TU TẬP GIẢI THOÁT 01 - TẬP SỐNG VỚI TÂM VÔ SỰ
Trưởng lão Thích Thông Lạc
Người nghe: Tu sĩ
Ngày giảng: 2000
Thời lượng: [1:24:52]
Tên cũ: 2000-Tu tập giải thoát 1
Trưởng lão: Hôm nay Thầy dạy cho mấy con cách thức mà tu tập cho nó đúng cách. Tại vì trong cái vấn đề tu tập thường thường là chúng ta tu sơ sót một ít thì nó bị ức chế tâm. Cái sơ sót đó là ví dụ như chúng ta ráng quá thì nó sai. Tại vì các con nhớ kỹ là khi tu tập là phải thấy được cái sự giải thoát ngay liền, nó làm cho thân tâm nó thanh thản, an lạc và nó vô sự.
Nó thanh thản như thế nào? Nó an lạc như thế nào? Nó an lạc là cái thân nó không có bị mệt nhọc, nó không có khó chịu. Mà cái tâm thì nó an lạc, nó làm cho cái tâm nó thanh thản, nó làm cho chúng ta nó không có nghĩ cái này, nghĩ cái kia cái nọ, tức là nó thanh thản. Còn nó an lạc cái thân nó an ổn, nó không có bị một cái chướng ngại gì hết hoàn toàn gọi là nó an lạc.
(1:01) Vậy thì khi mà chúng ta tu, chúng ta thấy là mình tu tập nương vào cái pháp của Phật thì nó phải có sự an lạc. Mà nó có sự an lạc thì chắc chắn quý con thấy như bình thường hiện giờ mình xét cái thân của mình, mình bình thường, mình đang sống như thế này, sống trước mọi người, mình thấy cái thân mình có an lạc không? Mình xem lại thì rõ ràng mình thấy cái thân nó không có đau nhức cái chỗ này, hoặc chỗ kia, hoặc nó mỏi mệt hoặc nó lừ đừ thì tức là cái thân nó an lạc, còn nó lừ đừ nó buồn ngủ thì làm sao nó an lạc được. Nó an lạc gì mà nó cứ gục tới, gục lui. Thì như vậy do chỗ nào mà chúng ta tu sai cái chỗ này? Đó mấy con xét.
Mà nó thanh thản, nó an lạc, nó không có bị hôn trầm, thùy miên hoặc là nó mỏi mệt, nó làm cho mình khổ sở thì cái đó mới gọi là tu theo đạo Phật. Bởi vì cái pháp tu nó không làm cho chúng ta khổ cái chỗ nào hết mà phải giải thoát.
Cho nên đức Phật nói: "Pháp của ta đến không có thời gian", nghĩa là mình tu tập nó không có thời gian để mà tìm nó một ngày nào đó nó mới giải thoát, mà ngay khi mà tu tập là nó có giải thoát. Vậy thì bây giờ tâm mình nó không sân, nó không tham, nó không có gì hết thì nó giải thoát chứ gì; thân mình nó không đau, không nhức là nó giải thoát chứ gì; tức là nó thanh thản, an lạc chứ gì, mình cứ nghiệm xét đi.
Rồi bắt đầu bây giờ mình tu tập, mình đứng lên, ngồi xuống nghe nó mệt nhọc, nghe nặng nhọc. Thầy bảo mình tu, thí dụ năm hơi thở đứng dậy đi kinh hành mà nó thoải mái, nó dễ chịu thì mình tu. Mà bây giờ nó không thoải mái, dễ chịu thì mình tu ít trở lại. Thay vì mình tu chừng năm hơi thở đi kinh hành một vòng, nó đâu có cái gì mà nó làm cho mình mệt nhọc đâu. Mà hai lần nó chưa mệt nhọc, mà ba lần chưa mệt nhọc, mà năm lần mệt nhọc tức là nghỉ. Nghĩa là chướng ngại rồi, nghe nó khó chịu, nó mệt nhọc, nó cực khổ quá! Do đó thì mình nghỉ, phải không? Một chút nữa rồi mình tu lại thì tức là mình có giải thoát chứ mình đâu có gì mà làm cho nó không giải thoát đâu.
(2:58) Còn bây giờ thí dụ như nghe Thầy nói tu từ mười phút đến ba mươi phút, cố gắng, cố gắng tu mười phút được rồi, bây giờ ráng cho tới ba mươi phút nghe nó mệt nhọc quá mà cũng ráng cho được ba mươi phút, đặng cho chiếm cái giờ của mình làm cho đúng. Chứ sự thật ra tu là phải giải thoát, chứ không phải chiếm cái giờ tu cho có cái giờ. Mà tu phải tìm thấy từng giây, từng phút trong sự giải thoát đó mới đúng.
Cho nên người ta tu người ta thấy nó nhẹ nhàng, nó thanh thản, càng tu càng thích, càng tu càng thấy nó tiến bộ. Tiến bộ ở chỗ nào? Không phải chúng ta ngồi nhiều mà tiến bộ, mà tiến bộ ở chỗ là chúng ta thấy cái tâm nó thanh thản, an lạc, vô sự. Đó là cái chỗ hàng ngày thấy tu tập mà nó thích thú, nó làm cho chúng ta vui, nó làm cho chúng ta thích một mình, không có duyên ra cảnh. Còn mình thấy mệt nhọc, buồn bã, buồn ngủ này kia đủ thử hết là tại vì mình quá sức.
Thí dụ như bây giờ Thầy đứng, Thầy ngồi xuống năm hơi thở đứng dậy đi kinh hành một vòng, Thầy thấy bây giờ thấy nó an ổn, mình thấy mình nhiếp tâm được, nó không có một cái niệm gì nó xảy ra trong đầu của mình hết, mình thấy hoàn toàn là vô sự. Do đó, Thầy ngồi xuống Thầy hướng dẫn thân tâm của mình tu năm hơi thở nữa, rồi đứng dậy rồi đi kinh hành, rồi Thầy ngồi xuống Thầy thấy nó cũng thoải mái, Thầy tiếp tục Thầy ngồi xuống, mà nó không thoải mái thì nhất định là nghỉ. Bởi vì nó không thoải mái tức là nó ức chế rồi.
Cho nên mình xét cái tu tập của đạo Phật. Thầy đã nêu lên mấy cái chữ: "Thanh thản", "An lạc" và "Vô sự", thì luôn luôn lúc nào chúng ta tu cũng phải thanh thản, an lạc và vô sự, nếu không thanh thản, an lạc, vô sự là sai, nó có một cái trạng thái gì là nó sai. Thí dụ như bây giờ trong khi cái giờ chúng ta tu, bắt đầu mình tu từ 7 giờ cho đến 10 giờ, mà bây giờ tu từ 7 giờ cho đến tám giờ. Cái khoảng thời gian từ 7 giờ đến 8 giờ thì trong khi 30 phút đầu chúng ta tu thấy tốt, 30 phút sau nghe nó mệt nhọc nó, nó bết thì chúng ta ngồi nghỉ, chúng ta xả nghỉ đừng tu tập nữa, phải không? Chúng ta ngồi nghỉ, chúng ta xả, chúng ta ngồi chơi.
(05:11) Bây giờ ngồi chơi xả nó buồn ngủ thì chúng ta đi kinh hành, đi tới đi lui, đi với một người mà đi vô sự, chứ không phải mà đi ở trong cái phương pháp để tập trung cho nó mệt nhọc nữa, đi để cho nó động thân đừng có để cho nó ngủ. Vì vậy mà mình đi tới đi lui, đi vòng vòng chơi vậy thôi, đi với một người vô sự. Mà giờ nó mỏi chân quá, đã mỏi chân tức là nó có chướng ngại pháp rồi, nó không thanh thản, nó không an lạc rồi, do đó mình ngồi lại.
Khi mà mình ngồi lại thì lúc bây giờ, nếu mà mình trong khi 7 giờ đến 8 giờ mà 30 phút đầu thì rất tốt, 30 phút sau, ví dụ 30 phút sau nó bị hôn trầm, nó bị buồn ngủ mình đi kinh hành. Rồi bắt đầu mình ngồi xuống năm hơi thở, rồi mình sử dụng cái hơi thở hít vô chậm chậm, nhẹ nhẹ, nhẹ nhẹ để cho phá cái hôn trầm. Thì Thầy nghĩ rằng những cái phương pháp mà mình có thể mình phá hôn trầm trong lúc bị buồn ngủ đó, thì có thể mình sử dụng từ năm hơi thở đi kinh hành, mà thấy nó mệt nhọc, nó cực, do đó thì mình lại sử dụng mình ngồi mình hít thở, hít một hơi thở chậm chậm chậm chậm rồi thở ra chậm chậm chậm chậm, rồi thở lại năm hơi thở bình thường, rồi hít vô một hơi thở chậm chậm rồi thở ra chậm chậm. Và cứ năm hơi thở thì một hơi thở chậm nhẹ như vậy và cuối cùng thì nó hết hôn trầm, nó không buồn ngủ nữa.
Mà nó không buồn ngủ nữa thì chúng ta tươi tỉnh và chúng ta sẽ nghe an lạc, an lạc rõ ràng. Còn nếu mà nó còn buồn ngủ thì chúng ta sẽ không an lạc. Cho nên cách thức Thầy dạy năm hơi thở đi kinh hành hai mươi bước rồi ngồi lại năm hơi thở, đó cũng là cái mục đích tập luyện để phá cái buồn ngủ hôn trầm, phá cái lười biếng, dã dượi của mình. Cái hơi thở mà để tập trung gom cái tâm lại, để làm cho cái tâm nó không bị phóng dật và cũng là cái phương pháp cũng phá hôn trầm.
Bắt đầu mình bị hôn trầm rồi, mình hít chậm chậm chậm chậm, hít thật chậm, hít thật sâu, chậm, rồi bắt đầu thở ra cũng chậm, thật chậm rồi cho hết hơi thở ra thì bắt bắt đầu thở lại hơi thở bình thường. Chứ không được tiếp tục hai hơi thở như vậy. Tại sao? Tại vì tiếp tục hai hơi thở như vậy thì chúng ta rất khó chịu. Do đó, chúng ta chỉ thở một hơi thở gom tâm cho chặt, rồi bắt đầu thở lại năm hơi thở bình thường. Năm hơi thở bình thường rồi chúng ta lại thở một hơi thở chậm nhẹ như vậy nữa và cứ như vậy mãi một hơi thì nó hết hôn trầm, nó hết hôn trầm, nó không còn buồn ngủ nữa. Đó như vậy, đó là cách thức chúng ta ngồi để mà hít thở để mà phá hôn trầm.
(07:37) Còn cách thức kia, năm hơi thở đi kinh hành, mà nó nhiều cái oai nghi ngồi, đi, đứng để mà phá hôn trầm. Đó là hai cách phá hôn trầm. Và cách mà thứ ba để mà phá hôn trầm đó là chúng ta đi kinh hành, đi vòng vòng, vòng vòng như thế này, đó là sẽ phá hôn trầm.
Cách thứ nhất: Năm hơi thở đi kinh hành là phá hôn trầm đang bị hôn trầm.
Cách thứ hai: Là phá hôn trầm, tức là thở hơi thở chậm và nhẹ này một hơi thở, rồi năm hơi thở, rồi một hơi thở, rồi năm hơi thở. Là cách thứ hai này cũng phá đang bị hôn trầm.
Cách thứ ba: Là cách ngăn ngừa hôn trầm là đi kinh hành. Chúng ta biết cái giờ đó là chúng ta sắp bị hôn trầm, chúng ta đi kinh hành, chúng ta không ngồi thì hôn trầm sẽ không tới.
Đó cái cách thức, cái phương pháp mà đi kinh hành để mà phá hôn trầm, chúng ta có ba cái phương pháp để mà chúng ta phá. Thì cái phương pháp mà đi kinh hành vòng vòng, đi kinh hành mà vòng vòng, đi nhẹ nhàng như người vô sự đó, đi mà vừa thanh thản, thì lúc bấy giờ đó là cái phương pháp ngăn, ngăn ngừa hôn trầm. Còn hai cái phương pháp kia là đối trị hôn trầm, đang bị hôn trầm dùng nó để đối trị, thì nhớ kỹ như vậy.
(08:48) Do trên sự tu tập mà chúng ta lưu ý, nếu mà chúng ta tu căng quá, tu thẳng quá thì tức là chúng ta sẽ bị hôn trầm; sống độc cư quá thì chúng ta sẽ bị tuôn trào. Cho nên khi độc cư thì chúng ta cũng biết khéo léo sử dụng là cái giờ này chúng ta sống cố gắng phòng hộ mình, thì cái giờ sau chúng ta đi kinh hành hay hoặc là chúng ta lao tác, nhổ cỏ hoặc là quét sân hoặc làm cái gì đó để cho nó thoải mái, nó dễ chịu hơn là chúng ta ngồi không. Vì chúng ta ngồi không, thì chúng ta chịu không nổi sự tuôn trào đâu, chúng ta làm công việc gì nhẹ nhàng.
(09:28) Sau khi cái tâm nó chịu độc cư rồi, thì hoàn toàn lúc bây giờ nó không cần mà chúng ta lao động đâu, nghĩa là nó không có thích lao động, nó hoàn toàn nó vô sự. Còn bây giờ tâm chúng ta nó cô đơn nó chịu không được, cho nên nó thích lao động. Vì vậy mà chúng ta theo, tùy theo cái sở thích đó mà buông dần nhẹ để hướng dẫn nó dần đi vào cái chỗ độc cư.
Vì vậy khi mà chúng ta nghĩ rằng mình bị hôn trầm, thùy miên, vô ký hay bị loạn tưởng, bị cô đơn, rồi chúng ta đi kinh hành một cái vòng rộng. Thì vòng rộng tức là dễ cho cái tâm của chúng ta bị phóng dật ra, thấy hình ảnh này, hình ảnh khác nó dễ phóng dật. Cho nên chúng ta đi trong cái vòng hẹp, đi vòng vòng thất của mình thôi, đi vòng vòng sân của mình thôi, không được đi ra. Còn bây giờ nếu mà trong khi đó chúng ta không chịu đi, thì chúng ta sẽ ở trong thất đóng cửa thì chúng ta sẽ bị hôn trầm.
