, thì nó không đạt chất lượng thời gian dài đâu. Nó chỉ có thể sức của mình, mình có thể một giờ hoặc đến hai giờ, nhưng mình ở trong khoảng thời gian đó mình vẫn bị những cái trạng thái Tưởng. Chứ nó không phải là hoàn toàn nó tỉnh bơ như mình ngồi hoàn toàn bình thường vậy đâu. Nó xảy ra nhiều cái trạng thái, nó đem ra hỷ lạc, rồi hơi thở nó thay đổi. Lúc thì nhỏ nhiệm, lúc thì như nó gần như mất, nó làm đủ cái trạng thái ở trong đó. Cho nên vì vậy chúng ta bị rơi vào các trạng thái của Tưởng mất rồi. Chứ nó không có được mà như mà chúng ta ở trong cái tâm thanh thản bình thường.

(18:11) Khi mà nó ly dục rồi thì cái tâm nó quay vô, nó không phóng dật, nó luôn luôn nó biết hơi thở. Mình đi nó biết đi, mà mình ngồi thì nó biết hơi thở của mình. Tự nó, nó không phóng ra thì nó không nghĩ gì hết. Nó quay vô thì nó yên lặng, thì lúc bấy giờ tâm chúng ta đã ly dục ly ác pháp, thanh tịnh.

Cho nên chúng ta ngồi đó mà chúng ta tác ý ra, khởi một cái ý gì đó, tức là Tầm Tứ chúng ta khởi ra được, hoàn toàn chúng ta chủ động được cái Tầm Tứ của chúng ta.

Mà chúng ta ngồi im lặng thì nhứt tâm hoàn toàn, nó ở trong, duy nhất nó tự động nó trụ vào cái hơi thở. Nó vẫn biết hơi thở thì hoàn toàn đó là chúng ta đã biết mình đã nhập được Sơ Thiền.

Chứ không phải Sơ Thiền mà chúng ta ngồi như thế này nó không vọng tưởng rồi trong một tiếng, hai tiếng, chúng ta xả ra, bao nhiêu thứ vọng tưởng khác, nói: “Ờ! Hồi nãy tui ngồi, tui nhập Sơ Thiền. Sự thật không phải đâ, mình ức chế nó, chứ không phải Sơ Thiền.

Sơ Thiền là lúc nào? Bây giờ chúng ta ngồi thì cái tâm nó quay vô. Nó quay vô tức là không phóng dật. Thì nó quay vô, nó biết cái gì đây? Nó biết hơi thở nó, chứ không có gì hết. Còn mình đi thì nó tập trung với cái hành động đi của nó, nó biết. Mình làm gì, nó không khởi niệm nào hết.

Khi mà mình không điều khiển để mà tác ý ra, tức là không điều khiển Tầm Tứ, thì tức là nó sẽ không bao giờ mà nó phóng ra nó khởi một niệm gì hết. Nó chỉ luôn luôn, nó chỉ biết như vậy rất là an ổn và rất là thanh thản và vô sự. Nó không khởi một niệm nào mà làm cái chuyện này, chuyện kia, chuyện nọ, nó không nghĩ tất cả những cái gì hết. Lúc bấy giờ mới gọi là tâm chúng ta ly dục ly ác pháp, mới gọi là nhập Sơ Thiền. Phải lưu ý cái phần đó.

Vì vậy trong cái thời gian mà tu tập đây, cái điều kiện, mà cái bí quyết thành công ở đây là phải thấy, phải nói là cái bí quyết là nó phải có cái gì đặc biệt mới gọi là bí quyết. Cho nên Độc Cư là bí quyết. Tại sao mà độc cư để mà bí quyết? Lưu ý cái phần này.

Bây giờ chúng ta có tu, có ngồi cách gì đi nữa mà chúng ta không giữ trọn độc cư thì chúng ta không đạt được cái tâm này, không đạt được cái Sơ Thiền. Coi chứ Sơ Thiền nó là Giới Luật, mà giới luật nghiêm túc được thì tức là chúng ta phải tu tập mọi cách nó mới giới luật nghiêm túc. Chứ cái tâm của chúng ta nó hay phạm giới lắm. Hành động thân, miệng của chúng ta, chúng ta giữ gìn được, chứ cái ý chúng ta không giữ gìn được, nó khó lắm. Mà muốn cho nó thanh tịnh được thì tâm nó không phóng dật, nó quay vào, nó không nghĩ ngợi nữa thì nó mới được, chớ còn không, nó khởi niệm.

(20:18) Thí dụ như bây giờ Thầy nói thấy cái miếng ăn, nó khởi thèm tức là nó cũng bị tham rồi, nó cũng bị phạm giới rồi. Ví dụ như bây giờ trưa mình ăn, nhưng mà giờ này người ta đem cái bánh đến, mình thấy muốn ăn thì tức là đã ăn phi thời rồi đó, ăn trong ý đó. Thì cái đó là nó phạm giới ở trong cái ý rồi.

Cho nên vì vậy người tu, người ta ly dục ly ác pháp, giờ này không phải giờ ăn, đem món ăn đó tới người ta cũng không thèm, tức là tâm nó không có tham, nó ly.

Còn bây giờ thấy cái bánh, hay ly sữa, hay cái gì mà đem đến nó khởi muốn ăn uống, thì tức là cái ý nó ăn uống phi thời. Còn cái thân của chúng ta, thì nó không ăn uống phi thời vì chúng ta giữ gìn giới luật, nhưng cái ý giữ không được đâu. Cho nên khi mà mình tu tập để mà giới luật thanh tịnh của tâm, tâm ý của mình thanh tịnh thì mình phải thực hiện đến cái mức độ, nó mới thanh tịnh thực sự.

Thì nói đến Giới, tức là nói tâm ly dục ly ác pháp, đức Phật xác định điều đó rất rõ trong kinh, rất rõ ràng mà. Đức Phật nói đến ly dục ly ác pháp thì tức là nói Giới Luật Thanh Tịnh. Mà nói Giới Luật Thanh Tịnh không có nghĩa là nói thân chúng ta giữ gìn giới luật thanh tịnh, mà nói ý giữ gìn giới luật thanh tịnh. Tức là nó không khởi nghĩ tầm bậy tầm bạ nữa, nó dữ tợn như vậy đó.

Cho nên ở đây, khi mà chúng ta thực hiện như vậy thì cái bí quyết mà để thực hiện được cái Ý mà thanh tịnh Giới, thì là pháp môn Độc cư. Chúng ta sống một mình không nói chuyện ai, không đi tới đi lui ai trong vòng ba tháng, một năm đến ba năm, thì chúng ta sẽ thấy tâm chúng ta quay vào.

Nghĩa là không hề sợ hãi trước cái chết. Ví dụ bây giờ cái thân đau, chết bỏ nhất định là không đi ra. Mà đi ra bệnh viện rồi, thì bắt đầu nó động rồi. Nghĩa là mình gọi bác sĩ vô thì mình…​ Khi mà vào phát tâm mà tu hành nguyện nhất định giữ độc cư. Nếu mà cái duyên phước của mình nó đầy đủ thì trong cái thời gian đó, nó không có bệnh, mà nó bệnh nhất định là chết bỏ.

(22:02) Bây giờ Thầy nhắc lại để cho thấy được cái pháp môn về Hạnh Độc Cư để cho cái tâm nó không phóng dật, nó quay vô mà để cho nó thanh tịnh đúng Giới của nó đó.

Thì trong cái khoảng thời gian mà Thầy về đây nhập thất, thì một hôm đó ở phía trước mà chỗ cái nền, chỗ tượng Phật mà bây giờ Thầy đặt cái tượng Phật nằm đó, cái thất của Thầy cất ở đó. Mà giữa cánh đồng ruộng như vầy, hồi đó không có cây gì hết. Thì cũng làm bằng thiếc vầy Thầy ở nóng lắm, nhưng mà Thầy ở Thầy tu. Thì trong lúc đó coi như là cái vùng này nó mới có giải phóng, nó mới có yên thôi.

Thầy về Thầy làm cái thất đó Thầy ở, Thầy tu. Thì lúc bấy giờ đó, thì coi như người dân họ đâu có ở trong cái vùng này. Bị chiến tranh, cho nên họ không có ở vùng này, họ phải chạy ra ngoài chợ Trảng Bàng họ ở ngoài đó. Còn cái vùng này là vùng cách mạng. Cho nên hoàn toàn ở đây coi như là bom cày đạn nổ, không có người nào ở.

Thầy về đây coi như là một khu, một cánh đồng rừng mênh mông vậy chứ còn cây tranh với cái cây hôi đó, cây mà bông trăng trắng mọc đầy, không có cái cây gì lớn hết. Nó ủi phá sạch, khai hoang hết, nó chỉ còn có những cây cỏ như vậy.

Thầy về đây, Thầy cất cái thất Thầy ở. Trong khi đó Thầy nguyện nhất định là không ra thất, nhất định là chết bỏ, giữ độc cư hoàn toàn. Mà khi lúc bấy giờ cái thân Thầy đau, Thầy nhất định là ngồi, dựng cái thân ngồi trên bồ đoàn mà chịu chết với nó. Nhất định là không rời mà không kêu ai hết, không có đi trị bệnh, quyết định là nhất định. Do đó hoàn toàn là Thầy chủ động được, mình liều chết chứ không.

Còn một lần nữa trong cái thời gian chiến tranh, coi như cái vùng này là ai ở trong này là bị chết đó. Thầy nói, mọi người người ta bỏ đây, người ta đi mà. Còn Thầy, hoàn toàn Thầy ở Thầy tu, Thầy nguyện, Thầy nhất định, Thầy tu chết bỏ mà.

Cho nên khi mà máy bay, khi mà hai bên quân đội bên này với bên kí nó bắn nhau đó, Thầy ở giữa cái trận chiến của họ như vậy mà Thầy vẫn ngồi sừng sững trước cái tượng Phật. Cái tượng Phật ở trước chùa, cái tượng đó đó, Thầy để trong thất của Thầy. Thầy để cái tượng lớn như vậy, Thầy ngồi đối diện với tượng Phật Thầy tu.

(24:11) Do đó mà khi hai bên, hồi mà khi giải phóng, cách mạng nó đến đây, nó đóng trong khu vực, nó đào hầm đào hố xung quanh, nó bảo Thầy đi đi. Thầy nói: "Bây giờ tôi phát nguyện, tôi ở tu tôi không có đi." Nó bảo Thầy, nó đuổi Thầy, nó không cho ở đây, chỗ này đánh giặc. Nó đuổi Thầy, không cho Thầy ở. Thầy nói: "Bởi vì tôi nguyện tôi tu rồi, tôi giờ chết bỏ thôi". Nó đào hầm đào hố, vòng vòng đây nó đào hết. Nghĩa là hố cá nhân rào hết.

Khi đó bắt đầu máy bay của chế độ cũ đó, của Quốc gia hồi đó, nó vô nó bắn. Nó dập tan nát, bỏ bom hết trong khu vực này. Họ nằm hố cá nhân, họ nằm đó hết. Cái bắt đầu xe tăng nó đổ vô. Đổ vô nó bắn kinh khủng lắm, rồi cái bộ binh nó đi theo xe tăng nó vô. Tới chừng mà bộ binh nó vô, mấy ông giải phóng này bị máy bay rồi pháo nó dập, mấy ông phải rút đi bỏ, đánh không thấu.

Thành ra cái bộ binh nó vô, thấy Thầy ngồi sừng sững đó: "Trời! Bộ Thầy muốn chết sao mà Thầy ngồi đây?" Thầy nói: "Bởi vì Thầy phát nguyện Thầy tu", rồi thôi. Rồi nó đi qua luôn, nó không bắt. Nó không hỏi Thầy gì hết, đi luôn hết, Thầy an ổn Thầy tu.

Thầy nói mình chết là mình chết ở trên bồ đoàn, chứ không chết dưới bồ đoàn. Mà thật sự ra Thầy nói Giới Luật nghiêm chỉnh thiệt. Thầy giữ Giới mà hộ trì Thầy được, chứ còn không cách gì mà độ Thầy nổi. Nhờ cái oai lực của Giới Luật, Thầy sống. Thầy lấy Giới Luật mà Thầy làm cái chuẩn Thầy tu.

Cho nên trong những cái giờ phút đó, người ta ai cũng sợ Thầy hết, nghĩa là Thầy gan dạ quá. Thầy nói chết cũng một lần thôi. Cho nên vì vậy nhất định là không rời khỏi thất mà. Khi mà Thầy phát nguyện, Thầy vào thất Thầy tu mười năm, Thầy nói: "Nếu mà làm chủ được sanh tử luân hồi thì mới ra thất, mà không làm chủ được sanh tử luân hồi là hoàn toàn là chết trong thất, chứ không ra khỏi thất".

Thầy không hiểu tại sao mình hiểu? Nhưng mà sau đó, Thầy sau khi tu xong nhìn lại, Thầy mới thấy được cái bí quyết thành công trên cái sự tu tập là chỉ có Độc Cư. Không tiếp duyên với ai hết, chỉ sống một mình mình. Cho nên thất Thầy luôn luôn lúc nào, ban ngày thì cũng đóng cửa lại hết, Thầy không có mở ra, Thầy không có đi ra ngoài đâu. Ra ngoài sợ họ gặp, cái họ nói chuyện.

(26:12) Cho nên vì vậy mà Thầy cứ đóng cửa, ai vô thì Thầy, cứ thỉnh thoảng là Thầy đi kinh hành là khi không có ai, chứ mà Thầy thấy có ai là Thầy lo Thầy ngồi. Họ thấy Thầy ngồi là họ không nói chuyện. Mà thấy Thầy đứng, hay hoặc Thầy đi chơi thì họ nói chuyện. Đang đi kinh hành là họ lại nói chuyện. Thầy sợ lắm, Thầy tránh duyên tất cả. Mà suốt mười năm không hề Thầy nói tiếng nói.

Sau đó Thầy suy gẫm Thầy biết, từ cái chỗ mà không nói đó, cái tâm nó tuôn trào. Nó nghĩ cái này, nó nghĩ cái kia đủ thứ, nó tuôn trào ra hết. Thầy hoàn toàn Thầy cầm chân Thầy, không có cho nó tiếp duyên. Nó lý luận đủ cách để mà nó phá độc cư nó đi ra. Cái tâm nó dữ lắm, chứ nó không có hiền đâu. Đến khi mà đau nó cũng lý luận nữa, phải đi uống thuốc, phải này kia để cho mạnh mới tu được, nó luận đủ. Thầy nói nhất định là Thầy thà chết, chứ Thầy nhất định là chống lại, chứ Thầy không có bao giờ mà nó sai bảo Thầy được cái gì hết. Cho nên cuối cùng cái nó tuôn ra hết, nó tuôn ra hết, rồi bắt đầu nó quay vô.

Thầy mới hiểu không phải mình ngồi mà có thể nó có thiền Định được. Mà do mình xả hết, mà cái tâm của mình không khởi ra. Bởi vậy cho nên nó quay vô. Nó quay vô, Thầy nói ngồi đâu, cái tâm của Thầy nó vẫn biết hơi thở, mà Thầy không cần phải tu tập gì hết. Nó không phóng ra cái gì nữa hết, nó hoàn toàn nó quay vô. Nó quay vô suốt ngày, Thầy nói nó an tịnh vô cùng lận. Cho nên vì vậy Thầy nói: "À! Như vậy Thầy là sẽ nhập định được rồi". Thầy sẽ nhập định được rồi, Thầy thấy rõ ràng cái kết quả này rồi.

Cho nên Thầy mới nói với mẹ Thầy, Thầy nói: "Con sẽ nhập định, nếu mà con không…​ Mẹ đem cơm vô trong thất con mà không thấy con ăn thì mẹ bưng ra đừng để thiu. Nhưng mà mẹ đừng có lo lắng, con không chết đâu, con nhập định, chứ không chết đâu". Thầy nói dặn mẹ Thầy trước như vậy.

Cho nên suốt bảy ngày Thầy ở trong thất, mà cả hai tháng trời Thầy mới xuất định ra. Thầy ra lệnh, Thầy bảo: "Tịnh chỉ hơi thở". Nó tịnh chỉ, Thầy ngồi luôn mà.

(27:57) Hai tháng luôn đó, chứ không phải là trong bảy ngày đâu. Ban đầu Thầy thử một đêm một ngày, Thầy thấy được rồi. Sau đó Thầy nói với mẹ Thầy rồi, Thầy định là bảy ngày. Nhưng mà Thầy nói, Thầy dặn mẹ Thầy: "Chừng nào mà con…​ Mẹ đừng có gọi ai, mẹ đừng có sợ, con không có chết đâu". Thầy dặn trước mà. Thầy sợ bà sợ quá, bà gọi bà con lối xóm. Thầy chưa có ra định được, họ tưởng Thầy chết đó, họ đem họ chôn. Thầy dặn trước: “Mẹ đừng có sợ. Chừng nào mà con có thúi thì mẹ chôn. Còn không có thúi thì mẹ đừng có đụng tới con cái gì hết. Mẹ đừng có kêu gọi bà con. Mẹ đừng có sợ, mẹ cứ bình thường thôi. Con ăn, không ăn kệ nó. Mẹ yên tâm, chớ đừng có gì hết”. Thầy dặn trước hết.

Bởi vì Thầy thấy Thầy làm chủ được cái chỗ mà cái hơi thở Thầy rồi. Thầy bảo nó ngưng, nó ngưng rồi. Vì vậy mà Thầy thấy khi mà cái tâm nó quay vô, nó không phóng dật. Nó quay vô, nó biết hơi thở của nó rồi, Thầy ra lệnh cái nó làm được. Thầy ra lệnh, bởi vì Thầy biết nhập Tứ Thiền là hơi thở nó tịnh chỉ. Phật dạy mà.

Cho nên khi mà Thầy ra lệnh diệt Tầm Tứ, nó hoàn toàn nó không tác ý ra được nữa. Thầy nhập Nhị Thiền, Thầy ra lệnh: "Tầm Tứ tịnh chỉ, ngưng đi", tức là diệt Tầm Tứ. Tầm Tứ nó tịnh chỉ thì mình tác ý không có được. Mình vô định nó rồi, cái Nhị Thiền không có tác ý được, chứ không phải ngồi đây nó có vọng tưởng đâu.

Cái Sơ Thiền mình tác ý ra, mình nghĩ, mình suy tư cái này kia được. Nhưng mình chủ động, chứ không phải tự động nó nhảy vô được. Còn cái Sơ Thiền của mình cho nên nó có Tầm, có Tứ, có Nhất tâm, có Hỷ Lạc của nó. Cho nên nó năm chi thiền của Sơ Thiền.

Nhưng đến Nhị Thiền thì hoàn toàn là tác ý không được. Khi vô đó rồi tác ý không được. Bởi vì cái tầm tứ nó diệt mà, đâu có còn tác ý được. Nó cao hơn một bậc rồi, nó định rồi. Nhưng mà cái hơi thở nó còn thở.

Cho đến khi mà Thầy ra lệnh cho hơi thở nó ngưng, Thầy thấy rõ ràng là Tứ Thiền nó cao, cái sức nó làm cho cái thân bất động. Cho nên bây giờ ngồi bao lâu cũng được rồi. Vậy nếu mà người ở ngoài người ta không biết, người ta nói mình chết. Vậy cho nên Thầy mới dặn mẹ Thầy kỹ lưỡng lắm, rồi bắt đầu Thầy mới nhập định, hai tháng trời Thầy mới xuất định. Thầy dặn trước mà, Thầy vô định Thầy dặn: "Tịnh chỉ hơi thở, hai tháng ra định”

Sư Tuệ Tĩnh: Không ăn hả Thầy?

Trưởng lão: không ăn uống gì hết, hai tháng ra.

Sư Tuệ Tĩnh: Sao lúc đó mình biết Thầy?

(29:57) Trưởng lão: Vẫn mình ở trong cái trạng thái rất rõ ràng lắm. Hễ mình hướng tâm cái mình biết hết hà. Mà mình không hướng tâm, mình ở trong cái trạng thái im phăng phắc.

Sư Phước Nhẫn: Ai tới lui mình cũng biết hả Thầy?

Trưởng lão: Không! Tới lui thì mình.. Khi mình vô thì không biết. Nhưng mà mình hướng ra thì ai làm gì mình biết hết hà. Mà mình không hướng, mình cứ ở trong đó để kéo dài cái thời gian đó ra. Chứ không phải mình ngồi, mà ai làm gì xung quanh mà mình biết đâu, không có.

Nó ở trong cái Nhị Thiền thì tuy rằng diệt tầm tứ, chớ ai xung quanh gì mình biết hết.

Còn cái Tứ Thiền nó tịnh chỉ luôn, mình không biết đâu. Coi như nhập Tứ Thiền thì hoàn toàn, nó ở trong một cái trạng thái, nó không có không gian và thời gian. Mà không có bao giờ mà ai ở ngoài này mà mình lưu ý hết. Nó không bao giờ tập trung ai, nó không biết đâu.

Nhưng mà khi mình hướng ra, mình hướng ra mình xem coi thử coi cái, ở ngoài có cái gì, thì hướng ra ai làm gì làm mình biết hết. Mà mình hướng tâm trở vô trong định, thì mình hướng tịnh chỉ hơi thở, thì ngay đó là mình hoàn toàn không biết nữa, nghĩa là còn có một cái trạng thái của mình. Thầy biết cái trạng thái đó là cái trạng thái bỏ thân mà; chúng ta không mất, nghĩa là còn biết cái đó thôi. Rõ ràng là bây giờ mà nếu mình tịnh chỉ hơi thở là mình sẽ đi vào chỗ đó. Coi như là phải nhập tới Tứ Thiền mới xả bỏ được báo thân.

Chứ còn người mà không nhập được Tứ Thiền không xả bỏ được báo thân. Nghĩa là làm chủ được cái hơi thở, xả cái hơi thở được, nó không thở thì mình bỏ cái thân mình được. Nhưng mình giữ cái thân của mình được cái thời gian nào thôi, chứ còn mà giữ xa hơn nữa không được.

Cái trong cái Tứ Thiền nó không có thể giữ hơn được, cho nên tới đó nó phải thở ra. Còn mình làm chủ thì mình bắt nó thở ra được, mình thở vô được. Cho nên trong suốt cái thời gian đó thì Thầy có thử, thử tất cả những cái đó Thầy biết.

Nhưng mà đến cái Diệt Thọ Tưởng Định thì nó không có cái thời gian dài. Có nhập thử được, nhưng mà không có thời gian dài. Thầy định Thầy nhập luôn suốt, bởi vì cái thời gian Diệt Thọ Tưởng Định nó có cái từ trường, nó bảo vệ cái thân của mình. Hoàn toàn cái thời gian rất dài hoặc là một năm, hai năm mình nhập trong đó, nhưng mà chưa có thời gian ở trong đó.

Thầy nghĩ rằng, trong những ngày giờ phút gần đây, tất cả chúng mà không có ở đây nữa, Thầy không có hướng dẫn, coi như mình không có trách nhiệm gì nữa hết thì mình sẽ nhập vào cái định đó để xem. Bởi vì từ lâu đến giờ mình đâu có biết. Nghĩa là từ nào tới giờ chưa có người nào mà nhập như vậy, thành ra mình cũng chưa biết thời gian nó sẽ như thế nào, trong cái thời gian của Diệt Thọ Tưởng Định như thế nào.

(32:19) Còn Sơ Thiền Thầy biết rồi, nhưng mà nó có cái khoảng thời gian. Chứ cái thân của mình nó không thể nào nó lâu ăn lâu uống mà trong khoảng thời gian dài. Mà trong khi đó Tứ Thiền mà nó kéo dài được, xa như vậy được, nó chỉ trong cái thời gian ngắn nào đó thôi.

Cho nên Thầy thử, Thầy thử rồi Thầy ra, ra phục hồi lại rồi thử vô. Cho nên trong khoảng cái thời gian đó Thầy cứ ra vô, ra vô vậy. Thí dụ như Thầy cho nó một tuần lễ, Thầy bảo "tịnh chỉ hơi thở một tuần lễ". Cái bắt đầu một tuần lễ nó bung ra. Nó bung ra, nó thở trở lại. Thở trở lại rồi cái bắt đầu Thầy cho nó vô nữa. Cứ như vậy Thầy không ăn uống mà Thầy có ra, có vô, chứ không phải là nó liên tục như vậy là hai tháng. Không phải đâu.

Phải hiểu được cái chỗ mà Thầy nói. Thành ra mình, bởi vì mình mới vô, mình chưa có biết như thế nào. Phải ra vô để tự động, chứ còn không khéo nó đi luôn rồi làm sao? Nó đi luôn, nó chết mất rồi, mình không có làm sao mình hồi phục lại được. Thì như vậy là mình biết làm sao giờ?

Bởi vì trước khi mà Thầy vào thất thì có thầy Như Hải, ổng nói ở ngoài quê ổng, ngoài Nha Trang có một người đó cũng cất cái chòi, rồi nhập định hai mươi mốt ngày, thì người ta thấy bà ta chết luôn rồi. Họ đem họ chôn đi. Cho nên vì vậy mà Thầy được nghe cái tin đó Thầy cũng lo, lo cho cái thân phận của mình. Không biết rồi đây, rồi mình nhập như vậy rồi nó đi luôn vậy. Rồi nó cứng ngắc luôn như vậy, rồi nó không thở luôn, rồi mẹ mình không biết đây, rồi cũng chôn. Cho nên Thầy dặn mẹ kỹ rất kỹ. Nhưng mà Thầy cũng phòng ngừa, vì vậy mà Thầy vô bảy ngày, rồi Thầy ra hay hoặc là cái thời gian mà Thầy định nó là bao lâu. Thầy cứ ra vô, ra vô để phục hồi lại coi nó có thở được hay không, để cho biết. Cho nên suốt hai tháng Thầy cứ ra vô, ra vô.

(33:59) Chứ không phải là Thầy ngồi liệt, mà ra vô có nghĩa là Thầy ngồi tại chỗ, chứ không phải đi. Chứ không phải xuất mà đi chỗ này chỗ kia hay hoặc ăn cơm. Ngồi tại chỗ, nhưng mà xuất ra là bằng tâm mình nó ra, cái thân thì ngồi bất động.

Nhưng mà xuất ra, cái tâm mình quan sát được chung quanh của mình cái này, cái kia, cái nọ. Xong rồi, bây giờ nhập trở lại vô, hoàn toàn là không thấy biết gì hết. Nó không phải là ở trong cái trạng thái của Nhị Thiền, mà nó lại ở trạng thái của Tứ Thiền. Nó khác rồi, toàn bộ nó ngưng hoạt động hết. Thân hành nó ngưng hoạt động hết, nó không còn hoạt động nữa.

Còn cái Nhị Thiền thân hành nó còn hoạt động, chỉ có khẩu hành nó ngưng mà thôi. Khẩu hành tức là tầm tứ đó, Nhị Thiền đó, cái khẩu hành nó ngưng. Còn cái Tứ Thiền thì hơi thở nó ngưng, tịnh chỉ hơi thở, cho nên nó khác rồi.

Thì trên cái bước đường tu hành cho nên hôm nay Thầy nhắc lại cái Thiền Định nó không phải là quan trọng. Mà nó quan trọng ở chỗ Sơ Thiền, ở chỗ ly dục ly ác pháp, cái đó khó nhất.

Mà cái tâm mà tuôn trào, cách thức mà chúng ta sống độc cư là để cho tâm tuôn trào. Bởi vì độc cư nó cô đơn, nó cô đơn nó nhớ…​ Thầy nói hồi mà Thầy học ở lớp đệ tứ mà học Kiều á, nó nhớ ra. Nó tuôn trào, cái bài thơ Kiều nào nó cũng nhớ. Thậm chí như Huy Cận, hay hoặc là Thế Lữ, Khái Hưng hay hoặc là những nhà thơ nào đó, hồi nhỏ mình đi học là nó quay lại, nó nhớ hết. Rồi hồi nhỏ mà đi học mà đánh lộn với nhau chỗ nào nó cũng nhớ ra hết. Nó tuôn ra hết, nó không còn cái chỗ nào, nó tuôn ra sạch. Rồi nó lý luận cái này, lý luận cái kia, lý luận đủ cách để cho mình phá vỡ, mình bỏ ra đi. Bỏ thất ra đi, nó đủ mọi cách hết. Cái tâm của con người thiệt nó độc lắm.

Cho nên do cái chỗ đó đó mà Thầy đã biết được cái pháp này, nó sẽ tâm nó quay vô. Mà quay vô, khi mà tâm nó quay vô, tức là ly dục ly ác pháp rồi, thì cái Thiền Định nó dễ rồi, nó không còn khó nữa. Cái tâm thanh tịnh, nó đúng giới luật nó rồi, thì tự nó sanh định, chứ không có ai làm ra định đó được.

(35:58) Cho nên mình bây giờ mình ngồi thì nó sẽ không bao giờ nó có định. Mà mình giữ gìn đúng giới luật của Phật, nói giữ gìn đây là phải tu. Cái tâm nó thanh tịnh, nó mới giới luật nghiêm chỉnh. Chứ còn không phải là mình cố gắng, mình bắt buộc cái thân mình phải ăn uống, phải sống oai nghi tế hạnh này kia, mà cái ý nó tùm lum trong này thì nó không thanh tịnh Giới đâu.

Phải hiểu nó có ba cái hành động của nó: thân, khẩu, ý. Mà cái khẩu nó giữ giới được, cái thân nó giữ giới được. Mình bắt buộc nó được, nhưng cái ý bắt buộc nó không có được. Nó khó lắm, nó thấy cái gì là nó phạm giới ngay cái nấy, nó khó ở chỗ này.

Do đó nó có những cái pháp môn tu. Vì vậy mà trên Tứ Niệm Xứ hay hoặc là Tứ Chánh Cần thì mình phải tu những cái định gì, định gì, để rồi cái ý nó mới thanh tịnh, nó mới ly dục ly ác pháp trong cái tâm ý của mình. Từ đó cái tâm nó quay vô. Mà khi nó quay vô được rồi thì bắt đầu cái định nó dễ rồi. Mình chỉ ra lệnh là nó tịnh chỉ các hành của mỗi thứ định. Cái định nào nó có cái chuẩn của nó rồi. Cho nên Phật dạy những cái chuẩn đó, mình nắm được những cái chuẩn đó thì chỉ có pháp hướng của mình, mình truyền lệnh nó sẽ vào đó. Mình ngồi như thế này, mình đứng mình ra lệnh nó cũng nhập nữa, chứ đừng nói mình ngồi không.

Đó là những cái mà qua kinh nghiệm của Thầy. Cho nên vì vậy mà Thầy nói đây là cái pháp mà chúng ta biết được cái bí quyết của nó. Chẳng hạn bây giờ như hai sư đến ở đây tu hành, mà Thầy biết được thành công hay không là Thầy nhìn qua cái sự tu. Cái sự tu như thế nào? Thầy thấy cái đời sống độc cư trầm lặng, sống một mình, không nói chuyện ai hết hoàn toàn. Người này sống từ một tháng, đến hai tháng, ba tháng, đến một năm, hai năm, ba năm. Thầy biết người này sẽ đạt được, sẽ đạt được đến kết quả cuối cùng của nó.

Còn Thầy thấy bây giờ cố gắng mình sống cho được một năm, không hề nói chuyện ai hết. Nhưng mà hết năm đó, qua cái năm thứ hai là bắt đầu nói chuyện. Chỉ tiếp duyên một chuyện thôi thì cái năm đầu tiên đó kể như là hủy hết rồi. Bởi nó tuôn vô. Hễ ở ngoài kia mình tiếp duyên rồi, bao nhiêu cái mà trong tâm của mình nó tuôn trào đó. Mình đã giữ được cái sự tu tập của mình để xả được những cái niệm mà một năm đó đó, nó gian khổ lắm. Nhưng mà khi mình tiếp duyên rồi thì bao nhiêu cái niệm nó sống lại hết. Nó uổng công mình, bắt đầu coi như là tu trở lại, phải sống độc cư trở lại. Trước kia mình nỗ lực, mình sống được một năm. Nhưng mà khi tiếp duyên rồi thì bắt đầu ít bữa nó kiếm chuyện nó tiếp nữa, nó không bao giờ dừng đâu. Cho nên cuộc đời của mình hết tu rồi.

(38:25) Cho nên Thầy nói bắt đầu vô là phải vô quyết tử với nó. Mà nếu không quyết tử thì kể như là mình sẽ bị cái tâm của mình nó sai mình, nó phá cái hạnh đó thì tâm mình nó sẽ bị phóng dật theo thôi. Cho nên từ xưa đến giờ mình phải thấy rằng cái người tu mà để đạt được cái mức Thiền Định của Phật thiệt là ít có. Ít có lắm, là tại vì người ta không nắm được cái bí quyết này, bí quyết độc cư.

Đức Phật nói trong kinh thì nó đơn giản lắm. Nghĩa là thí dụ như mình sống độc cư như con tê ngưu một sừng thì mỗi tâm niệm của mình trong này mà nó có khởi lên thì mình không độc cư đâu, mình phải xả nó. Mà muốn xả được như vậy, thì mà mình tiếp duyên, mình nói chuyện với người khác thì hết được rồi. Mình phải hiểu được cái lý của Phật.

Cho nên ở đây bây giờ mình tập. Mình tập, rồi sau đó mình gom lại, bắt đầu mình mới đi vào trên Tứ Niệm Xứ mình tu. Nghĩa là bây giờ tập hơi thở, phải không? Rồi bắt đầu mình tập những hành động đi kinh hành. Rồi bắt đầu mình tập tới cái sức mà gom cái tâm của mình nữa, để cho nó được Tỉnh Thức chứ. Tâm mình, người mới tu mà chưa biết cái hơi thở mà để gom, bây giờ Thầy nói kỹ để cho quý thầy để lưu ý.

(00:01) Lần lượt mới xả tới cái thân. Đó là những điều kiện mà nó cần thiết mà Thầy hôm nay Thầy nhắc, để cho biết như vậy, để cho mình biết cách thức mình tu.

Thì bắt đầu bây giờ đã nghe Thầy nói rất rõ rồi. Thứ nhất là độc cư, mình không có nên mà ép buộc mình phải là một tháng, một năm, hai năm mà này kia. Mình chỉ độc cư trong một ngày, theo như thọ Bát Quan Trai mà. Rồi mình độc cư hai ngày, ba ngày, bảy ngày mình tập dần lên thì mình không bị ức chế.

Còn bây giờ chưa gì mình không biết độc cư ra sao hết, tôi cũng nguyện là ba tháng, hai tháng nhập thất độc cư hoàn toàn, coi chừng mình đổ vỡ, mình đổ vỡ. Mình tập dần, dần dần, cứ tăng dần, tăng dần lên. Nó thoải mái, nó giải thoát, nó làm cho mình thích thú tới đâu là mình tăng tới đó. Còn nó chưa thích thú mình ép nó làm cho nó buồn bã cô đơn, làm nó sanh ra nhiều cái, thì cái đó là mình ức chế nó. Mình làm cho mình khổ, thì như vậy không đúng pháp Phật.

(0:51) Coi vậy chứ độc cư nó làm cho mình khổ lắm. Nó cô đơn, nó không có làm, nó không có khởi ra được một cái gì, nó không ham muốn được cái gì, nó làm cho mình bực bội ở trong người lắm, chứ không phải dễ. Thay vì bây giờ, mình từ lâu tới giờ, con người của mình thì nó thích vui, mà bây giờ mình vô mình sống trầm lặng một mình thì mình buồn lắm, cô đơn, mình buồn. Đó là cái người mà người ta còn đời nhiều. Còn mình bây giờ mình biết đạo rồi, mình tu mình thấy cảnh yên tịnh thanh vắng, đó là mình có căn bản độc cư đó. Nó thích cái cảnh vắng, nó ưa thích cái trầm lặng độc cư rồi, thì mình ưa thích được, đó là mình đã đi được nửa đường rồi.

Nhưng mà mình khép mình vô trong cái thời gian mình tu, bây giờ mình tu trong một tháng. Mình thấy thích ở trong cái tháng này, mình tăng lên tháng nữa, mình thích nữa, mình tăng lên nữa. Còn mình không thích đừng ép nó, đừng ép nó. Nhưng mà mình tập dần, mình đừng có tăng hai tháng liên tục. Mà bây giờ nó thích được tháng, thì tháng này đó mình xả ra, mình nghỉ ngơi cái đã, mình chuẩn bị tháng sau mình tập nữa. Mình thấy trong một tháng, mình thấy nó thoải mái dễ chịu lắm, bắt đầu mình mới tăng lên.

Bởi vì cái thân và tâm của mình, mình tập dần, mình huấn luyện dần. Chứ không thể nào mình bắt buộc nó một lần mà được, mình đừng có muốn mau. Bởi vì cái nghiệp của mình nặng lắm. Cho nên mình muốn mau là mình sẽ chậm mất đi. Còn mình tập dần, mình chứng nghiệm dần dần nó sẽ đi tới cái kết quả của mình rất rõ ràng.

(2:07) Thì bây giờ đó, thì bắt đầu tu, coi như là nếu mà từ lâu tới giờ mình đã có tu tập, có tu tập không có nghĩa là mình bỏ hết những cái công phu này. Thầy muốn nói mình có lại cái công phu tu tập, ví dụ như từ lâu bây giờ mình có tu Định Niệm Hơi Thở, mình có tập trung, mình gom tâm. Mình có gom tâm, mình biết. Nhưng bây giờ trở về lại cái căn bản nó không có nghĩa là cái công phu đó nó phí hết của mình từ lâu tới giờ đâu. Nó có căn bản, cho nên vì vậy bây giờ mình ngồi lại, mình tìm cái hơi thở bình thường của mình.

Sáng mình thở bình thường, mình coi thân tâm của mình như thế nào? Coi nó an ổn hay không? Coi nó có như thế nào không? Thì mình ngồi lại mình thở. Bây giờ mình ngồi xếp bằng xuống mình thở, mình thở thì mình thấy nó an ổn. Mình đừng có ức chế, mình đừng có khép nó có vọng tưởng hay không vọng tưởng, mình không cần đâu, mình không cần đâu. Mình chỉ lo cái hơi thở mình bình thường thôi.

Còn nó khởi niệm nào đó, nó nghĩ gì đó thì bắt đầu bây giờ mình đang ổn định cái hơi thở bình thường mình gì, thì mình khoan dùng mà để quán xét cái niệm đó để xả nó. Mình dừng ngay cái niệm đó đi, bây giờ để mình quan sát lại hơi thở thôi, chứ mình không có nghĩ gì đến cái niệm đó. Chừng nào mà tới khi mà mình tu tới cái gì đó mà cái niệm đó khởi ra, thì mình sẽ tu cái pháp gì để cho mình xả cái niệm đó, thì lúc bấy giờ nó mới áp dụng. Áp dụng vào trong các định vào ở trong cái tâm của mình trong cái thời gian mà mình tu cái tâm của mình. Thì mình mới có cái phương cách của nó để đối trị. Còn bây giờ mình mới luyện từng phần nhỏ, cho nên mình không có quan trọng về cái vọng tưởng của mình. Cho nên bây giờ, mình ngồi tu, mình hít thở.

Nếu mình kéo dài trong vòng một phút cho đến mười phút, hai mươi phút hoặc ba mươi phút nó không có niệm gì cũng được, mà mình vẫn tìm được cái hơi thở bình thường của mình thôi. Cái mục đích của mình là làm sao nhận ra được cái hơi thở bình thường thôi. Buổi sáng mình thở như vậy, thấy nó cũng an ổn; buổi trưa mình thở vậy thấy cũng an ổn; buổi chiều cũng vậy mình thấy cũng an ổn; tối cũng vậy, khuya cũng vậy. Đó là trong một ngày đêm.

Bây giờ mình đi kinh hành, mình cũng thấy vừa đi, mình cũng vừa thở. Mình tập trung ở trong hơi thở, mình thở, nó có niệm gì kệ nó, mình không có cần thiết. Mình chú ý, có cái chú ý là mình thở hơi thở bình thường. Mình đi mình thở nghe cũng thoải mái dễ chịu, cơ thể đi tới đi lui, mà hơi thở mình cũng đều đặn, nhẹ nhàng. Thì biết như vậy là cái hơi thở bình thường của mình.

Trong hơi thở bình thường đó mình có nhiều rút tỉa nhiều kinh nghiệm khi mình nhận ra được cái hơi thở bình thường này. Mình rút tỉa nhiều kinh nghiệm trong bước đường tu chứ. Chứ không thể lấy kinh nghiệm của Thầy mà trao kinh nghiệm này cho một cái đặc tướng của người khác được. Mà chính mình tu tập cái hơi thở bình thường, mình mới thấy: "Cái hơi thở bình thường này nó nằm ở chỗ trạng thái nào?", buổi sáng, buổi chiều, buổi trưa buổi nào mà nó an ổn nhất mình biết liền. Mình biết liền cái buổi đó là cái buổi làm cái chuẩn của mình, để bước sang qua những cái thời gian khác, của những buổi khác. Đó là cái quan tâm của mình.

(4:51) Thí dụ như bây giờ sáng, trưa, chiều, tối, khuya mà mình thấy buổi khuya mình thức dậy mình ngồi tu, mình thở hơi thở bình thường thấy nó an ổn vô cùng, nghe nó không vọng tưởng. Ah! Mình biết buổi khuya. Rồi ngày mai mình tu, mình cũng thấy buổi khuya cũng được vậy, ngày mốt cũng vậy, thì mình biết đây là buổi khuya là buổi tốt nhất của mình. Cái đặc tướng của mình, cái thân của mình nó hợp với cái buổi này.

Còn có người, người ta hợp với buổi chiều, có người ta hợp buổi sáng, mà buổi khuya người ta nó buồn ngủ quá trời. Đó nó hiểu được cái chỗ này, cho nên mình tìm được đặc tướng của mình, mình tìm được cái hơi thở bình thường của mình trong cái đặc tướng đó, để rồi mình thực hiện cái buổi đó. Thì cái buổi đó coi như là khi mà bắt đầu mình tu với cái pháp khác mà hợp lại để mình tu đó, thì mình lấy buổi đó làm cái chuẩn tu trước. Để rút tỉa từ kinh nghiệm của cái chuẩn này mà mình đi sang vào những cái thời, cái buổi khác, cái thời gian khác. Để lấy nó làm cái chuẩn mà lấy kinh nghiệm đó để mà tu tập chủ động ở trong cái thời gian khác.

Hôm nay Thầy nhớ nhắc như vậy. Bởi vậy về cái vấn đề này Thầy phải soạn thảo thành một cái chương trình để khi in ra thành sách, chúng ta đọc chúng ta mới biết để mà căn cứ vào đó, mà theo đó để mà thực hiện cái bước đường tu của mình. Coi như là mình áp dụng vào là mình thấy có sự an ổn giải thoát, không có bị khổ ở trong đó, không có bị ác pháp ở trong thân tâm chúng ta.

(6:05) Thì bắt đầu, thì nãy giờ như Thầy đã nói, thì chúng ta thấy cái bí quyết thành công mà của chúng ta tu tập để mà Thiền Định đó, là nó độc cư. Nhưng mà không phải bắt buộc chúng ta bây giờ mà phải phát nguyện là một năm, hai năm, ba năm hay là ba tháng. Mà bây giờ chúng ta phát nguyện một ngày. Một ngày chúng ta giữ độc cư, nhất định là một ngày phải trọn vẹn.

Bây giờ vô đây đã là có cái môi trường độc cư rồi. Nghĩa là mình không tiếp duyên ai, nhưng mà ngày hôm nay mình quyết định là độc cư. Thì ai đến thất mình là đóng cửa lại không có tiếp ai hết, ngày nay tôi quyết định. Nhưng mà ngày mai tôi không có quyết định như vậy. Vì ngày nay tôi nỗ lực, tôi tận lực giữ cái hạnh này. Do đó ai đến thất tôi, tôi hoàn toàn tôi không tiếp, ai nói gì tôi cũng không ngại hết. Bởi vì đây là cái giai đoạn quyết liệt của tôi trong cái thời điểm này.

(6:48) Sau đó thì tôi qua cái ngày hôm sau, thì ai muốn nói chuyện gì cũng được hết. Nhưng mà mốt, bữa kia tôi chấp nhận làm hai ngày, hay là ba ngày thì quyết định là tôi nhất định không nói. Bởi vì lúc bấy giờ là tôi khép chặt. Cho nên khi mà tôi thấy lần lượt mà được rồi, tôi khép chặt một tháng, hai tháng, ba tháng liên tục. Chừng đó tôi thấy tôi giải quyết được, tập được, tôi biết cách. Khi mà tôi quyết liệt như vậy rồi thì tôi có cái nghị lực của tôi trong cái ngày này.

Còn nếu mình không tập đó, thì mình thiếu nghị lực, người ta đến cái bắt đầu mình bị động rồi. Rồi mình bị động, thứ nhất là mình cố mình khép chặt mình để rồi mình bực tức. Mình nỗ lực mình tu mà cái ông đó đến, nó làm mình bực ông ta nữa. Đó, đó là những cái mà có thể trường hợp xảy ra làm chúng ta thêm những ác pháp trong tâm, mình phải lưu ý.

Còn hôm nay mình quyết một ngày nay, thì bắt đầu, khi đó mình đóng cửa lại, mình không có tiếp duyên. Hoặc là khi thấy người ta đó, mình tránh, mình tránh liền, mình không có để. Vì mình có một ngày nay mình có đủ cái sự kiểm soát của mình chặt chẻ để mình bảo vệ cái độc cư của mình. Còn bây giờ mình vô đây, mình một tháng, mình đâu có biết huynh đệ của mình ở trong này tu nhiều người chứ đâu phải một người đâu. Mình đâu có nỗ lực mà tận cùng trong như một ngày kia được.

Cho nên vì vậy đó, mà khi đó hơ hỏng một chút là người ta. Mình vô tình thôi, chứ mình nói là mình độc cư, chứ sự thật mình đâu có canh gác hết cái thời gian dài của mình là một tháng trong ba mươi ngày đâu. Cho nên vì vậy, mà trường hợp người ta đụng mình, cái người ta nói chuyện, cái bắt đầu đó, coi như là mình không có lưu ý cho cái độc cư của mình nhiều. Cho nên vì vậy, bản chất của mình nó phản ứng cách tự nhiên lắm. Khi mà người ta vừa hỏi, nó phản ứng nó trả lời đi, thì ngay đó là mình đã phạm lỗi độc cư rồi.

(8:24) Cho nên vì vậy, mình chuẩn bị cho một ngày, cái ngày này đó mình có cái sự chú ý của cái sự độc cư của mình. Cho nên ai vừa láng cháng là mình lo. Còn khuyên cả ba mươi ngày mình không có đủ sức đâu. Thầy nói cái nghiệp, cái sự chú ý của mình, cái sự kiểm soát cho mình trong ba mươi ngày không có bằng một ngày, mình dồn lại một ngày. Nếu mà ba mươi ngày này mình luôn luôn lưu ý vậy thì mình rất mệt, mình rất nặng nhọc, mình không giải thoát được, mà mình rất khổ tâm.

Trái lại, mình chỉ tập trung trong một ngày nay mình giữ, thì cái ngày nay mình đem dồn hết cái nghị lực cái sức của mình để mình bảo vệ cái độc cư của mình thì mình bảo vệ trọn vẹn và được lần lượt nó dần nó tăng lên. Chứ còn không khéo mình bảo vệ không trọn thì nó sẽ bị động, bị động hoài.

Coi vậy chứ nó không đơn giản đâu, các pháp bên ngoài luôn luôn nó tìm cách nó đánh mình, nó không đơn giản. Cho nên thí dụ như bây giờ, mình đương yên vậy, bỗng dưng cái _ đang sống độc cư tốt vậy _ bỗng dưng cái người ta bệnh đau. Cũng như cái người ở gần bên thất mình họ đau, họ đau cái bắt đầu đó, mình bị động liền đó. Họ rên la hay hoặc này kia họ chạy lại thất mình, họ nhờ mình cạo gió hay này kia đồ thì bị động rồi.

Cho nên trong khi đó, mình độc cư mà sống chung ở trong chúng mình lưu ý cái phần này. Chọn lấy một ngày rồi tập dần tập dần, cho đến khi mà mình thấy được, thấy được hoàn toàn mình có nghị lực, mình có sự chiến đấu, mình có kinh nghiệm rồi. Mới xin Thầy cho con ở trong cái thất nào để hoàn toàn con giữ hạnh độc cư, để mà con nhập định. Tức là, cái thời gian mình đã thấy được, thấy được cái khả năng của mình được và tâm mình, mình thấy nó có cái hướng quay vô rồi.

Bởi vì thời gian này mình tập, trong khi mình tập độc cư mà mình chủ động cái ý của mình, mình ngồi chơi chứ mình không có ngồi thiền đâu. Thầy nói thật sự, ngồi lên ghế chơi, ngồi xếp bằng đất vậy chơi, ngồi dựa vách chơi vậy thôi. Mà luôn luôn lưu ý cái phần là cái tâm nó luôn luôn nó biết hơi thở. Nó không tập, mình không có tập trung, không gom nó lên hơi thở, nhưng mà nó biết.

Thì mình ngồi chơi mà thường thấy nó như vậy đấy, thì mình sẽ xin Thầy liền: "Xin Thầy cho con độc cư một trăm phần trăm, con thấy tâm con độc cư rồi". Cái đó là nó độc cư, nó không phóng dật rồi. Thì lúc bấy giờ, Thầy sẽ cắt đặt cho một cái khu vực nào đó, bảo vệ hoàn toàn. Tức là bản thân Thầy đến bảo vệ, nghĩa là ai đến đó không được hết. Nghĩa là trợ giúp cho cái người đó họ thực hiện đến Tam Minh hoàn toàn. Không để cho họ lỡ dở cái cuộc đời tu. Bởi vì những giờ phút đó là giờ phút rất là khó.

(10:39) Qua kinh nghiệm của Thầy mà. Giờ phút đó, bây giờ các con, các thầy, các sư cứ nghĩ đi: khi các sư mà đau chết, nhất định là các sư ở trong thất, chứ các sư không được ra, nghĩa là đau chết bỏ. Chứ còn bước ra là các sư sẽ uổng cuộc đời tu của mình, cái đó là giờ phút cuối cùng, giờ phút quyết liệt mà. Nó có những cái nghiệp nó phá mình, cái giờ phút nó phá mình, cái ma chướng nó sẽ phá mình.

Thầy bảo vệ cho các con, các thầy để mà cho yên ổn ở trong cái sự tu tập, nhưng cái thân nghiệp nó không bảo vệ được. Mà mình phải có cái sự nghị lực và gan dạ, quyết tử thì nó mới thoát ra được cái này, mới thực hiện được Tam Minh, chứ không phải thường đâu. Coi vậy, bởi vì nói trước khi đức Phật mà chứng đạo, Ma vương nó hiện ra đủ thứ là không phải có hình ảnh ma nào đâu, mà chính ma nội tâm của đức Phật hiện ra, nó phá đủ thứ.

Thậm chí như thầy Mật Hạnh, cái thầy nhỏ nhỏ ở đây đó, nếu mà thầy nghe lời Thầy, thầy đừng có đi ra trị bệnh là thầy đã xong rồi. Nghĩa là tâm hoàn toàn quay vô rồi, thầy chủ động, thầy điều khiển được Định rồi. Nhưng mà bây giờ cái bệnh của thầy ỉa không được. Thầy bảo: "Chết bỏ, nhất định ở trong thất". Thầy nói thầy chịu không nổi. Ngày thứ nhất nghe Thầy nói thầy cũng ráng, ngày thứ hai thầy chịu không nổi, thầy nói: "Con phải đi nhà thương". Đi nhà thương, Thầy nói đổ vỡ hết rồi. Thà liều chết đi, mà mình cứu mình đó.

Đó thì các thầy biết, nó không đánh mình mà nó đánh cái thọ, nó đánh cái thọ bệnh của mình, cái thân nghiệp của mình, nó đánh mình như vậy. Nó không phải, trong cái giờ phút đó nó làm như vậy, coi như là mình muốn chết rồi, để cho mình đi ra rồi, cái thì bắt đầu nó buông ra. Cái tâm nó hết quay vô rồi, nó bung ra, nó luận, nó đem cái thọ nó luận. Nó luận làm cho mình thấy là phải mạnh mới tu, chứ còn đau ốm vậy không được. Nhưng mà giờ phút đó là, đã cái tâm nó quay vô rồi thì nó tịnh rồi. Tức là, nó thanh tịnh giới hoàn toàn cái tâm rồi. Thì nó còn cái giai đoạn Định để cho chúng ta thực hiện Tam Minh mà làm chủ hoàn toàn. Thì cái thọ, thân thọ nó đánh mạnh, nó là ma chướng dữ lắm.

(12:32) Cho nên chúng ta nhất định chết bỏ, nhất định không đi. Nó không chết đâu, cái nhân quả của mình giờ chết, mình bây giờ đi uống thuốc cũng chết nữa. Mà cái nhân quả nó không chết, bây giờ không uống thuốc, nằm đó nó cũng sống nữa. Bởi vậy, Thầy nói tin nhân quả đừng có sợ, mà không có pháp nào, không có thuốc nào hơn là cái thuốc mà lấy tâm mà trị. Thầy nói thật sự, người bệnh mà lấy tâm trị là hết bệnh, còn lấy thuốc bệnh uống thì trị bệnh này, chứ nó có bệnh khác.

Quý sư cứ tin lời Thầy đi, Thầy nói thật sự. Bây giờ chúng ta uống thuốc này nó hết cái bệnh này chứ nó sẽ có bệnh khác. Còn cái người mà lấy tâm mà trị bệnh thì nó sẽ không có bệnh nữa. Cho nên lấy tâm bệnh, cái đầu Thầy nhức đầu nè, Thầy bị bệnh nhức đầu nè, Thầy bảo: "Cái đầu này không có được nhức". Cái tâm Thầy ra lệnh thì cái đầu không nhức nữa, thì nó sẽ khỏi cần uống thuốc mà cái đầu không nhức nữa.

Bởi vì nó cái lực của pháp của đức Phật nó vi diệu ở chỗ mà nó làm chủ được sanh, lão, bệnh, tử mà. Mà người ta không tin nó, cho nên người ta không biết pháp nó, người ta tu. Vì vậy mà đến những giờ phút mà nó như vậy mà mình không biết sử dụng nó để mà mình trị cái bệnh của mình, để rồi mình bị cái nghiệp nó lôi đi như vậy. Rồi bắt đầu bây giờ, đâu phải chuyện dễ đâu. Cái tâm nó quay vô, rồi nó quay ra, nó khó lắm, nó không phải dễ đâu. Nó phóng dật, rồi nó không phóng dật, rồi nó phóng dật trở lại, nó khó lắm.

Cho nên hôm nay, Thầy nói bây giờ mình đã quyết tu bỏ hết rồi, thì phải nắm cho vững tất cả những cái điều kiện để cho mình biết, để cho mình chuẩn bị, cho mình có một cái tinh thần vững chắc, trước cái chết không hề sợ. Mình phải coi nhẹ cái chết chứ còn không lúc đó mình sợ lắm.

(14:11) Thì tất cả những cái sự mà Thầy dạy ở đây, hôm nay nhớ kỹ để rồi chúng ta còn bước đi tới. Chứ không phải là chúng ta tu để mà như các Thầy các Tổ dạy chúng ta từ lâu, nó lừng chừng lừng chừng vầy, coi như là tu lừng chừng đó. Nghĩa là tu phải tu phải làm sao làm cho được. Thà chết chứ không thể nào mà mình sống mà là một người mặc chiếc áo tu sĩ như thế này, mà không làm chủ được là nhất định là hoàn toàn là không mặc chiếc áo này nữa. Phải nói như vậy, mặc chiếc áo này xấu hổ lắm. Thì chúng ta phải nỗ lực, phải tận cùng như vậy.

Thì đây là con đường mà Thầy vạch ra để chúng ta thực hiện cho được, thì nó có những cái khó mà Thầy báo trước. Bởi vậy không lẽ mà quý thầy bây giờ về đây, mà Thầy nhận cho vào đây tu, Thầy có cái trách nhiệm phải dẫn người ta đi tới nơi. Mà không nói những cái khó khăn này trước, thì quý thầy sẽ không thấy được. Tới chừng đó đổ vỡ ra thì coi như là cái trách nhiệm Thầy không tròn mà quý thầy cũng không tròn được. Nó uổng cả cuộc đời của mình rồi. Cho nên, Thầy bảo trước hết tất cả mọi cái, bây giờ tu là tập dần dần dần từng chút, từng chút, chứ đừng có vội.

Ở đây có nhiều người nghe nói độc cư dễ, tưởng đâu dễ. Vô nỗ lực trong vòng một năm, sau đó bị đổ vỡ. Có người thì ráng được ba tháng, có người ráng được một tuần lễ là đã sợ hãi hết rồi. Nó tuôn trào một cách gì họ chịu không có nổi. Họ quá sợ hãi. Thầy nói ăn, người ta không sợ, ngủ phá hôn trầm người ta không sợ, vậy mà người ta còn ngán hôn trầm. Thế mà tới độc cư người ta quá sợ đó. Cho nên vì vậy mà Thầy nói bây giờ mình tập dần thôi. Rồi nó tuần tự tuần tự, nó sẽ đi dần đi dần tới.

(15:38) Mỗi một tâm niệm của mình thì mình đã có những cái Định, Định Vô Lậu đó. Mình quán xét, mình xả những tâm niệm đó, để mình khắc phục được tham ưu của mình. Mình luôn luôn, mình ở trong hành động hơi thở, hành động đi đứng nằm ngồi. Thân Hành Niệm của mình đó, mình luôn luôn ở trong hành niệm đó để cho mình xả cái tâm, mình ngăn các pháp ác.

Lưu ý cái phần này, cái Định Niệm Hơi Thở, tức là người ta nói quán niệm hơi thở, là mục đích của nó để ngăn các pháp ác. Đi kinh hành hoặc làm tất cả những công việc mặc y, mang bát ăn cơm, tất cả những hành động đó mà chúng ta tập trung ở trong những hành động đó đó. Để biết rõ những hành động đó thì mục đích của nó để giúp cho chúng ta ngăn các pháp ác, nó không xen vô được.

Còn khi các pháp ác đã xen vô rồi, thì chúng ta dụng cái Định Vô Lậu tức là quán ngay cái niệm đó, quán cái tâm niệm đó, cái thọ đó. Bây giờ cái niệm mình không có nhưng cái thọ nó đau nhức này, thì lấy ngay cái thọ đó quán. Rồi bây giờ, nếu mà các pháp nó đến, nó ập chúng ta thì lấy các pháp đó mà quán để cho cái tâm chúng ta nó trở về thanh thản bình thường, nó vô sự, nó không có bị động.

Thì như vậy, chúng ta mới sử dụng những cái Định này để mà chúng ta ngăn ác diệt ác. Chứ không có ở trên Tứ Chánh Cần nói ngăn ác diệt ác, mà chúng ta không pháp, không pháp tu thì ngăn ác diệt ác lấy cái gì? Chúng ta có pháp tu ngăn ác diệt ác. Vì vậy mà chúng ta luôn luôn sống ở trong thanh thản vô sự, đó là thiện pháp và tăng trưởng cái thời gian dài ra gọi là tăng trưởng thiện pháp.

(17:01) Chứ không phải là đi xin tiền bạc người ta mà cho người này người kia gọi là tăng trưởng thiện pháp. Nói cho nhiều là tăng trưởng nhiều, không phải đâu. Hay hoặc là làm những việc từ thiện này, từ thiện kia gọi là thiện pháp, không phải đâu. Thiện pháp của Phật là Thiện Vô Lậu, chứ không phải thiện hữu lậu. Lưu ý được cái vô lậu và cái hữu lậu. Cái vô lậu là nó làm cho tâm chúng ta thanh thản an lạc cho đến khi lậu hoặc không còn có nữa. Nói lậu hoặc tức là nói đau khổ phiền não. Mà nói không có lậu hoặc, tức là không còn phiền não đau khổ.

Cho nên nói Định Vô Lậu nó làm cho cái niệm, làm cho chúng ta lo lắng, buồn phiền, giận hờn, thì những cái niệm đó nó không còn có nữa, do đó nó gọi là Định Vô Lậu. Cho nên, mỗi niệm, mỗi pháp, mỗi cái thọ mà đến làm chúng ta khổ sở đó, thì chúng ta dùng cái Định Vô Lậu mà xả nó. Đó là cách thức chúng ta tu Tứ Chánh Cần.

Tu Tứ Chánh Cần, tức là chúng ta sử dụng được cái tâm thanh tịnh của chúng ta, tức là giới luật nghiêm chỉnh đó. Thì lúc bấy giờ cái tâm thanh tịnh, thì nó sẽ không phóng dật. Nó không phóng dật thì nó quay vô, nó ở đâu? Ở trong hơi thở. Thì lúc bấy giờ nó đang ở trong hơi thở thì chúng ta mới nhập tất cả các Định khác, đó hiểu vậy. Chứ bây giờ đừng có nghĩ là tôi sẽ nhập Nhị Thiền, Tam Thiền, Tứ Thiền. Tôi không có nhập được cái gì đâu. Cái Sơ Thiền này phải làm cho được ly dục ly ác pháp này nè, cái này là cái khó nè.

Cho nên cái bước đầu mà vô cái cửa này, Thầy thấy hầu hết là người ta rớt, người nào cũng rớt vào cái chỗ này hết. Mà cái cửa này được rồi thì từ Nhị Thiền đến Tứ Thiền, Tam Minh nó không khó nữa. Cho nên các Thầy thấy đức Phật, từ đầu canh cho đến canh giữa, tới canh cuối thì đức Phật thực hiện Tam Minh rõ ràng mà. Nhưng mà trải qua cái thời gian để ly dục ly ác pháp đâu phải chuyện dễ. Còn thực hiện Tam Minh, Thầy thấy chỉ có một đêm à, mà đức Phật đã ba Minh rất rõ ràng rồi.

Thì cái Thiền Định với cái trí tuệ Tam Minh thì nó không khó. Mà cái Giới Luật, cái mà Ly Dục - Ly Ác Pháp này rất khó. Đó, nó phải đòi hỏi sự sống cho đúng để thân không phạm giới nè, miệng không phạm giới nè, để thực hiện các pháp Ngăn ác - Diệt ác cho ý không phạm giới nè. Đó là cái chỗ để cho giới luật thanh tịnh chứ không gì hết. Tức là giới luật nó được rồi thì Thiền Định nó không khó nữa.

Cái pháp Như Lý mà chúng ta thực hiện ở trong cái giới luật, để cho giới luật được thanh tịnh thì nó trở thành cái lực, cái định lực của nó. Cái lực của đạo rất mạnh, cho nên chúng ta ra lệnh là nó làm được hết.

(19:16) Thì như vậy là rõ ràng. Hôm nay Thầy nói rất rõ ràng cách thức để mà chúng ta nắm vững được cái đường lối mà chúng ta đi, Giới - Định - Tuệ hẳn hòi:

Cho nên ở đây, nó ba cái Giới - Định - Tuệ nó rõ ràng và cụ thể. Mà cái Định nào để xác định nó là cái Định để mà thực hiện được Tam Minh thì nó chỉ có bốn Thiền. Chứ nó không phải là bốn cái Định Vô Sắc là: Không Vô Biên Xứ, Thức Vô Biên Xứ, Vô Sở Hữu Xứ rồi Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ, nó không phải bốn cái Định này đâu. Nó không cần phải đi ngang qua bốn cái này đâu.

Trong cái bài kinh Saccaka, khi đức Phật trở về với cái Thiền Định đó, thì đức Phật tu bốn cái loại Thiền Định này. Thì cái Sơ Thiền nó thuộc về Giới, mà cái Nhị Thiền, Tam Thiền, Tứ Thiền nó thuộc về Định. Cho nên khi mà nhập Tứ Thiền rồi thì “thân định trên tâm, tâm định trên thân” thì đức Phật mới thực hiện Tam Minh. Chứ không phải cần đi qua bốn cái Định Vô Sắc của nó. Nhưng mà khi mà thực hiện được vậy thì bốn cái Định Vô Sắc chúng ta vẫn nhập rất dễ dàng không khó đâu.

Tu sĩ: Mình muốn nhập là nhập?

Trưởng lão: Ờ! Mình nhập là tại vì mình đã biết được cái Định Vô Sắc, nó Không Vô Biên Xứ nó phải nhập cái trạng thái nó như thế nào, thì ra lệnh nó, nó sẽ vô, nó không còn khó nữa.

Mà vô đó thì nhập để chơi vậy thôi, để cho mình biết những cái Định đó thôi và thể hiện thần thông ở trong những cái Định của Tưởng nó được, chứ không phải không. Nhưng mà nó thuộc về Thần Thông Tưởng, chứ không phải là thuộc về Tam Minh của trí tuệ Tam Minh. Nó thuộc về Lục Thông của Tưởng.

(21:14) Đó thì, hôm nay Thầy nói hết. Bây giờ thì bắt đầu, thì tốt hơn hết chúng ta sẽ thực hành, thì bây giờ Sư có hỏi gì không? Bởi vì Sư nhớ, cái Chánh Niệm như hồi nãy Sư hỏi đó, thì cái Chánh Niệm với cái Tỉnh Giác:

Thật sự trong thất, Thầy có sáu tháng ở trong thất mà Thầy thực hiện con đường mà của đạo Phật. Chứ chín năm trời coi như mười năm, mà chín năm trời Thầy tu pháp Tri Vọng của Hòa thượng. Thầy thấy nói rằng tâm không có vọng tưởng, hết vọng tưởng. Cả ba tiếng đồng hồ không vọng tưởng, nhưng xả ra có. Xả ra nó nghĩ ngợi tùm lum hết à. Mà vô, thì bắt đầu ức chế vô, thì vô nó không có. Thầy ngồi tới ba tiếng đồng hồ lận mà, chứ đâu có ít đâu.

Nhưng mà, Thầy trở về với cái pháp của Phật. Bởi vì Thầy sống, từ ngày mà Thầy vô thất tu suốt chín năm trời mà tu pháp Tri Vọng đó, với cái giới luật của Thầy sống ăn uống đều là ngăn ác diệt ác, không tiếp duyên và sống đúng giới hạnh. Cho nên khi trở về, thì coi như là thân với khẩu của Thầy rất là giới luật nghiêm chỉnh, nhưng còn cái ý chưa được.

Cho nên, Thầy dùng pháp Hướng. Thầy dùng pháp hướng bởi vì Thầy không biết ly dục ly ác pháp như thế nào. Thầy nói: "Tâm như cục đất, tâm ly dục ly ác pháp đi, nhập Sơ Thiền". Thầy cứ nhiêu đó Thầy nói hoài, Thầy ra lệnh hoài. Thầy ngồi nó yên tịnh, bởi vì Thầy ngồi đó là nó gom lại, nó không có vọng tưởng rồi. Cho nên cứ thỉnh thoảng Thầy cứ nhắc, Thầy nhắc: "Tâm như cục đất, không có tham, sân, si nữa, ly dục ly ác pháp đi, nhập Sơ Thiền". Bởi vì, Thầy không biết cái trạng thái Sơ Thiền nó ra sao nữa. Chỉ biết cái danh từ nó vậy thôi, ra lệnh nó thôi. Thầy ra lệnh, Thầy cứ vô ngồi.

Coi như là sáu tháng sau mà Thầy ra lệnh như vậy, bắt đầu nó quay vô, Thầy không cần ngồi mà tập trung mà gom nữa. Nó quay vô, nó biết hơi thở hoàn toàn, hơi thở rất nhẹ nhàng. Nó an ổn vô cùng lận, thật là hỷ lạc đúng đó, đúng là chỗ Sơ Thiền thật. Đúng là Thầy bảo nó nhập vô Sơ Thiền được. Do đó, Thầy mới ra lệnh coi thử coi mấy cái kia nó làm được không, nó làm được rồi. Thầy nói như vậy là Thầy sẽ nhập Định được. Bấy giờ Thầy mới biết được cách thức mà làm chủ như thế nào, thế nào rồi.

(23:12) Cho nên có sáu tháng à, quý sư sống đúng, làm đúng sẽ sáu tháng được. Như vậy Thầy biết rằng, một cái người mà chưa được tỉnh thức đó. Nghĩa là cái thời gian mà tập luyện, mà để cho có tỉnh thức đừng có vọng tưởng đó, như cái người mà mới ngoài đời, vô ngồi chỉ trong vòng hai, ba phút đó thì có vọng tưởng lăng xăng rồi, thì khó mà xả cái tâm này lắm. Cho nên vì vậy mà bây giờ chúng ta nương vào hơi thở bình thường, để tập để khoảng thời gian chúng ta từ năm phút cho đến mười phút, nó không có được cái niệm xen vào, tức là nó được tỉnh thức. Được tỉnh thức rồi thì mình dùng cái pháp Như Lý Tác Ý đó, mình cứ tác ý để cho mình hướng mình xả tâm thôi, có vậy thôi. Cho đến khi mà nó xả hết thì tự động nó quay vô, nó không phóng dật. Thì lúc bấy giờ đó, mình mới sử dụng cái tâm mà nó thanh tịnh đó đó, mới sử dụng nhập các Định. Có vậy thôi, đơn giản vậy thôi đó.

Thì bắt đầu bây giờ, có gì đâu, quý sư, quý thầy mà đã tu tập, đã ngồi được ba mươi phút hay một giờ mà không vọng tưởng rồi thì đó là cái căn bản của mình tỉnh thức. Còn nếu mà mình để cho nó lặng, nó đi vào tĩnh lặng, nó yên lặng nó sanh hỷ lạc ra thì trật. Cho nên không có được để cho nó sanh vô cái Định Tưởng mà nó sanh ra hỷ lạc, mà cứ hướng tâm nhắc xả, nhắc xả, nhắc xả.

Bởi vì nó xả nó mới có hỷ lạc của ly dục. Còn bây giờ mình có ngồi đây mà hết vọng tưởng, mình nghe hỷ lạc đó, thì Thầy gọi đó là hỷ lạc của Tưởng. Là tại vì nó chưa có ly dục mà nó có hỷ lạc, đây là do Dục Tưởng nó sanh ra cái trạng thái này. Lưu ý cái đó Thầy nói rõ há, bởi vì, mình còn dục. Cho nên bây giờ đó, mình ngồi lại, mình không cho ý thức dục của mình nó sanh ra. Vì vậy cái ý thức nó khởi niệm, nó không có thì cho nên nó nghe nó an ổn, nó sanh ra cái trạng thái, thì cái đó Dục Tưởng nó sanh ra. Bởi vì cái tâm mình nó còn dục chứ có phải nó ly đâu, phải hiểu vậy.

Cho nên khi mà mình ly ra hết rồi thì nó hết dục rồi, cho nên cái Định của mình là Chánh Định. Còn cái tâm của mình mà nó còn dục, mà mình nhập Định đây nó không có vọng tưởng, mình nhập ở trong này thì nó là Tà Định, nó còn dục.

(25:00) Cho nên nó thị hiện thần thông, nó biết chuyện quá khứ thì nó khoe khoang lên, nó xưng nó giáo chủ này kia. Cho nên vì vậy nó làm cho người ta thấy, người ta quá kính nể nó, cuối cùng nó bị tiêu ma ở trên danh với lợi với sắc đẹp. Cho nên thường thường có những người có thần thông, cuối cùng rồi thì họ mất thần thông hết. Bị họ rơi vào danh với lợi với sắc đẹp là họ tiêu hết. Bởi vì đó thuộc về dục tưởng rồi, thần thông tưởng rồi, cho nên nó bị mất.

Còn mình ly dục hết mà mình có thần thông thì không mất, bởi vì dục mình đâu có. Cho nên mình đâu có thị hiện tầm bậy tầm bạ đâu, mình đâu có đem cái đó để mà cầu danh mình đâu. Đó, cho nên vì vậy đó mà nhớ kỹ những cái điều mà Thầy dạy.

Bây giờ tốt hơn là chúng ta thực hành. Nãy giờ Thầy lý thuyết như vậy, là bây giờ mở băng nghe là chúng ta thấy rõ há, Thầy nói hết. Bây giờ nghe rồi thì mình hiểu rồi. Nhưng mà sau đó mình nghe một vài lần, dẹp hết. Bây giờ còn thực hành, không nghe nữa.

Bởi vì mình nắm vững được cái đường lối cách thức, từ cái chỗ mà bắt đầu để cho đến khi mình thực hiện tới Tam Minh. Để cho nó có được cái Lậu Tận Minh này, nó mới diệt hết cái gốc, cái gốc mà sanh - tử - luân hồi của mình. Chứ còn cái Lậu Tận Minh không có thì coi như nó diệt không sao hết đâu. Cái đó là cái nghiệp lực của nó mà nó sẽ đi tái sanh đó. Cho nên cái Lậu Tận Minh nó mới quét sạch hết cái lậu hoặc của chúng ta. Cái lậu hoặc là cái nghiệp của chúng ta tạo ra những cái nhân duyên, chứ không phải là tâm chúng ta đi tái sanh. Mà cái nhân quả tái sanh của nó, cái hành động thiện ác của chúng ta, mà nó trở thành cái lậu, cái nghiệp lậu đó, chứ không phải gì hết.

(26:20) Cho nên ở đây chúng ta biết rõ con đường rồi, thì bắt đầu bây giờ chúng ta nghe kỹ để cho chúng ta nắm cho được con đường mà chúng ta đi. Nghe kỹ như nãy giờ Thầy nói đó, đó là cái đường đi rồi. Chúng ta nghe rõ rồi thì bắt đầu thực hành, thì bây giờ bắt đầu Thầy dạy thực hành. Bây giờ thực hành, thì bây giờ đó, thì như Sư hôm rày biết cách rồi chứ gì?

Sư Phước Nhẫn: Giờ Thầy chỉ lại hết giùm con. Con cũng học lại từ đầu.

Trưởng lão: Bây giờ, muốn học lại từ đầu Thầy sẽ dạy lại hết. Bây giờ, mỗi người ngồi một bên, sư qua bên kia. Bây giờ thực hành không có nói gì hết, đã nói thực hành rồi, còn hỏi Thầy thêm gì để cho hiểu thêm không?

Sư Phước Nhẫn: Dạ thưa thôi, có một hai cái à, không quan hệ lắm.

Trưởng lão: Thôi được.

Sư Phước Nhẫn: Để Thầy chỉ dạy…​

Sư Tuệ Tĩnh: Con hỏi về hơi thở. Mình định nó ngay mũi hay bụng hay theo hơi thở luôn?

Trưởng lão: Không theo, không được theo cái hơi thở lên xuống, mà không được định dưới bụng. Mà nó chỉ xuất phát ở chỗ mũi của mình, thì mình biết hơi thở ra vô nơi mũi thôi.

(27:13) Sau này dạy cho để gom tâm, thì hai con mắt của mình còn nhìn cái chóp mũi để cho mình biết được hơi thở nó ra vô chỗ mũi. Đừng có theo nó, mình theo hơi thở nó đi lên, đi xuống vậy thì nó sai, bởi vì Tưởng rồi. Rồi bắt đầu mình trụ nó dưới bụng cũng trật rồi, theo cái cơ bụng phình lên xẹp xuống thì nó cũng trật. Mình chỉ tập trung ngay cái điểm của nó là ở đây, nó không có nguy hiểm. Chỗ này là không bao giờ, nó ở chỗ mình tập trung ở chỗ trán của mình cũng không được, mà bất kỳ ở chỗ nào trong thân mình.

Ở đây Thầy có một chú, chú tu chú tập trung ở chỗ cổ chú này. Chú thở ở trong cổ để mà phát ra tiếng động, mà chú gom cái tiếng động theo trong cổ chú, để mà nó tập trung nó gom cho mạnh, nó không có bị vọng tưởng. Nhưng mà chú quen ở chỗ này rồi, sau đó cái cổ chú nó bị khô. Nó khô, rồi nó sanh ra nó đau ở trong, viêm khí quản của chú, chú khạc ra máu. Tới chừng mà Thầy hay được thì nó quá trễ rồi. Nó vậy, bởi vì cứ lo vọng tưởng thôi, cho nên đừng có, đừng. Tập trung đây, không bao giờ mà có bệnh tật gì hết à.

Sư Tuệ Tĩnh: Tại vì là hơi thở vào ra là có cảm thọ.

Trưởng lão: Có cảm thọ đó, có cảm thọ.

Sư Tuệ Tĩnh: nhưng có làm thời gian lâu sao tự nhiên nó cũng đau chỗ này, rồi làm gì để phồng xẹp phồng xẹp làm sao đó rồi để ở đây, thấy ở đây, cái nó tự nhiên nó êm, thấy nó cũng tốt

Trưởng lão: Đó là tại tập trung quá. Ở đây cái mục đích mình không có tập trung như vậy. Mình đừng có tập trung gom quá mạnh ở chỗ đó. Bởi vì mình gom quá mạnh ở chỗ này, chỉ có cái người mà bị loạn tưởng nhiều đó, thì người ta bắt đầu người ta sử dụng có một hơi thở. Bởi vì lẽ ra thì cái này Thầy cũng nói luôn để cho mình biết.

Bây giờ mình muốn tập trung để gom cái tâm mình cho hơi thở chỗ này, thì mình hít vô chậm chậm chậm chậm chậm, hai con mắt mình nhìn cái chóp mũi thôi. Mình hít vô chậm chậm chậm chậm chậm thì cái tâm mình nó gom ở chỗ này, nó gom rất chặt, nó bám rất chặt cái hơi thở. Rồi mình thở ra chậm chậm chậm chậm chậm một hơi thở, cho đến khi mình hết thở thì nó bám chặt. Bắt đầu mình thở bình thường, cái tâm mình nó vẫn còn bám chỗ này. Chỉ có dùng một hơi thở chậm đó mà thôi, hít vô thở ra chậm mà thôi.

(29:04) Nhưng bây giờ, Sư đã có cách mà Sư biết gom rồi đó, cho nên gom đến nỗi mà cái mũi mình nó đau. Đó là gom tâm dữ lắm đó, chứ gom sơ sơ không có đau đâu. Thầy biết đó là gom nhiều, gom để cho nó không vọng tưởng, gom nhiều đó. Cho nên sau khi bị đau đó mình mới dời xuống bụng. Mình dời xuống bụng thì nó theo phình xẹp nó không đau, nhưng mà có cái điều kiện nó không đúng, bị tưởng. Vì mình theo cái hơi thở mà phình xẹp của mình thì cái cơ bụng nó lên xuống, lên xuống, mình tập trung ở tại đó, mình đặt nó ở chỗ bụng thì nó không đúng đâu.

Mà đặt nó ở chỗ này nó mới đúng cách của nó. Nhưng mà mình chỗ này nó để chỉ cho mình cái sự tập trung của mình, nó không phải ức chế quá độ gom quá độ, nó tự nhiên thì nó không đau. Đó là tại sư thở hồi đó tới giờ không ai chỉnh cho mình, mình đâu có biết. Mình chỉ ráng mình gom ở chỗ này đó, thành ra nó bị đau rồi mình dời xuống đây. Mình dời xuống đây thì mình không thấy nó đau. Bởi vì mình dời xuống đây thì nó đâu có tập trung ở chỗ này nữa.

Nhưng mà không phải, mình để cho nó tự nhiên. Vì nó có những cái điều kiện tự nhiên của nó. Thí dụ như bây giờ mình thở bình thường mà mình gom quá, thì mình nghe nặng. Hễ mình gom tập trung nhiều cái chỗ đó, nó có cảm giác tưởng của nó, nó thành ra như cái mặt mình nặng ra hay hoặc căng.

Ở đây Thầy có thầy Chí Thiện hồi đó học ở Vạn Hạnh này, thầy về đây tập, thầy không biết thầy cũng gom. Gom cho đừng có vọng tưởng mà, gom tập trung, nó căng mặt thầy. Nó căng mặt thầy, sau này thầy bị đau viêm xoang nữa, rồi thầy phải lột cái này, nó nạo ra nữa. Mà hễ thầy ngồi tu là nó căng lên, cái mặt thầy nó căng lên. Bởi vì nó tập trung nó gom quen rồi, nó căng lên, căng lên nặng, do đó nó thành bệnh. Bệnh nặng. Do đó nếu mà sư không biết, sư mà không có tập trung dưới này mà cứ tập trung mũi là sư bị bệnh mũi rồi đó.

Sư Tuệ Tĩnh: Giờ con sợ quá rồi.

Trưởng lão: Nó bị bệnh mũi rồi đó, chứ không phải không đâu. Cho nên dời xuống bụng. Bởi vì cái đó là cái tu sai của mình nó mới tạo ra như vậy, đừng có tập trung như vậy. Để rồi Thầy dạy nó sẽ, ờ bây giờ đó, trong lúc bây giờ đó, mình biết cái cách thức rồi thì không có cần mà phải gom tâm tập trung vậy đi. Mình cứ để tự nhiên cho nó biết nhẹ nhàng thôi. Bắt đầu bây giờ mình thở ra thở vô nè, quan sát hơi thở tự nhiên thôi. Lưu ý đừng có tập trung, đừng có gom cho nó hết vọng tưởng, nó có cũng được, nó không cũng được. Để ý nhẹ nhàng kiểu đó thôi.

Sư Phước Nhẫn: Trước tiên mình phải tập như vậy trước hả Thầy?

Trưởng lão: Ờ, tập để tự nhiên đó, đừng có gom.

Còn nhiều khi mình không biết đó, mình gom lại cho nó hết vọng tưởng. Mình ráng chăm chăm mình nhìn, mình gom hết cả cái tinh lực của mình vào cái chỗ hơi thở thì nó sẽ căng cái chỗ đó. Bởi vì nó trụ chỗ đó nó mạnh, nó căng, bởi vậy nó sai một chút là nó sai. Mình để tự nhiên, Thầy nói Thầy chống tay như vầy, mà nghe nó có cảm giác gì nặng là xả ra. Nghĩa là mình tập trung như vậy mà nghe cảm giác gì nặng hơn cái chỗ lỗ mũi mình nghe có cảm giác gì hơi khó chịu là xả liền.

(31:45) Bởi vì, cách thức ông Phật dạy mình đừng có làm khổ mình mà đừng có làm khổ người, mà mình tu tức là phải giải thoát. Mà tu mà làm khổ mình thì trật, nó là pháp ác rồi. Cho nên vì vậy, mà khi nghe căng cái chỗ nào là ngay đó là mình xả cái hơi thở liền, xả hơi thở liền. Cho nên thậm chí có người như thầy Chí Thiện, sau này gặp Thầy, Thầy bảo: "Không nên tu hơi thở nữa, bởi vì thầy tu hơi thở là bao giờ ngồi lại thở thầy cũng bị tập trung gom rồi, nó quen chỗ đó rồi, không có. Thầy bây giờ chỉ tập trung ở trong hành động đi đứng nằm ngồi, hoạt động thân của thầy, thầy cũng tập trung được tỉnh thức chứ đâu phải cần hơi thở. Nó đâu phải cần hơi thở vô Thiền Định đâu. Chỉ cần làm sao mà thầy xả cho được cái tâm thầy vào Định à, chứ không phải là chỗ hơi thở nữa. Chứ không phải là chỉ duy nhất có hơi thở mới vô Định đâu, không phải đâu". Thầy nói không phải cái chỗ đó đâu.

(32:28) Mà bây giờ, thí dụ như bây giờ mình tu về cái hơi thở mà mình thấy mình có cái thời gian mình tu, mình không có biết cách mình đã tạo nó ra thành bệnh rồi, thì mình không nên còn tập trung nó nữa, mình không sử dụng nó nữa. Mình sử dụng đi kinh hành, động thân, mình đi tới đi lui này kia hoặc mình làm gì đó mình tu. Còn không thì mình ngồi, mình thư giãn bình thường, không tu..

Sư Tuệ Tĩnh: Con đi kinh hành thấy nó tỉnh thức dễ hơn là ngồi.

Trưởng lão: Đó, thì cái duyên của mình nó ở đó thì mình tu cái đó, chứ mình không có ngồi nhiều. Mình lấy cái nào, cái đặc tướng của mình.

Sư Tuệ Tĩnh: Mình đi nó dễ, nó dễ tỉnh thức.

Trưởng lão: Đó, mình đi tỉnh thức, rồi vừa tỉnh thức. Nếu mà cái thời gian mình tỉnh thức mình thấy, thí dụ như mình đi được mười phút, hoặc là ba mươi phút mà không có cái tạp niệm xen vô ha, đi kinh hành.

(33:05) Thứ nhất, kinh hành nó có lợi ích là nó không bị hôn trầm, bị mình đi mình ít hôn trầm lắm. Cái thứ hai, nó tỉnh thức, nó tỉnh thức trong bước đi của mình. Cái thứ ba, mình tìm thêm cái pháp hướng để mình xả. Chứ đừng có đi không không, đừng có đi để cho mình biết mình đi không, thì nó không có lợi ích gì đâu. Nhớ kỹ nha, khi mình biết được cái sức tỉnh của mình, từ mười phút, từ mười năm phút cho đến ba mươi phút há, thì nó có cái khoảng thời gian mà tỉnh, mình đi kinh hành không có tạp niệm thì sử dụng cái khoảng thời gian đó.

Bây giờ mình biết khả năng của mình được ở đó rồi thì bắt đầu cứ hễ mình bước đi chừng năm mười bước, độ chừng chứ mình không đếm. Mình đếm là mình bị chi phối tâm mình rồi, mình không đếm. Mà khi mình đi khoảng độ vậy đấy cái bắt đầu mình hướng: "Tâm như cục đất, ly tham ly sân si hết đi". Mình đi cứ chút mình nhắc, chút mình nhắc. Nhưng mà nhắc rồi thì mình tỉnh ở trong cái bước đi của mình. Chứ đừng có để mà mình cứ nhắc hoài vậy thì không được. Mình nhắc nó rồi thì mình nhớ lại trong bước đi.

Sư Tuệ Tĩnh: Con đi kinh hành vậy được không Thầy, thí dụ con đang đi thì con vừa đi con vừa đi cảm nhận Thân – Thọ – Tâm – Pháp, thí dụ như cảm thọ con biết cảm thọ, vọng niệm nào đến thì con biết, bây giờ các pháp khác đến thì con biết, chứ không phải đi với tâm thanh thản. Đi như vậy được không Thầy?

Trưởng lão: Mình giữ cái đi, mình biết hết tất cả những cái cảm thọ của mình, tất cả mọi cái nó xảy ra mình biết hết.

Thì trong cái thời gian mà mình tu tập đó, mình chia ra làm nhiều cái thời gian, làm nhiều cái thời gian trong một buổi. Thí dụ như mình chia ra mấy thời gian, bây giờ đi để mà biết tất cả cảm thọ, để cảm thọ gì? Để sau này mình còn có sử dụng. Nó sử dụng như thế nào? Bây giờ cảm thọ này nó đau nhức hay hoặc nó mỏi hay này kia, thì mình dùng cái pháp như thế nào để xả cái ác pháp này ra, hiểu không? Đó, bây giờ thì mình đi trong cái khoảng thời gian mình tập, thì mình tập để cho mình biết hết tất cả những cái động dụng của Thân – Thọ – Tâm – Pháp của mình hết. Thì đó là mình lưu tâm, chứ không riêng gì mà mình chỉ có biết bước đi. Đó, đó là cái phần đó của trong một cái thời.

Thí dụ như bây giờ mình chọn cái thời đó là buổi chiều hay buổi sáng mình tu một thời nó là ba mươi phút. Chứ không phải là tu suốt như vậy đâu, hiểu không? Mình tu cái thời này để làm gì? Để sau này, để mình áp dụng vào khi mà mình quán Thân – Thọ – Tâm – Pháp mình, trong khi mình đi kinh hành đó, mình quán Thân – Thọ – Tâm – Pháp, coi nó xảy ra cái gì? Nó an ổn thì thôi.

Mà nó không an ổn, thì trong khi đi mà trong thời gian tu đó đó, bởi vì cái pháp này chúng ta phải câu hữu tất cả các pháp lại trong (khi) Thân – Thọ – Tâm – Pháp của chúng ta, chúng ta sẽ sử dụng Định Niệm Hơi Thở nè, Định Chánh Niệm Tỉnh Giác nè, Định Vô Lậu nè. Chúng ta sẽ áp dụng nó trong một cái Thân – Thọ – Tâm – Pháp, trong cái bước đi kinh hành của mình.