Cho nên chúng ta thường thường cái người tu, chúng ta đi ở trong cái vòng hẹp, nhưng mà cái vòng hẹp đó không có nghĩa là chúng ta đi trong cái phòng nhà của mình, mà phải đi ra ngoài sân cho nó thoải mái. Nhưng không được đi trên cái vòng rộng quá. Vì đi vòng rộng quá mắt chúng ta không phòng hộ, thì khi mà gặp cảnh, gặp đối tượng thì tâm nó sẽ bị phóng dật. Nó phóng dật thì tức là nó sẽ ghi vào trong đầu chúng ta, khi trở về thất ngồi lại thì những cái hình ảnh sai trái, đúng phải mà các tu sĩ khác đang tu, họ gieo vào ở trong cái đầu óc của chúng ta làm cho chúng ta bị động. Cho nên những cái này chúng ta nên đề phòng và cẩn thận.
Khi không tu tập, mà đã tu tập thì nhất định phải tu tập một tháng thứ nhất không thành tựu thì tháng thứ bảy phải thành tựu. Như đức Phật đã nói: "Bảy ngày, bảy tháng, bảy năm". Mà bây giờ mình cho rằng mình tu tháng thứ nhất, chứ mình không dám chắc mình tu trong bảy ngày mà thành tựu được, mình cho tháng thứ nhất. Mà tháng thứ nhất, nhất định là quyết tu cho đúng đừng để sai, thì tháng thứ nhất chúng ta sẽ thành công, tức là chúng ta sẽ nhập Tứ Thiền và thực hiện Tam Minh. Mà nếu chưa được thì tới tháng thứ bảy chúng ta phải xong.
Nghĩa là hoàn toàn trong bảy tháng mà chúng ta nỗ lực tu tập thực sự. Đừng có để mà phá độc cư, luôn luôn lúc nào cũng phòng hộ mắt, tai, mũi, miệng, thân, ý và lúc nào tu cũng thấy thanh thản, an lạc, vô sự. Đừng có để cho nó bị hôn trầm, thùy miên, gục tới gục lui. Rồi tâm trạo cử đến cái mức độ không có chịu nổi, nó luận thế này, nó luận thế khác, không có chịu nổi. Thì nó sẽ đánh chúng ta sẽ bứt đi, nó đánh chúng ta sẽ bị rơi đi.
(12:01) Cho nên chúng ta quyết định tu, nhưng tu đúng cách, đừng có căng quá mà cũng đừng chùng quá. Căng thì như dây đàn mà chúng ta căng thẳng quá, thì đức Phật đã nói: "Căng thẳng thì đứt dây, mà hễ chùng quá thì nó không thành âm". Cho nên người tu hành phải khéo léo, mà đức Phật đã ví dụ cho chúng ta biết như dây đàn không được căng quá. Vì chúng ta có nhiệt tâm tu hành, nhưng chúng ta lại tu đúng pháp chứ không sai. Nhưng vì chúng ta quá căng, tu nhiều quá, quá căng thì như dây đàn đã căng thẳng.
Còn nếu mà chúng ta lười biếng chúng ta tu, kêu là tu cầm chừng, tu mà gọi tu cho có tu, thì nó chùng quá thì nó cũng không phát âm ra được, nó cũng không thành tựu được. Cho nên chúng ta tu, lúc nào chúng ta cũng tu, nhưng mà tu đúng cách. Nó không căng, mà giữ gìn cho nó, giữ cho được cái tâm của mình thanh thản, an lạc và vô sự.
(12:58) Ngừa trước, tức là ngăn trước những pháp ác, tức là chúng ta ngăn, đừng có cho để nó xảy ra. Biết rằng chúng ta sẽ bị hôn trầm, nhưng mà chúng ta ngăn đừng có để bị hôn trầm. Thì ngăn thì có cái pháp để chúng ta ngăn, tức là chúng ta biết cái giờ đó chúng ta sẽ bị hôn trầm, hay hoặc là chúng ta tu như thế này biết sẽ có bị hôn trầm, cho nên chúng ta chuẩn bị ngăn nó không có được để cho nó xảy ra. Vì vậy mà chúng ta tập đi kinh hành, trong khi đi kinh hành chúng ta như người vô sự, thỉnh thoảng chúng ta nhắc: "Tâm như đất, không có tham, sân, si nữa", rồi chúng ta lại đi chơi chơi như cái người vô sự đi chơi vậy thôi, đi tới đi lui, mắt thì nhìn xuống không ngó hai bên.
Nghĩa là bây giờ, như quý vị mà đi vòng vòng cái Tổ đường này, mắt nhìn xuống không ngó bên đây, không ngó bên đây, ai làm gì làm chẳng biết mà chỉ biết ngó xuống. Thứ nhất là chúng ta thực hiện từ tâm, lòng từ của chúng ta nhìn xuống dưới đất để tránh những con vật nhỏ nhít như kiến, trùng, dế ở dưới chân chúng ta để tránh khỏi dẫm đạp. Vả lại nó cũng giúp cho chúng ta tỉnh thức, khởi được lòng từ bi thương xót của loài chúng sanh. Cái thứ hai là giúp cho chúng ta nó phá được cái hôn trầm, chúng ta đi nhiều càng tốt, nhưng đi với một cái người vô sự chứ không phải đi với cái tính cách bặm môi, cố gắng tập trung để biết bước chân đi, chúng ta không cần nó biết.
Nhưng chúng ta đi để mà lưu ý những sự kiện xảy ra dưới chân chúng ta, để tránh dẫm đạp tất cả các loài chúng sanh để thực hiện lòng từ bi. Một con vật, lỡ một con vật, con kiến mà thấy nó bị gãy chân thì chúng ta nên giúp đỡ nó, đưa nó vào ở trong nơi khác. Chúng ta làm những công việc nhỏ nhặt như vậy nó nói lên được lòng từ, khởi lên được lòng thương yêu của chúng ta. Nhưng chính chúng ta đang tu, nhưng rất là thanh thản. Khi chúng ta làm một việc từ thiện như vậy chúng ta thấy tâm hồn mình rất vui. Khi chúng ta thấy trong vũng nước có một con kiến đang chới với trong vũng nước, chúng ta lấy ngón tay để cho chúng làm một cái phao nằm trên ngón tay chúng ta đưa vào cái đất mà không có nước, thì chúng ta để cho con kiến tỉnh rồi bò đi. Chúng ta làm cái công việc chính chúng ta đã thực hiện lòng từ với sự thương yêu, là chính chúng ta đã tu thanh thản, an lạc, vô sự.
(15:15) Cho nên tất cả những cái sự việc mà chúng ta làm thì chúng ta thấy nó như thế nào mà có ý nghĩ, có ý nghĩ của đạo Phật, có sự giải thoát, có sự thiện pháp trong đó. Các con nghe em của ông Cấp Cô Độc, ông ta đến với đức Phật sau khi được đức Phật dạy cho ông ta tu, thì ông ta tu Tứ Vô Lượng Tâm, tâm từ, bi, hỷ, xả. Và cuối cùng ông xả sạch tức là ly dục, ly ác pháp do tâm từ bi của ông. Thì do đó chúng ta khởi được cái lòng từ bi. Hành động của chúng ta hàng ngày đối với chúng sanh, có mỗi con vật gì mình đều cứu giúp cho chúng thoát được cái chết, thì chúng ta cũng thấy hạnh phúc và an lạc trong lòng chúng ta.
Do từ cái Từ Tâm đó, mà người khác chửi mình, người ta mắng mình, mình không có giận hờn, mình cũng không tham muốn nữa. Thì tức là rõ ràng là do Từ Tâm đó mà chúng ta ly dục, ly ác pháp được mà chúng ta nhập Sơ Thiền. Cuối cùng ông chứng quả A La Hán do cái pháp Tứ Vô Lượng Tâm.
Thì Tứ Vô Lượng Tâm có dạy chúng ta phải ngồi thiền, phải đi kinh hành, phải gì đâu. Hàng ngày ông sống, ông vì khởi cái tâm thương yêu, chăm sóc những cái loài vật xung quanh ông, để cho nó thoát khỏi những cái sự vô tình cũng như là cái sự vô tình xảy ra, mọi vật giết hại nhau, ông chỉ khởi tâm của mình giúp đỡ cho chúng đừng có giết hại nhau, đừng có vô tình mình mà làm cho chúng đau khổ. Và cuối cùng thì ông lại chứng quả A La Hán. Ông tu cách thức bình thường, không có cái gì mà khó khăn, đâu phải ngồi thiền, nhập định đủ thứ đâu. Mà chính cái lòng từ ông thực hiện đến cái mức độ ông không còn tham, sân, si nữa. Mà mục đích không tham, sân, si là đạo giải thoát rồi. Đó là cái tu rất là tự nhiên.
(16:56) Cho nên khi mà đức Phật dạy ông Châu Lợi Bàn Đặc ngồi đó mà quét tâm. Thì ông, thật sự ra ông ngồi đó quét tâm bằng trên Tứ Niệm Xứ thì ông tự nhiên, chứ không có dạy ông ngồi thiền hơi thở, hít thở cái gì cả hết, phải không? Không có dạy ông nhiều đâu. Mà trái lại ngồi đó ông ngồi ông quét cái tâm ông thôi. Thì ông quét cái tâm ông bằng cách nào? Thì ông phải nhìn ở trên thân, thọ, tâm, pháp của ông, có cái gì chướng ngại trên đó là ông đẩy lui thôi, tức là ông quét sạch cái tâm của ông đó.
Nói Thân - Thọ - Tâm - Pháp chứ sự thật ra mỗi mỗi nó đều do tâm của mình. Vì vậy trong kinh Pháp Cú: “Tâm dẫn đầu” mà. Nếu mà tâm làm điều thiện thì nó giải quyết được bốn chỗ này đều đẩy lui chướng ngại pháp. Nếu mà tâm làm đều ác thì tức là bốn chỗ này nó sẽ có những cái thọ khổ đau của nó. Cho nên rõ ràng là tâm dẫn đầu. Mà nói quét tâm tức là ở trên Tứ Niệm Xứ mà quét được cái tâm sạch sẽ, làm cho tâm thanh tịnh.
Khi mà Thầy nhận ra được cái pháp của Phật, Thầy biết được cái pháp Như Lý Tác Ý, Thầy đâu có còn khổ, cực khổ như ngày xưa mà khi ngồi, khi tu tập pháp Tri Vọng đâu. Vì vậy mà Thầy ngồi chơi hoặc là ngồi bán già hoặc là ngồi kiết già hoặc là đi kinh hành, đều là Thầy quan sát trên thân, thọ, tâm, pháp của mình, với một cái sự vô sự. Rồi cứ mỗi chướng ngại gì trên đó mà đẩy lui, mà không chướng ngại thì thường nhắc tâm: "Tâm như đất, không có tham, sân, si nữa" cứ nhắc mãi, nhắc mãi. Rồi nhắc một lời nhắc rồi cứ thanh thản mà đi chơi, chứ còn không có làm gì nữa hết, hoàn toàn thấy nó thanh thản, an lạc, vô sự. Và cuối cùng thì tâm Thầy hoàn toàn không phóng dật, nghĩa là luôn luôn lúc nào nó cũng định trên hơi thở của nó.
(18:42) Đó là một cách tu rất tự nhiên và nhẹ nhàng. Và vì vậy mà suy ra các bậc Thánh Tăng, đệ tử của đức Phật ngày xưa như em của ông Cấp Cô Độc cũng thực hiện lòng Từ. Ông hàng ngày ông sống xung quanh thất, ông không đi chơi với ai hết, nhưng mà ông khởi sự lòng thương yêu của ông đối với những vật xung quanh thất ông. Mỗi một con vật rơi trên vũng nước, một con kiến nhỏ ông đều vớt, ông bỏ lên bờ, ông dùng những chiếc lá cây ông cứu biết bao nhiêu loài vật đã bị một cơn mưa. Do đó ông thấy lòng ông thanh thản, an lạc và từ đó lòng Từ ông phát triển, phát triển đến mức độ ông không còn tham, sân, si nữa.
Ông tu rất tự nhiên, đâu cần phải ngồi thiền, đâu cần phải Niệm Phật, đâu cần phải tu Tứ Niệm Xứ gì đâu. Nhưng mà khởi sự được lòng từ thì tham, sân, si đều quét sạch. Đúng là chúng ta tu theo pháp Phật, tuy rằng đức Phật dạy “Ba Mươi Bảy Phẩm Trợ Đạo” rất nhiều, từ Tứ Chánh Cần, từ Tứ Niệm Xứ, Tứ Bất Hoại Tịnh, Tứ Như Ý Túc, cho đến Tứ Thánh Định. Tất cả những cái pháp đều thực hiện duy nhất có cái tâm không còn tham, sân, si nữa mà thôi.
Nhưng ở đây chúng ta mỗi người đều có căn duyên với một pháp, chúng ta thích cái pháp nào thì chúng ta chấp nhận ngay cái pháp đó mà thực hiện. Người tu Tứ Vô Lượng Tâm, người tu Tứ Niệm Xứ. Nếu mà chúng ta ngồi đây mà quan sát trên Tứ Niệm Xứ mà tu tập thấy nó nhẹ nhàng, thanh thản thì chúng ta dùng pháp Tứ Niệm Xứ mà tu. Còn nếu chúng ta tu Tứ Chánh Cần thì chúng ta phải tu Định Niệm Hơi Thở, Định Vô Lậu, Định Chánh Niệm Tỉnh Giác. Tứ Chánh Cần nó có nhiều pháp, pháp ngăn và pháp diệt, cho nên nó nhọc nhằn ghê gớm.
Vì vậy mà Tứ Chánh Cần phải dùng cho người cư sĩ. Tại sao vậy? Tại vì người cư sĩ người ta chung đụng với ác pháp, cho nên người ta phải tu tập để người ta ngăn và diệt nó. Còn chúng ta là những tu sĩ thì chúng ta có gì đâu, ngồi không chứ đâu có gì đâu, không có lao tác, không có gì đâu, chúng ta khởi sự chúng ta tu tập thì quá dễ dàng. Cho nên bảy tháng, bảy năm là chúng ta thành tựu, nếu trong bảy tháng không thành tựu thì bảy năm.
(20:52) Thì như vậy rõ ràng cái thời gian chúng ta đâu phải dài. Tại sao chúng ta xét qua cái thời gian về đây các con tu tập với Thầy, có nhiều người đã hai, ba tháng rồi mà chưa xong gì hết, cũng vẫn còn thấy như mình mới vào, chưa có kết quả gì hết, thấy chút chút thanh thản, an lạc, vô sự. Tại sao vậy? Tại vì mình còn duyên ngoài thế nhiều quá, tức là mình còn phóng dật nhiều quá.
Khi khép chặt vào đây, quyết định là một tháng phải thành công, quyết định là bảy tháng phải cho thành tựu. Thì như vậy sự quyết định của mình, sự nhiệt tâm như thế nào? Tu tập như thế nào đúng? Như thế nào sai? Làm sao cho đừng bị ức chế tâm? Không khéo rồi chúng ta sẽ ức chế tâm. Mặc dù pháp đó là pháp của Phật, nhưng không khéo vẫn bị ức chế tâm.
Vì vậy mà từ xưa đến giờ các Tổ đâu phải tu sai pháp của Phật, nhưng mà tại vì các Ngài tu không đúng cách mà bị ức chế tâm, từ đó kiến giải đẻ ra pháp ức chế, chứ đâu có gì sai. Nhưng mà ức chế thì nó lại giống pháp của ngoại đạo, của các đạo khác rồi. Bởi vì các ngoại đạo nó đều tu pháp ức chế. Còn mình vẫn đi theo đạo Phật, nhưng mình không hiểu cách thức tu, cho nên mình biến cái pháp Phật trở thành pháp ức chế. Thì pháp ức chế thì nó sẽ giống pháp của ngoại đạo.
(22:09) Khi mà pháp tu tập đã giống pháp ngoại đạo, thì tức là chúng ta bị đồng hóa ngay liền pháp của ngoại đạo, vô tình chúng ta bị đồng hóa. Nghĩa là các Tổ có nhiều người, người ta vô tình chứ người ta không có ý để mà diệt Phật giáo, người ta dìm Phật giáo. Người ta vô tình, người ta chỉ tu nhưng mà cách thức tu tập không có người kinh nghiệm dạy, cho nên người ta đã tu sai. Pháp thì đúng, nhưng mà hành động tu lọt vào ức chế, cho nên thành sai mà không biết.
Cho nên khi, khi mà Thầy nhận ra được cái pháp của Phật dạy trong kinh Nguyên Thủy, Thầy mới nhận ra được như vậy tu nhẹ nhàng quá, không có khổ như trước kia nữa. Do đó bây giờ mình ngồi chơi vẫn thấy giữ được Tứ Niệm Xứ của mình thanh thản, an lạc, vô sự. Chỉ có pháp Hướng, để chờ cho cái pháp Hướng đủ cái năng lực của nó thì mình sẽ nhập các định.
Sự suy tư của Thầy như vậy nó giúp cho Thầy đi đúng cái quỹ đạo của đạo Phật, làm cho Thầy không còn ức chế tâm. Ngồi chơi, chứ không còn ngồi đó mà giữ cái tâm không vọng tưởng, ngồi chơi để mà quan sát thân, thọ, tâm và pháp của mình có thanh thản, an lạc hay không? Chỉ xem nó có an lạc, thanh thản hay không? Chỉ xem nó có giải thoát hay không? Nếu nó không giải thoát thì ít ra nó có khởi niệm nào đó, mà niệm thì nó phải có tham, có sân, có phiền não, có lo thì nó mới có những cái niệm đó. Mà cái niệm mà nó không tham, không sân, không si nó đi vào cái chỗ nào? Thì phải truy ra tất cả những cái niệm đó. Do vì vậy mà cái sự suy ra đó, Thầy đã tìm thấy được cái sự xả ly hơn là ngồi ức chế tâm không vọng tưởng.
(23:57) Cho nên từ khi biết pháp của Phật rồi, mặc dù mấy con về đây tu tập, hầu như Thầy đã nhìn thấy qua cái sự tu tập của các con có cái gì ức chế ở trong đó, chứ chưa phải xả. Thầy nhìn thấy nhưng mà nói, không biết nói làm sao để cho các con hiểu được cái xả. Vì các con hễ tu là dường như là các con đã lọt vào một cái thói quen là ức chế tâm. Cho nên khi đó, có khi mà các con trình cho Thầy, Thầy biết rằng có ức chế, có ức chế dù là ít nhiều, nó làm cho các con thấy nó có cái mệt nhọc, có cái khó khăn.
Hễ càng tu tập, càng cố gắng nỗ lực thì nghe nó mệt nhọc, càng bị hôn trầm. Và càng cố gắng, càng nỗ lực thì bị loạn tưởng. Nó sanh ra điều này, nó sanh ra điều kia, nó luận điều này, nó luận điều kia, nó thậm chí như nó luận đến đỗi nó không tin Thầy nữa. Tất cả những cái này đều do cái chỗ ức chế tâm mà sinh ra, Thầy biết. Cho nên hôm nay Thầy nói thật sự, tu làm sao mà nhẹ nhàng, nhẹ nhàng, phải thấy từng phút giây giải thoát của tâm hồn. Cái mà không giải thoát tức là chúng ta vẫn biết được chứ, vẫn thấy được cái sai của mình chứ. Mặc dù pháp đó pháp đúng chứ không phải là pháp sai, nhưng tu tập sai.
Vì vậy mà các con lưu ý trong cái phần tu tập của mình, nếu trong một giờ mà tu mà thấy rằng không thanh thản, an lạc, vô sự thì hãy trình cho Thầy. Nghĩa là mình sống với một cái người sống bình thường, như mọi người người ta chạy theo dục lạc, người ta không thấy cái gì, người ta không tu gì hết. Còn mình biết pháp tu, nhưng mà mình tu như thế nào? Như cái người bình thường vô sự, chỉ có duy nhất là không tham, sân, si mà thôi. Có duy nhất đó thôi. Khi nào trong tâm nó có tham, sân, si thì phải đuổi ra, phải làm sao cho những cái niệm đó không còn nữa thôi. Còn cái niệm mà duy nhất mà gọi là vô lậu, đó là cái niệm “thanh thản, an lạc và vô sự”. Cái niệm đó chính là sự giải thoát của tâm hồn chúng ta. Cho nên cố gắng tu tập đúng.
(26:05) Thầy không biết làm sao Thầy hướng dẫn và đồng thời thì lúc này Thầy không có thời gian, chứ thật có thời gian mỗi đứa đều được Thầy, nói thật sự ra Thầy ngồi đây, bữa nay Thầy dạy đứa này, ngày mai Thầy dạy đứa khác. Ngồi đây suốt cả giờ, cả buổi để xem coi quý con tu như thế nào? Các con tu cách nào mà bị ức chế? Thầy ngồi đây để mà xem cho các con đi kinh hành, ngồi xuống một vòng, hai vòng, ba vòng. Thầy hỏi: "Tu như vậy thanh thản hay là không thanh thản? Nếu thanh thản thì tiếp tục tu, mà nếu không thanh thản thì xả nó, phải tu như vầy", cứ sửa lần như vậy thì may ra mấy con sẽ không còn bị ức chế. Còn nếu mà Thầy cứ ngồi làm việc như thế này, thì chắc chắn mấy con tu một hơi là mấy con sẽ bị ức chế. Đó là cái nỗi khắc khoải, nỗi khổ tâm của Thầy.
Bây giờ trong cái giai đoạn cả một con người trên hành tinh này, cả một số lượng người trên hành tinh này đang thiếu đạo đức, đang cần Thầy phải viết bộ sách Đạo Đức. Thế mà bây giờ ngồi chăm sóc mấy con thì cái đạo đức này biết chừng nào mà ra. Mà nếu mà ngồi im lặng để mà soạn thảo bộ sách Đạo Đức thì mấy con ở ngoài này tu điên, tu khùng hết rồi. Mặc dù các con tu đúng pháp Phật chứ đâu phải sai, nhưng mà tu quá sức mình, tu không đúng cách, cho nên nó đã làm lệch.
Thầy biết rõ điều này, nhưng làm sao bây giờ? Một mình làm sao chia chẻ được điều này, nó là một cái khổ. Nếu mà phải chi có một người được như Thầy nữa, thì một người lo chăm sóc cho mấy con tu tập và một người lo soạn thảo Đạo Đức, thì điều này là điều hạnh phúc biết bao nhiêu. Một người làm sao mà chia làm hai công việc làm được. Cho nên Thầy nhắc nhở mấy con tu đúng, ráng cố gắng tu đúng, rồi khi thấy mệt nhọc thì xin cô Út cho gặp Thầy liền, để Thầy chuẩn bị sửa sai.
Hôm rày Thầy thấy mấy con ở trong thất đóng cửa không đi kinh hành nhiều, Thầy lo lắng lắm! Tại sao? Tại vì mấy con phải biết rằng cái phương pháp của Phật là phải đi ra, nhưng mà đi ra làm sao mà phải phòng hộ mắt, tai, mũi, miệng, thân, ý. Đi không được ngó qua ngó lại, đi không được nhìn tới nhìn lui, mà đi phòng hộ mắt, tai, mũi, miệng, không được nói chuyện, không được tiếp duyên, không được tất cả hoàn toàn tất cả mọi cái mà Thầy đã nêu lên. Từ cái giới trọng đến cái giới khinh đều phải giữ gìn trọn vẹn và giữ gìn trọn vẹn tức là bị ức chế, nhưng ức chế trong cái không ức chế. Mình vừa ức chế đó, chứ thật ra mình không ức chế. Tại vì luôn lúc nào mình cũng giữ được cái tâm mình theo được cái pháp, cho nên tâm của mình thanh thản, an lạc, vô sự. Cho nên nó không bị ức chế, còn không khéo thì mình sẽ bị ức chế.
(28:45) Bây giờ các con đã biết cách chưa? Nếu chưa biết cách thì hãy tập lại ngay từ ban đầu. Thứ nhất là phải nghe lời Thầy: Ăn ngày một bữa, không được ăn uống phi thời. Dù chết nhất định là chúng ta chết trên pháp của Phật, "Thừa tự pháp chứ không được thừa tự thực phẩm" như trong bài kinh đức Phật đã dạy.
Cái thứ hai là: Độc cư, trầm lặng, sống như con tê ngưu một sừng mà đức Phật đã dạy chúng ta. Đó là cái thứ hai phải trầm lặng, sống độc cư hoàn toàn. Nghĩa là trong cái thời gian từ tháng thứ nhất cho đến tháng thứ bảy, khoảng thời gian này chúng ta quyết định là phải chứng đạt được Tam Minh trong bảy tháng. Thì trong bảy tháng đó phải giữ trọn vẹn như thế nào? Sống trầm lặng một mình, độc cư.
Và mọi cách thức phải phá cho được hôn trầm, tức là phá cái trạng thái si mê của chúng ta, phá cho được hôn trầm. Phá bằng cách nào? Có ba cái phương pháp mà để chúng ta phá. Không được để cho trạng thái hôn trầm xảy ra rồi mới phá là muộn. Cho nên chúng ta ngăn ngừa trước, mà đã có xảy ra thì chúng ta có pháp phá nó được nhẹ nhàng. Đợi cho nó hôn trầm mà đi nó lủi qua lủi lại, đi mà nó quên mất, đi mà không biết đường đi. Đó là để nó quá nặng, như vậy là quá vất vả, quá khổ. Vì vậy trong cái bước đường tu mà để đến đỗi như vậy thì nó sẽ xảy ra ảnh hưởng của cơ thể, nó sinh ra nhiều bệnh tật, nó làm bước đường tu tập của chúng ta thối chuyển.
(30:18) Cho nên nhớ kỹ trong cái vấn đề tu tập thì mấy con nhớ rằng: Thanh thản, an lạc, vô sự. Đó là một cái trạng thái vô lậu. Vì vậy mà chúng ta biết được tâm mình giải thoát từng phút, từng giây nó ở chỗ nào? Biết được. Và sự tu tập của chúng ta tự nhiên hơn, tâm mà biết hơi thở là tốt, đừng có gò bó nó trong hơi thở nhiều quá là không tốt. Cũng như đừng có gò bó tập trung nhiều trên bước đi là không tốt, mà để tự nhiên nó biết bước đi là tốt nhất. Chúng ta duy nhất có một pháp mà chúng ta cần phải tu tập nhiều nhất đó là pháp Như Lý Tác Ý.
Luôn luôn lúc nào chúng ta cũng nhớ: "Tâm như đất không có tham, sân, si" hay hoặc là: "Tâm ly dục, ly ác pháp nhập Sơ Thiền" cứ nhắc bao nhiêu đó tạm đủ cho chúng ta trong bước đường tu tập, nhưng tâm hồn phải thanh thản, an lạc. Nhưng phải sống trọn vẹn độc cư không được tiếp duyên ngoại duyên. Vì tiếp duyên ngoại duyên thì không bao giờ chúng ta thực hiện tâm không phóng dật. Nhớ kỹ những điều Thầy dặn rồi về tu tập, tu tập rồi thưa hỏi để không khéo mất thì giờ. Thầy đảm bảo cho quý vị sẽ tu tập bảy tháng, trễ nhất là bảy năm, nếu quyết tâm theo Thầy sống đúng thì chắc chắn là trong vòng bảy tháng là xong. Mà nếu mà tu không đúng cách, bây giờ bảy chục năm, bảy trăm năm, bảy triệu năm chưa giải thoát, nghĩa là tu sai thì không bao giờ giải thoát.
Đó là cái điều kiện có thời gian xác định, quyết định cho sự tu tập của chúng ta mà trong kinh điển của Phật đã xác định. Mà đã xác định thì không bao giờ ông Phật nói láo chúng ta đâu. Là con người, người nào tu đúng là bảy ngày, bảy tháng, bảy năm, thời gian bảy năm chúng ta không lâu đâu. Chứ đâu phải chúng ta tu hai ba chục năm mà mới xong sao? Nghĩa là cái thời gian chúng ta bảy năm chúng ta không lâu. Nhưng mà chúng ta bảy tháng chúng ta thấy quá nhanh, bảy tháng quá nhanh. Mà bảy tháng quá nhanh mà đạt được thì đó là quá hay rồi chứ gì. Cho nên vì vậy chúng ta thấy bảy tháng mà làm cái này thì chúng ta có thể làm được, chứ phải chi bảy chục năm như thế này thì quá dài chúng ta làm không nổi.