(35:25) Thì lúc bấy giờ, thí dụ như bây giờ mình đang đi như vầy mà cái thân của mình bị con kiến hay hoặc là bị con gì cắn đau, thì mình ngay đó mình đem cái thọ ra liền. Cảm giác thọ mà, bởi vì mình cảm giác toàn thân của mình mà. Cảm giác cái thọ này, thì ngay cái thọ đem quán cái vô lậu để mà phá đi cái thọ của mình. Cái thọ, cảm giác đau đó, mình biết nó, vì vậy bây giờ mình phải xả nó. Biết đâu có nghĩa là biết để mà biết nó đâu, biết mà xả.

Thí dụ mình đang đi vầy, bỗng dưng cái đầu mình nhức, phải không? Thì cái thọ rồi, bởi vì mình đi, mình hoàn toàn mình quan sát cả Thân – Thọ – Tâm – Pháp của mình mà. Cho nên mình thấy cái gì nó xảy ra mình biết, chứ đâu phải tập trung có một chỗ. Nếu mình tập trung chỗ thì cái thọ đau mình đâu biết. Nhưng mà Thầy nói như vậy chứ, sự thật cái thọ đau nó lôi cái tâm mình về đó liền tức khắc à.

Bây giờ mình đang tập trung ở trong cái bước đi của mình nè, mình không có lưu ý cái thọ nè, mà cái sức tập trung của mình mạnh ở dưới bước đi thì cái thọ này đau, mình không biết đâu. Ngặt vì cái thọ nó đau, nó mạnh hơn cái sức tập trung của mình đây, cho nên nó lôi cái tâm mình về cái thọ. Cho nên khi đó, nó có cái cảm giác thọ đó, thì lúc bấy giờ đó mình đưa cái niệm thọ ra, mình dùng quán xét cái thọ, rồi mình dùng pháp hướng mình đẩy lui nó đi. Để cho nó…​

Sư Tuệ Tĩnh: Cũng đi hả Thầy?

Trưởng lão: Cũng đi, cũng đang đi. Vừa đi vừa quán, quán để xả.

Sư Tuệ Tĩnh: Thì trong lúc mình quán mấy cái kia nó mất hết? Chỉ còn một niệm quán.

Trưởng lão: Nó mất hết. Chỉ có một niệm quán tức là mình trở về cái Định Vô Lậu liền, mình phá sạch cái niệm thọ đi.

Mà nếu các pháp nào mà xen vô thì mình đem nó. Rồi bây giờ nó không có thọ không gì hết mà bây giờ có cái tâm, nó khởi cái niệm. Mình đem cái niệm đó mổ xẻ liền, chứ không có được ở trong cái chỗ đó mà bỏ ngang cái niệm đó, mà để trở về với cái trạng thái quan sát hết bốn cái Thân – Thọ – Tâm – Pháp của mình, không có. Đem cái niệm đó ra mổ xẻ để mà xả cho được, hiểu như thế.

Tức là mình câu hữu các pháp để cho mình luôn luôn là, hoàn toàn là khắc phục tham ưu mà. Hoàn toàn đem lại cái tâm mình thanh thản, vô sự, an lạc của nó không có được cho cái niệm nào xen vào mất cái chỗ an lạc của mình. Chứ không phải mình ở trong cái trạng thái quan sát hết Thân – Thọ – Tâm – Pháp của mình này hoàn toàn như vậy là giải thoát đâu. Mà chính cái chỗ mình xả được những cái này để đem lại cái tâm của mình thanh thản vô sự này, thì là nó mất cái giải thoát của nó, hiểu vậy không?

(37:21) Đó, thì bắt đầu cái này là buổi sáng, mình chọn lấy ba mươi phút mình tu cái đi kinh hành này; buổi chiều ba mươi phút; buổi tối ba mươi phút; buổi khuya ba mươi phút, mình cho một cái trạng thái mà quan sát chung. Bắt đầu bây giờ đó mình mới tu về cái Thân Hành Niệm của mình, bắt đầu tập trung trong cái hành động đi. Đi không, không quan sát cái đó, mình đi không.

Nhưng mình đi để tỉnh thức ở trong cái này thì lại dùng cái pháp hướng Như Lý Tác Ý, mình hướng tâm mình nhắc để xả tâm: "Tâm như cục đất, ly tham ly sân ly si". Rồi bắt đầu nó trở về với cái bước đi của mình, mình biết bước đi. Rồi đi một đoạn nào đó mình lại nhắc nữa, đi đoạn nhắc nữa, nhắc cho hết ba mươi phút. Đây là lúc này là lúc mình sử dụng để luyện tập cái pháp Như Lý Tác Ý nó trở thành cái lực đạo, để sau này mình sử dụng để điều khiển cái khác.

Còn cái kia mình dùng Định Vô Lậu để xả những cái niệm mình ly tham, sân, si, để cho tâm thanh tịnh. Còn này dùng cái pháp Như Lý mình đi mình tập trung sức tỉnh này, để dùng cái pháp Như Lý này để luyện cái lực của nó để sau mình ra lệnh nó nghe theo. Chứ mình không luyện nó, nó không có cái lực, nó không lực mình ra lệnh nó không nghe. Đó, đó là cách thức xả tâm.

Sư Tuệ Tĩnh: Như vậy thì mình có làm Thiền..

Trưởng lão: Không.

Sư Tuệ Tĩnh: Cho thuận cái đi. Còn cái ngồi?

Trưởng lão: Bây giờ ngồi, mình coi như là đi rồi ha.

(00:00) Sư Tuệ Tĩnh: Về cái phần mà hướng tâm đó, xin Thầy giảng rõ lại cái kỷ thuật hướng tâm như thế nào cho có kết quả mau.

Trưởng lão: Hướng tâm mà có kết quả đó, là khi cái tâm nó vừa yên lặng, khi mình ngồi mình nghe thân tâm của mình nó yên lặng an ổn đó. Khi mình bây giờ mình hít thở, mình biết hơi thở ra vô mà cái thân tâm an ổn. Chứ nó còn có vọng tưởng hay là nó còn hôn trầm, thì nó còn lừ đừ buồn ngủ gì đó, thì hướng tâm không có kết quả đâu. Nó cho tỉnh táo cho tỉnh giác, thì mới hướng tâm nó mới có hiệu quả, Như Lý Tác Ý đó.

Vậy cứ nhớ khi nào mình cứ hít thở, mình nghe nó yên ổn, cái tâm nó lặng lẻ, lúc nó thanh tịnh thì hướng tâm. Cái hiệu quả nó ở chỗ thanh tịnh, cái lực nó có ở ngay chỗ đó. Còn bây giờ mình cũng hướng mà mình chưa có quan sát được thân tâm mình yên lặng, mình cứ độ chừng năm mười hơi thở mà mình cứ hướng, hướng thì nó không có hiệu quả, lưu ý cái phần này.

Bởi vì khi mình thấy thân tâm mình nó yên ổn được thì bắt đầu mới bảo nó. Mặc dù bây giờ nó chưa có phải là cái tâm mình hết phóng dật, bởi vì nó hết phóng dật cái mình ly dục ly ác pháp rồi, thì tự nó, nó quay vô với hơi thở, tức là nó định trên thân. Cho nên đức Phật nói "Tâm định bằng tâm, tâm định trên thân", tức là nó định trên hơi thở, Thân Hành Niệm. Thân Hành Niệm Nội trên hơi thở đó, nó định trên đó.

Còn nếu mà nó chưa định nó còn phóng, thì bây giờ mình ép buộc nó, thì nó chỉ có thời gian nào đó nó chịu đựng đó thôi. Chứ hể xả ra thì nó bung nó đi tùm lum hà. Hễ nếu mà nó chịu quay vô không phóng dật thì tức là nó định vô trên thân, nó định ngay trên hơi thở. Lưu ý, mà nếu mà hướng tâm con bảo nó: "Tâm ly dục ly ác pháp đi", nhưng nó chưa đâu, nó chưa có quay vô đâu. Nhưng mà mình cứ mình bảo hoài, riết rồi nó đi.

Mà khi mà cái tâm mình giữ yên lặng, tức là tỉnh thức đó - cái tỉnh thức, đừng có tĩnh lặng mà tỉnh thức. Tỉnh thức thì được mà tĩnh lặng không được.

Tỉnh lặng nó làm cho mình có cái trạng thái hỷ lạc. Nó lặng, thì không được, không tốt, nó đi chỗ khác rồi. Thì lúc bấy giờ đó hể mình tác ý, mình hướng tác ý thì nó mất cái sự tĩnh lặng đó đi, nó làm cho mình thấy nó bực. Phải không?

Cho nên lưu ý cái phần này thì cái pháp hướng nó hiệu quả. Bởi vì vốn mình luyện cái pháp hướng để cho có cái lực, cái lực điều khiển chớ không phải, sau này mình vào thì nó dễ. Đó nhớ lưu ý cái chỗ đó.

(2:39) Bây giờ thí dụ như mình ngồi, mình không hít thở, mình cứ để tự nhiên cái tâm của mình, mà mình nghe thân tâm nó an ổn thì hướng tâm tốt. Chứ đừng nói chi là mình nương hơi thở. Còn mình nương hởi thở là tại vì nó nương cái hơi thở là nó giúp cho mình sự tĩnh lặng dễ hơn […​] Mình biết thân tâm mình rõ ràng là yên lặng tốt, đó là đi hướng đúng. Kỹ chỗ đó chứ còn không khéo mình hướng mình cũng như mình niệm đó thì, nó động không đó.

Sư Tuệ Tĩnh: Bởi vậy thưa Thầy con thấy nó không có hiệu quả nhiều, bởi vậy con mới hỏi kỹ lại cái đó. Cái này cũng như mình tụng kinh vậy, nó không có kết quả.

Trưởng lão: Bởi vậy phải để đợi cho cái tâm. Mà bây giờ mình ngồi, mình ngồi chơi hay hoặc mình ngồi tu hay hoặc mình đi kinh hành. Mình đi mình cũng lắng mình nghe thân tâm của nó, nó theo cái nhịp bước đi mà nó yên ổn. Mà hễ nó còn phóng tâm, nó còn phóng dật, nó nghĩ ngợi, nó còn này kia thi nó. Mà đi mà nó còn có chú tâm bên đây, bên kia, nó cũng còn lăng xăng, mình ráng cố gắng, mình ức chế cho nó theo cái bước đi của mình đó, cố kềm nó thì nó còn động rồi.

Chừng nào mình nghe nó yên lặng, không có dụng công nhiều, thì mình dùng câu pháp hướng. Đó là chỗ khéo léo lắm đó, chứ không phải không. Mình coi vậy dẫu biết rồi mình niệm không, chớ mình tụng đâu. Cho nên nhiều khi mình lưu ý, thà là mình tu ít mà kết quả rất lớn. Còn mình tu rất nhiều, mà thành ra như là người gõ mõ tụng kinh, cũng như người niệm Phật tụng kinh thôi, không có kết quả.

Bởi vì tâm nó còn động, nó chưa có chịu tỉnh giác. Phần nhiều là khi mình nhập thất, mình tu một thời gian thì tâm nó yên tịnh nhiều. Cho nên lúc bấy giờ mình chú ý nhìn hơi thở, mình nghe một lúc cái nghe nó tự nhiên của mình, cái tâm bám vô hơi thở, lúc bây giờ thấy thân tâm yên lặng. Mình tu lâu rồi mình quen, mình biết chừng chỗ đó là mới dùng pháp hướng được. Còn cái kia thì khi mà nó như vậy, nó nhớ Như Lý Tác Ý nó khác, mà tác ý nó khác.

(5:05) Cái Như Lý Tác Ý nó khác. Cái Như Lý Tác Ý là cái pháp Hướng. Còn Tác Ý để mình quán xét một cái niệm, thì cái đó là vô dùng quán rồi, quán vô lậu. Mình tác ý ra, tức là mình tác ý ra rồi mình tư duy.

Còn cái Như Lý Tác Ý, như cái lý đó mình tác ý tức là mình hướng tâm, mình ám thị, không có tư duy. Cho nên thí dụ như cái câu, trong cái Mười Sáu cái Đề Mục của Định Niệm Hơi Thở, thì đức Phật dạy: "Quán ly tham tôi biết tôi hít vô". Thì chữ “quán ly tham tôi biết tôi hít vô” đó, nó là Như Lý Tác Ý chứ không phải là quán.

Bởi vì mình quán như vậy, cái thời gian mà với một cái hơi thở hít vô hít ra mà quán, quán thì nó phải có sự tư duy, nó dài, thì cái đó là tác ý quán, chứ còn không phải là Như Lý Tác Ý. Lưu ý mấy cái chỗ đó, chứ không có nó trật đó.

Sư Tuệ Tĩnh: Mười sáu cái đề mục đó toàn là “Như Lý” hết?

Trưởng lão: Như Lý hết, bởi vì nó theo cái nhịp hơi thở mà nó Như Lý mình tác ý ra.

Sư Tuệ Tĩnh: Dạ. Bao nhiêu ông Thiền sư, bao nhiêu ông giảng sư giảng khác chỗ này hết trơn hết trọi.

Trưởng lão: Bởi vậy mới chết, nó trật rồi. Bởi vì qua cái kinh nghiệm, rồi mới thấy được cái lời của Phật dạy, chữ với nghĩa. Cái nghĩa thì nó là cái vô hạn, mà cái chữ thì nó hữu hạn. Cái ngôn ngữ thì nó hữu hạn, mà cái nghĩa thì nó vô hạn.

Cho nên cái nghĩa thì vô hạn, cho nên người ta hiểu như vầy, hiểu như khác đủ thứ hết. Còn cái chữ thì nó chết đứng đó, thí dụ như nó tác ý hay Như Lý Tác Ý thì nó đứng đó vậy thôi, chớ nó không. Mà cái hiểu làm sao cho trúng? Bởi vì nó vô hạn, mình hiểu tùm lum đủ thứ, mà nó có hạn thôi.

Có khi Phật nói “Tác ý”, mà có lúc Phật nói “Như Lý Tác Ý”, hai cái khác chứ không có giống nhau. Mà Như Lý Tác Ý như thế nào? Mà tác ý thì như thế nào? Nếu không trải qua kinh nghiệm thì chắc chắn là chỉ nằm ở trong chữ nghĩa mà thôi. Cho nên cái Như Lý Tác Ý là phải đợi cái tâm mình thanh tịnh mới tác ý, tâm chưa thanh tịnh thì không được tác ý.

Cho nên nếu mà mình thấy người ta dạy mình ám thị phải không, nhưng mà có người ám thị người ta hiệu quả, mà có người ám thị không hiệu quả. Ai cũng biết cái đó chớ, ai cũng biết, nhưng mà ám thị có hiệu quả, ám thị không hiệu quả. Đó, quan trọng là cái chỗ tâm nó yên lặng hay nó chưa yên lặng, cái chỗ tâm thanh tịnh hay nó chưa thanh tịnh. Cho nên có nhiều người nghe cái pháp Như Lý Tác Ý, rồi mình làm cái gì mình cũng tác ý ra. Nhưng mà trong khi tâm mình nó chưa yên tịnh mà cứ tác ý, nói sao tôi tu hoài mà không được.

(7:51) Mà chờ cho được cái tâm yên tịnh thì tác ý nó hiệu quả, mà trong một ngày nhiều khi nó chưa thanh tịnh một lần, thành ra mình cứ tụng với niệm thôi. Cho nên vì vậy đó, mình khép mình trong cái khuôn viên độc cư mà sống trầm lặng một mình. Cho nên Phật mới ca ngợi, ưa thích sự trầm lặng, ca ngợi sự trầm lặng ưa thích sự trầm lặng. Thì mình sống ở trong khuôn viên, mình yên lặng rồi, thì bắt đầu tâm mình nó tuôn trào thì mình bắt đầu dùng phép quán.

Quán để xả những cái niệm đó. Khi mà cái niệm thương niệm nhớ, cái niệm mà tham, sân, si, cái nghịch, mình phải phân biệt cái này nữa. Nó có cái nhân quả nghịch và cái nhân quả thuận. Thí dụ như tình thương của mình, thương người thân của mình, đó là cái nhân quả thuận. Còn cái người ta chửi mắng mình, người ta làm cho mình khổ, giận hờn phiền não đó, là nhân quả nghịch. Hai cái nghịch thuận.

Cũng như bây giờ, con cái hay cha mẹ mình, đó là cái nhân quả thuận, phải trả cái nhân quả đó bằng cách thuận. Còn những cái mà làm đau khổ giận hờn tức giận đó, cái đó là nhân quả nghịch, nó thương ghét. Nhưng mà cái nghịch thì dễ xả, mà cái thuận nó khó xả. Cái thương khó xả mà, cái ghét nó dễ xả. Phải không? Cho nên vì vậy đó, khi mà so sánh được những cái pháp ác này, nó đều là pháp ác hết chứ không phải pháp thiện. Nó là pháp ác, thương cũng là pháp ác, vì nó có cái khổ trong cái chỗ đó.

(9:23) Cho nên cái phước vô lậu với cái phước hữu lậu, cái phước vô lậu thì nó hết khổ. Người có cái phước vô lậu thì hết khổ, mà người có cái phước hữu lậu là có khổ. Mặc dù có phước giàu sang như vua chúa nhưng vẫn khổ, bởi vì nó hữu lậu. Nó có cái lậu, mà nói đến lậu hoặc tức là nói khổ. Vì vậy cho nên khi mình tu thì mình, cái tâm mình nó còn lậu hoặc thì mình hướng tâm không hiệu quả. Mà tâm nó thanh tịnh yên lặng được, bởi vì mình có lúc mình thấy nó yên lặng mà, thì lúc bấy giờ dùng pháp hướng thì rất tốt.

Nhưng mà khi mà tâm chưa yên lặng thì dùng pháp Tác Ý thì tốt. Bởi vì nó còn động, mình phải tác ý thì nó tốt. Chẳng hạn như bây giờ thí dụ như cái đề mục mà thứ nhứt của Định Niệm Hơi Thở: "Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra", hay là "An tịnh thân hành tôi biết tôi hít vô, an tịnh thân hành tôi biết tôi thở ra", đó là những cái để nhắc cho nó được sự yên lặng tỉnh giác. Mà nếu mình không nhắc, thì nó sẽ không tỉnh giác.

Mình nhắc cho nó tỉnh giác, tỉnh giác rồi bây giờ mới quán ly tham, quán ly sân, quán ly si, quán vô ngã. Phải hiểu cái Mười Sáu Đề Mục của Phật. Bao giờ mới vô mà đức Phật dạy mình quán ly tham, quán ly sân ly si đâu? Phải không? Trong Mười Sáu Đề Mục mà. Vô đó thì nhắc cho mình để trụ trong hơi thở cho nó yên tĩnh, nó an tịnh. “An tịnh thân hành”, “An tịnh tâm hành”, nó an ổn hết rồi, thì bắt đầu mới kêu ly tham, ly sân, ly si.

Thì rõ ràng là cái, mình đọc bài cái bài kinh rồi đó, thì mình thấy rõ ràng là có cái pháp hành nó rõ ràng, có cái kinh nghiệm đàng hoàng chứ không phải thiếu kinh nghiệm đâu. Cho nên phải tỉnh thức rồi mới Như Lý Tác Ý mới được. Còn lúc đầu nó chưa có thì tác ý đó. Những cái câu đầu đó cũng là pháp hướng, nhưng mà tác ý đó. Tác ý rồi quan sát, quan xem coi như thế nào, coi như là quán xét nó.

Còn khi nó yên tịnh rồi thì Như Lý Tác Ý đó, coi như quán ly tham rồi, thì không có quan sát nữa. Bởi vì bây giờ tâm mình đâu có tham đâu mà quan sát nữa. Mà chỉ đuổi nó ra thôi, nó yên tịnh rồi đuổi ra. Còn cái kia, mình quán ly tham, quán ly sân, quán ly si thì đó là đuổi. Còn cái mà "An tịnh thân hành”, “an tịnh tâm hành" là hướng tâm tác ý ra, rồi quan sát coi nó yên tịnh chưa, nó thanh tịnh chưa? Nó thanh tịnh rồi mới yên tâm, mới khắc phục tham, sân, si.

Đó cách thức nó như vậy, mà mình không hiểu thì coi như là mình cứ niệm. Cho nên khi mà hướng tâm thì mình quan sát lại coi cái hơi thở của mình, coi nó, mình biết hơi thở không? Mình nhớ coi mình biết hơi thở không hay còn tạp niệm, hay còn vô ký. Phải không? Nếu mà nó còn tạp niệm, còn vô ký thì phải nhắc nó: "tôi thở vô tôi biết tôi hít vô, tôi thở ra tôi biết tôi thở ra", để cho nó tập trung trong hơi thở. Mà nếu mà bây giờ nó đã yên rồi, nó đã thanh tịnh rồi, mà mình cứ để cho nó tự biết hơi thở ra vô thì giống như “tùy tức”, nó không phải là Định Niệm Hơi Thở nữa.

(12:23) Đó cho nên vì vậy nếu mình đi vào con đường Tổ Lục Diệu Pháp Môn thì là "sổ tuỳ" rồi. Bây giờ là nó "tuỳ tức", hồi nảy thì mình nhắc "Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra" dường như là mình sổ rồi, cũng vậy phải không? Mà bây giờ khi đó, khi mà nó biết hơi thở ra vô mà mình không cần nhắc nữa, thì tức là mình sẽ bỏ cái nhắc. Tức là mình "tuỳ" rồi, thì như là Lục Diệu Pháp Môn rồi. Trật rồi, không đúng.

Cho nên đức Phật thấy khi mà mình nhắc nó đó, tức là như là sổ. Như sổ để cho tâm nó gom vô, đừng có chạy lăng xăng nữa, đừng có phóng bậy bạ nữa. Mà khi nó chịu gom rồi, nó yên tịnh rồi thì không tuỳ tức, mà lại quán ly tham, quán ly sân, si. Có phải rõ không? Nó đâu có để mà nó yên, nó yên lặng ở trong tuỳ tức đâu. Nó tuỳ tức, nếu mà nó tuỳ tức thì nó phải “chỉ” . “Sổ, Tuỳ, Chỉ”, nó đi đến cái chỗ “chỉ”, chỉ tức là nó ngưng cái ý thức đi.

Mà nó ngưng ý thức thì tưởng thức hoạt động, nó sanh ra cái trạng thái Xúc tưởng - Hỷ lạc. Hay là Sắc tưởng hay là Thinh tưởng, nó sanh ra cái trật đường rồi. Phật biết cái chỗ này cho nên lái cho mình đi qua cái chỗ xả, chớ không để cho mình rớt cái chỗ này. Đọc cái bài kinh Mười Sáu Đề Mục của Định Niệm Hơi Thở, mình thấy đức Phật dạy có kinh nghiệm đàng hoàng. Nhưng mà vì người sau này không có kinh nghiệm, rồi rơi vào cái Lục Diệu Pháp Môn, mới đẻ ra Lục Diệu Pháp Môn.

Mà từ cái chỗ mà quán Định Niệm Hơi Thở, thì mình trở thành quán niệm hơi thở. Cho nên thí dụ như mình không biết đó, mình dùng như là Thiền Minh Sát Tuệ, nó dùng cái cơ bụng để phình xẹp lên đó, để tập trung. Tới chừng đó là mình mới Minh Sát nè, đợi cho yên rồi Minh Sát mà không ngờ là nó không phải là Minh Sát. Mà trái lại là ly tham, ly sân, dùng Như Lý Tác Ý để nhờ cái lực của pháp hướng, của sự ám thị của tâm, để sau này dùng cái đó mà mình nhập các Định, tịnh chỉ tầm tứ, tịnh chỉ hơi thở, mình nhập các Định khác, mình ra lệnh nó. Chớ không phải mình ở trong trạng thái đó rồi mình vô Định được.

(14:27) Sư Tuệ Tĩnh: Thầy diễn tả cái câu mà "Quán ly tham, tôi biết tôi thở vô, quán ly tham, tôi biết tôi thở ra", lúc đó tình trạng mình thực hành như thế nào?

Trưởng lão: Lúc bấy giờ tình trạng, khi đó cái tâm mình nó yên, yên tịnh rồi. Yên tịnh tức là tự, nó có cái lúc mà nó bám vô hơi thở, nó thở ra thở vô nó tự biết, nó rất nhẹ nhàng nó tự biết mình. Thì lúc bấy giờ là quán ly tham, quán ly sân, tức là mình nói, mình dùng cái pháp hướng để nó lìa những cái tâm tham, sân, si của mình, tức là Ngũ Triền Cái đó.

Sư Tuệ Tĩnh: Mình hướng làm sao Thầy?

Trưởng lão: Mình hướng, thí dụ như nó, cái tâm nó yên lặng rồi, "Quán ly tham, tôi biết tôi hít vô, quán ly tham, tôi biết tôi thở ra", y như cái câu của mình. Còn không thì mình nói: "Tâm ly dục ly ác pháp, đi đi, nhập Sơ Thiền", mình ra lệnh cho nó vậy, cũng y như là quán ly tham, ly sân, ly si. Bởi vì dục, trong dục nó có tham, sân, si trong đó. Cho nên quán, cho nên mình nói, bảo " Tâm ly dục ly ác pháp, nhập Sơ Thiền đi", cái câu đó là câu chuẩn nhứt.

Sư Tuệ Tĩnh: Vậy là mình theo hơi thở, cái mình tác ý: “Ly tham đi, ly tham đi”, tới cái mục kia thì mình “Ly sân, ly sân”, tới cái mục vô thường thì mình cũng tác ý là “Vô thường đi, vô thường đi.” Vậy thôi?

Trưởng lão: Vậy thôi. Đó là mình như cái lý của nó mình tác ý, bảo nó phải “vô thường đi”. Đó, vậy thì nó, nghĩa là mình chọn, Trạch Pháp Giác Chi đó, mình chọn ra một cái câu pháp nào cho đúng, cho hợp với mình, với đặc tướng của mình, mình hướng nó mới hiệu quả. Chẳng hạn có nhiều câu, thí dụ như mình hướng mà không có hiệu quả, mình thay đổi. Mình thay đổi cái câu nào mình hướng mình thấy hiệu quả, thì mình lấy câu đó làm chuẩn là đúng.

Sư Tuệ Tĩnh: Dạ, mình trong thời gian bao lâu, một câu mình thực hành bao lâu?

(16:03) Trưởng lão: Thí dụ mình thực hành mà mình thấy, bắt đầu thấy mình bảo nó, thí dụ như bây giờ mình bảo nó: "Tâm ly dục, ly ác pháp, nhập Sơ Thiền đi". Mình bảo nó chừng năm ba lần, hay mười lần, trong khoảng thời gian mà tâm yên lặng, mười lần. Cái mình thấy nó tự, nó có nó vô thẳng cái Định, cảm thấy hỷ lạc đàng hoàng rõ ràng. Rồi mình để yên lặng thử coi nó ở trong cái trạng thái đó coi bao lâu.

Mà nó thấy kéo dài được cái thời gian, dài được năm, mười phút, à như vậy là được rồi. Do đó mình biết nó sẽ vô đó được rồi, thì cái câu pháp hướng đó hiệu quả được. Sau đó lấy câu đó mình nhắc nó vô Định đó. Lấy câu đó, chứ đừng lấy câu khác, câu khác nó không vô đâu, nó như vậy đó. Lưu ý cái chỗ mà cái câu trạch pháp đó. Còn nếu câu đó mà một thời gian mình thấy nó không vô, là sai rồi.

Thí dụ như câu, cái người nào nó cũng có những cái duyên với cái câu đó, tức là Thầy nói là nó đặc tướng với cái tác ý đó. Thí dụ như mình có cái đặc tướng với cái tác ý câu của mình. Cái câu thí dụ như Thầy có cái đặc tướng là hai cái câu "Tâm như đất" câu thứ nhứt mà Thầy tu. Câu thứ hai là Thầy lấy cái câu mà Thầy nhớ lại _ trong khi mà ông Phật ổng nhớ lại, là lúc nhỏ ông nhớ ông “ly dục ly ác pháp, nhập Sơ Thiền” đó _ Thầy lấy câu đó Thầy làm cái chuẩn Thầy tu.

Sau, cái đầu tiên Thầy vô: "Tâm như đất, không có tham, sân, si nữa, đi hết đi", Thầy chỉ ra lệnh vậy. Trong cái thời gian đó cái Thầy thay đổi: "Tâm ly dục, ly ác pháp, nhập Sơ Thiền", cứ kêu tâm. Kêu cái tên tâm này: "Tâm ly dục ly ác pháp, nhập Sơ Thiền", Thầy cứ kêu cái tâm thôi. Rồi cứ hể nó tăng vừa cái, vừa nương hơi thở yên lặng, thấy nó yên lặng. Bởi vì mình đã tu, Thầy tu chín năm mà, tâm nó dễ yên lặng lắm, vô cái yên lặng, hướng vô yên lặng.

(17:43) Tâm mà yên lặng được rồi thì hướng tâm có hiệu quả. Còn cái tâm mình nó còn động nhiều quá, người mới tu coi vậy chứ lâu lắm. Thật sự ra nhờ mà khi Thầy tu cái pháp Tri Vọng đó, chín năm trời mà, cho nên nó ba mươi phút không vọng tưởng, một giờ không vọng tưởng, ngồi đó yên lặng. Nó an ổn lắm, nhưng mà nó xảy ra những cái trạng thái tưởng nó quá nhiều, cho nên nó không đi tới đâu.

Sau đó dùng cái pháp hướng đó, thành ra nó cứ yên lặng, rồi cái mình sốc động lên, tác ý cái nó sốc động lên, nó không bị rơi trong đó. Rồi cái nó yên lặng lại liền, vì cái tâm mình nó không có chạy bậy bạ. Yên lặng liền cái mình cứ khống, mình cứ tác ý ra hoài. Sáu tháng sau đó mình ra lệnh nó vô Định. Nó đâu có gì, tại vì cái tâm mình nó chưa có yên, cho nên mình hướng tâm không có hiệu quả.

(18:43) Đó, nhớ mình tu tập riết một thời gian, bắt đầu mình bền chí lắm, mình cũng tu tập cho nó tỉnh thức cái đã, chớ đừng có vội, đừng có vội dùng các pháp hướng. Mình cứ dùng cái pháp hướng "Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra", nhắc để cho nó theo hơi thở cho riết, đừng có tạp niệm. Khi mà mình nhắc mình thấy nó hết tạp niệm rồi, thì mình thỉnh thoảng mình nhắc "An tịnh thân hành, an tịnh tâm hành" cho thân tâm mình nó an tịnh thôi.

Đó cứ như vậy thôi, mà khi mà thấy rõ ràng nó an tịnh rồi, mà khi mình hít thở. Thậm chí như Thầy còn dạy một cái câu hơi thở để mà gom cái tâm nữa, đó nhớ cái chỗ này nữa, cái phần này nữa. Bởi vì tâm mình nó mới tu thì nó loạn, nó chưa. Với mình chưa có bao giờ mình khép mình ở trong cái khuôn viên mà độc cư trầm lặng. Thành ra nó, hể mình khép vô đó thì bắt đầu nó tuôn trào ra. Nó tuôn trào, nó nghĩ ngợi cái này kia.

Ngồi lại cái bắt đầu nó yên lặng, cái thân nó vừa yên, cái bắt đầu nó cứ phóng ra. Phóng ra nhiều lắm, chuyện này hết tới chuyện kia. Cho nên vì vậy đó thì mình muốn mà cho nó khắc phục, nhiếp phục nó được, thì mình nương vào cái hơi thở mình tác ý, mình nhắc nó. Nhắc nó riết cái bắt đầu, mình phải chủ động, từ khi bắt đầu vô tu là chủ động không được để vọng tưởng.

Chớ có vọng tưởng ra vô ra vô, nó quen rồi, cũng khó lắm. Chỉ có mình tu lâu, rồi lần lượt nó thưa, vậy chứ nó không hết. Còn không thì nó rơi vào trạng thái Tưởng thì nó mới hết. Bởi vì khi mình ngồi mà mình không có chủ động điều khiển được nó, cho nên nó cứ ra vô. Mà khi tự động nó yên lặng, cái bắt đầu nó thấy nó bám vô hơi thở, nó thở nó biết đều đều đều đều, cái nó lặng vô trong Tưởng. Thì nó hết vọng tưởng, nhưng mà nó bị rớt trong Tưởng, thì nó không đúng.

(20:24) Còn mình điều khiển vô, cho nên đức Phật dạy cách thức điều khiển "Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra", hoặc là mình hướng tâm theo hơi thở ra vô y như vậy. Thí dụ như hít vô, thì mình đồng thời mình hướng tâm, mình tác ý theo hơi thở mình hít vô. Và đồng thời mình tác ý theo hơi thở ra, là người đó hơi thở phải chậm.

Còn cái người mà hơi thở nhanh thì không kịp, bởi vì cái tác ý của mình với cái hơi thở nó không kịp, nó mệt. Còn nếu mà hơi thở mà người đó thở chậm, thì tác ý mới kịp, thì nó dễ lắm. Nhưng mà mình tác ý không kịp thì thôi, mình cứ tác ý theo tự nhiên nó thôi. Nhắc, cũng như mình nhắc chừng cho nó, mình biết hít vô hít ra mình đang thở như vậy thôi, để cho nó đừng có.

(21:05) Nhưng mà mình mới đầu mình tu ít, đừng tu nhiều. Thí dụ cái sức của mình cỡ tu chừng khoảng độ chừng một phút, thì mình tu một phút, đừng có tu nhiều. Mình ngồi lại một phút mình tu, thì mình chủ động mình điều khiển cái hơi thở của mình nó không vọng tưởng, rồi lần lượt mình tăng lên. Chứ còn mình đừng có ngồi một lần mười phút, hay ba mươi phút thì nó có vọng tưởng. Bị lâu quá mình không có đủ sức tỉnh thức lâu.

Mà hễ nó lâu quá thì một lúc có thời thì mình ngồi thấy nó không vọng tưởng, đó là nó vô chứ không phải là tự mình điều khiển vô. Mình làm sao mình chủ động mình điều khiển mình vô kìa, thì nó mới đúng. Cho nên nó sai chút là nó dậm chân tại chỗ mất đi.

Sư Phước Nhẫn: Mình ngồi thiền một phút thôi hả Thầy?

Trưởng lão: Một phút mà chủ động điều khiển vô. Thí dụ như bây giờ thầy khép chân thầy ngồi há. Thầy ngồi, khép chân lại thầy ngồi, thì bắt đầu thầy chỉ cần thầy thở một hơi thở chậm nhẹ trước cái đã để gom tâm. Thầy nói: “tâm gom gom, cái nhân trung biết hơi thở ra vô”, nó vậy. Bắt đầu hai con mắt thầy nhìn cái chóp mũi. Thầy hít vô, hít vô chậm chậm chậm chậm, chứ không hít như bình thường. Hít vô chậm thật chậm để cho cái, hể càng chậm thì cái tâm nó gom càng chậm, phải không?

Rồi bắt đầu thầy cũng thở ra chậm chậm chậm chậm cho hết rồi, Thầy thở lại bình thường. Chứ Thầy gom quá, Thầy ức chế nó thì không được, nó mệt. Nếu mà thở chậm thì nó gom dữ lắm, nhưng mà nó mệt. Nhưng mà sau này nó bị ức chế, nó sanh Tưởng mau, chứ không gì. Thành ra thầy chỉ dùng nó để gom thôi, rồi bắt đầu thở lại bình thường. Thở lại bình thường thì nó còn sức gom nữa, cho nên nó tập trung vô đây, nó dễ.

Rồi thường mình nhắc nhẹ nhàng, mình nhắc cái câu pháp hướng: "Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra". Rồi để trong khoảng thời gian cho nó hít vô hít ra, coi như “tuỳ tức” đó. Rồi bắt đầu đó mình mới nhắc lần nữa, rồi mình để cái thời gian dài ra coi thử coi nó có vọng tưởng gì không? Coi thử coi nó có chịu bám vô không? Nếu mà nó không chịu bám vô hơi thở thì phải hít một hơi thở chậm thiệt chậm nữa, rồi thở ra để cho nó gom trở lại, nó gom lại.

Cách thức mới tu tập đó là phải tu tập như vậy để cho nó tập trung được, nó gom được để nó quen. Chứ cái tâm của mình mới tu là nó chưa có quen gom vô đâu, nó còn phóng lung tung. Cho nên mình ngồi lại yên lặng, thân yên lặng thì cái tâm nó mới lắng.

(23:21) Sư Phước Nhẫn: Như giả sử con bây giờ, thí dụ nếu trường hợp mà tập theo cái phương pháp của Thầy đó, giờ phải bỏ hết cái cũ làm lại cái mới, như vậy có một phút có ngắn quá không Thầy?

Trưởng lão: Có, nó ngắn. Nhưng mà nó chủ động được. Chứ còn mà dài quá mình không có sức chủ động nổi. Mà nếu mình dài quá thì mình sẽ tu nữa tiếng, phải không? Nữa tiếng thì cái sức của mình không được. Mà mình cố gắng mình ngồi lâu thì nó sẽ, thời gian lâu nó rơi vô trong Tưởng. Nó ngăn không thích yên lặng rồi. Thành ra nó nhiều khi Thầy nói, bởi vì nó tu có tu rồi có trật rồi, nó cũng khó sửa.

Hay là chẳng biết, người nào chẳng biết tu gì, chưa có biết gì hết đó, vô bắt đầu dạy đúng theo cái cách thức này, thì mỗi một lần tu của mình là một cái, mỗi một giờ tu của mình là một kết quả rõ ràng. Và cái kết quả đó là cái niềm tin của mình. Chứ còn mình tu như vậy là cái kết quả không có đâu, mình xét lại thời gian là giảm tin rồi. Còn kia là kết quả từng chút từng chút nó đi lên, tới chừng người ta dùng pháp hướng người ta hướng có hiệu quả liền.

Bởi vì cái tâm người ta nó yên tịnh được rồi, người ta hướng cái nó xả, nó xả ly. Còn mình hướng nó như cục đất, mà cuối cùng đụng chuyện gì cái nó không như cục đất. Bởi vì cái tâm của mình nó chưa có tịnh. Thân tâm thanh tịnh thì pháp hướng mới thành được, nó nhu nhuyễn nó mới dễ sử dụng. Tâm thanh tịnh tức là tâm nhu nhuyễn. Ở trong kinh Phật nói tâm nhu nhuyễn mới dễ sử dụng, mới hướng tâm mới có hiệu quả.

Đó thì cái câu mà nếu mình muốn hướng tâm đến Tam Minh, thì lúc bấy giờ tâm phải nhu nhuyễn dễ sử dụng. Nhu nhuyễn, thì nó thanh tịnh là nó nhu nhuyễn, mà nó chưa thanh tịnh là chưa nhu nhuyễn. Câu nói đó phải hiểu cho rõ cái nghĩa của nó thì, nó chưa nó còn lăng xăng thì nó không có sử dụng nó được, không có dễ sử dụng nó được.

Sư Phước Nhẫn: Như vậy thì bây giờ tụi con phải bỏ hết cái cũ hả Thầy ha? Tại vì mấy năm nay đó con ngồi, cứ muốn ngồi cho nó lâu, cứ ngồi cho nó yên tịnh, như vậy thì đâu có đúng với cái pháp môn của Thầy.

(25:20) Trưởng lão: Nó không đúng theo cái đường lối của Phật dạy. Bởi vì chính đi từng bước từng bước mình tập. Thật sự ra thì cái câu mà của ông Châu Lợi Bàn Đặc, ông quét cái tâm thì ông chỉ có tu có nhiêu đó thôi mà kết quả. Rõ ràng là khi đức Phật dạy quét cái tâm của ông ta thì ông chỉ dùng cái pháp hướng mà nhắc. Nhưng mà lúc bấy giờ ông là người tha thiết tu, cho nên ông không còn nghĩ ngợi điều gì nữa. Cũng thiết thực nữa, cho nên ổng cứ nỗ lực tối ngày ông nhắc, thì cái tâm của ổng thanh tịnh thôi.

Có thời gian sau thì ông tu xong, thì rõ ràng là chỗ đó rồi. Còn bây giờ cái tâm của mình nó còn lúng tung lắm, coi vậy chứ mình tu chớ nó còn nhiều phóng dật nhiều, cho nên vì vậy phải khép chặt mình.

Bây giờ cái mục đích chính là chỗ chúng ta tu, là làm sao mình độc cư trọn vẹn, ít ra phải một năm không có tiếp duyên ở bên ngoài.

Đó khi mà mình độc cư đó, mình độc cư nó sẽ tuôn trào. Cái vọng tưởng của mình nó tuôn ra, tuôn ra hết. Nó tuôn ra hết mà mình đừng tiếp duyên vô. Mà mình tiếp duyên thì nó nhét vô trở lại. Tiếp duyên vô thì cái đầu trống của mình nó sẽ nhận trở lại. Còn mình không tiếp duyên thì cứ, trong cái thời gian mình sống độc cư thì nó tuôn.

Nó tuôn ra thì mình chỉ còn cái tác ý để mình quán thôi, mình quán mình xả tâm mình thôi. Xả những cái niệm đó để giữ cái độc cư của mình đừng có vi phạm vào cái độc cư. Thì cái thời gian mà mình không vi phạm vào độc cư đó, tức là mình không tiếp duyên ra ngoài. Thì lúc bấy giờ đó mình quán mình xả được cái tâm nó thúc đẩy mình đi.

(26:52) Nhất là thậm chí như cái thân của mình nó cũng là cái trắc trở cho mình trên cái bước đường mình tu nữa. Nó sanh ra bệnh. Nhưng mà trong cái thời gian tu thì quyết liều chết, không sợ bệnh. Chứ còn không mình bị, nguy hiểm lắm. Thí dụ như bị bệnh cái mình lo mình đi trị bệnh, đi trị bệnh tức là mình ra ngoài tiếp duyên. Tiếp duyên thì tức là mình bị động rồi, mình không có xả hết tâm mình, nó đặc biệt.

Bây giờ ở đây, cái chú Mật Hạnh đó, chú đó Thầy khép, Thầy bắt buộc là khép ba năm độc cư đó. Thì trong khi ba năm độc cư thì có một năm thì nó quay vô, tự động nó quay vô. Nó luôn luôn nó định ở trên cái hơi thở, coi như là nó nhập Sơ Thiền rồi đó. Nó là đang ở cái trạng thái Sơ Thiền rồi, tâm định rồi. Nhưng mà cái thân bệnh. Thầy trong lúc đó Thầy mới bảo nó, nó chỉ có cái đi cầu là không được thôi, nó bón đó.

Thì nó xin Thầy đi bác sĩ, Thầy nói “lúc này là lúc con phải liều chết, có một lần chết thì mới có một lần sống.” Nó không nghe nó nói “Thầy nuôi con mà bây giờ con bệnh mà Thầy không lo cứu chữa, để con phải chết.“ Thầy nói “Thôi được, con cứ đi đi, nhưng mà công trình của con ba năm, thì trong một năm là nó đã, coi như là ảnh hưởng sức thức tỉnh của tâm rồi. Mà con bung ra thì nó sẽ, tâm nó không thức tỉnh, chắc chắn nó sẽ…​”

Nó bung ra đi bệnh viện. Đi bệnh viện thì bệnh viện cũng đâu có thấy bệnh. Nó thuộc về loại tưởng ma rồi, thành ra nguy hiểm phát sinh. Cuối cùng rồi thì bây giờ nó phải bắt đầu trở lại hết. Bắt đầu trở lại là khó lắm, không phải dễ như hồi trước kia. (Tu sinh: lúc nó liên tục liên tục, nó dễ)

Cho nên đây là những cái kinh nghiệm. Chú Minh Tông hồi đó về ở cái thất ở bên chỗ Sư Nguyện. Chú đó ở năm năm với Thầy, mà năm đầu Thầy bắt độc cư một năm, không giao tiếp. Chú nhớ vợ nhớ con quá, chú xin Thầy Tết thì cho chú về dưới đó. Thầy nói nếu mà tu như vậy sẽ uổng công của con.

Cho nên một năm mà chịu đựng một năm không gặp vợ con, bỏ hết mà, là cả một vấn đề. Đúng là, Thầy nói cả một cái công phu mà chịu đựng như vậy đó, tu tập như vậy, thì thấy nó bỏ đi về thì nó quá uổng đi. Nhưng mà nó không nghe, thành kéo dài cái thời gian. Thầy nói thôi, đạo Phật không dạy vậy thì con cứ, cuối cùng không được.

(29:36) Nghĩa là sau khi đó nó cũng nghe, nó tịnh chỉ hơi thở. Bởi vì đọc ở trong kinh Tăng Chi - Tương Ưng, Phật thường hay nhắc về cái Thiền mà Tứ Thiền mà tịnh chỉ hơi thở. Thì nó cũng đọc nó cũng thấy rõ phải tịnh chỉ hơi thở nhập Tứ Thiền, cho nên nó gom tâm. Nó có cái sức gom mạnh lắm, một tiếng hai tiếng đồng hồ không vọng tưởng, rớt vào trong những trạng thái Tưởng.

Nó cảm giác như là nó ra lệnh, tức là nó dùng pháp hướng nó bảo thân bay lên. Nó cảm giác như ở, hồi trong Định là nó thấy thân bay trên nóc nhà mà, thân này bay lên trên mà. Nó nói nó có Thần thông rồi. Nó trình với Thầy rằng, cho nên con chỉ còn một chút xíu nữa là con sẽ tịnh chỉ hơi thở là con ngưng.

Cho nên vì vậy mà nó bắt đầu nó thở chậm, nó thở chậm rồi nó ngưng, nó nín thở, tập nín thở. Thầy nói không có được, để tự động cái thân của con chứ còn con tập là không được. Cái điều kiện hơi thở quan trọng cho cái sự sống chết của con. Nó không nghe. Nó tập lần thứ nhứt, nó thấy khi mà cái hơi thở nó thở nhẹ chậm thì nó hướng, thân nó ra lệnh là nó bay được. Nó cho rằng có Thần thông rồi, nó không sợ.

Bắt đầu nó suốt trong một tháng, nó không nghe lời Thầy. Suốt trong một tháng nó ở trong thất nó nổ lực nó tu tịnh chỉ hơi thở. Thì sau tháng đó nó khạc, một hôm đó nó khạc ra máu, nó khạc ra mấy miếng máu. Nó tịnh chỉ hơi thở nó ngưng, mà nó kéo dài cái hơi thở nó ngưng một phút hai phút rồi đó. Thấy kinh lắm, sợ lắm. Do đó Thầy mới nói không được, con phải xả ngay cái pháp hành đó, không có được tu vậy nữa, con phải theo đúng cái pháp của Phật dạy, phải ly dục ly ác pháp. Trong cái cuốn năm Thầy có nhắc đến Minh Tông đó.

Lần thứ hai nó nghĩ đến thần thông, mà nó cứ nghĩ tới thần thông, nó thấy rõ ràng nó bay được mà. Cho nên vì vậy mà nó tiếp tục nó khạc ra máu. Lần thứ hai là nó khạc nhiều hơn. Nhưng mà tới lần thứ ba là nó khạc ra đống đống. Thầy nói khạc đống đống vậy. Nó ảnh hưởng tới những cái mạch máu trong phổi hay như thế nào Thầy không biết, bởi vì nín thở nó ảnh hưởng những cái mao quản.

Cho nên cuối cùng thì Thầy bảo đình chỉ ngay liền. Nhưng mà đình chỉ ngay liền thì ít hôm nó bị bệnh, bệnh phổi đó. Vi trùng phổi nó sẵn sàng, nó đã có sẵn mà bây giờ, cái phổi mình nó bị tổn thương rồi thì nó đánh vào liền. Bởi vì gây tổn thương đứt mạch máu ở trong đó rồi, thì nó theo những chỗ đó mà nó tác động. Thì Thầy, hôm đó nó _ ở thất của Thầy, thất của Thầy thất giữa đó _ cái thất nó bên đó đó, Thầy nghe nó ho nhiều.

(32:12) Sáng ra Thầy qua Thầy hỏi: “Tại sao đêm nay con ho vậy?” Nó nói: “Nay con không biết làm sao mà nó ho. Tại vì đầu này kia sao nó nghẹt cổ, nó bắt con phải ho như vậy, suốt đêm nay tu không có được”. Thầy nói: “Con phải đi bác sĩ liền, chớ không được. Cái điều kiện mà con cãi Thầy, con phải đi bác sĩ”. Sáng Thầy sai Mật Hạnh lấy xe Honda chở đi ra bệnh viện chụp phim, rồi thì ở ngoài đó nó xác định là phim bị nám. Nó không biết là mình như thế nào, phim bị mấy cái lỗ.

Thầy bảo Mật Hạnh đưa nó đi xuống cô Cúc Hương. Cô Cúc Hương là bác sĩ chuyên môn về bệnh phổi, cô làm dưới bệnh viện Hồng Bàng đó. Đưa xuống dưới, cái đưa phim phổi, cô nói cái phổi nó bị cái lỗ lớn như vầy, nó tới mấy phân, chứ không phải ít. Nghĩa là cái đường kính của nó, nó có cái lỗ ở trong phổi, mà hai chỗ. Thầy bảo phải đi trị bịnh, chứ còn không cách gì, mà xả hết không được tu nữa. Con thấy không, nguy hiểm ghê gớm.

(33:20) Cho nên mình đừng có nghĩ rằng mình ức chế, mình vô Định mà nguy hiểm. Nó, ví dụ như nó ức chế, nó do mà ức chế quá độ của cái đường hô hấp, nó ảnh hưởng phổi. Mà ức chế quá độ của cái thần kinh của mình nó sẽ rối loạn nó điên. Căng quá nó cũng điên, nguy hiểm lắm. Cho nên tu theo đạo Phật, Thầy cứ dặn là phải giữ cái tâm tự nhiên, hơi thở cũng tự nhiên.

Chỉ khi mình mới tu đó, mình tập hơi thở chậm nhẹ, một hơi thở chứ không được thở nhiều, thở nhiều là cũng nguy hiểm lắm. Thở chậm nhẹ để cho tâm mình nó quen mà nó gom thôi. Sau đó mà nó gom được rồi, thì mình chỉ ra lệnh: “Tâm phải tập trung trong hơi thở, biết hơi thở ra vô”, mình nhắc vậy. Cái hai mắt mình nhìn xuống chóp mũi, cái bắt đầu thấy nó nằm đó à, nó biết hơi thở ra vô ra vô là biết nó đã quen rồi.

Mình ra lệnh cái bắt đầu thấy nó tập trung đó, hai mắt nhìn xuống cái chóp mũi mình. Cái thì bắt đầu thấy cái tâm nó ở đó nó thở ra thở vô, nó không có một niệm vọng tưởng, là biết tâm mình nó đã quen rồi, nó đã quen ở cái chỗ tập trung rồi. Từ đó thì mình sẽ nghe thân tâm, mình quan sát thân tâm im lặng tốt rồi, thì bắt đầu dùng pháp hướng tác ý. Như Lý Tác Ý, cứ vậy thôi. Chỉ có bây nhiêu đó thôi thì mình sẽ thành tựu cái chuyện lớn hơn.

(34:39) Sư Phước Nhẫn: Bây giờ con nhắc lại Thầy. Một khi mà mình ngồi thiền một phút đồng hồ. Sau khi một phút rồi mình ra, xả thiền. Ra rồi mình làm cái gì?

Trưởng lão: Ra rồi mình ngồi mình nghỉ chơi. Chớ không có đi tập trung mà đi kinh hành để tập trung nữa, không có. Ngồi nghỉ chơi, ngồi dựa vách, thí dụ mình không có ngồi ghế, mình ngồi dựa vách mình chơi, coi như là mình nhắc tâm thư giãn, nghỉ. Rồi mình ngồi đó mình ngó trời ngó đất mình chơi, mình không nghĩ gì hết. Rồi nó muốn nghĩ gì đó nó nghĩ, mà nó không nghĩ thì nó nghe tâm nó rỗng rang thanh thản lắm.

Thường thường là mình tu là cái tâm mình nó, khi mình xả ra nghỉ nghe nó rỗng rang, nghe nó nhẹ nhàng lắm. Còn mình tu chứ rồi mình dụng công, có ít nhiều gì thì cũng phải có dụng công, chứ đâu có được thanh thản. Mình tới giờ mình thư giản ra rồi mình mới thấy, tâm mình với vạn hữu, với ánh sáng, với cây cỏ vây quanh, nó bàn bạc nhau, cái tâm nghe nó rỗng rang dữ lắm. Mình bảo thư giản nghe nó khoẻ.

Sư Phước Nhẫn: Mình phải bảo nó?

Trưởng lão: Mình phải bảo nó, bảo nó thư giãn. Mình dặn nó, mình bảo "Cái tâm thư giản, buông xuống hết đi, đừng có nghỉ ngợi, đừng có tập trung, đừng có gom gì nữa hết, ngồi thư giản". Cái bắt đầu nó nhìn trời nhìn đất nhìn mây, mình nghe nó rỗng rang vô cùng.

Sư Phước Nhẫn: Rồi bao lâu mình mới…​

Trưởng lão: Rồi bắt đầu bây giờ, mình không cần có cái thời gian quy định, quy định là lúc nào mình tu. Mình ngồi đó, bây giờ muốn tu thì vô ngồi tu. Vậy thôi. Mà hễ mình thấy được rỗng rang nghe nó nhẹ nhàng, thư thái thì mình cứ ngồi đó cỡ mấy tiếng cũng thây kệ. Nhưng mà hễ nó muốn tu là vô tu, chớ không bắt buộc đâu. Nhưng mà nó ngồi đó mà nó lăng xăng nó nghĩ chuyện này chuyện kia thì không được, đi kinh hành liền, lập tức trở lại.

Tức là nó ngồi rỗng rang thì được, mà nó ngồi nó thư giản thì được. Mà nó ngồi mà nó, mình ngồi chơi lâu một hơi cái thì mình bị. Cho nên hể khi bị thì mình bắt buộc nó phải tu, đi kinh hành. Đi kinh hành xong rồi bắt đầu ngồi lại thư giản nữa. Nó có cái khoảng thư giản bởi vì nó cái Định Thư Giản, cái Định Sáng Suốt nó làm cho chúng ta sáng suốt lắm. Nó yên lặng, nó giữ yên lặng, nó sáng suốt, nó không bị dụng công ở chỗ nào cho nên nó vô sự đó, thì cái định đó là Định Sáng Suốt.

(36:48) Do khi mà mình tu như vậy đó thì, mình đứng dậy mình đi kinh hành rồi, rồi mình ngồi xuống thư giản nữa, phải có cái thời gian nghỉ. Chứ không phải là đứng dậy đi kinh hành rồi, cái vô ngồi xếp bằng tu nữa thì không được. Bởi vì nó dụng công cái này, rồi tới dụng công cái khác, nó mệt. Nó làm cho mình mất giải thoát, mất an ổn. Đó thì mình dụng công phải cho đúng cách, tu có lúc tu có lúc nghỉ, chứ không phải lúc nào cũng tu hết.

Cho nên đừng nghĩ rằng đi đứng nằm ngồi, vì niệm Phật hay đi đứng nằm ngồi? Con người mình nó có sức có hạn, mình không thể nào như Thánh được đâu. Người ta đi đứng nằm ngồi mà thiền là tại vì người ta thiền rồi. Còn mình chưa có thiền, chưa có định gì hết vì mình là người đang tu tập.

(00:06) Thầy nói thậm chí như trong thời gian mà mình độc cư, phải nhớ: Mình không tu gì hết thì mình không có pháp tu, thì mình chịu không nổi với sự tuôn trào của tâm. Nếu không có Định Vô Lậu, không có Định Niệm Hơi Thở, không có đi kinh hành thì mình chịu không nổi. Nó sẽ thay thế hai cái: loạn tưởng với hôn trầm. Hễ nó hết loạn tưởng thì nó bắt đầu nó hôn trầm. Nghĩa là mình sống một mình rồi mình sẽ biết cái đó. Mà mình có pháp tu: Định Niệm Hơi Thở nè, đi kinh hành nè, Định Vô Lậu nè, mỗi niệm nó lên đều tùy theo cái niệm đó mà mình quán vô lậu hay hoặc là mình nương vào hơi thở để cho nó đừng tuôn ra nữa. Hay hoặc là đi kinh hành để nó bớt tuôn ra nữa, để mình chịu đựng được cái thời gian mình sống độc cư ở trong thất.

Chừng nào mà hoàn toàn nó hết phóng dật, tức là nó không phóng ra nữa, cái đó gọi là tâm phóng dật. Còn tâm duyên cảnh nó khác, tâm này tự nó phóng ra, cho nên tâm phóng dật. Khi mà nó hết phóng dật rồi thì tự nó định lại; lúc bấy giờ chúng ta mới gọi là ly dục ly ác pháp. Nó định, nó định được là nó ly dục, nó mới nhập được Sơ Thiền của nó.

Sư Tuệ Tĩnh: Đó là tới Sơ Thiền…​

Trưởng Lão: Ờ nó Sơ Thiền…​

Sư Tuệ Tĩnh: Chứ không phải Sơ Thiền là mình ngồi nó định…​

Trưởng Lão: Cái đó không có đâu, mình ngồi mình. Tới chừng nó định rồi, Thầy nói thực sự tới chừng nó định rồi, đi nó cũng ở trong hơi thở, không cần lưu ý bước chân đi. Nó định vô cái hơi thở của nó, định nội thân của nó, Thân Hành Nội của nó. Nó định vô cái hơi thở. Tới khi mà cái hơi thở mà nó yên lặng quá, đến khi mà cái nhịp tim đập nó cũng nghe, mà cái mạch máu nhảy nó cũng biết.

Đó, cái đó là cái Sơ Thiền của nó sâu rồi. Nghĩa là cái vi tế nhất là của Sơ Thiền là lúc bấy giờ nó nghe trong thân hoạt động của nó, ngay cả bộ óc rung động ở chỗ cái nhóm nào nó cũng biết cái nhóm ấy nữa. Nghĩa là bây giờ cái đầu của mình nó rung động ở chỗ nào mình không biết, mình chưa biết đâu, mình chỉ biết có hơi thở. Nhịp tim của mình, mình cũng chưa có nghe được đâu, phải không?

(02:11) Nhưng mà sau đó, mình vừa nghe được cái hơi thở, mà đến cái nhịp tim mình vừa nghe thì cái hơi thở mình không có lưu ý đến hơi thở, nó vi tế nó đi vô, nó đi nó trụ ở trong cái hành động thân của nó sâu rồi. Nó nghe nhịp tim đập. Rồi tới chừng đó nó không nghe nhịp tim đập nữa, nó nghe mạch máu nhảy. Mạch máu trong thân mình nhảy chỗ nào, chỗ nào nó nghe nhảy bịch, bịch, bịch chỗ đó vậy đó. Nó chạy, cái lưu thông cái mạch máu mà nó chạy chỗ nào nó nhảy bịch, bịch, nghe nó đi, đi…​. Đó là cái hoạt động ở trong thân, cái mạch máu nó luân lưu. Còn mình bây giờ thì mình không nghe nó được đâu. Rồi sau cái nghe được cái mạch máu của mình nhảy rồi, thì bắt đầu nó nghe được cái bộ óc nó rung động. Nó đang hoạt động ở trên đó, mà nó rung động ở chỗ nào thì mình biết ở chỗ đó.

Ví dụ bây giờ con mắt mình nhìn cái cây đó thì mình thấy nó rung động ngay chỗ đó liền. Nó vi tế lắm, cái Sơ Thiền nó những cái đặc biệt lắm. Bởi vì hoàn toàn nó có tầm ý mà. Hễ mình lấy mắt mình, bởi vì mình còn tác ý mà, tác ý mình nhìn cái cây đó thì mình nghe chỗ đó nó rung động. Tức là cái tâm nó trụ, nó định vô chỗ đó, thấy được cái rung động đó.

Cái đầu của mình một lát nó rung chỗ này, một lát nó rung chỗ này. Mình ở được cái Sơ Thiền thấy nó rung. Người ta, cho nên hầu hết là người ta chưa có ai nhập Sơ Thiền, cho nên họ không biết. Chỉ có nói bậy bạ định gì đâu không à. Họ chưa biết cái…​ Cho nên khi nó định vô hơi thở rồi, mình đi nó cũng định vô hơi thở, mình ngồi nó cũng tự động nghe nó biết hơi thở. Không bao giờ nó lìa khỏi hơi thở, gọi là nó định trên thân nó rồi, tâm định trên thân. Cái Sơ Thiền, mục đích là mình đi vào cái chỗ ly dục ly ác pháp để cho nó định vô thân, cái tâm định.

Còn cái thân định thì nó phải trải qua ba cái giai đoạn định nữa là từ cái Nhị Thiền, Tam Thiền, Tứ Thiền, đó là nó trải qua ba cái đó nó mới thân định.

Nếu mà cái Tầm Tứ mà nó không diệt thì không thể nào mà tịnh chỉ hơi thở được. Mà cái Tưởng, cái ly Hỷ nó không ly được thì cái hơi thở không tịnh chỉ được, nó phải, bởi ba cái định này nó một loạt với nhau. Hễ cái này được, cái này được thì cái Tứ Thiền này mới được. Còn cái Nhị Thiền không được thì Tứ Thiền cũng không được. Tịnh chỉ hơi thở ngang xương cũng không được. Mà cái Tam Thiền không ly Hỷ được thì cái Tứ Thiền cũng không làm được, ba cái này nó một lượt.

(04:23) Còn cái này nó do ly mà có, cho nên cái này nó thuộc Giới, nó rất khó. Còn cái này thuộc Định, cái nhóm này nhóm thuộc Định. Còn cái Tuệ của Tam Minh nó khác. Giới, Định, Tuệ mà, nó khác nó phân rõ. Cho nên nói khi mà diệt Tầm Tứ thì mới Định sanh Hỷ Lạc. Còn hồi nãy do ly dục sanh Hỷ Lạc, nó khác, nó không giống.

Bắt đầu Nhị Thiền nó mới Định sanh Hỷ lạc, còn cái Sơ Thiền nó chỉ do ly dục sanh Hỷ Lạc.

Sư Phước Nhẫn: Cách đây khoảng bốn, năm năm lúc con vô ngồi thiền, khoảng năm phút tự nhiên tim nó đập rất mạnh. Hồi đầu không có nghe, mà vô ngồi năm phút sau nghe phình, phình…​ Nghe rõ thật rõ, con giật mình không biết tại sao, mọi lần mình ngồi đâu có, sao bây giờ tự nhiên ngồi thời nào cũng nghe hết. Con trình thiền sư thì thiền sư nói “tiến bộ”. Ủa, bộ mình bệnh tim hay sao mà nghe nó “tiến bộ”? Nói vậy chứ hồi đó hằng ngày ngồi có nghe tim đập đâu, vô đây ngồi nghe tim đập là tiến bộ đó chứ. Con cũng không biết làm sao, con xin hỏi Thầy đây là tình trạng Tưởng hay là cái gì, lúc đó con đâu có Sơ Thiền hay cái gì đâu?

Trưởng Lão: Cái đó là Tưởng, bị Tưởng. Bởi vì trong khi Tưởng nó cũng thể hiện ra những cái điều kiện trong nội thân của mình nó có. Cho nên mình chưa có ly dục ly ác pháp mà tại sao có những cái này? Là Tưởng.

Sư Tuệ Tĩnh: Mình không nghĩ gì, tự nhiên nó nhảy à.

Trưởng Lão: Nó nhảy, mình không có tưởng ra, nhưng mà cái trạng thái Tưởng nó hoạt động ra, hiểu không? Bây giờ mình xét nè mình chưa ly dục ly ác pháp, giới luật mình chưa nghiêm chỉnh, mà tại sao nó lại có những cái này? Thì cái này là nó không phải là chính của cái Tâm Định đâu, mà chính Tưởng Định.

(06:10) Tưởng Định nó cũng làm cho mình thấy, nhưng mà nó là Tưởng. Bởi vì tâm mình chưa ly dục ly ác pháp. Bởi vì cái Ly dục - Ly ác nó pháp thuộc về Giới rồi. Mà Giới chưa thanh tịnh, mà sao lại có những cái trạng thái này thì mình đâm nghi. Vì vậy mà có khi được, có khi mất. Còn mình ly dục ly ác pháp thì nó được hoài. Bởi vì mình chủ động rồi.

Còn cái này, cũng như Sư có thời gian Sư thấy vậy, còn có thời gian Sư không thấy, cái đó thuộc về Tưởng. Cho nên mình xét rõ, cứ xét ngay cái Giới không thanh tịnh mà sao được cái này thì phải nói là Tưởng.

(06:41) Cho nên nó dễ lắm, đạo Phật nó dễ, nó có cái chuẩn hết. Thành ra mình cứ căn cứ vào được cái chuẩn đó thì mình biết được cái tu sai, tu đúng của mình. Mà mình không, bỏ giới luật rồi thì mình thấy, mình biết, tức là cây thước mà đo đó, mình không có cây thước đo.

Cũng như bây giờ mình muốn biết một vị Thiền sư đó tu chứng hay không, là mình lấy cây thước của Giới Luật mình đo thì mình biết ông đó là người tu đúng Phật giáo hay là không đúng. Mặc dù ông có thần thông, nhưng mà giới luật không đúng thì mình biết rằng ông này không phải. Mặc dù ông mang danh từ là Lạt Ma Phật giáo Tây Tạng, hay là Thiền tông Phật giáo Đại thừa gì đó, nhưng mà mình thấy ông giới luật không đúng là mình biết rằng ông này ngoại đạo, không phải Phật giáo.

Bởi vì Phật giáo là Giới Luật, “Giới Luật còn là Phật giáo còn”. Giới Luật còn tức là ông tu đúng, là Phật pháp còn. Cái câu nói đó có nghĩa là ông giữ gìn giới luật đúng thì Phật pháp còn là tại vì giới luật đó, ông còn ông giữ được, thì đó là Phật pháp còn. Mà giờ ông không giữ được thì Phật pháp trong ông không còn. Ông nói gì thì nói chứ ông không còn.

Cái nghĩa của nó như vậy, chứ không có nghĩa là Giới Luật còn là Phật giáo có chùa có này kia, người ta tu theo nhiều. Không phải. Mà cái nghĩa của Phật muốn nói là nếu mà ông giữ được Giới Luật thì Phật pháp trong ông còn, mà ông không giữ được Giới Luật thì Phật pháp trong ông không có. Không có thì tức là ông ngoại đạo. Ý ông Phật muốn nói vậy, tại chúng ta không suy ra cho kỹ. Chúng ta nghe nói thì như một lời thường, Phật nói như đúng như vậy. Phật giáo không có nhìn nó một cái hình tướng của nó. Hình tướng của nó như chùa này, tu sĩ đông này, hàng ngàn người…​

(08:25) Mà Phật giáo nhìn ở chỗ Giới Luật để nhận xét đoán nó là người tu đúng hay sai. Có vậy thôi, Phật giáo còn hay mất là ở chỗ Giới Luật. Mà cái người mà…​ Cho nên khi đức Phật mà di chúc thì mới nói: "Khi mà Ta nhập diệt, thì các vị Tỳ kheo hãy lấy Giới Luật và Giáo Pháp Ta làm chỗ nương tựa vững chắc mà tu hành, lấy chỗ đó mà làm Thầy mình, đừng có nương ai hết".

Thì rõ ràng là khi mà Giới Luật còn thì ông Thầy ổng sẽ dạy mình đi vào đúng chỗ ly dục ly ác pháp thì Sơ Thiền có. Mà Sơ Thiền rồi thì Nhị Thiền, Tam Thiền, đâu phải là chuyện khó đâu, phải không? Mà Giới Luật nó là thầy mình thì nó sẽ hướng dẫn mình đi đúng vào những cái Thiền Định đúng. Mà Giới Luật không đúng rồi thì không có làm sao mà hướng dẫn mình đi đúng lối được. Cho nên lấy ông thầy Giới Luật mà làm Thầy mình thì chắc chắn là đúng. Bao nhiêu Giới Luật của Phật giữ gìn nghiêm chỉnh, cách thức tu hành để tu sao cho đạt được Giới.

Mà hễ đạt được Giới thanh tịnh thì tức là tâm thanh tịnh. Tâm thanh tịnh thì nhập Sơ Thiền, tức là ly dục ly ác pháp. Nó đơn giản như vậy, chứ đâu có khó gì đâu. Mà chính mà khi mà mình tu tập mà mình dùng Pháp Như Lý Tác Ý mà cái tâm mình thanh tịnh được rồi thì cái pháp này nó sẽ sử dụng các định, nhập vô các Định, chứ không phải mình ngồi Thiền mà nhập Định được. Mình ngồi lại, mình ra lệnh nó vô, chứ không còn nữa…​ Bởi vì mình hồi đó mình muốn ly được nó, ly được tâm dục và ác pháp thì lúc bấy giờ cũng nhờ nó mà tác ý mà ly. Còn mình sống đúng Giới Luật là mình bắt buộc mình phải sống trong cái khuôn khổ đó để mà bắt buộc nó phải theo đó mà nó làm. Cái Pháp Hướng, tác ý, hướng tâm là bắt buộc nó phải theo đúng cái Giới Luật đó mà nó sống cho đúng.

(10:12) Cho nên hướng để cho nó sống, chứ không có gò bó ép buộc nó. Mà hướng cho nó bây giờ nó sống nó thích thú như vậy, đó là giải thoát của nó. Cho nên nó mới có giải thoát, còn nếu không mình bắt buộc mình sống trong Giới Luật một thời gian mà không có pháp tu rồi thì nó đổ vỡ hết. Cột nó không được đâu, nó sẽ bung ra, nó sẽ lén lút.

Bởi vì có một lúc mà Thầy đi bên Khất Sĩ, bên chư Tăng Khất Sĩ của tổ sư Minh Đăng Quang, Thầy đi với một số Khất Sĩ. Khi ở Chơn Không ra rồi, Thầy đi với hai vị Khất Sĩ. Qua bên đó coi thử coi cách thức người ta tu như thế nào, Giới Luật? Thật sự ra Thầy biết rằng họ hình thức, họ giữ Giới mà bên trong họ phạm. Thầy đến ở Sóc Trăng, đến ở sóc Sải, sóc Thôm, vô mấy cái Tịnh Xá của chư Tăng. Họ thì ăn một bữa, nhưng mà ban đêm nó nấu họ ăn thêm. Trời! Mấy sư mới vô đó, Thầy mới nói thiệt ra, Thầy nói nó đau lòng lắm, nhưng mà cái hình thức thiệt là gạt Phật tử, đúng. Là ban ngày thì làm cho thanh tịnh thật sự đúng cách, là đi xin đồ này kia, rồi đứng ôm bình bát. Thầy cũng ôm bình bát, nhưng mà tối đó thì mấy ông sai đệ tử riêng của mình đi mua này kia về nấu nướng rồi ăn tối như vậy. Rõ ràng là Thầy thấy thiệt là tệ, quá tệ. Thà là như bên Bắc tông nó ăn mấy bữa cũng được, mà người ta nói lên, không có làm cái xấu đó. Còn cái này cũng mang cái hình thức, che đậy như vậy mà bên trong làm chuyện tồi tệ quá.

Thầy không chấp nhận, Thầy bỏ đi liền. Chứ Thầy đến, tính khi mà rời khỏi Hòa thượng Thanh Từ thì Thầy thấy ở bên Khất Sĩ giới luật nghiêm chỉnh vì ngày ăn một bữa, sống đi xin ăn, thấy cái hạnh quá cao đẹp, cho nên Thầy đi qua đó. Mình đi qua đó, Thầy đi một vòng tới mấy cái Tịnh Xá hết rồi, Thầy thấy cái hình thức thôi, nó không có gì hơn. Thôi Thầy rời khỏi. Không biết là hồi đó mà Tổ Sư Minh Đăng Quang thì sao không biết, nhưng mà tại quý sư nhiều khi làm tội lỗi lớn quá, chỉ có hình thức che đậy. Thôi Thầy bỏ bên Khất Sĩ, Thầy không đi nữa, Thầy về tự tu thôi.

(12:20) Sư Tuệ Tĩnh: Từ đó Thầy mới về, Thầy mới lập ở đây?

Trưởng Lão: Mới lập ở đây, Thầy đi một thời gian rồi mới về đây mới cất cái thất ở đây tu.

Sư Tuệ Tĩnh: Rồi chừng đó Thầy mới nhập được bảy ngày thưa Thẩy?

Trưởng Lão: Ờ, trong cái thời gian mà ở đây suốt chín năm trời. Cái năm mà bước qua năm thứ mười thì mới có nhập được. Nhập được là trở về với cái Pháp Hướng. Nói chung là tâm mình nó cũng quyết tu, nó cũng nhuần nhã, nỗ lực trong chín năm trời ở trong thất mà tu pháp Tri Vọng của Hòa thượng. Chứ giờ đâu còn biết pháp gì nữa tu, chỉ có một pháp đó thôi.

Rồi tu như vậy, nhờ vậy, nhưng mà có điều kiện là nó sanh Tưởng quá nhiều, vì nó thần thông, phép tắc gì, nó đủ thứ, đủ loại. Thậm chí như nó có những cái trực giác, nó biết được ruột gan người ta nữa, nó hay lắm. Có lúc nó muốn làm thầy bói nữa, nó đi ra nó nói cái chuyện…​ Thành ra thấy nó kỳ lạ.

Nếu cuối cùng là Thầy bỏ hết, Thầy đi vào trong con đường Giới và vì vậy mà nó nhớ. Quý sư bây giờ nếu mà cảm thấy mình nó chưa có chủ động điều khiển từng bước một thì hãy trở lại điều khiển từng bước. Chứ đừng có để mà tu lềnh lềnh thì không được, nó sẽ dập chết mất đấy.

(13:29) Mình phải làm chủ, ngồi một phút, phải làm chủ một phút. Tức là mình vô đó thì mình hướng tâm, mình nhắc rồi thì tâm mình nó sẽ, cái khoảng thời gian mà một phút cái tâm nó dễ làm chủ lắm. Rồi từng đó mình tu tập, từng đó thì mình cứ dùng cái Pháp Hướng mình nhắc để cho tâm mình nó tập trung, nó gom vô cái hơi thở. Nó gom được rồi thì mình tăng dần, tăng dần lên. Chừng, Thầy nói chừng mười phút thôi, năm phút, mười phút là mình hướng tâm được, không cần tu dài hơn nữa. Nghĩa là cái tâm yên tịnh được thì mình hướng, mình xả được rồi.

(14:01) Chừng năm phút, mười phút là hai cái khoảng thời gian đó là được chứ không đợi đến ba mươi phút. Thì Thầy nghĩ rằng con người chúng ta tu tập mà để cho chúng ta được nhận thức yên lặng được, thân tâm trong mười phút nó yên lặng được, năm phút yên lặng được. Còn một hai phút đầu nó lao chao lắm, thì chưa được. Nhưng mà nó được chừng năm phút, mười phút là được rồi.

Thì lúc bấy giờ mình thấy mình không có dụng công nhiều, mà mình chỉ hướng tâm cái thấy nó vô, hơi thở ra vô, ra vô nhẹ nhàng đều đều. Khi mà cái hơi thở nó nhịp nhịp với cái tâm nó bám, thì hơi thở nó tự động nó thở đều đều, đều đều, tự nó. Còn bây giờ mình cứ hít thở thì mình không nhận ra cái sự đều đặn của hơi thở. Còn hễ nó bám thì tức là nó đều, đều. Tự nó cái hơi thở nó nhịp nhịp theo cái tâm của mình nó theo, theo, nó nương theo, nó không có rời ra. Thì lúc bấy giờ là cứ dùng Pháp Hướng đừng để cho nó vô lặng thôi, đừng có để sanh Tưởng thôi. Thì mình cứ dùng Pháp Hướng, thì lúc bấy giờ hiệu quả. Nội bao nhiêu đó tu một thời gian sau mình sẽ có kết quả.

Sư Phước Nhẫn: Mình phải bao lâu mới vô được cái đó thưa Thầy? Bây giờ mình điều khiển hơi thở cho nó quen đi. Khoảng bao lâu mình mới theo dõi hơi thở được?

Trưởng Lão: Bây giờ mình điều khiển cho nó gom, thì bắt đầu từ mình tu một phút, mình xả, mình nghỉ. Mình nghỉ rồi, mình mới đi kinh hành. Đi kinh hành tập cho nó tỉnh thức ở trong cái bước đi của mình, đặng cho nó quen, nó cũng tập trung thôi, chứ không có gì hết. Nhưng mà mình không cho tạp niệm, mỗi tạp niệm xen vô là mình gạt ra liền.

Mình gạt, đừng có để mình quán xét. Bởi vì người ta tu rồi người ta quán xét người ta xả. Còn mình người mới tu, đây là Tỉnh Thức thôi. Mới tập tỉnh thức, chứ đừng ở trong Chánh Niệm. Mình bỏ cái Chánh Niệm của mình ra đi, mà mình lấy cái Tỉnh Thức thôi, bởi vì mình tập từng phần. Chứ bây giờ Chánh Niệm Tỉnh Giác, cái Tỉnh Giác của mình thì mình chưa có mà mình lo mình ở trong Chánh Niệm thì không được. Mình phải ở trong cái Tỉnh Giác. Bây giờ mình tập Tỉnh Giác, thì mình lấy hơi thở, lấy hành động thân, thân nội, thân ngoại mình tập.

(15:55) Thì mình tập, thí dụ như bây giờ mình tập đi kinh hành cũng trong một phút, chứ đừng tập nhiều. Mình tập nhiều nó sẽ đi, vừa đi vừa loạn ở trong đó, không có được. Mình phải chủ động ở trong thời gian ngắn nhất là một phút. Còn nếu mà một phút mình chưa có làm chủ được, một phút coi vậy chứ nó cũng dài lắm, chứ không phải dễ đâu, thời gian coi vậy chứ mà cũng dài lắm.

Nếu mình chưa làm chủ được một phút thì ít ra mình cũng phải làm chủ năm hơi thở. Lúc bây giờ phải đếm hơi thở để căn cứ trong hơi thở để làm chủ. Tập dần đi lên, chứ không thể nào mà mình tu mà…​ Nhiều khi mình tu dài quá, thời gian dài quá rồi nó bữa thì được, bữa thì không, lộn xộn, nó mất cái sự làm chủ của mình. Còn cái này, phải ngồi vô là mày phải làm chủ, quyết định! Tức là mình phải ra lệnh mình như vậy. “Không tu thì thôi, hễ tu là phải làm chủ”. Mình ra lệnh vậy. Thì bắt đầu hít thở, là tập trung, hết sức nhiệt tâm với nó, chứ không phải tu chơi chơi đâu.

Bắt đầu hễ mình nhiệt tâm vậy thì bắt đầu nó, hễ khi nhiệt tâm mà nó gom được rồi thì nó bắt đầu nó an tịnh liền. Nó gom chưa được, nó không an tịnh; mà nó gom được nó an tịnh. Mà mình điều khiển như vậy, mình nhiệt tâm như vậy, thì hễ mình không chú ý nó thôi, chú ý nó là yên tịnh.

Cho nên tiếc là những người mà tu tập lâu, họ có cái sự chú ý yên tịnh được. Họ tập trung, họ gom vô cái được liền. Nhưng mà gom được liền thì lại rơi vào Định Tưởng. Tội cái chỗ đó, là tại vì họ đã kéo dài cái thời gian gom được lâu, rồi họ ngồi kéo dài cái thời gian ở trong đó, cho đến khi mà hỷ lạc nhồi họ bằng cách bồng lên, bồng xuống, thân họ lúc lắc đủ cách hết. Nhưng mà họ tưởng đó là cái thiền pháp, cái định pháp nó hiện tướng ra như vậy, chứ sự thật ra nó trật rồi. (17:32)

Thay vì cứ yên lặng, vừa thấy thân tâm yên lặng thì hướng tâm xả. Mà hướng tâm xả thì nó không rơi trong này được, vì nó động rồi. Mình Như Lý Tác Ý thì nó cứ yên lặng để mà tác ý Như Lý Tác Ý, tức là Chánh Niệm chúng ta có để mà chúng ta ly dục ly ác pháp rồi. Chánh Niệm của chúng ta bây giờ nó kèm vô với, nó câu hữu đó. Cho nên cái Định Chánh Niệm Tỉnh Giác là nó hai cái: cái Tỉnh Giác với cái Chánh Niệm, nó câu hữu với nhau lại, để nó kết hợp với nhau lại.

(18:04) Trong cái Định Niệm Hơi Thở thì Phật kết hợp cái Pháp Như Lý Tác Ý với cái hơi thở, nó rõ ràng ở trong đó. Nhưng mà nói về Thân Hành Niệm, mà đi kinh hành Phật không nhắc. Nhưng mà chúng ta biết rằng cái Tỉnh Thức này cũng phải dùng cái Chánh Niệm này. Lúc nào chúng ta cũng dùng đúng pháp thì nó mới khắc phục để mà ly tham, ly sân, ly si.

Thì mình phải thấy được cái kết quả của Thầy. Thầy nói bây giờ cứ, mình đừng có hiểu lung tung nhiều, mà ngay bây giờ là tập trung làm sao làm chủ được một phút. Mục đích của mình làm chủ được một phút, gom tâm được một phút.

Bây giờ cứ để đồng hồ đó đi, cho cái đồng hồ để đó. Bắt đầu bây giờ cái kim nó chỉ số mười hai, kim phút, kim dài nó chỉ số mười hai. "Bây giờ mày phải tu một phút". Dặn nó vậy rồi, cái thấy cây kim nó chỉ số mười hai, rồi bắt đầu hít thở. Cứ đếm hay hoặc là mình cứ để tự nhiên hít thở. "Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra”, nhắc vậy. Rồi bắt đầu nó chỉ lại đúng số mười hai, xả nghỉ, "Tao tập, tao làm chủ".

Sư Tuệ Tĩnh: Dầu mình có định thêm, nó có yên lặng thêm cũng nghỉ luôn?

Trưởng Lão: Cũng nghỉ luôn, nghĩa là làm chủ một thời gian nhắn thôi.

(19:22) Có gì không con? vậy hả…​ ờ…​ ờ, con cho ở đỡ nhà khách, nhà khách có ai ở không? Con cho ở nhà khách đi, rồi lát nữa Thầy ra Thầy tiếp (19:50)

Thì cứ tập như vậy đi, thí dụ như trong vòng cho một tuần lễ, mà lúc nào mình cũng làm chủ được hết. Mình muốn là được, muốn là được, thì gặp Thầy, Thầy dạy tới cho.

(20:06) Sư Tuệ Tĩnh: Dạ

Trưởng Lão: Nó chắc ăn à, bởi vì ở gần bên Thầy rồi. Mà từ cái bước căn bản này tới chừng đó nó sẽ đi nhanh lắm, thời gian thu ngắn lại.

Sư Tuệ Tĩnh: Còn mình ngồi lâu mà không có kết quả gì hết thì cũng mất công

Sư Phước Nhẫn: Như vậy là mình tập điều khiển chứ chưa phải theo dõi hả Thầy?

Trưởng Lão: Chưa, chưa theo dõi, tập điều khiển thôi.

Sư Phước Nhẫn: Rồi mình bỏ ra, mình ngồi chơi, vọng niệm mạnh quá thì mình đi kinh hành…​

Trưởng Lão: Đi kinh hành, nhớ vậy đúng rồi đó.

Sư Phước Nhẫn: Hết vọng niệm trở lại ngồi. Trong lúc đi kinh hành có vọng niệm thì mình cúp nó thôi?

Trưởng Lão: Cúp, xả nó.

Sư Phước Nhẫn: Khỏi tu Định Vô Lậu.

Sư Tuệ Tĩnh: Mình xả, mình nghỉ, mình xả kêu là gì? Dạ, kêu bằng thư giãn.

Sư Phước Nhẫn: Không có xài Chánh Niệm.

Trưởng Lão: Không có xài Chánh Niệm.

Sư Phước Nhẫn: Chỉ Tỉnh Giác thôi.

Sư Tuệ Tĩnh: Bắt đầu tập lại từ đầu đi Thầy.

Trưởng lão: Bắt đầu, từng phần, từng phần đặng cho mình nó từ đó mình căn bản lại. Mình thấy có căn bản này rồi, bắt đầu mình câu hữu, kết hợp lại thì nó mới được. Chứ bây giờ mình kết hợp một cách lềnh lềnh như vậy thì không được. Dậm chân mất.

Sư Tuệ Tĩnh: Dạ, thấy nó lu bu quá.

Sư Phước Nhẫn: Mấy hôm rày mình tập thấy có kết quả, con làm mười hơi thở thư coi, thấy mười hơi thở nó êm, không có sao.

Bởi vì trong sách có nói, sách An Ban Thủ Ý, tập mười hơi thở, cách đây mấy bữa con tập thử mười hơi thở, con thấy không có vọng niệm. Nhưng mà giờ để đồng hồ một phút thì coi nó ra sao, mười hơi thở đâu được một phút.

Trưởng lão: Đâu được, chưa được. Cho nên mình tu một phút đi, mình ráng thêm, một phút thôi. Chứ thực sự ra nếu mà một phút mình còn vọng niệm thì mình tu chỉ năm hơi thở hay là mười hơi thở thôi, chứ không có được hơn.

Phải lấy cái thời gian tiêu chuẩn ngắn nhất cái sức của mình, tức là đặc tướng của mình.

Hồi xưa mà Thầy lên Chơn Không Thầy tu, là Thầy có một cái sức nhiếp tâm nó cực kỳ là hơn người ta hết, mới vô tu mà ngồi ba mươi phút không vọng tưởng. Nghĩa là Thầy nương hơi thở, hơi thở ra, hơi thở vô, không vọng tưởng.

(22:04) Bởi vì hồi mà ở chùa, Thầy ở chùa bên Tịnh Độ, quý thầy đã dạy Niệm Phật, Thầy đã niệm Phật dữ tợn lắm, cho nên nó cũng được nhất tâm đó, chứ không phải không. Cho nên khi mà qua Thiền, nương vào hơi thở thấy nó cũng nhất tâm dễ dàng lắm. Như vậy là rõ ràng nó cũng có cái căn bản chỗ đó, mà có thể mình dùng Pháp Hướng sau này nó tiện lắm. Bây giờ mình không được cái chỗ này thì mình phải tập cho được chỗ này.

Thì quý Sư bây giờ mình thấy mình, mình biết mình chứ, mình không có nên mà che đậy nó. Mình phải biết mình ở chỗ nào, cái đặc tướng của mình ở chỗ nào. Đối với cái pháp này thì mình sẽ mười hơi thở, hay là hai mươi hơi thở, hay là một phút, hai phút, ba phút, mình phải biết rõ cái sức của mình. Chứ còn mình quá sức thì coi như bữa được, bữa không, thì cái đó quá rồi. Có khi nó được, có khi nó ba mươi phút không có vọng tưởng, có khi thì vô năm hơi thở nó cũng có vọng tưởng, thì cái chuyện đó là mình không làm chủ rồi.

Mà cái mục đích mình tu tập là tập làm chủ, chứ không phải là tập như vậy. Tập làm chủ, nó phải được, luôn luôn được.

Sư Phước Nhẫn: Trong thời gian này con có được đọc cuốn Đường Về Xứ Phật của Thầy, hay là nghỉ đọc luôn?

Trưởng Lão: Không, theo Thầy thiết nghĩ cứ hỏi Thầy tu thôi, hơn là đọc. Bởi vì mình đọc nó không bằng cái mình hỏi trực tiếp qua cái chỗ tu. Mà cái chỗ tu người ta dạy cho mình có căn bản đi từng bước, từng bước. Còn cái mình đọc trong đó là mình hiểu tổng quát, nó mênh mông đủ thứ. Coi như là mình thấy cái nào nó cũng tu được hết, nó lộn xộn ở trong đầu của mình, rồi không biết…​ Đọc rồi, thật sự mình đọc bộ sách rồi mình không biết mình tu cái gì? Cái nào mình thấy nó cũng hay, cũng được hết, không biết tu cái gì? Còn trái lại bây giờ có người Thiện Hữu Tri Thức, người ta dạy mình thì mình cứ bắt đầu cái gì người ta dạy mình thì mình làm cái nấy thôi. Mình chẳng biết cái bước đi tới nó sẽ như thế nào, mình chỉ tin tưởng người đó dẫn mình đi.