(32:49) Mà đức Phật nói có bảy năm thì chúng ta thấy cũng không dài đâu, nhưng mà bảy năm chúng ta cũng ớn đó. Nhưng bảy tháng, bảy tháng bây giờ sống như thế nào? Ăn, ngủ, độc cư không lẽ chết trong bảy tháng này được sao? Chắc chắn mình sẽ làm được mà. Cho nên Thầy lấy cái mực thời gian trung bình mà Thầy xác định con người chúng ta sẽ thực hiện được, không đến nỗi bảy năm. Bảy năm chỉ là con người quá tệ như thế nào đó mới bảy năm. Tu mà giữ gìn cái thân mình như thế này, an lạc như thế này mà tới bảy năm thì quá lâu, phải không?
Bởi vì chính mình mình không giữ gìn đúng cách, cho nên nó không thanh thản, an lạc. Vì vậy mà bảy năm chưa rồi. Còn bây giờ nếu mà giữ đúng cách của nó thì bảy tháng là quá dài rồi. Thầy nói thực sự, bảy tháng đối với chúng ta chưa đầy một năm mà, mà tu hành một cái thời gian chưa đầy một năm mà, cái nhiệt tâm của chúng ta còn nhiệt huyết quá mà. Thành ra cái thời gian nó không dài, nó vừa trung bình với chúng ta tu tập mà.
Cho nên Thầy nói, nghĩ rằng: "Nếu mà tôi biết được cái pháp, tôi giữ gìn đúng, tôi sống độc cư đúng, trong bảy tháng tôi chịu khó tôi giữ gìn đúng nó sẽ đạt được". Và như vậy rõ ràng là nó đâu phải cái pháp của Phật khó đâu, đâu phải là cái pháp thời gian nó dài. Chúng ta đừng nghe nói rằng tu nhiều kiếp, nhiều đời. Đâu có! Ông Phật xác định rõ ràng mà, người nào tu Tứ Niệm Xứ thì trong bảy ngày, bảy tháng, bảy năm. Có phải đúng không? Nếu ông Phật là cái người nói láo gạt chúng ta như vậy sao? Sao lại Thầy sáu tháng được? Thì như vậy rõ ràng là đâu có nói láo, tại Thầy tu sai pháp tới chín năm, chứ còn nếu mà Thầy tu đúng thì nó đâu phải vậy.
Còn bây giờ quý con chưa biết pháp gì hết, quý con vào đây, quý con tu đúng lời Thầy dạy, thì chắc chắn là cao lắm trong cái thời gian bảy tháng là quý con sẽ được liền. Sự thật mình hàng ngày mình giữ cái tâm mình giải thoát, giờ phút nào cũng giải thoát. Tâm có niệm tham, sân, si thì cứ đẩy lui nó hết và cứ như vậy cuối cùng là cái thời gian bảy tháng tâm sẽ hoàn toàn quay vào. Và trong cái thời gian nhập định nó đâu có lâu, bởi vì nhập định nó không có khó khăn, không có mệt nhọc.
(34:50) Vì vậy mà mình chỉ cần dùng cái pháp hướng mình ra lệnh: "Tâm phải nhập cái định này, tâm phải nhập cái định kia", nó sẽ nghe theo chúng ta mà nó nhập. Do đó, khi đó chúng ta thực hiện Tam Minh cũng vậy, là chúng ta hướng tâm, nhắc cái tâm là phải về quá khứ biết đời này, đời kia. Do đó Túc Mạng chúng ta sẽ thực hiện được. Thiên Nhãn chúng ta muốn không có cái không gian dài thì chúng ta hướng tâm mình, nhắc, bảo nó: "Phải thấy biết cái này, cái kia". Tất cả cái không gian vũ trụ này nó đều thấy biết hết, thì cái Thiên Nhãn Minh của mình nó thực hiện.
Và Lậu Tận Minh cái nguồn gốc mà tái sanh luân hồi của con người phải tìm hiểu coi nó hiểu chỗ nào? Thì dẫn tâm đi, thì cái tâm nó sẽ tìm hiểu được cái nguyên nhân mà sinh ra con người, nó biết rất rõ. Thì sau khi nó thấu rõ tất cả những cái điều đó rồi thì nó nhìn lại nó, thì nó thấy toàn bộ cái mầm mà tái sanh luân hồi ở trên thân, thọ, tâm, pháp của nó không còn nữa. Tức là dục lậu, hữu lậu, vô minh lậu nó hoàn toàn không còn nữa, tức là nó đã chấm dứt tái sanh luân hồi, nó biết được cái chỗ nó về rồi.
Và bây giờ Thầy đã biết được cái chỗ đó, Thầy nói với các con: Cái tâm thanh thản, an lạc, vô sự là cái trạng thái mà chư Phật đang ở đó. Đó là cái chỗ Bất Động Tâm của mọi người. Thế mà bây giờ các con không giữ gìn được cái chỗ bất động tâm này để mà các con trôi lăn trong Lục đạo sao? Cho nên các con nghe mà những cái người mà đệ tử của Thầy, họ sắp sửa giờ chết, Thầy bảo: Cố gắng giữ cái tâm thanh thản, an lạc, vô sự trước cái cơn đau như buốt. Thế mà vẫn thản nhiên, xem nó là vô thường, thọ là vô thường mà, cái khổ này nó vô thường, nó có gì mà thường hằng đâu mà sợ hãi, ai cũng đau, cũng khổ, rồi cũng chết. Chúng là một người tu sĩ Phật giáo phải gan dạ, phải vững tâm, không hề sợ hãi trước cái đau đớn đó. Do đó chúng ta thanh thản, an lạc và vô sự trong cái sự thọ khổ đó. Cuối cùng thì chúng ta vào Niết Bàn.
(36:46) Đó là một cái Thầy chỉ điểm rất rõ ràng để chúng ta biết được cái trạng thái đó, để mà chúng ta nắm giữ đó, để mà ta biết được cái tu hành. Bởi vì cái mục đích, cái mục đích của đạo Phật là Bất Động Tâm. Mà bất động tâm thì nó phải có cái trạng thái thanh thản, an lạc và vô sự. Mà Thầy đã chỉ điểm cho chúng ta ai cũng biết hết rồi. Chỉ bây giờ quý vị có giữ được cái tâm này không? Cái Thân - Thọ - Tâm - Pháp của quý vị có giữ được trọn vẹn cái trạng thái này không? Nếu trạng thái này được một phút thì quý vị đã ở Niết Bàn một phút, mà hai phút được Niết Bàn hai phút, một giờ thì được Niết Bàn một giờ, hai giờ thì được Niết Bàn hai giờ. Mà Thầy đã xác định 24 tiếng đồng hồ mà luôn được như vậy thì quý vị sẽ nhập các định làm chủ sự sống chết một cách cụ thể.
Đâu có nhiều đâu, mà đức Phật, Thầy đã xác định hai mươi bốn tiếng đồng hồ, còn đức Phật thì ổng nói: Một ngày cho đến bảy ngày, thì có phải hai mươi bốn tiếng đồng hồ không? Nghĩa là một ngày, tức là một ngày đêm hai mươi bốn tiếng đồng hồ chứ gì. Mà đức Phật xác định từ một ngày cho đến bảy ngày, phải không? Nếu mà tâm thanh thản, an lạc và vô sự tức là trên Thân - Thọ - Tâm - Pháp của chúng ta, Tứ Niệm Xứ. Nó hoàn toàn thanh thản, an lạc, vô sự mà trong hai mươi bốn tiếng, tức là một ngày đêm chứ gì. Thì đức Phật đã xác định từ một ngày cho đến bảy ngày chúng ta sẽ thành tựu. Có phải đức Phật xác định không hay là Thầy đặt ra? Thầy đâu có đặt ra.
Thật sự Thầy đã xác định, mà đức Phật đã xác định trước kia rồi. Cho nên trong hai mươi bốn tiếng đồng hồ tâm bất động, không phóng dật là chúng ta đã thành Chánh Giác, có phải không? Như vậy là rõ ràng trên cái pháp Phật đơn giản và cụ thể, không có khó khăn, không có gò bó, không có luyện tập làm cho cái thân của mình khổ. Bởi vì đức Phật không chấp nhận khổ hạnh, khổ hạnh tức là làm cho cái thân mình khổ. Đằng này vô tu là tìm thấy được sự giải thoát của Thân - Thọ - Tâm - Pháp của chúng ta rồi. Ngay đó là thanh thản, an lạc, vô sự rồi. Thì lúc hai mươi bốn tiếng đồng hồ là chúng ta đã thành tựu, thì như vậy rõ ràng trong bảy ngày nếu mà chúng ta giữ gìn.
Bởi vì cái nghiệp nó cứ tới lui, tới lui mãi, nó làm cho chúng ta không có yên. Cho nên chúng ta phải cố gắng, phải cố gắng ngồi chơi mà quét nó. Ngồi chơi mà quét nó, chứ không phải ngồi mà nghĩ rằng mình phải ráng tu như thế này thế khác. "Ngồi chơi mà quét nó", các con nghe Thầy nói, Thầy không biết dùng cái danh từ nào nó khác hơn, là cái người vô sự mà có công việc làm, chứ không phải vô sự mà hoàn toàn vô sự mà chạy theo.
Thực sự con người chúng ta nói vô sự chứ không có người nào vô sự. Họ ngồi đây, họ nghĩ chuyện ăn, chuyện uống, chuyện này kia, họ đâu có vô sự. Còn mình thật sự vô sự, mà bởi vì cái tâm của mình nó đang có những cái tham muốn, giận hờn, phiền não, lo lắng. Cho nên vì vậy ngồi đây mà muốn cho nó vô sự thì nó không có vô sự, nó cứ chạy theo cái tâm dục của nó, nó khởi muốn cái này, cái nọ, cái kia đủ loại. Cho nên do đó mà mình muốn quét cho cái tâm mình vô sự, mình phải quét ra cái tàn tích, phải quét ra cái nghiệp lực này, cho nên nó không vô sự. Nghĩa là mình muốn vô sự thì mình phải quét cho sạch cái này nó mới vô sự. Cho nên cái mà đang quét, đang tu này coi như mình đang hữu sự chứ chưa phải vô sự, nhưng mà quét sạch hết cái này thì nó mới vô sự.
(40:13) Còn con người của mình chưa tu là con người hữu sự chứ không phải con người vô sự. Nó nghĩ cái này, nó nghĩ cái kia, nó lo cái nọ, nó chạy theo cái kia. Tất cả mọi cái nó theo cái tâm dục của nó, cái ái dục của nó, cái dục của nó, mà nó ham muốn cái này, ham muốn cái kia, cho nên nó hoàn toàn nó là con người hữu sự. Bây giờ mình muốn trở thành con người vô sự cho nên mình phải quét sạch cái lòng ham muốn này, những cái ác pháp này ra. Mà khi mà mình muốn vô sự thì mình ngồi lại mà nếu nó vô sự, nó không có những cái ác pháp này thì đó là mình đang vô sự. Cho nên Thầy nói: Thanh thản, an lạc và vô sự.
Mà bây giờ nó có những cái pháp này nó đến nó xâm chiếm mình, nó làm thân tâm mình nó bị những cái chướng ngại, do đó mình trở thành người hữu sự, hữu sự trong sự quét này. Chứ không phải hữu sự đi trồng cái cây kia, đi trồng cái trái nọ để cho có quả, có này kia mà ăn hoặc đi ra nấu cơm nấu nước để mà ăn, thì như vậy là mình chạy theo dục chứ không phải, chứ không phải là người vô sự của sự giải thoát.
Trái lại chúng ta chỉ biết đi xin ăn mà thôi, cho nên người ta cho mình cơm. Thí dụ như bây giờ quý vị đến đây tu, thì quý vị đâu có lo nấu cơm, nấu nước gì. Trưa người ta cho quý vị một bữa cơm, quý vị ăn rồi thì quý vị lo, lo cho mình vô sự, để không cái tâm mình nó không có chịu vô sự đâu, nó hữu sự. Chỉ có tu bấy nhiêu đó thôi, chứ có tu cái gì đâu! Nghĩa là mình hàng ngày mình lo mình quét cho sạch cái tâm hữu sự của mình, để cho cái tâm vô sự của mình nó có. Đó là cái điều mình tu tập mà đức Phật gọi là Ly dục - Ly ác pháp.
Ly dục - Ly ác pháp tức là làm cho tất cả các cái thứ dục và ác pháp nó rời khỏi thân tâm của mình, để cho cái thân tâm của mình trở thành là vô sự. Hiểu được như vậy thì các con sẽ có cái hướng tu, hướng tu rất rốt. Và Thầy chỉ cái điểm cho các con thấy là cái tâm giải thoát của mình là ở chỗ nào? Mình đã nhận ra được nó rồi, chắc chắn là các con đã nhận ra được nó rồi. Thì bắt đầu bây giờ mình ngồi đây chơi chứ mình có tu cái gì? Mình là người vô sự thì mình có tu cái gì nữa đâu. Nhưng mà tại vì có những cái niệm, có những cái tâm phóng dật; có những cái tham, sân, si của nó; có những phiền não, bất toại nguyện nó ở trong thân, thọ, tâm, pháp của nó. Buộc lòng mình phải đuổi nó ra, thành ra mình trở thành người hữu sự, chứ thật ra mình đang tìm cái cách thức để cho mình sống vô sự, phải không?
Tại vì mình có những cái tâm tham muốn, có những cái tâm sân, có những cái tâm phiền não. Do đó mình phải trở thành người có hữu sự để quét những cái này ra, cho nên nó thành hữu sự. Chứ thật sự nếu mà không có tâm tham, sân, si là mình hoàn toàn là người vô sự.
(42:59) Cho nên ngồi đây không có nghĩa là, phải ngồi đây mà phải tập trung trong hơi thở, biết hơi thở ra. Như vậy là mình lấy hơi thở để biến thành một cái công việc làm, như vậy sai. Phải không? Bên đây là mình vô sự mà. Mà bây giờ cái tâm mình không tham, nó thanh thản, an lạc. Bây giờ lấy hơi thở ra để mà tập trung trong hơi thở, thở ra thở vô. Hoặc là bây giờ mình lại biến cho mình có một cái việc làm nữa là mình phải đi kinh hành để tập trung trong đi kinh hành, tức là mình biến ra mình người hữu sự chứ đâu phải là người vô sự.
Thay vì bây giờ đi như người đi chơi vậy thì nó có gì đâu, nó là vô sự. Mà bây giờ phải tập trung hết ở bước đi của mình để biết đi từng bước, từng bước. Như vậy là rõ ràng mình là người hữu sự chứ đâu phải người vô sự, các con hiểu không? Đích đến của mình nhắm là phá hôn trầm, buộc lòng mình đi như người vô sự để cho cái thân nó động tới, đi tới đi lui vậy nó không có hôn trầm, chứ không phải đi để mà tập trung ở dưới bước đi. Mà lúc bây giờ nó là người vô sự thì nó muốn đi, nó muốn biết bước đi nó biết, chứ mình đâu có ép, mình đâu có ép cái tâm mình buộc nó phải biết bước đi. Còn bây giờ mình cố gắng để mà tập cho nó biết bước đi thì tức là mình tu sai pháp. Các con thấy có một chút xíu nó sai thôi.
Còn bây giờ mình ngồi đây, thì mình ngồi đây mình quan sát thân, thọ, tâm, pháp của mình, mà nó thanh thản, nó an lạc thì nó biết hơi thở chứ mình có bắt nó vô biết hơi thở bao giờ. Nếu mà tôi bắt buộc nó phải biết hơi thở ra vô, thì tôi là người hữu sự chứ không phải người vô sự. Các con thấy nó chỉ sai một chút xíu là các con bị ức chế đó, là các con sẽ trở thành người hữu sự chứ không phải là vô sự.
Còn bây giờ các con ngồi đây mà các con thấy tôi vô sự, thì bây giờ nó vô sự rồi tự động nó biết hơi thở ra vô thì mặc nó, tui đâu có bắt buộc cái tâm tui biết hơi thở đâu. Tại vì nó biết hơi thở là nó biết chứ tui đâu có buộc nó đâu. Nhưng mà nó hữu sự thì bắt buộc nó trở thành có công việc cho nó làm, thì như vậy là nó trở thành hữu sự, còn tui không bắt buộc nó.
(45:00) Cho nên những cái bước đầu tiên tập để làm gì? Tập năm hơi thở, đi kinh hành một vòng hai mươi bước, rồi ngồi lại năm hơi thở. Mục đích là chúng ta sẽ thấy nó có những cái trạng thái như Si của chúng ta, hôn trầm. Thì bắt đầu chúng ta có tập cái này rồi, thì chúng ta lấy cái này mà phá nó. Phá nó tức là chúng ta bị cái hữu sự này, bị cái hữu sự hôn trầm này mà chúng ta phải lấy cái hữu sự này để mà diệt nó, các con hiểu điều đó không? Chứ không phải tôi tập cái này mà tập hoài như vậy để mà vào Định, để mà ly dục, ly ác pháp đâu! Đây là mục đích luyện tập cái pháp để đối trị nó.
Bây giờ tôi hít thở cái hơi thở chậm chậm nhẹ nhẹ, để mà gom tâm cho chặt ở chỗ cái nhân trung của tôi, rồi tôi hít thở năm hơi thở. Là mục đích tôi nhắm vào cái hôn trầm của tôi sắp sửa nó sẽ xảy ra. Cho nên tôi phải dùng cái này để tôi phá cái hữu sự này, tôi lấy cái hữu sự này mà tôi phá cái hữu sự này. Còn bây giờ tôi vô sự thì tôi không phá nổi nó, các con hiểu điều đó không? Cho nên vì vậy tôi tập cái này đâu có phải tôi tập nó quen rồi, tôi biết rồi, thì sau này gặp thì tôi phá, mà không gặp thì cần gì tôi phải tập nó!
Cho nên một cái thời gian mà Thầy dạy các con tu tập trong vòng một tuần lễ hoặc là trong năm ngày, mười ngày; sau những cái pháp này bỏ sạch không tu nữa, ngồi chơi, tôi là người vô sự chứ tôi không có tu nữa. Nhưng mà nó có cái gì là tôi biết pháp tôi đem ra tôi dùng nó, như vậy các con biết cái thế rồi chứ gì. Như vậy các con có bị ức chế không? Còn đằng này các con tu tập hoài, nghe Thầy nói đi năm hơi thở kinh hành, một tháng vẫn còn tu, hai tháng vẫn còn tu, một năm cũng còn tu bao nhiêu đó nữa, thì tu như vậy là làm cái gì? Làm cho mình có cái chuyện làm chứ gì, bộ thất nghiệp rồi sao? Phải không? Mấy con bộ sợ thất nghiệp? Cho nên cứ lấy ra làm hoài.
Cho nên Thầy nói tu vài bữa bỏ đi. Tại vì mình tu này, mình tu tới ba mươi phút, mình thấy tu tập ba mươi phút thấy nó không có mệt nhọc gì hết, bỏ cái pháp này đi, tu vậy ba mươi phút đủ rồi. Thì bây giờ trở về Tứ Niệm Xứ mà tu mà quét sạch nó. Bởi vì cái pháp này có phải Tứ Niệm Xứ không? Năm hơi thở đứng dậy đi kinh hành có phải là Tứ Niệm Xứ? Đâu phải. Mà cái pháp đó là cái phương pháp đối trị với một cái tâm khác, phải hiểu như vậy thì các con mới thấy được cái đường lối tu tập của đạo Phật rất tuyệt vời.
(47:07) Chúng ta tập luyện những cái pháp này để mà chúng ta phá cái kia thôi, còn chính chúng ta phải tu Tứ Niệm Xứ là đúng pháp của Phật. Vì Tứ Niệm Xứ nó mới xác định được bảy ngày, bảy tháng, bảy năm. Mà nếu mà chúng ta không có những cái pháp mà tập luyện trước này, tới chừng mà gặp hôn trầm chúng ta lấy cái gì mà đối trị? Biết cái gì đối trị? Thì chỉ còn có nước gục tới gục lui, chịu đựng với nó thôi chứ có cách nào khác hơn hết. Như vậy làm sao mà tỉnh thức trên Tứ Niệm Xứ, phải không? Cho nên vì vậy chúng ta có những cái pháp tu tập. Nhưng mà tu tập trong những cái pháp này thời gian chúng ta bỏ, để đó, có dịp chúng ta dùng mà không dịp thì chúng ta bỏ.
Cũng như bây giờ mình có một cái cuốc hay một cái xẻng, mà bây giờ tới chuyện dùng thì mình xách ra dùng, chứ lúc nào mình cũng vác đi hoài như vậy mất công mình chứ làm gì, phải không? Cho nên vì vậy mình biết những cái này là cái phương pháp để cho mình dùng khi mà gặp nó, còn không có thì thôi. Vì vậy do đó khi mà trở về Tứ Niệm Xứ mà tu tập thì tốt nhất. Cho nên tu Tứ Chánh Cần vẫn còn phải tu Tứ Niệm Xứ chứ đâu phải là Tứ Niệm Xứ mà bỏ Tứ Niệm Xứ được, các con thấy không?
Tứ Chánh Cần tức là các con phải tu Định Niệm Hơi Thở, Định Chánh Niệm Tỉnh Giác, Định Thư Giãn, phải không? Định Vô Lậu còn phải quán xét. Nhưng mà tới Tứ Niệm Xứ thì các con có sử dụng nó nữa không? Đâu có nữa. Bây giờ cứ ở trên cái thân, thọ, tâm, pháp này có một cái niệm, có một cái gì mà nó khởi ra thì các con ngồi đó quán sao? Quán như vậy là động sao? Thì ngay đó dùng cái pháp Như Lý Tác Ý mà tác ý đuổi nó liền tức khắc, đây là dục lậu.
Bởi vì các con đã tu Tứ Chánh Cần các con đã thông suốt được cái tri kiến của các con. Khi một niệm nó xảy ra đây là dục lậu, đây là thất kiết sử, đây là ái kiết sử, đây là cái gì, cái gì. Các con điểm mặt nó liền "Đi đi, mày là ái kiết sử, mày là dục lậu, mày là nhân, mày là ác pháp", rõ ràng là mình chỉ mặt nó hết, không có cái nào mà xảy ra được trong cái trí của mình được hết. Một cái niệm nó khởi ra là mình biết nó là cái thứ gì rồi, phải không các con thấy? Tứ Niệm Xứ là chúng ta phải thông suốt hết.
Cho nên ngay bây giờ các con thấy, Thập Thất Kiết Sử (mười bảy cái kiết sử) các con chưa thông, phải không? Bây giờ Ngũ Triền Cái là tham, sân, si, mạn, nghi các con phân biệt với tham, sân, si của Thất Kiết Sử, các con cũng chưa biết phân biệt nó nữa. Cho nên tất cả những cái này các con phải học thuộc, phải biết được nó, từng cái tâm niệm của mình nó nằm ở chỗ nào. Rồi bắt đầu các con phải học được Dục lậu, Hữu lậu, Vô Minh lậu. Các con biết là cái tâm dục của mình nó khởi ra cái lậu hoặc đó thì các con biết nó, cái niệm đó nó sẽ là Dục lậu, cái niệm này là Vô Minh lậu, cái niệm này là Hữu lậu.
Các con phải biết rõ nó để khi mà nó khởi ra thì Tứ Niệm Xứ, thì ngay đó cái trí tuệ của các con thấy cái niệm đó liền: "Mày là dục lậu, đi đi. Mày là thất kiết sử, đi đi", thì cái gì mình điểm mặt nó, mình đuổi nó đi hết. Cho nên mình tác ý ra mình đuổi liền tức khắc thì ngay đó thân tâm của mình thanh thản, an lạc, vô sự liền. Một cọng rác nó rớt trên thân, thọ, tâm, pháp của mình thì mình quét ra liền. Chứ đâu phải ngồi đó suy nghĩ để truy tìm nó là Dục lậu hay Hữu lậu hay Vô Minh lậu, đâu phải còn như người mới học vỡ lòng nữa.
(50:06) Nghĩa là cái người mà ở trên cái lớp Tứ Niệm Xứ này là chỉ có áp dụng mà giải đáp những cái bài toán khó ở trên thân, thọ của nó mà thôi. Chứ không còn phải là học những cái công thức, những cái định lý để mà làm ra cái bài toán, để đáp số cái bài toán, ở đây không có học những cái đó. Ở đây đã học xong hết rồi, đã thông suốt nó rồi, chỉ còn áp dụng trên Tứ Niệm Xứ. Vì vậy mà bảy ngày, bảy tháng, bảy năm là thành tựu đạo giải thoát. Các con thấy có lâu không? Không có lâu, nhanh lắm các con.
Nhưng mà thực sự ra mình phải tập những cái căn bản mà tập trong vòng đâu có lâu. Năm hơi thở đi kinh hành mấy con tập một tuần lễ, hít thở hơi thở chậm nhẹ rồi năm hơi thở bình thường, tập như vậy trong năm ngày xả bỏ. Rồi bắt đầu đi kinh hành, tập đi kinh hành vòng vòng, tập thanh thản, đi kinh hành quen rồi xả bỏ, bây giờ ngồi chơi, ngồi chơi trên Tứ Niệm Xứ mà quét.
Bởi vì cái hoàn cảnh của các con là một tu sĩ rồi, nghĩa là chỉ đi xin ăn rồi, không có còn mà lo lắng cơm nước, áo quần gì nữa hết, đời sống nhà cửa, tất cả điện nước cái gì người ta cũng lo cho mình hết rồi, chỉ bây giờ chỉ còn có tu thôi, phải không? Mà lỡ bây giờ điện cúp, có gì đâu, ngày xưa ông Phật có điện đâu, ở trong rừng làm sao có đèn đâu, ông Phật còn sống được huống hồ mình điện cúp cũng chạy hô hào đèn tui cúp này kia, chi cho mất công. Nó cúp thì kệ nó, nó sáng thì mình sáng, mà nó tối kệ nó. Không còn lo, chỉ lo cái tâm này nó đen hay là nó trắng đây? Phải không? Thân - Thọ - Tâm - Pháp của mấy con đen hay là trắng thôi. Cho nên nỗ lực mà thực hiện tu tập, tu tập cho thực sự, thì Thầy tin rằng nếu mà tu đúng thì các con sẽ bảy ngày, thì tức là bảy ngày nói bảy ngày chứ 24 tiếng đồng hồ là đủ rồi, đủ chứng đạo rồi đó mấy con.
Nghĩa là tâm mà nó không phóng dật, thanh thản, an lạc suốt 24 tiếng đồng hồ, mà đức Phật đã xác định bảy ngày, phải không? Bây giờ trên khoảng thời gian mà tâm như vậy thì trong cái thời gian còn lại một, hai ngày, Thầy nói một, hai ngày nó lâu chứ trong vòng chừng mấy tiếng đồng hồ là mấy con nhập sạch tất cả các định. Tức là từ Nhị Thiền đến Tứ Thiền, Tam Minh các con chỉ trong vòng mấy tiếng đồng hồ. Chưa đầy mười hai tiếng đồng hồ các con đã làm xong. Nhưng mà cái tâm mà ly dục, ly ác pháp mà để cho nó không phóng dật, thì cái sự tu tập này nó phải suốt bảy ngày. Mà bảy ngày mà giữ được thì các con đã thành tựu, mà không giữ được thì các con phải bảy tháng; bảy tháng mà giữ được thì các con sẽ thành tựu, mà không giữ được thì nó bảy năm. Bảy năm không giữ được các con đã tu sai rồi, không đúng rồi, các con đã tu trật rồi, các con không còn tu được đâu.
Bảy năm mà các con tu không đúng, tức là các con có những cái trục trặc, có những cái sai, có những cai phạm giới, có những cái gian xảo gì ở trong này không chịu thưa hỏi kỹ. Cho nên vì vậy bảy năm mà các con không giữ đúng cái Tứ Niệm Xứ các con tu tập, thì tức là các con đã tu sai từ ngay ban đầu mà các con không thấy.