Sư Tuệ Tĩnh: Mình chỉ biết ông dẫn mình đi, mình chỉ biết ông dạy tới đây thì biết tới đây thôi.

(23:58) Trưởng lão: Tới đây thôi, mình cứ làm cái này cho được cái này rồi thì người ta dạy tới, dạy tới, dạy tới…​ Thì cái đó là sẽ tiến lắm. Chứ còn mình biết mênh mông rồi tới chừng đó thôi, nó khó lắm.

(24:08) Sư Phước Nhẫn: Hôm rày con đọc cuốn Đường Về Xứ Phật, cuốn VII của Thầy đó, có mấy cái thắc mắc về Nhị Thiền, Tam Thiền, Tứ Thiền, bữa nay tính hỏi…​ Thôi.

Bây giờ hỏi Tam Thiền còn Tầm Tứ hay không? Trong Tam Thiền mười tám loại Hỷ Tưởng là mười tám loại Hỷ Tưởng gì? Thêm cái nữa lúc tịnh chỉ hơi thở thì mình đâu có biết gì, mà muốn biết thì phải hướng, thí dụ cái thân này nó mất đi thì mình dùng chỗ nào mà hướng được? Bộ não cũng chết queo rồi thì làm sao mà hướng? Con có nhiều cái thắc mắc lắc nhắc như vậy.

Trưởng Lão: Thật sự ra thì bây giờ thắc mắc cái đó là mình thắc mắc cái ngoài cái sức của mình, để mình hiểu chơi, chứ không thực tế.

Bởi vì thực sự ra cái hơi thở là nó thuộc về thân hành, mà diệt Tầm Tứ của mình nó thuộc về khẩu hành. Còn mình nhập tới Diệt Thọ Tưởng Định hay Diệt Tận Định thì nó là ý hành. Ý hành nó thuộc về bộ óc, còn cái thân hành nó chỉ hơi thở thôi. Cho nên trong khi hơi thở tịnh chỉ, chứ cái bộ óc của mình chưa tịnh chỉ, cho nên mình không như người chết.

Vậy mà nhập Diệt Thọ Tưởng Định, ý hành nó ngưng, mà người ta không diệt cái thân được, nó không hoại diệt được đâu, nó sẽ có cái từ trường của cái định đó, nó sẽ bảo vệ cái thân. Nó cũng giống như người chết vậy, nó toàn bộ, nó ngưng hoạt động hết mà. Nhưng mà nó có cái từ trường riêng của cái định đó.

Còn cái Tứ Thiền thì nó không có cái từ trường riêng của nó, cho nên nó còn cái bộ óc hoạt động, vì vậy mà chúng ta hướng tâm.

Sư Phước Nhẫn: Còn trạng thái Diệt Thọ Tưởng Định không có hướng tâm luôn?

Trưởng Lão: Không có hướng tâm à.

Sư Phước Nhẫn: Coi như số không…​

Trưởng Lão: Nó số không hoàn toàn, bởi vì cái hoạt động của bộ não không còn, ý căn không có. Cái ý căn mình là cái bộ óc của mình, bộ não.

Có người nói ý căn là cái tâm, cái tim của mình là trật. Cho nên nhãn căn là con mắt, phải không? Ý căn là bộ não, nhĩ căn là lỗ mũi, thiệt căn là cái lưỡi của mình, thân căn là cái thân của mình. Nhưng mà cái ý căn là cái bộ não, quan trọng là chỗ ý căn.

(26:05) Sư Phước Nhẫn: Diệt Thọ Tưởng Định là coi như không còn gì hết, không có đi tái sanh gì luôn?

Trưởng Lão: Không còn gì hết…​ Nó coi như tiêu luôn…​

Sư Phước Nhẫn: Mất luôn, cũng như con đọc mấy cuốn sách nói mấy cái xác trong cái bọng cây, người dân họ đốt làm củi, họ nhìn thấy ông đó ló ra, ông tỉnh dậy, người ta mới hỏi ổng…​ Người đó, người đó làm sao, kể như mấy đời rồi, ổng cũng nhập cả trăm, hai trăm năm gì đó…​

Trưởng Lão: Diệt Thọ Tưởng Định nó đó, đốt không cháy à.

Sư Tuệ Tĩnh: Hỏi lại câu chuyện thì mấy ông già kể lại cái ông đó, ông đó hồi xưa, cách đây mấy đời rồi. Ủa sao vậy…​ Mấy trăm năm chứ ít đâu…​

Trưởng Lão: Nó đâu phải ít đâu, cả ngàn năm nó cũng. Đốt không cháy, đâm không lủng. Cái Diệt Thọ Tưởng Định nó có cái từ trường nó bảo vệ cái thân nó dữ lắm, không ai làm gì được nó hết.

Sư Phước Nhẫn: Thành ra còn ở đó chứ không đi đâu hết trơn.

Phật tử 3: Còn ở đó, nó không đi đâu, nó không mất, không hoại diệt nó được…​

Sư Tuệ Tĩnh: Nhưng mà không được vào Niết Bàn.

Trưởng Lão: Nó không vào Niết Bàn, nó ở trong cái trạng thái…​

Sư Tuệ Tĩnh: Đâu có làm cái gì đâu, không làm được cái gì…​

Trưởng Lão: Nó diệt Thọ Tưởng Định nó diệt luôn.

Còn cái Tứ Thiền nó vào Niết Bàn được, nó hoại diệt, nó diệt cái thân nó, nó bỏ cái thân nó được. Người mà nhập Tứ Thiền thì tự tại sanh tử, họ hướng tâm họ đưa họ đi, bởi vì họ còn giữ được. Chứ cái tâm của họ, cái Thức của họ giữ. Cái Thức của mình, thay vì mình chết rồi, nó bị hoại diệt theo cái Thân Ngũ Uẩn của mình.

Nhưng mà cái người nhập Tứ Thiền họ giữ được cái Thức. Họ giữ được cái Thọ, cái Hành với cái Thức. Còn cái Sắc với cái Tưởng họ diệt. Bởi vì họ diệt, họ mới nhập được Tứ Thiền. Mà Tứ Thiền thì họ giữ cái Thức. Cái Thức, cái Hành, cái Thọ, ba cái này họ giữ lại. Cho nên họ hướng tâm, hướng là động mà, tức là Hành rồi đó, cho nên cái Hành của họ còn hoạt động. Còn cái Thọ là họ còn cảm giác, chứ không phải mất. Mặc dù thân họ hoại diệt hết, nhưng mà…​ Bởi vì khi mình ngủ chiêm bao đó, mình thấy lửa cháy, mình thấy nóng, nhưng mà nó không bỏng thân mình. Rõ ràng là thân mình không có cảm giác cái kiểu đó mà cái Tưởng cảm giác.

(28:06) Sư Phước Nhẫn: Mắt thấy làm sao xả được thưa Thầy? Tức là vô Diệt Thọ Tưởng Định không có Ý luôn…​

Trưởng Lão: Không có Ý luôn, tức là mình không có xả đâu. Nghĩa là nó, thí dụ như ai làm cái gì nó động là nó bung ra thôi, nó xả ra. Còn không ai làm động nó thì nó nằm hoài đó à. Nó nằm cả triệu năm cũng chưa…​

Sư Tuệ Tĩnh: Cái đó là Diệt Thọ Tưởng Định?

Trưởng Lão: Diệt Thọ Tưởng Định.

Sư Phước Nhẫn: Thế là mình hết xả luôn…​

Trưởng Lão: Hết xả đó. Còn cái kia người ta còn cái Ý, cho nên người ta tác ý ra…​

Sư Phước Nhẫn: Mấy kỳ đầu Thầy nhập thử rồi sao Thầy xả?

Trưởng Lão: Bởi vậy Thầy mới nói Thầy không có đủ cái duyên để mà nhập Diệt Thọ Tưởng Định. Còn nhập vào Diệt Thọ Tưởng Định thì mình phải hướng tâm nhắc nó: "Nhập vào Diệt Thọ Tưởng Định một tuần lễ rồi xả ra thử coi", dặn nó trước. Chứ không khéo nó không biết đâu, nó nằm luôn ở trong đó thì…​

Sư Phước Nhẫn: Dặn người khác lại kêu mình.

Trưởng Lão: Còn không thì mình phải dặn người khác, phải đến đó, phải rung chuông, đập trống cho dữ đó, làm động nó bung ra. Mình dặn người ta, chứ còn không thì người ta cũng bỏ luôn, người ta chôn mình luôn. Phải dặn trước, còn không thì mình phải hướng tâm: "Bây giờ nhập thử Diệt Thọ Tưởng Định bảy ngày đêm thử coi, nhập rồi ra nha”, dặn nó vậy nó ra. Chứ còn mình không có hoạt động được nữa.

(29:17) Thậm chí như Thầy nói cái Nhị Thiền thôi, cái Nhị Thiền không đơn giản được đâu. Nó diệt Tầm Tứ rồi, tức là mình không tác ý ra được nữa, mình cũng không ra được nữa. Cũng phải nhờ cái lệnh truyền, bởi vậy sau này phải học những cái này hết, chứ còn không khéo mình vô rồi mình ra không được, chết luôn ở trỏng. Cái Nhị Thiền thôi, bảo: "Diệt Tầm Tứ nhập Nhị Thiền". Nó diệt rồi, nó không tác ý ra, nó ở trong đó luôn, nó ngồi đó. Nó cũng nghe, thấy, biết mà nó không nói gì được hết à. Nó không tác ý ra được. Nó còn biết, chứ không phải như Tứ Thiền. Nó còn biết, tất cả mọi cái nó còn thấy hết mà, nó đâu có gì. Nhưng mà có cái là nó không tác ý ra được thôi. Nó không tác ý ra được thì nó không xuất ra được. Cho nên phải dặn nó thôi.

(29:58) Sư Phước Nhẫn: Như người bị cùm.

Trưởng Lão: Nó như vậy đó, nó vô đó nó diệt Tầm Tứ. Đã nói diệt mà, diệt thì nó không tác ý ra được nữa. Tầm Tứ…​ nó không suy nghĩ gì được nữa, không tác ý ra được nữa. Mà lúc bấy giờ mình không suy nghĩ được thì làm sao mình tác ý ra được.

Sư Phước Nhẫn: Ở Tam Thiền còn Tầm Tứ không thưa Thầy?

Trưởng Lão: Tầm Tứ ở Tam Thiền đâu còn, bởi vì Tầm Tứ diệt rồi mới vô Tam Thiền được. Bởi vì nếu mà không ở Nhị Thiền thì không làm sao mà nhập Tam Thiền được. Bởi vì ba cái Thiền này nó là một loạt với nhau.

Khi mà Tầm Tứ nó diệt rồi thì cái Tưởng nó mới xuất hiện. Tưởng nó xuất hiện mới ly Hỷ, Tưởng Hỷ, đó mới ly Hỷ. Còn nếu mà Tầm Tứ không diệt thì Tưởng nó đâu có xuất hiện thì làm sao mà gọi Tam Thiền được.

Cho nên mình phải diệt Tầm Tứ, ở trong trạng thái Tầm Tứ đó mình ly nó ra, mình xả cái này ra. Để rồi mình mới ở trong cái chỗ mà đường dây hơi thở, mình mới dùng Pháp Hướng, mình tác ý ra. Chứ còn mình ở trong Nhị Thiền là mình tác ý sao được? Cho nên mới Xuất Nhị Thiền mới nhập Tam Thiền, mình phải ra khỏi cái Nhị Thiền, chứ mình ở trong đó mình đâu có tác ý được. Mình không tác ý được, làm sao mình xả được cái Hỷ Tưởng. Mà mình biết mình nhập Tam Thiền được là mình biết tịnh chỉ được Tầm Tứ rồi. Tức là dừng được Tầm Tứ rồi, mình biết rồi. Cho nên bây giờ mình phải ra, nương vào hơi thở để cho cái tác ý mình có. Nương vào đường dây hơi thở, bắt đầu đó mình ở trên hơi thở. Thì ở trên hơi thở mà mình đã diệt Tầm Tứ rồi, thì tức là ly dục ly ác pháp mình cũng ly rồi. Thì cái Thiền thứ nhất là cái Sơ Thiền, cái Nhị Thiền mình biết rồi. Thì bây giờ mình ở trên hơi thở thì nó là trạng thái của hơi thở có tác ý, có Tầm Tứ đàng hoàng, nhưng mà nó không phải Nhị Thiền, không phải Sơ Thiền. Mà nương vào hơi thở để rồi bây giờ mình mới xả, mình mới dùng Pháp Hướng mà mình ly Hỷ, mới xả mười tám loại Hỷ Tưởng. Thậm chí như nó có Ngũ Thông Tưởng ở trong đó đó, xả luôn đó, chứ không xài cái thứ Thần Thông Tưởng đó nữa, xả luôn. Nó có trực giác, nó có này kia, xả luôn hết. Thì do đó bây giờ đó, thì mình dùng cái Pháp Hướng mình sử dụng, sử dụng cho nó hết. Nó hết rồi thì bắt đầu mình thấy nó tỉnh bơ, nó không có buồn ngủ đâu.

(31:55) Lúc bấy giờ nó không ngủ, nó không ngủ thì nó không chiêm bao. Còn mình tập mất ngủ là mình bị bệnh. Còn chỗ mình cứ hướng, mình xả hướng, xả hướng, xả…​ Cho nên nó tỉnh suốt đêm, suốt ngày nó liên tục. Mình thấy nó không buồn ngủ, không gì hết mà cơ thể nó bình thường, nó không mệt mỏi gì hết, thì biết rằng nó đã ly Hỷ hết, tức là nó hết chiêm bao rồi.

Mình nằm xuống như vầy đó, bắt đầu đó, mình thấy nó tỉnh bơ nó không có ngủ, biết nó không chiêm bao. Nó không chiêm bao tức là nó không ngủ. Nó không chiêm…​ Nó không ngủ rồi, bây giờ đó mình mới ra lệnh: "Diệt Tầm Tứ nhập Nhị Thiền" thì bắt đầu nó diệt Tầm Tứ nhập Nhị Thiền, thì bắt đầu đó mình ra lệnh. Mình ra lệnh diệt Tầm Tứ rồi, thì bắt đầu đó, nó ở trong cái Nhị Thiền, cái trạng thái diệt Tầm Tứ rồi. Thì bắt đầu bây giờ mình qua bên đây mình bảo, mình ra lệnh, mình ra hơi thở mình xuất cái Nhị Thiền mình ra hơi thở mình mới bảo; "Ly tất cả mười tám loại Hỷ Tưởng, nhập Tam Thiền", cái bắt đầu nó nhập Tam Thiền, thì tịnh chỉ Tầm Tứ luôn. Ở trong cái này nó không tác ý ra được, nó hết tác ý ra. Bắt đầu bây giờ ở chỗ này đó mới là tịnh chỉ hơi thở nhập Tứ Thiền.

Bởi ba cái định này nó là định rồi, nó đi một loạt với nhau. Cái Nhị Thiền, cái Tam Thiền và cái Tứ Thiền là nó một loạt với nhau. Từ cái chỗ mà Tứ Thiền này nó mới hướng tới Tam Minh mới được.

(33:15) Mà khi mình bỏ thân ở chỗ Tứ Thiền rồi, thì tức là mình không mất mình. Tức là mình muốn đưa cái Thức mình đi tái sanh chỗ nào đó. Cái mầm mống mà tái sanh nó đã diệt rồi. Tức là cái tâm tham, sân, si, cái nghiệp lực của mình đã bị diệt rồi, nó không còn nữa.

Cho nên vì vậy nó còn cái lực Đạo, cái lực Đạo là cái Pháp Hướng của mình, mình ra lệnh nó đưa đi. Mình muốn tái sanh, ví dụ như mình muốn tái sanh thì mình phải quan sát, mình dùng cái Thiên Nhãn Minh mình quan sát, coi cái chỗ nào mà mình tương ưng để mình độ chúng sanh, thì mình sẽ hướng tâm đi đến chỗ đó liền. Tái sanh lại trong cái nhà đó liền, để mà sanh lên, để mà độ người tu hành.

(33:53) Mình ra lệnh là nó đi à, ra lệnh nó tái sanh. Mình biết cái thời gian nào…​ Bởi vì khi mà cái Thiên Nhãn Minh mà mình có rồi, thì cái không gian này nó không có trải dài. Cho nên bây giờ ví dụ mình tái sanh ở bên Mỹ, bên Tây đều là ở tại chỗ sự hướng của mình.

Còn cái Túc Mạng Minh cái thời gian nó không có, mà mình đã thực hiện Túc Mạng Minh rồi, cho nên vì vậy mình biết cái thời gian này, là cái người này sẽ sinh con, hay hoặc là người này sẽ có bào thai. Mình biết liền và cái duyên của mình nó ở chỗ nào mình sẽ đưa cái tâm của mình để vào cái duyên đó để mà độ chúng sanh.

Sư Tuệ Tĩnh: Lúc đó là mình đã đi tịch diệt rồi thưa Thầy?

Trưởng Lão: À mình đã…​ Coi như là mình bỏ cái thân này rồi đó. Bây giờ đó mình mới đưa minh đi tái sanh. Còn mình không tái sanh thì mình sẽ vào Niết Bàn vĩnh viễn, coi như mình ở trỏng vĩnh viễn.

Còn như bây giờ mình muốn như thế này nữa, bây giờ tái sanh nó sẽ thành một đứa trẻ thì nó khó lắm. Bây giờ đó mình sẽ sử dụng. Bây giờ có một người nào họ làm Tổng Thống, cái ông đó đương làm Tổng Thống. Bây giờ cái ông đó còn tuổi thanh niên, mới chừng ba mươi tuổi mà vừa lên làm Tổng Thống Mỹ. Mình muốn đem Phật giáo cho nước Mỹ, bằng cách là mình thực hiện làm Tổng Thống. Lúc bấy giờ mình hướng tâm về đó, thì cái ông đó không mất cái gì hết, hoàn toàn mình…​ Chỉ cái trí tuệ của ổng, bây giờ ổng thích Phật giáo thôi. Ổng muốn tập trung làm sao cho Phật giáo cho tốt. Ổng nghiên cứu về kinh sách Phật giáo, nghiên tới đâu ổng thông suốt tới đó hết. Bắt đầu ổng nghĩ là phải làm thế này, thế khác. Thì đó là mình thị hiện qua vị Tổng Thống.

Sư Tuệ Tĩnh: Cái đó là thị hiện.

Trưởng Lão: Thị hiện, thị hiện qua. Thầy nói khi mà mình có Thiên Nhãn Minh, túc Mạng Minh, lậu Tận Minh rồi, thì mình sử dụng cái này, mình thấy dễ dàng vô cùng.

Cũng như bây giờ Thầy sử dụng qua Sư, thí dụ như vậy đó. Bắt đầu Thầy sử dụng qua Sư, Thầy nhập vào trong cái Tứ Thiền rồi, Thầy hướng tâm. Bây giờ Thầy bỏ cái thân này đi, Thầy nói: "Bỏ cái thân này đi để qua Sư Tuệ Tĩnh". Thì trong khi Sư Tuệ Tĩnh, cái Thức của Sư Tuệ Tĩnh hồi nào tới giờ nó vậy, nhưng mà khi Thầy đã đưa cái Thức, cái Thức là cái trí tuệ, làm cho Sư Tuệ Tĩnh không còn như hồi xưa nữa…​

(36:02) Sư Phước Nhẫn: Như ma nhập…​

Trưởng Lão: Y như ma nhập vậy đó, nó thay đổi vậy đó.

Sư Phước Nhẫn: Lúc đó không phải Sư Tuệ Tĩnh nữa…​

Trưởng Lão: Không phải Sư Tuệ Tĩnh. Người ta vẫn kêu Sư Tuệ Tĩnh, nhưng mà cái hoạt động, cái cách thức giảng Đạo nó khác. Nó thông minh hơn, nó đủ cách, mà nó nhập định đồ…​

Phật tử: nó thông minh hơn…​

Sư Phước Nhẫn: Dễ hơi là vô bào thai…​

Trưởng Lão: Vô bào thai nó phải trải qua cái thời gian. Còn cái này, người ta đã sẵn có, nó đang phát triển rồi, mình chỉ chuyển qua một cái Trí của mình qua bên đó thôi, thì người ta sẽ sử dụng được.

Sư Phước Nhẫn: Lúc đó là mình nằm ở trong cơ thể đó luôn.

Trưởng Lão: Ở trong cơ thể luôn, hoạt động luôn, coi như điều khiển bằng cái trí. Bởi vì cái Thức của mình mà mình giữ, tức là cái Trí. Mà vì mình giữ được cái Trí này nó bằng cái Đạo Lực Pháp Hướng Như Lý Tác Ý. Nếu không có cái Đạo Lực thì không giữ được nó đâu.

Mình đưa nó đi, tức là mình hướng tâm. Mà đưa nó đi lại chỗ khác để thực hiện cái Trí của cái người đó. Bởi vì cái người đó cái Trí họ, cái Thức của họ nó mù mờ. Mình đưa cái Trí, cái Thức của mình vô thì họ phải sáng suốt, họ thay đổi.

Cho nên nó đâu có gì đâu, cái bộ óc cũng là bộ óc y như thường. Nhưng mà khi mà đưa vào đó thì nó chỉ người ta cần, người ta làm cho bộ óc đó hoạt động cái số Thần kinh nào đó. Người đó họ chỉ có số tế bào não của họ, họ nằm im lìm, họ chưa hoạt động.

Tại vì họ tu tập chưa có tới, họ không hoạt động được cái này. Khi mà người ta hướng tâm đến đó thì nó hoạt động cái này. Bộ não của họ hoạt động, cái điều đó thì nó giống như cái ông mà đã tu chứng rồi chứ gì. Coi như người ta mượn bộ não của người khác người ta hoạt động, chứ không có gì.

Còn bây giờ mình tái sanh làm chú nhỏ, mình sanh ra nó lâu lắm, mất thì giờ.

Sư Tuệ Tĩnh: Dạ

Trưởng Lão: Cho nên Thầy cũng nghĩ rằng, cuộc đời Thầy mà làm chưa xong cái Giáo Trình Đạo Đức Nhân Quả, và cái Trung Tâm An Dưỡng nó chưa xong, cái Bệnh Viện Từ Thiện chưa xong để giúp cho con người thì Thầy có hai đường phải đi.

Cái đường thứ nhất là Thầy đã chọn là cái đường mà tìm một cái người nào đó, mình chỉ khơi dậy cái bộ óc của họ thôi. Nghĩa là mình nhập qua đó để mình khơi dậy cái bộ óc của họ, để bắt đầu họ làm việc. Sẵn họ có cái địa vị, cái thế thần của họ, họ làm việc dễ hơn.

(38:10) Còn mình tái sanh một đứa bé, mà trong cái môi trường phải lớn lên rồi đi học này kia…​ Mặc dù là mình thần đồng đi, nhưng mà nó còn trải qua thời gian dài…​

Sư Tuệ Tĩnh: Mấy chục năm.

Trưởng Lão: Nó lâu lắm, còn giờ ta sẵn rồi, thì mình mượn đó mình xài…​

Sư Phước Nhẫn: Ảnh hưởng đến cái mạng đó không thưa Thầy?

Trưởng Lão: Lẽ đương nhiên là khi mà Thầy qua đó rồi thì ảnh hưởng đến thân mạng của họ. Toàn bộ coi như là cái thân mạng của họ đều qua cái sử dụng của Thầy hết rồi. Họ không còn sử dụng cái tạp niệm, cái phàm phu của họ nữa.

Thì cho nên toàn bộ cái thân của họ là hoàn toàn họ tạm biệt hết

Sư Phước Nhẫn: Cái nghiệp lực của họ làm sao?

Trưởng Lão: Cái nghiệp lực của họ. Tức là coi như là cái nghiệp lực của họ khi mà họ tạo đó, khi mà Thầy chuyển qua đó thì cái nghiệp lực của họ nó chiêu cảm đi tái sanh, coi như họ chết. Thầy chỉ mượn cái thân xác của họ, Thầy làm việc Phật pháp, còn họ coi như. Tức là họ phải lìa ra, cái nghiệp đó nó phải lìa ra.

Sư Phước Nhẫn: Như vậy có trái luật không thưa Thầy?

Trưởng Lão: Đây nó nói, thật sự ra thì nó phải…​ Thí dụ như biết rằng cái người này họ sẽ, phước báo của họ đến đó là hết, nó không trái luật.

Chứ còn người ta chưa hết mà mình mượn như vậy kể như là không được.

Bởi vì Nhân Quả người ta hết, nếu mà không thì xe đụng người này cũng chết thôi. Nó phải tương ưng, nó phải đúng lúc, mình mới mượn được. Chứ khi không mình mượn thì không đúng.

Người ta bị xe đụng, người ta chết thì người ta cũng bỏ thôi. Mà thay vì bây giờ cái vị trí của người này làm Tổng Thống mà để chết như vậy thì uổng. Thay vì Phật pháp đang cần thiết cái này, mình hãy mượn cái này và vị vậy mà cái thân của họ, thì coi như là cái thân của họ mình mượn, chứ sự thật cái thân họ đã chết. Cái nghiệp lực họ đi tái sanh trở lại.

Sư Phước Nhẫn: Vậy cũng như là con nghĩ như vậy, ví dụ như mình mượn, mình mượn họ thì là phước báo của họ hết thì mình mượn được. Do phước báo họ hết thì làm sao họ làm Tổng Thống nữa, nó mất Tổng Thống rồi.

Trưởng Lão: À, không cái phước họ hết, nhưng mà vì mình muốn mượn cái này để làm, cho nên cái vị trí của mình nó còn. Bởi vì họ hết cái phước Tổng Thống rồi. Nhưng mà vì cái phước của mình là cái phước nó Vô Lậu, cái phước nó vừa Hữu Lậu, Vô Lậu, nó vĩ đại lắm.

(40:04) Thay vì mình phải đi từ…​ Mình muốn, thí dụ bây giờ Thầy muốn sanh vào cái gia đình này trở thành đứa trẻ, lớn lên thì đứa trẻ này phải học tập để thành một vị Tổng Thống. Thí dụ Tổng Thống Mỹ, thì Thầy phải tạo…​ Thầy là người tu hành có đủ phước rồi, tức là cái này nó quá dễ đối với Thầy chứ gì?

Bây giờ chỉ cần sanh, Thầy biết rằng cái đứa bé này sanh ra, nó sẽ lớn lên, nó sẽ được lồng ở trong khuôn học tập như thế nào, thì nó sẽ là làm Tổng Thống của nước này. Bởi vì cái thời gian đối với người tu, người ta thấy rất rõ. Người ta mượn cái này, người ta làm cái chuyện này. Cho nên vì vậy mà khi người ta hướng tâm đến đây, sanh ra đứa nhỏ này thì cái thời gian nó còn dài quá.

Rồi bây giờ cái ông này làm Tổng Thống, ông hết cái phước Tổng Thống của ông rồi. Nhưng mà khi Thầy thế vô để làm cái chức Tổng Thống này, để mà làm Phật pháp, thì cái dân tộc này nó phải có duyên với Phật pháp đó. Chứ nó không duyên thì cũng mượn không được đâu.

(00:00) Trưởng Lão: Sai lệch. Nó không bị làm như cái người Phật tử phàm phu hung dữ như một con thú vật, nó trở về cái con người thật sự. Nó còn một cái quả nữa. Tu tập trên đây thì sẽ được những bảy cái quả lận. Nghĩa là nó có kết quả là bảy cái quả của nó chứ không phải là một cái quả. Sự tu tập mà như hồi nãy cái bài mà Định Niệm Hơi Thở nó đem lại cái quả của nó như vậy, nó làm chúng ta tiến tới cái Thiền Định rất dễ. Bảy quả của nó, cái quả thứ nhất là Thắng trí, nó sẽ đoạn diệt được năm Hạ Phần Kiết Sử. Nghĩa là phải nói rằng mười phần Kiết Sử nhưng mà kết lại thì chúng ta sẽ thấy Thất Kiết sử. Nhưng mà nó sẽ diệt được năm Hạ phần kiết sử. Định Niệm Hơi Thở đó nó diệt được năm Hạ Phần Kiết Sử.

Cái trạng thái, thường thường cái người đó họ được ở trong trạng thái của cái tâm thanh thản của họ, chứ không phải là nó mất tiêu đâu. Họ thường thường, họ cũng có thanh thản ở trong tâm của họ, cho nên họ cũng vẫn đạt được bát Niết Bàn.

Rồi cái quả của họ, trong hiện tại thì nó cũng sẽ có những cái Niết Bàn nó hiện tướng ra, nhưng mà cái Vô hành Niết Bàn. Nghĩa là có lúc nó ở trong cái vô thức của họ, nó cũng có cái trạng thái nó làm cho họ rất là an ổn, gọi là Vô Hành Niết Bàn.

Rồi Ngũ Hành Niết Bàn. Nghĩa là bình thường trong những hành động hàng ngày của cái người này nó có những cái hành động, mà cái hành động mang đến cho họ có cái niềm vui. Cái niềm vui đó là cái niềm không tham, không sân, không si, không giận hờn. Nó có cái trạng thái gọi là trạng thái giải thoát của họ. Mặc dù nó không được thường xuyên, nó không được sống thường nhưng mà quả đó nó vẫn có đối với người mà tu Định Niệm Hơi Thở. Hoàn toàn, trong khi nó ngủ, tức là vô hành đó, nó không có hoạt động, thì nó cũng đạt được cái trạng thái yên tịnh trong giấc ngủ. Chớ không phải là những cái ác pháp ở trong giấc ngủ nó hoặc là làm bất an trong giấc ngủ nó, không có. Nó được cái Vô Hành Niết Bàn.

(02:05) Vì vậy người tu Định Niệm Hơi Thở nó sẽ đạt được cái bậc Thượng Lưu. Thượng Lưu đây Đức Phật muốn nói là cái tâm Thượng lưu của chúng ta, biết xả bỏ, biết xả những cái lỗi lầm của người khác, tha thứ của người khác, cho nên nó được cái quả của nó là Thượng Lưu. Luôn luôn lúc nào nó không có hẹp hòi, nó không ích kỷ, nó không xấu xa mà luôn luôn lúc nào nó có cái hành động cao quý của nó và nó đạt được cái Sắc Cứu Cánh Thiên. Là khi cái người này mà có chết đi thì họ cũng sanh vào cái cảnh Trời Sắc Cứu Cánh, chứ nó không có mất cái quả.

Mà cảnh Trời Sắc Cứu Cánh thì các thầy biết rằng ngay trong khi mà cái người tu đó họ đang sống trong mọi cái cảnh của thế gian này, nhưng mà tâm họ luôn luôn ở trong cái cảnh Trời Sắc Cứu Cánh đó.

Đó thì nó được bảy cái quả tốt đẹp của nó. Kế đó thì người tu Định Niệm Hơi Thở này thì họ thân không rung động, tâm không dao động, hai cái. Thân không rung động. Nghĩa là ngồi Thiền thì nếu mà hướng tâm mà như vậy thì thân không rung động, bởi vì tỉnh, nó không mê. Còn nó mê, nó chạy theo an lạc, thì thân nó bồng bềnh, nó dao động. Cho nên nó mình hướng cái Pháp Hướng để nhắc tâm. Cho nên mình không có nhắc nó, cho nên cái thân mình nó bị dao động, nó bồng bềnh, bồng bềnh. Như cháu Trang hồi còn ở đây tu hành, hay nói: “Sao cái thân con ngồi, khi mà nó hết vọng tưởng, nó bồng bềnh, bồng bềnh, rồi một lúc nó mất”. Thì đó là nó bị rơi vào cái trạng thái của Tưởng, rồi nó thấy cái thân nó bồng bềnh, bồng bềnh, như nổi, như chìm, nó dao động đó chứ.

Ở đây, người mà tu theo kiểu cách của Đức Phật như vậy là cái thân không bị rung động, và cái tâm cũng không dao động.

Nhờ tu tập Định Niệm Hơi Thở vô, hơi thở ra như vậy, làm cho sung mãn như vậy nên thân không rung động, tâm không dao động.

(04:02) Nó có những cái kết quả, và những kết quả đó là Định Niệm Hơi Thở chúng ta luyện tập để nó mang lại những kết quả này. Để sau khi mà chúng ta đi vào Thiền Định khác thì nó không có bị cái thân rung động, cái tâm dao động. Mà nó có một phần giải thoát được các lậu hoặc nữa. Cái Định Niệm Hơi Thở này tu thì nó có một phần nó giúp chúng ta cũng giải thoát được các lậu hoặc.

Trước khi giác ngộ chưa chứng Chánh Đẳng Giác, (đây là lời Đức Phật nói) khi còn là Bồ Tát ta tu tập nhiều với pháp môn này. Do ta tu tập nhiều với pháp môn này, thân ta và con mắt không có mỏi mệt, không có mỏi nhọc và tâm ta giải thoát khỏi các lậu hoặc, không có chấp thủ.

Nghĩa là các pháp này, pháp kia Đức Phật không bị dính mắc, không có chấp thủ là dính mắc đó. Cho nên do nhờ cái tu tập này mà Đức Phật không có bị dính mắc. Mặc dù là tu với cái pháp của một vị thầy dạy cho mình tu cái Vô Không Biên Xứ cho đến cái Định Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ. Nhưng mà tu được rồi thì Đức Phật cũng không dính mắc vào cái chấp thủ những cái pháp này. Cho nên nó có thoát ra khỏi một số lậu hoặc rất là lớn. Cho nên Định Niệm Hơi Thở có giá trị như vậy.

Mà ngay từ đầu các con cũng như các thầy về đây, Thầy bắt buộc phải tập ổn định hơi thở nè, rồi tập làm cho có tụ điểm để mà bám chặt hơi thở nè, rồi luyện hơi thở dài, chậm để tạo thành tụ điểm. Từ luyện hơi thở bình thường, mấy giây, tu tập để cho nó thuần thục ở trong hơi thở.

Vì Định Niệm Hơi Thở nó có nhiều cái lợi ích như vậy và nó cũng là một pháp để mà chúng ta trợ duyên cho các pháp khác. Cũng như một người học Pháp Văn, thì người ta bắt buộc mình phải học chia động từ Avoir hoặc Être, nó phải cho làu thiệt làu để rồi dùng nó mà chia các động từ khác cho nó dễ dàng.

Thì ở đây, các thầy cũng thấy Thầy đã nhào nặn quý thầy: Các con phải luyện tập cái hơi thở, không có nói pháp nào hết, mà cứ vô cứ luyện tập hơi thở để cho nó thuần thục, nó quen với hơi thở, nó rất là thuần. Do đó bây giờ mới áp dụng vào những cái khác, thì nó mới dễ. Sau khi áp dụng vào cái khác, thì vừa biết thở, mà lại vừa nhắc cho mình về cái pháp đó để xả tâm.

(06:15) Như bây giờ ví dụ như: “Hít vô tôi biết tâm tôi phải xả tâm tham, thở ra tôi biết tâm tôi xả tâm tham”, đó là mình câu hữu với Định Vô Lậu chứ gì? Mình biết như vậy. Bây giờ: “Hít vô tôi biết thân tôi không phải là ngã, thở ra tôi biết thân tôi không phải là ngã”. Đó là mình câu hữu với Định Vô Lậu để mình diệt ngã chứ gì?

Tất cả những cái này, nếu mà mình chưa thuần thục hơi thở thì mình hít vô, thì mình nói chưa có kịp, mà mình thở ra rồi mình cũng nói chưa có kịp. Còn mình thở vô, mình đã quen rồi. Cho nên vì vậy mà mình thở vô, cái mình nói, thì trong khi đó cái tâm mình nó hướng theo, nó lại đặt thêm một cái Định Vô Lậu. Nó câu hữu với cái Định Vô Lậu, nó phá đi cái ngã, nó phá đi cái chấp ngã của nó. Nó làm cho mình không còn tham, sân, si, giận hờn nữa.

Hay hoặc là bây giờ: “Hít vô tôi biết tâm tôi như cục đất, thở ra tôi biết tâm tôi như cục đất”, thì mình hít vô mình cũng nói. Nó nương vào cái hơi thở, nó rất tỉnh.

Như Thầy nói, bây giờ ví dụ các con thấy này, mình nương vào hơi thở mà mình tu Chánh Niệm Tỉnh Giác ở bên ngoài nữa. Thí dụ như mình vừa đi mà mình vừa biết hơi thở, tức là mình câu hữu giữa hai cái Định Chánh Niệm Tỉnh Giác của nội và Chánh Niệm Tỉnh Giác của ngoại. Hai cái mình câu hữu, thì mình thấy sao mình đi sao nó tỉnh quá, nó đi hai, ba vòng mà nó không có tạp niệm, thì đó là mình câu hữu giữa hai cái hơi thở và hành động đi của mình.

Cũng như bây giờ mình vừa quét, mà mình câu hữu được với hơi thở của mình nữa. Mình biết cái hơi thở ra, vô mà mình vừa quét, nó làm cho mình rất tỉnh trong thời gian đó. Tức là gọi là nương hơi thở để mà biết rõ hành động đang quét sân hay quét nhà.

Cách thức tu tập nó như vậy đấy, tức là câu hữu như vậy. Cho nên cái Định Niệm Hơi Thở là nó để dùng, để mình nhờ nó mà mình tu tập các định khác, mình vào định. Cũng như Thầy nói bây giờ ví dụ mình tu về Sơ Thiền, Nhị Thiền, Tam Thiền, Tứ Thiền. Thì mình biết rằng Nhị Thiền là phải diệt Tầm Tứ, mà Sơ Thiền phải ly dục ly ác pháp. Mà bây giờ mình chưa có ly dục ly ác pháp thì mình hít vô: “Hít vô tôi biết tâm tôi ly dục ly ác pháp, thở ra tôi biết tâm tôi ly dục ly ác pháp”, mình nhắc tâm mình ly dục ly ác pháp. Nhưng bây giờ nó chưa ly mà mình nhắc nó, tức là ý của mình là muốn cho nó ly dục ly ác pháp. Đó là mình câu hữu với Sơ Thiền.

(08:18) Và đồng thời mình nhắc như vậy để thấm cái Giới Hạnh. Thì cái Giới Hạnh nó giúp cho mình ly những cái dục và ly những cái ác pháp và mình tập Tứ Chánh Cần, nó làm mình lìa các ác pháp ra. Do sự tu tập đó, và do sự câu hữu này nó nhắc, nó làm cho những cái này nó kết hợp, nó thành một cái Đạo lực. Khi đó mình nhắc: “Tâm như cục đất, không có giận hờn, phiền não”. Thì do đó là tâm mình như cục đất, không phiền não, thì nó sẽ ly dục. Vì vậy mình nói: “Tâm phải ly dục ly ác pháp, nhập Sơ Thiền”, là ngay đó nó sẽ nhập liền.

Nó sẽ ở chỗ trạng thái mà không có ham muốn, mà không có ác pháp. Cho nên mình câu hữu như vậy thì mình nhắc, ngay đó là nó vô Sơ Thiền liền tức khắc. Thì bắt đầu bây giờ nó vô Sơ Thiền thì mình bị vì mình nương hơi thở mình nhắc nó. Thì khi mình nhắc như vậy thì cái hơi thở ra, vô này thì nó là cái đường để cho mình đi vào cái Sơ Thiền. Mà khi mà nó ly ác pháp rồi, thì bắt đầu nó còn hơi thở, thì hơi thở nó do ly dục ly ác pháp sanh Hỷ Lạc. Nó sanh hỷ lạc thì cái Hỷ Lạc đó làm cho chúng ta không có thấy hơi thở của chúng ta đang thở ở chỗ Sơ Thiền. Vì vậy chúng ta còn thấy một cái trạng thái ly dục ly ác pháp. Đó là cái Sơ Thiền.

Bây giờ Nhị Thiền thì chúng ta nhắc: “Tâm phải tịnh chỉ Tầm Tứ”. Thì bắt đầu mình nhắc như vậy, thì khi mà mình bảo “Cái tâm phải nương hơi thở phải tịnh chỉ Tầm Tứ ”. Thì lúc bấy giờ nó nương hơi thở ra, hơi thở vô. Vì hàng ngày mình nương hơi thở, mình thở ra, thở vô để cho mình diệt Tầm, diệt Tứ. Như hồi nãy Thầy nói tu diệt Tầm mà giữ Tứ đó: “Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra”, “Hít vô dài tôi biết tôi hít vô dài, thở ra dài tôi biết tôi thở ra dài”. Đó là cái chỗ tu tập làm cho tâm của chúng ta nó nương vào cái hơi thở mà nó diệt Tầm Tứ.

Thì bây giờ mình nhắc nó, thì ngay đó là nó đã diệt Tầm Tứ, để nó nương vào hơi thở, rồi từ đó nó nhập vào cái Nhị Thiền.

(10:01) Đó thì các con và các thầy thấy Định Niệm Hơi Thở nó có một giá trị rất cao là nó trợ giúp cho chúng ta đạt được những kết quả mà chúng ta mong muốn. Thì đây là cái phần về Định Niệm Hơi Thở. Coi như là Thầy dạy hôm nay là các con biết rằng từ căn bản sơ cơ cách thức tu tập về Định Niệm Hơi Thở, chứ không phải là dạy Sổ tức Tùy tức đâu.

Nhưng mà trước kia là vì dạy theo các pháp môn của Đại Thừa, của kinh sách Nguyên Thủy, của các pháp mà của các Tổ dạy thì Thầy thấy từ cái Pháp Sổ tức, Tùy tức thì nó cũng là do cái chỗ mà tu tập để làm cho Tầm Tứ nó diệt, vọng tưởng nó hết. Cho nên hướng dẫn mà các con nương vào cái chỗ mà Sổ tức, chớ không hướng dẫn theo kinh sách của Đạo Phật.

Mà bây giờ thì chúng ta đã thành lập một cái Giáo án Đường lối của Đạo Phật, thì tất cả những cái gì mà của các Tổ đặt ra, nó không phải của Đạo Phật mà của các Tổ, thì chúng ta để qua một bên. Sau đó thì chúng ta sẽ có một bài kết hợp, cái gì mà làm cho lợi ích trên bước đường tu tập thì chúng ta lấy để mà nương theo đó mà hướng dẫn người tu. Cái gì mà nó không có lợi ích bằng cái pháp mà Phật dạy thì chúng ta nên bỏ nó.

Thí dụ như bây giờ cái pháp Sổ tức, nó là cái pháp ức chế tâm, thì nó không bằng cái pháp mà chúng ta hướng tâm về cái hơi thở, do đó chúng ta thấy nó không có kết quả, vì nó ức chế tâm thì dễ rơi vào các trạng thái định Tưởng. Vì nếu ức chế tâm thì ý thức của mình nó không hoạt động thì Tưởng thức nó phải hoạt động. Còn cái này chúng ta ý thức nó vẫn còn hoạt động theo cái Pháp Hướng, cho nên nó không mất đi. Do đó chúng ta không ức chế tâm. Mà do vì vậy mà chúng ta hướng để mà xả tâm. Từ cái xả tâm nó hết vọng tưởng, nó diệt Tầm Tứ bằng cách là nó ly, ly cái tâm ra.

(00:00) Để họ được giải thoát. Họ chỉ lý luận, tôi phải quán như thế này, thế khác, gọi là Minh Sát Tuệ chứ gì? Sự thật ra đâu có phải cái điều đó đâu.

Cho nên tất cả những cái thiền mà gọi là Minh Sát Tuệ, rồi thiền này, thiền nọ kia, đều là đặt ngoài cái vấn đề của Thân – Thọ – Tâm – Pháp của chúng ta. Mà khi họ có đặt đúng đi nữa ở trên đó họ tu, mà họ không có được xác định được cái vị trí họ tu cái gì nữa, thì họ tu bậy rồi.

Bây giờ thí dụ như Thiền tông, họ đặt họ lấy cái tâm của họ nè, biết vọng liền buông nè, họ lấy cái tâm họ, họ giữ cái tâm họ nè, không có vọng tưởng nè. Thì ngay đó là họ cũng lấy cái tâm họ tu chứ gì? Nhưng mà họ không xác định được bốn vị trí họ đang tu. Họ chỉ tu có cái tâm họ, thì họ có đạt được cái tâm họ giải thoát, còn cái thân họ bỏ.

Cho nên họ nói, bây giờ thí dụ như các pháp đến với họ, họ thấy toàn là huyễn giã. Đối với trí tuệ của họ Bát Nhã thì họ thấy nó là không, không có bệnh gì mà hiện hữu, không có gì mà nó thường hằng. Cho nên họ thấy nó là vô thường (0:58) thì cái phần họ đứng ở trên góc độ của tâm, họ quét sạch cái tâm họ, chứ còn cái thân với cái thọ của họ đâu có sạch.

Cho nên cái đau của họ, họ cũng rên la như thường, họ đâu có làm chủ được. Rồi cái thân họ, bây giờ bảo ngưng thở, họ cũng không có làm được nữa. Thì như vậy, họ chỉ tu có cái phần tâm à.

Mà bốn cái chỗ tu chứ. Ông Phật ông dạy bốn chỗ Tứ Niệm Xứ mà họ đâu, họ tu có nhất xứ à. Nghĩa là họ lấy Phật Tánh họ, bây giờ chẳng niệm thiện, niệm ác, thì ở trong tâm của mình chẳng niệm thiện, niệm ác. Thì họ tu có phần đó thôi, mà họ làm chủ làm sao toàn diện được cái Thân – Thọ – Tâm – Pháp của họ?

Cho nên cái mà họ hiểu sai, là vì họ đứng ở trên một cái góc độ của Thân – Thọ – Tâm – Pháp, họ tu có một cái mà họ tưởng là họ giải thoát toàn diện, làm sao được? Người ta tu trong bốn cái này mà người ta còn chưa có giải thoát toàn diện, chưa có thoát ra khổ. Huống hồ là, tu có một cái nhỏ của một cái bốn chỗ này. Nghĩa là trong bốn chỗ chúng ta tu có một cái mà thôi, thì làm sao mà chúng ta thoát ra được.

“Ở đây phải rõ, trên bốn lĩnh vực này nếu đặt sai pháp cũng tu không thành tựu nữa”. Nghĩa là bốn cái chỗ này mà chúng ta đặt không đúng pháp, nghĩa là bây giờ bốn chỗ này, đầu tiên chúng ta phải đặt pháp gì? Tứ Chánh Cần. Nghĩa là chúng ta phải dứt ác mà tăng thiện, thì nó mới có sẽ …​ Bởi vì hiện bây giờ Thân – Thọ – Tâm – Pháp chúng ta đang ở trong ác pháp chứ đâu phải thiện pháp.

Nếu mà thiện pháp sao người ta chửi mình giận? Nếu thiện pháp thì nó đâu có giận ai đâu? Còn này mình dễ giận, dễ hờn. Mà nếu nó thiện pháp sao cái thân này người ta đánh cái vầy mình biết đau? Nếu nó thiện thì nó đâu có đau. Còn cái này nó không thiện cho nên nó đau. Nó nhiều cái như vậy. Mình nói là các pháp đều thiện, vậy thì người ta ở ngoài người ta chửi mình, tại sao nó thiện mà mình lại giận? Thì nó phải là ác pháp, cho nên nó chưa có thiện.

(2:39) Vì vậy đó, cho nên vì vậy mình phải tu để cho các pháp dưới cái tầm mắt của mình, dưới cái lỗ tai nghe của mình, dưới cái ý mình tiếp xúc với cái pháp đó, hoàn toàn người ta chửi mình mà mình vẫn thấy thiện.

Cho nên ông Phú Lâu Na, ông Phú Lâu Na đức Phật hỏi: “Người ta chửi mắng ông, thì ông nghĩ như thế nào?”. Thì ông nói: “Người ta chửi mắng con, thì người ta còn thương con, người ta chưa có lấy gậy gộc, người ta đánh con”. Rồi ông Phật hỏi: “Người ta lấy gậy gộc, người ta đánh ông, thì ông nghĩ như thế nào?”. Thì ông nói, người ta đánh ông, thì người ta còn thương ông, người ta chưa lấy gươm dao giết ông. Rồi ông Phật mới nói: “Nếu người ta lấy gươm dao, người ta cắt cổ ông, người ta đâm ông cho ông chết đi, thì ông thấy như thế nào?”. Nhưng vì vậy, người ta cũng còn thương ông, cho nên người ta mới giết cái thân này để cho ông được giải thoát, thì người ta vẫn thương ông. Cho nên đức Phật nói: “Được. Ông đi ra (3:34) xứ đó được, độ người ta”.

Tức là, đức Phật đã trắc nghiệm được cái người đệ tử của mình, xứng đáng là người đi độ chúng sanh rồi. Còn mình chưa có được, người ta vừa nói cái gì đó mình giận, chưa có đánh mình đâu. Chứ phải đánh mình cầu, mình giãy nảy lên, cầu mình nằm đó mình đòi mạng, (3:53) rồi thường mạng nữa, người ta nữa.

Cho nên, do những cái chuyện đó, vì vậy mà chúng ta phải thấy rằng cái chỗ Thân – Thọ – Tâm – Pháp chúng ta phải thực hiện sao nó cởi bỏ được những cái này. Thì chính là những cái pháp Phật đã đặt ra để chúng ta tu tập ở trên bốn chỗ này.

Mà cái người đời, người ta, cái người tu hiện giờ, họ chưa biết bốn chỗ này. Họ cứ ngỡ rằng Tứ Niệm Xứ là một cái pháp môn. Cho nên hầu hết, Thầy đọc lại các kinh sách mà của người ta triển khai những cái pháp Tứ Niệm Xứ này, hầu hết đó là cái pháp tu của họ. Chứ không phải là bốn cái chỗ bất tịnh, để mà chúng ta thực hiện các pháp khác.

Cho nên mười sáu cái loại Định của Phật đó, thì chúng ta đem áp dụng ở trên bốn chỗ này hết. Không có cái Định nào mà chúng ta không có tu tập ở trên này. Mà tu tập ở trên này, không có nghĩa là tu tập để cho cái pháp định đó nó trở thành cái định, không phải đâu. Mà tu tập cho cái bốn chỗ này nó thanh tịnh. Mà nó, sự thanh tịnh của nó, tức là bốn cái chỗ này nó đạt được nhập định. Cho nên, Phật nói: “Thân định trên tâm, mà tâm định trên thân”.

(4:48) “Ví dụ trên bốn lĩnh vực này đặt pháp môn Tịnh Độ, niệm Phật A Di Đà để cầu vãng sanh Cực Lạc, Thiền tông để ngộ Phật tánh, Mật tông để có oai lực thần chú v.v…​ Thì các Tông phái này, chưa rõ Tứ Niệm Xứ”. Nghĩa là người ta nói rằng, Tịnh Độ tông nè, rồi Thiền tông nè, rồi Mật tông nè đều là pháp của Phật. Nhưng mà, pháp của Phật mà không hiểu Tứ Niệm Xứ thì đó là đâu phải là pháp Phật. Đặt không đúng chỗ. “Mục đích ở đây là đem các pháp nên trau dồi, tập luyện, làm cho bốn chỗ này thanh tịnh. Vì bốn chỗ này đang bị ô nhiễm, uế trược, nên những pháp nào làm cho nó không còn ô nhiễm, uế trược nữa thì đúng Chánh pháp của Phật”.

Còn cái pháp nào mà đem lên đó, mà không có rửa sạch nó, mà còn thêm cho nó nữa. Ví dụ bây giờ, Thầy niệm chú nè, Thầy có thần thông nè, Thầy có phép tắc nè thì cái tâm tham của Thầy nó lại lớn lên nữa, nó ham nữa, nó thấy như vậy người ta phục mình, người ta ghê gớm. Người ta thấy mình kêu mây hú gió, hóa lửa, phóng hào quang được, người ta sợ. Thầy niệm chú một cái, nó hiện ra đủ thứ, ai cũng mê hết, coi như Thầy là bậc giáo chủ rồi, người có đủ thần thông rồi. Nhưng mà không ngờ, nó lại làm cho Thầy lại thêm những cái ô nhiễm thêm. Từ đó người ta đến, người ta lạy lễ cúng dường Thầy cái này cái khác, người ta sắm xe hơi này kia, cái gì thầy cũng chấp nhận. Cái tâm của Thầy nó đâu có xả, có ly đâu, cho nên cái gì cúng dường cũng chấp nhận hết. Người ta cúng dường tiền nhiều thì cất chùa to tháp lớn, xe hơi có, tiền có rồi cái gì cũng có.

Rồi bắt đầu bây giờ sao? Cái tâm dục nó phải sanh thì nó phải thích phụ nữ, từ đó ông giáo chủ nào cũng rớt ở trên thân phụ nữ hết ráo. Thì như vậy là còn cái gì là gọi là thanh tịnh đâu? Cho nên từ cái chỗ thần thông nó mất tiêu thần thông hết, không còn cái gì hết. Cho nên, báo Công An nó thường đăng giáo chủ này đến giáo chủ kia.

Thầy có đọc cái tờ báo Công an, một Phật tử đem về, nhắc đến cái vị giáo chủ của xứ sương mù là ở Đà Lạt. Thầy thấy ông ta cũng là từ cái chỗ mà ông có thần thông, nói cái chuyện mà quá khứ xảy ra này kia, cuối cùng ông rơi trên phụ nữ rồi thì bắt đầu ông nói gì cũng không trúng. Công An bắt ông ta, ông cũng không làm sao biết trước được. Mất các cái pháp mà biết cái chuyện xảy ra.

(6:51) Cho nên tất cả những cái bị ô nhiễm, mà từ cái pháp tu sai lệch đó, đặt cái Mật tông mà tu đó, nó làm cho người ta có thần thông đó, để rồi người ta bị ô nhiễm lại còn ô nhiễm nặng, bẩn thỉu lại càng bẩn thỉu nặng hơn nữa, ô trược lại càng ô trược hơn nữa. Còn Tịnh Độ thì như Thầy đã nói mơ hồ trừu tượng, một cái thế giới siêu hình mà chưa hề có ai đi hết, mà ở đây cứ chổng khu tin rằng có.

Cho nên, gia đình ai có người chết thì chổng khu rước thầy chùa đến, tụng niệm cho cầu về đó. Ông nội về đó thì chắc ông Phật Di Đà mà có thật, ông cũng chạy về cái trần gian này, ông kêu công an lên trển còng đầu giùm mấy cái ông đó kéo về đây (7:28) làm phước. Nó thật sự như vậy, chứ làm sao chịu nổi?

Ở đây cái tâm tham chúng ta tham quá trời quá đất, tiền nhiều cất đủ cách, mà tham ô đủ cách mọi thứ. Mà giờ cứ ai cũng đụng cái rước ông thầy chùa để, cầu để về trển. Ai cũng cầu về được hết ở trên, thì chắc chắn cái xứ đó nó thành cái địa ngục ở trên đó. Ông Phật Di Đà, ông làm vua trên đó, bây giờ ông cũng sợ luôn rồi, ông cũng không có dám ở trên đó.

Cho nên thật sự là, không có, chứ phải có là phải có ông Phật Di Đà chạy trốn về đây rồi, Thầy nói thật sự. Đem ba cái người trần gian này lên trển, thì cái xứ đó nó thành cái địa ngục. Ở đây, nhiều khi chúng ta hở ra chút là chúng ăn trộm, ăn cắp đủ thứ. Mà đem cái thứ này về trển thì trộm cắp nó đầy xứ ở trên đó, làm sao mà ông Phật Di Đà ở yên được? Tức bây giờ, ông phải tổ chức một dàn công an kêu là dữ tợn, chứ còn lơ mơ làm sao mà sống nổi? Khó lắm, chứ đâu phải dễ đâu.

Cho nên ở đây, chúng ta nhầm cái mục đích của đạo Phật, chúng ta phải hiểu rõ là nhầm ở chỗ cái Thân – Thọ – Tâm – Pháp, tham, sân, si của chúng ta. Chúng ta phải diệt nó được. Mà diệt vực được thì phải bằng cái pháp nào chứ đâu phải bằng cái pháp, cầu khẩn về Cực Lạc như vậy, đó là cái hiểu sai.

Rồi bây giờ chúng ta lại chấp nhận cái Thiền tông, rồi giờ chúng ta chấp nhận cái Phật tánh, để chúng ta ôm cái Phật tánh đó, để rồi nó có hết được cái tham-sân-si, có làm chủ sinh tử này không? Hay là tới khi mà thọ, thân chúng ta đau nhức, chúng ta cũng nhăn răng, cũng méo miệng ở trên giường bệnh.

Tất cả những cái này là những cái mà chúng ta đã đặt sai cái pháp ở trên bốn cái chỗ này, để làm cho nó thanh tịnh giải thoát. “Đằng này các pháp môn trên không nhằm mục đích làm cho bốn chỗ này thanh tịnh”. Nghĩa là các pháp đó đặt không có đúng chỗ, nó không có làm cho nó được thanh tịnh.

(8:58) Cũng như bây giờ, thay vì chúng ta phải có nước, xà bông nè, rồi có bàn chải nè hay hoặc cái giẻ nè, để mà chúng ta lau cái sàn này. Trái lại, chúng ta lấy thảm, chúng ta trải thêm ở trên này nữa, thì cái lớp bẩn ở dưới này nó càng thêm bẩn thêm, chứ có làm cái gì? Trải thêm nữa thì nó có tốt lành gì đâu? Bẩn là bẩn, chứ bây giờ có trải thêm nó là Cực Lạc đi nữa, nó cũng đâu có làm sao mà nó hết.

Người ta đặt cái pháp môn nó không đúng cái chỗ của nó, mà cái pháp môn nó không đúng cái. Cũng như bây giờ thay vì mình dùng cái miếng giẻ để mình lau cái sàn này cho nó sạch, thì người ta lại dùng cái tấm thảm người ta trải lên, người ta làm cho nó khuất cái bẩn thỉu này đi. Nhưng mà che đậy sao được? Thầy nói che đậy không được đâu.

Cho nên nói, bây giờ mình cầu về Cực Lạc, thì đó là cái tấm thảm để che đậy cái lớp bẩn của bốn cái chỗ bẩn thỉu này. Thiền tông cũng vậy, nó cũng đi tìm một cái Phật tánh, nó che đậy trên cái bẩn thỉu của thân nó, thì làm sao mà nó hết bẩn thỉu được.

“Thiền tông cũng vậy, đi tìm một cái Phật tánh tưởng tượng, mê hoặc kẻ khác bằng bốn tánh Niết Bàn Thường – Lạc – Ngã – Tịnh thì có giải quyết gì được cho Thân – Thọ – Tâm – Pháp thanh tịnh đâu”. Thật sự ra, lấy cái Phật tánh là làm cái tấm thảm để che trên cái sàn nhà dơ, thì nó cũng chẳng giải quyết gì được hết.

(10:21) Ngược lại, chúng ta đem Tứ Chánh Cần đặt ngay trên bốn lĩnh vực này, áp dụng ba loại Định, Chánh Niệm Tỉnh Giác Định, Định Niệm Hơi Thở và Định Vô Lậu siêng năng tu tập, trau dồi, dứt ác, tăng thiện khiến cho bốn chỗ này có sự giải thoát an vui thanh thản ngay liền tức khắc. Rõ không? Các thầy thấy rất rõ mà.

Ngay ở trên chỗ đó, mà mình đặt Tứ Chánh Cần, rồi mình thực hiện bốn cái loại Thiền Định này, nó làm cho ngăn được ác, nó làm cho chúng ta tăng trưởng cái thiện pháp. Sống một cái cuộc sống an lạc, thanh thản ngay liền tức khắc, trong cái kiếp đời tu. Chứ đâu phải mà tu đợi tới chừng chết rồi mới đi về Cực Lạc. Đó, thì nó rõ ràng và cụ thể.

Mà nếu mà, người mà biết được cái sự giải thoát đó thì chúng ta còn tha thiết gì với cái sang, cái đẹp, cái tiền bạc, của cải, xe hơi, nhà lầu ở thế gian này nữa không? Thử hỏi bây giờ mình có khả năng mình làm được những cái đó đi, mà mình cứ giữ được cái đó, đời này đến đời khác cho mình không? Hay là chỉ có cao lắm là trăm tuổi rồi cũng bỏ đi. Làm chi cho cực mà bỏ đi cho người ta ăn.

(11:23) Thành ra trong cái vấn đề đó, chúng ta đam mê nó sai, chạy theo những cái dục lạc thế gian đó, nó có ích lợi gì? Mà nó làm cho bốn cái nơi của Thân – Thọ – Tâm – Pháp của chúng ta càng ô nhiễm thêm, càng đau khổ thêm, có ích lợi gì?

Cho nên chúng ta hiểu biết, cái trí tuệ chúng ta hiểu biết. Chúng ta vô minh, chúng ta thấy mình làm được vậy là thiên hạ nói: mình giàu sang này kia, mình đi ngoại quốc rồi có tiền nhiều. Sự thật ở bên đó hốt rác mới có, dành dụm tiền mới gửi về đây, chứ ở bên đó bộ giàu hơn mình đây sao? Họ còn mạt rệp hơn mình ở đây nữa.

Cho nên thật sự ra, lấy cái giàu thì chúng ta sẽ thấy chúng ta chẳng bằng ai hết. Mà lấy cái nghèo thì chúng ta cũng chẳng nghèo hơn ai hết. Bởi vì chúng ta nghèo còn có người nghèo hơn, mà giàu thì cũng có người giàu hơn. Cho nên chúng ta phải lấy cái trung đạo, chúng ta chẳng sợ nghèo mà cũng chẳng sợ giàu.

Chỉ giữ làm sao cái tâm chúng ta thanh thản an lạc, lìa xa các ác pháp, thì lúc bấy giờ, chúng ta mới thấy được cái sự giải thoát. Còn giàu, biết chừng nào mà gọi là cái mức giàu cho gọi là thỏa mãn chúng ta. Mà nghèo đến cái mức độ nào gọi là nghèo cơ cực của chúng ta đâu.

Cho nên có nhiều người đứng ở trong cái danh giả mà họ tưởng rằng đó là thật. Bây giờ gia đình mình nghèo, ai đâu mà mang cơn mang vở cứ chê gia đình mình hoài sao? Sự thật nghèo mà không khổ, còn người ta giàu người ta khổ thì sao?

Cho nên ngày xưa, ông Trang Tử, ông đi đường, ông mặc quần áo rách rưới, rách vá tùm lum, đội cái nón lá rách bên đây, bên kia tơi tả. Có cái người bạn gặp ông: “Trời ơi! Tôi lâu nay mới gặp ông, ông nghèo khổ quá trời”. Ông nói: “Anh nói trật rồi, tôi nghèo thì có nghèo, chứ tôi đâu có khổ, anh đâu biết tâm tôi khổ không?”.

Có nhiều người nghèo mà người ta không khổ, còn có nhiều người nghèo mà khổ. Nghèo mà nghĩ rằng: “Mình thua người ta”, mình này kia thì mình khổ. Mà cái nghèo mà mình không thấy mình thua ai hết: “Tôi thấy tâm hồn tôi thanh thản, ngày có bữa cơm cũng tốt, mà không có tôi cũng vui, tôi đâu có đòi hỏi cái vấn đề đó đâu. Nghiệp của tôi nó vậy thì tôi an vui nó vậy, cho nên tôi hoàn toàn giải thoát, không ngó lên mà không ngó xuống. Phước báu tôi có, tôi chẳng lo nó cũng giàu, mà tôi không có phước báu thì bây giờ tôi có muốn giàu, nó cũng không giàu được”.

(13:31) “Cho nên, cái lý của Phật pháp là giúp cho chúng ta từ cái tri kiến hiểu biết đó, nó giúp chúng ta làm cho bốn cái chỗ này càng thanh tịnh”. Bởi vậy khi mà, chúng ta tu hành mà chúng ta không có đặt cái pháp mà tu đúng thì chúng ta không có giải thoát được, một kết quả không có thời gian, chờ đợi.

Nghĩa là, khi mà chúng ta đặt Tứ Chánh Cần vào mà chúng ta tu ba cái Định rồi, thì kết quả nó ngay liền tức khắc, chứ không phải có thời giờ. Chúng ta sẽ thấy có sự giải thoát nơi Thân – Thọ – Tâm – Pháp của chúng ta. “Chỉ ai có nhiệt tâm, quyết tìm đường thoát khổ của kiếp làm người thì sẽ được giải thoát liền”. Nghĩa là ngay liền chúng ta được giải thoát hoàn toàn.

Chứ không phải là tu phải năm tháng, ba tháng mà ngay liền chúng ta thấy sự giải thoát. Từ cái sự giải thoát nhỏ đó, chúng ta kéo dài cái thời gian đó, chúng ta sẽ thấy cái sự giải thoát lớn. Từ đó, chúng ta sẽ thấy làm chủ được sự sanh tử chấm dứt được luân hồi. “Đây là đặt đúng pháp, tu đúng chỗ nên cuộc sống được giải thoát hoàn toàn”. Nghĩa là chúng ta đặt đúng cái pháp, cái pháp đó phải đặt đúng.

Cũng như bây giờ, chúng ta chưa có tu Tứ Chánh Cần, mà chúng ta vội ức chế tâm của mình bằng pháp môn Sổ Tức hay hoặc là Định Niệm Hơi Thở đi, đó tức là chúng ta đã đặt pháp sai. Thay vì cái pháp đó đúng chứ không phải sai, từ cái Định Niệm Hơi Thở cho đến cái Tứ Chánh Cần. Nhưng mà biết rằng chúng ta phải tu như thế nào? Cái pháp nào đặt đúng cái vị trí nó? Mà trong cái lúc chúng ta mới tu hay là tu lâu? Tu lâu thì chúng ta phải đạt được những kết quả nào? Rồi chừng đó, chúng ta mới tiến tới tu các pháp khác.

Còn bây giờ, chưa gì chúng ta đảo lộn. Cũng như một người chưa có tu giới luật, thì bắt đầu họ lại tu trí tuệ hay hoặc là họ tu thiền định. Thì thử hỏi họ tu ngược ngạo như vậy, làm sao họ có được cái Chánh Định đâu? Họ làm sao họ được cái Chánh Tuệ đâu? Cho nên tất cả những cái mà họ được đều là tà Tuệ, tà Định chứ không phải là Chánh Mạng. “Cho nên mình tu hành mà không có bậc thiện hữu tri thức chỉ cho mình biết cái pháp, đặt đúng cái thời điểm, đặt đúng trong cái giai đoạn của mình tu tập thì mình sẽ tu sai”.

Như từ lâu tới giờ, Thầy không dám triển khai các cái pháp này sợ đụng chạm. Các vị Tôn túc, các bậc Hòa thượng họ đã giải thích sai cái Phật pháp. Cho nên sợ làm động các thầy, mà các thầy đó là những bậc thầy Tổ của mình. Mình nói ra thì sợ làm mấy ổng mắc cỡ đi, rồi mấy ông gây gổ với mình đi, rồi coi mình không ra gì đi. Thì thầy trò nó có những cái sự chướng quá, cho nên không dám nói, làm thinh mà chịu.

(16:03) Cho đến bây giờ, mới dám bạo gan, hé miệng nói chút là tại vì mình lớn tuổi rồi, sắp sửa chết rồi, không dám nói, để mai mốt chết rồi ai nói cho. Cho nên Thầy thấy, bây giờ Thầy sáu mươi mấy tuổi rồi, mà Thầy không dám nói nữa đâu thì chắc chắn là mai mốt chết rồi ai dám nói? Còn nhỏ nhỏ tuổi thì đâu dám nói. Lúc mà Thầy mới bốn mươi, năm mươi tuổi còn sức khỏe, nói đâu được. Mấy ông đó ông lớn tuổi, ông nẹt mình chết được. Còn giờ lớn rồi, chắc ông cũng thấy mình già rồi, thôi cũng nói sơ sơ thôi, chứ cũng không dám nói lung.

Chứ còn nhỏ nhỏ như thầy bây giờ, như Mật Hạnh nhỏ nhỏ vậy đó, mà nói bậy là Thầy tát tai liền. Bởi vì nó còn nhỏ, mình có thể la mắng nó được, dù la bậy nó cũng không dám nói. Còn bây giờ, Thầy già rồi như cỡ này, mà các Hòa thượng có rầy đi nữa, họ cũng nói nhẹ nhẹ, chứ họ cũng không nói quá lố. Cho nên già rồi, dám ăn dám nói, chứ còn nhỏ nhỏ nói bậy chúng đánh được. Cho nên ở đây, bây giờ Thầy nói thẳng thì họ có rầy la thì họ cũng nói: “Ờ, nó cũng lớn rồi thôi ít ít, nói ít ít thôi”. Đó là cái tâm lý mà, mình phải hiểu chúng vậy.

Cho nên bây giờ, dám nói thẳng, từ cái ngày nói thẳng thì cho nên phải đặt đúng pháp để mà tu. Vì vậy mà trong lúc này, người nào mà đủ duyên bước vào, mà mới tu đó, Thầy nói đúng pháp thì các con sẽ tu nhanh.

Mà trước kia không có dám nói, nói sợ các thầy mình, ổng buồn thứ nhất. Thứ hai ông già rồi, ông buồn ông chết thì ông đổ tội cho mình, là tại mình nói ông buồn tức ông chết, thì mình cũng ăn năn hối hận. Còn bây giờ đó, mình già rồi, thì ông cũng già rồi, bất quá thì mình nói, ông có giận mình ổng chết, mình cũng chết theo ổng cũng không gì, thầy trò cùng chết nhau có gì đâu.

Cho nên bây giờ cứ nói thẳng thôi, mà nói thẳng thì để làm sao? Để cho cái thế hệ sau này, người ta biết được cách thức tu tập, người ta không có lầm lạc đường tu của đạo Phật. Người ta không mất thì giờ, người ta tu mau thành tựu, người ta mới tu giải thoát được. Cho nên ở đây, Thầy mới mạnh.

“Nếu chúng ta đặt Tứ Thánh Định trên bốn lĩnh vực này, để trau dồi tu tập và rèn luyện, khiến cho bốn chỗ này trở thành một đạo lực kinh khủng, một đạo lực kinh hồn làm chủ được sự sống chết của kiếp người”.

Nghĩa là khi mà chúng ta đặt cái Tứ Chánh Cần trên cái này, chúng ta tu các Định thì chúng ta sẽ dứt ác mà tăng trưởng thiện pháp làm cho tâm của chúng ta giải thoát. Làm cho cuộc đời chúng ta sống cuộc sống của chúng ta hàng ngày chúng ta thấy an vui thanh thản. Không có còn khổ sở, không còn lo lắng, thương, ghét ai hết, không còn giận hờn cái gì hết, đó là chúng ta đặt đúng cái Tứ Chánh Cần.

Còn bây giờ, nếu mà chúng ta đã thấy được cái tâm ly dục, ly ác pháp rồi, thì bắt đầu chúng ta đem Tứ Thánh Định chúng ta đặt lên trên đó mà chúng ta tu, nghĩa là trên bốn cái chỗ này nè. Chứ Tứ Niệm Xứ nó không có pháp nào hết, nó phải lấy các pháp đó mà để thực hiện ở trên nó.

(18:39) Cho nên lúc bấy giờ, chúng ta đặt Tứ Thánh Định trên này mà chúng ta tu. Thì từ cái chỗ Tứ Thánh Định này, nó tạo thành cho chúng ta có một cái đạo lực kinh hồn. Nghĩa là muốn làm chủ được cái sự sống chết của chúng ta rất dễ dàng. Chỉ có Tứ Thánh Định này, nó mới có thể làm chủ được sự sống chết.

Còn ngoài cái bốn Thánh Định này, thì không có một thứ thiền định nào mà làm chủ được sự sống chết đâu. Bởi vì, có thứ thiền định nào mà nói rằng tịnh chỉ hơi thở, các hành trong thân ngưng? Chỉ có Tứ Thánh Định này mới dám xác định được. Khi mà tu mà nhập vào cái định đó thì hơi thở phải ngưng, các hành trong thân ngưng, không có thở nữa.

“Vì thế mà chúng ta biết nó đã lầm …​”. Vì cái người sống là còn thở, mà người chết có thở không? Ở đây, quý thầy và các con, bên nữ các con thấy rõ không? Cái người chết có thở không? Nếu mà còn thở ai dám nói người đó chết. Thế mà cái người mà nhập Định, hơi thở ngưng hoàn toàn mà không chết, thì không phải là làm chủ được cái sự sống chết sao? Nó rõ ràng.

“Vì thế, chúng ta đã làm chủ được sanh, già, bệnh, chết đạt được mục đích thoát khổ của đạo Phật”. Bởi vì, chính cái mục đích của đạo Phật là nhắm vào cái chỗ sanh, già, bệnh, chết để mà chúng ta đạt được cái đó. Chứ không phải đi đạt được cái Phật tánh hay hoặc là đạt được cái cảnh giới Cực Lạc. Hay hoặc là đạt được cái thần thông phép tắc như Mật tông, nó không có chuyện đó đâu.

Ở đây cái mục đích của nó là nhắm vào sanh, già, bệnh, chết bốn cái khổ của kiếp người. Mà chúng ta đạt được cái mục đích đó, thì tức là đạt được cái mục đích của đạo Phật. Đạo Phật ra đời là nhằm giải quyết cái khổ của con người, là giải quyết cái đời sống.

Sanh là cái đời sống hàng ngày chúng ta tiếp duyên nhau, chúng ta sanh sống. Chúng ta làm chuyện này, chuyện khác, mà luôn luôn lúc nào chúng ta cũng thanh thản, an vui, không có sự gì buồn rầu, giận hờn, phiền não thì như vậy là chúng ta đã làm chủ được cái sanh.

Rồi bây giờ già, chúng ta làm chủ cho cái thân của chúng ta nè, đừng có già nè. Thì chúng ta đi vào ở trong bốn cái thiền định này thì chúng ta sẽ làm chủ ngay. Bây giờ cái bệnh này, bệnh thì nó đau, nó nhức, nó khổ sở. Mà bây giờ cái thân của chúng ta, nó làm chủ được cái bệnh. Khi nó đau chúng ta bảo đừng đau thì nó không đau, thì đó thật là chúng ta làm chủ được nó rồi.

Cho nên, nhân quả chúng ta làm chủ rồi, và bây giờ chết thì hơi thở phải ngưng. Thế mà nó ngưng mà chúng ta chưa có bỏ cái thân này, thì chúng ta phục hồi cái sự sống, nó thở lại nó sống, rõ ràng là chúng ta làm chủ được cái sống chết rồi. Đó là cái mục đích của đạo Phật.

(21:13) “Ngược lại các pháp môn kia, giỏi lý luận, hí ngôn, mơ hồ, trừu tượng, huyễn hoặc, không thực tế và cụ thể. Nên càng tu thì càng chạy theo danh lợi, ác pháp trên bốn lĩnh vực này càng tăng trưởng nhiều hơn”. Nghĩa là trong khi đó, người ta tu những cái pháp kia đó, thì mình thấy rõ ràng, càng ngày nó càng sai lệch, nó càng phá giới.

Tịnh Độ, thì các thầy tu riết rồi, thì ông nào cũng có vợ có con, rồi cái chùa biến thành cái gia đình, sanh sống làm ăn, làm nghề này nghề kia. Người khéo léo thì làm nghề thầy thuốc, người vụng thì họ làm những cái chuyện khác, cày bừa, nuôi heo, gà, vịt.

Chắc chắn là quý thầy có tiếp giới trong cái thời mà Tịnh độ hưng thịnh, thì các chùa đều là sống cái kiểu đó. Thậm chí như bây giờ, cái ông thầy chùa ở cái chùa đó mà ông có ruộng, có lúa này kia. Qua cái mùa có cá, ông (22:00) cầm sào ông bắt cá, ổng ăn thịt hết. Thì như vậy là rõ ràng là như thế nào? Y như cái người thế gian, chứ đâu còn cái gì nữa, đâu có khác nhau.

Mà bây giờ đó, thí dụ như mấy vị đó hiện bây giờ, họ đều là nằm ở trong Tịnh Độ, và bây giờ họ lại làm lớn ở trong giáo hội nữa. Rõ ràng là họ đi làm (22:20) sai bắt cá, họ chích lù, họ đi đặt ở theo cái đường nước chảy ở ruộng để mà bắt cá ăn. Mà bây giờ họ làm lớn, thì thử nghĩ coi cái giáo hội của chúng ta như thế nào? Nó lạ lùng lắm, nó lạ lùng lắm, thật sự nó rất là lạ lùng. Đạo Phật gì kỳ cục, thầy chả biết được.

Mà từ cái chỗ những pháp môn sai đó nó không làm cho họ thanh tịnh, nó không làm cho họ dứt ác, mà họ làm ác, mà họ vẫn là một vị tu sĩ. Nó nhục nhã, vì thấy những hình ảnh đó mà đau lòng, mà đau đớn.

Còn ngồi ăn, trong cái mâm ăn như thế này, bình thường họ ăn thịt cá chúng sanh như thường, họ coi không có thương yêu gì hết. Thậm chí, có thầy họ cũng làm lớn chứ không phải không, bánh mì người ta nhồi thịt vậy, ổng lại, ổng (23:00) nắm xé hai vậy cái ổng ăn. Ông coi như ở trong đó đậu hũ không à. Trời đất! Thầy nói thiệt ra, Thầy ngồi mà Thầy sượng sùng. (23:06)Trời ơi! Mình cái đầu cạo cũng giống như ổng, ổng đầu cạo mà làm như vậy, không biết là thiên hạ biết được họ cười cả đám nhau hết. Họ nói: “Ông này cũng khéo giữ vậy thôi, chứ cũng vậy thôi, không có gì hết”. Đó là những cái mà làm đau khổ, mà chính Mật Hạnh là đi với Thầy đã chứng kiến được cái điều đó rất rõ.

“Chúng ta lần lượt triển khai Tứ Niệm Xứ, mà đức Phật đã xác định dạy chúng ta tu tập những pháp nào trên đó”. Nghĩa là chúng ta triển khai ra cái Tứ Niệm Xứ này, và trong khi đó, chúng ta tu về cái thân như thế nào? Tu về cái tâm như thế nào? Tu về cái thọ như thế nào? Tu về các pháp, phải dùng các pháp như thế nào để tu? Thì ở trên cái chỗ mà chúng ta tu tập đó, thì chúng ta phải biết rất rõ những cái pháp nào đặt ở trên bốn chỗ này mà tu tập.

(00:00)…​Sanh Tuệ là vậy, Tuệ không có nghĩa là trí tuệ hiểu mênh mông, cái gì cũng hiểu hết, mà không đúng vào con đường giải thoát thì cái sự hiểu đó cũng là cái hiểu sai, không có đúng. Cho nên cái hiểu này, bây giờ nó rõ thấu được, thứ nhất là do lậu hoặc mà con người khổ. Nó rõ thấu được là Tứ Diệu Đế là: cái khổ, nguyên nhân mà nó tập hợp những sự đau khổ, rồi diệt cái khổ đi, diệt nguyên nhân khổ đi thì ngay đó là một trạng thái giải thoát. Rồi từ đó nó suy ra, nó biết được tám cái nẻo để đi đến cái chỗ mà Diệt Đế, đi đến cái chỗ giải thoát đó.

Cho nên nó thấu rõ, thấu rõ thật rõ. Vì vậy mà nó thấu rõ thật rõ thì hoàn toàn lậu hoặc nó sẽ đoạn dứt. Còn bây giờ chúng ta hiểu biết bằng cách là chúng ta được người khác dạy cho hiểu biết, nhưng chúng ta chưa thấu rõ. Thấu rõ phải do có định, tâm có định, nó lóng sáng thì lúc bấy giờ chúng ta mới thấu rõ nguồn gốc của sự đau khổ của con người.

Cho nên trong Tứ Thánh Định Đức Phật dạy rằng: “Ly dục ly ác pháp nhập Sơ Thiền, do ly dục sanh Hỷ Lạc”. Khi nào tâm định trên thân, thân định trên tâm thì hướng đến Tam Minh sẽ thấy rõ.

Bây giờ từ cái chỗ mà chúng ta ly dục ly ác pháp chúng ta mới nhập được Sơ Thiền. Thì ở trong Tứ Thánh Định xác định rõ từ cái chỗ mà Thiền thứ nhất thì chúng ta phải đi vào cái Giới nó mới sanh ra được cái Định. Từ cái định đó thì chúng ta mới thấy được thân định trên tâm và tâm định trên thân. Lúc bấy giờ cái thân mà nó định thì nó bất động, nó không còn thở nó mới định, nó còn thở thì làm sao mà nó định được. Cho nên khi mà nó định trên tâm của nó được rồi, lúc bấy giờ chúng ta hướng tâm của mình đi đến Tam Minh thì mình sẽ thấu rõ.

Thấu rõ thứ nhất như thế nào? Một là Túc Mạng Minh, hai là Thiên Nhãn Minh, ba là Lậu Tận Minh. Ba Minh này đã viên mãn tức là trí tuệ giải thoát của Đạo Phật hiển hiện. Hành giả sẽ hoàn toàn giải thoát, làm chủ sanh tử, chấm dứt luân hồi. Ngược lại Đạo Phật Đại Thừa…​

(02:13) Đó thì cái đạo Phật mà chúng ta tu theo cái đường lối của Đạo Phật thì khi mà chúng ta đủ Tam Minh thì chúng ta chấm dứt sanh tử luân hồi. Chúng ta hoàn toàn là không còn tu tập nữa, nghỉ ngơi cho khỏe, chớ chúng ta hết có cái pháp nào mà gọi tu nữa.

Còn bây giờ nói về cái Đạo Phật Đại Thừa, tức là đạo Phật Phát Triển. Ngược lại đạo Phật Đại Thừa thì Bắc Tông và Thiền Tông thì:

Lấy kiến thức học tập làm trí tuệ. Lấy sự mà huân học, hiểu bài học này, bài kinh kia, hiểu biết rộng rãi thì đó gọi là trí tuệ, sự hiểu biết.

Lấy ức chế tâm làm Thiền Định. Lấy cái chỗ mà ức chế dùng cái pháp môn mà ức chế cái tâm mình, để làm cho cái Tầm Tứ nó không khởi lên cái niệm, thì họ lấy cái pháp đó họ tu. Lấy cái học và lấy cái pháp ức chế đó mà họ tu tập.

Còn giới Luật thì không cần giữ gìn nên Đức Hạnh của một vị Tỳ Kheo và Tỳ Kheo ni không có. Cho nên nhìn vào cái Giới mà Phật Giáo Đại Thừa với Thiền Tông, thì cái Giới Luật họ không có nghiêm chỉnh.

Họ ăn uống phi thời, họ sống trong chùa to tháp lớn, họ sống trong những cái vật chất đầy đủ, không thiếu một thứ gì hết. Do đó cái tâm của họ nó chạy theo những cái dục lạc của thế gian. Đời có những vật gì, thì ở thế gian người ta giàu có, người ta có vật gì thì ở trong chùa họ cũng có những vật nấy, họ không thua gì ở ngoài đời chút nào hết. Nghĩa là đời sống của họ cũng đầy đủ vật chất như các người khác, chứ không có thua.

Do cái chỗ mà họ không có giữ gìn Giới, cho nên cái đời sống của họ nó thiếu cái hạnh, nó thiếu cái Đức Hạnh của một vị Tỳ Kheo. Họ cứ nghĩ rằng khi mà họ tu, họ học hiểu rồi, họ tu cái pháp Thiền Định mà ức chế tâm, sau khi đạt được thì Giới Luật họ nghiêm chỉnh, họ nghĩ như vậy.

(04:05) Cuộc sống của tu sĩ “Đời chẳng ra đời, Đạo chẳng ra Đạo, danh lợi giống như người thế gian”.

Đó thì các thầy quán xét những cái lời mà Thầy giải thích cho cô Diệu Quang có đúng hay là không? Rất là đúng trong cái hiện đại. Vì chúng ta đang tiếp xúc với các thầy tu Thiền Tông và các thầy tu theo pháp môn Đại Thừa, thì chúng ta thấy được đời sống của họ rõ ràng cụ thể, chứng minh cho lời nói của Thầy không có vu khống họ chút nào.

Nhưng chúng ta cũng biết rằng trong cái giới tu sĩ hiện giờ, có những người rất là tha thiết, họ không có nề hà cái sự mà giữ gìn Giới Luật. Nhưng họ chưa biết pháp môn, cho nên họ đang sống trong cảnh họ đang lầm lạc mà họ chưa biết cái pháp môn chân chánh để họ quày đầu, đi hướng về con đường của Đạo Phật. Nếu một ngày nào họ biết rằng Giới Luật để đưa họ đi vào cái chỗ giải thoát, tâm thanh tịnh. Để đi đến Thiền Định chân chánh của Đạo Phật, nhập được bốn thiền, Tứ Thánh Định đó, thì chắc chắn là họ sẽ quày đầu trở lại rất nhanh. Họ không có hề mà ham danh, ham lợi, ham chùa to, tháp lớn, mà họ chỉ còn đi chọn lấy một cuộc đời giải thoát như Đức Phật và các bậc Thánh Tăng mà thôi. (05:20)

(05:30)…​của các tu sĩ hiện giờ bị cám dỗ là độc cư. Các thầy và các con nghe Thầy giải thích cái chỗ độc cư. Bởi vì cô Út hỏi để cho biết rõ, để không khéo các con chỉ hiểu một cách rất phiến diện. Chỉ biết á khẩu làm thinh là độc cư, điều đó là điều sai.

Trước các pháp tâm không bị cám dỗ là độc cư. Trước những người thân quyến thuộc tâm không động lòng thương ghét là độc cư. Trước những lời mạ nhục, phỉ báng tâm không giận hờn, phiền não là độc cư. Trước những cảnh thọ lạc, thọ khổ, thọ bất lạc bất thọ khổ tâm không dao động là độc cư. Trước những cảnh éo le đau khổ của kẻ khác tâm vẫn thanh thản, an nhiên, bất động là độc cư. Trước những cảnh chết chóc như chỉ mành treo chuông, tâm vẫn thản nhiên, bất động là độc cư. Trước những cảnh ác thú và giặc cướp tâm vẫn an nhiên, bất động là độc cư. Chứ không phải độc cư là không nói chuyện.

(06:26) Đó cuối cùng Thầy xác định cho các thầy thấy trong cái vấn đề đó như vậy. Nhưng mà hạnh độc cư …​

Thân hành Niệm, kinh Thân Hành Niệm. Cái tên kinh nó là Thân Hành Niệm. Bài kinh nó như thế này, Thầy xin đọc lại cái nguyên văn của nó:

“Như vầy tôi nghe, một thời Thế Tôn trụ ở nước Xá Vệ, tại rừng Kỳ Đà, tịnh xá của ông Cấp Cô Độc, rồi một số đông đảo Tỳ Kheo sau khi buổi ăn, sau khi đi khất thực trở về đang ngồi tụ họp tại hội trường, câu chuyện này được khởi lên giữa Tăng chúng.”

Nghĩa là sau khi đi khất thực, ăn cơm xong rồi thì các vị Tỳ Kheo này mới hội họp ở hội trường, rộng lớn như là cái Tổ đường của mình ở đây vậy đó. Họ họp nhau, rồi họ ngồi mới nói chuyện với nhau về cái pháp tu. Thì có một vị Tỳ Kheo mới khởi sự nói ra cái điều này:

“Thật là vi diệu thay này chư Hiền Giả, hy hữu thay chư Hiền Giả. Thân Hành Niệm khi được tu tập và làm cho sung mãn, có được quả lớn, có được công đức lớn như đã được Thế Tôn, bậc Trí giả, Kiến Giả, bậc A La Hán, Chánh Đẳng Giác tuyên bố. Và câu chuyện này, giữa các vị Tỳ Kheo ấy đã bị đoạn diệt.”