Cho nên theo Thầy thiết nghĩ cái phương pháp mà Phật dạy nó không phải khó, nhưng khó là cái người mà làm sao kìm giữ các con tu cho đúng, phải có cái người đó, thì các con sẽ tu không sai. Còn nếu mà để các con tự tu là các con sẽ tu sai, Thầy biết điều này. Cũng như trong một cái lớp học muốn đào tạo một cái ông bác sĩ, thì cái người học viên, cái người học sinh phải học những cái tay nghề như thế nào, thì ông bác sĩ phải chỉ cách thức cầm dao mổ xẻ như thế nào? Rồi thuốc thang phải học như thế nào? Để rồi mới trị bệnh, mới cầm cây dao mổ xẻ người ta.
(53:54) Thì như vậy phải lâm sàng, phải trực tiếp làm những cái việc đó, thì cái ông bác sĩ phải trực tiếp dạy cái người học trò của mình. Ngay ở trên lâm sàng bệnh nhân để mà nó mổ xẻ, thực tập ở trên đó. Thì trước khi mà thực tập thì nó phải mổ xẻ những cái thân xác của người khác, nó phải mổ xẻ thân người ta. Chứ nếu mà bây giờ học mà lý thuyết suông không, mà nó không có cầm dao nó mổ thịt người ta, thì chắc chắn tới chừng đó nó cầm dao nó mổ không được.
Thì các con phải có một ông Thầy phải dạy các con từng chút, từng chút để các con biết mổ xẻ được cái thân tâm của các con, giải phẫu được những cái ung nhọt của nó ở trong này, thì nó sẽ hết cái bệnh của các con. Chứ nếu mà nó không phẫu thuật được những cái ung nhọt của nó trong này, mà các con thì hiện bây giờ cầm cái dao thì các con chưa có mổ xẻ nó được, mà cái ông bác sĩ mà không chỉ cách thức cho các con mổ xẻ thì các con mổ xẻ không được.
Cho nên cái bệnh, cái bệnh ngàn đời của các con, cái bệnh sinh tử của các con không bao giờ chấm dứt được, Thầy biết điều này. Nhưng các con phải cố gắng, phải học, phải tu tập kỹ, phải cầm con dao cho sắc bén để mà từng cái ung nhọt nó khởi lên thì các con mổ nó, giải phẫu, phẫu thuật liền. Đừng có để cho nó gây cho các con những cái bệnh trầm kha, cái bệnh đau khổ, thì như vậy các con mới thấy được cái sự giải thoát. Chứ nếu không tu riết rồi thì chúng ta sẽ thành tu pháp của ngoại đạo mà không thực sự là pháp của Phật.
Giống như là kinh sách nói pháp đó đúng đó, nhưng mà coi chừng tu sai. Bởi vì Thầy Tổ của chúng ta đã đọc kinh sách Phật và đã tu mà không có người kinh nghiệm, cho nên nó đã là tu sai. Vì vậy mà biến kinh sách Phật ngày hôm nay trở thành cái pháp của ngoại đạo mà chúng ta còn không biết đường nào mà tu. Và đến bây giờ Thầy vạch ra con đường đi để mà chúng ta thấy, nhưng mà không có người hướng dẫn thì các con cũng sẽ biến những cái pháp mà Thầy đã vạch ra nó cũng sẽ trở thành pháp ngoại đạo mất đi, tu ức chế tâm, không bao giờ giải thoát. Cuối cùng đây rồi không có người tu giải thoát.
(56:01) Cho nên hôm nay các con nhớ kỹ, Thầy thì bận công việc, cái "Đường Về Xứ Phật" đã xong. Thay vì nó tiếp tục qua tập mười một (XI), nhưng mà nhất định Thầy chấm dứt đình chỉ lại, để sau này có dịp thời gian sẽ trả lời những cái điều này, còn bây giờ thì không trả lời nữa và lo cái bộ sách Đạo Đức. Và vì vậy thì các con lúc này các con phải cố gắng nỗ lực, có điều gì mà tu tập sai thì phải thưa hỏi Thầy liền, đừng có ôm ấp, đừng có chịu đựng, đừng có nghĩ. Thấy trạng thái mà an lạc cũng phải trình lại Thầy, thấy trạng thái có cái sự khác biệt thì phải trình bày ngay Thầy. Điều đó là chỉ có Thầy xác định được cái sai, cái đúng. Nếu không khéo mấy con sẽ lạc vào:
Thứ nhất: Lạc vào những ác pháp, tức là những trạng thái tưởng.
Thứ hai: Là lạc vào những trạng thái tưởng mà dục lạc, nó sanh các con thấy thích thú, an lạc bằng cách này, bằng cách khác. Điều đó cũng là sai.
Bởi vì Phật pháp chúng ta hiện giờ, cái thân tâm chúng ta hiện giờ ai cũng biết thanh thản, an lạc, vô sự. Nó có dục lạc, nó có làm cho chúng ta thích thú cái gì không? Không, hoàn toàn không. Nhưng mà nó vẫn thanh thản, an lạc, vô sự kia mà. Nếu có một cái trạng thái gì làm chúng ta thích thú, an lạc coi chừng chúng ta sẽ lọt vào Tưởng, chưa hẳn đã đúng. Bởi vì đức Phật nói: "Do ly dục sinh hỷ lạc". Vậy thì ly cái dục rồi còn cái gì thích chỗ này? Tại sao có cái chỗ này làm chúng ta thích? Vậy thì thích là cái gì? Chúng ta phải đặt câu hỏi, thích là cái gì? Có phải dục không? Nếu dục tại sao lại là hỷ lạc? Mà hỷ lạc tại sao có dục ở trong này? Có dục trong này tức là dục của hỷ lạc, chứ không phải ly dục. Nếu đã ly dục thì làm sao có sự thích thú?
(57:50) Các con tự đặt câu hỏi, các con sẽ nghiệm thấy được cái trạng thái. Bây giờ tâm Thầy thanh thản, an lạc và vô sự Thầy có thấy thích thú gì đâu. Có không? Có thích thú gì đâu. Nó hồn nhiên, nó tự nhiên chứ nó đâu có gây cho Thầy có cảm giác gì mát mẻ hay là an lạc ở trong đó đâu, có đúng không? Các con thấy đó là do ly dục mà, phải không? Do ly dục mới có cái này, còn nếu bây giờ dục như thế nào? Thầy muốn cái này, Thầy muốn ăn cái kia, bây giờ Thầy cầm cái bánh Thầy ăn ngon thì đó là dục chứ cái gì. Ngon của cái bánh là dục chứ gì? Còn bây giờ Thầy không có ăn cái gì, Thầy không có gì dục hết, mà bây giờ tâm Thầy thanh thản, an lạc và vô sự thì đây là do ly dục sinh hỷ lạc chứ.
Tại sao lại có những cái hỷ lạc mà làm chúng ta thích? Thích là gì? Là dục. Cho nên vì vậy mà có cái thích là dục. Bởi vì đó đức Phật gọi là: Khổ và Lạc. Mà có cái sự thích là lạc của sự thích, mà khổ có sự không ưa của khổ, phải không? Cho nên thọ khổ và thọ lạc và cái thọ không khổ không lạc nữa, nó không khổ không lạc. Còn ở đây chúng ta nhận ra được cái trạng thái của chúng ta thanh thản, an lạc, vô sự không có nghĩa là không khổ không lạc. Rõ ràng ở đây nó không khổ không lạc, nhưng mà nó có cái trạng thái chứ không phải không khổ không lạc. Bây giờ chúng ta ngồi đây nó mất tiêu luôn, nó cũng không khổ không lạc kia mà, thì đó là sai mà. Cho nên ở chỗ “không khổ không lạc” là cái chỗ "Không".
Còn cái này rõ ràng là tôi ngồi đây tôi biết tâm tôi thanh thản, an lạc, vô sự mà. Cho nên đức Phật nói: "Ta tu chứng ta biết ta tu chứng, chứ đâu phải là ta không biết ta tu chứng", đâu phải là Vô Sở Đắc. Cho nên ở chỗ cái này chúng ta xét qua, chúng ta biết tâm chúng ta có tham thì chúng ta biết nó có tham, mà không tham thì chúng ta biết nó không tham. Rõ ràng là cái chỗ tu mà không tham, không sân, không si là giải thoát chứ gì. Ông Phật dạy chúng ta rất rõ. Chúng ta biết từng tâm niệm của chúng ta giải thoát, mà nó không tham, sân, si là thanh thản, an lạc, vô sự chứ gì, phải không? Cho nên vì vậy mà chúng ta thấy rất rõ trên con đường tu tập của chúng ta.
(1:00:00) Cho nên hôm nay trong cái sự tu tập mà chúng ta tu tập đúng là chúng ta thấy hạnh phúc vô cùng, hạnh phúc vô cùng và biết cách tu tập. Biết cách tu tập là khó, nhưng cách tu tập rất đơn giản không khó. Nhưng biết cách tu tập chúng ta sống, ví dụ như vào Tu viện cho chúng ta một cái nhà chúng ta ở, mà chúng ta biết cách tu tập sống, chúng ta thích sống ở đây, đời không có cái chỗ nào mà giải thoát được như chỗ này cả. Nay chuyện này, mai chuyện khác, mốt chuyện kia đủ thứ. Còn ở đây mình là vô sự, không bao giờ Thầy sai đi làm cái này, Thầy sai đi làm cái kia.
(1:00:37) Vào đây coi như là mình gọi là tiên rồi, có phải không? Mấy con thấy này, trưa có bữa cơm ăn khỏi cần lo gì hết, không phải là Tiên sao? Nước uống có đủ không có thiếu, nào là điện nước tất cả những cái gì, đời người ta làm sao được mấy con? Thế mà người đi tu chúng ta lại được hưởng cái hạnh phúc tuyệt vời là một người Tiên rồi, sống như Tiên rồi. Thế mà người ta không ham thích, người ta thích chạy chỗ này, chạy chỗ kia chơi cho nó thích thú, như vậy là có giải thoát được không? Người ta thích nghe băng, người ta thích đọc kinh sách nó có giải thoát không? Đó chỉ là mua vui mà thôi chứ đâu có giải thoát được.
Các con cứ nghĩ đi, mình vô đây là hoàn toàn mình là người vô sự. Bây giờ ngồi mà nghe cuộn băng Thầy giảng có phải là vô sự không? Đầu óc chúng ta đang phóng dật mà làm sao vô sự. Bây giờ lấy cuốn kinh đọc để tìm hiểu được nghĩa lý của Thầy nói rất hay, rất thích. Nhưng mà sự thật ra chúng ta có vô sự không? Thật sự ra chúng ta là người hữu sự rồi, chúng ta không phải là người vô sự.
Cho nên người mà vô đây, được Thầy cho một cái thất rồi. Chúng ta sống nhất định là, thứ nhất chúng ta là Tiên, thứ hai chúng ta là Phật. Tiên thì đâu còn lo đói, lo no, nước nôi gì đầy đủ, hoàn toàn cuộc sống không còn thiếu gì cả hết. Nghĩa là chúng ta thấy, bây giờ chỉ có chúng ta sinh lòng dục là bây giờ chúng ta chưa có xe Cub, xe Dream, xe hơi, nhà lầu, nhà đài, ăn đồ ngon này kia thì chúng ta sanh cái tâm dục đó. Chứ còn thật sự ra nếu mà một ông Tiên mà ở trên núi thì chắc chắn ông đâu có ham cái thứ đó đâu, mà ông chỉ cần đủ sống thôi, thì ông là Tiên rồi chứ gì.
Nhưng mà bây giờ hàng ngày chúng ta đã giải thoát được tâm của mình, đó là Phật chứ gì? Làm chủ được vô lậu của mình là Phật chứ gì? Đọc kinh, đọc sách để làm gì đây? Cuộc đời của chúng ta, nếu mà chúng ta muốn hiểu biết, muốn biết kinh sách, muốn hiểu biết những lý của các nhà triết học ở trên cái thế gian này, thì chúng ta đi vô trường chúng ta học triết Đông, triết Tây người ta dạy đủ thứ hiểu biết. Còn bây giờ chúng ta đi đọc những cuốn kinh, cuốn sách này làm gì đây? Vô đây Thầy chỉ dạy là lo tu để mà sống làm Tiên, làm Phật, chứ đâu phải mà còn làm phàm phu nữa. Học ba cái lăng nhăng này, đọc ba cái hiểu lăng nhăng này thì nó có lợi ích gì cho chúng ta đâu. Nó có đem đến chúng ta giải thoát được không? Không. Nó lại làm cho chúng ta mua vui nó, để mà chúng ta chạy theo cái dục lạc của chúng ta.
(01:02:55) Bây giờ cô đơn quá! Đọc cái cuốn sách này nó cũng là mua vui mình thôi. Bây giờ cô đơn quá lấy cái băng này nghe, nghe lải nhải cũng như nghe ca hát vậy thôi, đặng cho nó giải trí mình thôi. Thay vì ngoài đời nghe bài hát, bây giờ mình nghe ông Thầy ông nói cái này cũng hay chứ, ông nói cái này thì cũng thiện, ông nói cái này cũng tốt chứ. Mình nghe như vậy có lợi cái gì? Thầy nói có lợi gì đâu? Chỉ nghe để mà giải trí, để mà mua vui cho mình trong khi mình bị cô đơn.
Còn mình chịu sống cô đơn, trầm lặng, để làm gì? Để mình sống cho mình, mình mới biết được cái tham muốn của mình, cái dục lạc của mình, để mình đẩy lui ra hết. Mình đẩy lui ra hết tức là mình là Phật. Còn bây giờ cuộc sống của quý vị là Tiên rồi đó. Thầy nói thật sự ông Tiên là bây giờ ông chỉ cần ông ăn lá cây trên rừng, ông ăn trái cây rừng ông sống, ông cũng thấy thoải mái rồi, ông đâu cần phải lo làm cái này cái kia, là Tiên rồi chứ gì?
Còn ở đây chúng ta sống, nhà ở, nước uống cái gì chúng ta cũng đủ hết, không còn lo cái đời sống chúng ta gì hết. Thế mà chúng ta không muốn làm Tiên, làm phàm phu. Vì vậy mà trong thất quý vị kinh sách để để mà đọc, đó là làm phàm phu chứ gì. Vì vậy mà băng nghe, để mà trong thất để nghe đó là làm phàm phu chứ gì. Không muốn làm Tiên. Tiên không phải sướng hơn hả? Ngồi không chơi không có sướng sao? Không muốn làm Tiên mà làm phàm phu.
Tại sao chúng ta ngu si mà làm phàm phu để rồi trôi lăn ở trong Lục đạo? Phải không? Còn bây giờ chúng ta lại tiếp tục chúng ta làm Tiên rồi, sống cuộc sống chúng ta là Tiên rồi đó, chúng ta dẹp hết ba cái đồ trần tục này đi, phải không? Bây giờ chúng ta tiếp tục để làm Phật, làm Phật thì phải quét sạch trên Tứ Niệm Xứ, quét sạch những cái tàn tích, những cái bẩn thỉu, những cái bất tịnh nó ở trên này đi thì nó không còn khổ đau, bệnh tật, nó không còn gì hết hoàn toàn, thì đây là mình Phật chứ gì? Hạnh phúc quá! Sung sướng quá!
(1:04:35) Ai về đây mà thấy Thầy có sai đi làm cái này, kia không? Làm chi cho cực, phải không? Các con thấy, coi như là Thầy đâu có bảo các con phải chăm sóc cây này, cây kia để giẫy cỏ, Thầy không bảo người nào làm hết. Thầy chỉ hồi đó, Thầy chịu cực khổ, Thầy trồng cái rừng cho mấy con ở trong mát thôi. Còn bây giờ các con về đây các con quét sân, các con quét mà không quét các con cứ để đi, Thầy có rầy đứa nào đâu, nói đi. Thực sự ra Thầy chỉ cần các con quét cái tâm, chứ Thầy không cần quét cái sân đâu.
Còn Thầy sáng, tại Thầy quét là Thầy lao động cho có sự vận động thôi, chứ Thầy đâu có. Nhiều khi Thầy quét một chút Thầy bỏ, bữa nào trời mưa Thầy cũng không thèm quét Thầy cũng bỏ. Thầy đâu phải là người nô lệ cho sự quét này đâu. Cuộc đời của Thầy, Thầy không nô lệ cho ai hết, Thầy không nô lệ cho một cái gì dơ sạch nữa. Nhưng mà phải có sự vận động để cho cái cơ thể mình có vận động, chứ ngồi không thì coi như là nó thành ra cục bột sao, cho nên vận động chút. Cho nên ví dụ các con chưa thấy, ngày xưa Thầy ở đây này, sáng Thầy quét cái sân, cái sân Thầy có thể chia làm ba lần hay bốn lần Thầy quét, Thầy quét chút Thầy vô, chứ Thầy không phải quét đến mỏi tay đâu, Thầy quét không phải làm cho nó rồi đâu, Thầy quét đến đó nói nghỉ là nghỉ, chứ không có nói chuyện mà nó hết, làm cho sạch hết đâu, không phải đâu. Cái đôi mắt của Thầy không phải dơ sạch nữa đâu.
Nghĩa là sáng ra cầm chổi quét, quét cái chỗ đó sạch rồi mà thấy giờ nghỉ không quét nữa. Rồi ngày mai nếu mà suốt ngày nay mà nó thấy nó không còn muốn quét thì thôi nó không quét, mà nó cần quét là quét chơi thôi. Nghĩa là lúc bây giờ nó cần quét chơi là nó quét, mà nó không cần quét chơi là không quét. Đó là đối với Thầy, cuộc sống của Thầy như vậy.
Cho nên Thầy nghĩ rằng cuộc đời của du tăng khất sĩ, ông Phật không bao giờ mà lại đó dọn cỏ, dọn rác để mà sạch sẽ như chúng ta đâu. Ông ở bữa nay ngày mai, ngày mốt ông đi rồi, thành ra ông đâu có cần gì mà phải dọn. Còn chúng ta ở đâu chết đứng ở đó, phải sạch sẽ, phải này kia. Thật sự ra sạch sẽ là tốt, là vệ sinh. Nhưng không được vì sạch sẽ mà nô lệ nó. Nghĩa là phải làm cho sạch bữa nay. Các con cứ nghĩ các con làm sao cho sạch được? Sáng các con quét sạch rồi chiều các con thấy gió tung một cái đầy nhóc lại hết, có chỗ nào đâu gọi là sạch? Nhưng mình phải lao động để cho cái cơ thể, bởi vì mình là Tiên rồi, mà nếu mà mình không có lao động vậy thì ông Tiên ít bữa đó ông thành ra cục bột rồi, ổng đâu có còn tốt lành gì đâu.
Cho nên có sự vận động, mình không có đi kinh hành xa như đức Phật ngày xưa phải đi từ một, hai cây số mà đi xin. Còn mình bây giờ ở trong Tu viện ra đó bưng cơm về ăn, mà không chịu lao động quét, đi tới đi lui một chút xíu, thì cơ thể chúng ta sẽ như thế nào các con sẽ biết, nguy hiểm lắm chứ. Cho nên các nhà yoga, các con biết họ luyện tập cái cơ thể họ ghê gớm lắm, còn mình đây mình không luyện tập, mà ông Phật chỉ có đi xin thôi, thì hàng ngày ôm bình bát ông đi như vậy cả một, hai cây số thì cái vận động của người ta như vậy. Còn bây giờ mình phải vận động như thế nào chứ? Mình phải vận động, nhưng vận động không phải quá sức.
(01:07:37) Cho nên trong khi đó Thầy đọc kinh sách Phật. Chúng ta không nên ở xa, mà ở xa quá, mà đi xa quá mệt nhọc, ở vừa tầm để mà đi. Thí dụ như năm trăm thước hoặc một cây số là cùng chứ chưa hẳn tới hai cây số. Nghĩa là đi từ cái chỗ mà đức Phật ở mà đi đến chỗ đi xin. Thì khoảng độ năm trăm thước, thì các con thấy đâu có xa, một cây số thì bằng đây lên trên kia một chút chứ đâu có xa đâu, rồi bận đi bận về là hai cây số hết sức. Thì như vậy trong cái khoảng thời đức Phật, Thầy thấy đức Phật đã chọn lấy cái chỗ để đi xin, thì cách chỗ đức Phật đi xin thì cách đó năm trăm thước hoặc một cây số là cùng. Đó là cái cách thức vận động của người ta vừa đủ. Cho nên vì vậy mà Thầy nghĩ là mình ở trong Tu viện này mình đâu có đi cái quãng đường xa như vậy. Cho nên sáng mình quét một chút, mình quét một chút thôi đừng có quét nhiều, ai bảo quét cho sạch hết. Quét sạch hết chiều nó tung nữa nó cũng vậy thôi, có gì đâu, rồi bây giờ quét sạch nữa thì nó tung cũng vậy thôi. Thì mình cứ buổi sáng mình quét một chút, ngó vậy thôi.
Chứ không có nên làm để cho sạch như người khác ở ngoài đời. Cho nên đối với Thầy, cái sự tu là quan trọng nhất. Cho nên những cái tu sai của mấy con là Thầy biết là mấy con tu là càng tu lại càng sai. Ở đây băng, sách đều là chúng ta mới vào tu, chúng ta muốn tìm hiểu là chúng ta đọc cho kỹ lưỡng, hẳn hòi, đàng hoàng. Mà khi đã hiểu biết đường lối của Phật như vậy rồi, dẹp hết không cần đọc, không cần nghe nữa. Thầy giảng gì cũng không cần nghe nữa.
Cái người mà người ta nghe để mà người ta làm việc để những người khác người ta chưa biết thì người ta đọc, người ta nghe. Còn những người mình đã nghe rồi, đã biết rồi, tất cả những cái này tôi đã hiểu biết rồi, bây giờ Thầy có nói một ngàn lần nó cũng bao nhiêu đó thôi. Thầy có nói một ngàn lần thì nó cũng bao nhiêu đó, cũng từ Tứ Chánh Cần, Tứ Niệm Xứ, Tứ Thánh Định. Thầy không nói ra ngoài nữa được. Bởi vì có cái pháp nào ngoài ra để mà nói, bởi vì chỉ bây nhiêu đây mà tu chưa hết mà còn nói cái gì nữa? Các con thấy không? Cho nên bây giờ có nghe đi nghe lại cũng bấy nhiêu đó, chứ bây giờ các con có nghe hơn được không? Mà mỗi lần nghe các con lại thích thú, thích thú là gì? Dục lạc của mấy con chứ gì. Không có chịu dẹp ba cái dục lạc của phàm phu này đi.
(01:09:55) Vô trong chùa lẽ ra mà nếu mà các con có cái băng mà cái cô ca nhạc, ca sĩ nào mà ca. Trời ơi! Lâu lâu nghe một lần mùi ghê gớm, sự thật ra mùi cái gì? Dục lạc chứ mùi gì? Lâu lâu nghe băng Thầy nói, trời ơi bữa nay nghe hay quá trời! Hay cái gì? Tu không hay ở đó nghe mà hay sao được mà hay, phải không? Người không biết thì người ta nghe để mà tìm hiểu cái biết để mà thực hiện. Còn mình bây giờ biết rồi mà không tu mà cứ nghe hay. Nghe để mà tạo cho chúng ta mất cái cảnh thanh tịnh trong tâm chúng ta, tạo cho tâm chúng ta phóng dật, mất cái cảnh mà chúng ta sống cho chúng ta.
Bởi vì bây giờ chúng ta là người phải sống cho mình. Mà mình không sống cho mình mà mình sống trong băng của Thầy chi? Sống ở trên sách của Thầy chi? Sống ở trên kinh của Phật làm gì? Sống ở trên đó nó có giải thoát không? Cho nên dẹp hết, sau khi mà nghe rồi, đến đây mà chấp nhận tu thì dẹp sạch hết, chỉ còn biết sống ăn một ngày một bữa, phá hôn trầm buồn ngủ, sống độc cư trầm lặng một mình. Nhất định, quyết định là phải thực hiện cho đến Tam Minh. Chừng đó mà quý vị thực hiện Tam Minh rồi thì quý vị muốn nghe, muốn thấy thì quý vị ngồi đây thì quý vị sẽ thấy bên Mỹ, bên Tây cũng thấy nữa. Chứ còn bây giờ quý vị đi nghe thấy ở đây, cách ở kia quý vị còn nghe nữa không?
Nghĩa là bây giờ Hòa thượng Thanh Từ đang thuyết giảng ở trên Trúc Lâm, quý vị có nghe được không? Ông Phật bây giờ đang thuyết giảng ở trong Niết Bàn quý vị có nghe được không? Sao không mở cái băng đó nghe? Mà lại nghe chi cái băng ở đây chi vậy cho nó thêm những cái vật dụng cho mất công. Cho nên ở đây Thầy nói thật sự, hãy muốn nghe thì tập cho được Tam Minh mà nghe, thì cái nghe này chừng đó quý vị cũng chán lắm rồi, cũng hết muốn nghe rồi. Tôi muốn sống cô đơn, trầm lặng, giải thoát. Tôi nghe ông Phật lải nhải tôi cũng ghét nữa. Thực sự bây giờ, Thầy nói bây giờ, Thầy muốn nghe ông Phật thuyết giảng, muốn nghe cái bài kinh ông Phật ở quá khứ, Thầy chỉ cần hướng tâm mình trở về đó Thầy nghe.
Nếu mà Thầy đang ở trong tâm trạng của mấy con, thì chắc chắn tối ngày đi nghe ông Phật thuyết giảng ở quá khứ, phải không? Cứ mở băng đó nghe hoài, còn Thầy có cái băng đó chứ Thầy không nghe, Thầy chán quá! Ông nói lải nhải cũng bao nhiêu đó thôi. Hòa thượng Minh Châu cũng dịch ra bao nhiêu đó là hết rồi. Ông có nói đi cho lắm cũng bao nhiêu đó thôi. Cho nên vì vậy đối với Thầy là một người là hoàn toàn phải thấy được cái sự giải thoát của mình. Mặc dù là tu rồi. Còn mấy con hiện giờ tu chưa xong mà bảo các con bỏ, bỏ xuống hết, bỏ sạch hết để lo giải thoát cho mình.
Bây giờ các con có biết ngày mai các con sống hay là các con chết? Cho nên đức Phật bảo: "Quán niệm chết". Quán niệm chết để làm gì? Để biết rằng ngày nay mình sống, ngày mai mình chết. Mình chết rồi mình lấy chỗ nào mình tu nữa? Mà tại sao không lo? Mà chỉ có bảy ngày, bảy tháng, bảy năm mà sao không tập trung mà làm? Có phải chi có một cái thời gian vô lượng, vô số kiếp nào đó, thì thôi bây giờ thôi cũng từ từ, mình dài dài mình đi đi. Còn bây giờ có cái thời gian ngắn mà cái thân này có đâu phải dễ, cho nên vì vậy cái thời gian ngắn như thế này mà không tu được thì uổng quá đi.
(01:12:57) Đức Phật đã xác định bảy ngày, bảy tháng, bảy năm. Thế mà chúng ta còn lại ngày nay là cái ngày thứ nhất mà chúng ta biết Phật pháp rồi, thì vui gì mà chúng ta ngồi đây mà nghe băng, mà ngồi đây mà đọc kinh sách, mà không lo tu tập. Cho nên nỗ lực trong bảy ngày, bảy ngày không được bảy tháng cho xong, nhất định là phải xong. Nhiệt tâm hết sức trong cái thời gian, mà thời gian Thầy nói nó quá ngắn, chứ đâu có dài đâu, đâu phải từ vô lượng kiếp đâu. Cho nên vì vậy mà chúng ta biết pháp rồi chúng ta phải làm chủ cho được. Bởi vì làm chủ được chúng ta mới biết rằng chúng ta bỏ thân này chúng ta đi về đâu nè, ở đâu nè, chúng ta biết được. Và chúng ta chết hồi nào, sống hồi nào? Chúng ta làm chủ được không phải hạnh phúc sao?