Nghĩa là cái câu chuyện mà đang tuyên bố, nói ra như vậy thì đến đây thì cái câu chuyện đó bị gián đoạn đi, bị không có còn nói nữa. Thì lúc bấy giờ Đức Phật trong cái buổi chiều, mà họ đang bàn bạc về cái vấn đề Thân Hành Niệm, cái pháp Thân Hành Niệm thì trong khi đức Phật từ cái Thiền Tịnh Độc Cư, Ngài mới đứng dậy đi đến cái hội trường, đi đến cái chỗ mà các chúng Tỳ Kheo mà đang ngồi mà nói chuyện, bàn chuyện nhau, thì đức Phật đi đến đó thì các vị Tỳ Kheo ngưng, không có nói nữa. Tức là gián đoạn cái câu chuyện, không có tiếp nữa. Cho nên khi mà đức Phật đến hội trường, thì đức Phật mới hỏi: Đây cái đoạn mà chỗ mà đức Thế Tôn, Thầy xin đọc tiếp:

(08:37) “Thế Tôn vào buổi chiều từ Thiền Tịnh Độc Cư đứng dậy đi đến hội trường. Sau khi đến ngồi lên chỗ soạn sẵn. Sau khi ngồi, Thế Tôn bảo các Tỳ Kheo: Ở đây này các Tỳ Kheo, các ông hiện nay đang ngồi bàn vấn đề gì, câu chuyện gì mà các ông bị gián đoạn?”.

Nghĩa là các ông thấy tôi mà các ông ngưng lại đi, không có nói nữa, đó là câu chuyện gì? Thì đức Phật hỏi các vị Tỳ Kheo như vậy. Thì có một vị Tỳ Kheo đứng lên bạch như thế này: “Ở đây, bạch Thế Tôn, sau khi ăn xong, sau khi đi khất thực trở về, chúng con mới ngồi tụ họp ở hội trường và câu chuyện sau này được khởi lên. Được một vị Tỳ Kheo khởi lên nói:

“Thật vi diệu thay chư Hiền Giả, thật hy hữu thay chư Hiền Giả. Thân Hành Niệm này được tu tập làm cho sung mãn, có quả lớn, có công đức lớn đã được Thế Tôn, bậc Y giả, Kiến Giả, bậc A La Hán, Chánh Đẳng Giác tuyên bố. Bạch Thế Tôn câu chuyện này của chúng con chưa bàn xong thì Thế tôn đã đến. ”

Thì đức Phật nghe vị Tỳ Kheo đó nhắc trở lại cái chuyện mà các vị đang bàn về cái vấn đề mà cái pháp Thân Hành Niệm. Thì đức Phật nói:

(09:59) “Này các Tỳ Kheo Thân Hành Niệm tu tập như thế nào làm cho sung mãn? Như thế nào có quả lớn, có công đức lớn?

Ở đây này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo đi đến một khu rừng, hay đi đến một gốc cây, hay đi đến một ngôi nhà trống và ngồi kiết già, lưng thẳng, và an trú chánh niệm trước mặt.”

(10:18) Chánh niệm là cái niệm, giữ lấy cái niệm chân chánh đó là về cái niệm hơi thở. Thì thay vì thì ở đây cái bài Thân Hành Niệm, đầu tiên thì chúng ta phải dạy Thân Hành Niệm ngoại. Mà ở đây, cái bài này ngay từ vô thì Đức Phật lại dạy cái Thân Hành Niệm nội, tức là hơi thở. Cho nên nó không có thứ lớp, cái (mà) chúng ta thấy nó rõ ràng.

Theo Tứ Niệm Xứ thì Đức Phật có dạy rất rõ “Trên thân quán thân mà tu về nhân tướng để khắc phục tham ưu thì tu về nhân tướng của nó”. Nó không có hành, mà tu về cái nhân tướng, chứ không phải hành tướng.

Mà trên thân quán thân tu về Hành Tướng Ngoại thì đó là tu ở trong hành động như đi kinh hành, hoặc làm công việc của thân của mình, gọi là hành tướng ngoại.

Trên thân quán thân mà tu về Hành Tướng Nội, đó là hơi thở ra, hơi thở vô thì nó mới đúng cách. Đó là trên Tứ Niệm Xứ đã dạy như vậy.

Còn ở đây vào cái bài Thân Hành Niệm thì chúng ta phải dạy ngay cái hành động ngoại trước, và hành động nội sau. Bởi vì hành động nội, nó nhắc cho chúng ta để đi vào một cái con đường Thiền Định, để làm chủ được sự sống chết. Vì vậy mà nương vào hành động nội này thì chúng ta sẽ khắc phục. Như Thầy đã dạy Tứ Chánh Cần, thì chúng ta nương vào hành động ngoại để mà ngăn chận không cho các ác pháp sanh và nương vào hơi thở để ngăn chặn không cho các ác pháp sanh. Hành động nội và hành động ngoại chúng ta phải tu cái nào trước?

Bởi vì cái hành động nội nó rất khó, là vì chúng ta ngồi kiết già, thì chúng ta không thể kéo dài cái thời gian dài một, hai tiếng đồng hồ, không thể dài được. Thứ nhất là ngồi kiết già hai chân đau tê, thì không thể ngồi rồi. Mà bị Thọ đánh thì không bao giờ mà còn nhiếp tâm, ở trong tỉnh thức, ở trong hơi thở được. Chúng ta phải thấy cái kinh nghiệm dạy chúng ta biết điều đó mà.

(11:58) Cho nên ở đây mà nếu mà ngồi như vậy, hít thở như vậy thì cái thời gian chúng ta chỉ có ngắn ba mươi phút mà thôi. Cái sức chúng ta mà người chưa ngồi thiền lâu, chưa ngồi kiết già lâu, ba mươi phút là chịu không muốn nổi rồi đó. Bây giờ chúng ta mà ngồi hít thở như vậy, thì chúng ta dễ bị rơi vào hôn trầm, thùy miên, vô ký. Nghĩa là cái tâm mà chúng ta giữ cho nó hoàn toàn tỉnh giác không có tạp niệm xen vào để tỉnh thức, để ngăn chặn các ác pháp thì lúc bấy giờ chúng ta sẽ rơi vào hôn ký, thùy miên. Không có thể nào trật được.

Cho nên chỉ có khi mà chúng ta đi kinh hành, lao động thì chúng ta không bị rơi vào hôn trầm, vô ký, thùy miên, chúng ta không bị rơi. Cho nên ở đây chúng ta thấy rằng cái bài pháp mà do Đức Phật dạy như vầy là thiếu trước, thiếu sau. Như vậy là người sau này đã kết tập, làm sai, không hiểu, không có kinh nghiệm. Chứ ông Phật dạy không phải thiếu kinh nghiệm như thế này. Nghĩa là ông Phật phải dạy cái nào trước, cái nào sau. Còn cái này dạy như vậy là sai. Mặc dù là cái bài pháp nói đúng, chớ không sai, nhưng mà điều kiện là thứ tự sắp xếp như vậy là sai. Cái người mà sắp xếp này là cái người không đúng.

Thầy mạnh dạn dám phê phán cái sai, cái đúng và Thầy nói rằng quý thầy đừng tin nơi cái miệng Thầy nói, mà hãy suy ngẫm coi có đúng không? Qua sự kinh nghiệm của quý thầy, quý thầy suy ngẫm có đúng không? Nếu quý thấy chưa có tỉnh thức bằng hành động bên ngoài, mà quý thầy vội tỉnh thức bằng hơi thở thì quý thầy sẽ bị hôn trầm, thùy miên, vô ký. Bởi vì hết vọng tưởng là quý thầy sẽ bị. Thầy nói quý thầy cứ rút tỉa kinh nghiệm coi có không?

Còn quý thầy cứ đi kinh hành, cứ lao tác đi, quý thầy không rơi vào vô ký, hôn trầm thì sức tỉnh thức quý thầy càng ngày càng tăng lên. Ông Phật dạy có kinh nghiệm hẳn hòi đàng hoàng, nhưng người sau sắp xếp lại bài kinh này là người sau làm sai, họ là người không có kinh nghiệm. Chứ không lý mà ông Ca Diếp mà không biết điều này mà để mà kết tập Kinh Điển bằng cách là lấy trái làm phải, lấy phải làm trái như thế này sao? Cho nên nếu mà các thầy, các con, mà chúng ta có đủ cái Túc Mạng Minh, chúng ta trở về với cái thời quá khứ, chúng ta nghe cái bài pháp Thân Hành Niệm này Đức Phật đã dạy. Thì chúng ta biết rằng đúng hay sai, và người viết lại bài kinh này sai hay đúng? Chúng ta biết rõ.

(14:04) Bây giờ một mình Thầy khó mà xác định, nhưng mà Thầy dám xác định ở đây trước quý thầy. Nhưng không phải là chỗ quý thầy đem cái bài kinh này ra mà nói người ta làm sai, này kia. Quý thầy lấy chỗ nào chứng minh? Cho nên quý thầy hãy tu như Thầy đi, rồi quý thầy trở về nghe Đức Phật Thích Ca nói lại cái bài kinh này Thân Hành Niệm. Trong khi Đức Phật dạy cho một số Tỳ Kheo này thì quý thầy sẽ nghe rõ từng bài trước, bài sau rất rõ ràng, chứ không phải như thế này.

Đây bây giờ Thầy nói về cái bài đầu tiên Thân Hành Niệm mà Đức Phật dạy là Chánh Niệm Hơi Thở. Thầy xin đọc tiếp: “Chánh niệm vị ấy thở vô, chánh niệm vị ấy thở ra”. Chánh niệm tức là biết hơi thở, biết hơi thở vô và biết hơi thở ra.

- “An tịnh thân hành tôi sẽ thở vô”, vị ấy tập. “An tịnh thân hành tôi sẽ thở ra”, vị ấy tập.

Trong khi vị ấy sống không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần, các niệm và tư duy thuộc về thế tục được đoạn trừ. Nhờ đoạn trừ các pháp ấy, nội tâm được an trú, an tọa, chuyên nhất, định tĩnh. Như vậy này các thầy Tỳ Kheo, Tỳ Kheo tu tập Thân Hành Niệm.”

Cái bài pháp nó như vậy. Bây giờ Thầy sẽ giải thích cho các thầy thấy: “Chánh niệm vị ấy thở vô, chánh niệm vị ấy thở ra”, nghĩa là Chánh niệm, tức là Đức Phật muốn nhắc là mình phải biết, chứ chưa có nhắc gì hết. Bây giờ mình hít vô mình biết mình hít vô, thở ra mình biết mình thở ra, gọi là Chánh niệm.

(16:04) Còn bây giờ kế thì Đức Phật dạy: “Thở vô dài, vị ấy biết tôi thở vô dài” hay “thở ra dài, vị ấy biết tôi thở ra dài”. Thì câu “thở ra dài” hay là “tôi thở vô ngắn” hay “tôi thở vô dài”, thì cái thở ra, thở vô…​

Bắt đầu cái chữ Chánh niệm là mình chỉ cần biết mà mình không có hướng tâm, mình không có nhắc. Mà đến cái chỗ mà thở “Tôi thở vô dài, tôi biết tôi thở vô dài”, hay là “Tôi thở ra dài, tôi biết tôi thở ra dài”, thì cái đó là Pháp Hướng kèm theo. Cho nên nó thường đóng và nhấn mạnh cho chúng ta biết rằng cái chỗ đó, để mà chúng ta nhắc cái tâm của mình kèm theo cái Pháp Hướng.

Cho nên ở đây chúng ta mới thấy cái kế của Đức Phật dạy: “Cảm giác toàn thân tôi sẽ thở vô”, nghĩa là mình hít vô, mình nhắc. Bây giờ mình không có nhớ cái thân của mình là cảm giác như thế nào, nhưng mình nhắc thì mình thấy có cái cảm giác của thân của mình. Cho nên “Cảm giác toàn thân tôi sẽ thở vô, cảm giác toàn thân tôi sẽ thở ra”, phải không? Mình nhắc như vậy làm cho cái tâm mình nó chú ý vào cái cảm giác của cái thân của mình trong lúc mình đang tu.

Rồi “An tịnh thân hành tôi biết tôi thở vô, an tịnh thân hành tôi biết tôi thở ra”. Đó thì cái bài Pháp Đức Phật bảo mình nhắc mình như vậy để cho mình biết cái sự an tịnh, rồi “an tịnh thân hành”. Thì ở đây do cái chỗ chúng ta tu tập cái thân, cho nên “cảm giác toàn thân”, rồi “an tịnh thân hành”, thì rõ ràng là chúng ta đang tu tập ở trong cái Thân Hành.

(17:52) Nhưng có cái bài pháp, để sắp tới đây thì Thầy đọc tới. Thì trong cái Thân Hành Niệm mà lại dạy nó lộn nữa. Ở đây thì “An tịnh thân hành” là đúng pháp, mà “An tịnh tâm hành” là sai.

Mình đâu phải tu trên cái tâm hành, mà mình tu trên cái thân hành, phải không? Mà mình nhắc “An tịnh tâm hành” là sai. Hay “ Cảm giác toàn tâm tôi thở vô, cảm giác toàn tâm tôi thở ra”, thì cái đó là ở đây không phải là cái Thân Hành Niệm, mà cái Tâm Hành Niệm. Cho nên từng cái pháp ở đây, thì trong cái bài Thân Hành Niệm, nó có cả cái cảm giác Tâm Hành, thì Thầy sẽ đọc tới.

Cho nên ở đây cái bài này nó rất đúng là vì:

“Cảm giác toàn thân tôi sẽ thở ra, cảm giác toàn thân tôi sẽ thở vô”.

Rồi “An tịnh thân hành tôi sẽ thở ra, an tịnh thân hành tôi sẽ thở vô”.

Ở đây mình đọc cái bài kinh, mình phải thấy rõ: Khi mà nói về thân hành thì cái cảm giác này là cảm giác của thân. Mà khi nói về tâm hành thì nó là cảm giác của tâm, hít vô, hít ra, nó do cảm giác của tâm.

PHÁP THÂN HÀNH NIỆM CÂU HỮU VỚI TỨ CHÁNH CẦN

Bây giờ đó khi mà mình đã hướng tâm, mình nhắc như vậy, thì vị ấy phải sống như thế nào? Sống tâm không phóng dật. Chứ không phải là mình phóng dật, mình phóng dật mà mình hướng tâm, mình tu vậy không kết quả đâu. Cho nên Đức Phật dạy ở trong cái bài kinh này trong khi vị ấy mà tu tập như vậy thì “cái tâm không có được phóng dật; nhiệt tâm, tinh cần, siêng năng”, tức là nhiệt tâm đem hết cái sức nhiệt tâm của mình, và tinh cần là siêng năng. “Các niệm và tư duy thuộc về thế tục đoạn trừ”: lúc mà mình tu tập cái pháp hơi thở như vậy, thì mình đoạn trừ các cái pháp đó đi.

Thì sự thật ở đây nó chưa phải là trên cái pháp vô lậu, mà nó cũng chưa phải là trên cái Tứ Niệm Xứ. Mà nó chỉ mượn cái Thân Hành Niệm, mượn cái Định Chánh Niệm Tỉnh Giác ở trên cái hơi thở này mà để tu tập làm cho các ác pháp, ngăn chặn không cho sanh khởi.

(20:07) Ngăn chặn không cho sanh khởi. Mà ác pháp không sanh khởi, thì các thầy thấy cái câu chỗ này nè, thì cái tâm của người đó có phóng dật không? Không có phóng dật, phải không? Cái tâm của người đó phải siêng năng rồi, thì những cái chuyện mà thế tục, những cái chuyện ham muốn, những chuyện danh, chuyện lợi thì có đoạn trừ không? Lúc bây giờ mà mình cứ giữ cái niệm hơi thở như vậy thì nó sẽ đoạn trừ tất cả những cái tâm đó. Và vì vậy mà mình an tọa ở trong cái chỗ tu hành của mình, mình ngồi nó rất là an ổn. Chuyên nhất và định tĩnh, cái tâm mình nó định tĩnh ở trong cái hơi thở đó.

Như vậy là một vị Tỳ Kheo tu về Thân Hành Niệm. Mà ở đây chúng ta thấy cái bài Thân Hành Niệm này, nó không phải độc lập là cái pháp Thân Hành Niệm, mà cái pháp này nó giúp cho chúng ta để đoạn trừ các pháp ác trong Tứ Chánh Cần.

Bởi vì khi mà tâm mình hướng ra, hướng vô như vậy thì nó có một ý gì mà nảy sinh ở trong đầu của chúng ta được không? Mà nó không có nảy sinh ra được thì cái tâm có phóng dật không? Không có phóng dật! Mà nó không có phóng dật thì các cái việc mà về thế tục, mà nó ham muốn thì nó có đoạn trừ không? Nó đâu còn ở trong tâm của mình được nữa.

Cho nên nó cụ thể và rõ ràng. Và vì vậy mà ác pháp không có sanh khởi được, và thiện pháp thì tăng trưởng. Thì ngay về hơi thở thì chúng ta đã tu tập được như vậy rồi.

Thì bây giờ kế tiếp Đức Phật lại dạy cái (Thân Hành Ngoại đây) Thân Hành Nội. Thay vì cái Thân Hành Ngoại đi trước, mà Thân Hành Nội phải đi sau mới đúng cách. Bởi vì mình phải tu tập Tỉnh Thức, rồi mình mới ngồi lại mình mới tu tập mới được.

Bây giờ Đức Phật lại dạy tới cái Thân Hành Nội. Thì trong khi ở đây, cái bài đầu tiên thì các thầy lại thấy nè: “Các vị Tỳ Kheo đi đến một khu rừng hay đi đến một gốc cây hay một ngôi nhà trống” rồi mới tu về hơi thở đó. Mà nếu bây giờ “Lại nữa”, cũng đang ngồi mà làm sao đi?

Thì ở đây “Lại nữa” là cái bài kế, Đức Phật lại dạy Thân Hành Niệm đây:

(22:06) “Lại nữa, này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo đi biết rằng tôi đi, hay đứng biết rằng tôi đứng, hay ngồi biết rằng tôi ngồi, hay nằm biết rằng tôi nằm. Thân thể được sử dụng như thế nào, vị ấy biết thân thể như thế ấy. Trong khi vị ấy sống không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần các niệm và tư duy thuộc về thế tục đoạn trừ. Nhờ đoạn trừ các pháp ấy, nội tâm được an trú, an tọa, chuyên nhất, định tĩnh. Như vậy các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo tu tập Thân Hành Niệm.”

Như vậy là cái bài này ở cái đoạn sau này, Thầy nói rằng khi mà chúng ta thực hiện Tứ Chánh Cần thì cái chỗ “Trong khi vị ấy sống không phóng dật”, chúng ta lúc bấy giờ có phóng dật không? Bây giờ cái hành động Thầy đưa tay, Thầy biết Thầy đưa tay. Thầy đi, Thầy biết Thầy đi. Thầy ngồi Thầy, biết Thầy ngồi. Thầy nói, Thầy biết Thầy nói. Thầy nằm, Thầy biết Thầy nằm. Thầy mặc y, Thầy mang bát, Thầy biết. Mỗi hành động Thầy làm Thầy đều biết cái hành động đó.

Cũng như bây giờ Thầy đang quét sân, Thầy biết Thầy đang quét sân. Mà Thầy sợ nó quên quét sân đi thì Thầy nhắc: “Tôi quét sân, tôi biết tôi quét sân”. Thì như vậy luôn luôn lúc nào, Thầy giữ gìn cái tâm của Thầy luôn luôn lúc nào cũng ở trên cái hành động của mình. Thì như vậy là những dục lạc của thế tục nó còn cám dỗ Thầy được không? Tâm Thầy nó còn phóng ra theo các pháp được không? Nếu mà phóng ra, thì nó là niệm ác mất rồi.

Cho nên áp dụng vào Tứ Chánh Cần thì chúng ta thấy rằng trong cái Thân Hành Niệm nó làm chúng ta tỉnh táo, rất tỉnh táo và chúng ta đoạn dứt, chấm dứt các pháp ác, không có cho nó sanh khởi. Đó là cái pháp tu Thân Hành Niệm.

Và như vậy cái đầu tiên chúng ta thấy bài kinh này Đức Phật phải dạy đi, đứng, nằm, ngồi, hành động của chúng ta bên ngoài trước, thì tới cái hơi thở sau là nó hay nhất. Bởi vì cái ngồi nó có thời gian ngắn, mà cái đi, mà làm tất cả những công việc nó có thời gian dài chúng ta để tập tỉnh thức.

(23:53) “Lại nữa, này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo khi bước tới, bước lui biết rõ mình đang làm. Khi ngó tới, ngó lui biết rõ mình đang làm”.

Nghĩa mà biết mình đang ngó tới, ngó lui.

“Khi co tay, khi duỗi tay biết rõ mình đang làm. Khi mang áo Tăng Già Lê, mang bát, mang y biết rõ mình đang làm. Khi ăn, uống, nhai, nếm biết rõ mình đang làm. Khi đứng, ngồi, ngủ, thức, nói, im lặng biết rõ mình đang làm. Trong khi vị ấy sống không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần, các niệm và tư duy thuộc về thế tục được đoạn trừ, nhờ đoạn trừ các pháp ấy, nội tâm được an trú, an tọa, chuyên nhất, định tĩnh. Như vậy này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo tu tập Thân Hành Niệm.”

Rõ ràng đây là phần chúng ta tu tập Thân Hành Niệm, rất rõ mà. Nhưng mà để ý ngược lại, cái bài tu tập này nó nằm ở trước, thứ tự của nó phải trước. Rồi sau đó chúng ta mới tu tập về hơi thở của chúng ta về Thân Hành Niệm, thì cái đó nó hay, quá hay và tuyệt vời. Đúng là biết cách sắp xếp cho từng cái giai đoạn tu trước, tu sau.

Còn bây giờ ngay vô tu hơi thở thì người đó ngồi chút xíu là bắt đầu họ bị đau hoặc này kia, họ bất an rồi, họ bị Thọ đánh rồi. Rồi họ ngồi một hơi đó thì bắt đầu họ rơi vào vô ký, hôn trầm. Bởi vì đang ở trong cái chánh niệm thì họ không có vọng tưởng thì họ cũng bị rơi vào vô ký. Chừng đó họ biết ở đâu mà họ lại chánh niệm được nữa, họ mất đi. Cho nên đây là cái sai.

Mà khi mà tu tập Thân Hành Niệm ngoại này, nó đã tỉnh thức rồi, bắt đầu họ ngồi nửa tiếng, một tiếng là tỉnh thức, nó không bị rơi vào hôn trầm, thùy miên, vô ký. Đó là những cái kinh nghiệm đã dạy mình. Cho nên mình biết rằng khi mà bố cục một bài pháp thì phải cái pháp nào nói trước, cái pháp nào nói sau. Bố cục như vậy là bố cục sai.

(25:41) “Lại nữa, này các thầy Tỳ Kheo! Các thầy quan sát thân này, từ bàn chân trở lên cho đến đảnh tóc, bao bọc bởi da chứa đầy bởi những vật bất tịnh, sai biệt. Trong thân này, đây là tóc, lông, móng, răng, da, thịt, gân, xương, thận tủy, tim, gan, hoành cách mô, lá lách, phổi, ruột, màng ruột, phân, mật , đàm, mủ, máu, mồ hôi, mỡ, nước mắt, mỡ da, nước miếng, nước mủ, nước ở khớp xương, nước tiểu. Này các Tỳ Kheo, cũng như một bao đồ, hai đầu trống, đựng các loại hột như gạo, lúa, đậu xanh, đậu mè, gạo đã xay rồi. Một người có mắt, đổ các hột ấy ra mà quan sát: đây là hột gạo, đây là hạt lúa, đây là đậu xanh, đây là đậu lớn, đây là mè, đây là hạt lúa đã xay rồi.

Cũng vậy, này các Tỳ Kheo! Một Tỳ Kheo quan sát thân này từ dưới bàn chân trở lên cho đến đảnh tóc, bao bọc bởi da chứa đầy bởi những vật bất tịnh, sai biệt. Trong thân này, đây là tóc, lông, móng, răng, da, thịt, gân, xương, thận tủy, tim, gan, hoành cách mô, lá lách, phổi, ruột, màng ruột, phân, mật, đàm, mủ, máu, mồ hôi, mỡ, nước mắt, mỡ da, nước miếng, nước mủ, nước ở khớp xương, nước tiểu.

Khi vị ấy sống không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần các niệm tư duy thuộc về thế tục được đoạn trừ. Nhờ đoạn trừ các pháp ấy, nội tâm được an trú, an tọa, chuyên nhất, định tĩnh. Như vậy này các Tỳ Kheo, Tỳ Kheo tu tập như vậy gọi là tu tập Thân Hành Niệm.”

Cái bài pháp này có phải Thân Hành Niệm không, các thầy? Khi nghe như vậy, có phải là Thân Hành Niệm không? Bây giờ chúng ta ngồi đây, cái ý của chúng ta quan sát cái thân này như một cái bao, nó chứa nào là răng, móng, lông, thịt, gân, xương, thận, tủy, tim, gan, phèo, phổi. Thì đây là cái bao nó chứa đầy đủ các thứ ở trong đó hết. Mình ngồi mình quan sát cái thân của mình, như vậy có phải là Thân Hành Niệm không?

(27:54) Đối với bài kinh như thế này mà gọi nó là Thân Hành Niệm thì các thầy có chấp nhận không? Như vậy có phải là cái người mà kết tập kinh điển này là kết tập sai không? Thân Hành Niệm là cái thân phải có sự động của nó mới Thân Hành Niệm chứ, còn đằng này có động đâu. Cái ý của chúng ta đang quan sát cái thân, tức là quán sát cái thân của chúng ta nó như là một cái bao để chứa tất cả những cái đồ bất tịnh này, phải không?

Như vậy là Định Vô Lậu quán bất tịnh, chứ không phải là Thân Hành Niệm. Nó đâu phải là Chánh Niệm Tỉnh Giác.

Bởi vậy khi đọc cái bài kinh, chúng ta mới biết được bài kinh sai hay bài kinh đúng. Mà đây là kinh Nguyên Thủy hẳn hòi, đàng hoàng, kinh Pali, chứ đâu phải là kinh Đại Thừa đâu. Còn nếu mà Đại Thừa mà Thầy đọc, bởi vì Thầy viết cái bộ Đường Về Xứ Phật mà trước đây, Thầy bác biết bao nhiêu bài kinh của Đại Thừa không? Thầy đập xuống biết bao nhiêu. Nhưng bây giờ Thầy không có cho ra những thứ đó đâu, nó động chạm biết bao nhiêu. Còn đây là bài kinh Nguyên Thủy mà họ dám kết hợp như thế này, để mà gọi là Thân Hành Niệm trong cái bài như thế này, thì thấy chỗ này có phải là cái bài Thân Hành Niệm không?

Đây là Thầy muốn nói để chúng ta biết được cái sai, cái đúng của kinh sách hiện giờ là nó quá, người ta không biết được cái đúng, cái sai. Mà đặt một cái tên Thân Hành Niệm là nó phải thực hiện, hồi nãy Thầy có giải thích từ cái tên của nó phải thực hiện hành động của nó ở trong cái pháp môn. Mà đây đặt cái tên của kinh này là Thân Hành Niệm, mà chỗ này có phải là Thân Hành Niệm không?

Ngồi quán sát thân, cái thân nó cứng đờ đó, chớ nó có rung động chỗ nào mà gọi là nó hành, như vậy nó có đúng với cái tên không? Như vậy là sai. Nó chỉ có một cái bài thứ nhất là hơi thở, một cái bài thứ hai là hành động của thân của chúng ta bên ngoài, đó là đúng nhưng mà sự sắp xếp thì nó không đúng, cái trước, cái sau.

Các thầy cứ lấy trí tuệ, suy nghĩ của mình mà nghe những lời Thầy nói có đúng hay là sai. Chớ đừng có tin cái miệng của Thầy. Thầy nói theo cái ý của Thầy, cái sự hiểu biết của Thầy, còn quý thầy suy nghĩ cái lời của Thầy nói là đúng hay là sai. Bởi vì hầu hết quý thầy đều có một cái trí tuệ ở trong cái trí tuệ. Cho nên Đức Phật ngày xưa cũng nói: “Ta nói đừng có tin Ta, những gì Ta nói mà làm có ích lợi, có sự giải thoát thì hãy tin. Mà không có ích lợi, không có sự giải thoát, người ta chê thì đừng có làm, nó không đúng đâu”.

(30:04) Thì những lời mà Thầy nói ở đây, thì các thầy còn suy nghĩ những lời Thầy nói đúng hay sai.

Đó thì toàn bộ cái bài kinh này nó rất nhiều, chứ không phải họ nói kết hợp lại nó đủ thứ ở trong này, nó tất cả những cái. Thậm chí như bốn Thiền nó cũng ghép vô đây, bốn cái Định nó cũng ghép vô đây, mà nó nói gọi là Thân Hành Niệm của nó. Thì tất cả những cái này đều là cái sai của nó. Thân Hành Niệm chỉ có một cái khoảng thời gian hành động nội và hành động ngoại và nội, ngoại một lượt mà thôi.

Cho nên trên Tứ Niệm Xứ, Thầy giảng về Tứ Niệm Xứ, các con sẽ thấy rõ. Ở trên Tứ Niệm Xứ, bắt đầu thì chúng ta tu về Nhân Tướng nó trước. Rồi sau đó chúng ta mới tu về cái Hành Tướng của nó, Hành Tướng Ngoại và Hành Tướng Nội. Sau khi Hành Tướng Ngoại và Hành Tướng Nội xong rồi thì chúng ta tu Hành Tướng Nội và Hành Tướng Ngoại đồng thời một lượt. Nó hai cái, vừa tu ở ngoại, mà vừa tu ở trong nội nữa.

Cũng như bây giờ quý thầy tu Chánh Niệm Tỉnh Giác, vừa đi mà vừa nương hơi thở, cả hai cái chứ không phải một cái, thành ra nội và ngoại. Thì hơi thở của chúng ta như thế nào, là nội, phải không? Mà ngoại là hành động của chúng ta đi kinh hành là ngoại. Lấy cái hành động nội này mà thực hiện với cái hành động ngoại kia, thì hai cái nội, ngoại đồng thời tu một lượt. Thì do đó không phải là sức tỉnh của chúng ta cao lên sao? Cho nên ở trong Tứ Niệm Xứ xác định rõ mà, nội, ngoại đồng tu mà. Còn bắt đầu tu cái ngoại, rồi tu cái nội, rồi mới nội, ngoại đồng tu.

Thì ở đây nó có những cái sai mà Thầy phải dạy để cho các con thấy rằng trong khi chúng ta phải lấy được những cái đúng, thế nào đúng để mà chúng ta tu tập. Chứ không phải đọc bài kinh như thế này rồi bắt đầu chúng ta ngồi đây mà quán bất tịnh. Mà Quán Bất Tịnh tức là tu Định Vô Lậu để đoạn diệt các pháp ác, đoạn dứt các pháp ác.

Các pháp ác chưa sanh thì tu Chánh Niệm Tỉnh Giác và Định Niệm Hơi Thở để ngăn chận, không cho nó sanh. Các thầy hiểu chứ? Bởi vì ngăn chận tức là chúng ta tu ở trong tỉnh thức thì không có nó khởi ra được, phải không? Tỉnh thức ở trong hành động ngoại, tỉnh thức ở trong hành động nội, rồi tỉnh thức ở trong hành động nội và ngoại. Đó là như quý thầy kết hợp giữa hơi thở và bước đi kinh hành của mình hay việc làm của mình, đó là nội - ngoại.

(32:12) Còn bây giờ mà quán bất tịnh, tức là tu Định Vô Lậu, mà vô lậu là các pháp ác đã sanh cho nên chúng ta phải đoạn diệt. Mà nó sanh các pháp gì? Bây giờ nó chấp cái ngã nè, nó sân, si, nó phiền nào nè, thì chúng ta phải coi nó chấp cái thân này là ngã hay chấp cái tâm. Mà nếu chấp thân thì chúng ta mới quán bất tịnh. Quán xem coi cái thân này, là cái bao da này nó sẽ chứa những cái gì, cái gì hôi thúi bẩn thỉu như thế nào, thì đó để mà chúng ta đoạn dứt cái chấp ngã của chúng ta.

Mà nó kiến chấp thì nó thuộc về tâm, thì chúng ta phải quan sát cái tâm để mà chúng ta tu Định Vô Lậu, “Trên tâm quán tâm” mà, tu Định Vô Lậu để quét sạch cái kiến chấp của chúng ta, nó làm cho chúng ta đi vào đúng con đường của Đạo Phật.

Như vậy thì quý thầy thấy rằng trong con đường tu tập của mình, thì những cái bài kinh như vậy, thì chúng ta làm sao mà tin nổi được, mà chúng ta theo đó mà chúng ta tu? Mà nếu mà cứ đọc bài kinh Thân Hành Niệm này rồi tôi tu đủ thứ, tôi cứ đọc như vậy, mà cái danh từ đọc thì các thầy thấy cái chỗ mà để khắc phục tham ưu, cái chỗ mà đoạn trừ các ác pháp thì Đức Phật nói như thế này, chúng ta biết cái pháp nào mà chúng ta đoạn dứt nó nè:

“Trong khi vị ấy sống không phóng dật”.

Sống không phóng dật, bây giờ chúng ta sống không phóng dật, chúng ta làm sao? Cái tâm mình, nó cứ ngồi đây mà nó phóng, nó nhớ cái này, nhớ cái kia, nó không phóng dật sao? Nó phóng dật đó chứ. Vậy thì muốn không phóng dật thì phải làm sao? Thì rõ ràng là cái pháp hồi nãy, mà chúng ta nương vào cái hơi thở, mà nương vào cái hành động đi thì cái tâm nó phóng được không? Cái pháp đó nó làm cho chúng ta có phóng được không? Bây giờ chúng ta đang biết hơi thở, đang biết hành động đi thì cái tâm nó còn cái chỗ nào mà nó phóng ra không? Nó có phóng dật đâu. Cho nên chúng ta nhiệt tâm, tinh cần ở trong giữ gìn trong cái hành động thì nó không còn cái kẽ hở, thì cái tâm nó không phóng dật. Rồi bây giờ:

(33:57) “Các niệm và tư duy thuộc về thế tục.”

Tư duy tức là suy nghĩ. Các cái niệm nó chưa có khởi ra, nó vì cái pháp mà Chánh Niệm Tỉnh Giác, nó làm cho các pháp đó đoạn dứt đi, nó không có khởi ra được thì chúng ta có pháp nào đâu mà chúng ta lại tư duy nó, suy nghĩ nó như Định Vô Lậu để mà chúng ta đoạn trừ? Cho nên chúng ta có đoạn trừ gì đâu? Do cái pháp Chánh Niệm đó mà chúng ta ngăn chận các pháp ác thì các pháp ác không sanh. Cho nên chúng ta đâu có cái pháp nào mà chúng ta cần phải đoạn trừ?

Do đó thì tâm chúng ta như thế nào? Bây giờ nội tâm chúng ta sẽ an trú, an tọa, chuyên nhất, định tĩnh. Rõ ràng là quý thầy cứ giữ gìn vừa hơi thở, vừa hành động đi, hay hoặc trong hành động đi, hoặc chuyên nhất một hơi thở, thì do đó các thầy có thấy tâm của mình chuyên nhất và định tĩnh không? Và có thấy sự an tọa, sự ngồi hay sự đi của mình an ổn không? Chắc chắn là có sự an ổn.

Như vậy thì chúng ta có cần quán xét đoạn trừ không? Mà ở đây thì viết như vậy. Bây giờ đã tu cái pháp đó rồi, mà bây giờ còn phải đoạn trừ nó thì cái bài kinh như vậy là chúng ta đã có pháp, đã ngăn chận, đã làm cho nó không sanh thì cái gì mà còn sanh trong này mà phải đoạn trừ? Cho nên ở đây chúng ta có pháp chúng ta tu thì chúng ta không có còn lo nó nữa.

“Lại nữa, này các Tỳ Kheo! Tỳ Kheo như thấy một thi thể quăng bỏ trong nghĩa địa một ngày, hai ngày, ba ngày. Thi thể ấy trương phồng lên, xanh đen, nát thối ra. Tỳ Kheo quán thân ấy như thân này, tánh chất là như vậy, bản tánh là như vậy, không vượt khỏi bản chất ấy.”

(35:48) Nghĩa là mình quan sát cái thây ma phồng lên như vậy là. Bây giờ thì quý thầy thấy trong bài kinh này, nó là một cái quan sát một cái thân mà sình, hôi thúi như vậy, để chúng ta tu, phá cái ngã của chúng ta. Chấp cái thân là cái ngã của mình, như vậy là mình tu Định Vô Lậu, chứ không phải là tu Định Chánh Niệm Tỉnh Giác.

Cho nên ở đây, mình biết rằng trong cái pháp mà Tứ Chánh Cần thì mình cần phải tu ba cái định: Định Chánh Niệm Tỉnh Giác, Định Niệm Hơi Thở và Định Vô Lậu, nó ba cái định.

Nhưng Định Chánh Niệm Tỉnh Giác và Định Niệm Hơi Thở là nó ngăn chận các pháp ác, Định Vô Lậu thì nó đoạn dứt các pháp ác.

Chúng ta đã hiểu được như vậy, thì ở đây chúng ta chỉ nói về Thân Hành Niệm. Tức là chúng ta chỉ nói về cái thân, cái phần hoạt động của cái thân, tu ở trong các hành động của cái thân để ngăn chận các pháp ác, chứ không phải tu ở trong Định Vô Lậu, để mà quán xét. Vì chưa tới cái phần này, cho nên cái Định Vô Lậu thì phải nói trong cái phần khác, không phải nói ở trong Thân Hành Niệm, trong cái bài kinh này.

Cho nên ở đây tuy rằng chúng ta tu tập cái Định Chánh Niệm Tỉnh Giác và Định Niệm Hơi Thở thì như Thầy đã nhắc lại ở trong bài kinh này rồi. Thì chúng ta đã thấy rằng từ các hành động đi, đứng, nằm, ngồi, co tay, mặc áo, ăn, uống, tất cả mọi cái hành động đó, đều là tỉnh thức trong hành động đó gọi là Chánh Niệm Tỉnh Giác. Rồi đồng thời cái hơi thở ra biết thở ra, mà hơi thở vào biết vào thì chúng ta biết được hơi thở ra, vào như vậy, đó là Chánh Niệm Tỉnh Giác của hơi thở.

Danh từ của nó nó gọi là Định Niệm Hơi Thở. Vì Định Niệm Hơi Thở Thầy đã nói nó là trợ pháp, để cho nó trợ các pháp khác, sau này chúng ta nhập Thiền Định thì cũng đều nương vào hơi thở này mà chúng ta nhập các Thiền Định. Nhưng đầu tiên mà chúng ta tu nó thì đương nhiên được xem nó là Chánh Niệm Tỉnh Giác Định chứ không phải là Định Niệm Hơi Thở. Bởi vì giúp cho chúng ta tỉnh thức ở trong hành động nội. Mà hành động nội tức là hơi thở ra, hơi thở vô.

(38:09) Cho nên ở đây gọi nó là Định Niệm Hơi Thở thì cũng được, hay gọi nó là Chánh Niệm Tỉnh Giác trong nội thân của chúng ta thì cũng được. Vì vậy mà cái phần, cái bài kinh này, Thân Hành Niệm thì nó chỉ có hai phần: một phần hơi thở và phần hành động thân của chúng ta. Nó xác định cho chúng ta biết hai cái định đó để ngăn chận các pháp ác ở trong Tứ Chánh Cần, nó không cho sanh ra.

Và đến cái Định Vô Lậu thì nó phải quán xét thân bất tịnh, những các pháp đều vô thường, khổ, không, vô ngã của nó. Tất cả những cái pháp đều là nó không thường còn, cho nên làm cho cái tâm của chúng ta không dính mắc và chấp đắm. Đó là Định Vô Lậu. Để các pháp khác mà nó khởi trong đầu của chúng ta ra thì ngay đó chúng ta phải quán sát nó, rồi chúng ta diệt xả nó đi, đoạn dứt nó đi, không được kéo dài nó, thì đó là chúng ta đã đoạn các pháp ác.

(00:00) Không có cái vô ký quên đi cái hành động mình đang làm công việc đó. Thì cái Định Niệm Hơi Thở mà chúng ta hướng về cái hơi thở, hướng tâm về hơi thở để cũng là nhắc. Tức là cái pháp hướng này là pháp hướng nhắc tâm, để cho nó tỉnh thức ở trong cái hơi thở. Cái tâm chúng ta tỉnh thức mãi mà nó không bị mê hay hoặc là không bị có một cái niệm khác xen vô.

Cho nên thí dụ như, mình tu về tỉnh thức cái hơi thở của mình, thì cái pháp hướng, các thầy cũng nhớ rằng mình nhắc. Thí dụ như mình hít thở, năm mười hơi thở thì mình nhớ: “Tôi thở vô, tôi biết tôi thở vô, tôi thở ra, tôi biết tôi thở ra”. Tức là mình nhắc để cho mình biết mình thở vô, thở ra, thì đó là mình tập tỉnh thức. Tỉnh thức.

(0:39) Còn trái lại, cái Định Niệm Hơi Thở thì nó cũng bắt đầu từ cái tỉnh thức đó, nhưng nó còn có những cái khác nữa, chứ không phải có bấy nhiêu đó không. Cho nên ở đây, Thầy muốn nhắc lại về cái Định Niệm Hơi Thở là tại vì nó là một cái pháp môn trợ cho tất cả các pháp môn khác. Như Thầy có nói, nó là một cái trợ động từ, nó cũng giống như một cái trợ động từ của pháp ngữ, để mà chia tất cả những cái động từ khác.

Thì hôm nay, thì chúng ta thấy rằng trong cái hơi thở, cái Định Niệm Hơi Thở là cái Định Hơi Thở đó, nó là cái pháp để mà giúp chúng ta tu hành các pháp khác. Cho nên mới đầu thì chúng ta học, chúng ta thấy, chúng ta chỉ hướng có: “Hơi thở vô tôi biết tôi thở vô, hơi thở ra tôi biết tôi thở ra”. Đó là mình nhắc, rồi mình thở năm, mười hơi thở mình lại nhắc một lần.

Thì như vậy, nó giúp cho mình tỉnh thức ở trong ba mươi phút hay là một giờ khi mình tu tập. Để cho mình tỉnh thức đó để mà ngăn chặn, nó ngăn chặn cái mục đích của cái tỉnh thức đó không phải nó đem lại cái kết quả của cái hơi thở đó mà chúng ta nhập thiền, nhập định gì cả. Mà nó ngăn chặn được cả ác pháp không sanh khởi ở trong tâm của chúng ta như tham, sân, si, ham muốn cái này, thương nhớ cái kia, giận hờn cái nọ.

Cái mục đích của nó sẽ đạt được, là ngay chúng ta giữ gìn được cái tâm, ở trong cái hơi thở, thì chúng ta biết rằng tâm chúng ta không khởi ra niệm ác, không có thương, ghét, giận, hờn ai hết. Vì nó mắc tỉnh thức ở trong cái hành động của hơi thở, cho nên nó đâu có sanh được pháp nào.

Cho nên ngay liền chúng ta thấy có sự giải thoát, nó không còn một cái tâm niệm làm chúng ta buồn khổ, hay là thương ghét hay là giận hờn ai nữa, nó không có ác pháp. Đó là chúng ta đã đạt, Nhờ cái Định Niệm Hơi Thở như vậy, mà chúng ta đã đạt được cái cứu cánh, cái cứu cánh là cái giải thoát. Cái mục đích mà chúng ta thực hiện trong cái pháp tu đó. Cho nên ngay liền thì chúng ta thấy có sự giải thoát thật sự.

(2:28) Thì cái sự giải thoát thật sự đó, nó giúp cho chúng ta một cái kết quả rõ ràng và cụ thể, là khi trong cái giờ phút tu thì chúng ta cũng thấy, mà sau cái giờ phút tu chúng ta bắt đầu đi vào những cái hành động như đi, đứng, nằm, ngồi. Tất cả những cái hành động mà ngoại thân đó, chúng ta không tu cái Định Niệm Hơi Thở nữa, thì chúng ta cũng đang giữ cái tâm của mình không có cái niệm khởi, do đó ngày này qua ngày khác thì chúng ta hoàn toàn là không có ác pháp.

Đó là cái mà chúng ta vừa cái Định Niệm Hơi Thở mà cũng vừa với cái Định Chánh Niệm Tỉnh Giác, nó ngăn chặn được các pháp ác không sanh khởi trong tâm chúng ta. Và khi nào mà lỡ nó có sanh một cái pháp gì đó thì chúng ta đoạn dứt liền bằng cái Định Vô Lậu, như các con và cũng như các thầy cũng biết.

Bây giờ, Thầy kế tiếp cái bài Định Niệm Hơi Thở để chúng ta biết nó không phải tu có bao nhiêu đó, để mà đạt được cái niệm ác mà thôi, tăng trưởng cái niệm thiện mà thôi. Nó còn có những cái đặc biệt của nó để nó tự thân của nó cũng có giải quyết cho cái giải thoát của cái Thân-Thọ-Tâm-Pháp của chúng ta.

Bởi vì, ngoài cái Thân-Thọ-Tâm-Pháp, Tứ Niệm Xứ này, bốn cái nơi mà để chúng ta tu tập tức là bốn cái lãnh vực mà để tu tập, thì chúng ta đều đặt các pháp trên đó mà tu tập. Tu tập cho tất cả cái bốn cái chỗ này nó trở thành tốt đẹp và nó trở thành thanh tịnh. Chứ không phải là Tứ Niệm Xứ là có một cái gì mà có cái pháp để làm cho một cái khác thanh tịnh, không phải. Tứ Niệm Xứ là chỉ bốn cái chỗ để chúng ta đặt các pháp trên đó mà chúng ta thực hiện cho nó thanh tịnh, bốn cái chỗ đó thanh tịnh.

(04:07) Bây giờ nói về cái Định Niệm Hơi Thở. Cái bài tập thứ nhất về Định Niệm Hơi Thở, nó có từng bài tập thứ nhất, bài tập thứ hai, bài tập thứ ba, chứ nó không phải có một cái bài mà: “Hơi thở ra tôi biết tôi thở ra” mà: “Hơi thở vô tôi biết tôi thở vô” đâu. Đó là cái Chánh Niệm Tỉnh Thức của cái hơi thở đầu tiên chúng ta tu.

(4:26) Cho nên ở đây đầu tiên thì đức Phật có khuyên như thế này nè, một người mới tu tập cái Định Niệm Hơi Thở, thì cái vị đó phải đi đến một khu rừng. Khu rừng là cái nơi vắng vẻ, cái nơi không có người ta đến. Hay đi đến một cái gốc cây, một cái gốc cây ở cái nơi nào mà có cái gốc cây hoặc này kia, để cho mình ngồi ở bên gốc cây đó mình tu tập.

Tức là cái cây có cái gốc, thì cái cây nó có cái tàn nó mát mẻ, cho nên mình ngồi dưới gốc cây đó mình tu. Hay đi đến chỗ một cái nhà trống, chỗ nhà trống tức là cái nhà mà không có ai hết, họ bỏ trống rỗng đó. Chúng ta sẽ vào những cái nơi vắng vẻ đó, cái nơi yên tịnh đó mà chúng ta tu tập, tu tập cái Định Niệm Hơi Thở.

Thì trước tiên chúng ta muốn tu tập nó thì chúng ta đi chọn cái chỗ, cái chỗ mà vắng vẻ như vậy. Rồi bắt đầu chúng ta ngồi kiết già. Ở đây đức Phật không có dạy chúng ta ngồi bán già mà dạy chúng ta ngồi kiết già, nghĩa là phải tréo hai chân. Lưng thì thẳng lên, rồi đặt cái niệm hơi thở trước mặt của chúng ta. Nghĩa là như Thầy đã nói, cái Niệm Hơi Thở chúng ta mà đặt trước mặt, tức là cái tụ điểm. Cái tụ điểm chỗ đó, cái hơi thở ra và hơi thở vô.

Như vậy thì cái nhân trung của chúng ta là cái chỗ mà nó từ cái hơi thở hít vô thì nó cũng đi ngang qua đó, mà từ cái hơi thở thở ra nó cũng đi ngang qua đó. Cho nên lấy cái chỗ tụ điểm đó mà chúng ta làm cái chỗ để tâm chúng ta tập trung ở chỗ đó, để biết cái hơi thở ra và hơi thở vô.

Cho nên đặt niệm ở trước mặt của chúng ta, tức là ở trước cái mặt của chúng ta là cái nhân trung của chúng ta, đặt cái niệm chỗ đó đó. “Vị ấy Chánh Niệm”, Chánh Niệm đây là không phải là tà niệm, tức là cái Chánh Niệm ở đây là cái tập trung tâm của chúng ta đó, gọi là Chánh Niệm. Tức là mình đặt cái niệm hơi thở ngay tại cái chỗ tụ điểm, tức là mình chọn lựa cái chỗ nào đó thì mình mới đặt cái niệm hơi thở của mình, cho nó thở ra, thở vô ở đó.

Cho nên Phật nói: “Chánh Niệm hơi thở vô và Chánh Niệm hơi thở ra”. Nghĩa là mình đặt cái chỗ nào đó để cho cái hơi thở từ đó, nó xuất phát ra vô. Cho nên gọi là: “Chánh Niệm hơi thở vô, Chánh Niệm hơi thở ra”. Đó là cái thứ nhất để mà chúng ta biết chọn cái tụ điểm.

(6:34) Nếu mà tu tập không có chọn được tụ điểm, thì bây giờ chúng ta thở, thấy nó thở chỗ này, lát nữa chúng ta thấy thở chỗ kia, lát nữa chúng ta thấy từ ở ngoài này nó xa rồi nó đi vô hoặc là đi theo hơi thở, chạy theo đủ thứ cái chỗ, nơi. Cho nên nó không có lại tập trung được, cái tâm nó không có gom tập trung được. Cho nên, chúng ta phải đặt cho nó nằm yên một chỗ.

(06:55) Bây giờ cái bài tập thứ nhất. Khi mà chúng ta đã đặt niệm đúng chỗ rồi, tức là có tụ điểm rồi, hơi thở ra hơi thở vô tại chỗ đó rồi, thì bắt đầu chúng ta tập cái bài tập thứ nhất. Đây, quý thầy và các con hãy nghe cái bài tập thứ nhất về hơi thở. Mà từ lâu, thì Thầy cũng dạy hơi thở, Thầy cũng nhắc đi nhắc lại nhưng mà không có nói rõ ràng như hôm nay. Vì hôm nay là dạy về cái giới hành, sự tu tập nó làm cho chúng ta thanh tịnh ở trong giới. Thân tâm chúng ta thanh tịnh, không có phạm giới, nó làm cho chúng ta có đầy đủ đức hạnh giải thoát, làm cho mình không khổ mà người khác không khổ.

Thì cái hơi thở, bây giờ bài tập thứ nhất thì chúng ta tập như thế nào? Chúng ta ngồi ngay ngắn rồi, bây giờ chúng ta mới nhắc: “Thở vô dài, tôi biết tôi thở vô dài”. Bây giờ mình thở vô tức là hít vô đó, mà cái hơi thở của mình dài thì mình biết: “Tôi thở vô dài”.

Bây giờ, mình bắt đầu mình thở vô dài rồi, cái thứ hai thì mình phải thở ra. Bởi vì nó hai hơi thở nó mới vào một cái tức. Tức là một hơi thở, một trọn vẹn một hơi thở. Cho nên bây giờ hít vô rồi thì bắt đầu thở ra: “Thở ra dài, tôi biết tôi thở ra dài”. Đó, rõ ràng là mình nhắc, tức là nhắc cái tâm của mình.

Như hồi nãy đó: “Tôi thở vô, tôi biết tôi thở vô, tôi thở ra, tôi biết tôi thở ra”, đó là mình nhắc như vậy. Nhưng bây giờ thì lại về cái bài tập này, nó thuộc về Định Niệm Hơi Thở mà nó không phải trợ giúp cho Tứ Chánh Cần, mà nó tập luyện cho nó thuần thục. Để rồi mình dùng nó mà mình câu hữu với tất cả, tức là kết hợp với các pháp khác để mà tu tập.

(8:30) Cho nên cái bài tập thứ nhất của nó: “Hít vô dài (hay là thở vô dài) tôi biết tôi thở vô dài”. Tức là mình nương theo cái hơi thở rồi mình nói, mình hướng tâm mình nhắc ở trong đầu của mình cái câu này, rồi: “Thở ra dài, tôi biết tôi thở ra dài”. Đó, là hai cái câu này nó kết hợp lại nó làm một cái hơi thở của chúng ta, một hơi thở tức là hít vô thở ra.

Rồi kế đó mình thấy, bây giờ cái hơi thở của mình nó không có dài mà mình nói dài là trật, nó không đúng. Cho nên, mình thấy cái hơi thở mình nó ngắn, vậy cho nên bây giờ đó, mình mới sửa lại cho đúng theo cái hơi thở của mình.

Mà muốn sửa đúng cái hơi thở của mình, thì mình thấy nó ngắn, cho nên mình nói: “Thở vô ngắn, tôi biết tôi thở vô ngắn”. Cho nên thì, tức là đây là một hơi thở nè, mình hít vô thì mình nói: “Thở vô ngắn, tôi biết tôi thở vô ngắn”. Rồi bắt đầu bây giờ mình thở ra thì mình nói theo cái hơi thở mình đang ra: “Thở ra ngắn, tôi biết tôi thở ra ngắn”. Rõ ràng là nhắc cho mình, cái pháp hướng này nhắc cho mình biết cái hơi thở của mình.

Rồi trong khi mình nhắc như vậy, thì mình lại làm thinh, mình không nói nữa. Mà mình cứ thở ra thở vô để cho cái tâm mình nó biết, nó biết cái hơi thở ra vô ngắn như vậy. Rồi một lúc nữa mình lại nhắc: “Thở vô ngắn, tôi biết tôi thở vô ngắn, thở ra ngắn, tôi biết tôi thở ra ngắn”. Tức là mình nhắc theo đúng với cái hơi thở của mình.

Do đó thì, nó nhắc làm cho mình kéo dài được năm mười hơi thở nữa, mà không có một tạp niệm. Và đồng thời, nếu mà mình cứ để như vậy hoài, mình thở không nhắc nữa thì lát nó quên đi. Nó quên đi thì nó có những cái vọng tưởng, cái tạp niệm khác. Do vì vậy đó, mà mình phải nhắc lần nữa.

Mà mình tu tập như vậy ấy, cái bài tập thứ nhất này mình tu tập như vậy đó, không có nghĩa là tu tập tỉnh giác ở trong hơi thở, tỉnh thức ở trong hơi thở. Mà cái bài tập này vốn để cho mình luyện tập để điều hòa cái hơi thở của mình, để ổn định cái hơi thở mình. Để mình biết rõ nó dài, nó ngắn theo cái đặc tướng riêng của mình để mình tu tập cho nó không có mệt, không có khó khăn, không có khổ sở cho cái thân của mình. Đó là cái bài tập thứ nhất.

(10:35) Và cũng vì cái chỗ tu tập này, nó làm cho mình quen đi với cái hơi thở. Mình mới, coi vậy chứ nó không quen đâu. Và đồng thời khi mình nhắc tới nhắc lui, đồng thời vừa thở mình vừa nhắc, thì nó cũng phải khéo léo mình mới nhận ra được, cái hơi thở mình ngắn hay là hơi thở mình dài. Hay hoặc cái sức mình thở dài mình chịu đựng nổi mà nó không mệt, thì do đó mình tùy theo chỗ cái hơi thở đó mà mình rèn luyện. Và cái mà đầu tiên để cho chúng ta thấy rằng ở chỗ này, nó không phải là cái Chánh Niệm Tỉnh Giác, Tỉnh Giác của trong hơi thở. Mà cái chỗ này, nó là cái Định Diệt Tầm Giữ Tứ.

Cái bài tập thứ nhất này là cái định tu tập như vậy, nương vào cái hơi thở mà tu tập như vậy, để cho nó không có những cái niệm vọng tưởng xen vô. Thì cái định mà không có những cái vọng tưởng xen vô, thì cái chỗ mà tập luyện cái bài tập thứ nhất này, thì chúng ta tập luyện cái Định Diệt Tầm Giữ Tứ. Đó nó không phải là cái định này là cái Định Niệm Hơi Thở mà dùng cái hơi thở để chúng ta tu tập cái Định Diệt Tầm Giữ Tứ.

Có hiểu như vậy thì mới thấy được cái vấn đề mà đức Phật dạy chúng ta từng bước một, tu tập từng chút, từng cách thức tu tập, chứ không phải là, ào vô cái ngồi đó hít thở, hít thở cho hết vọng tưởng. Thì cái chuyện đó thật sự ra chúng ta chưa biết cách tu tập, và cái người chánh niệm..

Cho nên qua những cái bài mà đức Phật dạy chúng ta tu tập, thật là cơ bản…​ Định (12:01) nào là…​ Cái loại Định nào để cho chúng ta biết. Cho nên cái bài tập thứ nhất của Định Niệm Hơi Thở, thì nó là cái bài tập để chúng ta tu tập cái Định Diệt Tầm Giữ Tứ, đó nó có cái tên, cái tên định của nó là Định Diệt Tầm Giữ Tứ.

Mà khi mà nói, bây giờ tôi tu cái Định Diệt Tầm Giữ Tứ ở trên thân quán thân, tu về hành tướng nội, mà tu có Định Diệt Tầm Giữ Tứ thì lúc bấy giờ quý thầy biết là cái định gì rồi, phải không? Tức là mình phải biết cách thức mình tu cái gì rồi. Tức là cái Định Niệm Hơi Thở trong cái bài tập thứ nhất của nó. Lấy trong cái bài tập thứ nhất của cái Định Niệm Hơi Thở thì chúng ta biết đó là cái Định Diệt Tầm Giữ Tứ.

(12:37) Nó có như vậy chúng ta mới biết được cái pháp của Phật, nó rất là tỉ mỉ để cho chúng ta luyện tập từng chút một. Chứ khi không mà nhảy vô, mà để tu mà hết vọng tưởng liền, thì thật sự ra thì các thầy phải tu mất cái thời gian rất lớn để mà ức chế tâm của mình. Còn cái này Phật dạy chúng ta tu tập (12:54) thử coi, kết quả dữ lắm á, chứ không phải là không đâu. Thầy thấy đây là trải qua, trước kia Thầy cũng chưa biết cái đường lối này đâu. Nhưng mà sau khi mà tu tập xong rồi, nhìn lại cái lời của đức Phật dạy, thật là có đủ kinh nghiệm, chứ không phải là không có kinh nghiệm. Kinh nghiệm rất kinh nghiệm.

Từ cái chỗ mà hướng tâm, nhắc từng câu như vậy để cho cái tâm nó không có tạp niệm xen vô. Cho đến khi mà kéo dài ba mươi phút hay một giờ mà không có một cái vọng tưởng nào xen vô. Thật sự ra thì Thầy thấy không có cái pháp nào hơn là cái pháp này. Mặc dù là quý thầy có sổ tức đi nữa đến từng hơi thở, cho đến cả trăm hơi thở nhưng vọng tưởng vẫn xen vô. Còn cái này chúng ta tu, chúng ta sẽ thấy một cái sức của chúng ta, tức là tùy theo cái đặc tướng của chúng ta mà chúng ta sẽ nỗ lực tu thì không có tạp

(13:38) Ở đây tới cái bài tập thứ hai, ở đây cái bài tập thứ nhất thì Thầy đã xác định cho quý thầy biết là cái định đó là cái Định Diệt Tầm Giữ Tứ đó. Bây giờ tới cái bài tập thứ hai, bài tập thứ hai cũng nương vào cái hơi thở mà tu tập.

Cho nên ở đây thì đức Phật hướng tâm, nhắc như thế nào trước: “Cảm giác toàn thân tôi sẽ thở vô”, hít vô tôi biết nè: “Cảm giác toàn thân tôi sẽ thở vô, cảm giác toàn thân tôi sẽ thở ra”, tức là cái hướng tâm theo. Nghĩa là bây giờ đó, khi mình tu tập cái Định Diệt Tầm Giữ Tứ nó đã không có tầm nữa rồi, thì tức là nó sẽ có một sự an ổn.

Mà cái sự an ổn đó, thì tức là cái gì mà an ổn đó cho cái thân này? Thì cái cảm giác, cái cảm giác toàn thân, chúng ta thấy nó có cái sự an ổn đó. Cho nên cái cảm giác toàn thân tôi biết, bởi vì lúc bấy giờ nó tỉnh thức. Do cái chỗ mà không có cái tạp niệm xen vô, thì cái cảm giác mình toàn thân mình thấy rất rõ. Nó xảy ra cái gì mình thấy rất rõ, nó an lạc, nó không an lạc biết rất rõ, nó rất là kỹ lưỡng.

(14:48) Cho nên ở đây đầu tiên vô, cái bài pháp thứ hai này, thì đức Phật dạy: “Cảm giác toàn thân tôi sẽ thở vô, cảm giác toàn thân tôi sẽ thở ra”, thì nó cũng nương theo hơi thở. Và khi mình nhắc như vậy, mình lại thở năm, mười hơi thở, thì cái cảm giác đối với thân của mình nó vẫn còn bàng bạc ở trong cái thân của mình, chứ chưa phải mất đâu. Cho nên lúc bấy giờ, mất cái cảm giác đó, mà cái bài tập thứ hai này nó làm cho cái tâm của chúng ta, nó có một cái trạng thái rất là an ổn, nó có một cái trạng thái rất là an ổn.

Từ đó, chúng ta tiếp tục, chúng ta tu cái hơi thở này. Cái hơi thở mà cảm giác toàn thân này, chúng ta tu. Tu cho đến một lúc, thì chúng ta lại thuần thục. Thuần thục thì nó lại thấy rõ ràng một cái sự an tịnh của thân hành của mình. Nghĩa là cái hơi thở ra vô mà nó có cái an tịnh ở trong đó.

Cho nên lúc bấy giờ, chúng ta cảm thấy có một cái sự an tịnh thật sự, tức là cảm giác toàn thân chúng ta thấy có sự an tịnh. Vì vậy, vào cuộc đầu thì chúng ta nói: “An tịnh thân hành tôi sẽ thở vô, an tịnh thân hành tôi sẽ thở ra”. Bây giờ mình có cái cảm giác của sự an tịnh của cái thân của mình, mà thân hành là cái động dụng của cái hơi thở chúng ta ra vô mà chúng ta thấy rất là an ổn, mà rất là thanh tịnh.

Cho nên mình nhắc cái câu đó, mình hướng tâm để cho cái trạng thái đó nó được an trú. Cho nên Phật dạy như thế nào? “Thiện xảo an trú trong Định”, Thiện xảo là mình phải khéo léo. Mà khi nó có cái đó rồi thì mình nhắc cái đó đó, nó sẽ kéo dài cái đó ra. Mình nhắc cái trạng thái đó, nó sẽ kéo dài ra.

Thí dụ bây giờ mình có sự an tịnh rồi, mình nhắc: “An tịnh thân hành, tôi sẽ thở vô”, thở vô tức là mình nương vào hơi thở. Nhưng mà cái cảm giác mà an tịnh đó là nó làm cho cái tâm của mình ở trong cái trạng thái để cho nó thích thú, để cho nó ham tu, để cho nó thoái mái dễ chịu. Mình nương hơi thở mà mình thấy không có sự an tịnh, không có sự thoái mái dễ chịu, thì mình tu mình lười biếng lắm. Nhưng mà ở đây mình thấy, toàn thân an tịnh rồi, qua cái hành động của nội thân của mình, mình nghe nó rất an ổn.

Cho nên ở đây: “An tịnh thân hành, tôi sẽ thở vô”, thở vô là cái hành động của cái thân nội thân, “An tịnh thân hành, tôi sẽ thở ra”. Thì bây giờ đó, mình thấy cái sự an tịnh nó đã được có rồi, có rồi nó làm cho mình thấy thích thú. Rồi bắt đầu mình thấy, bây giờ cỡ mình không nhắc nó nữa nó vẫn còn có, nó vẫn còn có. Cho nên cái tu tập của mình nó vẫn còn có liên tục, chứ nó không có mất.

(17:16) Thì trong cái bài tập thứ hai này, thì chúng ta thấy đây là cái thân, cảm giác toàn thân, rồi cảm giác thân hành, an tịnh thân hành hai cái này nó thuộc về thân. Cho nên bây giờ đó, khi mà cái bài tập thứ hai này, mà nó đã được cái sự an tịnh, thì an tịnh nó sẽ có một cái cảm giác của nó. Một cái cảm giác của nó như thế nào? Cái cảm giác vui mừng, lâng lâng ở trong lòng của mình.

(15:42) Cho nên ở đây, qua cái phần mà kế của cái an tịnh này, thì đức Phật dạy: “Cảm giác hỷ thọ tôi sẽ thở vô, cảm giác hỷ thọ tôi sẽ thở ra”. Nghĩa là bây giờ, mình thấy có cái niềm vui. Cái niềm vui là do cái sự an tịnh này, nó thấy mình có những cái sự tu tập của cái Định Niệm Hơi Thở. Cái Định Diệt Tầm Giữ Tứ này nó mang lại cho mình có cái niềm vui, có sự an tịnh, có sự cảm giác toàn thân. Có sự an tịnh, rồi có một cái niềm vui nho nhỏ trong tâm hồn của mình, trong hơi thở ra và hơi thở vô của mình. Khi mà nó có cái niềm vui đó rồi, thì cái thân của mình nghe nó nhẹ nhàng, khinh an vô cùng lận.

Cho nên, tiếp tới thì đức Phật cũng nương theo hơi thở để mà lắng nghe được cái trạng thái an ổn, khinh an của cái thân của mình. Cho nên đức Phật dạy, mình cũng nương hơi thở chứ đâu có lìa hơi thở được. Lìa hơi thở thì coi chừng nó sẽ lôi vào chỗ xúc, lạc, hỷ, tưởng mất đi. Cho nên cứ ôm chặt hơi thở mà nhắc những cái đó, để cho nó, cái trạng thái do cái định mà nó xuất hiện, do cái định mà nó sanh ra mà nó không bị mất. Cho nên: “Cảm giác lạc thọ tôi sẽ thở vô, cảm giác lạc thọ tôi sẽ thở ra”.

Hồi nãy hỷ, hỷ là cái niềm vui, cái niềm mà nó có được cái sự an ổn thân tâm của mình, qua những cái hành của thân, qua những cái cảm giác của toàn thân. Bây giờ cái hỷ đó, nó đã làm cho mình vui. Làm mình vui thì mình thấy rằng cái thân của mình, bây giờ nó an lạc, nó nhẹ nhàng, nó phơi phới. Cái thọ lạc nó đi đến, nó làm cho chúng ta thấy quá là khinh an ở trong cái thân và tâm của chúng ta.

(19:23) Cho nên ở đây khi mà có cái trạng thái đó rồi, thì lúc bấy giờ chúng ta cũng nương vào hơi thở. Thỉnh thoảng chúng ta lại nhắc, nhắc nó một câu: “Cảm giác lạc thọ tôi sẽ thở vô, cảm giác lạc thọ tôi sẽ thở ra”. Và đây là, các thầy cũng như các con nếu mà học thuộc lòng cái này, thuộc lòng cái này khi nó có đến thì chúng ta hướng ra, bởi vì nó thuộc lòng.

Còn khi mà nó có đến rồi, chúng ta quên không biết làm sao đây, nói làm sao đây? Thầy có dạy rồi mà mình không biết, mình nói như thế nào đây? Lúc đó, cứ nhớ chữ lạc, chữ hỷ rồi không biết nói sao, quên chữ cảm giác hay hoặc là quên chữ an tịnh mất đi rồi. Cho nên mình không biết sao mà cấu kết được cái pháp hướng. Do vì vậy đó, mà các con và các thầy ghi chép lại cái câu này.

Câu này từ trong kinh đức Phật đã chọn để cho các đệ tử của Người thực hiện, cho nên chúng ta cũng nên ghi chép. Nhưng mà chúng ta có thể, chúng ta viết những cái câu pháp hướng khác, tùy theo cái đặc tướng của chúng ta mà nó phù hợp hơn là những câu này của Phật dạy. Nhiều khi chúng ta dẫm lại cái pháp hướng của Phật, nó không trúng cái đặc tướng của chúng ta, nó làm cho chúng ta khó chịu.

Thí dụ như câu này nó dài quá, bắt buộc mình phải thở chậm quá, cho nên nương theo hơi thở, mình nói hơi. Mình hướng tâm vừa thở mà vừa nói, mình phải ráng mình thở cho thiệt chậm đặng cho nó hết câu nói chứ gì. Do đó, hết câu nói nó mệt muốn đứt hơi mình. Vì vậy mà an lạc không thấy, hỷ thọ không thấy, khinh an không thấy mà thấy mệt, mà thấy khổ sở, đó là mình tu sai.

Cho nên do vì vậy mà cái đặc tướng của cái hơi thở của mình nó dài, thì mình tạo cái câu dài hơn để mình nhắc nhở. Mà cái thân của mình nó có cái đặc tướng thở cái hơi thở ngắn, mà mình thở chậm mà dài để cho nó mình hướng tâm cho hết cái câu theo hơi thở của mình. Thì lúc bấy giờ mình sẽ, hoàn toàn là mình sẽ thấy khó chịu. Cho nên nó tùy theo hơi thở ngắn, hơi thở dài, rồi mình chế biến cái câu này, nó nói theo cái hơi thở ngắn của nó, nó nhanh chóng hơn.

(21:23) Thí dụ như nói: “An tịnh thân hành”, thì mình chỉ bỏ chữ “thân hành” đi, thì mình nói: “An tịnh tôi sẽ thở vô, an tịnh tôi sẽ thở ra”, tức là mình biết cái gì an tịnh, cái thân của mình chứ gì? Thì mình bỏ bớt đi, thì nó làm cho nó vừa với cái hơi thở vô và hơi thở ra của mình. Đó là khi mà tu hành, thì mình còn phải khéo léo để trạch pháp, chọn lấy một cái câu, nó vừa hợp với cái khả năng riêng biệt của mình.

(21:50) Bây giờ cái phần kế nữa, thì chúng ta đã tu tới: “Cảm giác lạc thọ tôi sẽ thở vô, cảm giác lạc thọ tôi sẽ thở ra”. “Cảm giác tâm hành”, bây giờ tới về phần tâm rồi, hồi nãy là phần thân, rồi phần thọ. Bây giờ về tới phần tâm: “Cảm giác tâm hành tôi sẽ thở vô, cảm giác tâm hành tôi sẽ thở ra”. Thì hồi nãy thân cũng cảm giác, rồi tâm cũng cảm giác. Bây giờ cái tâm nó cảm giác, tâm khác à.

Các con cũng như các thầy nên lưu ý về cái phần thân và phần tâm. Nó hai cái, nó tuy rằng, nó một cái danh từ gọi vậy chứ cái tâm nó khác, mà cái thân nó khác. Rồi bây giờ cái tâm của mình, cái tâm nó hành của mình mà mình thấy nó an ổn thì cho nên mình thở hơi thở mình cũng nương vào: “An tịnh tâm hành tôi sẽ thở vô, an tịnh tâm hành tôi sẽ thở ra”.

Thì bây giờ đó, mình đã thấy cái sự an tịnh của tâm của mình như thế nào. Thì mình biết cái tâm mình nó rất an tịnh như thế nào, thì mình rõ để mình hướng theo hơi thở. Để mình an trú ở trong cái an tịnh đó, nó kéo dài ra. Tức là nhờ mà hướng như vậy, nó sẽ kéo dài cái trạng thái an tịnh đó. Còn nếu mình không hướng, thì nó một lúc thì nó lại mất đi, nó không còn có nữa.

Bây giờ đó, khi mà cái tâm của mình nó có sự an tịnh như vậy đó, thì mình có cái sự tỉnh thức đối với cái tâm rất là rõ ràng và cụ thể lắm. Cho nên cái cảm giác về tâm thì mình thấy rất rõ tâm mình như thế nào. Còn bây giờ nhiều khi cái thân của mình nó có những cái thọ. Cái cảm thọ, mát, lạnh, nóng đồ thì mình biết. Nhưng mà đối về cái tâm thì mình thấy, mình không biết cái tâm cảm giác như thế nào? Như thế nào thì mình không biết.

(23:38) Nhưng mà, khi mình tu thì từ đó nó có cái sức tỉnh, thì mình thấy cái cảm giác về cái tâm của mình nó sao? Nó không giống như cái thân đâu. “Cảm giác về tâm tôi sẽ thở vô, cảm giác về tâm tôi sẽ thở ra”. Và khi mà mình tu tập tới cái hơi thở tới chỗ này rồi, thì mình thấy cái thân tâm của mình nó rất là an ổn, nó rất là khinh an, nó rất là nhẹ nhàng.

Cho nên lúc bấy giờ, luôn luôn lúc nào mình cũng vui vẻ, mình cũng thích thú ở trong cái sự tu tập. Cho nên cái bài tập kế này về cái Định Niệm Hơi Thở, thì quý thầy cũng nên nhớ rằng, khi mà nó đạt được những cái kết quả về tâm như vậy rồi, thì cái tâm vui mừng của mình, tức là cái tâm hân hoan nó sẽ thể hiện, lúc nào nó cũng vui vẻ. Cho nên người ta chửi mình không biết giận là tại vì mình vui, quá vui rồi, cho nên mình không biết giận ai hết. Người ta nói mình (24:30) chó trâu mình thấy mình cũng vui nữa, không có buồn nữa.

Cho nên hầu hết là mình tu, tại vì mình tu không đúng cách. Cho nên do vì vậy mà mình cố mình dùng cái Định Vô Lậu, mình cố mình hướng tâm, mình xả nó. Nhưng mà mình nhớ rằng mình tu tập đúng cách rồi, tự nhiên cái tâm nó vui. Nó vui rồi mình cũng dễ tha thứ mọi người nữa. Mình vui quá mà đâu có còn giận ai nữa. Cho nên khi nghe người ta chửi mình cũng không biết giận nữa, vì cái tâm mình hân hoan.

Cho nên ở đây, cũng nương vào cái hơi thở mà tu tập cái tâm: “Với tâm hân hoan tôi sẽ thở vô, với tâm hân hoan tôi sẽ thở ra”, nó rõ ràng, mình nhắc. Ở đây nó có phần: “Có tâm hân hoan” nhắc, thì rất là cụ thể. Mà không có tâm hân hoan nhắc, thì mình tu một lúc sau thì lại có hiện ra tướng hân hoan của cái tâm của mình. Cái gì cũng vậy, mình cố gắng, mình tu tập thì đầu nó chưa có nhưng mà sau nó lại có. Thì khi mà cái tâm hân hoan mình nó đã có rồi, thì cái sức định tĩnh nó, nó sẽ làm cho chúng ta biết rõ ràng hơi thở.

(25:34) Còn đằng này, quý thầy tu thiền định, quý thầy ngồi khi mà có cái trạng thái mà hỷ lạc, an ổn cho quý thầy, thì lần lần cái tỉnh thức đó lại mờ mờ mờ mờ, nó lần lần lần, nó theo cái sự sai sai của hỷ lạc đó, nó làm riết cái tâm của quý vị nó mất, nhiều khi nó vô ký nó không biết nữa. Nó thích, nó thích cái an lạc, nó thích khinh an lắm. Nhưng mà nó cứ ôm chặt theo cái đó, thì nó đi riết cái nó lạc mất.

Còn cái này đó, càng lúc nó lại càng tỉnh táo lên, nó càng rõ ràng lên. Cái sự hân hoan, cái sự an tịnh của tâm của mình như thế nào? Nó càng biết rõ. Càng lúc nó tỉnh táo, nó càng nhiều sức tỉnh táo hơn. Cho nên lúc bấy giờ do cái sức tỉnh táo đó thì chúng ta cũng nương vào hơi thở để mà an trú cái sức tỉnh táo đó kéo dài trong cái thời gian mà chúng ta tu tập thiền định.

“Với tâm định tĩnh”, bây giờ nó có tỉnh thức rồi, cho nên mình mới nhắc: “Với tâm định tĩnh tôi sẽ thở vô, với tâm định tĩnh tôi sẽ thở ra”. Nhưng mà mình tu một thời gian mà mình thấy cái tâm mình nó không định tĩnh, nó luôn luôn nó mờ mịt, nó muốn buồn ngủ, nó muốn hôn trầm gì đủ thứ, làm sao nó cũng không có tỉnh táo, mình nhắc: “Với tâm định tĩnh tôi sẽ thở vô, với tâm định tĩnh tôi sẽ thở ra”. Mình nhắc một hơi thì mình nhìn lại, mình thấy nó định tĩnh, một hơi nó sáng suốt ra.

Rồi bây giờ trong cái hoàn cảnh của mình, nó có những cái đối tượng. Khi mình ngồi mình xếp chân lại để mình tu cái tâm không tầm tứ đó, diệt tầm giữ tứ đó, mà mình tu thì cái sự việc đó nó làm cái tâm của mình nó bận rộn, nó suy tư, nó lo lắng. Thì bây giờ mình làm sao để cho nó hết suy tư lo lắng đây, để cho mình ngồi lại mình tu cho được? Nhiều khi nó có chuyện gì, rồi bắt đầu mình ngồi vô cái mình lo lắng. Mình ngồi đó mình nhiếp tâm không được, nó cứ nghĩ ngợi cái này kia. Rồi lớp nhất là cái sợ hãi, nó làm cho mình không có yên tâm chút nào mà ngồi đó mà nhiếp tâm nổi hết. Cho nên vì vậy, mình phải nhắc cái tâm của mình: “Với tâm giải thoát tôi sẽ thở vô, với tâm giải thoát tôi sẽ thở ra”.

(27:38) Thí dụ như, vừa lúc nãy có người chửi mắng mình, bây giờ mình ngồi lại nghe nó tức tối quá. Mà nó không có được giải thoát như vậy, thì nó làm sao nó yên mà mình tu? Cho nên mình phải dùng câu pháp hướng này. Nghĩa là nó đang giận hờn tức bực ai đó, uống thuốc không hết rồi chết đi, mình sẽ mất mẹ mất cha mình đi, buồn quá. Cho nên cái tâm nó làm cho mình bồn chồn, lo sợ đủ cách. Thì ngay đó mình phải nhắc: “Với tâm giải thoát tôi sẽ thở vô, với tâm giải thoát tôi sẽ thở ra”. Mình nhắc một hơi, thì cái tâm nó bắt đầu nó an trú, nó không có còn sợ hãi, bồn chồn nữa, nó không còn lo lắng nữa.

Tùy theo mỗi cái đặc tướng, mỗi cái hoàn cảnh của mình nó xảy ra một cái gì, thì mình dùng cái câu pháp hướng đó để nhắc, để dẹp cái đó xuống đi. Để đem lại cái sự bình tĩnh, định tĩnh cho cái thân tâm của mình.

Mới đầu, bởi vì cái tu tập này nó rất khéo léo, cái tâm của mình nó chưa được định tĩnh. Ngồi lại thì chuyện này đến chuyện kia nó lăng xăng ở trong đầu, thì mình nhắc: “Với tâm định tĩnh tôi sẽ thở vô, với tâm định tĩnh tôi sẽ thở ra”. Rồi mình thở năm, ba hơi thở mình lại nhắc nó, để cho nó định tĩnh. Cho nên nó định tĩnh được rồi, bắt đầu nó không có còn mà rối nữa ở trong đó, nó không loạn tưởng nữa ở trong đó.

Còn bây giờ cái hoàn cảnh của mình nó không giải thoát, mình ngồi lại thì tâm mình nó lăng xăng, lộn xộn nó khó quán, cho nên mình nhắc tâm mình phải giải thoát, làm cho nó giải thoát. Cho nên nhắc riết một hơi cái nó xả những cái điều mà lăng xăng ở trong đầu nó, những cái lo lắng, suy tư, những cái sợ hãi của nó. Xả nó được rồi chúng ta bắt đầu thấy, mình an tịnh ở trong cái hơi thở. Cho nên cái lúc bây giờ, tâm của mình an tịnh hay là thân của mình an tịnh. Thì khi mình thấy nó an tịnh rồi, mình mới kéo dài cái trạng thái đó ra thì mình nhắc: “An tịnh tâm hành tôi sẽ thở vô, an tịnh tâm hành tôi sẽ thở ra”.

Chứ không phải các thầy nghĩ rằng mình không phải là mình sắp xếp từ bài một cho đến bài hai như thế này rồi, mình mới tu tuần tự, thứ tự như vậy, không phải đâu. Ở đây, nó lộn xộn đủ thứ tùy theo cái tâm của mình, lúc bấy giờ nó ở trạng thái nào thì mình phải dùng cái câu pháp hướng đó ở trạng thái đó.

Hoặc là mình đang muốn được ở trạng thái đó, cái tâm ước muốn mình được an ở trong cái trạng thái đó. Mà cái trạng thái đó bây giờ nó đang buồn khổ, thì mình nhắc cái trạng thái mình ước muốn để cho nó hân hoan, để cho nó vui vẻ. Thì mình nhắc một hơi, mình nương theo hơi thở. Thì một lúc, thì nó sẽ đạt được cái kết quả của cái pháp hướng. Các thầy, các con nhớ được không?

(29:56) Nhớ như vậy thì chúng ta mới biết rằng, ở đây không thể nào mà sắp thứ tự là chúng ta phải tu cái pháp bài thứ nhất, bài thứ hai, bài thứ ba đâu. Mà ở đây những cái câu này, nó tùy theo những cái trạng thái khi bắt đầu từ cái chỗ: “Cảm giác toàn thân tôi sẽ thở vô, cảm giác toàn thân tôi sẽ thở ra”. Tùy theo mọi cái hoàn cảnh mà chúng ta sử dụng câu đó trước, hay hoặc là câu kia sau, chứ không phải là có một thứ lớp.

Còn nhất định là chúng ta, mới đầu chúng ta tu tập cái bài thứ nhất về Định Niệm Hơi Thở, để mà chúng ta biết cái hơi thở, Chánh Niệm ở trong hơi thở dài, hơi thở ngắn của chúng ta. Khi mà chúng ta nói dài trước thì chúng ta biết rằng mình theo không có kịp, hơi mệt. Cho nên vì vậy mình mới thở ngắn. Mình thở ngắn thì tức là nó vừa với sức của mình, thì mình hướng câu hướng đó, hoặc nhanh hơn, hoặc là chậm hơn một chút để cho nó vừa với cái đặc tướng hơi thở của mình. Vì vậy mà cái bài tập thứ nhất, thì các con sẽ đạt được những cái kết quả đầu tiên, tức là Diệt Tầm Giữ Tứ, đó là cái Định Diệt Tầm.

Bài tập thứ hai là tùy theo những cảm giác thân tâm của mình, mà có thể hướng tâm an tịnh trước, Hoặc hướng tâm hỷ trước, hoặc hướng tâm lạc trước, hoặc hướng tâm cảm giác tâm hành trước hay hoặc là thân hành trước. Tùy theo, nó ở trạng thái nào thì chúng ta sử dụng cái pháp hướng đó ở cái trạng thái nấy.

Cho đến cái câu mà: “Với tâm giải thoát tôi sẽ thở vô, với tâm giải thoát tôi sẽ thở ra”. Thì cái câu mà tâm giải thoát thở vô thở ra này, thì rõ ràng là nó sẽ áp dụng đầu hay hoặc là áp dụng đuôi, tùy theo cái chỗ đó. Bây giờ tới cuối cùng mình, với tâm định tĩnh, với tâm hân hoan, với cảm giác về tâm, rồi cảm giác an tịnh tâm hành, tất cả mọi cái. Khi mà nó cuối cùng, nó thấy được cái sự giải thoát của nó thì mình lại nhắc, lại nhắc. Nghĩa là ở trạng thái tâm nào thì chúng ta phải tu cái pháp hướng đó ở trạng thái nấy.

(31:43) Bây giờ tới cái phần mà số sáu này thì chúng ta thấy rằng cái phần này là cái phần mà chúng ta tu tập để xả cái tâm, để ly cái tâm của mình tham-sân-si. Nó cũng là cái phần để mà chuẩn bị cho cái sự thần thục, để mà thực hiện cái Định Vô Lậu làm cho Tâm Tham-Sân-Si của chúng ta sạch. Và cũng là một cái pháp trợ giúp thêm cho cái Tứ Chánh Cần để thực hiện được các thiện pháp cho trọn vẹn.

Bây giờ ở đây, câu thứ nhất của nó đó, cũng nương vào cái hơi thở mà tu tập cái pháp này: “Quán vô thường tôi sẽ thở vô, quán vô thường tôi sẽ thở ra”, Tại sao vô thường? Vì đây là mình tu các pháp mà, các pháp đều vô thường, thân chúng ta vô thường, tâm chúng ta vô thường, thọ chúng ta vô thường, tất cả mọi cái đều vô thường.

(32:32) Chúng ta đã hiểu như vậy, cho nên chúng ta ở đây, chúng ta tu rất dễ dàng. Là vì chúng ta chỉ cần: “Quán vô thường tôi sẽ thở vô, quán vô thường tôi sẽ thở ra”. Đó, thì như vậy là rõ ràng là mình thấy vạn pháp đều là vô thường. Không có một cái vật gì mà nó thường hằng hết mà nó phải thay đổi. Nó thay đổi hết, bữa nay nó vầy, ngày mai nó khác.

Cái bàn này trước kia nó mới, bây giờ nó cũ, rồi nó gảy, nó sắp hư thì đó gọi là vô thường. Cho nên thân này hồi nhỏ nó khác bây giờ nó già nó yếu, nó không còn mạnh khỏe nữa thì nó là vô thường. Cho nên mình chỉ cần nhắc: “Quán vô thường tôi sẽ thở vô, quán vô thường tôi sẽ thở ra”. Đó là cái pháp tu, tu để nhắc cho mình biết vạn pháp đều vô thường.

Để không khéo rồi mình thấy, “A! Cái bàn này đẹp quá”, Nhưng nó đẹp có một thời gian của nó trong hiện tại này, chứ ngày mai ngày mốt nó sẽ cũ. Cũ rồi, nó sẽ bị mục nát đi, nó đâu có còn thường nữa. Cho nên do mình biết nó vô thường, vì vậy cái đẹp của nó, nó không quyến rũ mình được. Cho nên không tham nữa.

Bây giờ, mình biết rõ là cái tâm của mình nó còn tham, tham ăn, tham ngủ, còn tham ái. Tức là còn thương, còn giận hờn, ghét cái người này, người kia cho nên nó còn tham. Vì vậy đó mình cũng nương vào cái hơi thở, cái Định Niệm Hơi Thở này để mình tu, để mình ly tham. Mình xả nó ra, mình làm cho nó rời ra, nó không còn dính ở trong cái lòng ham muốn của mình nữa.

Cho nên ở đây, thì Phật dạy: “Quán ly tham tôi sẽ thở vô, quán ly tham tôi sẽ thở ra”. Nghĩa là mình hít vô đó, thì mình hướng tâm theo cái hơi thở vô của mình, thì mình nói: “Quán ly tham tôi sẽ thở vô”. Rồi bây giờ cái hơi thở của mình đi ra nè, thì mình cũng nói: “Quán ly tham tôi sẽ thở ra”.

Nghĩa là mình ly cái lòng tham, sân, si của mình thì tức là mình ly cái tham, thì mình nhắc cái ly tham đó. Thí dụ như bây giờ, mình quán đoạn diệt cái tham của mình, làm cho nó đừng có ham muốn, đừng có này kia. Bây giờ mình ly rồi, nhưng mà nó chưa có lìa, tức là chưa có đoạn được nó.

Cho nên mình bắt đầu, mình sẽ tiếp tục nương vào cái hơi thở. Mình tu một cái thời gian để ly cho được cái tham của mình. Mà bây giờ tiếp tục, thì mình thấy nó ly được nhiều rồi, thì do đó mình, trên bước đường tu tập về Định Niệm Hơi Thở thì mình phải quán thêm: “Quán đoạn diệt tham tôi sẽ thở vô, quán đoạn diệt tham tôi sẽ thở ra”.

Nghĩa là mình đoạn diệt cái lòng tham của mình để cho mình nương theo hơi thở, là mình nhấn mạnh để cho mình diệt nó đi, đừng có để cái (35:03) tâm của nó ở trong cái tâm của mình. Đó thì, như vậy là cách lối của đức Phật dùng cái pháp hướng rất nhiều để cho mình ly tham, đoạn diệt, để mình được giải thoát.

Bây giờ đó, nó nếu mà đoạn diệt được mà thôi, mà nó không có đoạn diệt được, mà nó cứ lầy nhầy hoài thì mình rằng cái pháp hướng này nó chưa đúng cách nó, nó còn dai quá. Mình ly, mình lìa ra rồi mà mình đoạn không có được. Nó cứ còn, thỉnh thoảng nó còn chen vô, nó còn tới lui. Cho nên mình hướng tâm, mình đoạn không được, mình thay đổi liền. Mình phải hướng như thế nào để cho đúng cách đây? Để cho rồi từng đó mình mới đoạn diệt nó được.

(35:38) Thì do đó mình phải: “Quán từ bỏ tham tôi sẽ thở vô, quán từ bỏ tham tôi sẽ thở ra”. Đó thì thấy như vậy thì, bây giờ đó mình đoạn diệt nó không được, sao nó không dứt? Cho nên mình từ bỏ nó trước đã. Hồi nãy mình ly nó ra, rồi bây giờ mình từ nó ra đi, mình từ bỏ nó nữa đi. Ly nó mà nó không có chịu ly cho thật ly đi, nó cứ còn bám bám theo mình hoài, bây giờ mình từ bỏ nó đi. Mình từ bỏ nó, thì mình nương vào hơi thở để mình hướng tâm mình nhắc, mình nhắc nó mình từ bỏ.

Như vậy thì, chúng ta sẽ thấy có một cái tâm tham, mà ở đây chúng ta đã tu ba cái giai đoạn quán ly tham, rồi quán đoạn diệt, và quán từ bỏ.

Bây giờ tới cái sân, cái tham rồi, thì bắt đầu mình có thể mình thêm chỗ tham, mình bỏ chữ tham mình thêm chữ sân: “Quán ly sân tôi sẽ thở vô, quán ly sân tôi sẽ thở ra”. Đó mình chỉ thêm, mình bỏ cái chữ tham đi, mình thêm chữ sân vô. Thì như vậy là làm cho mình không còn sân nữa chứ gì?

Rồi bắt đầu mình: “Quán đoạn diệt sân tôi sẽ thở vô, quán đoạn diệt sân tôi sẽ thở ra”, mình đoạn diệt cái sân đi, đừng có để cho nó còn nữa. Nhưng mà mình thấy sao nó cũng còn, cho nên mình phải quán từ bỏ, do đó mình: “Quán từ bỏ sân tôi sẽ thở vô, quán từ bỏ tham tôi sẽ thở ra”. Thấy như vậy, Tham-Sân-Si, tham, sân mình đã tu tập rồi, bây giờ trong cái Si.

Si là cái vô minh, mà đây chữ si của Phật muốn nói ở đây là cái chỗ ham ngủ. Si là thùy miên, vô ký, ham ngủ đó hay là hôn trầm. Cho nên chữ Si chỗ này không phải là chữ minh và chữ vô minh đâu. Nếu mình nói vô minh thì mình phải có một cái sức Định để mình vén được cái màn vô minh của nó.

Nhưng mà muốn vén được cái màn vô minh đó, thì trước tiên mình phải đậpcái hôn trầm, cái thùy miên, cái vô ký phải đập sạch nó. Nó không còn ham ngủ nữa, nó không còn ngồi đó mà ngủ gục nữa, thì nó sẽ minh được, nó sẽ sáng suốt, nó có trí tuệ.

(37:40) Muốn được như vậy thì mình phải nhắc: “Quán ly si”, ly si tức là ly cái buồn ngủ. Hay hoặc là: “Quán lìa xa cái tâm ngủ tôi sẽ thở vô, quán lìa xa cái tâm ngủ tôi sẽ thở ra”, mình lìa xa cái lòng tham ngủ của mình. Thì như vậy rõ ràng là mình lìa cái si.

Bây giờ mình dồn lại, nếu mà mình dùng ngắn thì: “Quán ly si (quán lìa cái si đi) tôi sẽ thở vô, quán ly si tôi sẽ thở ra”. Hay hoặc là tùy theo cái chỗ mình dùng chữ: “Quán ly vô minh tôi sẽ thở vô, quán ly vô minh tôi sẽ thở ra”. Chữ vô minh cũng là si, mà ngay chữ si thì mình cũng quán được. Mà ngay chữ ngủ, hôn trầm: “Quán ly hôn trầm tôi sẽ thở vô, quán ly hôn trầm tôi sẽ thở ra” Hay hoặc là: “Quán ly thùy miên tôi sẽ thở vô, quán ly thùy miên tôi sẽ thở ra”.

Mình chỉ có thay đổi những cái chữ đó mình dùng thì mình bị cái bệnh nào, bệnh tham của mình thì mình quán ly tham, đoạn diệt tham, từ bỏ tham. Mà nếu mình hay sân dễ, chuyện gì nó cũng dễ sân, thì mình lại dùng cái câu này nương vào hơi thở để nhắc, để lìa cái sân của mình.

Tùy theo mọi cái đặc tướng. Có nhiều người tham nhiều mà sân ít. Có nhiều người sân nhiều mà tham không có, có nhiều người thì ham ngủ nhiều mà sân cũng không có mà tham cũng không có, mà ham ngủ. Cho nên tất cả những cái này, do tùy theo những cái đặc tướng mà chúng ta có ba cái hành tướng, nhân tướng và đặc tướng. Do cái đặc tướng này mà chúng ta phải quán. Vì cái đặc tướng nào thì chúng ta đặt cái niệm đó ngay ở chỗ đó mà chúng ta quán ly nó, đoạn diệt nó và từ bỏ nó.

(00:00) Trưởng lão:…​ Cách tu, cho nên từ đó mình tu cái lực không tham, sân, si này nó có thì cái lực này nó diệt. Cái lực này diệt tức là chấm dứt tái sanh luân hồi chứ gì? Diệt lậu hoặc hết rồi, do đó cái lực này nó. Có hai cái lực.

Mà giờ mình không có pháp tu, mình cứ ngồi Thiền mà không tu cái lực, làm sao có lực? Cho nên tui tu hoài tham, sân, si sao không hết? Còn đằng này người ta có lực.

Thầy nói bây giờ, cái tay mình đau là cái nghiệp chứ gì? Mà mình dùng cái lực của nó: "Thọ này đi đi", tức là cái lực của mình chứ gì? Bây giờ cái lực nó yếu thì nó còn đau, mà lực nó mạnh thì nó đi, phải rõ không? Bởi vậy Thầy nói cái pháp nó rõ ràng như vậy mà. Mà Thầy nói có người làm được rồi. Ông Phật làm được, Thầy làm được, còn những người bây giờ chút, chút. Mấy con nói sao mà, mấy con thấy mình hướng tâm có cái sao hiệu quả, thì đó là được rồi. Nó bảo chứng cho mình thấy mình làm được cái nhỏ này được rồi, thì cái lớn này nó sẽ làm được hà.

Sư Tuệ Tĩnh: Tu tiếp theo nữa.

(00:58) Trưởng Lão: Tiếp theo nữa, để cho tạo cái lực, vì cái lực của mình yếu quá. Cái lực này yếu quá, tức là mình biết cái sức nó chưa có đủ, mình nỗ lực. Hồi đó mình đâu có nó, phải không? Mà bây giờ mình tu một thời gian, nó có được chút chút rồi. Bây giờ mình tu nữa, nó có nhiều nữa. Tu nữa có nhiều nữa.

Hàng ngày mình bồi dưỡng thêm nó, bồi dưỡng riết thì nó đủ hết, thì cái này nó mất. Nó mất thì bây giờ bắt đầu nó đau thì cái nghiệp lực này đẩy nó đi mất.

Cho nên cái thân này thì nó hoại diệt, nhưng mà nó là do thân nghiệp, nó phải hoại diệt, nó phải đau nhức, nó phải bệnh chứ gì? Nhưng mà có cái lực này rồi, phải không? Cái lực mà không đau nhức, không có Nhân Quả này rồi, thì cái thân này nó sẽ phục hồi, nó sống bao lâu cũng được hết. Hiểu vậy chưa? Cho nên nó muốn sống bao lâu cũng được. Đức Phật nói sống bao nhiêu kiếp cũng được.

(01:44) Tại Ông A Nan không yêu cầu thôi. Còn bây giờ mấy con yêu cầu, chứ cỡ không yêu cầu, Thầy đi lâu rồi đó, đừng nói. Thật sự không ai yêu cầu Thầy, yêu cầu Thầy còn ở lại, Thầy viết Đạo đức liền. Bởi vì cái duyên của người ta còn cầu khẩn, mình đâu có bỏ được. Người ta tạo cái duyên, chứ mấy con không cầu là Thầy đi.

(02:07) Nghĩa là Thầy Thanh Từ mà không cầu lần đầu tiên, là Thầy đi lúc cách đây gần hai chục năm.

Năm một ngàn chín trăm tám mươi, Thầy tu xong rồi. Thầy về thầy xin thầy Thanh Từ cho Thầy nhập diệt. Thầy chỉ nghĩ là cái pháp khó lắm, không tu được. Người ta sống Giới không nổi.

Bởi vì Thầy thấy hầu hết là, chỉ bây giờ, chỉ do mình lên đó đó, mình xin Hòa thượng để nhập Niết Bàn. Bằng cách là mình nhập định, làm chủ được từng hơi thở của mình chết để cho mọi chúng xem thấy thôi, rồi mình đi. Cho người ta tin rằng Phật pháp có người tu chứng được.

Thầy lên xin Hòa thượng Thanh Từ, Hòa thượng yêu cầu Thầy ở lại giúp Hòa thượng, cho nên Thầy ở lại. Người đầu tiên yêu cầu Thầy đó là Hòa thượng Thanh Từ. Chúng sinh có phước lắm có Hòa thượng yêu cầu, chứ còn cỡ Hòa thượng muốn: "Bây giờ để thử coi có làm được hay không, bây giờ Thầy chấp nhận cho con ở lại đây để mà thực hiện cái sự nhập diệt".

Thì được rồi, Thầy sẽ ở lại Chơn Không một tuần lễ, họp tất cả Phật tử …​ (03:17) tự tại, bây giờ Thầy ra đi làm sao? Tịnh chỉ hơi thở, bỏ thân cho chúng xem, Thầy đi.

Bắt đầu từ đây Thầy khuyên, từ đây về sau phải noi theo cái đường lối của Hòa thượng mà thực hiện cái giới luật, thực hiện cho được cái sự nghiệp của mình. Cuối cùng nhắc Phật tử rồi Thầy ra đi, nếu Hòa thượng không yêu cầu.

Nhưng mà Thầy về Hòa thượng yêu cầu. Hòa thượng nói với Thầy như thế này: "Thầy thì đang chấn hưng Thiền Trúc Lâm, thiền Việt Nam, mà chú tu được thì mừng lắm. Chú hãy ở lại giúp thầy". Đó, Hòa thượng nói vậy mà, Thầy mới hỏi Hòa thượng: "Bây giờ con ở lại giúp Thầy, giúp như thế nào?"

Hòa Thượng nói: "Đọc lại tất cả những kinh sách, các sử đồ này kia, đọc lại hết. Chừng đó có cái chỗ để viết sách". Rồi Hòa thượng trao cho Thầy những kinh sách này, kia, nọ.

(04:10) Thầy về hai năm trời ở trong thất liên tục ngày đêm Thầy đọc, Thầy viết thành cái bộ sách Đường Về Xứ Phật. Thầy phân tích từng cái bài kinh, bài nào đúng, bài nào sai Thầy gạt sạch ra hết.

Thầy làm vậy, cuối cùng luồn lách ở dưới Hòa thượng để cuối cùng để trao cái bộ kinh, nhưng Hòa thượng không thấy được, đành thôi.

Sư Phước Nhẫn: Hay là ổng thử Thầy? Kêu mình đọc lại, Thầy tu xong còn đọc lại làm chi nữa?

(04:27) Trưởng Lão: Không! Không phải! ông biểu Thầy, có nghĩa là ổng nghĩ rằng Thầy chưa có thông kinh sách. Cái ý của ổng mà, thành ra ổng biểu. Nhưng mà không ngờ Thầy đọc lại để mà Thầy phân tích cái nào của Phật, mà cái nào của ngoại đạo.

Sư Tuệ Tĩnh: Thành ra ổng thấy cái chỗ Thầy phân tích rõ ra.

Trưởng Lão: Thì đó. Thầy mới đưa ra hai cuộn băng, ông thấy không có đúng ý rồi. Thành ra từ đó bác luôn.

Ý của Hòa thượng khuyên là cũng thật sự, là bởi vì Hòa thượng nghĩ rằng Hòa thượng thông suốt như vầy là do học, do hiểu biết các tạng kinh. Cho nên bảo Thầy bây giờ muốn giúp Hòa thượng là phải thông suốt các tạng kinh. Cũng như là Thầy Nhật Quang ở Thường Chiếu vậy, phải thông suốt vậy mới viết được, sẵn cái tu của mình nữa. Chứ không ngờ Hòa thượng nghĩ rằng cái tu, là người ta tu như vậy là người ta thông suốt hết rồi. Chỉ bây giờ có cái là người ta gạt cái nào không đúng ra thôi. Chứ không phải cần đọc nữa.

Còn ông Tổ nào mà làm sai hoặc làm đúng, người ta cũng đều biết. Nhưng mà Hòa thượng không nghĩ là phải đọc sử của các Tổ mới biết Tổ này truyền thừa sao, sao, sao với nhau? Nối cái đăng như thế nào, cái đèn Tổ như thế nào? Đó, thì Hòa thượng muốn Thầy đọc lại để cho nó vững, để giúp Hòa thượng ở trên cái đường mà gọi là thừa kế đi thuyết pháp như Hòa thượng vậy, ý như vậy. Chứ không ngờ là Thầy lại bác ra.

Sư Tuệ Tĩnh: Nghịch ý với nhau.

(05:58) Trưởng Lão: Nghịch ý. Cho nên vì vậy mà Thầy trò nó lần lần…​ Nhưng mà Thầy cố gắng. Thì khi mà Thầy biết rồi, Thầy cố gắng để mà núp sau lưng Hòa thượng giúp Hòa thượng thôi.

(06:08) Nhưng mà không được. Bởi vì mấy ông đệ tử, huynh đệ của Thầy. Mấy ổng cứ hễ thấy Thầy chui bên đây, vô trong Thường Chiếu thì mấy ổng lôi Thầy ra, không có để…​ Cho nên mấy bài thỉnh nguyện của Thầy, là Thầy chui vô đó. Thầy chui không được, mấy ông khôn lắm. Mấy ông sợ vô trong này, nó tan nát hết. Thầy thì không phải là vô trong đó tan nát đâu, mà Thầy vô củng cố. Những người nào quyết tu, Thầy xin, Thầy cho những người đó theo Thầy vào khu chuyên tu, thầy trong đó Thầy huấn luyện.

Sư Tuệ Tĩnh: Khác đường lối, khó quá!

(06:44) Trưởng Lão: Thành ra nó như vậy. Cho nên cuối cùng thì Thầy thấy chính Thầy cũng khơi mào cái khu vực mà Trung Tâm An Dưỡng là biết như thế nào?.

Hồi đó Tâm nó mua khu đất đó, rồi nó đem về cúng dường cho Thầy. Thầy nói không có được, đem về cúng dường cho Hòa thượng, Rồi Hòa thượng sẽ giao lại cho Thầy để mà đoàn kết nhau. Thì nó nghe lời Thầy, nó về cúng dường cho Hòa thượng. Nhưng mà nó khéo lắm, nó gợi ý: "Con cúng dường Hòa thượng, con thấy trong đệ tử của Hòa thượng thì chỉ có thầy Thông Lạc thì có thể khả năng làm cái đó được. Có thể Thầy nên giao cho Thầy Thông Lạc làm cái này. Con thu dọn lại, con đường của Hòa thượng nó sáng lắm".

Ờ lúc đó, cho nên do đó Hòa thượng mới kêu Thầy về, mới viết một bức thư giao cái đất này, Tâm bây giờ nó vẫn còn giữ cái bức thư của Hòa thượng mà.

Hòa Thượng mới, nó cúng dường, nó làm giấy tờ nó giao cho Hòa thượng. Bấy giờ Hòa thượng mới làm cái giấy giao lại cho Thầy chủ quyền để sử dụng cái này để xây dựng cái Tu viện Chơn Lạc. Hòa thượng cho luôn cái tên mà, tên Chơn Lạc, chứ không phải đâu.

(08:00) Sau này Thầy lấy cái tên Chơn Lạc, Thầy mới đặt là Trung Tâm An Dưỡng Từ Thiện Chơn Lạc, để xin phép Nhà nước. Chứ mình không có xin làm cái chùa được. Đó là cách thức như vậy. Đó! Mới có những điều kiện đó chứ.

Khi mà Hòa thượng bệnh, Hòa thượng đi xuống nằm ở dưới Chợ Rẫy. Ở trên này Thầy với thằng Tâm, tụi nó mới đem xe rước Thầy xuống dưới thăm Hòa thượng. Khi vô thăm, thì trong lúc đó Thầy mới xin Hòa thượng cho cái tên của cái khu đất đó, sau này thành lập một cái Tu viện như thế nào. Hòa thượng mới cho cái tên, Hòa thượng nói: "Thôi bây giờ chú là Thông Lạc, cho nên Thầy thích chữ Lạc. Cái dòng tu của mình lấy chữ Chơn, ví dụ Chơn Không, thì bây giờ lấy cái chữ Chơn mà làm cái chuẩn của nó đi", thì Hòa thượng mới cho là Chơn Lạc. Hòa thượng đặt cái tên luôn mà, hòa hợp lắm chứ, không phải không đâu, cấu kết được có chút hà.

Khéo léo, cư sĩ nó cũng khéo léo lắm, kết hợp, kết hợp, cuối cùng không được, do cái duyên.

Sư Tuệ Tĩnh: Thành ra nó khó.

(09:06) Trưởng Lão: Bởi vì lúc bấy giờ thì coi như là quý thầy, Thầy nói thật sự ra, nó không phải là xấu hết. Cho nên quý thầy thấy Hòa thượng, mà quý thầy thấy Thầy gần gũi nhau mà giao phó vậy đó. Chừng đó quý thầy đồng tu, Thầy luận như Pháp, Quang, Phước Tú này kia, thuyền nữa, thì quý thầy rất ngại, ngại sợ Thầy nắm quyền, có vậy thôi. Cho nên mấy ông này tìm mọi cách, tìm mọi cách để mà tách ra. Bởi vì ở gần bên Hòa thượng mà, nói ra nói vô, nói tới nói lui, nói này kia đủ thứ hết.

Sư Phước Nhẫn: Như khảo nguyên hay hành tẩu ngày xưa vậy.

(09:40) Trưởng lão: Cuối cùng Hòa thượng không có chấp nhận Thầy, là tại vì mấy ông biết trước thật sự, nếu mà thật sự ra mà Hòa thượng giao thì Thầy đủ khả năng Thầy điều chỉnh mấy cái Tu viện hết, chứ không phải không! Mà bây giờ Thầy nói, thật sự uy tín của Hòa Thượng dữ lắm.

Sư Tuệ Tĩnh: Bây giờ con thấy vậy là ở khắp các nước đó Thầy, họ mến phục Hòa thượng dữ lắm, nếu mà còn cuộn băng đó, hai cuộn băng, Thầy thỉnh nguyện với Hòa thượng, Thầy nói cái vụ hồi nãy đó Thầy, mà Thầy có, Thầy cho con sang cái đó, con mang về bển cho họ nghe cái đó.

Bởi vì nếu mà bất chợt, bây giờ họ đang tin tưởng và theo, người ta nghe nói Thầy chen vô như vậy, họ nghĩ là Thầy không có trước, có sau.

Cho họ nghe mấy cuộn băng đó, họ mới thấy được là Thầy đã cố tình cấu kết với Hòa thượng rất nhiều lần nhưng mà không được. Để cho họ biết, Thầy chứ không họ không biết đâu Thầy.

(10:50) Trưởng Lão: Đúng rồi! Bây giờ thì ai cũng không biết hết. Nhưng mà họ đâu có biết được cái tình tiết của chuyện Thầy trò. Thầy nói thật sự khi mà Thầy lên Chơn Không rồi cái tình nghĩa thắm lắm. Chúng thì trưa đồ ngủ, còn Hòa thượng thì lên trước thiền đường, ổng ngồi trên cái ghế. Cứ khoảng độ chừng mười hai giờ rưỡi, một giờ, nghỉ có chút hà, ăn cơm rồi nghỉ có chút hà. Nghỉ khoảng độ nửa tiếng thì ổng ra ngoài trước ổng ngồi. Thì Thầy cũng khoảng đó Thầy ra Thầy ngồi. Cũng như ổng ngồi ông ngó trước vầy, Thầy ngồi bên hông vầy, nó có cái ghế vầy. Thầy ngồi với thầy, thầy trò ngồi đó. Rồi lát cái ổng kêu Thầy, ổng kêu tâm sự này kia với Thầy. Hòa thượng nói với Thầy: Hòa thượng thấy trong tâm nó sao ấy: Hội chúng này tu chưa có được gì nhiều, để cho Thầy phát triển còn có khả năng phục hồi, chứ tu theo kiểu này chắc là Phật pháp mất quá.

Sư Tuệ Tĩnh: Ông cũng thấy được.

Trường lão: Hòa Thượng nói với Thầy, tâm sự với Thầy. Cho nên Thầy cũng chết sống nhất định làm cho được, nhất định làm cho được cái ý của Hòa thượng. Bởi vậy Thầy nói, đối với Hòa thượng Thầy thấy không có cái gì mà Thầy chê Hòa thượng hết.

Sư Phước Nhẫn: Vì sao giờ chót ổng bác Thầy?

(00:00) Trưởng lão: Buông xuống cái phiền não đi!

Sư Phước Nhẫn: Tu cứ dậm chân tại chỗ đó Thầy, cái Thọ hành nó quậy quá, uống thuốc nó cũng không hết, dùng Pháp Hướng nó cũng không hết. Ngày hôm qua con nhập thất, kiểm nghiệm lời Thầy dạy về tiếp duyên, nhập thất, nghe băng thì nó không có lợi cho mình, con thấy vậy con quăng hết, Trong lúc này không nên, con quăng hết, không thèm nghe nữa, không tiếp duyên nữa. Từ lúc bắt đầu tập, nó làm đủ chuyện hết trơn, hết trọi, nó lí luận đủ thứ, nó chướng ngại đủ thứ.

(02:08) Trưởng lão: Nó chung là Thầy thấy nó là cái nghiệp chứ không có gì khác. Cho nên khi tu.. Đức Phật nói Ma Vương mà…​ Đức Phật nói nó là cái nghiệp, cái thần nghiệp của mình, cái nghiệp thế gian, nó dữ lắm. Khi tu mình quyết tìm con đường giải thoát, cho nên cái đó nó biết là khổ, là cực, nên nó sợ, nó bung ra, nó làm cho mình ngán,.., đó là nó chặn đầu. Cho nên khi mình quyết tử với nó rồi thì mình không sợ.

Nó đánh mình bằng Thọ Hành. Cái Thọ nó hành, làm cái đường tu hành của mình hướng ra. Chứ không phải thực sự (nghe không rõ…​). Còn cái cảm thọ là cái thần bị đau, nó sinh ra thì uống thuốc rồi này kia thì nó dễ.

Cái Thọ Hành thì chỉ xả ra, không tu nữa, về chơi thì hết luôn, mà hễ ở đây tu thì nó đánh nữa. Nhưng mình bền chí một thời gian, triệt hạ nó bằng Pháp Hướng thì mình đẩy lui nó. Hễ nó đánh mình chỗ ngực thì mình đánh nó bằng Pháp Hướng của mình, đẩy lui nó …​(không nghe rõ). Nó có phương pháp để mình đánh Thọ Hành. Nó đánh, mình khổ sở lắm, nó đau mà, không khổ sao được.

Nó sanh ra loạn tưởng, nó nghĩ nó đau, nó nghĩ mình tu sai hoặc thế này thế khác, mình chưa đủ duyên, nó luận để cho mình bỏ cuộc. Nó là Ma chứ đâu phải là, nó không bao giờ để cho mình giải thoát đâu. Do đó: "Tao thà chết chứ nhất định tao đánh mày tận cùng, chứ không có thua". Mình lý luận để giữ lập trường của mình. Nghị lực của mình từ đó mới có mới chịu đựng nổi với nó.

Do đó nó đánh chỗ nào thì mình trạch pháp chỗ đó. Dùng pháp hướng, thì trong khi dùng pháp hướng, không phải mình dùng Pháp Hướng mà cứ để tâm mình bám vô chỗ đó thì nguy hiểm lắm, chịu không nổi đâu. Bởi cái tâm mình cứ ở ngay chỗ đau đó, mình khó chịu lắm. Cho nên khi đó minh lôi cái tâm mình đi chỗ khác.

(04:10) Ví dụ bây giờ đau cái tay chỗ này, thì mình lôi nó cho nó nằm ở hơi thở, đừng để nó tập trung…​ "Tao chỉ biết hơi thở thôi, nhất định tao ôm chặt hơi thở để cho mày chết"

Cho nên vì vậy Thầy dạy hơi thở chầm chậm để gom cái tâm. Khi bị Thọ Hành thì chỉ còn biết gom tâm mà chuyển nó. Kéo cái tâm mình ra khỏi chỗ đau, rồi khi cái tâm mình ôm được hơi thở rồi, bắt đầu cái đau nó đi, bởi vì tâm nó rời chỗ này rồi.

Phần nhiều có một số cư sĩ, họ về đây, Thầy dạy họ, bây giờ họ làm có kết quả rồi. Họ lôi được tâm họ ra khỏi chỗ đau, họ không còn thấy đau.

Hôm qua có chú Mười Quang, hồi đầu tiên ông theo Thầy mười mấy năm rồi. Hồi Thầy ra ngoài Phước Hải, chỗ Thầy Chân Quang, tức là Thầy Thông Huyễn, ra ngoài đó đó. Ông đã theo Thầy ra ngoài đó, giúp đỡ để Thầy Chân Quang cho chỗ ở, ông cúng dường, ông lo, tới bây giờ không có bỏ. Kết quả ông làm chủ được bệnh rồi. Có bệnh ông cột tâm ở chỗ khác, nhất là ông cột nơi hơi thở. Đó là phải gom được rồi.

Còn mình gom không được thì mình biết ở đây còn dao động, gom không được. Còn mình gom được chặt rồi, bắt đầu…​. Làm chủ được cái Thọ, đánh Thọ Hành…​

Khi nào gom chặt được rồi thì không có sợ Thọ nào hết. Còn không Thọ Hành đánh dữ lắm. Khi mình còn yếu, chưa gom được…​

Sư Tuệ Tĩnh: Lúc đó con ngồi, con ngồi Thiền, nó hết trơn, sợ vô cái Tưởng, con không dám ngồi lâu, ngồi nó khỏe lắm, nó mất hết trơn à…​. Mà lên ngồi một cái, tất cả chuyện gì cũng mất tiêu hết trơn, như mình lên Thiên Đàng mình ngồi. Thầy nói ngồi lâu không được, lọt vô Tưởng nữa. Đánh bên này, thì nhảy qua bên kia, hai bên dính màu đen hết thì coi không được thành ra con không dám.

(06:26) Trưởng lão: Mình ôm chặt nó rồi bắt đầu mình xả ra. Xả ra thì mình ôm cái khác, đừng ôm chỗ đó nữa. Ôm chỗ đó lâu quá sanh Tưởng. Nó quen chỗ này, mà nó làm cái Tưởng ra.

Sư Tuệ Tĩnh: Người ta ngồi được.

Trưởng Lão: Ngồi được, ngồi mà bắt đầu nó phát ra, nó khởi đau thì mình gom tập trung tâm vô, rồi bắt đầu mình ngồi, thí dụ như bây giờ cái cây hoặc nhìn ngoài trời, nhìn coi như tâm mình ở ngoài đó, không có ở đây nữa. Cái lối gom tâm của mình là đặt nhiều chỗ để cái Tưởng không sanh. Chứ không đặt một chỗ bắt đầu nó sanh.

Thí dụ như mình để tâm mình ở vạn vật, trời, cây, cỏ…​. nó thấy như là tâm nó phủ trùm vạn hữu, bây giờ nó hòa đồng với vạn hữu rồi. Tự nó luận ra, nó thấy, thì tức là bị Tưởng rồi.

Mặc dù mình thấy tâm mình luôn luôn lúc nào nó bàng bạc ở trong mọi cây cỏ, mà nó không khởi niệm thì thôi, mà khởi niệm thì bị Tưởng. Nó khởi niệm là nó phủ trùm vạn hữu, nó "Phản bổn hoàn nguyên, phủ trùm vạn hữu" thì ngay đó là bị Tưởng rồi.

Để nó tự nhiên vậy, đừng nghĩ gì hết, đầu óc đừng tác ý gì hết. Để nó xa lìa Thọ Hành. Phải lưu ý phần này, nó khó lắm, hễ có cái gì nghe nó an ổn chút là tâm nó tác ý ra, nó được cái đó, nó khoe. Không ngờ là Ma, nó đánh vô, làm cho mình thấy mừng, vui, gọi là Hỷ, nguy hiểm lắm.

(08:06) Cho nên: "Mày không có được khởi niệm gì hết", Nó vậy đó, tác ý ra: "Không có được", nghĩa là dằn mặt nó liền: "Không có được nghĩ gì hết, phải im lặng như Thánh". Trong khi mà ông Mục Kiền Liên mà ông tu, ông khởi cái khởi niệm là ông thấy tâm ông được này, kia thì Phật đến dằn mặt liền: "Phải im lặng như Thánh", thì sau đó có niệm gì mình cũng "Im lặng" hết. Cái niệm đó là cái niệm của trạng thái của Tưởng, mình phải im lặng, tác ý cái chỗ đó, tác ý vào cái trạng thái đó thì cái trạng thái đó không bị Tưởng. Nó đúng là cái chỗ Chân Pháp do mình tác ý ra cái Tưởng nó không vô được.

Thành ra chỉ chút xíu mà mình không khéo sẽ lạc vô Tưởng. Phải lưu ý phần đó thì mới bứng gốc, Thọ hành nó đánh dữ lắm, nó đánh trốc gốc, nó đánh kinh lắm, nó đánh người ta sợ. Bởi vì tới chỗ giờ phút cuối cùng, kể như mình chết rồi mới sống lại. Thọ Hành nó đánh ghê lắm, nó đánh người ta ngán lắm. Ở đây nhiều người bị Thọ Hành đánh tan tác. Nó đánh để cho cái tâm của mình nó luận ra để nó bỏ cuộc, chứ không phải dễ đâu. Coi vậy chứ cái giờ phút cuối cùng là giờ phút quyết tử, coi như là chết bỏ, không lay động được, không làm sao rời khỏi đây được hết. Nó khó…​

Sư Tuệ Tĩnh: Lúc mình nghỉ rồi mình ngồi không có lâu được?

Trưởng Lão: Ngồi không có lâu được.

Sư Tuệ Tĩnh: Nó hết vào thì mình bỏ ngồi.

Trưởng Lão: Bỏ, xả, không ngồi nữa. Hễ khi còn đau thì mình gom vì bị cái Thọ của mình, cái Tưởng đánh vô chịu không nổi. Khi nó hết, nó yên, bắt đầu nó an ổn dữ tợn rồi thì xả ra…​ Mình đuổi được cái Thọ đi khỏi cái thân của mình thì mình xả ra. Mình xả ra thì nghe nó hết, nhưng nó còn trở lại, nó đánh đợt nữa, nhiều đợt. Mỗi lần đánh là mình vô gom.

(10:11) Sư Tuệ Tĩnh: Tối ngày, nó đánh liên tục.

Trưởng Lão: Liên tục, vậy thì mình cứ vô, yên thì mình xả. Vô, yên thì mình xả…​. nó đánh nữa, kêu nó công thì mình thủ, cứ mãi như vậy, chừng nào nó hết thì thôi, riết nó hết.

Sư Tuệ Tĩnh: Cái Pháp Hướng mình không có dùng lâu, lát mình nghỉ.

Trưởng Lão: Lát mình nghỉ, nhất là khi mình đánh Thọ Hành, khi mình hướng mình đuổi nó rồi, mình vô ôm chặt pháp hướng, mình hướng nữa, cái tâm nó nhảy lại chỗ đó, để mình tác ý ra thì cái tâm ngay chỗ…​ Cho nên ôm chặt, để nó ôm thiệt chặt, nó đánh sạch cái Thọ rồi, tức là nhờ cái tâm gom vô điểm đó, tác ý ra, cái tâm nó nhảy ra điểm Thọ, nó không có bị, nó rời cái điểm tựa của nó.

Sư Tuệ Tĩnh: Vậy là con hướng rồi lên…​..

Trưởng Lão: Lên…​ hướng rồi, bắt đầu mình ngồi, ôm chặt cái thì nó hết. Hết Thọ rồi bắt đầu mình thấy an ổn, cảm nhận cái thần mình nó vô Tưởng, để mình tránh cái Tưởng. Nếu mà đừng có cái Tưởng thì mình ôm Pháp nó dễ, lâu quá phải chi.

Sư Tuệ Tĩnh: Nó đánh bên đây.

Trưởng Lão: Đánh bên đây, bởi vậy, nó cho hai ngả. Một bên thì Tưởng, một bên cái Thọ, nó đánh, nó kẹp mình lắm. Mình đánh được cái Thọ thì coi chừng cái Tưởng. Vì vậy cho nên khi đánh cái Thọ, nó lui rồi thì xả, xả ra thì không đau nữa nhưng mà chút nó đau lại. Bởi vì xả ra thì coi như mình tấn công nó nữa rồi thì bắt đầu nó công mình, coi chừng chuẩn bị nó công…​

Sư Tuệ Tĩnh: Thì mình gom lại

Trưởng Lão: Mình gom lại nữa, chịu khó lắm. Đuổi được cái Thọ hành rồi thì các sư sẽ thấy nó có cái trạng thái…​ Đủ lực. Nghĩa là từ hồi mình chưa có lực, đánh thắng trận rồi, thì lấy vũ khí của giặc trở thành cái lực của mình. Coi như là quân đội cũng Tăng, người ta thấy mình thắng trận người ta vô quân đội liền. Vũ khí mình lấy của giặc làm của mình cũng nhiều, mạnh lên. Khi mà thắng được trận Thọ rồi thì coi như là mình có cái lực của pháp hướng, mạnh lắm, gom tâm cũng mạnh, tăng lên, tăng cái lực đó lên.

(12:30) Còn mình đánh không lui thì coi như là mình yếu…​. Dần mòn…​ coi chừng bỏ cuộc, hễ thua trận coi chừng mình bỏ cuộc.

Sư Tuệ Tĩnh: Hễ mà…​. ngồi thì nó hết, lát nó đánh nữa, nó cứ làm liên tục, có lúc con đi kinh hành, nó dội, nó không muốn đi. Ngồi tu nó cũng không muốn ngồi tu, nó bần Thần, nó làm như nó mất sự tinh tấn, nó không muốn tu, nó làm biếng. Mặc dù cái tâm mình muốn, tâm mình muốn dữ lắm, chứ không phải không muốn. Bước đi nó dội, bước đi nó dội…​

Trưởng Lão: Phải chiến đấu dữ lắm, tu là sự chiến đấu. Cho nên trong cái thời gian, nếu mà biết được cách thức gom tâm, tập được cơ bản…​. để cho có sự gom tâm, để gặp trường hợp đó mình đẩy lui, chứ không phải dùng cái đó mình tu. Khi mình đẩy lui rồi thì tu chơi chơi, ngồi không, coi chừng chướng ngại pháp có khởi ra không, quán xét đẩy lui nó để giữ cái tâm mình nó yên, suốt ngày chơi không vậy đấy. Đừng có đọc, đừng có làm gì hết, nó gom rồi, đừng có làm, làm nó chướng pháp tu của nó.

Đừng làm, đừng làm gì hết, bởi vậy Thầy chỉ tu, không làm gì hết. Chỉ ăn rồi chơi, sống xin ăn rồi bắt đầu ngồi coi như người chơi vậy, chứ làm việc dữ lắm, luôn luôn lúc nào cũng cảnh giác cái tâm.

(14:02) Thật sự phương pháp rất đơn giản, không khó, bởi vì đọc lại cái thời khóa thời đức Phật: đi hoặc ngồi đều đẩy lui chướng ngại pháp. Nhưng mà trước khi đẩy lui được chướng ngại pháp, chúng ta phải có đủ sức quán. Khi chướng ngại pháp nó đến thì mình phải quán đẩy nó đi. Bây giờ Thọ Hành đến phải có sức gom, chứ không biết gom thì sao mà ngồi đó mà đẩy lui chướng ngại pháp nổi.

Nó không đơn giản, nói thì ông Phật nói vậy, chứ Phật trang bị cho mình đầy đủ vũ khí, từ hơi thở gom, từ hơi thở bình thường, từ mọi cái hết rồi, nắm vững rồi, bây giờ có đủ vũ khí rồi. Bắt đầu bây giờ mình mới tu đánh chương ngại pháp, chứ không phải mới vô mà đánh chướng ngại pháp thì không có nổi đâu.

Cho nên Thầy dạy bài bản lắm, nhưng thực sự chưa có làm được. Chứ làm được, biết nó ló mặt, nó dùng pháo, dùng phi hoặc là dùng máy bay hay phản lực, mình biết loại nào hết, …​ Cũng được hết, nó vô, bởi vì đây là cuộc chiến đấu với nội tâm mình.

(15:07) Thân-Thọ-Tâm-Pháp là bốn chỗ chiến đấu của nó. Nó đánh mình bốn chỗ đó tan nát hết. Hễ nó không đánh chỗ thần thì nó đánh Thọ, không đánh Thọ thì nó đánh thần Thọ Tâm, nó đánh Tâm mình, không thì nó đánh các Pháp tới.

Bà còn ở đâu đến làm động mình, cái chuyện tầm bậy, tầm bạ lạc vô, thì đó là pháp chứ gì. Đây là Thầy nói cái đơn giản để cho mình thấy, ví dụ như mình đang tu vậy, có bà con ở đâu đến thăm, bạn bè đến thăm, mà không ra tiếp họ sao được, mà hễ tiếp thì kể như…​Còn bao nhiêu thứ chuyện nữa, pháp mà, nhiều thứ chứ đâu phải một thứ đâu, nó trải ra nó đưa đến. Mình đi tu vậy chính quyền lại hỏi giấy tờ, tùm lum tà la, cũng là pháp đấy.

(16:01) Cho nên Thân-Thọ-Tâm-Pháp mà, bốn chỗ này thường xuyên, không chỗ này thì chỗ khác, nó cũng…​…​ Mà mắc mớ gì lúc mình tu tốt…​.. . Còn khi không…​.. tới cái giờ đó mình tu vậy, bao nhiêu đồ cũng xài hết, ba cái y cũng lấy, nó làm động, lấy gì giờ đây, pháp nó đến mà. Cho nên mình đẩy lui hết, chết bỏ. Bởi vậy Thầy nói, đủ thứ hết chứ chưa nói nội cái thần với Tâm với Thọ nó đánh mà còn cả các pháp bên ngoài, nó chờ, khi nào mình thấy yên được rồi là nó đánh. Khi nào mình thấy tâm mình không chướng ngại pháp, nó làm chướng ngại pháp tới.

Có bốn chỗ chứ phải chi chỉ có một chỗ thì dễ cho mình, bốn chỗ xảy ra. Cho nên bốn chỗ tu mà đức Phật gọi là Tứ Niệm Xứ, Tứ Niệm Xứ tại mình đặt nó thành niệm chứ sự thật là bốn nơi để thực hiện tu tập, bốn chỗ để tu tập.

Sư Phước Nhẫn: Đúng chỗ nào mình tu chỗ nấy.

Trưởng Lão: Đúng chỗ nào tu chỗ nấy. Cho nên khi mà mình trang bị được những pháp hành đàng hoàng rồi, mình giữ đúng, giữ gìn pháo Tăng của mình bằng giới luật, bằng sự phòng hộ rồi thì bắt đầu bây giờ ở trên Thân-Thọ-Tâm-Pháp xảy ra cái gì là mình sử dụng ngay pháp đó, mình đẩy lui gọi là "đẩy lui chướng ngại pháp". Nắm vững hết rồi mới thực hiện được thời khóa biểu đó, chứ còn chưa thì coi như mình đang tập luyện từng cái, từng cái để cho mình có đủ các phương pháp đối trị tất cả mọi cái xảy ra trên bốn chỗ này, tức là Tứ Niệm Xứ. Hoàn toàn ngoài bốn chỗ đó mình không có chỗ nào tu.

(17:57) Các Sư nghĩ có phải không? Ngoài bốn chỗ đó mình tu cái gì bây giờ? Ở trên bốn chỗ đó mà cái tham, sân, si của chúng ta nhiều tham ưu khổ não, ở trên đó mà khắc phục từng giờ, từng phút. Cho nên mình hiểu rõ được về Tứ Niệm Xứ, không phải Tứ Niệm Xứ là ngồi đó mà tu theo kiểu…​. Tầm bậy, tầm bạ…​.

Nó khó nhưng mình phải chiến đấu để mà thoát ra khỏi cuộc đời khổ đau của con người. Khó lắm chứ không phải dễ. Bởi vậy đọc lại cuốn I, khi mà người học trò hỏi Thầy: "Con làm sao tu cho được, con đã thực hiện mà tâm chưa có…​. Được", là tiếng khóc trong tâm người đệ tử của mình, tiếng kêu cứu. Biết làm sao, các con biết là cái lực Nhân Quả nó công lý và công bằng, không thể nào cứu được.

Mình biết cách làm nhưng người đệ tử chỉ còn nhiệt tâm, nhiệt huyết…​.. Chứ…​. người Thầy không cứu được. Cho nên đức Phật, nghe cây nói của đức Phật: "Các con tự thắp đuốc lên mà đi", các con, tự các con…​ Nói bằng nước mắt, đức Phật nói bằng nước mắt, chứ không phải nói thường. Bởi vì "Đạo cảm ứng giao nan tư nghì", hiểu biết sự khổ đau, khổ ải. Muốn vượt qua đâu phải dễ, cho nên nói: "Các con tự thắp đuốc lên mà đi", câu nói bằng nước mắt của Đức Phật…​.

Trước sự khổ của các con…​. Bởi vì cái lực Nhân Quả nó ghê lắm, mình đã huân tập thành nghiệp rồi thì chỉ có mình gỡ nó ra, còn ai gỡ ra được? Nếu mình không nhiệt tâm, nhiệt huyết thì mình làm sao gỡ. Mình không chịu nổi cơn Thọ Hành, làm sao chiến đấu được đây?

(19:59) Ông Phật đâu có làm sao, cũng như Thầy, mỗi khi các con tu không kết quả thì Thầy coi như nỗi niềm đau xót, biết nhưng mà sợ nó không đủ nghị lực, không đủ nhiệt huyết, thắng không nổi. Chứ nếu đủ thì nó sẽ vượt qua, mà nếu không vượt qua được, các con cũng biết cuộc đời có nhiều…​. Không phải trong một đời.

Mỗi một đời làm người được rồi, nhiều đời làm chúng sanh rồi mới làm người, chứ không phải đời nay là người…​. Bởi vì trong một đời của mình nhiều khi mình làm tội ác, không phải tu xong là không có tội ác. Trước khi mình đi tu, mình…​. Mình sanh ra ăn chay được liền. Mình vô tình vẫn ăn thịt cá để mình sống. Lớn lên mình biết được Phật pháp là cả một vấn đề…​. Của đời hiện tại…​. Quá khứ …​. Nhiều đời…​. Sâu dầy, mà dứt bỏ ngay liền…​. Thọ Hành…​ Nó cũng phải nhiều đời nhiều kiếp chứ đâu phải, có một đời nay rồi cởi bỏ chưa sạnh, nhiều đời chồng lên sao mà một giây phút xả sạch xuống được.

Khó lắm, chứ đâu phải dễ, cho nên nếu mình không quyết tử thì khó mà…​. Chỉ có nhiệt tâm, quyết tử thì mới có đủ nghị lực mà chịu đựng. Nó đau, kêu là đau …​ nó đau…​ Đứt ruột, nó đánh mình kinh khủng lắm.

Mỗi lần người đệ tử của Thầy mà bị Thọ đánh rồi…​ Nước mắt…​ Thầy đâu phải cây đá, Thầy là con người mà. Tình cảm của mình thương những người đồng cảnh quyết đi tìm con đường giải thoát, chịu đựng những sự khổ đau đó.

(21:55) Mình đã hiểu biết sự khổ đau đó như thế nào, bây giờ người đệ tử của mình đang gặp khó mà mình không làm cách nào gỡ, mình chỉ cố gắng sách tấn, khuyên lơn, nó cho họ để họ cố gắng vượt lên bằng sự cố gắng của mình, không thì đành chịu thôi, chính họ phải vượt lên.

Thầy nói thật sự mỗi lần nghe quý sư tu được Thầy mừng, mà nghe không được thì …​. Ngoài đời đủ vật chất cám dỗ, chứ đâu phải đời đẹp, bởi vì chính đức Phật nói nó có cái Lạc của nó, không tu hành người ta mới đâm đầu vào đó, chứ nếu không có Lạc thì chắc chắn không có đẹp,…​ Cám dỗ. Ráng cố gắng, làm sao trang bị, mình tập, coi như bây giờ mình tập, ví dụ như mình tập cách gom tâm, thì khi có Thọ mình thử gom xem có được không? Nếu chưa được thì mình tập, sau khi tập được, trang bị được các pháp cụ thể rồi thì bắt đầu mình mới…​ Khỏe lắm bây giờ mình có đủ rồi.

Hễ Thân-Thọ-Tâm-Pháp mình chỗ nào khởi là mình đánh ngay chỗ ấy, còn không thì mình sống với tâm thanh thản, có vậy thôi. Nếu sống được với tâm thanh thần và khi nào có giặc đến đánh mình, tức là trên bốn chỗ này có xảy ra điều gì, nhảy ra trong tâm mình thì cứ đẩy lui liền. Do đó cứ lôi cái tâm trở về thiện pháp như vậy thì trong vòng ba tháng, sáu tháng là quý sư tu xong. Thầy nói xong, Thầy bảo đảm với quý sư, nghĩa là khi tâm thanh tịnh rồi thì Thiền Định với quý sư không khó nữa.

(00:00) Trưởng Lão: Cho nên thí dụ như bây giờ Thầy nói độc cư là bí quyết thành công, nhưng mà cũng chưa chắc là tin nữa đâu, bởi vì cái đầu mình nó lộn xộn dữ lắm trong này rồi, bởi vì mình đọc Kinh sách Phật mình thấy như thế này: Ông Phật nói là ổng xưa kia ổng độc cư đệ nhất, vừa thấy bóng dáng ai là Ông ấy chạy mất. Nhưng mà đây sau đó Ông Phật nói như vậy không có đúng, ổng không chấp nhận những chuyện đó. Nhưng mà bốn mươi hai bài kệ độc cư trong Kinh Con Tê Giác trong Tiểu Bộ Kinh thì bốn mươi hai bài kệ đó, rõ ràng đức Phật nói là từng tâm niệm của mình khởi nên là mình mất độc cư chứ không phải thấy người ta đến là, cho nên đức Phật đi xin ăn, đi này kia mà vẫn độc cư mà.

Sư Tuệ Tĩnh: Hèn chi con mới hỏi thế này, con tính hỏi Thầy là Ổng không được tiếp duyên, vậy Ổng ôm bình bát đi tiếp tùm lum hết trơn rồi.

Trưởng Lão: Ờ bây giờ thí dụ như mình đi xin như thế này phải không, người ta lại xớt bát thì mình cũng ước nguyện cho người ta rồi mình đi, chứ mình đâu có nói chuyện với ai, phải không. Do đó thật sự mình độc cư, nhưng mà mỗi tâm niệm của mình nó khởi lên coi chừng nó mất độc cư đó, chứ không phải ở chỗ mà…​ Bây giờ người ta đến hỏi, mình trả lời nhưng mà mình đừng hỏi người ta gì hết, nó là độc cư mà. Bởi vì mình hỏi người ta tức là tâm mình nó phóng dật cho nên nó phá độc cư. Vì vậy mà đầu của mình, tâm nó khởi ra phải không, nhưng mà đừng cho nó phóng dật, tức là đừng có theo cái niệm đó thì như vậy là mình độc cư. Nếu mình theo niệm là mình mất độc cư, có vậy thôi. Cho nên mình nhớ bạn nhớ bè, nhớ này kia hoặc nhớ ăn, nhớ uống đủ thứ tùm lum thì mất độc cư.

Sư Phước Nhẫn: Bởi vậy trong cuốn sách mà Thầy chỉ dạy về Thời Khóa của đức Phật, Thầy nói: “Nhớ một câu kinh câu kệ gì đó, cái lời thiện, lời ác gì đó, khi ngồi mà nhớ con cũng là vi phạm lỗi rồi”.

(1:55) Trưởng lão: Đó, nó mất độc cư rồi. Chướng ngại pháp hiện ra đó. Cho nên khi mà hiểu biết được rõ ràng pháp độc cư rồi thì chúng ta mới độc cư được. Còn cái này ấy, bây giờ các pháp luôn luôn nó tấn công mình, mà mình độc cư được. Chứ đừng có nghĩ rằng tôi đóng cửa thất tôi trốn không có tiếp duyên, nhưng mà tâm mình nó còn đi tùm lum ra ngoài, nó đâu có độc cư.

Sư Tuệ Tĩnh: Sẵn đây Thầy giảng cho con nghe trọn vẹn cái Pháp độc cư đi Thầy. Con vô đây nghe Cô Út nói cũng không có nhiều, nghe độc cư, độc cư, tưởng độc cư ở một mình như tê giác vậy, cái bài kinh Tê giác…​

(02:33) Trưởng Lão: Phải hiểu được cái lý của Tê giác, chứ mình hiểu Tê giác ở một mình rồi mình sống độc cư coi chừng cái tâm mình nó dạo chơi tùm lum thì không có được. Bắt đầu bây giờ mình muốn sống độc cư, mới vô đầu mình tập dần chứ không phải ép. Nếu mình độc cư mình ức chế quá thì nó mất độc cư vì mình ức chế nó rồi, mình mất độc cư rồi. Bây giờ mình vô mình bắt đầu học những Kinh sách nào đó mình tìm hiểu như bốn bộ kinh của Phật từ Trường Bộ, Trung Bộ, Tương Ưng, Tăng Chi, mình đọc suốt bốn bộ kinh này. Giai đoạn này là giai đoạn mình sống độc cư mình sống một mình với kinh sách tức là độc thoại, không tiếp duyên ra ngoài.

Sau khi mình nghiên cứu Kinh sách này, mình ghi chép hẳn hòi, những gì quan trọng mình ghi chép ra cuốn tập, cuốn sổ của mình hết. Những lời Phật dạy nào mình thấy cần phải tìm hiểu, cần phải suy nghĩ nữa, nghĩa là mình thấy thế này chứ còn ý nghĩa gì sâu lắm, mà nó hay quá, mình ghi cái câu đó ra, mình ghi ra.

Hồi mà Thầy nghiên cứu về Nguyên Thủy, bây giờ Thầy viết "Những lời Phật Dạy" là do Thầy chới với bên Pháp Đại thừa rồi, Thầy mới đọc, không có đọc chơi nữa, không đọc một bài kinh suông đâu. Đọc bài kinh đó rồi, chỗ nào quan trọng là ghi chép lại hết những câu Phật nói. Thầy ghi chép ra sổ hết, nghĩa là ghi hết. Để đọc bài kinh nào có cái gì Thầy đặt vấn đề là Thầy ghi hết. Thầy ghi lại hết.

Do đó bây giờ Thầy mới có tài liệu ghi chép, chứ không bây giờ làm gì có mà lật ra, ai mà soạn cho được. Nhờ hồi đó, hồi mà mình thấy chới với, thấy hết đường rồi, thời gian này ngồi không làm cái gì hết, đọc lại các bộ kinh này truy ra hết. Rồi bắt đầu mới kê lại mới thấy được những chỗ nào, bài kinh nào, đường lối nào mà đức Phật đã thực hiện được con đường giải thoát này. Tất cả mình ghi ra rồi mới kê lại hết những chỗ mình ghi, mình đúc kết lại những chỗ mình tu hành, mình mới nắm được đường lối chứ không đâu có làm sao được, đâu có ai dẫn dắt mình đâu.

Cho nên vì vậy mà trong cái giai đoạn đầu này bốn bộ kinh Nikaya này Thầy đọc hết, đó là cái tạng kinh của nó. Trừ Tiểu Bộ Kinh Thầy không đọc vì bộ kinh này có thêm thắt nhiều lắm. Sau khi đọc xong rồi thì bắt đầu mình mới kê lại hết, nắm được pháp hành, kê tất cả những cái lời Phật dạy coi pháp hành ở chỗ nào. Nắm được pháp hành rồi bắt đầu mới thực hành. Dẹp hết không nghe, không coi nữa, dẹp xuống hết, không bao giờ đọc tới nữa. Lấy pháp hành mà thực hiện hàng ngày. Cho nên cái giai đoạn đầu độc cư là mình phải vậy và đồng thời không bắt buộc mình, ép mình.

(05:12) Thường thường ngồi không nó buồn ngủ, nó loạn tưởng dữ lắm, cho nên đọc kinh sách xong hết rồi, mình nghiên cứu đủ rồi bắt đầu áp dụng vào con đường tu, có pháp rồi đó, kinh nghiệm có rồi nhưng không độc cư trọn vẹn đâu, đi ra làm cỏ, quét sân, làm này kia. Không có ép buộc nó được, cũng sống một mình nhưng làm lặt vặt công việc này kia. Rồi sau cứ lần lần mình giảm lần giảm lần để cuối cùng hoàn toàn không làm gì nữa hết, hoàn toàn ôm pháp bởi vì mình tu tập quen với pháp đó rồi.

Hàng ngày mỗi chút tự nó nhớ ra nó giúp mình xả tâm, tự nó nhớ chứ không khéo Pháp Như Lý Tác Ý mình dễ quên nó lắm, mình làm cái mình mê công chuyện là mình quên à. Cũng như mình đi mà nó yên lặng mình cũng quên nữa. Bởi vì ngày xưa Thầy ngồi ba mươi phút cho đến một giờ không có vọng tưởng, ngồi cái nó lặng yên, nghe yên quá nó thích lắm thành ra nó bị rơi trong đó, nó quên nó không biết. Cho nên sau một thời gian Thầy tập trở lại cũng vất vả lắm, phải cố gắng nhớ lại mà hướng tâm, cứ một chút mình hướng, cứ một chút mình hướng, mình bắt buộc phải nhớ nên nó mệt nhọc lắm. Chứ còn ngồi mà im phăng phắc sướng lắm.

Sư Tuệ Tĩnh: Vậy nó lặn mất tiêu luôn.

Trưởng lão: Bởi vậy nó quen cái đó rồi, cho nên Thầy rất sợ, vì vậy sau này Thầy hướng dẫn, cho ai tu mà ngồi một giờ, hay là ba mươi phút mà yên lặng là Thầy sợ lắm, Thầy sợ nó yên lặng nó khoái mà không hướng. Cái Pháp Hướng, nhờ nó mà mình nhập Định chứ không phải chỗ mình ngồi mà vô Định được. Thầy nhắc đi nhắc lại như vậy. Nhưng người ta ngồi người ta thấy thơi thới, còn hướng nó động tâm, nó làm cho mình nghe nó động loạn lắm.

(6:57) Sư Phước Nhẫn: Mình ngồi như vậy chừng mấy phút đồng hồ mình mới hướng thưa Thầy?

Trưởng lão: Như vậy mình chỉ cần khoảng độ chừng một phút, hai phút là mình hướng chứ đừng có để kéo dài nữa. Cứ như vậy, khoảng một phút, hai phút hướng một lần.

Sư Tuệ Tĩnh: Tới giai đoạn mình rõ ràng rồi thì mình quay trở về Pháp Hướng.

Trưởng Lão: Pháp Hướng không thôi, nó quen rồi, nó nhớ rồi. Khi mà Pháp Hướng nó nhớ liên tục, nó không còn bị ở trong trạng thái lặng nữa, tức là trạng thái tĩnh lặng đó, mình làm cái gì mình cũng thấy nó luôn nhớ được rồi thì bắt đầu hết làm. Tới cái giai đoạn không làm nữa bởi vì nó nhớ rồi, nó nhớ tức là nó theo Pháp được rồi, nó ôm được Pháp rồi.

Còn bây giờ mình ôm Pháp chưa được vì vậy mình độc cư mình chịu không nổi. Độc cư niệm nó khởi lung tung dữ lắm. Còn mình ôm Pháp được rồi thì niệm nó hết rồi. Niệm nó hết rồi thì bắt đầu mình ngồi đâu mình cứ hướng tâm, nó nhớ, nó thuần, nó quen rồi, nó hướng riết, cho nên mình ra lệnh nó làm được. Nó có lực của Pháp Như Lý rồi.

Chừng đó bây giờ mình muốn tịnh chỉ Tầm Tứ hay tịnh chỉ hơi thở thì mình ra lệnh, mình nhắc nó vài ba lần là nó tịnh chỉ.

Sư Tuệ Tĩnh: Tiến trình độc cư có bao nhiêu thôi thưa Thầy?

Trưởng Lão: Có bao nhiêu đó. Bởi vậy bắt đầu thì mình đọc kinh sách, mình còn tiếp duyên, mình còn nói chuyện với người này người kia được, người ta hỏi mình nhưng mình hạn chế nói chuyện. Ai hỏi gì thì mình mới nói, còn không thì thôi mình không hỏi. Mặc dù nó còn cái duyên, nhưng mà mình còn tiếp duyên chứ không phải không. Đó là giai đoạn đầu, giai đoạn còn đang đọc sách.

Sau khi mình đọc kinh sách xong rồi, mình còn lao động, quét dọn, đi tới, đi lui chứ không phải là đóng cửa thất ngồi lỳ lỳ trong đó thì không được, mình cũng đi tới đi lui này kia vậy. Nhưng mà mình thấy Pháp Hướng của mình thường xuyên nó nhớ, nhớ được rồi thì bắt đầu mình không làm nữa. Hễ nó nhớ được rồi thì không làm nữa. Nó không quên, cái tâm nó cứ nhắc mình hoài, mình biết nó có lực rồi, nó mới nhắc mình, nó tỉnh rồi, tức là nó tỉnh giác trong Chánh Niệm. Nó tỉnh được nó mới có Chánh Niệm, nó mới nhắc mình hoài.

Còn mình chưa có tỉnh, tức là mê, nó mới quên cái Chánh Niệm này. Mình tỉnh ở trong hơi thở hay bước đi, mình tỉnh nhưng mình mất Chánh Niệm, mình tỉnh giác nhưng mình mất Chánh Niệm thì cũng là mê. Nó tỉnh mà nó mê. Còn mình tỉnh mà mình nhớ được Chánh Niệm thì đó là tỉnh giác.

(9:18 Sư Phước Nhẫn: Cái Pháp Hướng do đâu mà có thưa Thầy? Mới đầu mình chỉ đọc sách chứ giai đoạn này mình đâu có tập Pháp Hướng.

Trưởng Lão: Mới đầu thì cái Pháp Hướng mình tập, thí dụ như mới đầu mình tu mình đọc kinh sách, tới giờ đọc thì mình đọc, tới giờ tu thì mình hướng, con hiểu chưa. Còn khi mình đọc thì làm sao mà mình hướng. Cũng như khi mình đọc một bài kinh xong rồi mình nghỉ. Mình nghỉ rồi mình ngồi tu, mình đi kinh hành mình tu thì mình dùng Pháp Hướng, con nhớ chưa. Rồi mình đi lao động, mình quét dọn mình cũng nhớ mình nhắc là Pháp Hướng.

Nhưng khi mình vô đọc kinh sách, bời vì khi mình đọc kinh sách là nó làm giảm bớt cô đơn cho nên mình thích lắm, mình thích đọc kinh lắm. Thí dụ như bây giờ mình làm một hơi mình vô mình đọc kinh sách mình thấy khoái lắm. Có một bộ kinh sách là kể như mình chỉ cần ở trong thất khỏi cần tiếp duyên bên ngoài. Nó giúp cho mình ít muốn tiếp duyên bên ngoài. Nhưng mà nó đỡ tại vì tiếp duyên họ hay nói tầm bậy, chuyện thế gian. Còn kinh sách nhắc mình chánh pháp chứ không nhắc mình chuyện tầm bậy ngoài đời. Do vậy mình nhờ kinh sách ở giai đoạn độc cư đầu.

Sau khi giai đoạn đầu mình nghiên cứu bốn bộ kinh này xong rồi thì mình không đọc nữa, mình ghi chép kỹ rồi, mình không đọc nữa mà mình chỉ có lao động. Mà lao động, lúc bấy giờ mình không đọc nữa tức là cái Pháp Hướng mình tu nhiều.

Lúc nào mình cũng nhớ Pháp Hướng, pháp Như Lý Tác Ý rồi thì mình xả lao động là tới giai đoạn độc cư sau cùng để mình tiến tới thực hiện Thiền Định.

Lúc đầu mình còn tiếp duyên chứ gì, lúc sau thì mình còn tiếp duyên nhưng mà họ hỏi thì trả lời chứ không có gì. Đó là cái lối tiếp duyên làm công việc này kia là giai đoạn thứ hai của nó rồi.

Còn giai đoạn đầu được nghe pháp, được nghe băng đủ thứ là giai đoạn đầu của độc cư mà không có nói chuyện phiếm, chuyện đời. Gặp nhau thì gặp chứ có chuyện gì cần thiết để hỏi thì hỏi chứ không có nói chuyện bậy, rồi thôi. Hỏi chuyện Đạo thì được ở giai đoạn đầu vì mình đọc chỗ nào không hiểu thì mình hỏi người ta. Coi xem sự hiểu của người ta như thế nào để đóng góp thêm vào sự hiểu của mình về phương pháp sau này mình tu. Khi giai đoạn đầu qua giai đoạn thứ hai, rồi qua giai đoạn thứ ba là hoàn toàn pháp Hướng nó dính với mình rồi, nó có lực nó làm cho mình tỉnh giác rồi. Còn bây giờ lúc quên, lúc nhớ thì không được, mình không khép chặt mình nữa bởi vì cái Pháp không dính chặt với mình mà nó dính với pháp thế gian, lúc tâm này, lúc tâm kia.

Cho nên bốn mươi hai cái bài kệ độc cư của Phật - là bốn mươi hai bài kệ Con Tê Ngưu Một Sừng - mục đích là chúng ta ngồi lại quan sát cái tâm độc cư hay là không độc cư. Coi tâm chứ không phải coi thân. Nhiều khi cái thân mình độc cư mà tâm không độc cư. Người ta sợ cái tâm. Con Tê giác có nghĩa là cái tâm độc cư như con tê giác chứ không phải con Tê Giác độc cư.

Sư Tuệ Tĩnh: Như con Tê Giác một mình ra đi..Cái bài Kinh nó được hai thứ.

Trưởng Lão: Đó nó phải vậy đó, độc cư theo kiểu con Tê Giác.

(12:25) Sư Phước Nhẫn: Thầy giảng cho con cái bài Tứ Chánh Cần được không Thầy?

Trưởng Lão: Bài Tứ Chánh Cần là bài cần thiết lắm.

Sư Phước Nhẫn: Dạ, dạ. Con thấy cái bài đó cũng cần lắm thưa Thầy.

Trưởng lão: Cái bài Tứ Chánh Cần. Còn cái Thất Giác Chi là sau khi Tứ Chánh Cần xong rồi mới thực hiện Thất Giác Chi để mà dùng cái pháp Như Lý Tác Ý. Trạch Pháp Giác Chi để mình trạch cái câu cho nó đúng cái tâm trạng, đúng với cái đặc tướng của mình. Để mình dùng nó trở thành cái dẫn tâm đi vào cái đó, nó sau này.

Còn hiện bây giờ cái tâm của mình nó còn lộn xộn quá đi, cho nên mình phải biết "Ngăn ác diệt ác" trước, cho nên Tứ Chánh Cần trước. Nó phải biết cái pháp tu nào trước, tu nào sau, chứ không phải đồng thời tu nhiều pháp một lượt được.

Sư Phước Nhẫn: Dạ con cũng thấy vậy thưa Thầy. Như vậy Tứ Chánh Cần trong đó nói những gì thưa Thầy?

Trưởng Lão: Tứ Chánh Cần thì nó "Ngăn ác - Diệt ác - Sanh thiện - Tăng trưởng thiện". Bốn cái Ngăn ác này, rồi Diệt ác này, rồi Sanh thiện rồi Tăng trưởng thiện.

Nghĩa là bây giờ đó thí dụ như mình ngăn cái ác, thì nó là sanh thiện ở tại chỗ ác; ác không ác là có thiện rồi. Hiểu cái trạng thái thiện là nó không có khởi nghĩ một cái gì mà ác hết thì nó là thiện. Cho nên khi mình kéo dài ra, kéo dài cái trạng thái đó, đó tăng là tăng trưởng thiện.

Chứ không phải mình đi làm việc từ thiện, rồi mình đem tiền cho nhiều đó gọi là tăng trưởng thiện, không phải như vậy. Mà tăng trưởng thiện là tăng trưởng cái trạng thái tâm của mình ở trong cái không có cái niệm ác. Nó kéo dài vậy đó là tăng trưởng.

Mình khởi ngăn cái ác, mình không cho niệm ác xen vô đầu mình thì đó là mình sanh thiện. Mình kéo dài cái thời gian đó ra là tăng trưởng thiện. Mình kéo dài chừng nào là tăng trưởng cao chừng ấy. Hiểu như vậy.

Còn cái Diệt ác thì khi có một niệm ác đến thì phải quán xét tư duy để xả cái niệm đó, gọi là diệt ác. Còn không có thì ngăn nó, đừng cho nó vô thì nó ở trong cái pháp.

(14:24) Tuy rằng Tứ Chánh Cần nó chỉ định như vậy nhưng mà nó không có pháp hành, cho nên phải đi trở lại cái Tứ Niệm Xứ. Cho nên trong Tứ Niệm Xứ nó có bốn cái chỗ để mà thực hiện Tứ Chánh Cần là Thân-Thọ-Tâm-Pháp (Dạ). Chỉ có ở trên Tứ Chánh Cần nó mới có bốn cái chỗ để mình thực hiện cái "Ngăn ác - Diệt ác". Cho nên trên Tứ Niệm Xứ thì đức Phật nói: "Trên thân quán thân để khắc phục tham ưu".

Tham là cái lòng ham muốn của mình, ưu là phiền não đau khổ, là ác pháp. Tức là tham ưu là dục với ác pháp, chứ không có gì hết. Cho nên muốn "Ly dục ly ác pháp" thì phải ở trên Tứ Chánh Cần mà thực hiện. Mà muốn Tứ Chánh Cần thực hiện thì phải ở trên Tứ Niệm Xứ mà thực hiện nó là Thân-Thọ-Tâm-Pháp.

Vậy thì Thân-Thọ-Tâm-Pháp, thì trong thân nó có ba tướng của nó: Nhân tướng, Đặc tướng và Hành tướng. Mà ở trong bốn chỗ này thì cái nào nó cũng có ba cái tướng của nó. Thân có ba tướng, Thọ có ba tướng, Tâm có ba tướng và Pháp cũng có ba tướng. Cho nên vì vậy đó, thì mình thực hiện.

Nếu mình ở "Trên thân quán thân" mà tu về Hành tướng thì cái hơi thở động dụng ở bên trong gọi là Hành tướng nội. Mà nếu mình thực hiện Hành tướng ngoại là mình đi kinh hành, ăn cơm, mặc y, mang bát…​ Đó là Hành tướng ngoại. Nếu mà tu về Hành tướng thì nương vào cái hành động đó mình thực hiện nó, để vừa cũng như mình vừa hít thở thì mình vừa quán ly tham, quán ly sân, si để mà xả cái tâm, để "khắc phục tham ưu" mà. Mà hễ nó có một cái niệm gì thì nó thuộc về tâm.

(16:30) Mà nó có cái thân, ở trên thân của mình nó quán bất tịnh, hay quán vô ngã này kia thì đó là mình ở trên thân mình quán. Nương vào cái động của cái thân mà quán để xả tham ưu của nó ra thì đó gọi là "Ngăn ác, - Diệt ác". Thì cái pháp mà nương vào hơi thở là pháp Ngăn Ác, chứ không phải Diệt Ác. Bởi vì mình nương hơi thở thì nó không có niệm xen vô.

Đồng thời thì mình dùng Pháp Hướng Như Lý Tác Ý mình quán, mình xả, như quán ly tham, quán ly sân, quán vô ngã. Như trong kinh Định Niệm Hơi Thở thì đức Phật dạy "Quán ly tham tôi biết tôi hít vô, quán ly tham tôi biết tôi thở ra". Đó là cái chỗ mà đức Phật dạy để vừa nương vào hơi thở mà vừa xả tâm mình. Thì tức là mình vừa xả như vậy, tức là mình ngăn ác, không có cho ác pháp xen vô.

Mình đi kinh hành tức là Chánh Niệm Tỉnh Giác, thì tức là nương vào hành động ngoại. Còn cái kia là nương vào hành động nội, nội thân của mình; ngoại mình là đi kinh hành. Thường thường người ta hiểu lầm, chỉ nghe bài kinh Phật nói "Quán ly tham tôi biết tôi hít vô, quán ly tham tôi biết tôi thở ra". Thì họ cứ nghĩ rằng trong cái Định Niệm Hơi Thở, thì mình dùng cái này mình quán, mình đọc những cái câu đó hoài như vậy, để tới chừng hết cái thời mình xả ra. Không phải. Đi kinh hành cũng xả bằng cách đó: "Quán ly tham tôi biết tôi đi kinh hành, quán ly tham tôi biết tôi đi kinh hành". Cũng là dùng y như vậy để mà vừa đi mà vừa xả, tức là hành động nội và hành động ngoại.

(18:01) Rồi bắt đầu bây giờ có một niệm nào đó hay hoặc cái thân đang bị đau nhức, thì mình không có tu ở trong hành động nội, ngoại nữa mà ngay trên Thọ mà tu, bởi vì Thân-Thọ-Tâm-Pháp. Bây giờ cái thọ của mình bị nhức bị đau gì đó, mình mới dùng nó mổ xẻ ra, mình quán xét để làm cho cái cảm giác này đau nó mất đi, xả đi, nó không còn đau chỗ này nữa.

Như mình đang nhức cái đầu này, mình ngồi tu khó chịu quá. Thì mình mới quán xét cái thọ này nó không có từ đâu đến, nó là vô thường rồi. Tại vì cái nhân quả của nó như vậy là như vậy, cho nên tâm đừng có động. Mình muốn vậy thì mình nhắc nó, rồi mình trụ vào cái hơi thở. Thì khi mình trụ vào hơi thở thì nó sẽ quên cái đau này nè, cái đau nó mất đi, chớ nó không gì hết.

Cũng như Sư nhận xét khi mình đi kinh hành, mình vừa đi mình vừa biết hơi thở, thì cái tâm mình nó đã bám hai chỗ. Cũng như bây giờ mình đang tu, mà cái tâm mình nó sẽ bám vào cái thọ của mình đang đau cánh tay, mà nó vẫn biết hơi thở. Mà nếu cái đau này nó mạnh hơn thì cái hơi thở một lát nó bị mất, mà nó chỉ còn biết cái đau. Còn khi mà mình bám chặt trong hơi thở thì cái đau này sẽ mất.

Do mình muốn gom tâm vào trong cái hơi thở để phá đi cái thọ này, thì trước đó mình sẽ hướng tâm, mình nói "Thọ là vô thường, hãy rời khỏi cái tâm này đi, nghiệp này phải bị tiêu diệt". Mình ra lệnh như vậy. Bởi mình ra lệnh như vậy nó có cái lực của tâm, làm cho tâm không dao động. Nó Bất Động Tâm Định mà, nó làm cho cái tâm mình không có sợ cái này nữa.

Do đó đó mình mới bám vô hơi thở thì mình hít thở một hơi thở chậm..chậm..chậm..nhẹ nhẹ..nhẹ để cho nó gom thật chặt, mà hễ nó gom thật chặt rồi thì nó không cảm giác đau.

Mà nó không cảm giác đau thì bắt đầu mình thở lại. Không phải là mình cứ thở hoài hơi thở chậm đó đâu. Mình thở hoài là nó mệt, nó làm cho rối loạn, nó gây thêm khổ sở cho mình nữa. Mình chỉ thở một hơi thở gom cho chặt cái mình buông ra. Thì cái tâm mình nó bám chặt ở trong đó rồi thì nó không lưu ý đến cái này nữa. Thì ngay cái chỗ này nó sẽ phục hồi trở lại, nó không còn đau nữa, một lúc sau mình xả thiền thấy hết đau luôn.

(20:07) Cái phương pháp người ta trị bệnh mà, trị cái đau nhức mà. Bởi vì làm chủ bệnh mà, cách thức đó mà phải hướng tâm nhắc trước để cho cái tâm nó vững vàng, nó không sợ cái này nữa. Chứ không, nó đau nhức nó sợ lắm. Đó là cách thức làm cho cái tâm nó bất động.

Mà khi tập luyện, một thời gian tập luyện nó có đủ cái lực rồi, nó bất động dễ lắm. Cho nên nó không sợ nữa, không sợ đau, không sợ chết nữa. Do đó nó gom tâm vô trong cái hơi thở được rồi, hay hoặc gom tâm ở trong một cái Định rồi, thì cái này nó mất tiêu. Ví dụ như mình đã có được cái Định Nhị Thiền thì mình chỉ ra lệnh "Tầm Tứ phải tịnh chỉ, ngưng" thì ngay đó cái Thọ này mất rồi, nó không còn đau nữa. Làm chủ được bệnh mà.

Sư Phước Nhẫn: Mới cái thứ hai mà hay như vậy…​

Trưởng Lão: Bởi vì nó không tác ý ra được mà làm sao nó đau? Bởi vì nó làm chủ cái già được mà, nó không thay đổi con người của mình, nó không già nữa. Thí dụ như Thầy với Sư là trong cái tuổi này nó già vậy mà mình nhập vô Nhị Thiền rồi, diệt Tầm Tứ rồi, nó không hoạt động nữa, rồi cái thân nó không thay đổi nữa.

Sư Phước Nhẫn: Nó giữ nguyên đó…​

Trưởng lão: Nó giữ nguyên cái mực độ đó, nó không già đâu.

Sư Phước Nhẫn: Rồi đến khi mình xả thiền ra nó tiếp tục già?

Trưởng Lão: Nó tiếp tục già, bởi vì nó hoạt động trở lại. Tức là nó hoạt động theo cái tư duy của mình, thì nó thay đổi. Bởi Luật Nhân Quả nó vậy, mà nó ngưng hoạt động thì Luật Nhân Quả không thay đổi được nữa, nó đứng chững lại liền. Cho nên mình làm chủ ngay cái Luật Nhân Quả liền cho nên cái Lão nó mất, làm chủ được cái Già liền. Nhưng mà mình biết cái thân mình là thân vô thường, cái thân những cái chất nó hợp lại, nó không có quý, cho nên ai giữ nó làm gì.

Sư Phước Nhẫn: Lúc nào cần thì thôi đi đi…​

Trưởng Lão: Đi bỏ nó, ai để làm chi cái đồ quỷ này, nó là duyên hợp. Các pháp duyên hợp, chứ nó đâu có cái gì mà trường tồn đâu mà giữ. Nhưng mà cái pháp của nó làm chủ được như vậy đấy. Bốn Thiền của Phật tuyệt vời vậy đó.

Sư Phước Nhẫn: Dạ, hay quá chừng!

(22:22) Trưởng Lão: Khi mà mình đang đi kinh hành, mình có một niệm khởi. Mình đem cái niệm khởi đó, mình mổ xẻ liền, đừng để cho nó dẫn mình. Nó dẫn mình tức là phóng dật.

Sư Tuệ Tĩnh: Mình dùng cái phương thức nào?

Trưởng Lão: Bây giờ mình mới đem cái niệm đó, mình cũng vừa đi. Lấy cái trạng thái đi để mà tỉnh thức đó, để mà mổ xẻ nó, nó mới có cái quán sát mới sâu ở trong cái niệm đó. Thứ nhất mình dựng nó lên, mình mới hỏi cái niệm này nó thuộc về Dục lậu, Hữu lậu, Vô Minh lậu, nó thuộc về lậu nào? Bây giờ mình đã thấy nó ở trong Dục lậu. Dục lậu tức là cái lòng ham muốn của mình.

Mà hữu lậu là cái có. Bây giờ mình nhớ cái nhà của mình, nhớ những người có, thì đó là Hữu lậu.

Còn Vô Minh lậu là cái mình không hiểu. Bây giờ nó khởi lên một câu pháp nào đó mà mình không hiểu để mình truy tìm, đây là Vô Minh lậu. Tại vì không hiểu, mà nó khởi nên cái niệm này, hoặc là mình khởi lên cái niệm này, mình thấy cái nghĩa lý này nó hay quá, coi chừng nó vô minh. Mình đặt nó, đây là chỗ này chỗ tìm hiểu sự tìm hiểu tức là Minh hay là Vô minh hay thôi.

Sư Tuệ Tĩnh: Các pháp phải vậy.

Trưởng Lão: Đó vậy đó. Do đó mình mới quán xét cái này, mình tư duy cái này, mình mới thấy cái này nó đúng thiện hay là ác. Nếu mà cái niệm vô mình này nó ở trong Vô Minh thì mình mới đem cái Nhân Quả, mình quán xét cái niệm này, nó thuộc về Nhân Quả nào? Nó ác thì nó là Vô Minh, mà nó thiện thì nó là Minh. Bởi vì nó thiện, nó đưa mình con đường giải thoát mà, nó Minh. Còn nó ác là Vô Minh. Mà nó ác thì dẹp "Mày là Vô minh, đi đi". Như vậy là mình Minh, mình mới biết nó ác. Mà Minh, mình mới biết nó thiện. Như vậy rõ ràng là hễ khi mình quán xét Nhân Quả, mình biết ác hay thiện thì đó là Minh rồi. Hiểu Thầy muốn nói không?

Bây giờ nó là Hữu lậu. Đã nói Hữu lậu là một vật đã có, cái có sẵn mà mình lại nhớ lại nó. Bây giờ mình có cuốn sách, hay hoặc mình có một tủ Kinh sách. Mình ngồi đây bỗng nhớ cái tủ Kinh sách:

“Không biết ở Chùa mấy thầy có chăm sóc giùm hay mối ăn hết?”

“Như vậy là trật! Như vậy cái này là Hữu lậu. Vật có để làm cho mình còn lậu hoặc, còn lo lắng nó đây. Xả bỏ! Nhất định là không chấp nhận cái Hữu lậu”.

Như vậy là khi mình lý luận, mình không chấp nhận. Vì mình còn sống mình giữ gìn nó, mình chết cái tủ sách này ai giữ cho? Hay hoặc là lửa cháy hay nước trôi ai mà cõng vác nó đây? Bây giờ tôi chỉ có giải thoát, chớ không chấp nhận các kinh sách này. Do cái lý luận này, thì cái Hữu lậu này bị phá đi. Lậu hoặc nó không còn có nữa.

(24:57) Bây giờ Dục lậu là khởi tâm muốn cái này kia. Chưa có mình muốn nó là Dục lậu, nó khởi muốn thì đó là Dục lậu. Cho nên khi mà thấy cái lòng này ham muốn thì trật rồi. Hễ nó còn ham muốn cái gì thì không được.

Cho nên ở cái chỗ Vô Minh thì đem Nhân Quả. Những cái Hữu Lậu thì đem cái chỗ mà vô thường, khổ. "Tất cả các pháp là vô thường mà, cho nên nó phải khổ thôi". Vì vậy có của là có khổ, cho nên nó là Hữu lậu thì mình đem thấy những cái vô thường. Còn nó Dục lậu thì mình thấy tâm dục là nguyên nhân đau khổ của con người. Do đó mình quán xét mình thấy thì nó xả hết, thì coi như mình thành công.

Bởi vì phải lấy ba cái Lậu hoặc này, Dục lậu, Hữu lậu, Vô Minh lậu này, mình mới dựng nó lên. Mình mới tìm cái niệm đó nó nằm ở trong nào. Rồi từng đó cái chỗ nào mà nó Nhân Quả, mà cái nào nó là vô thường các pháp, mà cái nào nó là nguyên nhân sinh ra đau khổ. Mình thấu suốt được ba cái lý này thì con người "Vô thường - Khổ - Không - Vô ngã” mà. Tùy theo những cái bài học, bài pháp của mình thì từ đó mình quán xét dựa theo cái lý của Phật đã dạy, thì mình quán xét mình xả. Rồi mình dựa theo cái lý Nhân Duyên nữa. Coi những cái Hữu lậu, Vô Minh lậu này nó nằm ở trong cái duyên nào? Bởi vì "Thập nhị Nhân Duyên", mình quán lý Nhân Duyên để mình phá tiêu nó ra, thì như vậy là mình tu Định Vô Lậu. Đủ rồi. Đừng có mà nó hiện đến cái mình cứ lo đuổi nó đi. Không! Đem mổ xẻ ra, tu Định Vô Lậu liền.

Sư Tuệ Tĩnh: Như vậy nó mới hết.

Trưởng Lão: Nó mới hết. Bởi vì mình thấu triệt và gạt trước lúc mình cứ như vậy. Rồi niệm nó khởi lên, nó thường xuyên nó khởi lên. Mình cứ thấy như vậy, thấy riết, nó riết nó thấm nhuần được những cái quán xét đó. Vừa chớp là mình đã hiểu nó rồi, cái nó đi mất.

Sư Tuệ Tĩnh: ( …​ )

Trưởng lão: Nó diệt các ác pháp đó. Bởi vì ngăn ác là mình giữ mình đi, nó không có khởi niệm là ngăn ác rồi đó. Mà giờ nó vừa khởi niệm là ngay đó là mình quán xét, mình diệt ác, "Ngăn ác - Diệt ác" mà. Mà hễ "Ngăn ác - Diệt ác" được thì tức là nó "Sanh thiện - Tăng trưởng thiện", là giải thoát. Đó là mình đi trên cái lộ trình của thiện, không đi trên lộ trình của ác.

(27:51) Sư Tuệ Tĩnh: Xin Thầy giảng rõ về kỹ thuật hướng tâm như thế nào cho có kết quả mau.

Trưởng Lão: Khi hướng tâm mà có kết quả đó, thì khi cái tâm nó vừa yên lặng, khi mình ngồi mình nghe thân-tâm của mình nó yên lặng, nó an ổn đó. Bây giờ mình hít thở mình biết hơi thở ra, vô mà cái thân-tâm an ổn. Chớ còn nó còn đang có vọng tưởng hay là nó còn hôn trầm, nó còn lừ đừ buồn ngủ đồ gì đó, thì hướng tâm không có kết quả đâu.

Nó cho tỉnh táo, cho tỉnh giác thì mới hướng tâm nó mới có hiệu quả. Như Lý Tác Ý mà. Thì cứ nhớ khi nào mình cứ hít thở, mình nghe nó yên ổn, cái tâm nó lặng lẽ. Lúc nó thanh tịnh thì hướng tâm có hiệu quả ở chỗ thanh tịnh đó. Cái lực nó có ở ngay chỗ đó.

Còn bây giờ mình cũng hướng mà mình chưa có quan sát được thân-tâm mình yên lặng, mà mình cứ độ chừng năm mười hơi thở mình hướng thì nó không có hiệu quả. Lưu ý cái phần này. Bởi vì khi mình thấy thân-tâm mình yên ổn được rồi mới bắt đầu mới bảo nó.

Mặc dù bây giờ nó chưa có phải là cái tâm mình nó hết phóng dật. Bởi vì nó hết phóng dật là mình "Ly dục ly ác pháp" rồi, thì tự nó quay vô với hơi thở, tức là nó định trên thân. Cho nên đức Phật nói "Tâm định trên thân" tức là nó định trên hơi thở. Thân Hành Niệm nội là hơi thở nó định vậy đó.

Còn nếu mà nó chưa định, nó còn phóng thì bây giờ mình ép buộc nó, nó chỉ có thời gian nào đó nó chịu đựng đó thôi. Chứ hễ xả ra thì nó bung, nó đi tùm lum hết. Nếu mà nó chịu quay vô, không phóng dật, tức là nó định trên thân, định ngay trên hơi thở.

Chú ý nếu mà hướng tâm tâm bảo: "Tâm ly dục ly ác pháp đi", nhưng nó chưa đâu, nó chưa có quay vô đâu. Nhưng mà mình cứ mình bảo hoài riết, nó đi. Mà khi cái tâm mình giữ yên lặng, tức là tỉnh thức đó. Tỉnh thức, đừng có tĩnh lặng mà tỉnh thức. Tỉnh thức thì được, mà tĩnh lặng thì không được. Tĩnh lặng nó làm cho mình có cái trạng thái hỷ lạc, nó lặng thì không được, không tốt, nó đi chỗ khác rồi. Thì lúc bấy giờ đó, hễ mình hướng tác ý thì nó mất cái sự tĩnh lặng đó đi, nó làm cho mình thấy nó bực.

Cho nên lưu ý cái phần này để cái Pháp Hướng nó hiệu quả. Vì vốn mình luyện cái Pháp Hướng để cho có cái lực điều khiển, sau này mình vào Định nó dễ dàng hơn.

(30:22) Bây giờ ví dụ như mình ngồi, mình không hít thở mình cứ để tự nhiên cái tâm của mình. Mà mình nghe thân-tâm an ổn thì hướng tâm có hiệu quả, chứ đừng nói chi là mình nương hơi thở. Còn mình nương hơi thở là tại vì nó nương hơi thở là nó giúp cho mình sự tĩnh lặng dễ hơn. Mình biết thân - tâm mình rõ ràng là yên lặng tốt đó là dùng hướng tâm. Phải kỹ chỗ đó, chứ không khéo mình hướng mình cũng như mình niệm thì nó động.

Sư Tuệ Tĩnh: Bởi vì mấy nay con thấy nó không có hiệu quả nhiều, con mới hỏi kỹ Thầy, cũng như mình tụng kinh thì nó không có kết quả.

Trưởng lão: Phải để đợi cho cái tâm nó yên lặng. Mà bây giờ mình ngồi chơi hay ngồi tu hay đi kinh hành, mình đi mình cũng lắng nghe thân-tâm nó theo cái nhịp bước đi mà nó yên lặng thì mình hướng tâm có kết quả.

Mà hễ nó còn phóng tâm, nó còn phóng dật, nó nghĩ ngợi nó còn này kia thì nó. Mà đi mà nó còn có chú tâm bên này, bên kia, nó còn lăng xăng, mình ráng cố gắng mình ức chế cho nó theo cái bước đi của mình, cố kềm nó thì nó còn chậm lắm.

Chừng nào mình nghe nó yên lặng, nó có dụng công nhiều thì nó tốt. Đó là chỗ khéo léo lắm chớ không phải không. Mình coi vậy dụng riết là mình niệm không với mình tụng thôi. Cho nên nhiều khi mình lưu ý thà là mình tu ít mà kết quả rất lớn, hiệu quả rất lớn. Còn mình tu rất nhiều mà thành ra như người "gõ mõ tụng kinh". Như người niệm Phật tụng kinh không, không có kết quả, vì cái tâm nó còn động, nó chưa có chịu tỉnh giác.

Phần nhiều là khi mình nhập thất mình tu một thời gian thì tâm nó yên tịnh nhiều. Cho nên lúc bây giờ như thế này, mình chú ý nhìn hơi thở thì nghe một lúc tự nhiên cái tâm bám vô hơi thở, lúc bấy giờ thấy thân-tâm yên lặng thì bắt đầu hướng. Tu lâu rồi mình quen, mình biết chừng nó, cái đó là mình dùng pháp hướng để mình xả. Còn cái kia thì yên lặng như vậy, nó nhớ Như lý tác ý nó khác mà Tác Ý nó khác.

(32:58) Trưởng lão: Cái Như Lý Tác Ý nó khác.

Cái Như Lý Tác Ý là cái Pháp Hướng. Còn Tác Ý để mình quán xét một cái gì đó, thì cái đó là tu về quán Vô Lậu, tức là mình tác ý ra rồi mình tư duy.

Còn Như Lý Tác Ý, như cái lý đó mình tác ý, tức là mình hướng tâm mình ám thị, không có tư duy.

Cho nên ví dụ như trong cái câu, cái mười sáu đề mục mà Định Niệm Hơi Thở, thì đức Phật dạy: "Quán ly tham tôi biết tôi hít vô". Thì chữ "Quán ly tham tôi biết tôi hít vô" đó, thì nó là Như Lý Tác Ý, chứ không phải mình quán. Bởi vì mình quán như vậy, cái thời gian mà với một cái hơi thở hít vô, hít ra mà mình quán, quán thì nó phải có sự tư duy nó dài, thì đó là tác ý quán, chứ còn không phải là Như Lý Tác Ý. Phải hiểu ý mấy cái chỗ đó, chứ không nó trật đó.

(33:53) Sư Tuệ Tĩnh: Mười sáu cái đề mục toàn là như lý hết thưa Thầy?

Trưởng Lão: Như lý hết. Bởi vì nó theo cái nhịp hơi thở mà nó Như Lý mình Tác Ý ra.

Sư Tuệ Tĩnh: Bao nhiêu ông Thiền sư, bao nhiêu ông giảng sư giảng khác cái này hết trơn hết trọi.

Trưởng Lão: Bởi vậy mới chết nó trật. Bởi vậy qua kinh nghiệm rồi mới thấy được lời của Phật dạy. Chữ với nghĩa. Cái nghĩa thì nó vô hạn, mà cái chữ thì nó hữu hạn. Cái ngôn ngữ thì nó hữu hạn, mà cái nghĩa thì vô hạn. Cho nên cái nghĩa thì vô hạn, cho nên người ta hiểu vầy, người ta hiểu khác, đủ thứ hết. Còn cái chữ thì nó chết đứng đó. Ví dụ như nói Tác Ý, Như Lý Tác Ý thì nó đứng đó vậy thôi, mà cái hiểu làm sao cho trúng, bởi vì nó vô hạn. Mình hiểu tùm lum đủ thứ, thành ra trật. Có khi Phật nói “tác ý”, mà có lúc Phật nói “như lý tác ý”, hai cái khác nhau, không phải giống nhau.

Mà Như Lý Tác Ý như thế nào? Mà Tác Ý thì như thế nào? Nếu không trải qua kinh nghiệm thì chắc chắn chỉ nằm trong chữ nghĩa. Cho nên cái Như Lý Tác Ý là phải đợi cái tâm mình thanh tịnh mới tác ý, tâm chưa thanh tịnh thì chưa cần.

Cho nên mình thấy người ta dạy mình ám thị, phải không? Nhưng mà có người ám thị thì có hiệu quả, mà có người ám thị không hiệu quả. Ai cũng biết nhưng có người ám thị không hiệu quả. Quan trọng là ở chỗ tâm yên lặng hay không yên lặng, chỗ tâm thanh tịnh hay chưa thanh tịnh. Cho nên có nhiều người nghe pháp Như Lý Tác Ý, rồi mình làm cái gì mình cũng tác ý ra, nhưng mà cái tâm mình nó chưa yên tịnh thì nói sao tôi tu hoài?

Mà chờ cho được cái tâm yên tịnh thì tác ý nó hiệu quả. Mà trong một ngày nhiều khi nó chưa thanh tịnh một lần, thành ra mình cứ tụng với niệm không à. Cho nên vì vậy mình khép mình ở trong khuôn viên độc cư, mình sống trầm lặng một mình. Cho nên Phật mới ca ngợi ưa thích trầm lặng, ca ngợi sự trầm lặng, ưa thích sự trầm lặng.

Thì mình sống ở trong một khuôn viên mình yên lặng rồi, thì bắt đầu tâm mình nó tuôn trào. Thì bắt đầu mình dùng Pháp Quán. Quán để xả những cái niệm. Khi mà cái niệm thương, niệm nhớ, cái niệm tham-sân-si, cái nghịch.

Mình phải phân biệt cái này nữa, nó có cái nhân quả nghịch và cái nhân quả thuận. Ví dụ như tình thương của mình thương người thân của mình đó là nhân quả thuận. Còn người ta chửi mắng mình, người ta làm cho mình khổ, giận hờn phiền não đó là nhân quả nghịch. Hai cái nghịch-thuận. Cũng như bây giờ con cái hay cha mẹ mình đó là nhân quả thuận, phải trả nhân quả bằng cách thuận. Còn những cái mà làm đau khổ, giận hờn, tức giận là nhân quả nghịch. Cái nghịch thì dễ xả, cái thuận thì khó xả. Cái thương khó xả, mà cái ghét dễ xả. Khi so sánh được các pháp Ác này, nó đều là pháp Ác hết chứ không phải pháp Thiện đâu. Thương cũng là pháp Ác vì trong đó có khổ. Cho nên phước Vô lậu và phước Hữu lậu, cái phước Vô lậu thì nó hết khổ. Người có phước Hữu lậu là có khổ. Mặc dù có phước giàu sang như vua chúa, nhưng vẫn khổ, bởi vì nó Hữu lậu, nó có cái lậu. Mà nói đến lậu hoặc tức là nói khổ.

(37:57) Cho nên khi mình tu mà tâm nó còn lậu hoặc thì hướng tâm không hiệu quả. Khi tâm yên lặng, thanh tịnh thì lúc bấy giờ dùng pháp hướng thì nó tốt.

Nhưng mà khi mà tâm chưa yên lặng thì dùng pháp tác ý thì tốt. Vì nó còn động mình phải tác ý thì nó tốt. Chẳng hạn như đề mục thứ nhất của Định Niệm Hơi Thở "hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra" hay là "an tịnh thân hành tôi biết tôi hít vô, an tịnh thân hành tôi biết tôi thở ra”. Đó là những cái để nhắc cho nó được sự yên lặng, tỉnh giác.

Nếu mình không nhắc thì nó sẽ không tỉnh giác. Mình nhắc cho nó tỉnh giác. Tỉnh giác rồi mình mới quán ly tham, quán ly sân, quán ly si, quán vô ngã. Phải hiểu mười sáu đề mục của Phật. Bao giờ mới vô mà đức Phật dạy mình quán ly tham, ly sân, ly si đâu. Có tới mười sáu đề mục mà, vô đó thì nhắc cho mình để trụ trong hơi thở cho nó yên lặng. Nó an tịnh thân hành, an tịnh tâm hành. A, an ổn hết rồi thì mới ly tham, ly sân, ly si. Đọc bài kinh rồi mình thấy có pháp hành rõ ràng, có kinh nghiệm đàng hoàng, chớ không phải thiếu kinh nghiệm đâu. Cho nên phải tỉnh thức rồi mới Như Lý Tác Ý. Còn lúc đầu nó chưa thì tác ý đó. Những câu đầu cũng là Pháp Hướng, nhưng mà tác ý. Tác ý rồi quan sát, quán xem coi như thế nào. Coi như là quán xét nó đó.

Còn khi nó yên tịnh rồi thì Như Lý Tác Ý đó, coi như là "Quán ly tham" thì không có quan sát nữa. Bởi vì tâm mình đâu còn tham mà quan sát nữa. Mà chỉ đuổi nó ra thôi. Nó yên tịnh rồi, đuổi ra. Còn cái kia mình "Quán ly tham, quán ly sân, quán si" thì đó là đuổi. Còn "An tịnh tâm hành, an tịnh thân hành" là hướng tâm tác ý ra, rồi quan sát coi nó yên tịnh chưa, nó thanh tịnh chưa? Nó thanh tịnh rồi mới yên tâm, mới khắc phục tham, sân, si. Cách thức là như vậy, mà mình không hiểu thì coi như là mình cứ niệm.

Cho nên khi mà hướng tâm thì mình quan sát lại coi cái hơi thở của mình, coi nó mình biết hơi thở không? Mình nhớ mình biết hơi thở hay còn tạp niệm, hay còn vô ký? Nếu mà còn tạp niệm, còn vô ký thì phải nhắc nó: "Tôi thở vô tôi biết tôi hít vô, tôi thở ra tôi biết tôi thở ra" để cho nó tập trung trong hơi thở.

(40:33 Trưởng Lão: Mà nếu bây giờ nó yên rồi, đã thanh tịnh rồi, mà mình cứ để cho nó tự biết hơi thở ra vô thì giống như Tùy tức, nó không phải là Định Niệm Hơi Thở nữa. Nếu mà mình đi vào con đường của Tổ Lục Diệu Pháp Môn thì đó là Sổ - Tùy rồi. Hồi nãy mình nhắc: "Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra" dường như là mình Sổ rồi, cũng vậy phải không? Khi mà nó biết hơi thở ra vô mà mình không cần nhắc nữa, thì tức là mình bỏ cái nhắc, tức là mình Tùy rồi, thì như là Lục Diệu Pháp Môn rồi, trật rồi không đúng.

Cho nên đức Phật thấy khi mà mình nhắc nó, tức là như là Sổ để cho tâm nó gom vô, đừng có chạy lăng xăng nữa, đừng có phóng bậy bạ nữa. Khi nó chịu gom rồi, yên tịnh rồi thì không Tùy tức mà lại "Quán ly tham, quán ly sân, quán ly si". Thấy rõ không? Nó đâu có để mà nó yên lặng ở trong Tùy tức đâu? Nếu mà nó Tùy tức thì nó là Chỉ. "Sổ-Tùy-Chỉ", nó đi đến cái “chỉ”, chỉ là nó ngưng ý thức. Mà ngưng ý thức thì tưởng thức hoạt động sanh ra trạng thái Xúc Tưởng Hỷ Lạc, hay là Sắc Tưởng, hay là Thinh Tưởng, sanh ra nó trật đường rồi. Đức Phật biết chỗ này cho nên lái cho mình qua chỗ Xả, không để mình rớt chỗ này.

Đọc bài Kinh mười sáu đề mục của Định Niệm Hơi Thở, mình thấy đức Phật dạy có kinh nghiệm hẳn hòi. Vì người sau này không có kinh nghiệm mới rơi vào Lục Diệu Pháp Môn, mới đẻ ra Lục Diệu Pháp Môn, rồi từ chỗ Định Niệm Hơi Thở mới trở thành Quán Niệm Hơi Thở. Thí dụ như mình không biết, mình dùng như Thiền Minh Sát Tuệ, nó dùng cơ bụng để phình sọp để tập trung. Tới chừng đó mình mới minh sát nè. Đợi cho yên rồi minh sát, mà không ngờ là nó không phải là minh sát mà trái lại là "Ly tham, ly sân" dùng Như Lý Tác Ý, để nhờ lực của Pháp Hướng, của sự ám thị của tâm. Để sau này dùng cái đó mà mình nhập các Định, tịnh chỉ Tầm-Tứ, tịnh chỉ hơi thở. Mình ra lệnh, chứ không phải là mình ở trong trạng thái đó rồi mình vô Định được đâu.

(00:00) Trưởng Lão: Thường thường nó an ổn lắm nhưng mà nó xảy ra những cái trạng thái tưởng đó, nó quá nhiều. Cho nên nó không có đi tới đâu. Sau đó dùng cái pháp hướng thành ra nó cứ yên lặng, rồi cái sốc động luôn, tác ý cái nó sốc động, nó không bị rơi trong đó. Rồi cái nó yên lặng lại liền, bị vì cái tâm mình nó không có chạy bậy bạ, nó yên lặng liền. Cứ phòng, mình cứ tác ý ra hoài. Sáu tháng sau mình ra lệnh nó vô định, nó đâu có gì. Tại vì cái tâm mình chưa có yên, cho nên mình hướng tâm không có.

Trực nhớ mình tu tập riết thời gian, bắt đầu đó mình cũng bền chí, mình tu tập cho nó tỉnh thức cái đã. Chớ đừng có vội, đừng có vội dùng cái pháp hướng. Mình cứ dùng cái pháp hướng: ”Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra”. Nhắc để cho nó theo hơi thở cho biết đừng có tạp niệm. Khi mà mình nhắc mình thấy nó hết tạp niệm rồi thì mình thỉnh thoảng mình nhắc: “An tịnh thân hành, an tịnh tâm hành” cho thân tâm mình nó an tịnh thôi. Đó cứ như vậy thôi.

Mà khi mà thấy rõ ràng là nó an tịnh rồi mà khi mình hít thở. Thậm chí như Thầy còn dạy một cái câu hơi thở để mà gôm cái tâm lại nữa. Đó nhớ cái chỗ này, cái phần này nè. Bị vì tâm mình nó mới tu thì nó loạn. Nó chưa, với mình chưa có bao giờ mình khép mình ở trong cái khuôn viên mà độc cư trầm lặng. Thành ra nó hể mình khép vô đó thì bắt đầu nó tuôn trào. Nó tuôn trào nó nghĩ ngợi cái này kia. Ngồi lại cái bắt đầu yên lặng, cái thân nó vừa yên cái bắt đầu nó cứ phóng ra. Phóng ra nhiều lắm, chuyện này hết tới chuyện kia.

Cho nên vì vậy đó thì mình muốn mà cho nó nhiếp phục nó được thì mình nương vào cái hơi thở mình tác ý, mình nhắc nó, nó biết cái bắt đầu. Mình phải chủ động từ khi bắt đầu vô tu là chủ động không được để vọng tưởng. Chứ có vọng tưởng ra vô ra vô nó quen rồi nó cũng khó lắm. Chỉ có mình tu lâu rồi lần lượt nó thưa vậy chứ cũng không hết. Bằng không nó rơi vào trạng thái tưởng thì nó hết.

Bởi vì khi mình ngồi mà nó, mình không có chủ động điều khiển được nó, cho nên nó cứ ra vô. Mà khi tự động nó yên lặng, cái bắt đầu nó thấy nó bám vô hơi thở. Nó thở nó biết đều đều cái nó lặng vô trong tưởng thì nó hết vọng tưởng, nhưng mà nó rớt trong tưởng, thì nó không đúng. Còn mình điều khiển vô. Cho nên đức Phật dạy cách thức điều khiển: ”Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra”. Hoặc là mình hướng tâm theo hơi thở ra vô y như vậy.

Ví dụ như hít vô thì mình đồng thời mình hướng tâm mình tác ý theo hơi thở mình hít vô. Và đồng thời mình tác ý theo hơi thở hít ra là người đó hơi thở phải chậm. Còn cái người mà hơi thở nhanh thì không kịp. Bị gì cái tác ý của mình với hơi thở nó không kịp, nó mệt. Còn nếu mà hơi thở mà người đó thở chậm đó thì tác ý nó kịp thì nó dễ lắm. Nhưng mà mình tác ý không kịp thì thôi, mình cứ tác ý theo tự nhiên nó. Mình nhắc nó cũng như mình nhắc chừng cho nó, mình biết hít vô hít ra mình đang thở vậy thôi để cho nó đừng có, nhưng mà mình mới đầu mình tu ít, đừng tu nhiều.

Ví dụ cái sức của mình cỡ tu chừng khoảng độ chừng một phút thì mình tu một phút, đừng có tu nhiều. Mình ngồi lại một phút mình tu, thì mình chủ động điều khiển cái hơi thở của mình nó không vọng tưởng rồi lần lượt mình tăng lên. Chứ còn mình đừng có, đừng có ngồi một lần mười phút, ba mươi phút thì nó có vọng tưởng, bị lâu quá nó mình không có đủ sức tỉnh thức nó. Mà hễ nó lâu quá thì một lúc có thời thì mình ngồi thấy nó không vọng tưởng, nhưng đó là nó vô chứ không phải là tự mình điều khiển vô. Mình làm sao mình chủ động mình điều khiển mình vô thì nó mới đúng. Cho nên nó sai chút là nó dậm chân tại chỗ mất đi.

(03:59) Sư Phước Nhẫn: Mình ngồi thiền một phút thôi hả Thầy?

(04:02) Trưởng lão: Một phút mà chủ động điều khiển vô. Ví dụ như bây giờ Thầy khép chân Thầy ngồi. Thầy ngồi, Thầy khép chân lại Thầy ngồi thì bắt đầu đó Thầy chỉ cần Thầy thở một hơi thở chậm nhẹ trước cái đã để gom tâm, Thầy nói: “Tâm gom vô cái nhân trung, biết hơi thở ra vô”. Bắt đầu hai con mắt Thầy nhìn cái chóp mũi. Thầy hít vô, hít vô chậm chậm chậm, chứ không hít như bình thường. Hít vô chậm thật chậm để cho cái, phải càng chậm thì cái tâm nó gom càng chặt. Phải không? Rồi bắt đầu thầy cũng thở ra chậm chậm chậm cho hết, rồi Thầy thở lại bình thường. Chứ Thầy gom quá thì ức chế nó thì không được, nó mệt. Nếu mà thở chậm thì nó gom dữ lắm, nhưng mà nó mệt.

Nhưng mà sau này nó bị ức chế thì nó sanh tưởng …​ Thành ra Thầy chỉ dùng nó để gom thôi rồi bắt đầu thở lại bình thường. Thở lại bình thường thì nó còn sức gom đó, cho nên nó tập trung vô đây nó dễ. Rồi thường mình nhắc nhẹ nhàng, mình nhắc cái câu pháp hướng: ”Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra”. Rồi để cho khoảng thời gian cho nó hít vô hít ra coi như tùy tức đó. Rồi bắt đầu đó mình mới nhắc lần nữa. Rồi mình để cái thời gian dài ra, coi thử coi nó có vọng tưởng gì không, coi thử coi nó chịu bám vô không. Nếu mà nó không chịu bám vô hơi thở thì mình hít một hơi thở chậm thiệt châm nữa rồi thở ra, để cho nó gom trở lại, nó gom lại. Cách thức mới tu tập đó là phải tu tập như vậy để cho nó tập trung được, nó gom được để nó quen. Chứ cái tâm của mình mới tu là nó chưa có quen gom vô đâu, nó còn phóng lung tung. Cho nên mình ngồi lại yên lặng, thân yên lặng …​

(06:06) Sư Phước Nhẫn: Thư giãn nó. Ví dụ như con bây giờ nó cũng có lâu lâu nó tạp niệm nó không giảm. Như vậy thì mình cứ vậy mình tập hoài chừng nào cho nó hết tạp niệm thì thôi hả Thầy?

Trưởng lão: Mình phải tập cho được cái sức tỉnh thức. Mà thường thường đó phải khi mà muốn chủ động điều khiển được cái tâm của mình đừng có tạp niệm xen vô. Thời này được mà thời sau cũng được mà thời kế cũng được. Suốt hai mươi bốn tiếng đồng hồ trong ngày đêm, mình tu tập trong mỗi thời đó, thì lúc nào mình cũng chủ động được. Nó trong vòng từ, một phút cho đến năm phút, mười phút là đủ sức tỉnh thức của mình trong khoảng thời gian đó để xả tâm, phải không? Mà bây giờ nó còn tạp niệm là tại vì mình không kèm theo cái pháp hướng. Mình hướng tâm mình nhắc: ”Tôi thở tôi biết tôi thở”. Rồi cứ mình hơi cái mình nhắc: ”Tôi thở tôi biết tôi thở”. Để rồi mình cứ nhắc như vậy để nối tiếp khoảng thời gian mà mình muốn một phút hay hai phút, hay là năm phút mình nối tiếp.

Cho nên mình cẩn thận, mình tập trung mà nhiệt tâm với cái pháp hướng như vậy, cái mình nhắc nó tỉnh thức dần dần, nó lôi mình đi đến. Ví dụ như bây giờ Thầy nhắc: ”Tôi thở tôi biết tôi đang thở”. Phải không? Rồi bắt đầu Thầy hít thở chừng năm mười hơi thở, Thầy lại nhắc nó lần nữa. Tức là Thầy nối tiếp, Thầy tác ý để mà nối tiếp thêm một khoảng thời gian kế. Rồi lại kế đó Thầy lại nhắc nó nữa. Thì như vậy suốt cái khoảng thời gian mà một hay phút năm phút, hay mười phút nó sẽ không có tạp niệm.

Và nó giúp cho chúng ta không có bị lặng trong tưởng, nó làm cho chúng ta rơi vào vô ký hay hoặc là hôn trầm. Nên nhớ cái pháp Như Lý. Vì vậy bây giờ lúc này lúc tu tỉnh thức. Vì vậy cho nên cái pháp hướng chúng ta nó kèm theo chứ nó không xả tâm. Nó kèm theo cái sự tỉnh thức của hơi thở. Hiểu như vậy thì có thể là chúng ta chủ động điều khiển nó để mà tỉnh thức, chứ nó chưa phải hoàn toàn tỉnh thức đâu. Bởi vì lơi lỏng mà không hướng tâm thì nó sẽ có tạp niệm. Hiểu vậy? Vì vậy mà mình phải có cái pháp dùng để dẫn nó tỉnh thức, chứ không có pháp thì nó sẽ không tỉnh thức được. Và nếu không tỉnh thức thì nó rơi vô vô ký hay hoặc là hôn trầm thùy miên. Nó không loạn tưởng thì vô ký, hôn trầm, thùy miên nó hai thứ.

Sư Tuệ Tĩnh: Hướng dẫn nó.

Trưởng lão: Còn mình dẫn nó từ từ từ từ theo cái pháp tác ý của mình. Đó thì như vậy là mình sẽ có cách khoảng mà mình tu cái thời gian ít.

(08:43) Sư Tuệ Tĩnh: Phóng dật và phóng tâm nó là sao? Thế nào là sống không phóng dật?

Trưởng lão: Sống không phóng dật đó. Sống mà không phóng dật là sống độc cư trầm lặng. Còn phóng tâm nó cứ nó, mình phải phân biệt giữa phóng tâm với phóng dật. Phóng dật là mình phóng mà mình chạy theo, mình dính mắc. Còn phóng tâm nó mới khởi niệm mà thôi. Hiểu chỗ Thầy muốn nói không? À bây giờ mình khởi một cái niệm tức là phóng tâm. Giờ đó bắt đầu mình miên man mình theo cái niệm đó để mình. Nó có khởi cái tâm ham thích mình trong đó là phóng dật rồi.

Sư Tuệ Tĩnh: Mới bắt đầu là phóng tâm.

Trưởng lão: Phóng tâm.

Sư Tuệ Tĩnh: Kéo mình đi luôn là…​

Trưởng lão: Kéo mình đi luôn là phóng dật. Kêu là tùy miên đó. Nó liên tục ở trong cái khoảng thời gian đó gọi là tùy miên. Cái chữ thùy miên là mình ngủ mình miên man ở trong đó. Còn tùy miên đó là theo cái niệm nào đó, nó tùy miên niệm đó. Thì trong khi phóng dật nó miên man ở trong đó. Còn phóng tâm là khởi cái niệm đó ra. Rồi mình kéo dài cái đó là thì nó là phóng dật. Mình dính.

Sư Tuệ Tĩnh: Bởi vậy nó có câu sống không phóng dật. Không biết sống không phóng dật là sao Thầy?

(09:54) Trưởng lão: Sống không phóng dật là ngay nó khởi niệm là dừng nó lại liền là không phóng dật. Mình dừng nó được là mình không phóng dật. Còn mình phóng dật là mình chạy theo nó. Còn nó khởi niệm tức là mình còn phóng tâm. Phóng tâm thì bao giờ nó cũng có hết. Nó phóng tâm trước, sau đó nó phóng dật.

Sư Tuệ Tĩnh: Bởi vậy cái bài dạy nhập Sơ Thiền có cái câu đầu là sống không phóng dật.

Trưởng lão: Đó đó. Nghĩa là mình không chạy theo nó, tức là ly nó đó. Chứ còn không phóng tâm là người ta nhập Tứ Thiền, người ta phải thành tựu. Nó hết phóng tâm rồi. Còn bây giờ đó mình phóng tâm mà không phóng dật. Mà ly dục ly ác pháp là ly chứ không phải diệt. Nó mới ly thôi nó không có đoạn, nó chưa có đoạn. Nó mới ly thôi, ly là nó không phóng dật. Mà không phóng dật thì nó bắt đầu nó quay vô. Nó quay vô rồi, nó mới đoạn đó. Sau khi nó Sơ Thiền rồi, nó qua tới Tứ Thiền nó đoạn. Nó đoạn tức là nó tới cái chỗ mà xả đó. Xả lạc xả khổ đó. Nó hết cái khổ cái lạc của nó rồi, thì đó nó mới nhập. Cho nên vì vậy cái phóng tâm nó hết. Còn cái phóng dật đó thì cái Sơ Thiền, không phóng dật là Sơ Thiền.

Sư Tuệ Tĩnh: Nó cũng có nghĩa là sống độc cư.

Trưởng lão: Sống độc cư.

Sư Tuệ Tĩnh: Cũng là không phóng dật.

(11:10) Trưởng lão: Phóng dật là sống độc cư. Nếu mà người không sống độc cư thì tâm phóng dật, không làm sao khỏi. Bởi vì cái độc cư là nhử cho nó phóng dật. Mà mình giữ được mà mình, cái niệm nó không lôi mình được chạy ra ngoài được đó thì nó sẽ hết phóng dật. Chứ nó phóng dật nó mạnh lắm. Bị với nó miên man như vậy là nó lôi mình đi rồi. Nó lôi mình đi đó, không khéo thì nó đi tới cái tướng của mình ra, chạy theo cái ham muốn hay theo cái ác pháp rồi. Nó phóng dật là nó lôi, nó sắp sửa nó lôi mình đó, mà mình ngăn chặn liền. Nó vừa phóng tâm là mình biết nó phóng dật, là không cho nó phóng dật nữa thì ngay đó mình đã phá, đã xả nó rồi, ngăn ác diệt ác rồi.

Sư Tuệ Tĩnh: Phóng tâm với vọng tưởng cũng giống nhau hả Thầy?

Trưởng lão: À phóng tâm với vọng tưởng y như nhau. Phóng tâm là vọng tưởng đó.

Sư Tuệ Tĩnh: Bởi có nhiều lúc con thấy như Thầy nói đó là nhiều cái chuyện đâu mấy chục năm về trước á ngồi ngồi cái tự nhiên nó hiện lên rõ ràng.

Trưởng lão: Đó là phóng tâm.

Sư Tuệ Tĩnh: Mình nghĩ nó không có thể nhớ được, sao nó nhớ được rành mạch y như hồi lúc ở đó vậy đó.

Trưởng lão: Mà chính sống độc cư thì cái phóng tâm nó dữ lắm. Nhưng mà mình chạy theo cái phóng tâm đó, kéo dài theo nó thì nó bị phóng dật. Nó phóng dật thì mất rồi, hết rồi.

Sư Phước Nhẫn: Ví dụ khi trong lúc mình sống độc cư nó mới lóe ra Thầy.

Trưởng lão: Lóe ra tức là đó, nó phóng tâm đó. Mình chặn lại.

Sư Tuệ Tĩnh: Lúc đó mình cắt nó liền hả Thầy?

Trưởng lão: Cắt liền! Ngăn ác diệt ác liền. Mình không để. Mình ngăn không được tức là nó phóng ra rồi. Mà nó phóng ra rồi thì mình phải diệt, không có để nó.

Sư Tuệ Tĩnh: Cũng như mình tập…​

(12:39) Trưởng lão: Bởi vậy phóng dật coi vậy khó lắm đó. Phóng tâm thì mình chưa đụng tới nó được đâu. Mình không ngăn chưa được phóng tâm đâu, mà phóng dật mình ngăn được. Bởi vì khi mà nó khởi ra cái niệm phóng tâm rồi thì mình biết rồi, cho nên mình không cho nó theo. Mình quán xét, mình xả niệm đó liền, không để cho tâm mình bị nó lôi theo trong đó. Còn nó lôi theo, nó khởi tâm ham muốn, cho nên bị phóng dật. Phóng dật nó có nằm ở trong cái chỗ mà dật. Nghĩa là có tâm tham trong đó rồi, tham muốn rồi, chạy theo cái đối tượng đó rồi.

Sư Tuệ Tĩnh: Chữ dật nghĩa là gì Thầy?

Trưởng lão: Chữ dật là nghĩa là nó, nó nằm ở trong cái. Có cái nghĩa của nó là nó lôi cuốn mình đó. Dật không phải là đồ vật. Chữ dật nó D mà. Dật nó có nghĩa là lôi cuốn, nó kéo theo đó. Cho nên vì vậy đó mà mình nhận xét được cái chỗ này rồi thì không để tâm phóng dật, để cho ly. Mà không phóng dật là ly. Nó vậy thôi. Còn phóng tâm thì kệ nó. Cho nên mình ức chế, mình không cho phóng tâm là mình nguy hiểm. Cho nên mình bây giờ là ngăn chặn phóng dật thôi, ly thôi chứ không có diệt. Chưa có diệt.

Sư Tuệ Tĩnh: Bây giờ con sợ mình ngồi nói ủa sao chuyện đâu đâu tự nhiên nó hiện lên hoài, hiện hiện hoài mà mình muốn ngăn mà ngăn không nỗi. Con thấy làm sao mà ngăn được. Tự nhiên nó hiện lên, tự nhiên nó hiện lên. Cũng như mình đang chú tâm trong hơi thở, thở lúc nhiều khi nó cũng hiện lên nữa, giật mình. Mình không nghĩ không ấy gì tự nhiên nó hiện lên..

(14:17) Trưởng lão: Tự nhiên nó phóng ra, nó phóng thời gian nó hết. Nó tuôn trào thời gian nó hết. Bởi vậy Thầy nói chỉ giữ cái hạnh độc cư thôi. Chẳng hạn bây giờ mình ở đây nè, nhất định không tiếp duyên, không đọc kinh sách, không gì hết, cho nó phóng đi. Nó phóng mà mình cứ giữ, giữ chân tức là không cho nó phóng dật rồi, còn có phóng tâm thôi. Nó phóng riết rồi nó phóng, mà nó không phóng dật được thì nó diệt nó hà. Mình không làm gì hết mà nó diệt. Nó sai mình không được. Tức là nó không đánh được cái tâm tham mình thôi, tham vui hay này kia, nói chuyện đồ đó. Tham đọc sách, tham này kia, nó khởi đúng cái tâm tham mình lắm. Tham muốn, cái gì của mình tham muốn là nó phóng tâm ra để nó lôi mình là nó phóng dật rồi.

Mà nó không đánh được cái tâm tham muốn mình được, nó khởi mà nó đánh không được tham muốn mình. Bị vì cái này nó tham muốn, mình khởi ra cái này mà mình không tham muốn là nó dừng lại, nó ly. Và cứ như vậy là, bởi vì bí quyết thành công của Thiền Định là cái chỗ đó. Nó mới có định là cái tâm nó mới định vô cái thân mới được, chứ không phải là mình ngồi mình thở là nó định. Cho nên nó hết phóng dật là nó định.

Sư Tuệ Tĩnh: Lúc trước con nghe Thầy nói đừng có để phóng ra, vọng tưởng nó vào, vọng tưởng nó vào nữa tới sau này khó. Con mới sợ làm sao để không cho nó vào được? Không cho nó vào nó muốn vô nó vô tự do chứ. Chớ con cũng không biết làm sao mà ngăn.

(15:31) Trưởng lão: Bởi vậy có nhiều người không hiểu chỗ đó đó. Cố gắng mà ngăn. Tập trung cho dữ tợn trời đất ơi nó muốn bể cái đầu luôn. Nó nặng đầu, nó căng mặt căng mày, nó làm chuyện. Bởi vậy danh từ nó diễn tả mà. Người ta muốn nói vậy có nghĩa là đừng phóng dật thôi. Nhưng mà nó khởi tâm ra rồi.

Hôm nay sư hỏi hai danh từ đó Thầy giải thích cho nó rõ ràng mới hiểu rõ. Nếu mà không hỏi thì kể như là mình không rành. Không biết cái nào phóng tâm cái nào phóng dật. Mà chính trong cái giai đoạn này mình chỉ ngăn ngừa cái phóng dật, diệt cái phóng dật. Chứ còn cái phóng tâm kệ nó, cho nên nó không bị căng đầu. Nó phóng cho nó phóng ra, nhưng mà mình quán xét, mình xả ly nó thì mình không chạy theo nó, thì tức là mình không phóng dật. Ví dụ như bây giờ mình buồn quá, mình ngồi đây cái mình lấy cây nhang hay cây gì mình vẽ vẽ dưới đất mình chơi cho nó bớt cô đơn: “Nhất định mày phóng dật rồi, mày chạy theo, tao không thèm viết nữa”. Đó là một cái niệm mà cái niệm phóng dật mà, nó lôi mình để làm cho mình bớt cô đơn.

Bây giờ nó cô đơn nè, nó ngồi đây, nó cô đơn tức là nó phóng ra. À bây giờ nó thấy chỗ đó dơ thôi để đi hốt. Đó là nó phóng dật rồi đó. Nó phóng dật bắt đầu mình lấy cái ki ra mình hốt là nó phóng dật, nó phá độc cư rồi. Chứ còn nếu mà thấy nó biết: “Mày sanh ra, mày thấy đống rác đó dơ muốn hốt, mày chết! Mày phóng dật theo đống rác, tao không làm đâu”. Mình không làm cái nó cụt hứng ổng rồi, ổng lôi mình không được. Tức là bị phóng dật mà mình không biết. Thì cái phóng dật Thầy muốn giải thích cái chỗ đó để thấy cái nghĩa của nó, giải thích không có được phải không?

Bây giờ hiểu được nó phóng dật là như vậy đó. Nó sai khiến mình dữ lắm. Nó làm cho bớt, nó mất cô đơn. Nó ngồi không, nó chịu không được. Đây là, rồi bắt đầu bây giờ ví dụ như cái người mà nhập thất đó, họ thấy một tờ báo gì trời ơi! Họ đọc miên man hà. Họ khoái lắm, nó bớt cô đơn, tức là nó phóng dật, nó phóng dật rồi. Mà ở đây mình ly dục tức là ngăn chặn cái phóng dật, chứ không phải là không có cho cái niệm khởi. Cho nên cái niệm khởi mặc nó. Nó khởi mà nó sai mình được, tức là nó phóng dật được thì mình diệt nó, mà diệt nó rồi thì nó định.

(17:37) Sư Tuệ Tĩnh: Mấy bữa nay con tính xin Thầy, xin Thầy là con sơn lại, mà nghe Thầy nói như vậy…​

Trưởng lão: Tức là phóng dật! Đó đó cách thức đó đó.

Sư Tuệ Tĩnh: Ngày hôm qua con ra con kỳ cọ đồ con dơ quá con mới nói thôi để xin Thầy đặng con mua sơn con sơn lại cho nó ấy, chứ để đóng rong đóng rêu đồ ai người ta vô Phật tử người ta dòm thấy…​

Trưởng lão: Nó khởi tâm đó, tâm phóng dật. Bởi vậy nếu mà không hỏi thì không biết, tưởng là mình làm cái chuyện đó vậy mình tu là tốt. Không phải đâu, coi vậy chứ nó phóng dật. Bởi vậy khi gần Thầy, Thầy mới vạch ra lần lượt lần lượt để thấy rõ rồi mình cố. Coi vậy chứ hàng phục khó lắm, chứ không phải dễ đâu. Cho cái tâm đừng phóng dật khó. Mình ngồi mà, bởi vậy Thầy nói Thanh Thản-An Lạc-Vô Sự, phải không? Mấy cái từ đơn giản vậy đó mà làm sao mình sống được như vậy là nó là định.

Sư Tuệ Tĩnh: Quét dọn ba cái ván nhện, đóng rong đóng rêu con thấy sao nó kỳ quá…​

Trưởng lão: Đó chính cái chỗ đó là bị phóng dật. Nó đưa qua mình bớt cô đơn mà. Mình làm nó mới bớt cô đơn lại. Mà cô đơn chừng nào thì nó lại phóng tâm nhiều chừng nấy. Nó phóng tâm để nó lôi mình đi ra phóng dật. Mà mình ngăn chặn ngăn chặn nó riết, nó quay vô nó định, nó Thanh Thản-An Lạc-Vô Sự lắm. Nó không có thấy gì nó muốn làm. Bởi vậy hồi thời ông Phật, ông dạy chúng Tỳ kheo không có sạch, là nó phóng dật dữ lắm. Cho nên ai nói về trồng tỉa mà tu, nhập thất mà tu kiểu đó, nó phóng dật dữ lắm. Bây giờ mặc dù mình có `sống có một mình mình, chứ nó không có sống một mình, nó sống với công việc, nó sống với hữu sự.

Sư Tuệ Tĩnh: Người không biết họ nói làm mình biếng chứ..

Trưởng lão: Họ nói làm biếng mà chính mình đâu phải dễ cái sự làm biếng này. Cái làm biếng này chứ khó lắm, không ai làm biếng nỗi đâu. Mình nói cái người làm biếng vậy chớ thật sự ra, họ phải đi nói chuyện chỗ này chỗ kia họ chơi, uống rượu đồ này kia. Họ làm biếng họ không làm, nhưng mà họ khoái đi chơi vậy. Họ phóng dật còn hơn ai nữa. Còn mình đó, thì mình nói mình siêng năng, chứ sự thật ra mình bị phóng dật.

Còn thử mình làm biếng đi, đừng uống rượu uống chè, đừng đi chơi đâu hết, chỉ sống một mình mình đi, không làm gì hết thử mình làm biếng nỗi không? Không có ông trời nào làm biếng nỗi. Chỉ có ông Phật làm biếng được nỗi thôi, phải không? Thầy nói hai Sư nghĩ coi phải không? Có ông Phật làm biếng vậy nỗi chứ không có ai làm biếng nỗi kiểu đó. Người tu chứng mới làm biếng kiểu đó.

Sư Phước Nhẫn: Bữa nay nghe Thầy nói mới hiểu được ý đó đó Thầy.

Trưởng lão: Gần Thầy chừng nào nó lại sáng con đường đi nó lại sáng chừng nấy. Bởi vì…​

(20:15) Sư Tuệ Tĩnh: Cái câu hỏi kế con xin hỏi Thầy là. Cái phóng tâm nó dễ trở thành phóng dật. Mình làm cách nào để đừng trở thành phóng dật. Mình cắt nó?

Trưởng lão: À thường xuyên mình dùng pháp tu, mình dùng pháp tu. Mới đầu thì nó thường xuyên nó phóng tâm. Rồi mỗi khi phóng tâm đó thì chợt mình hiểu nó, mình biết nó đang phóng dật thì mình dừng nó lại đi tức mình ngăn ác-diệt ác đó. Còn mình giữ cái tâm của mình trong hành động đi và luôn luôn pháp hướng Như Lý Tác Ý ra, hoặc là trong hành động của hởi thở: "Quán ly tham tôi biết tôi hít vô, quán ly tham tôi biết tôi thở ra”. Mình sử dụng cái này quen dần để rồi thời gian sau vừa cái pháp hướng mà vừa là cái hơi thở của mình. Thì đó là các pháp ngăn, ngăn cái tâm phóng tâm. Phải hiểu nó, mà nếu mình để bình thường vầy nó phóng tâm.

Cho nên mình nỗ lực, mình siêng năng mình tu tập. Mình tu tập đầu tiên đó thì nó hay bị phóng tâm, phóng dật. Do đó mình mới dùng cái pháp Định Vô Lậu mình quán xét để mình ly những cái niệm này, mình diệt những cái niệm này hết, đừng có để cho nó tới. Nhưng mà nó luôn nó tới, mình cứ bền chí đừng có sợ. Nó tới tới, tới bao nhiêu thì chúng tôi dùng cái niệm đó quán xét, rồi ly nó ra. Rồi dùng pháp hướng đoạn dứt nó đi. Cứ tu tập vậy hằng ngày đừng có sợ, rồi nó sẽ hết. Lúc bấy giờ thật sự ra muốn cho nó hết đừng có tiếp duyên ra ngoài, mình sống độc cư, nhớ!

Cho nên vì vậy đó khi mà phóng tâm với phóng dật nó gần nhau lắm. Hễ nó phóng tâm thì nó lôi cuốn mình theo với cái dính mắc ở trong cái phóng tâm đó. Thì bắt đầu bây giờ nó phóng tâm ra, thì mình thấy cái niệm đó phóng rồi. Thì bắt đầu mình đem cái niệm đó, mổ xẻ cái niệm đó coi nó Dục lậu, Hữu lậu, Vô minh lậu, nó ở trong cái Lậu hoặc nào? Khi mà mình thấu rõ nó ở trong ba cái lậu hoặc này, trong một cái, trong ba cái này thì ngay đó là mình xả nó. Còn nếu không thì nó phải quán xét qua nhân quả. Nhân quả nếu mà mình thấy nhân quả ác thì xả liền, mà thiện thì chấp nhận. Cái này là tốt, cái này để giúp cho chúng ta trên con đường tu nó dễ tu.

Ví dụ bây giờ có một cái niệm nó khởi ra cái câu kinh, phải không? Nhưng mà nó cũng là phóng tâm rồi. Bởi vì mình khởi ra một cái niệm cũng câu pháp Phật thôi, cái lời Phật dạy thôi. Bây giờ nó khởi ra cái câu như thế này, câu kinh pháp cú như thế này: “Chư ác mạc tác, chúng thiện phụng hành, tự tịnh kỳ ý, thị chư Phật giáo”. Mình nói: Ủa! Như vậy là như thế nào tự tịnh kỳ ý? Đó, thì mình tư duy cái câu đó thì bị dính phóng dật rồi đó. Nó khởi ra cái niệm ”Chư ác mạc tác, chúng thiện phụng hành”, phải không? Thì nó mới phóng tâm thôi. Bây giờ đó mình mới tư duy nó là phóng dật.

(23:02) Sư Tuệ Tĩnh: Sao hồi nãy Thầy nói suy luận được?

Trưởng lão: À bây giờ mới nói như thế này. Bây giờ Thầy mới giải thích cho nghe để thấy. Đây là một cái Phật pháp, cái pháp rồi, do đó mình mới suy ngẫm nó. Đây là mới đưa ra một cái này để cho mình tìm hiểu cái chỗ này trên cái phương hành động tu của mình trong Ngăn ác-Diệt ác. Phải không? Cho nên nó đưa cho cái câu này để cho mình suy tư để biết nó. Do đó mình suy tư nó, mình thấy đây là thiện pháp, đúng thiện pháp, phải hiểu nó. Hiểu nó cách thức như thế nào để mình thực hiện ngăn ác diệt ác, phải không? Rõ ràng là phóng tâm phóng dật rõ ràng đó. Nhưng nó ở trên cái pháp thiện. Còn bây giờ nó phóng tâm ở trên cái pháp ác. Nó Dục lậu, Hữu lậu, Vô minh lậu là cái pháp ác. Do đó pháp ác thì mình quán xét nó, mình cũng quán xét cũng tư duy vậy, phải không? Mình tư duy nó rồi bắt đầu mình diệt nó. Còn cái này tư duy nó để rút tỉa kinh nghiệm. Được, đâu có sao.

Sư Tuệ Tĩnh: Nó không mắc lỗi phóng dật?

Trưởng lão: Không! Không có! Không có phóng dật! Còn bây giờ nó phóng dật. Nó nhớ nhà mình, nó nhớ cách thức. À! Bây giờ chưa tới ăn mà nó đói bụng, mà mình thấy nó cứ cồn cào nó muốn ăn, thì như vậy mình bị phóng dật. Thì cái này là quán xét, nhận biết nó liền.

(24:07) Sư Tuệ Tĩnh: Phóng dật ác thì nó mất độc cư.

Trưởng lão: Mất độc cư!

Sư Tuệ Tĩnh: Còn phóng dật thiện thì không sao.

Trưởng lão: Không sao hết. Phóng dật thiện nó giúp, nếu mà về chánh pháp thì nó giúp cho mình kinh nghiệm thêm để rút tỉa cái sự tu. Mà nó về thiện pháp nó giúp mình tăng trưởng cái tâm thanh thản. Đừng có ức chế nó. Chứ không khéo mình ức chế luôn cả thiện cả ác thì coi như mình dồn nén nó tới cái chỗ đường cùng nó bật mình, nó chịu không nỗi đâu.

(24:42) Trưởng lão: Bây giờ sẽ nói thêm về cái phần mà rắc rối nhất ở trong kinh sách của Phật là cái phần Kiết sử. Đầu tiên thì chúng ta học, chúng ta có năm cái hạ phần kiết sử.

Cái Thân kiến kiết sử. Năm cái hạ phần kiết sử thì cái thứ nhất là Thân kiến, cái kiến chấp về cái thân của mình. Đức Phật nói: “Kiến chấp về cái thân của mình”. Cho nên trong cái bài pháp nói Vô Thường - Khổ - Không - Vô ngã đó, Vô ngã. Có nghĩa là nói, đức Phật muốn giải thích cho mình hiểu cái ngã của mình, là nó không có cái gì thật thụ ở trong đó. Cho nên đừng có chấp nó, không phải là Sắc-Thọ-Tưởng-Hành-Thức, không phải năm cái điểm này có một cái nào của nó. Mình chấp cái thân của mình là cái Sắc, cái Thọ là thân của mình, là cái đó của mình. Mình chấp cái Tưởng là của mình, mình chấp cái Hành là của mình, mình chấp cái Thức là của mình, thì cái đó là mình thân kiến, trật không có đúng. Đó là nó trói buộc mình dữ lắm. Nhưng mà cái này coi như là dường như người ta đều ai cũng đều trói buộc về Thân kiến kiết sử này hết. Đó là cái thứ nhất.

(25:57) Cái Nghi kiết sử: Thế tại sao mà ở trong cái, mình phải so sánh trở lại cái Ngũ triền cái Năm cái triền cái nó có cái Nghi triền cái.

Nghi triền cái là cái sự kiện có cái thằng nó đi ngang qua, mình nghi cái thằng ăn trộm, thấy cái tướng nó, đó là Triền cái.

Còn bây giờ mình đã nghi rồi, mình nghi rồi, mình nghi một cái gì rồi. Nghĩa là nó không phải là mình thoáng qua.

Cái kia nó, cái màn nó ngăn che mình vừa thấy, vừa thấy cái tướng dáng của cái thằng đó, mình nghĩ rằng nó là thằng ăn cắp ăn trộm, phải không? Cái đó là cái Triền cái. Mình phân biệt những cái chỗ dùng này, nó làm cho mình ngăn che cái đó, mình không có phá được cái đó. Cho nên cái nghi đó, nó làm cho mình, trong tâm mình cứ lo lắng sợ nó lấy đồ này kia, cứ dòm chừng dòm chừng. Nó làm cho mình không có được yên tâm, không có được thanh thản. Cứ phải dòm chừng nó, sợ nó lấy cái này lấy kia phải không? Đó là Nghi triền cái.

Còn cái Nghi kiết sử đó thì nó đã sẵn có cái nghi rồi. Ví dụ như mình nghi một cái người nào thôi, nhưng mà cái đó nó cứ hiện trong tâm của mình. Người đó thì họ đi đâu rồi mình không thấy. Mình không thấy nữa nhưng mình nghi. Ví dụ như mình đọc cái câu kinh của Đại thừa mình nghi, nghi cái này không biết nó đúng hay sai? Cái đó nó thuộc về Nghi kiết sử, nó trói buộc mình. Ví dụ như nghe một câu công án. Ví dụ như “Ba cân gai”. Hỏi: “Phật là gì?”. Nói: “Ba cân gai”. Mình nghi sao Ba cân gai là Phật được? Cái đó là bị kiết sử.

Cho nên vì cái khéo léo sử dụng của Thiền Đông Độ đó, người ta khởi cái nghi tình đó, để cho nó đừng có khởi niệm, nó nghi nó cứ ôm ấp cái nghi. Còn cái Nghi Triền Cái là mình thoáng thấy, mình khởi tâm nghi ra, chứ nó chưa có cái nghi trong đó. Còn cái này nó cứ nghi, nó ôm ấp cái nghi đó là nghi. Cho nên vì vậy mà cái người tu theo Thiền Đông Độ mà nghi tình đó thì họ sử dụng cái nghi này là cái Nghi Kiết Sử. Cái nghi nó có sẵn, cái gì mà nó có sẵn trói buộc mình thì đó là thuộc về kiết sử. Còn cái là không có sẵn.

(28:14) Còn cái Giới cấm thủ. Giới cấm thủ có nghĩa là một cái người đó họ chấp giới, họ giữ cái giới. Chẳng hạn bây giờ Thầy bị bệnh nè, ngày ăn bữa mà giờ ăn không có được. Phải không? Mà sáng Thầy phải uống thêm chút cháo đặng Thầy uống thuốc. Mà giờ Thầy chấp nhận nhất định là trưa ăn hay hoặc uống thôi chứ còn sáng không có ăn nữa, phải không? Đó là kêu là Giới cấm thủ. Bởi vì nó thuộc về kiến kiết sử nó thuộc về Hạ Phần Kiết Sử nó trói buộc mình. Giới luật nó cũng trói buộc mình nếu mình chấp nó thì trói buộc.

Nhưng ở trong Phật đã dạy mình Khai, Giá, Trì, Phạm. Có khai, khai giới ra. Ví dụ như bây giờ Thầy bị bệnh, sáng Thầy phải uống thuốc, còn để bụng trống uống thuốc thì không có nên, nó sẽ bệnh. Do đó Thầy phải uống một ly sữa, ăn chén cháo rồi Thầy mới uống thuốc. Thì cái đó là Thầy khai giới ra, Bây giờ trước khi Thầy ăn Thầy khai giới ra. Thầy khai giới ra: “Hôm nay vì cái thân bệnh tôi xin khai giới để uống thuốc, sau khi uống thuốc mạnh rồi tôi đóng giới lại, giá lại”. Khai, giá, trì, phạm mà, cho nên tôi không có phạm giới. Vì vậy tôi có pháp tôi thực hiện, chứ không phải là tôi cố chấp. Còn mình chấp tôi không ăn phi thời, nhất định chết bỏ chứ không ăn phi thời. Do đó họ uống thuốc không được, vì vậy mà uống thuốc không được, bệnh không hết. Bệnh không hết thì chỉ còn nước chết. Nên cái này là giới cấm thủ. Nó thuộc về kiết sử nó trói mình. Khi mình chấp giới nó bị trói.

Mà Phật đâu, Phật cho mình một cái lối để cho mình khai. Cũng như bây giờ có người phụ nữ đang họ bị chết đuối dưới sông, họ đang ngụp lặn ở dưới. Mà mình đi ngang mình gặp, mình là một vị tu sĩ mà. Không được, giới cấm không được đụng người phụ nữ, cho nên mình đi luôn, cô này phải chết. Trong khi đó mình khai giới. À bây giờ trước cái tình trạng mà quá cấp bách như thế này tôi phải cứu người, cho nên tôi khai giới liền, nhảy xuống, lội ra ôm cô ta lên. Xong rồi có người khác đến hô hấp cho cô ta thì mình giao cho người ta, tôi xin đóng giới lại. Ngay liền đó tư tưởng của mình phát xin đóng giới lại. Từ đây mình ra đi không để cho người ta lưu lại ơn nghĩa gì hết, thì tức là mình không có lưu lại cái tình cảm của mình. Nhất định đóng giới lại và giữ gìn, không có để sự đụng chạm nhau mà nó gây ra cho mình có cái cảm xúc của nam nữ.

Đó thì do đó mình đóng giới lại, tức là mình giữ gìn như vậy. Cho nên người như vậy gọi là không bị Năm cái hạ phần kiết sử này. Đó vậy thôi. Chứ còn không khéo, bởi vì ở đây những cái phần này là những cái phần rất quan trọng để cho mình biết những cái điều kiện mà nó xảy ra, mà mình chấp giới quá thì mình bị kiến kiết sử của giới trong cái hành trì tu hành của mình.

(31:05) Tham. Tham kiết sử. Tham kiết sử tức là cái tham của mình, mình ham muốn cái đó nó có ham muốn ở trong lòng của mình. Ví dụ như bây giờ mình muốn cái này, mình muốn cái máy này. Cái lòng tham muốn của mình, nó luôn luôn mà mình không có chịu bức nó ra, mình không có chịu đoạn dứt nó ra, nó cứ trói buộc. Để cho tới chừng mình có tiền mình sắm nó được, thì cái đó gọi là Tham kiết sử. Tham kiết sử của hạ phần.

Sân kiết sử. Sân kiết sử là bây giờ mình đang sân nè, nó trói buộc cái lòng sân của mình. Mình cứ nằng nặc buồn phiền cái thằng đó quá, nó chửi mình, nó nói nặng nhẹ hoài. Mình tức giận nó mà không chịu xả ra, đó là mình bị sân kiết sử. Năm cái này gọi là Năm hạ phần kiết sử. Nó mới hạ thôi, còn Năm Thượng Phần Kiết Sử.

(31:58) Sắc tham. Sắc tham kiết sử. Bây giờ mình thấy một người phụ nữ hay hoặc là mình thấy cái món đồ đẹp nào đó mình khởi ra ham muốn. Thì cái ham muốn này, cái Sắc tham kiết sử này nó làm cho mình, mình thấy cái món vật đó. Nghĩa là bắt đầu cái tham của ngũ triền cái. Mình phải phân biệt giữa cái triền cái với cái này, tham dục triền cái. Ở đây cái tham dục triền cái với cái sắc tham.

Bây giờ Thầy thấy cái máy này, thấy cái sắc của nó. Sắc tham có nghĩa là có người, người ta giải thích là mình thấy cái sắc phụ nữ. Đó là một. Thấy cái món đồ, thấy cái xe, thấy cái gì hoặc là thấy cuốn sách, mình thấy cái đẹp mình thích, cái đó gọi là sắc tham. Thì cái sắc, cái tham dục của triền cái nó khác, nó khác hơn.

Nó phải so sánh được cái chỗ này. Bởi vì phải phân tích được cái chỗ này nè. Tham dục của triền cái là mình khởi sự, mình thấy cái này, mình muốn cái này. Cũng như mình thấy một cô phụ nữ, mình muốn cô phụ nữ, thì đó là tham dục nó che mình. Luôn luôn, mình cứ tương tư trong lòng mình hoài, thì cái thời gian mà tương tư đó thì nó trở thành sắc tham. Nó không còn nằm ở trong cái triền cái nữa. Nó khởi cái điểm của nó là cái triền cái nó che mình rồi, thì bắt đầu nó từ đó nó trói buộc. Nó trói buộc thì nó trở thành cái Năm Thượng Phần Kiết Sử.

Từ cái này nó chuyển qua cái này liền, nó trói mình liền ở trong này. Còn cái kia nó che ngăn che mình, cho nên mình không thấy nó là cái này là cái khổ. Có cái này phải giữ gìn, phải này kia. Hay hoặc là không thấy người phụ nữ, cái đẹp của người phụ nữ là cái độc. Mình không thấy nó là rắn độc, nó là cọp dữ, nó sẽ đem đến những cái nỗi khổ cho mình. Có thể nó là một cái tù chung thân của mình ở đó mà mình không thấy. Do đó nó bị ngăn che, mình thấy nó thích, mình thấy nó ham muốn. Đó là tham sắc dục của triền cái. Nhưng mà cái đó nó triền miên trong lòng mình để mà đạt cho được thì nó trở thành sắc tham của kiết sử. Thấy chưa? Thấy từ cái đầu, rồi đến cái chỗ đó nó trói mình vô đó, nó thành cái kiết sử.

(34:23) Vô Sắc tham. Vô sắc tham nó không có hình ảnh, mà nó tham muốn. Sư thấy nó, bởi vì cái này Sắc tham nó có hình ảnh. Rồi nó lưu hình ảnh đó, nó cứ khởi tâm ham muốn mình hoài. Còn bây giờ nó không có mà nó tưởng thôi. Cho nên Vô sắc tham là tưởng tham. Vì vậy mà nó thực hiện trong giấc mộng. Ví dụ như bây giờ Vô sắc tham, cha mẹ mình mất đi rồi, nó không còn cái hình ảnh đó nữa. Thế mà mình nằm mộng, mình thấy được cái hình ảnh cha mẹ của mình. Nó tham đây nó còn thương còn nhớ. Chữ tham đây không phải là, nó đủ mọi cách ở trong đó, nó nằm ở trong cái dục tham mà. Cho nên nó thực hiện ra cái hình ảnh của cha mẹ của mình. Mình thấy cha mẹ mình còn sống chứ chưa có chết.

(35:12) Mạn kiết sử. Thật sự ra cái Mạn kiết sử này thì luôn luôn lúc nào mình cũng chấp, nó ngầm ở trong này, nó có mạn ở trong này, nó trói mình chặt lắm. Ai không động tới, chứ động tới cái sân liền. Nó chấp ngã nó mà. Ngã mạn dữ lắm, chứ đâu phải thường. Đó là nó kiết sử nó trói mình. Cho nên những cái sợi dây này nó rất khó bứt. Nó thượng phần kiết sử nó khó.

(35:32) Trạo cử kiết sử. Nó có cái Trạo cử kiết sử nữa. Muôn đời mình ngồi, bắt đầu mình ngồi, cho nên đức Phật dạy mình: “An tịnh tâm hành tôi biết tôi hít vô, an tịnh tâm hành tôi biết tôi thở ra. An tịnh thân hành tôi biết tôi hít vô, an tịnh thân hành tôi biết tôi thở ra”. Mình ngồi đây chứ coi chừng, nó lát nó ngứa ngáy hoặc là nó làm cho mình bất an, nó bị trạo cử. Mà cái trạo cử của cái Thượng Phần Kiết Sử này là luôn luôn nó có sẵn ở trong thân của mình, nhất là về cái Thọ. Mà hễ mình khi mà nó trạo cử, nó làm cho mình có, như bây giờ mình ngồi thấy mình tê chân. Tê chân nó cứ bắt mình nhúc nhích, nó bắt mình phải ráng mình chịu đựng thế này thế khác, đau khổ. Hay hoặc nó nhức chân của mình, mình ngồi kiết già thì nó làm cho mình khổ sở khó chịu. Cảm giác nó bất an đó, nó trạo cử. Cái thọ của nó làm cho mình bất an đó, thì nó trạo cử. Mà cái này muôn đời mình đã có sợi dây trói buộc này. Gọi là kiết sử của nó.

(36:34) Còn Vô minh kiết sử thì chắc chắn bây giờ con người của mình, người nào cũng Vô minh hết, không có người nào mà không Vô minh. Và cái Vô minh này mình cứ lầm chấp là nó Minh không đó, thì cái đó là thật sự mình đang Vô minh. Chỉ ra khi nào mình Minh là mình sống đúng giới, mình phạm giới là Vô minh. Có hai cái đó thôi. Cái người phạm giới là người Vô minh. Mà cái người sống đúng giới, chẳng hạn bây giờ đó mình đang sống một ngày một bữa là mình Minh. Mà mình lỡ mình ăn phi thời một chút là mình Vô minh.

Cho nên vì vậy giới luật là trí tuệ mà. Trí tuệ là giới luật mà. Mà trí tuệ đâu thì giới luật đó mà. Cho nên hai cái này nó không tách lìa nhau được. Vì vậy cho nên Vô minh nó kèm theo với cái chỗ phá giới, mình phải thấy được cái chỗ. Cho nên cái Vô minh kiết sử này luôn luôn nó ngầm ở trong cái chỗ mà hiểu lệch của mình. Mà chỉ còn có kê cái bảng giới luật ra, mình thấy phạm cái lỗi là tức là mình Vô minh. Còn mà nó, mình không kê ra được thì ngay đó là mình phạm lỗi là mình bị Vô minh rồi. Bị Vô minh kiết sử rồi. Nó trói mình, nó trói chặt lắm.

Ví dụ như bây giờ sáng, mình thèm muốn ăn thì đó là Vô minh rồi đó. Nó phá giới rồi, mình thấy cái tâm mà như vậy là nó Vô minh rồi. Mà khi mà mình phạm một cái là Vô minh thật sự rồi. Còn mình còn Minh thì mình còn tư duy, mình suy nghĩ, nhất định chết, không ăn phi thời thì như vậy là mình sẽ Minh. Đó Minh với Vô minh nó hai cái, nó luôn luôn nó kề với nhau. Ví dụ như bây giờ Thầy đó.

Tu sinh: Như bên mặt bên trái.

Trưởng lão: Ờ như bên mặt bên trái vậy đó. Ví dụ như bây giờ Thầy nói ở đây độc cư. Mà mình đi nói chuyện đó là Vô minh. Mình nói chuyện tức là mình làm cái tâm phóng dật, tức là mình Vô minh. Mình để tạo cho mình không giải thoát, đó là Vô minh. Ví dụ như bây giờ Thầy nói độc cư không tiếp duyên ai, không nói chuyện ai, ráng nỗ lực để thực hiện tâm không phóng dật. Do đó cái mình thấy cô đơn, buồn bã quá, mình sanh ra chuyện này đi làm, chuyện kia đi làm thì đó là Vô minh. Vô minh kiết sử nó hiện ra nó trói mình, nó dẫn đi đó.

Đó, còn cái Vô minh mà của ngũ triền cái đó, nó trạo cử là nó thùy miên. Nó thùy miên nó buồn ngủ nó hôn trầm, hôn trầm thùy miên đó. Là nó cái đó là Vô minh nó si. Cái tướng trạng của Ngũ triền cái là cái tướng si. Tướng si nó hiện ra tướng ham ngủ. Mà nó ham ngủ, tức là ngồi đâu gục đó, ngồi đâu cũng buồn ngủ đó, thì cái đó là tướng si. Cho nên cái người nào mà ham ngủ là người đó người si.

Còn cái Vô minh này, là cái Vô minh trong Thượng Phần Kiết Sử này, nó thuộc về Giới Luật. Cho nên nó không có buồn ngủ, mà anh cứ anh phạm giới hoài thì anh là Vô minh. Cho nên mình thấy si nó cũng là Vô minh chứ gì? Nhưng mà si nó hiện cái tướng si của triền cái. Cho nên cái gì mà nó hiện ra cái màn che của nó rồi, thì nó hiện ra cái tướng của nó, thì nó là triền cái. Mà cái gì mà nó trói buộc mình, nó làm cho mình không đúng thì cái đó nó nằm ở trong cái kiết sử.

(00:00) Sư Tuệ Tĩnh: Kính bạch Thầy nó có nhiều cái nó phi lý. Chẳng hạn như người ta dâng mình cái miếng dưa hấu. Cái ăn luôn cái vỏ, không bỏ vỏ, nói người ta dâng ăn hết. Rồi dâng mấy cái bánh ít đó, rồi con thấy quất luôn vỏ luôn. Ăn thịt ăn vỏ luôn. Con nói cái này nó có trí tuệ đâu mà sao kỳ vậy mặc dù người ta dâng mình.

Trưởng lão: Đó đó là cái sai. Ví dụ như người ta cho mình trái dừa rồi mình cũng ăn cái vỏ cái chết.

Sư Tuệ Tĩnh: Rồi con thấy mấy cái này kỳ quá mà sao nó nói là: "Để trong giới luật". Chắc con nói là: "Chắc có lẽ họ thêm làm sao đó".

Trưởng lão: Cái đó là người ta thêm, sau này người ta thêm để làm cho hay vậy. Tức là làm khổ mình đó. Ăn cái vỏ mà nó bắt mình phải nuốt. Thì như vậy làm khổ mình, nó có tốt lành gì trong đó, nó đâu có trí tuệ đâu. Cái đó lại là khổ hạnh.

Đối với Thầy, Thầy nói thật sự ra cái gì phi lý là mình không chấp nhận, bởi vì đạo Phật đạo trí tuệ mà. Mà trí tuệ trong đạo đức, đạo đức tức là không làm khổ mình. Mà mình ăn vậy nó nguy hiểm cho cơ thể mình, thì tức là mình thiếu đạo đức với mình rồi. Cái đạo đức nó quay ngược trở lại.

Mình đối với mình mà mình làm cho nó khổ thì tức là mình đã thiếu đạo đức. Cũng như người ta chửi mình mà mình tức sân lên, tức là mình thiếu đạo đức với mình rồi, mình đã làm nó khổ. Quay ngược trở lại mình mới thấy cái đạo đức của mình đối với mình. Còn quay ra thì đạo đức của mình đối với người khác đừng làm khổ ai thì đó là đạo Phật đó.

Bởi vậy Thầy nói thật sự ra Thầy xây dựng cái đạo đức của đạo Phật để cho người ta thấy được con đường giải thoát của đạo Phật thực tế mà. Thực tế ở trong cái đạo đức. Bởi vì trí tuệ với giới hạnh, giới hạnh là đạo đức chứ gì? Đạo đức với trí tuệ nó kèm theo, nó cặp theo hai cái này nó đi song song với nhau mà. Cho nên đâu có ngu si gì mà mình làm mình thiếu đạo đức. Mình làm khổ mình là thiếu đạo đức rồi.

Sư Tuệ Tĩnh: Con có quen với nhiều người đó Thầy, họ cũng đệ tử của Thầy Thanh Từ. Họ sống biệt lập ở ngoài. Họ có miếng vườn rồi họ trồng cây. Rồi họ nhờ vào cái số đó mà họ sống. Chứ không có đi y bát như đức Phật ngày xưa. Cái đường lối sống để tu tập như vậy nó có đúng với chánh pháp không hay là?

Trưởng lão: À thật sự ra con người không thể nào mà tự mà sống, mình có tiền bạc hay cái gì đó, mình có cái vườn cây mình sống đi, người đó coi vậy chứ họ là người chủ vườn rồi. Nghĩa là bây giờ mình muốn sống nó thì mình phải chăm sóc nó. Mà chăm sóc nó là không phải đúng cách Chánh nghiệp rồi, nó là Tà nghiệp rồi. Cho nên mình sống là mình phải du Tăng khất sĩ, mình đi xin chỗ này, chỗ kia mình sống mới đúng hạnh.

(02:26) Còn không đó thì ví dụ như quý Sư đến đây. Ví dụ bây giờ mình không có đi ra ngoài mình xin được, thì mình đến nơi cái tu viện, cái chùa nào mình xin người ta lo cho mình thôi. "Tui xin cơm mấy người, mấy người có thì mấy người cho, mấy người không có thì tui ra chỗ khác tui ở tui xin. Có vậy thôi ai có lòng cho tui ở".

Đó Thầy trong những ngày mà Thầy đi du Tăng khất sĩ cũng vậy, Thầy đi tới chùa này, chùa kia Thầy xin. Ai cho Thầy ở đó năm ba bữa, Thầy đến chùa khác Thầy không có xin. Nghĩa là Thầy không có chùa, không có của cải, nhưng mà Thầy tu rất là tốt. Bởi vì Thầy xả tâm đó.

Còn họ làm vậy chứ họ dính. Họ có cái pháp họ tu nhưng mà pháp họ tu, họ bị dính, họ không có xả đâu. Họ sống chết với cái khu vườn của họ, cái nhà của họ, dù là nó xấu đi cũng là cái cốc, cái thất của họ. Họ dính, họ đi họ không nỡ, họ còn thương tiếc nó hà. Rồi vì cái cuộc sống họ đó, họ phải sống họ phải chăm sóc. Họ chăm sóc, họ trở thành một nhà làm vườn. Còn không thì họ làm ruộng mà sống thì coi kể như. Bởi vì Thầy nói những cái điều kiện mà các Tổ của bên Trung Hoa đó, như tổ Bách Trượng đó, nói: "Nhất nhật bất tác, nhất nhật bất thực". Một ngày không làm, một ngày không ăn thì cái này là ông nông dân rồi.

Thầy nói "ông nông dân chứ ông không phải là người tu của đạo Phật đâu. Cái này là Tà nghiệp chứ không phải Chánh nghiệp đâu. Cái này là đối với xã hội chủ nghĩa thì hay chứ còn đối với đạo Phật thì không hay chút nào đâu, ông không có giải thoát đâu". Thầy xác định mà "mấy ông Tổ này là mấy ông Tổ chỉ biết làm ăn thôi".

Còn đối với đạo Phật thì bây giờ chúng ta khéo léo, chúng ta xin Phật tử: "Bây giờ quý vị giàu có, quý vị giúp đỡ cho các Sư người ta ăn người ta tu. Người ta tu thật sự người ta xin ăn để người ta giữ được cái Chánh hạnh".

Ngày xưa đức Phật đi xin ăn. Đức Phật là con của một nhà vua và đệ tử của đức Phật là toàn là những hạng vua không. Nhưng mà đức Phật vẫn đi xin ở ngoài dân gian, chứ không phải là xin của vua không đâu. Lẽ ra thì ông vua ổng bao giờ ổng để cho ông Phật mà phải sống đi xin như vậy, nhưng mà ông Phật không chấp nhận.

Thầy cũng vậy. Bây giờ Thầy ở đây thì suốt đời Thầy ăn hoài không hết chứ gì. Nhưng mà Thầy không chấp nhận điều đó đâu, Thầy đi xin chùa này chùa kia. Thầy không xin ngoài dân gian nhưng mà chùa bây giờ giàu quá Thầy tới Thầy xin. Họ cho Thầy ăn không hết mà, họ đã nấu ở sẵn chùa, thì cần gì phải xin dân gian.

Cho nên Thầy đi chỗ này, chỗ kia điều kiện là để xin. Ai nấu gì cho ăn nấy không chê dở, chê ngon. Bởi vì họ cho mình ăn mà đâu có chê. Còn nhiều khi mình ở chỗ này, chứ nhà bếp mà cho mình ăn dở mình chê, không được rồi. Bởi vì mình có quyền mình trụ trì rồi. Còn Thầy coi như là Thầy đến chỗ khác Thầy đâu có trụ trì đâu. Đó là Thầy phi được cái tâm danh lợi của Thầy rồi.

(04:55) Rồi đi đó Thầy không ở đây, Thầy xin cô Út cho Thầy ít tiền để mà Thầy đi xe. Rồi bắt đầu kêu xe vô chở Thầy thì bắt đầu cô Út trả tiền xe. Rồi gởi tiền xe đó, trả tiền xe, Thầy đi đến cái điểm nào đó thì cái người lái xe này, họ ra đó họ trả tiền xe cho Thầy đi. Thầy cũng khỏi cần cất giữ tiền bạc, cuộc đời Thầy khỏe re, Thầy không có tiền. Nhưng mà đến đó Thầy ở thời gian đó, rồi đó Thầy đi đó thì Thầy xin vị trụ trì ở đó cho Thầy giúp Thầy mua vé xe hay là cho Thầy lên xe. Thì kêu cái người đến chở Thầy đến đó mua vé xe, Thầy lên xe. Thầy đến cái địa điểm đó thôi, Thầy xuống xe, Thầy không cất giữ tiền bạc, đến đó xin ăn. Cuộc đời Thầy là du Tăng khất sĩ thật sự, không cất giữ tiền bạc.

Mà đến đâu Thầy xin ở đó. Mà cái phước báu dữ lắm, coi như là không thấy được. Người ta rất là quý trọng, người ta rất kính nể mình. Mà tự tâm mình, mình cũng thấy thanh tịnh, không bị sai, không bị cái gì. Mình đi đến đó thôi, chứ mình cũng không có tiền mình đi nữa, nó không có sai mình đi bậy. Chứ còn có tiền nhiều khi "ờ thôi tới chỗ này, cái điểm này, chùa này, thôi mình ghé thăm cái người này chút".

Thì có tiền mình mới đi được, chứ không tiền bây giờ nữa đường mình xin ai giờ đây, biết ai cho mình. Thôi! Mình tới địa điểm này thôi, không có đòi hỏi nữa. Rồi từ địa điểm này muốn dời đi địa điểm khác thì nó có nhất định cái chỗ đó, không có đi chơi bậy bạ được. Đó nó thu thúc mình ở trong cái khuôn khổ của nó.

Mà chính chỗ đó là đức Phật đã dạy rồi: "Không nên cất giữ tiền bạc". Vì cất giữ tiền bạc nó sai mình chạy lắm. Hay lắm! Tại bởi giải thoát nó giải thoát hoàn toàn, nó làm cho tâm mình nó nhẹ nhàng, nó thanh thản lắm, nó không còn vướng bận. Chứ mình cất giữ tiền bạc nó lại không có được như vậy. Cho nên từ đó mình mới thật sự ly, ly sạch là cái tâm của mình nó mới, nó gan dạ lắm, nó không có sợ nữa.

Còn cái hơi bây giờ mình nhút nhát lắm. Bởi vì không biết có tiền đi rồi, lỡ đi rồi, rồi không biết tới đó rồi làm sao đây, nó lo lo. Còn Thầy thì bây giờ nó không còn lo nữa, nó hết rồi. Tại vì nó đã thuần thục từ cái tâm cho đến cái hành động sống hằng ngày. Nó quen rồi, còn các sư thì cũng chưa có quen về cái hạnh đó được.

Sư Phước Nhẫn: Cũng còn dính mắc chút chút.

(07:09) Trưởng lão: Bây giờ đó, coi như là mình chưa có đủ cái khả năng mình phải tu. Mình tu mình xả hết rồi, cái tâm mình mới vững rồi nó không lo. Thầy nói đến nỗi mà Thầy ví dụ như bây giờ lỡ đường đi nữa, xe cộ mà lỡ đường đi, moi bình bát ra đi xin. Công an có bắt thì Thầy không có ngán đâu.

"Ờ mấy ông bắt cái người mà gian xảo, chứ còn cái người tu thật thì mấy ông bỏ trong khám thì kể như là ở đó cũng tu chứ không gì đâu sợ. Tại vì cái duyên bây giờ xe cộ nó lở đường nó hư rồi bây giờ nó nằm đây, nó không có tới địa điểm này được. Thì đúng giờ ngọ bây giờ nó không có cơm ăn thì tôi đi xin ăn, chứ bây giờ không lẽ tôi nhịn đói, tiền tôi đâu có ở đây mà tôi mua. Vậy tôi phải ôm bát tôi đi xin thôi, để tôi sống, chứ không ấy là tui chết đói hay sao? Mấy ông nghĩ sao? Còn không ấy mấy ông cứ cho cơm tôi ăn đi, rồi tôi đi về xe tui đi, có vậy thôi".

Không ai bắt Thầy hết nên Thầy không sợ ai hết. Còn mấy người mà mới nhút nhát đó sợ đi vầy công an rồi nó bắt này kia rồi bị. Giáo hội có ra lệnh đó "người nào đi xin đồ nó bắt".

Thầy nói: "Giáo hội ra lệnh thì ra, làm cái gì người tu mà ra lệnh được". Chỉ có mấy cái người mà người ta mạo danh đó người ta sợ thôi, những người mà thật tu không phải.

Trên bước đường Thầy đi du Tăng thì chắc chắn là một thời gian nữa là Thầy cũng ôm bình bát Thầy đi. Thầy cũng mang y như quý sư Thầy đi, đi đâu Thầy cũng mang y như vậy Thầy đi, Thầy đi xin ăn.

(08:35) Sư Tuệ Tĩnh: Con định dâng Thầy một bộ y mới. Nhưng mà không biết Thầy có mặc bộ y đó không hay là như thế nào?

Trưởng lão: Thầy có Thầy có y chưa rách. Có Thầy có mấy y.

Sư Phước Nhẫn: Chứ y mới con cũng còn nhiều đó. Để con cũng không có làm gì. Con thấy con để cũng không có mặc nhiều.

Trưởng lão: Thầy ít có mặc lắm, Thầy ít có mặc. Coi như thỉnh thoảng như làm lễ gì đó, hôm qua Thầy làm lễ Thầy mặc. Rồi như khi nào mà Thầy, đêm nào mà Thầy ngồi thiền đồ đó. Bởi vì mình ngồi thiền mình thực hiện cái tướng phước điền mà. Chứ mình đâu có ngồi thiền mà cái kiểu mà như các sư, các Thầy mà bên Bắc tông muốn ngồi sao thì ngồi. Ngồi thiền là mình phải thực hiện tướng phước điền, là mình phải vấn y đàng hoàng, không được hở hang.

Cho nên vì vậy mà đêm nào mà Thầy ngồi thiền mà Thầy nhập định là đêm đó là Thầy. Sáng thấy Thầy quét mà Thầy mang y theo đó, là đêm đó là Thầy nhập định để phục hồi lại cơ thể của mình nó đã bị hao hụt mất đi khi mình làm việc nhiều quá. Còn không thì thôi, Thầy không thấy Thầy mặc y đó đâu thì không có ngồi thiền. Cho nên Thầy khi nào mà, bởi vậy Thầy học đạo đức rồi, giới luật của Phật rồi, làm cái gì Thầy phải làm theo đúng cái tướng phước điền của nó hết, chứ không có nói làm lôi thôi được.

(09:50) Bởi vì cái đó là thể hiện. Thí dụ như bây giờ thình lình có một người nào, mình đang ngồi thiền nè, mà mình ở trần mình ngồi. Thì người ta đến đây đâu phải tướng phước điền đâu. Là một cái ông võ sư, hay hoặc là cái ông võ luyện võ nào. Bây giờ ông tập luyện để mà ổng vận dụng nội công, ổng kiểu này, ổng ngồi trần ổng vận dụng nội công, chứ đâu phải người tu. Người tu là y áo người ta mặc đàng hoàng người ta ngồi thiền. Cho nên khi mà người ta vào hơi thở mình không thở, người ta thấy mình y áo đàng hoàng người ta biết mình chơn tu rồi. Đó vậy đó, người ta kính trọng mình.

Cho nên Thầy nói thật sự cái y của Thầy là sử dụng đúng. Thầy không. Tại sao người ta nói: "Sao Thầy lại vấn y Nam tông mà không là đắp y Bắc tông, mà Thầy lại mặc chiếc áo của Bắc tông?".

Thầy nói: "Chiếc áo này là chiếc áo dài của dân tộc Việt Nam, Thầy là người Việt Nam”. Cho nên Phật giáo đến Việt Nam Thầy vẫn là mặc chiếc áo Việt Nam. Nhưng mà cái oai nghi tế hạnh của một đức Phật ngày xưa, khi Thầy làm cái việc Phật sự là Thầy phải vấn y áo của đức Phật. Còn Thầy tiếp khách, Thầy vẫn là người Việt Nam, Thầy mặc chiếc áo này Thầy tiếp, Thầy quý trọng mấy vị khách. Thầy có cái tinh thần của Thầy lắm. Thầy là người Việt Nam, chứ không phải Thầy người Ấn Độ. Cho nên Thầy luôn luôn Thầy mặc chiếc áo của dân tộc.

Thầy không mặc chiếc áo tay rộng của Trung Hoa đâu, cái áo tay rộng đó là Trung Hoa. Người ta nói y hậu đó, cái hậu là cái áo phải rộng, còn cái áo này là cái áo dài của dân tộc. Còn cái áo mà Thầy mặc cái áo trong này có cái vạt miễng là cái áo bà ba của dân tộc mình, kèm theo cái miễng để gọi là cái áo tu.

Cái người dân bình thường người ta mặc chiếc áo bà ba thì người chỉ có gắn hàng nút ở giữa thôi. Còn mình tu sĩ thì kéo thêm cái miễng này để cho thành dạng tu sĩ. Nhưng mà chiếc áo bà ba đâu mất, đâu mất cái dạng của nó. Sau này mình may cái áo vạt miễng này nó dài thòng xuống vầy, chứ còn sự thật ra nó ngắn gọn cũng như chiếc áo bà ba của người dân của Việt Nam mình.

Còn lấy cái màu đà này là cái màu của người miền Bắc, cái màu xuất xứ của dân tộc của mình. Chứ đức Phật người ta chọn cái màu như mấy sư mặc đó, chứ đâu có chọn cái màu này. Đây là cái màu của dân tộc, cái màu nông dân.

Thầy thấy mình là cái người dân Việt Nam mình gần gũi, tinh thần dân tộc. Cho nên Thầy hành Phật sự đó, tất cả mọi cái Phật sự đều là Thầy vấn y, y như mấy sư. Mà chứ Thầy không có đắp y Trung Hoa. Bởi vì Trung Hoa nó chế ra, nó không phải là của Phật. Cái hình ảnh của Phật nó không giống vậy. Đó là của mấy sư đẻ ra, chiếc áo tôn giáo của mấy sư.

Sư Tuệ Tĩnh: Đó mấy lúc sau này mấy ổng còn đội mão, đội đồ nữa Thầy.

(12:34) Trưởng lão: Đó thì mão Tỳ Lư đồ đó. Bởi vì theo cái phong kiến của nhà Vua thì các quan mà vào chầu Vua đều đội mão. Mà cái ông Thầy chùa là Quốc sư mà lại cái đầu để trọc không đội có mão thì không được. Ông Vua ổng chế ra cái mão cho ông Thầy chùa đội. Kiểu là chế cái mão làm quan ở trong triều, gọi là Quốc sư.

Sư Phước Nhẫn: Chế lần lần hết.

Trưởng lão: Lần lần nó bị thế tục hóa, phong kiến thế tục hóa nó. Nó hóa tôn giáo thành ra nó sai lệch đi. Cho nên Thầy cái gì mà cái của Phật thì Thầy giữ nguyên chất của nó. Nhưng mà cái lúc đó nếu mà người Ấn Độ thì Thầy hoàn toàn làm bằng y vậy hết. Đúng là cái y áo của người Ấn Độ, dân Ấn Độ nó mặc như Thầy, như quý sư vậy đó, phải không? Người dân của nó, nó cũng vậy hà. Chứ đâu phải đó là chiếc áo của dân tộc của người ta mà. Nhưng mà cái màu sắc thì nó phải chọn khác, tại vì mình tu sĩ. Đó nó vậy thôi, nó khác màu.

Còn dân tộc Việt Nam thì không có mặc những cái đó. Nhưng mà họ may cái áo họ mặc, do đó mình tùy thuận. Nhưng mà dù sao đi nữa cái chiếc áo, cái y của Phật cũng là cái người ta đã nhìn thấy được cái tôn giáo. Còn mặc cái áo như Thầy thì người ta nói người ta không có thấy cái tôn giáo, mà người ta thấy mấy ông Thầy chùa, người ta coi rẻ lắm Sư.

Thầy nói thật sự đó, họ nhìn chiếc áo này, bị chiếc áo này nó làm bậy bạ đủ thứ hết. Cái chiếc áo này nó có vợ, có con nữa, nó uống rượu, rồi nó ăn thịt nữa, cúng bái tụng niệm làm những chuyện mê tín đủ thứ hết. Nó coi giờ, coi ngày tốt xấu, nó bói khoa, cái chiếc áo này, nó đủ các thứ hình dạng hết.

Sư Phước Nhẫn: Còn hơn ngoài đời nữa.

Trưởng lão: Nó hơn ngoài đời, họ coi rẻ lắm. Họ coi đến, họ xem thấy cái chiếc áo này họ coi nó rẻ luôn người mặc. Nhưng mà chiếc áo của quý Sư đó, họ cảm nhận, họ biết đó là Phật giáo. Còn cái này cái thứ gì đâu, Phật giáo gì đâu, kỳ lắm. Nhưng mà nó là chiếc áo dân tộc. Họ mang chiếc áo này họ làm bậy, ảnh hưởng lắm, khổ lắm, thấy khổ rồi đó.

Sư Phước Nhẫn: Bữa nay Thầy nói tụi con mới hiểu cái ý đó.

Trưởng lão: Chứ thật ra thì người ta nói: "Tại sao mà Thầy đi vào Nguyên Thủy Nam Tông mà sao Thầy không ăn mặc giống như quý sư?". Thầy nói: "Đâu phải". Mà tại sao Thầy cũng không Bắc tông hoàn toàn?

Đúng là Thầy từ Bắc tông mà Thầy đi đến Nam Tông. Từ cái chỗ tu tập của Thầy nó chuyển dần đến Nam Tông. Mà Thầy đến Nam Tông Thầy cũng không phải là vào ở trong cái giáo hội của Nam Tông mà xuất gia. Mà Thầy đến cái Nam Tông với cái pháp môn của Phật.

Sư Phước Nhẫn: Nhờ cái pháp môn chuyển hóa.

Trưởng lão: Chuyển hóa để mà giải thoát được khổ đau. Và thông suốt được cái giáo pháp chơn chánh của đức Phật. Và cũng từ đó Thầy muốn làm sáng tỏ ra. Cho nên quý Sư gần gũi với Thầy lắm.

(15:17) Sư Tuệ Tĩnh: Dạ, với trở lại pháp hành đó. Hổm rày con thấy cái tâm mình nó tạp niệm nhiều quá. Gần hai ngày nay nó phóng dật, tạp niệm, vọng tưởng tùm lum hết trơn đó. Mà con không cái nguyên do làm sao?

Trưởng lão: Cái nguyên do không biết sao phải không?

Sư Tuệ Tĩnh: Dạ, con mới truy ra đó thì con nói một đó là tại mình tham cái vụ mà thanh tịnh mình hành nhiều quá đi. Không lẽ hành nhiều quá mà nó nhức đầu thì nó tạp niệm. Với thứ nhì nữa cái lo nữa là vấn đề lo ở đây không biết được có lâu không để mà tu tập. Bởi vì ở đây thì phải có cái giấy tạm trú, tạm vắng.

Mà con lo cái giấy tạm trú, tạm vắng con gọi điện thoại về người ta đòi con hai trăm. Con gửi xin tiền được con gửi hai trăm ngàn về. Rồi mười ngày sau nó cũng không gửi giấy lên. Cái điện thoại, nó nói gửi rồi. Con nói gửi rồi sao không tới. Rồi nó nói nó lạc. Nói thôi vậy làm cái sau đi gửi bảo đảm, bị lần thứ nhất con dặn gửi bảo đảm. Nói ừ làm lần thứ nhì gửi bảo đảm lên trên này tới bữa nay cũng chín ngày con cũng không thấy nữa. Trong bụng nó cũng run quá đi không có rủi ở dưới đây tu tập không được với Thầy nó cả một vấn đề tiếc.

Bị gì đi mấy cái chùa khác thì nó không có cái pháp học, không có pháp tu. Ở đây thì con thấy nó đúng chuẩn. Mà giờ thiếu cái phần đó, bởi nó cũng hơi lo. Bởi vậy lúc đầu Thầy gặp con Thầy có nói: "Nhiều khi nó không đủ duyên thì đi vô công an thì sao?"

Con mới nhớ lại có lẽ Thầy tuyên đoán trước Thầy nói con ghê quá. Giờ hai ngày nay tu không có được. Vô ngồi cái thì nó phóng tâm. Mình đi kinh hành chút xíu nó cũng phóng tâm, nó tạp loạn tùm lum không có gì được hết. Mình xách chổi quét thì quét nó cũng không, mọi lần quét thì biết quét, bây giờ quét nó cũng không biết luôn nữa. Nhờ Thầy dạy con với.

(17:06) Trưởng lão: Bây giờ đó mình cứ đặt thành cái vấn đề. Mình chỉ là một người quyết tu thôi không còn sợ hãi cái gì nữa. Sống chết còn không lo mà huống hồ lo cái thứ lặt vặt đó làm gì. Ờ cái duyên phước mình tu là phải chuyển hóa được cái nghiệp. Sẽ có giấy tờ hẳn hòi không có lo, bây giờ cứ lo tu mà thôi. Ờ mà nếu mà cái nghiệp của mình nó tới đâu thì mình giải quyết tới đó. Thì sẽ an tâm và vì vậy mình không có lo. Nghĩa là mình cứ tu để mình chuyển hóa.

Còn mình bây giờ có lo cũng không có chuyển được nó đâu. Ờ bây giờ mình làm hết phận sự rồi, mình gửi giấy, gửi này kia rồi đó cho người ta làm, gọi điện thoại cho người ta làm. Người ta có gửi không gửi kệ nó cứ ở tu đi, chừng nào chúng bắt hả hay. Đó, thì chừng đó Thầy giải quyết chứ không gì.

Sư Phước Nhẫn: Dạ, cứ yên chí như vậy.

Trưởng lão: Chứ bây giờ mà cứ mình lo cũng không được đâu. Mà bây giờ nó không đủ duyên, bây giờ có muốn ở cũng không được. Thầy nói thật sự bây giờ cái duyên mình nó chưa đủ mà. Mặc dù mình biết tốt, nhưng mà vì hoàn cảnh xã hội nó chưa cho phép.

Thì duyên này chưa đủ thì, bởi vậy Thầy mới nói là Thầy sẽ xây dựng một cái trung tâm an dưỡng ở ngoài kia kìa. Để cho Tăng, Ni và cư sĩ người nào xin vào nghĩ ở đây, an dưỡng ở đây thì nhà nước cũng phải cho phép chứ không có. Bởi vì đã chấp nhận Thầy, giấy phép này cho mở cái trung tâm an dưỡng chứ gì? Thì người ta về đây người ta nghĩ một tháng, hai tháng, một năm, hai năm tùy theo người ta muốn nghĩ an dưỡng ở chỗ cái khu này, cái thời gian nào đó thì người ta đến người ta xin.

Thì bây giờ Thầy đăng ký với nhà nước là cái người này người ta có đến xin an dưỡng ở đây. Thì cái này là nhà nước chấp nhận cái khu an dưỡng chứ không phải để cái chùa, cho nên họ đâu có đến đây tu. Vì vậy mà các sư sẽ xin đến đây an dưỡng thì các sư sẽ yên ổn mà vô an dưỡng, mà tu vậy suốt cuộc đời của mình cũng không sao hết.

Sư Tuệ Tĩnh: Như ở Phước Sơn đó Thầy, chùa Phước Sơn con ở đó. À hàng trăm người một khóa thiền vậy đó, không có cần đăng ký đăng gì hết. Quý sư lại đó cứ lại ở ở thôi à, không có ai nói năng gì hết trơn. Mà ông Trụ trì lâu lâu cái ổng đi bì thơ, bì thơ cho mấy cái kia rồi thôi, không có sao hết trơn. Không có ai nói năng gì hết trơn, không có giấy tờ gì trơn trọi.

Trưởng lão: Thì đó, phải đi cho tiền nữa.

Sư Tuệ Tĩnh: Dạ, Lâu lâu cũng lì xì, lì xì.

Trưởng lão: Bỏ thơ vô à.

Sư Tuệ Tĩnh: Còn cái chuyện an dưỡng đó Thầy xin phép chưa Thầy?

(19:09) Trưởng lão: Thầy sẽ xúc tiến Thầy lo cái vấn đề kinh tế xong rồi, tức là mở mấy nhà máy đó. Thì coi như là mấy người cư sĩ đó, giờ coi như là chú Tâm đó chú tập hợp chú giải quyết mấy cái nhà máy này, đặng mở mấy cái nhà máy này. Bắt đầu nó chạy đặng có kinh tế đó, rồi bắt đầu hồi sáng này mà Thầy tiếp với hai người đó đó. Họ cũng là những người mà làm kinh tế để mà lo. Khi mà những kinh tế này nó có rồi thì bắt đầu cái trung tâm này xin phép dễ lắm.

Bởi vì coi như là nhà nước họ ở ngoài đó thì đã trình họ cái dự án về cái trung tâm này rồi mà. Từ ở xã, rồi huyện, rồi tỉnh nó đã thích rồi. Kêu là nó mời Thầy biểu Thầy ra cứ tụi nó sẽ cho phép. Bởi vì nó đọc Thầy đưa gửi cho tụi nó đọc hết rồi. Thầy sẽ xin phép làm, cái khu đất Thầy mua là mục đích làm như vậy ở khu vực tụi nó mà. Bây giờ nó đã đồng ý rồi, nó mời Thầy, nó cứ kêu gọi nhắc Thầy hoài. Nhưng mà Thầy bây giờ phải làm những cái nhà máy có những kinh tế, rồi mới ra ngoài này xây dựng. Nghĩa là tổ chức một cái đời sống chúng ta vô đó tu là đi xin ăn không à, ở trong đó hẳn hòi à.

Mà cái đời sống nghĩa là vô đó thì coi như cũng như là một cái khu mà đức Phật ngày xưa, mà người cái nhà tranh vách lá nhỏ nhỏ, nhỏ nhỏ, rải rác ở trong cái triền núi, cái khu núi, ở chân núi Minh Đạm đó. Chúng ta vô đó cái người Thầy cấp cho cái thất đó rồi, điện nước Thầy truyền tới nơi, tới chỗ. Tới giờ cái xin ăn rồi về tu, tu như vậy đó, sống độc cư không có được.

Sư Tuệ Tĩnh: Chắc còn một hai năm nữa mới chắc được.

Trưởng lão: Thì cái lẽ rằng nó phải có thời gian, mà Thầy nói rằng cái phước nó không chừng, cái phước mình nó đủ thì nó sớm. Còn cái phước nó chưa đủ thì nó còn kéo dài lâu, là vì cái kinh tế làm nó trục trặc.

Sư Tuệ Tĩnh: Về cái phần làm kinh tế con cũng có cái ý là Thầy làm cái hội bảo trợ viện an dưỡng đó. Hội viên gồm tất cả Phật tử trong nước và ngoài nước, họ phát tâm trong một tháng họ hùn phước bao nhiêu vậy đó. Thì cái nguồn kinh tế đó là căn bản cộng thêm cái phía nhà máy.

Sư Phước Nhẫn: Dạ với lại con cũng góp ý thêm. Ví dụ ở bên ngoại quốc đó Thầy nó có cái là những Phật tử cúng chùa đó, hay là cúng cho nhà thờ hay gì đó thì cái số tiền đó nó được trừ thuế. Thì nếu mà mình có làm cái reship đó. Mình làm hai thứ chữ để đặng mình có thể mình gửi cho họ về bển đó họ lấy cái đó họ trừ thuế lại. Thì không bao nhiêu nhưng mà Phật tử họ muốn như vậy đó, họ thích vậy đó. Dạ con thấy vậy.

Sư Tuệ Tĩnh: Phật tử ở bên Mỹ, bên Úc, rồi bên Pháp bên đồ của Thầy họ có ra đó cái tổ chức nhiều, cái bắt đầu họ vô danh sách. Cái mỗi tháng họ gửi về cho mình bao nhiêu đặng có cái nguồn thu chắc ăn.

Trưởng lão: Cái đó cũng là cái hay đó.

Sư Tuệ Tĩnh: Cộng thêm cái nguồn thu là cái ban ngoại giao đi xin mấy ông tỷ phú đó Thầy. Con cũng có biết mấy cái chuyện, mấy cái chỗ mà ăn chơi của mấy ông tỷ phú xài tiền một cái là mình góp cả năm không bằng. Thì con thấy nó ăn chơi không, thì chưa có lại đó nữa, cũng tổ chức ăn uống đồ vậy đó, nhưng mà làm việc từ thiện. Cái đó cũng như là cái model nó như vậy, model làm từ thiện. Cho nên mình vô ngay chỗ đó được là mình xin một cái, cái là mình xài một năm cũng không hết nữa.

Trưởng lão: Trời mình được vậy đó mà mình ăn ngày một bữa mình ăn sao cho hết.

Sư Tuệ Tĩnh: Dạ hễ mà một bữa ăn trưa của nó là mười nghìn đô là bình thường.

Trưởng lão: Trời đất ơi!

Sư Tuệ Tĩnh: Đó, còn ăn sáng là một ngàn đô, nhưng nó xài vậy là nó xài bình thường, vì nó tỷ phú rồi mà.

Trưởng lão: Quá trời!

Sư Tuệ Tĩnh: Đó, thành ra vô mấy cái chỗ đó mình vô mà nó chịu mà phát tâm mà nó giúp mình một cái hay không.

(22:32) Trưởng lão: Với nếu mà nó thấy được mà mình tu hành sống đúng nghiêm túc như vậy, nó phát tâm được là kể như nó nuôi mình đó thì coi như mình hết lo rồi.

Sư Tuệ Tĩnh: Bên cạnh cái hội bảo trợ thì có cái ban vận động của mỗi nước đó. Đi lại mấy cái hội từ thiện với mấy chỗ người ta chuyên môn làm mạnh thường quân đó cái mình xin để mình có cái nguồn thu nó vững lắm.

Trưởng Lão: Hay quá ha.

Sư Tuệ Tĩnh: Cái đó nó không có trồi sụt nhiều. Chứ cái chương trình này con thấy nó lớn lắm Thầy ơi không có nhỏ đâu. Bị gì cái con cũng nghĩ hồi xưa con ở Biên Hòa đó, thì lúc con còn đi học thì con có người bạn cũng tu trong đạo Thiên Chúa. Thì ở trên Hố Nai người ta làm nguyên cái nhà thương lớn lắm bây giờ họ bàn giao lại cho nhà nước. Trong đó mấy Sơ với mấy Cha đó là làm y tá với điều dưỡng được luôn, với có y tá ở ngoài, bác sĩ ở ngoài luôn. Hoàn toàn ở đó là nhà thương miễn phí không hà. Họ lập cái nhà thương cũng rất là lớn đầy đủ tiện nghi.

Trưởng lão: Ừm, bên Thiên Chúa.

Sư Tuệ Tĩnh: Còn bên Phật giáo mình hồi đó tới giờ thì không có cái đó đó. Toàn là cất cái chùa to Phật lớn không à, còn mấy nhà thương thì không ai làm hết đó Thầy ơi, còn Thiên Chúa họ làm rất là hay. Còn Thầy làm được một cái đó là coi như là nổi tiếng đó.

Trưởng lão: Nói chung là Thầy đang nghĩ tới những lợi ích cho xã hội.

Sư Tuệ Tĩnh: Khác với là họ tụ tập ủng hộ nhiều lắm.

Trưởng lão: Thầy sẽ cố gắng Thầy làm chứ. Nhưng mà cái chính của Thầy là Thầy nhắm vào cái khu vực chuyên tu này để mà giúp cho. Còn cái này là chỉ làm việc xã hội. Từ cái xã hội này người ta thấy đúng và cái đường tu nó đúng. Thì cái xã hội này người ta đến đây an dưỡng người ta thấy đúng, người ta hỗ trợ nữa để mà phát triển cùng nhau đi đến với đạo Phật. Mình đem cái đạo đức dạy cho cái xã hội.

Sư Tuệ Tĩnh: Trong đó mình tổ chức độc cư cho cư sĩ đó, mình làm một ngày đến bảy ngày họ thích độc cư họ cũng vô họ cũng tốt.

(24:16) Trưởng lão: Đó! chính là Thầy biết là Thầy dạy cho họ theo kiểu thọ Bát Quan Trai đó. Người mới thì đến trong mười hai tiếng đồng hồ, người lâu lâu thì được một ngày, một đêm. Lâu nữa thì được ba ngày, ba đêm rồi một tuần lễ, hay năm ngày. Đó, Thầy đã ở đây Thầy tổ chức, Thầy thấy mấy cư sĩ họ sống được, họ tu được, rồi cách thức các pháp có pháp tu rồi họ thấy họ thích lắm.

Đó như cái chú cư sĩ ở gần đây thôi, cứ mỗi tháng nào cũng về đây hết, thọ Bát Quan Trai. Tập dần mà, tập dần cho nó quen, quen đến khi mà nó đủ duyên rồi cái mình ly gia cắt ái luôn. Gia đình nó cũng không có, nó thấy nó cũng sung sướng. Cả cái gia đình người ta cũng đều hướng theo cái tu hành. Người ta có ra đi mình cũng về, mình ở lại tập tu, phải tập dần.

Mà cái cơ sở ở ngoài đó mà được vậy, cái số cư sĩ cũng đông lắm đó, Thầy cho một cái thất ở đó. Ở đây bởi vì nhà nước khó khăn quá. Thầy thì không có bỏ phong bì, chứ còn Thầy bỏ phong bì chắc cũng được. Nhưng mà Thầy không có làm điều đó, Thầy sợ nhà nước đánh giá mình chỗ đó. Chứ làm thì được, đó thì tụi nó ăn rồi. Nhưng mà họ coi mình rẻ, nó ăn chứ nó coi mình giá rẻ mạt, Thầy nói nó khó.

Sư Tuệ Tĩnh: Nó quen ăn rồi Thầy ơi. Chứ không có đánh giá đâu, còn mừng đó.

Sư Phước Nhẫn: Nhưng nó đánh giá mình đó.

Sư Tuệ Tĩnh: Không nó cũng không đánh giá đâu, nó mừng thấy mồ.

Trưởng lão: Nó thì nó mừng một lẽ. Nhưng mà nó mừng ở trong cái tiền bạc của mình cho nó. Mà sự thật ra nó cũng trong thâm tâm nó coi mình…​.

Sư Phước Nhẫn: Đúng rồi.

Trưởng lão: Còn đối với Thầy bây giờ ở đây, Thầy không cho ăn đồng nào hết. Đó Thầy sống đúng vậy nó rất sợ hãi. Cho nên quý sư đến đây mà ở không giấy tờ đều là nó không dám đến đây quậy Thầy là tại vì nó thấy Thầy biết. Thầy biết rằng giới luật nó sẽ hỗ trợ, chứ còn Thầy không giỏi đâu. Tại vì Thầy giữ đúng giới luật, cho nên giới luật là Thần hộ pháp, nó hộ pháp. Cho nên ở đây mà có người lạng chạng mà xấu thì mai mốt nó quậy đó. Mà Thầy biết thế nào cũng có người xấu trong này chứ không phải là toàn nó tốt hết đâu.

Sư Tuệ Tĩnh: Còn giấy tờ của con đó bây giờ con nghỉ luôn hả Thầy? Ta gửi không gửi thì thôi hay mình nhắc người ta?

Trưởng lão: Bây giờ con cứ nhắc người ta, còn con để người ta gửi không gửi thì kệ nó. Mình cứ lo tu thôi.

Sư Tuệ Tĩnh: Con nhớ tới cái con ngán quá. Đi vô đây ở mà không có giấy thì cũng kì quá.

(26:30) Trưởng lão: Đúng là khi mà không có giấy đó, thì chỉ còn có nước là khi mà nó có hỏi đó nói "tui mới đến, tui mới đến thôi", mình nói mới đến thôi.

Sư Tuệ Tĩnh: Giấy chứng minh đồ con có, rồi cái xác con cũng cho luôn, con có giấy chứng xác luôn rồi. Kể như là con chết bất tử thì gọi điện thoại xe nó lại nó xúc đi. Khỏi có tốn hòm, tốn rương gì hết trơn, nó khỏe lắm. Giấy thì mình có giấy căn cước nữa.

Trưởng lão: Chứng minh đồ này kia đủ hết rồi.

Sư Tuệ Tĩnh: Dạ, không có lo vụ đó nữa.

Trưởng lão: Bây giờ nói: "Ờ tôi mới đến đây thôi, bởi vì nghe chỗ này tu tập tốt và giới luật nghiêm chỉnh, tôi đến để tôi xem xét coi nếu được thì tôi mới xin phép tôi mới về, tôi tạm trú. chứ chưa được đến đây xin rồi tôi không ở, rồi tôi ở một bữa, hai bữa rồi mắc công".

Sư Phước Nhẫn: Dạ.

Trưởng lão: Ở bữa hai bữa, cứ một bữa hai bữa. Thì mình cứ tu tập lần lượt cái. Miễn là ở đây người nào cũng giữ gìn giới, chỉ giới mới hỗ trợ được mình. Cái đức giới nó dữ lắm, nó không có cái tà pháp nó đánh mình nỗi. Chỉ có cái người nào phạm giới ở đây là nó sẽ bị. Một người phạm giới là nó làm động hết cả đám mình. Mà Thầy tin rằng cái số người mà hay tạp nhạp nó hay bị động, bị phá giới lắm.

Mà Thầy nói những người nào mà sống độc cư đừng nói chuyện, đừng có giảng đồ gì hết thì sẽ giữ gìn giới luật được. Hễ là cái người mà độc cư được thì. Còn cái người mà chạy tới, chạy lui, nói chuyện tới lui đó thì mấy người đó sẽ phá giới. Bắt đầu thì vô thì kỷ luật như vậy, chứ lần lượt rồi sẽ phá. Bị gì nó động rồi, nó động rồi thì từ cái động này nó sẽ chuyền theo những cái phá phạm hạnh, phạm giới, phạm giới khác nữa. Rồi khi cái người này phạm giới nó rủ người khác phạm giới. Ma mà, nó quyến rũ, cám dỗ, chứ nó không có để yên cho mình thanh tịnh đâu, chứ không phải dễ đâu.

Đó ví dụ như chẳng hạn bây giờ một người muốn nói chuyện, cái họ làm bộ họ quét quét đi gần mình, cái họ nói mình câu này. Thì từ cái chỗ mấu chốt này nó móc ra từ từ, từ từ đó cái nó quen thân rồi cái bắt đầu nó móc. Rồi nó móc rồi, bắt đầu đó thấy cái người này hút thuốc được cái mình nghe mắc cũng ghiền. Rồi bắt đầu nó rủ mình rốt cuộc mình cũng lén hút thuốc theo. Tội lỗi nó đi từ cái lỗi nhẹ đi tới cái lỗi nặng. Nó đi từ cái đúng đến cái sai, nó đi riết mà nó hư mất. Cái Tu viện này nó đã từng xảy những cái điều đó nó đã qua, nó đã biết.

Hồi mới thì tốt lắm. Bởi vì hồi đó cốc nó ở dày đặc mà. Nghĩa là người nào cũng ở người một thất, người một thất đặc hết, nó trước sau nó đông nghẹt hết con. Thậm chí như cái nhà này phải kê hai cái giường cho người ta ở nữa. Thế mà càng đông chừng nào thì càng nguy hiểm chừng nấy. Họ nói chuyện, họ móc nối, họ này kia đồ. Rồi bắt đầu họ phạm giới, phá giới ra hết, nó không còn cái gì.

Sư Phước Nhẫn: Thành ra sau này Thầy khép lại kĩ hơn.

Trưởng lão: Thầy kĩ hơn. Nhưng mà điều kiện là Thầy thấy cũng là rất nguy, chứ không phải đâu. Thầy lo lắm. Thầy thấy một người mà vô ở tu là Thầy yên lòng, Thầy không lo. Bởi vì một người đâu còn ai đâu nữa. Cuối cùng thì tới trưa đi xin ăn thôi. Mà ở được thì nó, còn đông người nó có cái vui, nhưng mà có cái vui rồi có cái tai hại. Cho nên khi mà ông Mục Kiền Liên mà ông tu Thiền định, ổng vô trong rừng núi hoang vu ông ở mình, chứ ổng đâu có ở trong Thánh chúng đâu. Ở xa Phật đó, chứ không có ở gần.

(29:40) Sư Tuệ Tĩnh: Trở lại cái pháp hành hồi nãy. Cỡ này con tập đó, ví dụ như là buổi sáng như Thầy nói tập hai lần thì nó không có sao hết trơn, rất là thoải mái đó Thầy. Bởi vì con ham con tập nhiều quá cho nó mau.

Trưởng lão: Không được. Đừng có nghĩ mau.

Sư Tuệ Tĩnh: Rồi bây giờ Thầy chỉ lại cái bài học kế, thì cái lúc trước đó Thầy chỉ một khúc rồi. Hết tuần là bữa nay đúng bảy ngày. Thỉnh pháp Thầy thì hôm nay đúng bảy ngày.

Trưởng lão: Ờ bây giờ cái thời gian đó mình tu ít lại, bây giờ mình tu năm phút, lên năm phút. Nếu một phút bắt đầu tu thay vì hai phút, nhưng mà Thầy nghe nói là năm phút được. Thì mình tu nhanh hơn một chút xíu thì mình tăng lên. Còn nếu không đó thì mình bắt đầu cái tuần này mình tu lên một phút thứ hai. Sau tuần nữa mình lên phút, phút thứ ba. Cứ từng bước, từng bước đi lên, nó vững hơn. Còn mình nhào lên cái năm phút ở đây không biết chừng coi chừng nó, nó té mình xuống đó.

Sư Tuệ Tĩnh: Vậy thì hai phút?

Trưởng lão: Hai phút thôi. Hôm đó một phút phải không? Bây giờ hai phút. Tuần này là phải hai phút.

Sư Tuệ Tĩnh: Mình không có gom tâm ngay lỗ mũi, mình chỉ biết thở vô, thở ra thôi.

Trưởng lão: Biết thở vô ra thôi. Mà nếu nó có tạp niệm xen vô thì mình dùng pháp hướng mình dẫn nó, dẫn nó thôi. Còn nếu mà nó không có thì mình tập hai phút thôi.

Sư Tuệ Tĩnh: Hai phút. Buổi sáng tập có hai lần là bốn phút?

Trưởng lão: Bốn phút thôi, không tập chi nhiều. Còn bao nhiêu thì mình sống bình thường, mình chơi xả tâm đi kinh hành.

Sư Tuệ Tĩnh: Vậy là không có nhức đầu hả Thầy?

Trưởng lão: Lẽ đương nhiên là Thầy dạy không có làm khổ mà.

Sư Tuệ Tĩnh: Con biết, con biết con tham quá con biết. Để thử coi nó thử ra sao.

Trưởng lão: Đừng có, mình khởi tâm tham là không được. À tu sao mà thấy giải thoát là được, không tham muốn gì hết. Từng bước, từng bước đi lên, đi lên, vậy mà nó thời gian nó kéo dài. Còn hể mình làm nó thái quá thì nó sẽ chậm mình lại đó, làm mình rối nữa. Nhiều khi mình không biết đâu mình gỡ nữa chứ đừng nói. Rồi bây giờ về cứ tu vậy đi, bảo đảm.

(31:23) Sư Phước Nhẫn: Còn như phần con đó thì con tu chậm lại nghe Thầy. Trong một phút thôi tại vì con chưa có định tâm được.

Trưởng lão: Đúng rồi thì bây giờ cứ tập tiếp đi. Rồi chừng nào, bởi vì bây giờ một tuần mà mình chưa được thì mình khoan tăng, mình đâu tập được nữa. Mà tuần nữa chưa được mình tập tuần nữa. Thà là một phút này cho chuẩn, chứ đừng vội lên, thà là nó chuẩn phút này rồi bắt đầu mình. Mà không chừng khi mà một phút này đã chuẩn rồi thì mình lên một lần năm phút cũng được nữa. Đó tới chừng mà nó lên nó lên dữ lắm, mà nó cho chuẩn là lúc nào mình cũng được hết, đạt được hết…​. Thì tới kỳ mà nó lên là nó lên như diều vậy.

Sư Phước Nhẫn: Bữa nay Thầy có nói cái pháp hướng đó thì có thể con theo cái đó mà để mà dẫn nó…​.

Trưởng lão: Dẫn nó, dẫn tâm nó. Bởi vì mình còn cái duyên ở ngoài nó động, cho nên mình nhờ nó mình dẫn nó. Còn nếu mà khép chặt ở trong độc cư mà mình thấy cái tâm buông xuôi, nó im nữa thì Sư khỏi cần pháp hướng, để cho tâm mình tự biết hơi thở ra vô. Mà nó tự nhiên đừng gom quá chặt là được, nhớ Thầy nói lời đó.

Cái gì mình tu tự nhiên nghe nó hồn nhiên, nó giải thoát. Coi như mình thở bình thường là mình biết mình thở bình thường. Đừng có tập trung vào mạnh, tập trung cho biết rõ hơi thở đó.

Sư Tuệ Tĩnh: Bởi vậy vô ngồi cái tự nhiên nó gom vô. Cái con nhả ra, nhả lát nó cũng nhảy vô nó gom lại làm như nó quen vậy đó.

Trưởng lão: Đó là nó bị gom đó, nó bị gom nó quen đó. Cho nên mình hể mình xả ra bảo nó "ra là phải ra chứ không có được gom", nó sống lại bình thường.

À mình bảo nó ra nó phải ra chứ đừng có nói: "Ờ bây giờ thiền thì nó tức là nó, khi mà nhập thì nó phải vô mà khi xả thì xuất phải ra, chứ không có được mà khi xả mà cứ vô, không có được". Mình ra lệnh cho nó quen.

Sư Tuệ Tĩnh: Với lại tập nhiều quá cái.

Trưởng lão: Nó thành quen rồi đó.

Sư Tuệ Tĩnh: Tập nhiều quá cái mình không có làm chủ được. Cái thành ra nó bị tạp niệm.

Trưởng lão: Nó nhiều quá nó bị tạp niệm, nó không có dừng.

Sư Tuệ Tĩnh: Tập mà một buổi sáng hai lần thôi, mỗi lần dứt khoát thôi, đâu có tập nhiều không được.

(33:09) Trưởng lão: Đó Thầy nói bởi vậy nó vừa sức mình. Còn mình làm tới mười lần thử coi, tạp niệm nó xen vô chứ. Mặc dù là một phút nó vẫn vô chứ đừng nói, mình tập nhiều quá.

Sư Phước Nhẫn: Hổm rày con cứ hai phút thư giãn, một phút tu, mà cứ liên tục như vậy cả nửa tiếng đồng hồ. Con thấy sao mà lúc đầu thì đỡ mà lúc sau sao nó lung tung quá.

Trưởng lão: Là bởi vì cái sức của mình không đủ đâu mà mình cứ dài quá. Bắt đầu bây giờ thí dụ như một phút mình tăng lên một phút. Mà cũng một buổi vậy mình tu hai lần, phải không một phút. Thì nó làm sao mà không làm chủ được. Đó bắt đầu bây giờ mình thấy một tuần nay mình tu một phút được rồi. Mà một buổi mà có hai lần một phút, mà có hai phút chứ bao nhiêu. Chiều tu hai phút chứ mình đâu có cần tu nhiều.

Sư Phước Nhẫn: Còn nếu mà trường hợp mà một buổi đó mà mình không có định được đó Thầy, thì mình làm lại cái khác được không Thầy?

Trưởng lão: À mình phải tu lại cái khác.

Sư Phước Nhẫn: Phải tu lại cái khác nữa Thầy ha, dạ.

Trưởng lão: Tại cái này bây giờ phút này mình làm không được nè. Thì mình phải tu cho được một cái khác.

Sư Phước Nhẫn: Dạ cho được một cái.

Trưởng lão: Một cái. Rồi mình cho mỗi một buổi như vậy mình tu cho được hai cái. Còn không được phải làm lại, làm lại cho được. "Nhất định là mày phải làm lại một buổi cho được một cái, hai cái".

Mà giờ mình định mình tu hai lần, "thì tức là mày phải làm chủ cho được, một buổi này phải hai lần. Mà giờ không được tao làm lại, làm lại cho được, mà không được nữa tao làm lại cho được". Có vậy thôi, chứ mình không phải tu nó nhiều, mà mình phải làm cho được.

Sư Tuệ Tĩnh: Dạ cái này cái tên nó mình Định Hơi Thở hay là Định Sáng Suốt Thầy?

(34:39) Trưởng lão: Cái tên mình đang tu đó hả? Định Niệm Hơi Thở, chứ chưa phải Định Sáng Suốt. Mà bây giờ tới chừng nào tu Định Sáng Suốt là Thầy dạy, còn bây giờ đang tu cái Định Niệm Hơi Thở. Còn bây giờ hoàn toàn mình xả ra là mình tâm niệm mình khởi lên để mình quán, mình xả tâm thôi. Để cho nó đừng có, an tâm mình chứ đừng có tư duy theo nó nghĩ ngợi cho nó nhiều nó cũng rối ren thêm, mình xả nó ra.

Sư Tuệ Tĩnh: Vì vậy sao có lúc con thấy là hễ mình dụng công nhiều quá cái thân mình nó mỏi mệt, nó quải là cái tinh thần mình nó quải theo, nó không tỉnh được.

Trưởng lão: Nó không sáng suốt nữa đâu.

Sư Tuệ Tĩnh: Còn nhiều lúc con nằm xuống một chút xíu cái con ngồi dậy, trời ơi nó khỏe gì đâu nó vô đề liền. Nó biết hoài hà, mới vô vừa biết, nó biết hoài cái rồi nó nó…​

Trưởng lão: Bởi vậy tu riết tu thành sai. Tham quá tu sai hết, trật lất hết hà. Bởi vậy Thầy nói nếu mà không có Thầy mà tu ở chỗ nào chắc là tiêu luôn hết.

Sư Tuệ Tĩnh: Mà nghỉ thì không dám nghỉ, sợ không tinh tấn. Thành ra nó nó…​

Trưởng lão: Mình tinh tấn là cái chỗ mình vô trong đó mình làm một phút mà không có niệm xen vô đó, tinh tấn đó. Còn mà mình tu liên tục hoài đó, không phải là tinh tấn đâu, cái đó kêu là mình tham chứ không phải tinh tấn. Tinh tấn là người ta làm, ta làm chủ được dù một ngày người ta tu chừng một phút mà người ta làm chủ được là tinh tấn. Người ta tinh tấn ở chỗ cái pháp người ta đang tu. Còn mình cứ kêu là tham quá nỗ lực tu cho nó mau, chứ sự thật ra nó không có mau đâu tại tham mà. Đã tu mà còn tham.

Sư Tuệ Tĩnh: Nằm cũng sợ, tới giờ nghỉ nó cũng sợ.

Trưởng lão: Chứ đâu phải tinh tấn. Mình nghĩ là mình không có tu vậy đó mình làm biếng chứ gì. Không phải. Làm biếng là ngay khi mà Thầy tu một phút mà Thầy làm biếng cho vọng tưởng nó vô đó, tại Thầy làm biếng chứ Thầy tinh tấn nó không có vô. Thầy nói tinh tấn nghĩa là năng nổ trong cái chỗ đó đó, chứ không phải. Còn mình xả nghỉ là mình nghỉ chứ ai mà không cho mình nghỉ. Chứ không lẽ mình tu suốt suốt ngày. Chỉ có mình nhập định mình mới ngồi suốt ngày được là. Chứ còn bây giờ tôi tu mà đâu phải tôi đâu phải nhập định, tôi tập mà. Phải không?

Mình tập mà mình siêng năng ở trong cái lúc mình tập đó mình phải siêng năng, đừng có để lơ lỏng, lười biếng trong này là làm nó. Cũng như bây giờ Thầy làm cái gì đó mà Thầy lười biếng đó, Thầy làm nó không có rồi cái phút đó. Tức là bây giờ thay vì một phút không vọng tưởng là Thầy siêng năng Thầy làm nó trọn vẹn. Còn cái này Thầy lười biếng ở trong cái phút này cho nên nó xen bậy. Rồi lười biếng tại lười biếng, nó không rồi.

(00:05) Trưởng lão: Thầy lôi ra Thầy khắc lên bảng, để cho người ta biết rằng nhiệm vụ của đạo Phật là cái mức độ đó, chứ không phải là bình thường đâu. Phải tu cái ngả nào mà đi vào đây mới làm được cái này, chứ không phải khi không, nín thở mà được đâu.

Phật tử 1: Gay go là vô cái cửa…​

Trưởng lão: Vô cái cửa này nè, cái cửa giới này nè, chỗ đó gay go nhất.

Phật tử 1: Độc cư hả Thầy?

Trưởng lão: Đó, đó là những cái gay go nhất của cái người tu.

Phật tử 2: Với cái, cái pháp môn gốc ở trong này mà bây giờ người ta nói nó phổ biến, cũng như bây giờ nghe nói là tới kết nạp Tam Tạng tới lần thứ sáu lận Thầy. Con nghĩ phải có lần thứ bảy Thầy qua bển rồi chỉnh lại hết trơn. Cái đó hay biết là bao nhiêu.

Trưởng lão: Nói chung mà nếu mà có cái điều kiện, cái nhân duyên mà nó có điều kiện mà cỡ mà, ở đây mình có được một số người tu hẳn hòi chứng quả A La Hán, cái duyên đó nó sẽ chỉnh lại cái bộ tạng kinh hết. Bởi vì mình chưa có người, có một mình Thầy chưa đủ đâu. Cái duyên nó chưa đủ, chứ mà cỡ còn có được chừng mười người chứng quả A La Hán trong này, thì cái tạng kinh thế giới này chỉnh lại hết. Không có để sai như vậy. Cái nào của đạo Phật thì để đạo Phật, cái nào trật loại ra hết.

Phật tử 1: Ở bên Miến Điện hay là bên Thái Lan thì họ, giờ họ cũng chế biến nhiều lắm.

Trưởng lão: Chế ra nữa nè.

Phật tử 1: Cái Minh Sát tuệ thì họ cũng chế ra.

(1:24) Phật tử 2: Con cũng có một ý nghĩ, Thầy chỉnh lại cũng được Thầy khỏi đi qua bển Thầy. Chứ con nói, cái lúc mà Thầy tịch đó, thì Thầy thị hiện thần thông, cũng như đức A Nan hồi xưa vậy đó. Mà Thầy để lại nguyên cái bộ kinh này rồi thì người ta phải theo thôi. Thì như A Nan Thầy bay lên trển, cái Thầy dùng lửa Tam muội Thầy hỏa thiêu, cái lại rớt xuống, đó nhìn thấy không. Họ đâu có cải được, mà cái đó đâu có phải mục đích là cho có lợi cho Thầy, cái đó mục đích vì đạo pháp, Thầy làm được mà.

Trưởng lão: Cái đó cũng là tùy duyên. Nhưng mà sử dụng thần thông phải tư duy trong cái sử dụng thần thông, để không người ta cứ nghĩ là Phật giáo dạy không, chắc chết.

Phật tử 2: Thì mình trước khi đó mình để di chúc lại hết, tới ngày, giờ đó, Thầy bay lên trển Thầy hỏa thiêu cái rồi rớt xuống, Thầy đậy cái xe lại. Đây là cái chuyện tôi làm y như ông A Nan ngày xưa làm. Ngày xưa chia xá lợi thành hai bên sông, bây giờ để một chỗ một thôi. Máy quay phim nó quay tùm lum hết trơn hết trọi phải không, các nơi trên thế giới nó quy tụ. Thầy cho biết giờ, biết ngày đàng hoàng mà. Có bằng chứng cụ thể họ có nói mình được đâu. Thành ra từ đó cái kinh nguyên gốc, cái bài gì khi soạn, Thầy soạn hết rồi, đâu rõ ràng hết rồi. Còn bây giờ thì không có sợ tam sao thất bổn như ngày xưa nữa.

Trưởng lão: Có vi tính, nó lưu trữ được.

Phật tử 2: Ngày xưa nó chưa có gì hết, bây giờ mình vô đĩa rồi, dứt khoát không có thay đổi được.

Trưởng lão: Coi như những kinh sách mà Thầy viết là hầu hết là lưu vào đĩa hết, và mấy người cư sĩ họ lưu hết. Người này một mớ, người một mớ hết.

Phật tử 2: Đĩa thì nó cũng có thể nó giảm giá được, vì vi tính mà. Nhưng mà thí dụ nó có gốc được nữa, nó có gốc thì mình lưu tàng trữ. Như bây giờ bên kinh tạng Pali nó cũng có vô đĩa đó, rồi người ta lấy ra in. Kinh tạng cũng là bằng Pali, kinh tạng Anh cũng vô đĩa hết trơn, có cái đĩa chút xíu thâu hết nội dung kinh tạng bên trong.

Trưởng lão: Không, thì khi Thầy tùy duyên rồi…​

Phật tử 2: Thì Thầy mà thị hiện được vậy rồi thì khỏi cần đi đâu hết. Cái đó nó không có lợi cho Thầy mà, cái đó vì Phật pháp đâu có sai.

Trưởng lão: Nói chung là cái vấn đề đó, mà nó, mình phải xét thấy nó là một cái duyên chúng sanh. Nếu mà có thì mình phải làm cái điều đó, cái duyên của chúng sanh nó có với Phật pháp. Còn nó chưa có thì mình

(03:31) Phật tử 2: Vào lúc đó ai tin không tin thì thôi. Bây giờ đạo Phật là tôi đã chứng rồi, cái đường đi nó dễ như vậy, như vậy nè. chứ không phải mà huyền thoại như trong kinh này nè, tới giờ nó bị tam sao thất bổn. Bằng chứng là tôi chứng như vậy, tôi đạt được cái đó, hồi xưa người ta làm được bây giờ tôi làm được. Đó bây giờ Thầy thị hiện ra như ngày xưa là được rồi. Máy quay phim nó quay, đâu có ai mà nói láo, nói gì được.

Cũng như bây giờ cũng có mấy ông mà có quay phim đó chứ, thị hiện thần thông dữ quá Thầy. Bay! Mà ổng phải như là lên lên giảng đạo hay là dùng cái thần thông đó để lấy tiền công, làm nhà ảo thuật. Lấy tiền công rồi họ sử dụng vào cái gì không biết. Họ bay cho mình coi vậy đó. rồi bồng một người bay lên cho mình coi. Rồi để cái lồng kiếng đóng cửa hết trơn, chui vô lồng kiếng bay lên bay xuống cho mình coi. Đó, như là họ làm nhà ảo thuật.

Còn mua cái tòa nhà cũ, mười mấy tầng đó, người ta hết ở, nó quá hạn rồi. Để tủ sắt nằm dưới đó, cái rồi họ đặt mìn hết, rồi cảnh sát vào. Cái máy quay phim nó quay đi vô cửa tủ sắt, khóa tủ sắt lại, lấy đồ trói khóa tủ sắt lại đàng hoàng. Trỏng bấm nút, cảnh sát chạy ra, bấm nút, mìn nổ, nhà sập, mà sao mà sống nổi! Nguyên cái nhà mười mấy tầng sập đè lên trên đó.

Rồi tuốt đằng kia thiệt xa, để cái bàn như cái bàn này, ở dưới này không có gì trơn, trên này trải miếng vải lên. Dị mà hong có cần ngồi đàng hoàng y như mẹ con cô Út nhỏ xíu lù lù lù lại bỏ miếng vải lên, đặt miếng vải lại y trỏng. Máy quay phim nó quay tùm lum hết (04:58-Không nghe rõ) nó dính bụi bặm, nên hơi mệt, thở hơi mệt chút. Cũng dùng thần thông nhưng mà không có phải là giảng đạo để lấy tiền, ảo thuật với tư cách là lấy tiền để làm cái gì đó.

Mắt nhìn sâu lắm, định sâu không phải ảo thuật cái này cũng là thần thông đàng hoàng. Thì muốn bay là tưởng tượng bay là chút nó tự nó bay. Còn cái bóng đèn vầy nè, chỉ lấy tay để như vậy tự nhiên cái bóng đèn sáng lên, khỏi cần điện gì hết trơn. Nhấn mạnh một cái bóng đèn nổ cái bốp.

(5:33) Trưởng lão: Bây giờ làm vậy đó, thử hỏi coi người ta có kinh không, thần thông.

Phật tử 2: Mà không có quyên tiền để làm cái gì. Mình chỉ lấy cái công người ta tổ chức mà ảo thuật vậy thôi, chứ không phải quyên tiền cái gì, chỉ là ảo thuật thôi.

Trưởng lão: Nó không có tôn giáo, không có gì hết. Hoàn toàn cái mục đích của nó, làm cái chuyện đó để mà lấy tiền, để mà làm cái gì thì không biết, nhưng mà cứ lấy, mà cứ…​

Phật tử 2: Mình biết rằng có thần thông, họ có thị hiện thần thông, họ có tới cỡ đó. Rồi đi qua Vạn Lý Trường Thành, đi xuyên qua bên đây bên kia luôn, y như trong kinh Phật nói đi qua trên trời dưới đất như vậy, đi trên không vậy.

Trưởng lão: Như ông Ca Chiên Diên mà đi qua vách đá hả.

Phật tử 2: Máy quay phim nó quay đàng hoàng. Đi ra đi vô nó quay đàng hoàng. Cái tượng Nữ Thần Tự Do ở bển, Thầy coi, làm mất luôn. Còn hơn phép hồi xưa nữa, bao nhiêu máy camera lại quay, bao nhiêu người lại coi, trực thăng bay theo, mất cái tượng Nữ Thần Tự Do luôn. Làm sao mất được? Hàng ngàn cặp mắt, hàng trăm ngàn cặp mắt dòm đó, mất tiêu tượng Nữ Thần Tự Do luôn, rồi lát sau có lại. Một chiếc xe Honda như vầy, lấy miếng vải đậy lên, không có lâu, đậy lại rồi dở ra liền, mất xe Honda hai người con gái đứng. Nó là thần thông rõ ràng rồi không có nói năng gì nữa. Cái đoàn xe lửa, cái toa xe lửa nó làm mất toa xe lửa luôn.

Trưởng lão: Đúng cái đó là thần thông đó.

Phật tử 2: Cái đó là thần thông chứ không phải ảo thuật, bị họ làm ngoài trời mà, chứ không phải làm trong nhà. Chỉ để lấy tiền để làm gì thôi.

Trưởng lão: Cái công phu mà đi làm vậy thì thiệt Thầy thấy cũng uổng thiệt.

Phật tử 2: Lấy tiền để làm cái gì đó, chứ không phải học cái đó để mà làm cái gì, không có dạy đạo, không có …​

Trưởng lão: Để mà học những cái thần thông đó để mà đi làm tiền thôi. Đi nay chỗ này biểu diễn, mai chỗ kia hay hoặc là làm một cuộn phim này, thu một cuộn phim này, sẽ là bán ra cho mọi người nước này nước kia, thì sẽ thu lại cái số tiền này là hàng tỷ phú, ông này là giàu lắm.

Phật tử 2: Dạ làm tỷ phú rồi đó.

Trưởng lão: Con đi học cái đó để làm tỷ phú?

Phật tử: Không, ý con muốn nói cái thần thông đó, ý con muốn nói cái thần thông thôi, còn cái thị hiện thì con không nói. Thầy muốn là kết tập lại kinh điển, ý con muốn nói là cái đó…​

Trưởng lão: Thầy thì Thầy nghĩ như thế này. Thầy nghĩ rằng mình phải thực hiện cái đạo đức, để mình đem cái đạo đức lợi ích cho con người thật thôi. Vậy mà, với cái đạo đức này với cái thần thông, Thầy biết nó rõ rồi, nếu mà chệch lệch một chút xíu, thì nó sẽ làm mất đạo đức. Mà nó đúng, làm sao cái thần thông này thị hiện? Mà thị hiện làm sao cho đúng cái đạo đức, để giúp con người, đem cái lợi ích thật. Cho nên tuy rằng nói những cái đó thì làm nó không khó rồi. Bởi vì cái lệnh nó đã nằm ở trong cái bàn tay của mình rồi, nên không phải là còn.

(8:16) Phật tử 2: Con nghĩ là cái chỉnh lại cái bộ Tam Tạng nó quý hơn tất cả mọi nhiệm vụ, bao nhiêu hàng triệu triệu người đó, nó đi sai đường. Cũng như ngày xưa con đi tầm học đạo, con cũng nghĩ, ở bên kia thì nó qua bên Tàu, rồi qua tới Việt Nam tức là tam sao thất bổn hai lần. Rồi cái Pali qua Việt Nam thì chỉ có một lần thôi, nhưng mà nhớ lại ngay cái nguồn gốc Pali nó cũng bị sai nữa.

Trưởng lão: Nó đi từ ở bên Ấn Độ mà. Pali mà nó đi sang Tích Lan, rồi đi qua Thái Lan, Miến Điện, nó đi qua cái đường dây của nó. Mà mỗi đi qua một cái nước vậy thì nó có tam sao thất bổn của nó chứ.

Phật tử 2: Bây giờ họ bay qua thẳng qua Ấn Độ luôn, không có qua tam sao thất bổn nữa. Qua bên Ấn Độ, thì ngay bên Ấn Độ lật ra mà học mà ghi chép thì cũng không có nguyên si nữa. Bởi vì trong cái thời đức Phật, chia bộ phái nó đã bị phân hóa từ lúc đó rồi.

Trưởng lão: Thì nó chia bộ phái là nó đã bị thêm bớt trong đó rồi. Cho nên nguyên thủy chứ nó chưa nguyên thủy. Nó ít sai hơn là khi mà đi cái ngõ như Mật Tông đó, nó sai quá.

Phật tử 2: Cho nên cái ngài Huyền Trang đi qua bển thế kỷ thứ 7 Thầy, xa bảy trăm năm là đã bị Bà La Môn giáo nó đồng hóa biết bao nhiêu lần. Thế kỷ thứ 7 mới đem về bên Tàu, rồi bên Tàu mới chế biến ra, mới bị một lần là lai căng rồi qua tới Việt Nam. Kinh nào cũng nhất trong các kinh, con nghĩ kinh nào cũng nhất hết rồi cái nào thứ nhì?

Trưởng lão: Không có kinh nào nhì hết kinh nào cũng nhất hết.

Phật tử 2: Thành ra họ mới nói cái đó để cho họ khích lệ tinh thần tu sĩ họ tu theo. Thành ra cái gì cũng A Nan, cái gì cũng A Nan kể hết, không biết là thật hay giả nữa.

(09:50) Trưởng lão: Cái đó phần nhiều là giả chứ không phải thật đâu.

Phật tử 2: Cho nên Hòa Thượng Minh Châu sau này có nói, Sư lớn nói mấy kinh đó, ổng không qua tới bển, trong tạng kinh không có kinh đó. Bây giờ nói ai nghe bây giờ, cả ngàn năm nay rồi. Bây giờ có một mình mình, mà trong khi người ta đó là biết bao nhiêu. Cho nên trong mấy cuốn kinh viết cái lời nói đầu, đa số nhìn đạo Phật như cái lăng kính màu. Một ông Phật huyền thoại, chứ không phải nhìn ông Phật như cái cách nhân bản như Thầy nói. Như Thầy nhìn ông Phật theo cách nhân bản, rất bình thường. Ở đây đa số là nhìn đạo Phật là huyền thoại, thần thông thôi.

Nhưng mà thực sự thì Phật cũng có thị hiện thần thông. Cũng như yêu cầu Thầy hồi nãy là bởi vì sao. Lúc đức Phật mà tịch rồi lên cái giàn hỏa, thì lúc đó đâu phải đức Phật thị hiện ra đức Phật đâu, châm lửa cũng cháy mà. Đại Ca Diếp và năm trăm vị đệ tử về, đó là đi diễu Phật ba vòng tự nhiên nó sáng, thì đức Phật cũng thị hiện thần thông lúc đó vậy.

Trưởng lão: Nói chung là thần thông thì, phải nói là, theo Thầy biết trong kinh Phật có thị hiện thần thông, không phải là không có thị hiện, nhưng mà thị hiện thần thông đúng lúc. Mà hể khi người nào mà thị hiện thần thông rồi thì hầu như là người đó ẩn bóng, không có để cho người ta sùng bái mình.

Phật tử 2: Cũng như Thầy tịch rồi Thầy làm kiểu đó, rồi Thầy bắt đầu Thầy chỉnh lại.

Trưởng lão: Thì nói chung là, trên cái vấn đề mà qua cái giai đoạn mà Thầy tịch đó, thì Thầy sẽ suy tư vấn đề đó làm sao cho thiết thực.

Phật tử 2: Chứ còn Thầy còn sống Thầy thị hiện thì nó không bằng lúc đó, nó đâu có lợi ích gì, người ta không có theo mình được. Cái đó là vì Phật pháp, mình cứu bao nhiêu người họ nhầm đường. Chứ con nếu con đi con thấy nó lòng vòng quài, không có cái gì thỏa mãn ý của mình hết trơn hết trọi, như mà Mục Kiền Liên con thấy cũng không được. Cái này cái kia nhiều khi mình nói đó nhiều người họ không tin mình.

Trưởng lão: Đúng đó, nhiều khi nó cái số đông quá rồi mình chịu theo cái luật, cái luật đông người thì mình không có làm sao mình cãi được.

Phật tử 2: Thậm chí cả ngàn năm rồi làm sao mình thay đổi được.

Trưởng lão: Cho nên bây giờ Thầy là cái người mà, coi như là cái người đầu tiên mà chuyển đó.

Phật tử 1: Thật ra thì con cũng thấy vậy đó Thầy. Chuyển, thầy viết ra mấy cuốn sách đấy, chuyển hóa.

(12:14) Trưởng lão: Chuyển thì cũng như chuyển mạnh đó, chứ không phải chuyển yếu đâu. Mà cái người mà Thầy nói, bởi vì đặt thành vấn đề về lịch sử đó, thì coi như cái người đầu tiên ở đất nước Việt Nam là Hòa thượng Minh Châu đã mang kinh sách Nguyên Thủy vào đây. Chứ còn không có ai, không có ông sư nào mà đầu tiên hết. Mà thế kỷ của chúng ta đây nè, chứ không phải là thế kỷ nào hết. Hòa thượng Minh Châu đồng thời với mình mà, con hiểu không?

Cho nên Hòa thượng là người đầu tiên mà mang Phật giáo vào Việt Nam. Cho nên Ngài nói, những cái lời Ngài nói ở trong, khi mà dịch trong tạng kinh Pali, cũng mạnh đó. Cho nên Thầy cũng là có một con người trước Thầy một bước, là có Hòa thượng Minh Châu, kế đó là Thầy. Còn cả đất nước này chỉ có hai người. Thì bây giờ đó thì kể như là mình có hai nhưng mà còn đỡ hơn là có một. Nếu một mình Thầy thì kể như là người ta không tin lắm đâu, nhưng mà có Hòa thượng Minh Châu cũng nòng cốt rất lớn.

Phật tử 1: Dạ, ổng như ổng chứng minh đó.

Trưởng lão: Rõ ràng là lời ông nói không mất mà. Mà bây giờ Thầy nói quá đúng rồi thì tức là người ta thấy một nhà học giả như Hòa thượng Minh Châu, có uy tín ở trên giáo hội từ xưa đến giờ, chứ không phải mới đây. Còn Thầy chỉ là một tu sĩ vô danh tiểu tốt, nhưng mà cái lời nói của Thầy nó xác định được cái kinh sách của Hòa thượng Minh Châu như vậy, cho nên người ta không dám bác Thầy ở chỗ này. Chứ cỡ mà không có Hòa thượng Minh Châu là kể họ nói Thầy là thứ ngoại đạo.

Phật tử 1: Vì thầy dựa theo kinh sách của Hòa thượng Minh Châu.

Trưởng lão: Thì đúng rồi. Mà chính cái chỗ này là nhờ kinh sách này mà Thầy thực hiện con đường tu của Thầy, chứ cỡ mà không có kinh sách này thì Thầy cũng đâu có biết đường đâu mà mò.

Phật tử 2: Nhưng mà Hòa thượng Minh Châu cũng không dám nói mạnh nhiều nữa, phớt phớt ngang rồi hiểu ý, chứ còn cũng không dám nói mạnh.

Trưởng lão: Không dám nói. Hồi mà Thầy ở thành phố đó, Thầy đi ở dưới chùa Ấn Quang, là Hòa thượng mà duyệt ra mấy cái bộ kinh đó rồi. Cái lời nói đầu, các Hòa thượng bên Tịnh Độ, Hòa thượng Trí Tịnh, Hòa thượng Thiện Hoa, Thiện Hòa họp lại hết, mời Hòa thượng Minh Châu đến làm việc. Nếu mà Hòa thượng còn nói cái này nữa là kể như Hòa thượng mất chức.

Hồi đó Hòa thượng Minh Châu mới về nước, mới làm Tổng Vụ Giáo dục Tăng Ni, Tổng Vụ sự Giáo dục Tăng Ni. Họ kêu Tổng Vụ, giao cái Vạn Hạnh cho Hòa thượng. Coi như là Giáo hội đó giao cho ổng. Mà nếu mà ổng còn nói nữa là kể như mất chức là ổng cỡ còn cư sĩ thường thôi, không có làm việc gì hết, nó không chấp nhận. Thành ra ổng nói mấy lời nói đầu đó thôi chứ sau này dẹp luôn. Nhưng mà in thành sách rồi làm sao mà diệt được những cái bài đó được.

Phật tử 2: Còn mấy cuốn tái bản này không có hả Thầy?

Trưởng lão: Đâu có, đâu dám, tái bản thì kể như không dám đem ra. Kinh mà hồi đó Hòa Thượng dịch Pali, Hòa Thượng cũng sợ lắm, sợ mình dịch nó sai, cho nên đối chiếu Việt và Pali. Cho nên cứ tờ bên nây là Pali tờ bên nây là Việt, dịch ra, cứ như vậy. Cái lời nói đầu ổng nói quá mạnh.

Phật tử 1: Lời nói đầu trong cái cuốn…​

(15:09) Trưởng lão: Mấy cái bộ đó đó, mấy bộ từ Trường Bộ nè, Hòa Thượng cũng có nói rồi, tới Trung Bộ, Hòa Thượng nói mạnh. Sau này mấy ông Hòa Thượng lớn ghét bỏ, hết nói. Bởi vì ổng là học giả, ông không dám nói. Gặp Thầy, Thầy làm hết khả năng “Mấy ông chỉ là nạn nhân của giáo pháp này, mấy ông có làm được cái gì đâu. Mấy ông thấy sao mà mấy ông dựa vào đó mà ghét bỏ tôi? Tôi đâu có ham cái chức mà làm Tổng vụ sự Giáo dục đâu. Tôi chỉ là một tu sĩ thường thôi”.

Cho nên hôm mà Thầy họp ở trên Tây Ninh nè, nói: “Tui đâu phải là tui ham cái chức Ủy viên Giáo dục Tăng Ni của tỉnh đâu. Tui nói là một cái điều đúng của đạo Phật. Mấy ông sai tui nói sai, mấy ông chưa có đúng giới luật thì mấy ông phải đi học giới luật. Mấy ông không muốn học thì kệ mấy ông, chứ đâu có ăn thua gì tui. Nhưng mà tại mấy ông đưa tui vào làm cái việc này, cái nhiệm vụ trọng trách tui phải làm được. Chứ mấy ông đừng có bảo tui soạn cái giáo án mà mê tín này cho mấy ông, cho tín đồ Phật tử.

Tôi không sợ cái thứ mê tín đó, tôi sợ giới luật nè. Mấy ông chưa có sống đúng giới luật, mấy ông hãy tập trung hết cái hạ năm nay đó, ban bệ của Giáo hội, ban đại diện của các huyện về đây học giới luật lại. Mấy ông có vợ thì phải bỏ vợ mới là một tu sĩ, chớ mấy ông có vợ mà mấy ông còn vô đây làm việc thì tui không chấp nhận. Bởi vì đức Phật không có dạy tu sĩ mà dâm dục”. Thầy nói thẳng luôn, ở trong cái cuộc họp. Mấy ông nhà nước, cán bộ nhà nước cũng có tham dự, bên Mặt trận nó cũng qua tham dự, Ban Tôn giáo có qua tham dự. Mấy ông sợ hết, không dám nói Thầy.

(16:38) Phật tử 2: Con thấy cái này nó cũng giống trường hợp mà trong kinh đó. Hồi xưa cái thời đức Phật lúc mà Bà La Môn giáo không được vua A Xà Thế hay vua A Dục gì đó, không có cấp dưỡng nữa, cho nên mấy ông đói. Đói mới qua đầu quân ở bên đạo Phật làm Sa môn bên đạo Phật để mà sống. Thành ra hai bên trà trộn nhau, sống với danh nghĩa là Sa môn. Rồi một thời gian sau mấy ổng không có hành theo bên Phật, cho nên mấy cái ngày Bố Tát đó, con nhớ cái đó như vậy, ngày Bố Tát là mấy ông cao tăng, họ không chịu đi.

Sau đó cái nhờ ông vua, ông vua can thiệp mới tách ra làm hai, người nào cũng phải trả lời câu hỏi đó mới đuổi ra. Đúng câu hỏi là bên Phật, còn không đúng câu hỏi là Bà La Môn, mới tách ra. Thì cái câu chuyện này Thầy cũng phải nhờ ông vua xuống làm mới được, chứ không mình Thầy chắc làm cũng không nổi, hồi đó có nhiều vị cao Tăng mà còn hỏi không được, mà chỉ nín thôi.

(17:32) Trưởng lão: Thầy nói thật sự đó, thì cái ông Chủ tịch Mặt trận của tỉnh Tây Ninh này, ông biết Thầy nói đúng rồi. Cho nên ổng dự định là ổng gạt cái ông Chánh trị sự Tỉnh hội Tây Ninh này xuống. Ổng bác xuống mà ổng đưa Thầy lên. Trong cái cuộc họp mà Thầy nói đúng giới luật đức hạnh của một tu sĩ rồi, bắt đầu cuộc họp, ổng cho người qua nghe mà, thành ra về báo cáo lại cho ổng hết. Do đó bắt đầu ổng muốn hất ông này xuống.

Rồi cái ông này ổng muốn ông xuống đâu có phải chuyện dễ đâu, ổng chạy tứ tung minh tàn, nhưng mà ổng hại Thầy không được. Nhưng mà có cái, bởi vì Thầy biết cái thời Phật giáo nó chưa có thịnh. Cho nên cái ông này ổng ủng hộ toàn bộ để đưa Thầy lên làm cái việc này, để mà Thầy trở về Trung ương Giáo hội nè, để mà Thầy làm việc với Giáo hội nè.

Cái ý đồ của chính quyền là ổng ủng hộ Thầy tận nước vậy đó, chứ không phải không. Cho nên ổng lôi Thầy để mà làm Chánh Trị sự Tỉnh để mà, Chánh Trị sự Tỉnh thì tức là mình Ủy viên ở trong cái Giáo hội Trung ương rồi. Mình phải có chức vụ ở trong Giáo hội Trung ương rồi, chứ không phải không đâu. Thì ổng lôi Thầy vào đây phải không? Để rồi bắt đầu từ đó, Thầy đi dự họp Giáo hội. Đó là cái ý đồ của Nhà nước, từ đó đưa Thầy đi lên trên những cái quyền hạn của trong Giáo hội để mà chỉnh đốn lại.

Nhưng mà cái ông này thì trong cán bộ thì cái ông này ổng đang chuẩn bị vậy, nhưng mà thình lình ông lại bệnh cái ổng chết. Chính ông Năm Thống đó là Chủ tịch Mặt trận của tỉnh Tây Ninh đó, ổng bị chết, ổng chết thình lình. Thành ra Thầy thì Thầy đang lúc đó Thầy nói, một mình mình đương đầu không có nổi, chưa có người nào với mình đâu. Với mình đi vào trong Giáo hội một mình mình thì đơn cử quá, họ sẽ diệt mình chết ngay.

(19:12) Cho nên Thầy thấy chương trình đó Thầy rút lui, mà đồng thời thì ông chết. Nếu mà ổng không chết thì ổng lôi Thầy vào, thì thật sự Thầy cũng khó từ chối lắm. Bởi vì Nhà nước mà con, khi mà ổng muốn mình rồi thì rất khó. Cho nên vì vậy mà cuối cùng Thầy được rút ra khỏi. Rút ra khỏi là trong khi ông Năm Thống chết phải không? Thì Nhà nước ở trên ban bệ của Tỉnh nó đều chú ý đến Thầy, chớ không phải không đâu, nó chú ý tới Thầy.

Nhưng mà trận vừa rồi mà Thầy đi, Thầy giả đau, Thầy kêu là Thầy ói ra máu đó. Phải nói là Thầy phải lấy cái cớ đó mà để làm, chớ còn thật sự ra Thầy đâu có làm sao mà Thầy bệnh. Cho nên Thầy bệnh đó, bây giờ cứ nói Thầy bệnh rất là. Tới bữa đó đâu phải họ tin Thầy nói suông đâu, họ phải chứng kiến mà. Nghe nói Thầy bệnh như vậy cái bắt đầu ở trên Tỉnh đưa cán bộ về thăm Thầy.

Ban Tôn giáo nè, rồi ở bên Mặt trận nè, rồi ở bên Công an, cái ngành Công an mà tôn giáo, AC, AB gì ở bên ngành Công an Tôn giáo. Nó đưa về một người đến đây thăm Thầy, giả đò lý do thăm Thầy, ở huyện thì vô thăm Thầy. Thiệt ra bữa đó thì Thầy, thấy Thầy ho mà Thầy khạc ra máu luôn kìa, ho đàng hoàng, máu đỏ tươi.

Thầy nói Thầy bệnh như vậy đó, rồi kêu bác sĩ Nhơn ở đây nữa, bác sĩ Nhơn thì làm ở trên xã này. Bác sĩ Nhơn đến khám trị bệnh cho Thầy. Rồi do đó nó chứng cớ rõ ràng, hẳn hòi rồi, bắt đầu nói Thầy đang mệt, mới yên thân Thầy. Thầy phải tạo cái thế của Thầy đó, Thầy phải tạo rõ ràng, thấy rõ ràng mà, chứ sự thật ra Thầy có bệnh đau gì đâu. Ở đây Thầy nói với mấy sư chứ thật sự.

(21:01) Phật tử 2: Nó nghe phổi nó hổng biết Thầy?

Trưởng lão: Nó nghe nó đâu có biết gì. Nó chỉ nói Thầy chắc là, chính bác sĩ nói Thầy bị thủng khí quản. Còn có người thì nói bị vi trùng, nhưng mà chụp hình phổi thì nó không có. Nhưng mà nó nói bị thủng khí quản là tại vì nó đứt cái mạch máu nào, hay thủng chỗ nào đó nên mới ra máu như vậy. Nó cứ nói vậy thôi. Còn Thầy thì lúc bấy giờ coi như là, Thầy ốm còn có ba mươi lăm ký mà, ốm xanh như vậy.

Phật tử 2: Sao Thầy ốm hay quá vậy?

Trưởng lão: Bị cái tướng mình dễ thôi, đâu có gì khó. Cái bắt đầu nó xuống thấy rõ ràng, như vậy cái bắt đầu tụi nó về hết rồi, bắt đầu Thầy phục hồi lại cái mình khỏe, cái mình đi đây đi đó gọi là dưỡng bệnh thôi, chứ có gì. Phải không? Có nhờ vậy Thầy mới thoát.

Phật tử 2: Với lại Thầy, con nghĩ là Thầy không bệnh Thầy có về giáo hội Trung ương Thầy cũng không muốn làm, đông quá nó bỏ phiếu là mình cũng thua.

Trưởng lão: Bây giờ nói gì nói, bây giờ nó không chấp nhận Thầy đi, nhưng mà Thầy nói đúng giới luật, nó không làm gì Thầy được hết rồi. Nhưng mà nó sẽ giết Thầy, nó giết Thầy liền.

Phật tử 2: Cũng như hồi xưa ông vua ông ủng hộ cái chuyện đó thì được thôi, vì có cái quyền lực tối thượng không ai làm được gì mình hết trơn.

Trưởng lão: Còn bây giờ nó đưa mình đi về đó, mà nó không ủng hộ. Nhưng mà trong đống đó “tôi sẽ ủng hộ anh, anh cứ làm đi, bởi vì anh làm tốt cho Phật pháp mà chính tốt cho xã hội. Cái chuyện làm của anh là cái chuyện làm đúng, chứ tôi thấy ba cái thầy chùa này, tôi ghét quá”. Đó ông Nam Thống nói thật. Nhưng mà mình làm sao, một mình mình làm sao cả một cái khối như vậy được? Đâu có được.

Cho nên Thầy tìm cách Thầy ra. Nhưng mà sao ông này ông chết bất tử, nó cũng đỡ, chứ ông này ông cương quyết rồi. Ổng có quyền ở trong Mặt trận Tỉnh, ông có quyền ở trong này mà. Bây giờ đó bắt đầu mấy ông này thì họ cũng biết Thầy rồi, biết là người đúng người sai rồi đó. Do đó bây giờ mấy ông cũng lần lượt theo cái chương trình đó mà ổng lôi Thầy. Nhưng mà Thầy không biết làm sao, cách nào, chỉ có cái bệnh là thoát, không còn cách nào khác hơn hết.

(23:02) Phật tử 2: Vì có cái thần thông đó Thầy, bởi vì mấy người tu có thần thông, họ không nghĩ họ sai họ nghĩ họ đúng mới chết đó, thành ra mình sửa khó lắm, họ nghĩ họ đúng sao mình sửa. Phải không? Mình chứng minh cái đúng sai họ không nghĩ ra, nó sâu vô máu thịt người ta làm sao mà sửa được. Bây giờ chỉ có một cái là…​

Trưởng lão: Cái thần thông làm cho họ hoảng thôi.

Phật tử 2: Chỉ có cái đó thôi không có cách gì hết trơn.

Trưởng lão: Thầy nói thật sự ra, Thầy biết là khi mà thị hiện thần thông, thì sẽ có một số miệng lưỡi của họ nói. Bởi vì đã sẵn sàng ở trong kinh Đại Thừa, đã vẽ ra họ một số ngôn ngữ để mà họ phản ứng lại đó. Nghĩa là Thầy có thần thông là họ phản ứng bằng cách thần thông của họ như thế nào? Có một bà già phải không? Khi đó bà thị hiện thần thông, bà lấy bịch trà, bả rót cho người ly trà, nói bà thị hiện thần thông. Cũng như ông Bàng Uẩn nói mà, xách nước, bửa củi là thị hiện thần thông chứ gì?

Thật sự là mình suy ngẫm cái danh từ của họ gọi thần thông mà không hiểu đó là thần thông, họ là ngu. Thần thông là thần lực không thể con người làm được gọi là thần thông. Cũng như vách đá mà người ta chui qua được gọi là thần thông, phải không? Con người mình có trọng lượng mà bay lên được là thần thông, còn không bay được là thôi. Còn cái chuyện ai làm cũng được gọi là không có thần thông. Thầy xách bình nước, Thầy rót cho mọi người đều là thần thông. Thần thông này của Đại Thừa, của Thiền Tông.

Phật tử 2: Thần thông họ giải nghĩa theo cái kiểu kia, chứ không phải như Thầy …​

Trưởng lão: Thì họ nói là từ cái tâm của họ lưu xuất ra hành động này là thần thông, gọi là diệu dụng đó con. Thật sự ra thì họ hiểu kiểu đó là hiểu không phải thần thông, dùng chữ thần thông đó là lạm dụng. Bị vì thần, thần thì phải có thần lực chứ. Làm cái chuyện ai làm cũng được, thì cái lưu xuất đó ai làm cũng được. Nghĩa là ai cũng làm được thì cái đó đâu phải nữa.

(24:40) Phật tử: Nhưng còn Nam Tông trên thế giới nữa Thầy, đâu phải chỉ có Thiền Tông ở Việt Nam không đâu. Lúc đó các nước họ biết hết trơn rồi đương nhiên họ bắt đầu sửa lại thôi vì cái người trí thức họ cũng nhiều.

Trưởng lão: Bởi vậy Thầy biết rằng cái trí thức này nó nhiều, cho nên Thầy suy tư rất nhiều về cái chuyện thần thông. Bởi vì thần thông là nó phải có cái mị ở trong đó rồi. Đó thì cũng như nảy giờ mình nói cái chuyện mà cái ông nào mà đi qua đá, rồi bay, rồi ôm người mà bay đồ đó. Rồi thu một cái số tiền vào cửa hay này kia để đi xem cái đó chứ gì? Rồi bây giờ mua phim đó như vậy đó, thì rõ ràng là cái ông này nhà tỷ phú rồi chứ gì. Mà tỷ phú để làm gì? Khi mà ông đã thực hiện được cái này, ông làm tỷ phú làm gì? Chắc chắn là cái danh cũng dữ lắm, cái lợi ổng cũng ham lắm, chứ không phải là thường.

Phật tử 2: Họ làm công chuyện từ thiện gì nữa đó, không phải là họ làm riêng.

Trưởng lão: Nhưng mà cái danh. Nếu mà lấy cái này mà đi làm việc từ thiện thì cái danh dữ lắm.

Phật tử 2: Nhưng mà ổng lẳng lặng làm chứ không có nêu tên.

Trưởng lão: Không có nêu tên hả? Chớ Thầy nghe ở trong phim nào đó, mà cái vị nào đó, nó tên gì đó, mà cũng chui qua Vạn Lý Trường Thành, rồi cũng thực hiện những cái điều kiện mà. Thí dụ như bây giờ vô trong một cái tủ vầy, lấy cái dao mà chặt xuống vầy. Mà thấy cũng có tên có tuổi nữa, chứ không phải không có tên đâu, cái nhà ảo thuật.

Phật tử 2: Các nhà báo chí, tại báo chí họ làm mà.

Trưởng lão: Thì đúng rồi thế nào họ cũng truy ra.

Phật tử 1: Cái đó có phim, nổi tiếng đó.

Trưởng lão: Đó thì cái vấn đề đó thì nó. Bởi vậy Thầy suy nghĩ lắm, cái thị hiện thần thông làm sao mà thứ nhất là cái giờ phút cuối cùng của mình, cái thứ hai là thực hiện làm sao để đối phó với mọi mặt. Cái thần thông thứ nhất, là hiện giờ mình đang làm cái việc gì và cái đối phương của mình họ sẽ đang làm gì mình phải biết cái đã. Để mình tránh những cái điều kiện, để cho mình duy trì thêm cái việc làm của mình cho nó kéo dài được.

(26:37) Phật tử 2: Bên Nam Tông thế giới nó chịu, Bắc Tông còn mê cái gì mình cũng tha thiết muốn cầu đạo đó nhưng không được.

Trưởng lão: Không Thầy nghĩ rằng cái con đường đúng, và họ sẽ là hàng trí thức thì họ sẽ đi đúng.

Phật tử 2: Thầy hiện cũng giống như mấy ông Phật với ông A Nan ngày xưa đâu có ai cãi lại được. Thầy hiện y chang như vậy thôi là không ai cãi gì được hết trơn đó, Thầy làm y như vậy thôi à.

Phật tử 1: Có môn Thầy, sau khi mà Thầy viên tịch rồi đó, thì thiêu đó, ví dụ vậy đó. Thiêu đốt không cháy, đến chừng nào mà…​

Phật tử 2: Thầy bay lên trời Thầy tự thiêu ở trển, rồi nó rớt xuống nó còn cháy hơn củi nữa.

Trưởng lão: Thầy nói vầy nè, bây giờ nếu mà nói về thần thông, thì Thầy nói ngày mai này đúng bảy giờ là Thầy sẽ nhập diệt. Đêm nay cái nhà của Thầy nó ánh sáng hào quang, nó chói mịt trời mịt đất. Ở đâu người ta cũng thấy cái ánh sáng quá trời.

Phật tử 2: Mời cao tăng mà đắc đạo ở ngoại quốc về họ chứng kiến, rồi các hãng thông tấn đồ họ quay phim.

Trưởng lão: Rồi sáng ra Thầy nhập diệt, Thầy chết trong cái tự tại. Nhưng mà sau khi mà chết rồi thì cái thân của Thầy nó không có còn nằm ở trên cái tảng đá nữa. Mà cái thân Thầy nó sẽ bay lên trời, rồi nó tự nó hóa lửa nó đốt, nó đủ rồi chứ gì? Nhưng mà khi đó rồi thôi, thì từ đó thì nó mất luôn nó không còn gì nữa hết. Đừng có nghĩ đó là Phật hay là Thầy gì nữa hết, hoàn toàn là nó hủy diệt hết. Nhưng mà bây giờ nó còn để lại cái giáo pháp này.

(28:07) Thầy nghĩ là nhiều khi người ta sẽ xuyên tạc nữa, chứ không phải không đâu. Bởi vì đâu phải người nào cũng đồng ý hết đâu, và cái miệng lưỡi của con người nó không phải là vừa.

Phật tử 1: Mà miệng lưỡi của Đại thừa nữa, chu cha ơi.

Phật tử 2: Không sao Thầy, bị vì thấy chúng sanh nhiều lắm, mấy ông này ổng nói nói không có bằng khi mình thấy.

Trưởng lão: Mình phải, bởi vì Thầy nói, chuẩn bị mọi mặt đừng có. Sơ xuất một chút xíu, thì người ta dùng cái miệng lưỡi người ta nói cái thì mình trở thành tà giáo.

Phật tử 2: Ở ngoại quốc bên Nam Tông cũng nhiều. Thế thì mình chỉ phát triển bên Nam Tông thì bên Bắc Tông không có nói động gì hết. Tự nhiên bên Nam Tông muốn đưa mình lên.

Trưởng lão: Thôi bây giờ quý Sư nghỉ.

(29:01) Phật tử 1: Để con nói trước nghe Thầy. Hôm nay con đã ngồi thiền được ba phút, con đang tập lên bốn phút, tập cho thuần. Phải làm ba phút trước, thời gian chừng lối vài ba lần cái rồi tập trong bốn phút, thấy nó được hơn trước. .

Trưởng lão: Cứ vậy đó, tập vậy đó là chắc ăn làm được. Khi nó tỉnh rồi nó xả.

Phật tử 1: Dạ. Như vậy thì trong lúc mình ngồi thiền như vậy đó, thì trong cái thời gian mà thư giãn đó, mình có thư giãn rộng ra thêm nữa không Thầy?

Trưởng lão: Được. Mình thư giãn rộng ra thêm cũng được.

Phật tử 1: Lúc nào mình thấy khỏe thì mình nhập lại còn lúc nào mình thấy mệt thì mình giãn ra.

Trưởng lão: Vì nó là cũng một cái loại định, chứ không phải là mình không tu đâu.

Phật tử 1: Thư giãn thì con cũng theo dõi hơi thở, mình không có gom tâm, mình theo dõi cái hơi thở nó ra vô.

Trưởng lão: Cho nó nhẹ nhàng.

Phật tử 1: Rồi còn cái, con cũng có tác ý trong lúc mà mình đi kinh hành đó Thầy. Đi kinh hành hành thì con có lúc theo dõi hơi thở, có lúc thì con theo cái bước chân. Ngày hai cái đó con thay đổi. Như vậy có được không?

Trưởng lão: Được không sao hết. Để cho tỉnh thức thôi.

Phật tử 1: Dạ. Rồi con cũng có nhắc nó, nhắc nó như Thầy có nói là "Ly dục ly ác pháp, tâm như đất". Nhập Sơ Thiền mà con chưa dám nói nhập Sơ Thiền, con nói: “Tham, sân, si phải ly, ly ra khỏi cái thân này.” Chừng nào mà thấy khá khá một chút, rồi mình mới nhắc cái nó nhập Sơ Thiền, chứ bây giờ nhập đâu có nổi đâu. Bây giờ nó chưa ly.

Trưởng lão: Nó chưa tỉnh nữa, như vậy nó mới có hai ba phút. Sức tỉnh nó hai ba phút mà làm sao nó nhập được. Tỉnh rồi nó mới xả, xả rồi nó mới nhập, tỉnh rồi xả, xả rồi nhập.

Phật tử 1: Xả như thế nào hả Thầy?

Trưởng lão: Đó thì bây giờ mình tỉnh giác, mình nhắc nó mình xả nó. Trước các đối tượng nó có gặp cái gì đó, mình quán xét cái đó để mình diệt nó. Thí dụ như giờ con cái nó về, mà tình cảm mình biết nó ái kiết sử, mình quán xét mình xả ra. Đừng có để nó lo lắng, nó thương nhớ, vậy thì nó xả.

(31:18) Phật tử 1: Con cũng hỏi thăm thêm cái này một chút nghen Thầy. Cái này nó ngoài vấn đề này, nhưng mà con hỏi thăm chút. Khi mà con đi về bên Úc đó, mấy ông cư sĩ thế nào cũng lại hỏi thăm chút chút về vấn đề thiền. Rồi mình nói như thế nào, mỗi ngày con cũng biết mấy ông cũng có rảnh, bị mấy ổng già đó, cũng có rảnh ngồi lâu, nhưng mà rồi lại kẹt như thế này. Mấy ông ngồi theo thầy Nhất Hạnh đó Thầy, thành ra mình sửa như thế nào?

Trưởng lão: Mình sửa đó, mình sửa mình nói như vầy. Mình nói ngồi lâu mình không có chủ động được, thành ra nó bị lạnh hay hoặc là nó bị vọng tưởng đồ nhiều. Tốt hơn mình tu ít, mình làm chủ cho được cái thời gian ngắn như Thầy giảng đây vậy đó. Cứ dạy họ lại như vậy, nhưng mà không nói gì, bên kia ngồi sao kệ. Mình dạy họ lại ngắn, nhưng mà nhớ ráng mà xả tâm thôi, mình nhắc thêm họ Như Lý Tác Ý thôi.

Đừng có nghĩ rằng người ta bây giờ đó, mình chỉ mục đích của mình là do mình ly tham, sân, si. Mình không có lo ly tham, sân, si mình cứ ngồi mà ức chế thì nó tham, sân, si nó không có hết. Con nhắc vậy đó, nhắc người ta khéo vậy đó, để cho người ta biết người ta tu cho đúng một chút. Chứ không người ta không biết xả, người ta cứ ngồi người ta lặng lẽ để cho nó không niệm.

Phật tử 1: Đúng ở bển thì luôn luôn ngồi vậy đó Thầy, ngồi lâu một hai tiếng đồng hồ.

Trưởng lão: Mà để cho nó không niệm thôi, mà nó không niệm nó đâu có làm cái gì, cho nên vì vậy mà nhắc khéo. Người ta sợ người ta không đủ niềm tin thì mình nhắc cho người ta tin. Như cái Định Niệm Hơi Thở mà Phật dạy đó, quán ly tham ly sân ly si. Mình lấy trong kinh để nhắc người ta đó, Phật giảng vậy đó, để cho mình ly tham sân si, chứ mình ngồi mình im lặng không có nghĩa gì hết.

Phật tử 1: Con cũng nhắc người ta là phải, bởi vì ở bển đó nhà cũng có vườn phía sau đó Thầy, con cũng nhắc giống như hôm trước con nói, con bây giờ con sẽ làm giống như vậy, rồi nhắc người ta làm như vậy đó Thầy. Để người ta độc cư được một ngày, một tháng một ngày, hay tháng hai ngày như vậy đó.

(33:21) Trưởng lão: Cái vấn đề tu tập nó có cái phạm hạnh. Chứ còn mình tu rồi mình cũng, thí dụ như tới giờ ngồi thiền thì mình ngồi, mà lát nữa tiếp duyên gia đình nói chuyện tùm bậy tùm bạ, không có nghĩa lý gì.

Phật tử 1: Mình tu một ngày là một ngày.

Trưởng lão: Một ngày trọn là không nói chuyện ai hết, mình giữ cái hạnh Thọ Bát Quan Trai, mình nhắc họ trong cái Thọ Bát Quan Trai. Chứ mình tu rồi mình, bây giờ thí dụ như mình rảnh, sáng mình ngồi thiền một thời, hai tiếng hay ba tiếng rồi ra cái ăn uống, nói chuyện tùm lum, nói chuyện không được. Cái hạnh như vậy nó không đúng, mà không đúng tức là nó không ly, không xả. Con nhắc vậy để cho người ta biết, người ta tu cho nó đúng chút.

Phật tử 2: Vậy Sư kỳ này hơn con là hơn ba phút, con chậm chân hai phút, thua rồi.

Trưởng lão: Như vậy là tu như vậy, căn bản lắm đó. Mình kết hợp mình tu ít, nhưng mà cái thời gian mình vô ngồi là mình chủ động cái tỉnh thức của mình rồi. Bây giờ tập tỉnh trước, tỉnh giác mới Chánh Niệm. Mà mình tỉnh giác rồi thì cái Chánh Niệm nó sẽ xả sau đó là cái Chánh Niệm của mình. Thì như vậy là sẽ chắc ăn hết. Còn mình ngồi mà nó dài quá, lộn xộn mà tu các thứ hết, tỉnh chưa mà có gì đâu mà xả nổi.

Vậy rồi chớ mà tập tỉnh vậy, rồi tập xả vậy, hướng tâm vậy. Sau khi có pháp nó đến rồi đó, cái pháp nó đến nó làm cho tâm mình nó thấy thanh thản. Thì nó tỉnh rồi, tự nhiên nó thanh thản là nó ly đó. Coi vậy chớ mình thường thường mình gặp chuyện mà mình không có tỉnh, mình gặp chuyện thì nó rối. Mình người tu, mình biết, nó có phiền não, nó có thương ghét ở trong này không? Nó có tham muốn này không? Nhưng mà vì mình không có bộc lộ ra hành động của thân nghiệp của mình, ý của mình nó bị hết à.

Nhưng mà sau thời gian mình tu vậy rồi, mình nghiệm lại mình thấy, bây giờ cái ý mình nó không có vậy nữa mà nó ly. Nó ly trong ý chứ không phải nó ly ở ngoài cái tướng của nó đâu. Nhiều khi mình ức chế nó là mình ly cái tướng, ly ác pháp, ly dục bằng cái tướng, chứ còn cái tâm của mình nó chưa có ly.

(35:27) Cho nên mình tu hoài mà sao cũng còn thấy phiền não, phiền não theo kiểu người tu, chứ không phải phiền não theo kiểu trần thế. Trần thế họ phiền não là họ đánh, họ chửi, họ mắng la dữ lắm, còn mình phiền não của mình thì nó phiền não ngầm ở trong mình. Nó buồn, hay hoặc là nó lo, nó thương, ghét gì nó cũng ngầm ngầm nó không lộ ra, nhưng mà nó có, nó không hết. Còn mình tu như vậy đó, mình thấy tu như vậy một thời gian sau mình thấy sao nó mất.

Đó là nó ly đó, cái đó mới chính thật, còn kia mình chỉ là cái thô của nó ở ngoài thôi, khéo nhẫn thôi, chớ nó không có gì. Đó tập tỉnh, ráng tập tỉnh được. Tập tỉnh được tự nó xả. Để cho tự động mình nhắc nó, tự động nó xả, xả ly sạch. Mình bền chí thôi. Con đường đúng, pháp đúng thì nó sẽ, mình đặt niềm tin vào, mình cứ bền chí, đừng có bữa tu, bữa nghỉ, không được.

Ngày nào cũng tu đều đều đều đều là nó được. Cũng như mình làm riết nó quen, nó thành thói quen. Tập cho thành thói quen. Có cái nội lực của nội tâm của mình, thì tự nó giải thoát liền. Cái lực đạo nó có rồi thì cái lực đời nó giảm xuống liền.

(36:45) Phật tử 2: Về phần con thì con tập có hai phút mà chưa có lên, có thể ngồi năm sáu phút hơn nữa cũng được, nhưng mà nó nhức đầu con không dám làm. Phải ngồi, ngồi cho thoải mái chứ không sao hết trơn hết.

Trưởng lão: Đó, cứ thoải mái thôi, chứ đừng để cho nó căng trở lại là khó. Nó căng trở lại tức là sau này đó, nếu mà nó căng lại, sau này mình ngồi ít nó cũng vậy, hễ vô mình ngồi gom là nó bị nặng đầu, nhức đầu.

Phật tử 2: Thành ra con không dám tập.

Trưởng lão: Để thư giãn. Nó bị một cái mức của nó vậy, nó cũng khó đó, nó tiến tới cái nó bị. Mình tập cho nó thuần cho nó quen, thời gian sau đó rồi mình dần dần mình cứ nhẹ nhàng mình tới. Còn người ta không bị cái chứng nhức đầu, bị cái căng nó vậy, căng hông có người ta lên nó dễ hơn, từ cái nơi đó được.

Còn nó bị nhức đầu hay bị gì kia là bị căng. Có người bị căng mặt rồi, hể gom hơi thở vô, hơi thở gom tâm mình vô trong đó cái bắt đầu cho nó tỉnh thì nó căng, thì nó bị căng mặt, còn người bị nhức đầu. Do đó nó bị cái chớn đó nó chặn lại, bị vì cứ gom tới đó nó chặn, rối loạn cái thần kinh của mình trong này. Cho nên mình tu chừng mà hể nghe nó hơi thì mình xả lui lại. Không mình tu ít lại đừng có cho nó bị cái chớn nữa, thời gian sau nó hết. Phải tập bền chí đó, chứ không phải. Thì hồi đó cũng gom dữ lắm cho nên nó bị căng rồi.

(38:04) Phật tử 2: Con gom quen hễ nó muốn gom lại nó lẹ lắm, chú xíu nó gom rồi. Muốn có cảm giác ở đâu cũng có cảm giác đó nhưng mà hồi đó nó không có nhức đầu. Vì lâu lâu tập một lần đó, khoảng một tiếng đồng hồ tập một lần thì nó không có bị nhức. Bị vì tham quá rồi cứ làm năm miếng một lần nên nó căng nhức đầu.

Trưởng lão: Bởi vậy mình mới thấy rõ ràng. Sự thật ra một ngày mình tu một tiếng hai tiếng đồng hồ nó không sao đâu, một ngày mà tu liên tục như ở đây là chết luôn đó. Xem coi cái thời khóa biểu của Phật coi phải hay hông? Phật dạy mình tu để mà mình xả cái chướng ngại tâm của mình. Thật sự là cái chỗ này chứ không phải không. Nhưng mà mình không tỉnh thì mình không xả nổi đâu, mình phải tập tỉnh. Mà tỉnh đó, mà nếu không khéo mình cứ liên tục thì bị nhức đầu. Cho nên không có được.

Thí dụ bây giờ đó mình tập phải không, mình ngồi phải không, mình đi nè, mình liên tục mà. Cũng tập trung chứ đâu có gì, đi cũng phải gom trong hành động đi chứ đâu phải lơ mơ được. Mà mình không biết mình gom mạnh quá, gom chặt quá, do đó nó căng thần kinh nhức đầu, nó căng mặt. Mình cứ ngại mình lo vọng tưởng, chứ không có gì hết. Còn cái này không có cần lo, nhưng mà vọng tưởng kệ nó, miễn mình tập tỉnh ít ít, ít ít vậy đó.

Cái sức tỉnh mình lần lần nó quen rồi thì lo xả, thành ra mình không có cần mình vô cái sức tỉnh nó nhiều, mà mình chỉ tỉnh ít thôi. Cho nên nhiều khi mình cố gắng, mình gom làm sao cho được nửa tiếng, một tiếng đồng hồ đó, thay vì liên tục.

(39:31) Phật tử 2: Thì lúc trước con nghe Thầy nói đừng có cho vọng tưởng nó chen vào, cái lúc mình thư giãn đó thành ra con sợ.

Trưởng lão: Đó cái đó là sợ nó mới căng đó

Phật tử 2: Đó tự nhiên nó cứ vô hoài, mình làm sao khỏi được, nó cứ vô hoài. Cũng như chẳng hạn như mấy cái niệm ác niệm thiện, thì Thầy nói niệm thiện thì mình theo, con mấy bữa nay đó nhiều cái niệm thiện nó nổi lên mà con không có dám theo, mà nhiều khi cũng theo đại bị nó niệm thiện. Con nhớ cái vụ mà cái viện an dưỡng ở ngoải đó, cái con nghĩ này nghĩ kia nghĩ nọ cái nó cứ theo miết luôn, có khi năm mười phút, có khi hai chục phút.

Trưởng lão: Không sao hết, khi mà thư giãn mình đó, mình trong cái khoảng thời gian mình tu một hai phút, gom chặt để cho đừng có niệm thiện niệm ác đó, để cho nó tỉnh thức hoàn toàn phải không? Thì được. Còn khi mình thư giãn rồi, có niệm thiện mình cứ tăng trưởng không sao hết, để cho nó tự nhiên mà, nó tự nhiên nó không căng. Còn mình cứ bắt buộc nó không có niệm nào hết thì nó căng đó. Nó căng cũng như mình gom cái kia vậy đó.

Phật tử 1: Cũng như mình chặn hết trơn.

Trưởng lão: Chặn hết không có cho nó đi chỗ nào thì nó căng lắm.

Phật tử 2: Thì con nói không có chỗ xì.

Trưởng lão: Thì đúng rồi không có chỗ xì, nên nó căng quá nó bể.

Phật tử 2: Cho nó xì đâu chứ không nó căng hoài.

(40:37) Trưởng lão: Cái mà cái sức, Sư đó thì bị nhức đầu đó, còn người ta mà nó không bị nhức đầu, thì nó lúc bấy giờ lúc hễ vừa chợp mắt là nó mộng liền, chiêm bao liền, coi như nó xì chỗ đó. Còn bị vì cái thần kinh, cái ý căn của mình nó mạnh nó không bị loạn, nó không bị rối loạn nó không bị căng nhức đầu đó, thì nó sẽ xì qua cái mộng, nó xì dữ lắm. Nghĩa là ngồi ngủ như vầy chớ chớp mắt là chiêm bao, chợp mắt cái chiêm bao, nó chiêm bao lia lịa, nó xì qua phía đó.

Còn bây giờ mình đâu có, mình xì ở thiện, cho nên khi mình tu tỉnh thức là trong vòng như một phút, hai phút, sau đó lên ba mươi phút cũng vậy, khi xả ra là để cho nó xì cái này, đừng cho nó xì qua mộng, nó xì qua mộng không hay đâu. Nó bị mộng, nó bị tưởng, thành ra dở lắm. Mình chỉ cho nó qua ý thức, mà qua ý thức thiện. Cho nên Phật còn chừa cái cửa đó, rõ ràng là ”Ngăn ác, diệt ác, sanh thiện, tăng trưởng thiện”, mình chừa cái cửa này, để cho nó xì qua bớt. Chứ không cái đầu này nó căng lắm, không được.

Phật tử 2: Mấy cái lúc đó sao con thấy nó khỏe dữ lắm, hễ mà mỗi lần mình niệm thiện, cái nó kéo dài cái thời gian cái nó không có căng, không có mệt, nó thoải mái.

Trưởng lão: Đúng vậy đó, nó xả mà, nó không có

Phật tử 2: Mà mình cứ ngăn không cho nó vọng cái nó mệt quá, rồi cái bắt đầu nó tạp niệm tùm lum hết trơn. Ngăn chừng nào nó tạp niệm chừng nấy.

Trưởng lão: Đó cho nên vì vậy đó, mình có cái hướng để mình xả thì hay lắm. Mà hễ niệm ác là diệt à, không được à, mà niệm thiện thì tăng trưởng, không sao nó tùy theo mình. Nó suy nghĩ điều tốt chứ không phải là điều xấu. Mình biết mà, cái niệm thiện niệm ác mình phải biết chớ. Phải hông? Cho nên Phật nói tăng trưởng niệm thiện mà.

Bây giờ nó không có cái niệm thiện đi, thì mình kéo dài cái thời gian mà nó thanh thản, vô sự này đó là cũng niệm thiện chứ con. Nó thiện là không tham, không sân, si chứ gì? Còn cái kia nó thiện là vì hữu lậu mà, nó thiện lợi ích cho người khác, mình đâu có ác pháp đâu, đó thì mình xả.

(00:01) Tuệ Tĩnh: “Chút xíu nữa mình phải vô rồi mình chuẩn bị để thay mấy cuộn băng này”. Con nghĩ vậy cái con chợt tỉnh lại, con nói: "Như vầy là mình phóng dật rồi, nó phóng tâm mình rồi". Bởi vậy cái con hẹn lại với lòng của con có lẽ buổi chiều đi kinh hành xả tâm, rồi vô là mình mới chuẩn bị. Thì con làm như vậy có được không Thầy?

Trưởng lão: Được, bởi vì đó là mình phải chủ động trong cái giờ giấc của mình, tức là mình chủ động điều khiển cái tâm hành: Bây giờ cái giờ này là giờ đi kinh hành, để giữ cho mình bước đi của mình, để cho mình tập trung trong bước đi. Và đồng thời mình xả tâm mình, chứ không phải giờ mình suy nghĩ những cái đó. Luôn luôn phải chủ động được cái giờ giấc, bởi vì mình tập làm chủ được. Chứ thường thường cái tâm mình nó không có chịu mình làm chủ nó…​.

Tuệ Tĩnh: Rồi thí dụ chẳng hạn như trường hợp mà con ngồi thiền đó Thầy. Con ngồi thiền mà nếu mà nó xen vô như vậy đó, rồi cái thời ngồi thiền đó con phải bỏ hả Thầy, hay là con cũng giữ nó?

Rồi thí dụ trường hợp mà nó bớt phóng dật, thì mình nên giữ nó, hay nên bỏ nó hả Thầy? Nó mới phóng tâm thôi.

Trưởng lão: Nó mới phóng tâm thôi, nó phóng tâm thì trong khi đó mình đang ngồi thiền, mình ngồi để mà mình giữ cái tỉnh thức của mình ở trên cái hơi thở. Thì mình ngồi thì mình nương hơi thở rồi, mình nương cái động của hơi thở. Và mình nương cái động hơi thở để mình dùng cái pháp hướng Như Lý Tác Ý mà mình xả cái tâm, chứ không phải giờ này đang là cái giờ…​. tu của mình có rồi.

Đó, đó là nếu mà, nếu là trong khi mình tu Định Niệm Hơi Thở để tỉnh thức, để dùng cái pháp hướng để mình xả tâm, hoàn toàn có niệm khác đến thì mình giữ. Mình giữ nó không có tiếp tục, không có chung đụng nó. Còn nếu mình ngồi thiền mà mình câu hữu với Định Vô Lậu và nương vào hơi thở mà không có niệm gì thì thôi, nó không có phóng tâm thì thôi. Mà khi nó phóng tâm ra, thì bắt đầu mình nương vào cái chỗ phóng tâm cái niệm đó ra, rồi quán xét cái niệm đó, coi nó ở trong cái dục lậu, hữu lậu, vô minh lậu. Coi ba cái lậu hoặc này coi nó nằm cái lậu hoặc nào. Thì chừng đó mình dùng cái quán xét của mình, mà mình thấu triệt nó, thì đó là mình xả. Nó xả thì mình dùng pháp Như Lý theo đó nữa, mình nhấn mạnh, tức là mình hướng tâm phải xả bỏ luôn.

(02:29) Đó, để tâm nó có một cái điều kiện mà. Còn nếu mình còn đang muốn tu tập tỉnh thức, muốn tu tập để nó nhớ mới hay là cũ. Cũ là mình phải dùng mình câu hữu được, mình mới mình đừng có câu hữu, mình câu hữu là mình bị động hết. Mình mới tu, mình thấy cái sức của mình nó chưa có pháp Như Lý, Tác Ý nó chưa có hiệu quả, do đó mình phải giữ cái tâm tỉnh thức. Thì mỗi niệm mà nó khởi tâm chứ chưa phóng dật, nó mới phóng tâm thôi đó, thì lúc bấy giờ đó mình bỏ luôn, mình chưa câu hữu được đâu. Cái sức của mình câu hữu là phải hai cái định, mình mới câu hữu nổi. Mà cái sức mình nó chưa tỉnh mà mình câu hữu tức là mình bị động. Tức là cái tâm nó lừa mình, nó cho mình câu hữu hai cái. Cho nên người mà không biết, tu như vậy thì thích lắm, nó sẽ động tâm hoài, mình tìm cái định tịnh không có.

(03:22) Tuệ Tĩnh: Thí dụ như là ngồi thiền, một thời thiền mình ngồi, chẳng hạn như con ngồi con phân ra làm bốn lần, bốn lần mà mỗi lần vậy là bốn phút. Mà thí dụ trường hợp mà nó vô cho con được mà không có phóng tâm được hai lần thì mình kể hai lần đó thôi, còn hai lần kia thì kể như bỏ.

Trưởng lão: Bỏ. Coi như là mình tu chừng nào mà được bốn lần mà đều nó lợn cợn, hết thì mình thấy là mình đã thành tựu được lắm rồi, thì mình tiến tới một cái giai đoạn mới. Còn mình chưa có vậy thì tức là trong bốn thời mình mới chỉ được hai thời, hay ba thời, còn một thời thì mình chưa có quả.

Tuệ Tĩnh: Dạ còn hổm rày con cũng, hai, ba bữa rày con cứ dậm chân tại chỗ đó, con không có lên được. Bởi vì bốn thời mà một thời mỗi thời bốn phút đó Thầy, nó khó quá. Tại vì mình cũng như còn yếu quá Thầy, thành ra con chưa có tăng lên được.

Trưởng lão: Cứ nhớ, nhớ mình giữ sức tỉnh thức mình. Nếu mà giữ, cái sức tỉnh thức của mình mà nó kéo dài nhiều đó, thì tùy theo cái đặc tướng của mỗi người. Có người thì người ta kéo dài được, có người kéo dài không được. Nếu kéo dài không được thì nó bị nặng ngực, nó nặng đầu, nó chóng mặt, hay hoặc là nó căng mặt, nó căng cái mặt nên cái mặt mình nặng ra. Thì tâm mình chỉ sử dụng nó, thời gian mình chỉ kèm theo với cái pháp hướng để đừng có tập trung ở trong một cái đối tượng thì nó không sao, chứ còn không thì nó…​. Phải lưu ý cái phần đó. Nó căng nó mới nặng đầu, nó nhức đầu thì bởi vì mình tập trung để cho mình đạt được cái chất lượng khoảng nào đó.

Ví dụ như từ một phút cho đến năm phút, hay là mười phút ở trong khoảng thời gian nó dài quá, do đó mình bị căng. Mình ráng thì nó được chứ không phải không được, nhưng mà căng quá. Thôi mình không có làm cho căng, mình thấy căng tức là ác pháp rồi, nó không hay. Cho nên khi đó mình biết cái đặc tướng của mình nó không phải là cái chỗ tập trung. Cho nên vì vậy mình chỉ từ năm hay mười hơi thở, thì mình nương vào đó mình dùng pháp hướng mình kèm theo mình xả. Để cho nó vừa động mà vừa tỉnh, mình kèm mình cứ xả thì nó không bị động, chứ còn không khéo mình cứ ngồi im…​.

Tuệ Tĩnh: Mình xả bằng cách nào Thầy?

Trưởng lão: Thì mình nhắc thôi, thí dụ như: "Tâm như cục đất, hay hoặc là tâm ly dục, ly ác pháp". Đó mình cứ nhắc nó vậy thì nó sẽ không căng. Chứ còn mình không nhắc là nó sẽ chú ý quá, thì nó chú ý quá không đó.

Đó, chú ý thí dụ mình để biết hơi thở ra vô nữa. Mình thỉnh thoảng mình nhắc là "Tôi biết tôi thở, tôi biết tôi thở" để cho nó tập trung trong hơi thở nữa. Thì do đó đó mà mình thấy bây giờ thì một phút cho đến năm phút, cho đến mười phút, mà nó có. Cái người mà cái đặc tướng về thần kinh bị yếu đó, là nó bị căng. Còn những người mà người ta có cái sức tập trung, nó có cái đặc tướng thân mình thì nó không căng. Người ta đi vào, mà cái người đó đó, đi vào vậy mà người ta tới cái khoảng độ 10 phút, cao lắm là ba mươi phút, tăng lên nữa là bị rớt vào không tưởng, trạng thái khi tu. Vì nó không có niệm, không có niệm nó rơi vô tưởng.

Tuệ Tĩnh: Mình niệm thì nó đỡ hơn.

Trưởng lão: Mình niệm nó thì đỡ, bởi vì mình niệm là mình dùng ý thức để cho mình động, để cho mình mình ly cái tâm của mình, mình lìa cái tâm tham, sân, si đó. Chứ không phải là cái mục đích mình ở đây để tĩnh lặng để cho mình vô Định đâu.

(6:37) Tuệ Tĩnh: Thì con cũng xin hỏi thăm Thầy thêm. Tại vì vấn đề con đi, con không có biết rõ về vấn đề Vô Minh như thế nào nữa Thầy. Nhờ Thầy chỉ dạy cho con bởi vì trong tương lai này đó con phải về Úc. Rồi có nhiều người cũng đến hỏi những câu hỏi đó, thành ra mình thấy mình biết chút đỉnh để mình trả lời cho người ta.

Trưởng lão: Cái vô minh đó. Cái vô minh, thí dụ như mình đang tu vầy, cái tâm mình nó phóng ra, tức là phóng tâm. Thì mình tương tục cái phóng tâm đó, thì nó thành phóng dật mà mình không hay, cái đó gọi là vô minh. Nghĩa là mình tiếp tục cái phóng tâm đó.

Thí dụ như bây giờ mình khởi ra một cái niệm, rồi bắt đầu đó mình theo cái niệm đó, tùy miên ở trong cái niệm đó, thì đó là mình bị vô minh, tức là mình không sáng.

Rồi bây giờ đó nó vô minh. Thí dụ như mình đang ngồi tu mà bỗng dưng nghe nó gục, thì đó là mình cũng bị vô minh rồi đó. Tức là nó si rồi, cái niệm si là nó cũng vô minh, nó vô minh nhiều cái lắm.

Cái mình hiểu trật nó là vô minh, nó phân biệt được. Thí dụ như bây giờ như người ta nói có Phật tánh, thì mình cũng tin có Phật tánh, đó là mình vô minh. Mình không có hiểu trong cái Thập Nhị Nhân Duyên cho nó rõ ràng, mình cũng nhận đó là một cái Phật tánh nó có thật. Một cái mà người ta nói mà mình không hiểu rõ cái đó mà mình vẫn tin nó, hiểu đó là cũng là vô minh.

Cũng như mình lầm chấp cái thân của mình là của mình, cái thân của mình là cái ngã của mình. Mình lầm chấp cái đó, mình cho nó là cái ngã của mình, cái đó là cái lầm chấp của mình, cái đó gọi là vô minh, con hiểu như vậy đó.

Cho nên thí dụ bây giờ một cái niệm khởi ra, mà mình thấy cái này nó đúng, cái đó coi chừng mình vô minh. Cho nên mình biết cái niệm mà khởi ra nó là hữu lậu, dục lậu hay vô minh lậu, nên mình xét. Mặc dù cái niệm này niệm thiện, nhưng mà không biết chừng nó là lậu hoặc, nó sẽ làm cho mình tư duy cái đó. Bởi vậy nói cái ác pháp nó cũng là cái thiện pháp mình khởi tâm mình thương nhớ, nó cũng làm cho mình khổ, đó là cũng lậu hoặc rồi. Đó thì do đó mà cái mà mình không hiểu nó đó, cái đó là vô minh. Còn mình hiểu nó thì, khi mà mình minh đó thì ngay đó mình xả liền.

Tuệ Tĩnh: Mình minh là mình sáng suốt?

(09:01) Trưởng lão: Mình sáng suốt, mình ngay đó mình bỏ được liền. Cũng như bây giờ Thầy nói bây giờ chúng ta biết hết nhưng mà nói chung chúng ta còn vô minh. Biết, cái gì chúng ta cũng biết, Phật dạy chúng ta biết đời khổ, mỗi mỗi cái gì mình cũng biết khổ hết rồi, nhưng mình bỏ không có được.

Tuệ Tĩnh: Như vậy là còn vô minh hả Thầy?

Trưởng lão: Đó nó còn vô minh, còn nó minh thì nó xả hết. Cũng như bây giờ nói Sanh là khổ, cái duyên Sanh nó sẽ nối tiếp những cái khổ. Vì hễ còn sanh thì còn ưu bi, sầu khổ. Như là cái bàn, cái ghế, cái tủ ở ngoài kia nó thuộc về sanh. Nhà cửa, con cái này kia nó thuộc về sanh, bởi vì nó đời sống mà, cái đời sống nó thuộc về sanh.

Thế mà bây giờ mình biết vậy mà mình bỏ không được, tức là cái minh mình không có, nó chưa có xả. Nó sạch tức là Minh, mình thấy nó hoàn toàn là. Mình rõ ràng đây là cái duyên nhân quả nó cấu kết, chứ không phải là con cái của mình hay là gì đó. Nó cấu kết để cho mình trả cái nợ nhân quả.

Khi mà Minh thì trong lúc đó mình thấu suốt, thấu triệt, Phật nói: "Không còn thương nhớ gì nữa hết". Cho nên đức Phật nói: "Nếu một cái người mà Minh đó, thì sáng nghe đức Phật thuyết thì chiều họ đã giải thoát hết rồi". Họ hiểu họ bỏ hết rồi. Còn mình bỏ không được, cũng hiểu mà bỏ không được, nên nói vô minh mình còn.

Nó đến từ cái chỗ Minh, mà hiểu mà không bỏ được, mà Minh mà hiểu bỏ được, là Hai chỗ này nó rất khó. Cho nên mình vẫn còn vô minh…​.. ( mất tín hiệu ). Mình hiểu biết nó là khổ. Mình hiểu biết danh là khổ, thế mà có chút danh là thấy mừng.

Tự nhiên người ta khen mình thấy mừng, sau này người ta chê. Thật sự ra mình nói cái người mà tu chứng hoàn toàn là người ta Minh rồi, khen cũng vậy mà chê cũng vậy, người ta không có giận mà người ta cũng không có mừng. Còn mình không khéo mình xét ngầm ở trong tâm mình, mình thấy người ta nói một cái gì mà vừa ý mình, mình thấy cũng thích, thì cái đó là mình còn đang khen nó rồi. Nó vô minh nó mới đi theo cái tham của nó, cái dục của nó.

Tuệ Tĩnh: Mình muốn phá vô minh thì làm sao Thầy?

(11:08) Trưởng lão: Muốn phá vô minh thì mình phải tập sống một cái đời sống giới luật. Bởi vì đức Phật nói: "Trí tuệ đâu thì đức hạnh đó, giới luật đó. Giới luật nó làm cho cái trí tuệ thanh tịnh, mà trí tuệ làm cho giới luật thanh tịnh".

Bây giờ thì cái trí tuệ, cái sự hiểu biết của mình, mình cố gắng mình giữ gìn giới luật. Mà giữ gìn giới luật bao nhiêu thì cái Minh của mình nó bấy nhiêu, tức là trí tuệ mình tăng lên bấy nhiêu. Đó cho nên muốn phá vô minh là phải giới luật. Mà giới luật thì nó khép mình trong cái khuôn khổ phạm hạnh. Mình phải sống cái đời sống ba y, một bát, phải không? Sống không gia đình, không nhà cửa, cho nên đó mới lại cắt đứt cái duyên Sanh. Mà cắt đứt duyên sanh mà mình sống, mình chấp nhận.

"Bởi vì sanh tử, vì luân hồi tôi chấp nhận phạm hạnh, chấp nhận phạm hạnh của Cồ Đàm". Thì chấp nhận phạm hạnh Cồ Đàm tức là Minh. Còn mình cũng sống mà thấy "sống cái đời sống này khổ quá, nó không có ham muốn được", thì tức là bị vô minh.

Muốn phá nó thì phải chấp nhận đời sống phạm hạnh. Mà khi đời sống phạm hạnh thật sự đúng mà mình chấp nhận thấy đời sống phạm hạnh, mình mới tìm thấy sự giải thoát trong đó rõ ràng, giải thoát hoàn toàn.

Thí dụ như các Sư về đây các Sư thấy là mình đâu có còn bận lo con cái, lo ăn, lo uống gì đâu. Hoàn toàn cứ ôm bát đi xin thôi, nó là giải thoát mà, còn gì nữa, đòi hỏi gì nữa. Mà cũng không ai nói nặng, nói nhẹ, không có làm gì mình hết. Tối ngày coi như là thảnh thơi vô sự rồi, có phải giải thoát không? Tại sao mình giải thoát mà mình không chịu mà mình còn khởi tâm nghĩ cái này, lo cái kia, cái nọ, cái đó là mình vô minh.

Cho nên khi mình nhận xét được cái sự giải thoát này, Thầy nói thật sự khi biết rồi, mình cứ sống vậy đi. Sống một mình mình trầm lặng mình sống, một ngày nào đó nó vô Thiền định. Bởi vì mình sống đúng cái đời sống đức hạnh rồi, mà mình có một cái trí tuệ. Bởi vì "trí tuệ nó làm cho thanh tịnh giới luật, mà giới luật nó mới, giới hạnh nó mới làm thanh tịnh cái trí tuệ”. Do đó cái đời sống của mình sống mới làm cho cái trí tuệ mình thanh tịnh. Thì do cái trí tuệ thanh tịnh nó mới có Minh khiến nó phát triển. Từ cái Minh nó phát triển thì nó. Minh nó có ba cái giai đoạn của nó, tức là trí tuệ có ba giai đoạn.

Giai đoạn thứ nhất thì Giới luật đâu thì Trí tuệ đó.

Giai đoạn thứ hai là Trí tuệ đâu thì Thiền định đó.

Giai đoạn thứ ba Trí tuệ đâu thì Tam minh đó.

Nó có ba giai đoạn của nó chứ không phải. Mới đầu cái bài kinh Sonadanda, thì đức Phật nói: "Giới luật đâu thì Trí tuệ đó, Giới luật làm Trí tuệ thanh tịnh, Trí tuệ làm Giới luật thanh tịnh". Cái câu đó là mới vô tu về giới luật, đức Phật đã xác định giới luật là trí tuệ đó. Hai cái này không thể tách lìa ra được.

Một người có giới luật thì người đó phải có trí tuệ. Trí tuệ không phải chỗ học hỏi hiểu biết thông suốt, mà trí tuệ ở chỗ đức hạnh. Người có đức hạnh giải thoát thì tức là trí tuệ. Mà cái đức hạnh giải thoát đó nó giúp cho trí tuệ thanh tịnh. Mà cái trí tuệ nó giúp cho cái giới luật thanh tịnh, nó trở qua, trở lại hay lắm. Rồi từ đó cái Sơ thiền nó đi vô cái Sơ thiền, tự nó nó có cái Sơ thiền ở chỗ giới này, cho nên giới sinh định mà.

Cho nên từ đó đó, từ cái chỗ mà có cái Thiền định này rồi, thì bắt đầu mới đi vô từ cái Nhị thiền, Tam thiền, Tứ thiền, thì tức là Trí tuệ ở trong Thiền định. Thiền định là Trí tuệ, Trí tuệ là Thiền Định, cái chỗ này là cái chỗ trí tuệ của Định. Cho đến khi mà hướng tâm đến Tam Minh thì Trí tuệ là Tam minh, mà Tam minh là Trí tuệ.

Đọc lại cái bài kinh Sonadanda thì chúng ta thấy cái chỗ này đức Phật nói hết cái bài này. Bởi vì ở trong đó rất cụ thể.

Tuệ Tĩnh: Ở trong Trường bộ kinh hả Thầy?

Trưởng lão: Trường bộ kinh kinh Sonada. Cho nên muốn thanh tịnh, mình muốn có Minh, thì tức là phải chấp nhận giới luật. Mà chấp nhận giới luật tức là sống đời sống phạm hạnh. Đời sống phạm hạnh là ba y, một bát, sống không gia đình, không nhà cửa thì đó là đời sống phạm hạnh. Đời sống phạm hạnh là đời sống giới luật. Hai người chấp nhận thì sẽ dùng đúng pháp, đúng vậy à.

Mà duyên Sanh nó đã đoạn dứt thì phải sống cái đời sống phạm hạnh. Do đó ưu bi sầu khổ hết đó, phải không? Mình thấy mình có gì đâu nữa mà sợ khổ đau. Đó thì lão, tử sẽ chấm dứt, bệnh chết sẽ chấm dứt, già chết sẽ chấm dứt.

Tại sao vậy? Tại vì cái giới luật thanh tịnh thì tâm thanh tịnh rồi, thì bắt đầu nó có lệnh nó sẽ truyền, nó làm chủ được cái sự sống chết của mình. Nó sẽ đi tới cái trí tuệ thiền định mà. Còn bây giờ trí tuệ, giới luật mình chưa có mà mình đòi hỏi trí tuệ thiền định làm sao có được? Mà người ta lý luận, người ta nói: "Thiền định là Trí tuệ, Trí tuệ là Thiền định". Nhưng mà sự thật ra thì cái giới luật chưa có thì cái trí tuệ và giới luật không có, thì trí tuệ thiền định không có. Nên mình phải đi từng bước có đúng Giới, Định, Tuệ.

(16:01) Tuệ Tĩnh: Thưa Thầy như vậy thì mấy người cư sĩ không thể phá vô minh được

Trưởng lão: Nói chung thì người cư sĩ không phá vô minh được, bởi vì đời sống phạm hạnh không có. Cho nên họ tập chỉ có tập thọ Bát Quan Trai thôi, tập đời sống của người tu sĩ, chứ không thể nào mà cư sĩ mà có thể hoàn tất được con đường đó.

Bởi vì cái đời sống giới luật của họ không có, phạm hạnh đó, cho nên Minh không có đâu. Họ nói lăng xăng vậy chứ họ không có. Giới luật không có là coi như họ nói về lý chơi vậy thôi, họ không có giải thoát đâu. Họ còn dính một khối u, kêu là họ kéo theo một bè đó, mà họ nói giải thoát không à, giờ cư sĩ nên vậy thôi.

Cho nên nói về ông Bàng Uẩn mà giải thoát thì không bao giờ có. Hay hoặc là ông Trần Quốc Toản, Tuệ Trung Thượng sĩ thì không có đâu, cư sĩ không có đâu. Nói vậy chứ không có đâu. Tại vì mình làm ra câu chuyện ổng mà chết là thật sự là người cư sĩ không có. Người cư sĩ có là người ta mặc chiếc áo cư sĩ nhưng người ta sống đời sống phạm hạnh thì có. Còn vợ con cả bầy thì không được rồi.

(00:02) Trưởng lão: Cho nó vô cái chỗ, và làm kia nọ, mọi thứ. Rồi theo dõi từng chút, từng chút để mà lái cho nó cho đúng dùm thầy. Chứ ở đời cái nhân quả nó không phải là cố định, mà nó do cái tâm tham muốn của mình nó lôi mình đi ngay. Mà nếu mà không có người kìm theo mà lái, kể như là nó đi mất à. Mà sau khi mà cứ lái dần, lái dần cho nó nhận xét được cái đời, cái cuộc đời nó. Rồi khi trong khi nó gặp phải một cái sốc nào đó, thì bắt đầu nó mới nhìn đời, nó bây giờ nó mới thấy được cái lúc mà tu nó như thế nào, nó sung sướng như thế nào, mà cái lúc mà ra đời nó phải khổ như thế nào? Làm ra được đồng bạc nó không phải đơn giản. Để cho nó học những bài học của cuộc đời cho nó biết là khổ.

(00:48) Cho nên ở đây có hai trường hợp, có hai người. Người thứ nhất là Mật Hạnh tuổi còn trẻ, còn nhỏ. Một cái cô gái ở ngoài Hà Nội vô đây là cái con Ngọc, nó cũng còn mới mười lăm, mười sáu, mười bảy tuổi, còn đi học, mẹ nó bắt vô trong này tu.

Thì Thầy nói: "Tuổi nhỏ quá sợ tu không được".

Mẹ nó nói: "Con bảo sao nó nghe vậy".

Mới vô tu, ức chế nó dữ lắm. Cho nên một hôm đó nó đến nó khóc với Thầy.

Nó nói: “Con từ nhỏ tới lớn, mẹ con nói sao con cũng nghe vậy. Nghĩa là bắt con đi học từ trường đến nhà, không có cho con sửa sang gì hết. Con thấy đời đâu có gì khổ, tại vì mình ép buộc mình làm cho mình khổ. Mình ép buộc mình khổ. Mẹ con vì lo cho con cái thế này bà mới khổ, chứ bà đừng có nghĩ lo đi thì đâu làm sao khổ”.

(01:35) Nó đâu có biết làm cái bổn phận người mẹ, làm sao bà không lo?. Nó chưa làm mẹ mà. Cho nên nó nói: “Đời đâu có gì khổ. Con ham cái đồng hồ, mẹ con không cho, mẹ con nói đó khổ. Thì mẹ con sắm cho con, thì mẹ con phải làm ra tiền khổ. Nhưng mà sự thật con thấy nó đâu có khổ, tại con muốn thì con có thì con thấy cũng vui chứ. Còn bây giờ chính con không được thì con phải khổ chứ, mẹ con đâu biết cái nỗi khổ của con. Bạn con có, con không có, con khổ chứ, mẹ đâu có biết cái khổ đó”.

Trời ơi! Nó lý luận dữ lắm, ép nó, nó bung ra. Nó bung ra, nó lý luận của nó. Bởi vì nó chưa thấy đời khổ, mà cứ nói đời khổ thì nó không tin. Nó thấy đời nó, nó tròn quá mà, nó chưa có méo chút nào mà. Mà bây giờ cứ khép nó vô nó tu, tức là nó muốn gì cũng không được hết. Tức là khổ rồi chứ gì? Đó là hai đứa mà Thầy thấy tuổi trẻ nguy hiểm ghê gớm lắm, ép không được đâu.

(02:25) Cho nên đạo Phật vốn cái mục đích, không có ép buộc, không có khuyến dụ người ta vào đạo mình, mà để cho người ta trực nhận được cái khổ. Thật sự đức Phật nói Khổ đế đó, người ta nhận được cái khổ người ta mới đi tu, thì cái này mới bảo đảm. Người ta chưa nhận cái này khổ mà bắt người ta đi tu để giải thoát, thì giải thoát cái gì mà không thấy mà cứ thấy khổ không. Ham muốn không được thì phải khổ chứ sao? Đó là một cái kinh nghiệm bản thân của Thầy thấy, đâu có phải dễ đâu.

Nói chú La Hầu La, con của đức Phật, phải không? Đi tu theo Phật mà sao chú này lại không có cái tư tưởng này? Y là như là Thánh vậy đó. Còn hầu hết là Thầy gặp những cái chú đệ tử nho nhỏ này, sao mà lại là phàm phu không à, không có Thánh được, nó đều ham hết. Ở đây Thầy có mấy chú này, chú Di cũng nhỏ tuổi như Mật Hạnh, rồi cái cháu Ngọc đó cũng vậy, cũng nhỏ nhỏ tuổi. Mà tụi nó, cũng dường như nó trong cái giai đoạn xã hội này nó có một tư tưởng giống nhau, nó nhìn thấy đời không có khổ. Tại vì mình đứng ở góc độ người lớn tuổi mình thấy khổ, chứ nó không thấy khổ. Nó nói: “Đời đâu có gì khổ đâu, tại mình ép buộc mình khổ thôi”.

Tu sĩ: Chưa tới cái tuổi nó trải qua cái khổ đó nên nó chưa thấy.

Trưởng lão: Cho nên thật sự ra Thầy thông cảm cái nỗi lòng của cái người tuổi trẻ, cho nên Thầy tìm mọi cách. Thầy biết người nào cũng có cái nhân quả, nhưng mà mình cái nhân quả nó không phải là sự cố định, nó thay đổi liên tục. Nếu mình khéo, mình dùng cái trí mình uyển chuyển nó, thì mình lái cái nhân quả nó đi vào cái tốt. Mà mình không lái được, cái nhân quả nó đi vào cái xấu.

(04:05) Con thấy người nào sinh ra người nào cũng tốt hết, chứ không có người nào xấu. Nhưng cái môi trường mà làm ăn sinh sống đó, đi dần đến buộc họ phải làm cái điều xấu, họ trở thành người xấu, chứ đâu phải họ là người xấu, mình phải hiểu như vậy. Mà họ tạo ra cái nhân quả xấu là do cái môi trường sống của họ, đưa họ đi dần đến cái chỗ tù tội. Nó rõ ràng, chứ họ đâu có muốn tù tội, thì mình phải hiểu được như vậy. Vì vậy chuyển nhân quả chỉ còn có cách khéo léo lái cho nó đi vào con đường tốt, thì nó sẽ trở thành giải thoát, chứ không phải ép buộc được, khéo lái nó. Nó đi như vậy, mà nó đi vào cái quỹ đạo, cái môi trường tốt.

(04:40) Cho nên đức Phật nói có hai lộ trình, lộ trình con đường thiện và con đường ác. Mà bây giờ mình lái sao mà đi vào con đường thiện, thì con đường thiện là giải thoát chứ gì? Mà con đường ác là khổ đau chứ gì? Nó rõ ràng, chứ đâu có phải mà, tu theo Phật thì nó đơn giản như vậy, đừng có nên để cho nó đi vào con đường ác. Cho nên bây giờ đưa nó ra, biết rằng trên con đường đời là nó có ác, có thiện trên đó, chứ không phải là thiện không, mà ác không đâu. Thế nên mình khéo lái nó thì nó sẽ dần nó đi, tuổi trẻ này nó sẽ dần đi vào con đường thiện, thì nó sẽ…​. giải thoát, chứ nó đâu có gì. Đừng có bắt buộc nó. Mình bắt buộc, mình cứ mình bắt buộc đừng có ham muốn thì không được đâu.

(05:18) Ham muốn là một cái sự cố định của con người, mà phải ham thiện, đừng có ham ác, ham ác khổ. Đưa cái lòng ham muốn này nó đi vào cái gốc thiện, đừng có đưa cái lòng ham muốn này đi vào cái gốc ác, đó là cái mục đích của đạo Phật mà. Thì do đó vì vậy chúng ta thấy đâu có diệt ham muốn. Chúng ta ly ham muốn ác chứ, chúng ta đâu có ly ham muốn thiện được Nếu ly sạch thì chúng ta là cây đá, phải không? Hiểu như vậy thì chúng ta mới thấy được con đường của đạo Phật.

(05:42) Cũng như bây giờ mình sống nè, một đời sống như các Sư giờ về đây sống với Thầy nè. Coi như trưa mình xin bữa cơm mình ăn. Mà nếu mình tư duy được còn đường này, con đường phạm hạnh, con đường này con đường thánh thiện nè, giải thoát hoàn toàn, không còn bận tâm lo lắng như người đời. Mặc dù bây giờ ông vua ổng tiền bạc uy quyền ông như vậy, nhưng mà ông khổ mà. Còn mình bây giờ mình có gì đâu mà sợ, mình đâu có sợ giặc giã, mình đâu có sợ ai cướp nước, mình hoàn toàn mình giải thoát hoàn toàn mà. Cho nên mình thấy được như vậy, mình sống được như vậy, mình thấy an vui tinh thần mình nó thoải mái, nó vô sự hoàn toàn. Còn họ tuy vậy chứ họ khổ nhiều lắm, họ phải lo lắng, suy tư.

(06:15) Như vậy mình so sánh giữa cái con đường thiện với con đường ác mình thấy rõ ràng. Họ có phước hữu lậu, họ tiền nhiều, của nhiều, nhưng mà đã hữu lậu là có lậu mà, có lậu thì phải có khổ mà, còn mình rõ ràng là vô lậu rồi, mà vô lậu thì nó đâu có khổ. Thì do đó hai con đường này mình thấy rõ ràng, cái có tiền của, thì cái này có giải thoát không?

Không! Bởi vì hữu lậu. Còn cái vô lậu này có tiền của không? Nếu có tiền của thì làm sao gọi là vô lậu? Mà không có tiền của thì ba y một bát, ai đi lại ăn cắp cái bát của ông sư?. Ai đi lấy cái y của ông sư, phải không? Cho nên mình đâu có lo, ngủ thẳng cẳng chẳng sợ mất gì hết, có phải sướng không? Như vậy là mới vô lậu chứ. Còn anh có chùa to này kia, sợ cái thằng chăn trâu nào nó vô nó vẽ trên vách tường anh, anh cũng tức nó rồi. Thì cái vô lậu của anh là cái phước anh, mà người ta khen anh, chứ sự thật ra anh đâu có giải thoát, phải không?

Cái chùa đẹp tức là phải giữ gìn, phải lau chùi, thì cái này là, cái hữu lậu này, cái phước này thực sự là phước khổ. Cho nên hai cái phước này nó không thể đi chung với nhau được. Cho nên người ta nói: "Mình phải tạo cái phước hữu lậu rồi mới phước vô lậu được".

Sự thật ra "anh nói như vậy, anh lý luận như vậy chứ sự thật anh có phước hữu lậu thì anh không có phước vô lậu đâu, không làm sao anh tạo được hết. Hễ càng cái này lớn bao nhiêu thì cái này anh sẽ mất bấy nhiêu", nó rõ ràng và cụ thể.

(07:32) Cho nên cái phước hữu lậu này là của Đại thừa xây dựng, cho nên vì vậy mà nó hành Bồ tát đạo, có phải không? Nó làm Bồ tát hạnh, nó hành Bồ tát đạo, còn bên đây không dám làm điều này. Khi tu xong rồi, lấy gương hạnh của mình, lấy kinh nghiệm của mình, dạy cho người ta được giải thoát, chứ không làm Bồ tát hạnh, Bồ tát đạo. Vì làm cái này nó phước báu dữ lắm, mà phước hữu lậu chết được mà.

Tu Sĩ: Có thể chết vì nó.

Trưởng lão: Chết vì nó. Bởi vì nó hữu lậu thì nó có khổ, có khổ thì đâu có giải thoát. Còn này người ta giảng đạo, người ta dạy đạo chứ người ta không kẹt trong cái chùa lớn. Người ta dạy cho người khác tu, mà tu được, tu không được thôi, mặc họ. "Anh cứ đi xin anh ăn, chứ tôi có lo anh đâu tôi khổ".

Ông Phật bao giờ ổng có làm cơm ra để nuôi chúng đâu. Vị Tỳ kheo đó vô xin ổng cho tu đó, chứ mà đi xin ăn chứ ổng không có lo cơm. Thế cho nên Đại thừa mới là khổ đó, mình phải lo cơm nuôi người này, người kia, đói thì đâu có được, cho nên cực.

Bây giờ thí dụ như bây giờ Thầy nuôi mười người, thì Thầy phải đi thuyết giảng đồ này kia, Thầy mới có tiền, Thầy mới nuôi, chứ không làm sao có? Còn hồi ông Phật vô ai xin thì vô: “Được, cứ cho hết, rồi ôm bình bát đi xin. Chứ tôi có xin cho mấy người đâu, tôi cũng xin đủ tôi ăn thôi". Cho nên đạo Phật thiệt là giải thoát, từ ông lớn tới ông nhỏ giải thoát hết, phải không?

Mà ông nào mà tham ăn mà xin nhiều để dành thì không được, cấm. Chính cái hay là cái chỗ đó. Cho nên vì vậy, bây giờ mình phải có cách thức tổ chức chứ còn, như thời đức Phật. Thực sự ra trong thời đức Phật tu nó thoải mái quá, nó sướng quá, mà cái người lãnh đạo cũng sướng nữa. Khỏi lo ăn, lo uống, lo ai hết à. "Anh đau bệnh thì anh cứ đi xin thuốc thang họ chứ tôi cũng không có xin cho anh nữa". Ông Phật cũng không có xin cho người nào hết.

Mà ông Phật ăn dư mà vị Tỳ kheo nào lại ăn thì ổng Phật nói: "Thừa tự pháp chứ không thừa tự thực phẩm", cấm liền. "Anh chịu khó đi xin ăn chứ đừng có lại đây ăn cái của này." Chứ đừng có nghĩ là "ăn cái này là được phước, ăn của Phật đây còn đây là ăn được phước", không có đâu, không có phước gì. Thừa tự Pháp mới có phước, chứ thừa tự thực phẩm thì không có phước gì hết. Đó chính cái bài Thừa tự đó.

(09:40) Cho nên ở đây mình thông suốt được cái lý của đạo Phật, và mình sống đúng cái đời sống phạm hạnh, thì không có người nào lo cho người nào. "Tôi dạy pháp anh có tu thì anh giải thoát, anh không tu thì thôi."

Cũng như Thầy nói bây giờ độc cư là bí quyết thành công của thiền định, mà ai có độc cư được thì họ sẽ thành công, mà không độc cư được thì họ phải chịu lấy, chứ Thầy đâu có ép họ. Ép họ, bắt buộc họ rồi họ buồn khổ tội họ, còn làm khổ cho họ chứ.

Đó cho nên ở đây cái con đường giải thoát là của đạo Phật, vì vậy đạo Phật bị tôn giáo khác người ta dìm mất, là tại vì nó không có làm khổ người ta. Bắt buộc nó phải như thế này, tổ chức thế này, tổ chức thế khác, thì tức là nó sẽ làm khổ những người theo nó tu. Cho nên đạo Phật vì giải thoát cho nên ai muốn theo thì theo, không theo thì thôi, không khuyến dụ ai hết. Người ta thấy được thì người ta theo, người ta không thấy được thì thôi, không có cần khuyến dụ. Cho nên Tứ Nhiếp Pháp là bốn cái pháp để nhiếp phục người ta theo tôn giáo mình, thì không phải là của đạo Phật mà của đạo khác.

(10:39) Đó, cho nên ở đây thực sự ra quý Sư cứ suy xét lại. Thấy hàng ngày mình kiểm tra lại coi cuộc sống của mình, mình có thích được cái phạm hạnh này không? Thứ nhất mình thấy mình thích, đó là giải thoát rồi đó. Mà mình không thích, tức là mình thấy sao nó khổ. Mình khởi muốn này kia, mà mình dẹp không được cái tâm của mình, thì cái đó là cái khổ của mình, chứ không phải là cái điều khác.

Trái lại mình thấy thích cái đời sống này, không còn lo lắng bận bịu, buồn khổ, phải lo cái này, nghĩ cái kia. Mình cứ tu hành, hết lo, như vậy là giải thoát. Và đồng thời mình cứ sống tự nhiên, chừng nào mình sống, thấy nó càng thích thú trầm lặng bao nhiêu thì định mới vô. Chứ còn bây giờ mình cứ mình nỗ lực mình tu thiền định coi chừng không vô mà bị ức chế. Cứ sống đi, sống cho đúng phạm hạnh.

(11:18) Bởi vậy trong bài kinh đức Phật nói: "Vì giải thoát mà tôi chấp nhận đời sống phạm hạnh của Cồ Đàm Gotama". Nghĩa là: "Vì giải thoát tôi mới chấp nhận cái đời sống này, mà vì giải thoát cho nên tôi sống cái này tôi giải thoát rồi". Nó vậy đó, cái câu nói trong Kinh nó hay lắm. Vì giải thoát tức làm làm chủ sinh tử luân hồi đó, “vì giải thoát tôi mới chập nhận sống cái phạm hạnh của Cồ Đàm”.

(11:46) Tu sĩ: Con thì con thích cái cuộc sống này đó Thầy. Nhưng mà sao gặp mấy cái trở ngại là giờ khuya mình thức dậy rồi trưa rồi nó nhức mình, nhức mẩy chịu không nổi, nó làm như cũng như ác pháp vậy đó. Thì bình thường thì nó, hồi xưa thì không có, khuya thức dậy tỉnh bơ đâu có sao đâu. Bây giờ thức dậy nó oải quá oải.

(12:05) Trưởng lão: Bị mình dụng công nhiều, và đồng thời bình thường mình bình thường mình sống một cách bình thường. Mình tu thường xuyên mình dùng pháp hướng hơn là mình dùng cái sức định của mình. Mình dùng pháp hướng, mình ngồi chơi, thỉnh thoảng mình nhớ. Bởi vì hễ làm nó quen, làm thời gian quen. Ngồi chút cái mình nhắc: "Tâm như cục đất, ly dục, ly ác pháp, lìa hết đi, đời không có gì hết".

Mình nhắc tâm mình vậy thôi. Rồi mình ngồi mình chơi, mình đi tới đi lui chơi, chứ cũng không có tập trung gì, chân cẳng gì cho nhiều hết. Nghĩa là tâm hồn mình thanh thản, mà nó có niệm gì thì quán xét xả nó, mà không có, thì lát mình nhắc, nó bình thường thôi, im lặng bình thường.

(12:39) Thầy nói sống mà khép mình đúng trong hạnh độc cư, từ ba tháng đến ba năm là mình sống trong định. Vấn đề Thiền định nó không khó, mà nó chỉ khó cái đời sống làm sao đời sống phạm hạnh của mình trọn vẹn, mà mình đừng có ức chế, đừng có gò bó nó. Hễ mình gò bó nó thì nó có những cái trạng thái là khuya mình thức dậy mỏi mệt. Thứ nhất là mình phải xét thời tiết. Cái thứ hai, mình thấy thời tiết nó không có mà công phu mình như thế nào mà nó sinh ra mỏi mệt, nó đau nhức ở trong người của mình. Bởi vì cái thời tiết mình bây giờ nó độc lắm, nó gây ảnh hưởng cho cơ thể của mình nhiều lắm.

Thí dụ như những cái trạng thái như bệnh thần kinh tọa, cái trường hợp đó ngày xưa không có, bây giờ có rồi. Rồi cái trạng thái mà nó đứt mạch máu não, bây giờ nó cũng nhiều nữa. Rồi đái đường này kia, rồi nó cũng nhiều nè. Tất cả những cái này là bệnh thời đại, cái bệnh của thời tiết rồi bịnh. Cái môi trường của mình ô nhiễm nó sinh ra những cái đó.

Cho nên thí dụ như bây giờ mình ngủ dậy mà mình nghe mỏi mệt, mình nghe nó. Thì mình vận động một hơi mà nghe nó hết đó, thì đúng là cái thời tiết. Còn mình vận động một hơi mà không hết đó, thì tức là mình tu sai. Mình tu sai, cơ thể mình nó bị rối loạn, nó làm cho mình uể oải, nhức nhối, thì mình tu sai, sửa lại. Còn nếu mà nó mình vận động một hơi hết thì thôi, đó là thời tiết. Thời tiết nó ảnh hưởng cho cơ thể của mình nó chạy theo, nó chuyển theo không kịp thời tiết. Nó khi mà thức dậy, nó bị nhức nhối này kia, nhức cái khớp, nó đau nhức chỗ này, chỗ kia. Do đó mình vận động một hơi cái nó xả ra nó hết, thì tức là bị do thời tiết.

(14:07) Tu sĩ: Vậy là phải rồi đó, con xách cây chổi con quơ quơ lát cái nó hết.

Trưởng lão: À như vậy là bị thời tiết, thời tiết ở đây nó nó…​ Nếu mà ở Phước Hải, thời tiết ngoài đó tốt lắm, nó không có bị thấp khớp đâu. Cho nên Thầy định Thầy sẽ về ngoài đó đó. Thầy về ngoài đó là cái thời tiết nó tốt, đặng cho mình ở tu, cho nó khỏe cái thân của mình.

Tu sĩ: Thầy làm sớm sớm đi Thầy để con ra ngoải ở. Cái thời tiết ở gần biển nó tốt lắm.

(14:31) Trưởng lão: Nó tốt lắm, ở gần biển đó. Thành ra sáng dậy đó, thở nó mát mát chứ nó không có nóng quá, mà nó cũng không có lạnh, bởi vì thời tiết biển. Do đó mình sáng dậy mình thấy nó khỏe, thức dậy nó khỏe làm sao, hít thở cái không khí đó nó khỏe lắm.

Tu Sĩ: Mình về miền biển nó khoẻ lắm Thầy.

(14:51) Trưởng lão: Bởi vậy nó khí hậu tốt lắm. Cho nên Thầy mua 19 mẫu đất ở ngoài đó mà, Thầy dự định mà, Mà làm cái chuyện đó. Hồi đó thầy Thông Huyễn đó, Thầy đưa ra ngoài đó, Thầy bắt đầu đưa Chơn Thông đó, Chơn Thông là Tuệ gì quên rồi, Tuệ Siêu.

Tu Sĩ: Trí Siêu.

Trưởng lão: Trí Siêu hả?

Tu Sĩ: Dạ, Trí Siêu.

Trưởng lão: Đưa nó, bây giờ nó ở bên Miến Điện đó. Là hồi đó Thầy đưa Chơn Thông ra ngoải đó, khai hoang ngoài đó, khu đất đó. Thì Chơn Thông ra ngoài đó ở ngoài đó một thời gian cái Thầy rút Chơn Thông về, Thầy đưa Thông Huyễn ra đó. Thông Huyễn ra đó thì bắt đầu Thông Huyễn đấu tranh với chú Thông Hoa nào ngoài đó, thì bắt đầu Mặt Trận ở ngoài đó nó đuổi. Bởi vì đấu tranh cái chùa Bửu Long. Rồi Phật tử ngoài ở đó thì ủng hộ Thông Huyễn dữ lắm, đông lắm. Bởi vì Thầy ra đó thì Phật tử đông lắm.

Cho nên sau khi mà thầy Huyễn ra đó, thì bắt đầu Phật tử ở Phước Hải, ở Long Hải đến ủng hộ. Cho nên vì vậy đó mà cái người đó muốn hất cái ông Bửu Hoa, cái ông mà cư sĩ mà giữ chùa Bửu Long đó. Là muốn hất ông đó ra để cho thầy Huyễn về giữ cái chùa đó. Mà chùa đó người ta xây dựng kiên cố mà. Mà chùa đó là dòng họ của ông ta, mà bây giờ nó không có cái ông thầy thôi. Ổng là cư sĩ mà con cháu ổng giữ cái chùa đó. Cho nên vì vậy mà Phật tử muốn đuổi ông này ra để mà đưa thầy Thông Huyễn vô đây làm trụ trì.

Thì cái ông này ổng cũng đồng ý. Ổng cũng đồng ý ổng giao, chứ không phải không giao. Nhưng mà Phật tử làm thái quá, muốn cướp chùa người ta một cách quá đáng. Bởi vì chùa dòng họ của người ta mà, ông bà của người ta mà. Thành ra muốn hất người ta ra, hoàn toàn là không có cho người ta quyền gì ở trong này hết. Thay vì mình phải tổ chức cho ông ta làm cái ban hộ đạo đi, trưởng ban hộ đạo để ông lo cái chùa, có phải dễ không. Cái này đuổi người ta ra để mình làm chủ nguyên cái chùa, để cho cái người cư sĩ khác làm cái ban hộ đạo thì người ta đâu đồng ý.

Đó thành ra ổng chống lại ổng kiện. Ổng kiện ở bên Mặt Trận nó đến giải quyết, là vì chùa này chùa gốc ông bà người ta, mấy ông đâu có gì. Cho nên Thông Huyễn đến đây để mà chiếm chùa người ta, lợi dụng Phật tử ủng hộ mà chiếm chùa người ta thì mình, nên Mặt trận mới đuổi ổng đi không cho ở.

Thành ra Thầy bỏ, chứ hồi đó Thầy để Thông Huyễn hồi đó làm. Cho nên Thông Huyễn mới về núi Dinh xây dựng cái chùa Phật Quang ở trên đó. Còn Chơn Thông thì đi nghiên cứu ở bên các nước Phật giáo Nam tông. Sau khi về rồi, khi Chơn Thông mà về đây rồi, Thầy sẽ cho ra ngoài đó để xây dựng ở đó, ý của Thầy là như vậy.

Còn ở đây, một mặt ở đây Thầy lo Thầy đào tạo cho Mật Hạnh tu cho xong. Nghĩa là có người đi chiều sâu mà có người đi chiều rộng để mà hỗ trợ cho con đường mà xây dựng nền Phật giáo, ý như vậy. Nhưng mà cuối cùng thì Chơn Thông kẹt ở bên kia, tức là nó ở bên Miến Điện không có về được. Còn Thông Huyễn thì nhảy lên trên núi Dinh cất chùa xây dựng riêng ở trên đó. Còn Mật Hạnh thì bây giờ nó lý luận cái kiểu của nó thì Thầy thấy thôi thiệt tình là hỡi ôi rồi.

Cho nên nó chưa có ai hết đó, chứ mà nếu có rồi thì quý sư sẽ thấy rằng cái sức định của Thầy, Thầy sẽ nhập định dữ tợn lắm. Thầy nói có người mà ở ngoài, bởi vì cơ sở mình phải biết, phải tạo như thế nào cho đúng. Thầy chọn ngay cái nơi mà khí hậu tốt nữa. Thầy biết mà, rõ ràng là nó ảnh hưởng đó. Mình tu vậy chứ cơ thể của minh coi vậy chứ nó bị ảnh hưởng đến mình. Trên tỉnh Tây Ninh này cái khí hậu nó không tốt.

(18:12) Tu sĩ: Tây Ninh nắng lửa, mưa dầm. Sẵn Thầy nói con cũng góp ý, cái ở ngoải Thầy xin phép đi Thầy. Để mai mốt mấy cái người ủng hộ mình đó họ đi, thì kể như bên sống, bên chết rồi ai ký giấy cho mình nữa. Giờ Thầy xin trước đi rồi mai mốt Thầy không làm, hay làm chậm cũng đâu có sao. Họ ưng thuận cái mình xin liền, mà xin giấy phép kiến trúc cũng liền cái mình để đó. Cũng như rằng trong tin học con có quen. Giấy phép với cái sơ đồ kiến trúc họ phát sẵn hết trơn à. Rồi cái…​., hết cái này họ không có làm. Vì vậy mình phải xin trước, mình để đó, coi chừng nào có ai đó Thầy giao cho người ta, có cơ sở rồi làm luôn không có cần xin. Chứ để mai mốt rồi họ chết queo hết trơn rồi họ thay đổi người khác lên công giáo, công giáo đến chính quyền, hay là những người mà họ nghịch với mình họ nắm cái đó cái mình xin nó không được.

Cũng như có ông sư ổng xin cất cái cốc, ông sư Phước Tánh. Mượn chị cho 5 triệu, ổng mới bàn với con, con kêu "lấy đi".…​ (bỏ 1 đoạn hơi dài, ai rảnh nghe lại giùm)

Cũng như rút kinh nghiệm Thầy xin giấy phép đi Thầy, Thầy xin đại đi. Có giấy phép rồi, có giấy…​ sẵn Thầy để đó…​.

Trưởng lão: Nói chung là từ bước đầu qua cái năm 2000 này thì Thầy đã cho tu sĩ mình xúc tiến công việc hết rồi. Coi như là bây giờ nó chuẩn bị coi như là cất nhà ngoài đó. Rồi giấy tờ này kia, cất nhà để mà mình xây dựng gì đó, đồ kiến trúc đổ đá, đổ này kia, làm đường đồ này kia. Nó có cái nhà sẵn để mình ở, có người ở giữ, chứ không khéo là mình đổ chúng hốt hết à, đời họ tham lắm.

(19:56) Tu sĩ: Với cái hàng rào đó, con có cái kinh nghiệm này, đừng có làm vậy tốn tiền lắm. Thầy cuốc bề ngang khoảng 5 tấc, xới đều hết, Thầy mua hột gòn hay là hột me nước Thầy rải, nó rẻ lắm không có tốn tiền. Mua cái hàng rào kẽm gai, kỳ con có làm đó. Bề ngang 5 tấc Thầy rải hột gòn nó dễ hơn hột me nước, hột gòn dễ kiếm. Nó không có bao nhiêu tiền đâu mua 100, 200 kg, 19 mẫu mà Thầy rào kẽm gai biết bao nhiêu là cây vàng ở trỏng. Đó là rào cái đó bề ngang 5 tấc, không có con gì qua được, không có ai qua được hết trơn. Mà cái hàng rào nó vĩnh viễn nữa.

Trưởng lão: Cây gòn nó lên dễ lắm hả?

Tu Sĩ: Dã dễ…​ mà cây gòn mình chặt nhánh nó xong mình ghim xuống nó cũng mau, 19 mẫu đâu đủ sức. Thành ra mình phải mua hột, mua hột thì phải lại mấy cơ sở họ làm nệm, gối đồ đó. Mua đặt đâu mấy trăm kg, mình mua 1kg khoảng ngàn mấy chứ đâu có nhiều. Cái mình xới ra, mưa cái mình xới, mình rải nó ra. Chứ Thầy làm vậy nặng tiền lắm Thầy ơi. Mình đỡ cái chi phí, lấy cái tiền đó mình xây qua nhà tiền chế.

Với lại đường Thầy khoan làm đường tráng nhựa đã, đường tráng nhựa sau này khó lắm. Tại vì Thường Chiếu cũng đâu có làm đường tráng nhựa đâu, họ đâu có giàu quá. Phật tử về họ thấy cái đó lỗi kỹ thuật, họ lại cơ sở thì thấy là nhà tranh vách lá…​. Họ lại họ thấy nhà cao cửa rộng, họ cũng…​.

Dạ thành ra mình làm bình thường, rất là bình thường, rồi mai mốt thì nó đầy đủ hoàn chỉnh. Con nghe Thầy nói làm cái đường tráng nhựa…​

Trưởng lão: Theo cái quy hoạch mà đơn xin phép tắc của mình đó. Xin phép là bắt đầu bây giờ đó, chưa có làm đường xá gì, phóng lô hết. Phóng lô rồi mới đặt ống cống, đặng cho nó thoát nước đó. Coi như là đặt ống cống rồi thì phóng lô, đường xá ở trong đó phóng luôn hết. Rồi cái xe nó mới móc gốc cây đồ này kia, cube đồ nó vô nó móc nó làm đường. Nó làm đường rồi thì bắt đầu nó làm cái nền móng đường, nền móng đường rồi mới bắt đầu đổ đá, đổ đá rồi sau đó mới tráng nhựa. Đâu đó đàng hoàng hết rồi, bắt đầu mình mới làm đường xá trong cái khu vực đó hết rồi. Thì bắt đầu cái khu nào nó theo khu nấy hết, thì bắt đầu mình xây dựng cái phần nào trước, phần nào sau. Thì theo từng bước, từng bước mình xây dựng, nhưng mà mình phải cái mặt bằng nó phải làm.

(22:13) Tu sĩ: Dạ, cái đó cái đầu tiên, phải trồng cây trước. Trồng cây trước, cái chỗ nào mà mình lên lô hết trơn thì mình trồng cây trước, để nữa thí dụ bắt đầu mình xây dựng mình cái nó cũng quang cảnh lắm.

Trưởng lão: Coi như là 19 mẫu này toàn là một khu rừng, mà Thầy trồng cây coi như là cây, như nguyên cây tràm nó lớn lớn lớn, dòm như cái đám rừng ở trong đó, y như cái đám rừng này vậy. Bây giờ nó lên như vậy nó mát vậy đó, y như đám rừng này vậy đó. Bây giờ chỉ có còn giờ là cube nó đến mà nó phóng lô, nó làm đường, thì nó móc mấy cái gốc cây nó bỏ hết, phần đó cắt lấy củi bán hết, bán cây. Rồi bắt đầu cái đường đó, còn cây thì nó để nguyên, khu nào để nguyên. Chừng nào ở chỗ nào mà cất nhà cửa thì nó mới móc ở chỗ đó thôi. Do đó nó làm đường xá trong đó hết rồi. Ở đây là quy hoạch cái công trình lớn, chứ không phải nhỏ. Như là mình muốn mở một cái cơ xưởng gì lớn vậy đó, ở đây là cái cơ sở lớn.

(23:04) Tu sĩ: Dây điện, xin điện ba pha vậy cũng mấy chục triệu. Năm sáu chục triệu mới được cái điện ba pha đó.

Trưởng lão: Coi như là mình cho vô điện.

Tu sĩ 1: Ra bình hạ thế thì phải xin trước, kêu ở ngoải thì nó kẹt cái điện, cái dây điện ở trước.

Tu sĩ 2: Điện ở ngoải nó không có được đều phải không?

Tu sĩ 1: Không có, mình cơ sở lớn mình phải có cái hạ thế riêng, cái bình mình xài riêng không xài chung với người ta.

Trưởng lão: Coi như là mình hạ bình riêng đó, mình hạ bình riêng. Nhưng mà sự thật điện bây giờ thì nó đã kéo tới đó, thì mình xin hạ một bình thì coi như là kéo vô khu vực của mình.

Tu sĩ 1: Nếu như là bình của mình thì mình xài riêng, không xài chung với ai.

Trưởng lão: Coi như là mình không có xài chung trong cái tổ của dân.

Tu sĩ 1: Cái bình ở ngoài thì có khi mà nó yếu là nó kẹt đó.

Trưởng lão: Bình của mình, thành ra mình hạ thế nguyên bình của mình, cái cơ sở của mình.

(23:48) Tu sĩ: Sẵn hồi nãy Thầy có giảng cái phần mà nhân quả nó không có cố định. Cái này con hồi nào tới giờ con cũng ưu tư cái này hoài, con cũng không có hiểu. Về sau này con có đọc thấy một câu nói là: "Tội phước đều không có chủ thể. Nó cũng như do duyên tốt duyên xấu mới tạo ra cái tội phước, chứ còn tự động cá nhân đó họ không chủ động. Họ cũng tùy theo cái duyên cảnh đó mà cái môi trường họ tạo ra". Thành ra cái câu kinh này nó nói: "Tội phước đều không chủ thể", con không biết là sao luôn, sao mà kỳ vậy? Mà không có ông nào giải thích cho con nghe được nữa.

Trưởng lão: Bởi vì cũng như hôm nay mình sống ở trong cái thời gian này, hiện tại này, là cái môi trường này nó nằm ở trong cái nhân quả của nó. Mình bình yên, phải không? Là cái môi trường này bình yên. Mà mình không bình yên, nó có những cái đối tượng, cái pháp nó đến nó làm cho cái cuộc sống của mình trong hiện tại này nó không bình yên. Thì không bình yên tức là cái quả, cái quả nó không bình yên, tức là khổ chứ gì? thì nó có cái quả. Còn bây giờ nó bình yên là nó có cái quả, mà nhưng cái quả thiện nó làm cho mình an ổn, phải không?

Thì do đó trong cái an ổn này thì bắt đầu mình nảy sinh ra một cái pháp. Cái nhân mới mà mình tạo ra cái nhân mới. Vì các pháp nó tạo ra cái thuận duyên của mình là cái quả nó yên ổn nè. Bây giờ mình khởi ra, bây giờ mình muốn làm cái gì, phải không? Mà khi mà cái muốn làm đó, thì tức là cái nhân mới để tạo thành một cái quả kế đó, chứ không phải còn ở trong cái nhân cũ. Nhưng mà bây giờ mình lái cái nhân này, cái nhân mới này lái nó đi làm, nó tạo thành một cái quả tốt. Mà nếu không lái nó, nó sẽ đi vào cái quả ác, cái nhân ác của nó, nó sẽ tạo thành cái quả ác cho mình kế tiếp.

(25:24) Cho nên nó luôn luôn nó không phải có một sự cố định, không phải chủ thể đó, mà nó di chuyển. Nghĩa là mình dùng cái trí của mình, mình thấy “à cái này, cái niệm này khởi lên đây, mình đi theo cái đường này là con đường ác, không được, dừng lại. Hãy đi những cái ngã này, ngã này nó sẽ đem đến lợi mình, lợi người, nó không làm khổ mình, khổ người”.

Do đó mình suy tư như vậy, do cái trí của mình, mình lái nó đi. Mình lái cái nhân mới này để cho nó có cái quả tốt của nó. Mà mình không lái nó, mình đi theo cái lòng ham muốn của mình, mà mình không thấy nó ác pháp. Tức là cái trí của mình, mình không nhận ra đó là cái ác pháp, cho nên mình lái nó, mình đi đến cái đó thì nó gặp. Bởi vì mình không lái nó thì nó sẽ đi vào con đường ham muốn. Mà con đường ham muốn thì nó là ác, nó sẽ tạo thành cái khổ mình, khổ người mà mình không suy nghĩ tới trước được.

Cho nên do đó cái chuyện nó sắp sửa xảy ra thì mình không biết. Mà bây giờ mình cứ nghĩ là cái điều đó mình muốn như vậy, mình làm như vậy, nhưng mình không ngờ rằng cái quả nó sẽ đưa đến cái khổ cho mình. Nhưng mà cái hành động ác của mình, mình không nhận ra. Chứ nếu mình nhận ra thì mình không làm. Mà mình không nhận ra cho nên nó mới thay đổi cái môi trường mình, cái thời gian hiện tại mình đang an ổn, do cái hành động này nó đưa đến bất an, hiểu chỗ đó không? Cho nên nó thay đổi, chứ nó không phải nó cố định.

(26:38) Cũng như bây giờ ngày nay, hôm nay mình an ổn, chứ ngày mai mình phải trả cái quả gì? Ngày mai, sắp tới đó nó chưa đến cái quả này, bởi vì bữa nay nó đâu có tính ngày mai. Nhưng mà hôm nay mình khởi cái niệm, một cái niệm, mình lái cái niệm đó nó đi vào cái ngã thiện. Nó chuyển cái ngày mai, cái quả ngày mai, nó làm ngày mai mình không có gặp khổ.

Thay vì mình không chuyển nó, thì ngày mai nó hướng mình đi vào cái chỗ. Cái niệm ác hôm nay, thì cái ngày mai cái quả khổ nó đã đến, nó sẽ có cái quả khổ cho cái ngày mai của mình. Tại vì cái cuộc đời của mình sinh ra nó ở trong cái nhân quả, cho nên nó có cái quả của ngày mai. Cái quả của ngày mai mà hôm nay thì mình chưa có thì mình thấy đâu khổ cái gì đâu, nhưng mà ngày mai sẽ khổ. Nhưng mà hôm nay mình chuyển được cái hướng thiện, nó đi tẹt qua cái quả khổ này nó trật, nó không có đến với mình. Còn nếu mà mình đi hướng ác, cái quả khổ này nó bừng lên, nó làm cho mình khổ sở ở tù, hay hoặc là xe đụng chết nữa, hiểu chỗ đó chưa?

Cho nên nhân quả nó không cố định là như vậy. Vì vậy cho nên mình khéo lái nó. Cho nên đạo Phật mới nói con người giải thoát được, là tại vì mình trên nhân quả, mình lái nó đi thì mình giải thoát. Mình không lái nhân quả mình được thì mình sẽ bị nó lái mình đi thì mình bị. Mà nó càng chồng chất lên những cái quả khổ đó thì cái nghiệp khổ mình nó lại còn khổ nhiều. Và cũng từ đó nó thành một cái lực, cái lực đó nó tiếp tục nó tái sanh. Nó tương ưng nó tái sanh, thì nó lại sinh ra khổ nữa, chứ không hết. Còn mình cứ lái vào thiện, lái vào thiện thì càng ngày nó càng đi vào con đường thiện thì nó an ổn, nó yên vui cho đến khi chấm dứt hoàn toàn sinh tử.

(28:10) Tu sĩ: Vậy cái phần chủ thể nó liên hệ sao ?

Trưởng lão: Cái phần chủ thể nó không có, nó không có chủ thể. Bởi vì nếu mà có chủ thể thì nó phải có cố định, còn cái này nó không có chủ thể, nó tùy.

Tu sĩ: Vậy rồi cái nhân quả này nó không có liên hệ cái quá khứ hả Thầy? Thí dụ kiếp trước và cái kiếp này nó không có liên hệ?

(28:25) Trưởng lão: Coi như là mình chuyển, nó có liên hệ, nhưng mà mình chuyển. Chẳng hạn bây giờ Thầy đặt vấn đề, nó có liên hệ lắm. Bây giờ cái quá khứ, cái nhân của ở quá khứ thì cái quả ở hiện tại của mình. Bây giờ Thầy đã tạo cái nhân ở quá khứ, Thầy chỉ sống có thời gian có 50 tuổi à. Là ngày mai này đúng 50 tuổi là Thầy chết đó. Cái nhân của Thầy ở quá khứ, cái quả của Thầy chỉ có 50 tuổi, trong hiện tại này 50 tuổi Thầy chết. Nhưng mà ở trong cái hiện tại này Thầy lại chuyển được cái quả đó, là Thầy làm những cái điều phước, cho nên nó chuyển Thầy sống thêm, Thầy tới đó Thầy không chết. Thấy không, nó chuyển phải không? Bởi vì nó có liên hệ, nó có liên hệ của quá khứ với hiện tại và vị lai.

Bây giờ ở quá khứ mình tạo cái ác, cho nên đến đây mình sẽ gặp cái tai họa này, cái tai hoạ này có thể giết mình chết. Nhưng mà trong cái cuộc sống hiện tại này, mình đã tạo được cái phước, cho nên cái quả chết này nó không chết. Nó đến đây, thay vì gặp khổ mà nó không khổ, mà nó lại hạnh phúc. Nó có liên hệ, mà từ cái hành động hiện tại này làm, thì cái tương lai này nó sẽ sáng sủa, nó không có khổ. Thế cho nên nó không có chủ thể, mà nó chỉ có tùy duyên. Tùy duyên qua cái trí của mình mà chuyển biến nó, chuyển biến nó. Cho nên nó thay đổi liên tục, nó không có dừng.

(29:46) Vì vậy mà có thể nói rằng, cái người mà coi bói đó, nói về vị lai không đúng. Bởi vì cái luật nhân quả mà, nó thay đổi mà, làm sao nói? Nói: "Bữa nay, ngày mai anh gặp anh bị xe đụng đó". Nhưng mà hôm nay tôi làm chuyện khác thì ngày mai tôi đâu có đụng được, hiểu không? Cho nên nói không được, nhưng mà nói quá khứ nó nói đúng.

Cái ông thầy bói họ nói quá khứ mình đúng. Cũng như bây giờ Thầy tu chứng, Thầy có tam minh, Thầy biết cái nghiệp sư như vậy, vậy. Mà nếu trên con đường này mà sư chuyển biến nó bằng cái đường hướng trí tuệ Phật dạy, thì nó thay đổi mất, cho nên Thầy nói trật lất. Mặc dù tam minh bây giờ Thầy thấy nó đúng đó, nhưng ngày mai nó thay rồi. Nó thay là vì ngày hôm nay sư đã làm cái hành động nó khác rồi, thành ra nó thay rồi, bây giờ nói như vậy sao được, cho nên không nói.

Cũng như bây giờ có người người ta hỏi: "Vậy chứ thầy Mật Hạnh có cái duyên tu chứng hay không?"

Thầy nói: "Người nào cũng có duyên tu chứng hết, nhưng mà họ có lái đúng đường không? Họ không lái đúng đường thì làm sao họ tu chứng".

Cũng như Thầy nói: "Bây giờ sư có duyên tu chứng". Nhưng mà hôm nay sư nghe tu chứng sư không thèm tu thì ngày mai sư làm sao tu chứng? Cái hành động của sư, chứ đâu phải hành động của Thầy sao? Cho nên đâu có nói được cái tương lai của người ta được, mà chỉ biết cái quá khứ của người ta.

Nghĩa là bây giờ nhìn lại quá khứ, sư sãi ra gì, thì ở trong Tam minh người ta quán xét, người ta thấy rõ không sai chút nào, nhưng mà nói về tương lai thì không thể nói. Người ta biết, biết rất đúng, rất sai, rất rõ. Nghĩa là không sai, phải không? Không sai. Nhưng mà nếu mà hôm nay sư làm một hành động gì, ngày mai nó không đúng vậy, nó thay đổi khác rồi, cái nhân quả.

(31:16) Cho nên vì vậy đức Phật nói: "Đạo ta ra đời là vì con người không cố định. Không có sự cố định, không có chủ thể, cho nên mới ra đời mới cứu khổ người ta được". Người ta lái, người ta đi nó không khổ, còn người ta không biết lái thì người ta phải chịu khổ thôi. Cho nên nó cứu khổ được mình mà.

(31:31) Cho nên khi mà đọc cái bài Thập nhị nhân duyên rồi, đức Phật mới nói: "Thế giới 12 nhân duyên này hợp lại thành một cái thế giới khổ, mà 12 duyên này rã thì thế giới nó hết khổ". Rõ ràng là rã ra là tại vì mình đi vào con đường thiện nó rã, mà đi vào con đường ác thì nó hợp lại thì nó phải khổ thôi. Nó có thiện ác ở trong Thập Nhị Nhân Duyên nó rõ mà.

Cho nên dạy về Thập Nhị Nhân Duyên mà người mà ngộ được lý nhân duyên rồi thì gọi là bậc Duyên Giác đó, thì người ta giải thoát liền. Người ta không còn, Thầy nói thực sự không cần ngồi thiền, không cần gì hết. Người ta hiểu được lý duyên giác rồi, người ta bẻ ngay liền. Người ta sống đúng đời sống phạm hạnh, người ta lấy giới đức người ta sống rồi, thì người đó kể như là người ta an vui ở trong cái phạm hạnh của một vị tu sĩ rồi, thì người ta giải thoát. Người ta không có còn nghĩ đến vợ, đến con, đến dòng họ bà con nữa, cái đó là người ta thấy được cái nhân quả là cái duyên hợp rồi, người ta không còn lo lắng nữa. Bởi vì ngộ được lý Thập Nhị Nhân Duyên là người ta giải thoát, người ta không còn bận tâm.

(32:25) Cư sĩ: Cái chỗ này con cũng có cái tranh luận với cái ông sư Phước Hưng. Con thì không, con đòi phải như là cũng như là hành, còn ổng thì ổng không chịu, ông lo học. Cũng như thâm nhập được cái lý đó rồi tự nhiên nó đạt là mình giải thoát được.

Con nói: "Muốn giải thoát là phải có cái sự hành, phạm hạnh đồ ở trỏng, cái này, cái kia mới được giải thoát. Chứ còn mình ngồi mình đọc sách không, mình nghiên cứu hoài nó thành sao được mà thành".

(32:47) Trưởng lão: Ổng chỉ ngộ, ổng chỉ hiểu được cái lý. Bởi vậy khi mà mình ngộ được rồi, mình xả hết, mình sống cho đúng. Mà xả hết sống đúng, trời ơi! Đâu phải chuyện xả mà dễ, nói xả đâu có đơn giản đâu. Sư cứ nghĩ đi, mình hiểu rồi đó, bây giờ nắm được cái lý Thập Nhị Nhân Duyên rồi, biết là phải đi vào cái ngõ sanh rồi đó, để mà phá vô minh chứ gì. Ngõ sanh nó phá vô minh, chứ không phải là minh để mà đi học mới phá vô minh, không phải. Mà đi vào cái ngõ sanh tức là sống đời sống đức hạnh giới luật chứ gì. Sống cái đời sống này mới cắt đứt hết các duyên kia, tức là bây giờ khởi mỗi tâm niệm của mình là xả liền.

Trời ơi! Biết bao nhiêu, hàng năm, hàng tháng, bao nhiêu năm mà xả nó mới sạch đó chứ đâu phải. Muốn sống được cái đời sống mà Thập Nhị Nhân Duyên này là cái duyên sanh chỗ đó, mà mình sống đúng phạm hạnh, là không phạm giới đó, thì mình xả biết bao nhiêu tâm niệm mình. Ngồi đây một tâm mình niệm mình chưa có hành động, miệng mình chưa có phạm mà ý của mình phạm hết đó, phạm giới hết đó.

Cho nên do đó mà mình quyết định là những cái lỗi nhỏ nhặt ở trong ý của mình mà khởi ra là phải xả. Xả tức là đoạn dứt cái duyên sanh đó, chứ không phải là nói mà thường đâu, cả một vấn đề tu. Sư nói đúng đó, còn ông sư kia ông nói học không, chứ học mà không chịu xả thì kể như là chỉ lý luận thôi, chứ không có giải thoát đâu.

(33:58) Mà còn phải khi mà xả như vậy mình khổ tâm lắm, chứ đâu phải chuyện đơn giản đâu, nó đâu phải. Bởi vì rõ ràng là mình thấy khổ, chứ chưa phải là mình thấy giải thoát. Nhưng mà ngầm đó mình tự suy tư, mình mới tìm hiểu mình mới thấy được rõ ràng là đời sống phạm hạnh là giải thoát. Khi nào mình nhận ra được như vậy, và mình quyết định trước cái khổ này, trước cái đấu tranh này giữa cái tư tưởng của mình, thì mình phải nỗ lực tận cùng để mà diệt sạch những cái đầu óc còn mang tính chất sanh y của nó trong đó.

Dẹp hết! Dẹp hết! Chừng mà dẹp hết rồi mới gọi là Thập Nhị Nhân Duyên, mới là phá vỡ đó, đúng là chúng ta là Duyên Giác. Chứ còn Duyên Giác mà học không thì Duyên Giác không nổi đâu. Bởi vì chấp nhận rồi phải sống, mình hiểu nó được rồi thì bắt đầu bây giờ sống.

Cho nên đức Phật nói: "Sáng mà nghe thuyết pháp về Thập Nhị Nhân Duyên, chiều chứng đạo". Là người ta bỏ sạch hết, bắt đầu người ta sống phạm hạnh. Từ đó người ta an vui trong phạm hạnh, người ta không còn để cái duyên nữa, thì thời gian sau người ta chứng đạo, chứ không phải là nói chiều chứng đạo. Mà người ta đã bắt đầu có một cái nghị lực cương quyết rồi thì người ta sẽ làm được hết.

(35:02) Tu sĩ: Chứng đạo chứ không phải thành đạo, thành đạo nó khác. Chứng đạo là mới bước vô giai đoạn đầu. Người ta tưởng đâu chứng đạo là rồi rồi đó.

Trưởng lão: Mới bắt đầu, đó mới chứng à. Nghĩa là mới có chứng được cái lý của nó thôi, còn cái thành là hoàn toàn là mình sống an ổn. Mà mới chứng đó, trời! Nó còn cái cuộc đấu tranh, nó kinh lắm. Bởi vì mình chứng nó rồi, cho nên nó mới đấu tranh với cái sai. Chứng là thấy được cái đúng, bây giờ mới đấu tranh với cái sai của nó. Mà đuổi cho được cái sai, giặc mà kêu là giặc tham, sân, si ra được đó, thì gian khổ lắm.

Đó thì như vậy là rõ ràng là mình phải nỗ lực hết mình, chứ đừng có nói chuyện. Nghĩa là khép chặt mà sống độc cư, mà từ ba tháng đến ba năm không nói chuyện với ai. Chứ còn nói chuyện một chút xíu là kể như là hoài công của mình. Bây giờ mình tu tới hai năm chín, còn có một ngày nữa là ba năm thôi, thí dụ như vậy. Mà mình tiếp duyên mình nói chuyện là cái hạnh độc cư không trọn thì kể như là bắt đầu tu lại, chứ đừng nói gì nữa.

Đó Thầy nói nếu mà ba năm là mình hoàn toàn là tâm quay vô hoàn toàn rồi, phải không? Mà mình ức chế nó, cho đến cái giờ phút cuối cùng nó bung ra một cái là kể như là nguy hiểm.

(36:09) Cho nên Thầy nói đừng có ức chế nó, cứ để tự nhiên sống, rồi suy xét cái sự giải thoát của mình. Đặng cho nó thấy cái kết quả giải thoát đó, nó phấn khởi, để cho mình chấp nhận cái độc cư, cái phạm hạnh. Và mình chấp nhận được cái phạm hạnh mình sống thấy thích thú, rồi bắt đầu từ đó nó quay vô. Nó đơn giản lắm. Mà nó khó là nó khó các pháp bên ngoài nó cứ đập mình, nó cứ tấn công mình. Mình muốn yên mà nó không cho yên đâu.

Thí dụ như bây giờ sư muốn yên, mấy con về thăm "trời ơi! Phải làm sao đây?"

Tu sĩ: Bởi vậy.

Trưởng lão: Mình muốn giải thoát chứ mình đâu có muốn, nhưng mà tình cảm của nó làm sao, nó cũng nghĩ đến cha nó chứ, phải không? Cho nên rốt cuộc rồi mình cứ bị động hoài, mà bị động thì phải tu trở lại. Mà bây giờ sư ở đây mấy tháng phải không, bắt đầu thấy yên ổn quá chừng, cái đùng nó về, thôi thôi bắt đầu tu trở lại đi.

Tu sĩ: Như vậy thì con làm sao Thầy? Thí dụ mỗi năm con phải về bển thì làm sao giờ?

(37:01) Trưởng lão: Trong cái vấn đề, dù sao đi nữa mình cũng tập dần, chứ không được ức chế mình, ức chế nguy hiểm lắm. Bởi vì Thầy đã trường hợp mà Thầy đã bắt vô ức chế Thầy thấy rồi, không được, khép độc cư không có được.

Bây giờ cái duyên của mình như vậy, nhưng mà mình nhắc nhở mấy đứa nhỏ, con của mình nhắc nhở nhỏ lần. Rồi bắt đầu lần lần nó thấm nhuần, thấm nhuần hồi nào, bây giờ tới. Cái duyên của mình nó tới rồi, cái bắt đầu nó không có đến thăm viếng nữa, để cho ba yên tu. Bắt đầu nó không đến nữa thì nó không làm cho mình sống lại, từ đó mình lần lần mình sống trong độc cư nó xả lần…​.. Đó, nó có vậy thôi chứ mình đừng có ức nó, ức nó không được, khó lắm.

(37:38) Tu sĩ: Cái phần nhân quả Thầy nói hồi nãy đó, con cũng nhớ cái điều nhập thất mà Thầy giảng hôm kia. Bởi vì cái cõi dục giới là Thầy nói, với cõi vô sắc, với cõi sắc giới là cõi không có, mình chỉ có một cõi dục giới thôi. Rồi còn thêm một phần nữa là cũng như thế giới siêu hình, thế giới Chư thiên đồ đó, thì đức Phật nói là sáu đường, luân hồi theo sáu đường. Thì trong đó thì con thấy có hai đường như Thầy giảng là chỉ có người với súc sinh thôi, còn năm cái kia thì nó cũng quy vô với cái loài người rồi, thì chư thiên cũng là người, ác quỷ cũng là người, atula cũng là người, vân vân, chỉ còn người với súc sinh thôi. Thì theo vậy thì Phật nói hai đường thôi chứ Phật nói làm chi sáu đường vậy.

(38:20) Trưởng lão: Thật sự ra đức Phật phân sáu đường là chỉ cho cái con người của mình nó có những cái trạng thái.

Thí dụ như một người thiện tức là cõi thiên rồi. Mà một con người mà chẳng thiện, chẳng ác nó là con người rồi. Mà cái con người mà ác nó là ác quỷ rồi. Đó mình phân ra nó mới thấy được cái cõi người, cõi trời và ác quỷ, atula nó mới thấy được cái này.

Có người dữ tợn ác lắm, ác quỷ rồi, cho nên đó là. Cũng có cái con người mà sống trong con người mà địa ngục, họ khổ vô cùng, chứ đâu phải. Ở trong cái cõi người chúng ta nó đã sáu cõi nó đã đủ nó rồi, trừ ra cái cõi chúng sanh thôi. Chúng sanh là con vật đồ đó, thì chúng ta

Tu sĩ: Có năm cõi hả Thầy?

Trưởng lão: Sáu chứ.

Tu sĩ: Súc sanh nó có trong này không?

Trưởng lão: Súc sanh nó cũng tính luôn đó, tính luôn súc sanh. Còn cái kia là, cái cõi người của chúng ta phân chia ra năm cái cõi này. Bởi vậy đức Phật hay lắm, đức Phật chia ra hay lắm.

(00:01) Trưỡng lão: Đó thì hôm nay chúng ta biết rằng khi mình làm chủ được nhân quả, tức là mình chấm dứt được tái sanh luân hồi, mà mình chấm dứt được tái sanh luân hồi thì bao nhiêu nhân quả nó đều chấm dứt theo. Một người làm mà cứu độ biết bao nhiêu người, một mình mình làm mà do nhân quả của mình đời trước mình đã tạo ra biết bao nhiêu người. Bây giờ một người tu chứng thì nó độ biết bao nhiêu.

Sư Tuệ Tĩnh: Ở trong kinh nó có một câu khi mình tu thành đạo rồi cái mình về mình độ hết tất cả bà con quyến thuộc của mình, chắc nó vô khúc này ha Thầy?

Trưởng lão: Đó! Nó vô cái chỗ đó, bà con quyến thuộc của mình là nhân quả đó, cho nên nó cùng nhau…​

Sư Tuệ Tĩnh: Con cứ tưởng đâu bây giờ mình tu thành đạo rồi thì hiện tiền bà con quyến thuộc của mình được hết. Như vậy là …​

Trưởng lão: Nó không có dính dáng.

Sư Tuệ Tĩnh: Nó không có nghĩa

Trưởng lão: Nó không có nghĩa, thật sự đúng là mình chấm dứt một người. Nếu bây giờ Thầy không chấm dứt mà có một người nào ở trong cái nhân quả Thầy đã tái sanh, họ làm cái chuyện này Thầy cũng bị. Coi như độ hết đó! Đó là cái lý của Đạo.

Sư Tuệ Tĩnh: Cái lý này cho con hỏi là nếu tái sanh thì sao con người ta cứ tăng hoài rồi ở đâu ra? Cũng như hồi đó học bên Thiên Chúa nói lên Thiên Đàng hay xuống Địa Ngục, lên Thiên Đàng hay xuống Địa Ngục hết trơn rồi còn đâu thành người. Rồi không lẽ Chúa mỗi ngày mỗi nặn, nặn nặn thêm linh hồn hoài cho người ta vào? Ổng đâu có ở không ông nặn hoài vậy. Bởi vậy cái nhiều khi nó vô cùng, hiểu không có được.

Trưởng lão: Nói chung là cái lý đó nó không vững con.

Sư Tuệ Tĩnh: Dạ!

Trưởng lão: Cứ nặn nặn ra hoài, nặn ra phải nặn người tốt chứ sao nặn ra người xấu? Nặn người đau khổ chết được! Ông nặn cái kiểu này tôi không có chấp nhận.

Sư Tuệ Tĩnh: Con có hỏi về cái người tốt kẻ xấu, người giàu kẻ nghèo thì mấy ông Tin Lành bí quá không biết trả lời sao, mới nói cứ thử, lấy người đó thử…​ Thử còn mất công nữa, sao người này thử người kia không thử? Phải không? Lớn lên thử không nói gì, mới đẻ ra biết trời đất gì đâu mà thử người ta, thấy lớn lên mà thử…​

(02:01) Trưởng lão: Mình sanh ra, mình sanh ra mình phải sanh ra người tốt, chứ không lẽ…​ Bây giờ hỏi đặt thành vấn đề bây giờ Thầy nè, Thầy có con này, Thầy muốn con Thầy tốt hay muốn con Thầy xấu, phải không? Thì ông sanh ra, ông cũng muốn con ông tốt chứ sao ông sanh ra thứ ác độc không.

Sư Tuệ Tĩnh: Chúa toàn quyền, có người nói Chúa toàn quyền chứ không có toàn năng. Vậy Chúa toàn quyền Chúa tạo ra con người được, Chúa làm ra sự sống sự chết được, sự chết sự sống được, thì ừ được rồi nhưng mà Chúa bất công, sao đẻ ra người giàu, người nghèo. Ai cũng con Chúa hết sao con giàu con nghèo? Mình người ta ai cũng còn muốn con mình đều hết chứ tại sao Chúa mà vậy? Cái điểm thứ nhì Chúa không có toàn năng, Chúa không có làm cho người ta tốt được, Chúa nói người ta không nghe. Phải không ?

Nếu Chúa làm người ta sống chết được thì Chúa nói người ta nghe đi, Chúa nói đâu có ai nghe Chúa đâu, mà nhiều khi nói mé mé. Qua cái vấn đề đạo Phật, vấn đề nhân quả thì con rõ, cái mấu chốt nãy Thầy nói là nhân quả thì nó không có cố định, từ xưa đến giờ người ta hiểu là nhân quả nó cố định, cái sự hiện tiền bây giờ người ta hưởng cái quả, người ta nói ráng hưởng quả kiếp trước làm đó nên giờ ráng chịu! Con nghĩ chắc có lẽ cái quả mình hiện tại mình làm mình cũng hưởng hiện tại nữa, chứ không phải có nhân quá khứ không, có nhiều cái nhân quá khứ giờ mình hưởng, cũng có Nhân hiện tại mình hưởng.

Chớ không phải bắt buộc là tất cả những gì làm, thôi ráng hưởng quả đi! Có nhiều cái con nghĩ cái này không phải là cái quả mà cái này là cái nhân, bao nhiêu người cứ nói là quả không mà con nói không phải, có Quả có Nhân chớ. Tất cả những gì xấu xa hoặc tốt lành đến với mình đều là quả hết. Con nói cái đó cũng chưa có được đâu, hễ có cái quả phải có cái nhân chớ.

Trưởng lão: Nhân quả nó kèm theo, khi mình thọ hưởng cái quả này trước thì coi chừng cái hành động hưởng này nó sẽ đưa mình đi đến chỗ mà quả xấu đó. Cái nhân đó, tại thọ hưởng tức là cái…​ Như bây giờ Thầy có hưởng được cái quả của nó là Thầy trúng vé số, mười triệu há, mà bây giờ Thầy xài cái này kia, Thầy bê tha cái này kia thì cái quả nó đi tới càng xấu hơn nữa, tệ nữa.

(04:20) Nếu Thấy lấy mười triệu này, Thầy bố thí, cúng dường Thầy giúp đỡ người này, người kia thì cái Quả này Thầy hưởng hoài, thì mười triệu này Thầy ăn không hết. Bởi vì cái may mắn nó cứ đến đây nữa.

Còn đằng này, ông đi chơi, ông uống rượu, chơi bài bạc, bạn bè này kia, tiêu sạch hết, coi chừng ông đi vô tù nữa là khác, phải không? Từ đó cũng là cái Quả, nhưng mà cái Nhân thụ hưởng cái Quả này là tốt hay xấu đây, coi chừng, nó sẽ đi đến xấu hay là tốt trong đó

Sư Phước Nhẫn: Có trường hợp, con đọc trong cuốn …​. Của Thiện Tâm, nói tu kiếp này, kiếp sau mình hưởng, nhưng kiếp sau mình hưởng rồi kiếp thứ ba bị cái Nhân kiếp thứ hai đó. Nhiều khi mình giàu quá mình làm điều không tốt tới kiếp thứ ba mình bị, kiếp này mình tu kiếp thứ ba nó không tốt. Chuyện đó cũng không thấy nó dứt khoát như vậy.