Cái này có đem vàng bạc, ngọc ngà, châu báu, kim cương đổi được không? Nếu đổi được thì mấy cái nhà giàu kia nó đổi cái sự làm chủ này rồi. Cho nên có ai đổi được đâu. Vậy mà có cái thời gian ngắn mà chúng ta làm như thế này đâu phải là, có nhiều người đâu phải là nó dài. Có nhiều người cả một cuộc đời họ, họ mới xây dựng được sự nghiệp, họ mới cất được cái nhà lầu, cái villa, họ mới sống có tỷ phú, có bạc tỷ là cả một cuộc đời họ hết sức họ mới làm được. Còn mình cả cuộc đời của mình, mà chỉ có mấy ngày mà làm được nên công việc này mà lại không làm, nó dễ chứ đâu phải khó. Còn bây giờ cỡ mình làm như tỷ phú, mình khó không? Mình đi ra mình mở nhà máy, mình đi ra mình mở công xưởng, mình đi làm để cho mình trở thành tỷ phú, mình có làm được không? Chắc chắn là cái chuyện thế gian đó người ta còn làm được tỷ phú, hàng tỷ phú. Còn mình mình có làm được không?
(01:14:28) Thế mà cái pháp của Phật Thầy nói có bảy ngày, bảy tháng, bảy năm như vậy mà tại sao chúng ta làm không được? Còn cái kia muốn trở thành tỷ phú, bảy năm chúng ta trở thành tỷ phú được không? Chắc gì mà bảy năm chúng ta làm tỷ phú được. Thế mà người ta làm được, thế mà con người làm được. Vậy mà cái pháp giải thoát này nó quý hơn tỷ phú, thế mà chúng ta lại có bảy ngày, bảy tháng, bảy năm chúng ta làm không được sao? Phải không?
Rõ ràng cái này là cái pháp quý báu vô giá ở trên đời này. Thế mà cái thời gian nó ngắn như vậy mà tại sao chúng ta không làm? Để trôi lăn trong cái lục đạo như thế này, để thọ lấy những khổ đau của hàng ngày, hàng giờ, của ác pháp nó đến xâm chiếm mình, nó làm cho mình thở không ra hơi được. Bây giờ thử mình mạnh, mình thấy nó khỏe chứ gì. Tối nay đau rồi mình thở không ra hơi, mình thấy khổ không? Nó nhức chỗ này, nó đau chỗ kia, mình rên la, có phải khổ không? Mình không làm chủ được thì làm sao mình làm chủ được cái bệnh của mình.
Cho nên trong cái giờ phút như thế này mà mấy con không chịu tu hành, Thầy nói thiệt ra, còn tu thì lại tu sai. Rồi tu sai rồi bây giờ muốn giải trí thì phải làm sao? Lấy cái băng nghe cho nó giải trí, như vậy là nó còn sai hơn nữa, nó lại trật đường rồi. Nói mình nghe như vậy để rồi nó sách tấn mình tu hành, để không mình lười biếng. Đã tu sai nó sanh lười biếng rồi, bây giờ lại nghe đặng cho nó sách tấn. Cho nên những cái người mà vừa tu, mà vừa nghe thuyết giảng là những người đó không bao giờ đi tới đâu hết. Cách thức đó là cách thức sai.
Tu là phải thật tu, tu là phải sống cho mình, phải sống trầm lặng độc cư, để mà quan sát chính cho bản thân của mình, mình luôn luôn quét nó ra. Thì như vậy gọi là ly dục, ly ác pháp gọi là xả tâm. Đó là cách thức tu đúng. Cho nên ở đây tu không mệt nhọc, tu không khó khăn, tu giải thoát hoàn toàn liền ngay tức khắc trong giờ phút chúng ta đang tu. Cho nên đức Phật nói: "Theo pháp, ôm pháp mà thấy giải thoát". Đừng có rời cái pháp ra, rời cái pháp ra là không giải thoát.
Bởi vì mình rời ra là mình nghe băng, mình rời ra là mình đọc kinh sách là mình rời pháp rồi. Đâu có phải mình nghe pháp là mình ôm pháp đâu. Còn mình ôm pháp tức là mình sống trong giải thoát. Cho nên đừng có lìa pháp, giờ nào cũng đừng lìa pháp. Ăn cơm cũng không có lìa pháp nữa, ăn thì để cho sống chứ không phải ăn ở đây để: "Ờ, miếng này ngon, cái này là cay, cái này đắng. Bữa nay không có ớt thèm quá", thì chạy ra ngoài kia bẻ trái ớt vô ăn cơm mới được. Thì như vậy là mình rõ ràng tâm phóng dật theo ớt rồi, chứ đâu phải là tâm đang ở trong pháp đâu.
(1:16:49) Cho nên luôn luôn lúc nào cũng ôm chặt pháp, sống trong pháp. Pháp là cái gì? Là tâm thanh thản, an lạc, vô sự chứ. Ngoài cái tâm an lạc, thanh thản, vô sự là pháp gì? Tất cả những cái phương tiện kia để dùng cho chúng ta sống trong chánh pháp của chúng ta, có phải không? Đó là Tứ Niệm Xứ của chúng ta thanh thản, an lạc, vô sự chứ gì. Nếu mà Tứ Niệm Xứ không thanh thản, an lạc, vô sự nó là pháp sao?
Đó, hôm nay Thầy nói để cho thấy được cái điều kiện mà chúng ta tu tập. Không khéo người này nói tôi tu được vầy, người kia nói tôi tu được kia, an lạc, thích thú đủ thứ, đủ loại. Coi chừng ma vương chứ đâu phải an lạc, thích thú đó là thật đâu. Sai một chút là chúng ta đi sai ngàn dặm đó. Nó lọt vào trong cái hang ma rồi, thì lúc bây giờ mà lôi mấy con ra đâu phải chuyện dễ. Hễ ngồi mấy con lọt vô đó, ngồi lọt vô đó, rồi bắt đầu phải xả cho hết cái đó là cả một cái vấn đề khổ của một người hướng dẫn, người ta hướng dẫn mình.
Còn bây giờ tâm mình tự nhiên, mình để cho nó tự nhiên, rồi mình cứ xả những cái chướng ngại thôi, còn cái tự nhiên của nó thì cứ để, có gì đâu mà phải sanh thêm một cái khác trong này được. Mà sanh thêm cái khác nó có đúng không? Không đúng đâu. Cho nên đức Phật nói: "Pháp hiện tại không có thời gian", thì đức Phật xác định: "Tâm có tham tôi biết tôi có tham, tâm không tham tôi biết tôi không tham. Tâm có sân tôi biết tâm tôi có sân, tâm không sân tôi biết tâm tôi không sân". Rõ ràng đức Phật xác định cho chúng ta biết pháp không có thời gian. Bây giờ tâm tôi không sân, tôi biết. Mà tâm tôi không sân nó sẽ ở đâu? Phải không? Nó sẽ ở trong thanh thản, an lạc, vô sự chứ không lẽ nó ở chỗ không sân là nghĩa lý gì, phải không? Rõ ràng là tâm tôi ở chỗ nào giải thoát tôi biết, mà chỗ nào không giải thoát tôi biết chứ gì.
Do đó mà tôi biết cái chỗ mục đích của tôi đạt được là phải chỗ này. Đơn giản quá! Vậy thì tôi cần gì phải tu cái pháp nào nữa đâu, phải không? Cái pháp rõ ràng rồi. Vậy thì tôi sống có chướng ngại thì tôi đẩy lui, mà không có chướng ngại thì tôi không đẩy lui. Cho nên thời khóa trong thời đức Phật có phải dạy chúng ta: Có chướng ngại pháp thì đẩy lui, mà không chướng ngại thì thôi, phải không? Mà sáng, trưa, chiều, tối, khuya có bao nhiêu đó thôi, làm có bao nhiêu đó thôi. Thì ông Phật có dạy mình tu cái pháp gì khác không?
(01:19:01) Đó thì như vậy chúng ta biết cách thức tu tập rõ ràng, mà cái thời khóa của đức Phật thời hồi ngày xưa, mà đức Phật đã để lại cho chúng ta thấy cái thời khóa của đức Phật và chúng Thánh Tăng tu hồi đó như vậy. Đó thì cách thức tu như vậy. Thì hôm nay các con đã thấy rõ Thầy nhắc nhở trong vấn đề này với một cái tâm tha thiết của Thầy mong các con sẽ được giải thoát như Thầy, được làm chủ như Thầy, Thầy mới nói.
Chứ còn lẽ ra thì mấy con tu sai thì mấy con chịu chứ đâu phải Thầy chịu, Thầy đã giải thoát rồi. Còn mấy con có tu giải thoát cũng đâu có giải thoát gì cho Thầy đâu. Ai tu nấy đi: "Các con tự thắp đuốc lên mà đi, ta không đi trên con đường đó được". Vì chính bây giờ Thầy nhắc nhở là để các con tự cứu lấy mình, để ra khỏi sự đau khổ. Còn các con điên dại, phí cuộc đời của các con, chạy theo những dục lạc nhỏ nhặt này, thà là mấy con dục lạc là thẳng thừng mấy con ra đời mấy con dục lạc, chạy theo đầy đủ dục lạc, lưu manh đủ loại với thiên hạ đi, muốn cái gì cho đánh lộn làm đủ cách, đủ loại cho nó đã cái đời đi, rồi các con trở vào thực sự dẹp bỏ hết.
Còn bây giờ vừa hưởng dục lạc chút chút nho nhỏ mà vừa lén. Thí dụ như bây giờ các con, sáng mấy con lén ăn cái bánh nó có dục lạc gì đâu. Tốt hơn ra ngoài tiệm kia kìa ăn hủ tiếu, ăn bánh, uống cà phê, uống cà pháo gì cho đã đi, nó phải ngon không? Còn bây giờ lén ăn cái bánh nó có mập béo gì được chút đâu, lén bẻ trái cây ăn nó có mập béo gì đâu. Tu là tu, mà không tu mà như vậy thì dục lạc nó nửa chừng, nó không có lợi ích gì cho mấy con hết. Cho nên dẹp sạch, bánh trái không có để lại, chiều nhất định không ăn, sáng nhất định không ăn, trưa ăn, chết bỏ.
Bảy ngày, có bảy ngày mà đâu có gì lâu mà sợ, bảy tháng đâu có gì lâu mà sợ. Còn giờ phải chi tôi tu vô lượng kiếp thì thôi bây giờ tôi cũng ăn chút chút, lén lén cũng được, để nó còn nhiều ngày, nhiều giờ. Còn bây giờ nó chỉ có cái thời gian ngắn như vậy mà không quyết định cho mình được sao? Còn mình dục lạc, ra đời dục lạc đi, đủ loại dục lạc. Ở ngoài đời nó đủ thứ dục lạc thì mình cứ thả cửa mà dục lạc với nó đi, ăn thua đủ với nó đã rồi bây giờ vô đây nhất định là không dục lạc. Chứ đừng có dục lạc, nửa dục lạc mà nửa không dục lạc thì nó không có lợi ích.
(1:21:08) Thầy nói đời chẳng ra đời, đạo chẳng ra đạo là chỗ này. Đạo thì thật đạo, mà đời thật đời. Đạo thì thật đạo phải giới luật nghiêm chỉnh, mà đời thật đời thì ăn chơi đủ như ông Út vậy đó. Nghĩa là cà phê, thuốc lá hoặc xì ke, ma túy gì ông cũng đủ hết, rượu thuốc nào ông cũng đủ hết, đó đời thật đời. Nhưng mà vào đạo thật đạo thì bỏ hết những thứ này. Chứ mà còn vô đây mà còn nhớ chừng lâu lâu uống lai rai vài ly, một vài lon bia thì không được, cái đó là cái không được. Bởi vì đạo không đạo mà đời không đời. Đời thì không dám hưởng nó nữa rồi, mà đạo thì không đạo. Thì như vậy mình làm cái chuyện lén lút làm cái chuyện sai trái, không có đúng cách đâu. Tu thật tu, mà không tu thì thôi. Thà là mình cái nào nó ở một cái góc này, đừng có ôm đồm cả hai cái. Nghĩa là đời với đạo mình ôm hết cả hai cái thì không được.
Hầu hết là tu sĩ chúng ta bây giờ là ôm cả hai cái, đời mà lẫn đạo nữa. Đạo thì muốn làm Phật, mà đời thì muốn ôm vô, thì thử hỏi làm sao mà ông Phật kỳ cục như thế? Ngồi trên bàn mà đời, đạo cũng muốn vậy hết thì sao được. Cho nên ở đây, thật sự ra mấy con phải nỗ lực tu, đời là đời, mà đạo là đạo. Nghĩa là còn một chút nào mà tâm dục lạc là phải tẩy trừ nó luôn, vì đây là đạo chứ không phải đây đời. Vì đây là phải sống trầm lặng độc cư chứ không phải nghe ca hát, nghe băng, nghe này kia nữa. Dẹp hết tất cả những cái dục lạc này đi. Thì như vậy mới là giải thoát.
Cho nên tại sao mà Thầy giảng hai mươi mốt cuộn băng, thay vì bảy chục cuộn băng. Mà tới hai mươi mốt cuộn băng là Thầy dừng lại, Thầy không muốn giảng nữa. Thầy nghĩ rằng người ta sẽ mượn băng của Thầy để biến Thầy trở Thầy đào kép để mà ca hát cho họ nghe. Cho nên Thầy nói một số quý thầy, mà cố gắng mà giảng băng cho nhiều, chẳng qua là đào kép hát cho những người Phật tử nghe. Thay vì bây giờ người ta nghe, nghe những nhạc sĩ, nghe những đào kép hát. Người ta nghe nó nhàm quá rồi, bây giờ người ta nghe mấy ông Thầy ca hát nó còn hay hơn chút, cho nên họ mới nghe.
Còn bây giờ, trái lại vì vậy khi mà Thầy giảng sáu mươi mấy cuộn băng, sáu mươi mốt cuộn băng là Thầy chấm dứt lại, nhất định là không nghe nữa, không giảng nữa. Thế mà hôm nay các con mỗi lần mà Thầy nói chuyện thì các con muốn ghi lại những cái băng. Đúng, những điều có nhiều khi Thầy tự xuất phát ra Thầy nói, có nhiều cái bài rất là súc tích rất hay, có đầy đủ cái nghĩa của cuộc sống của con người, có một nền đạo đức thật, có tình yêu quê hương, có một cái tình yêu con người. Nó rất súc tích, đầy đủ những cái lòng yêu thương, gợi lên những cái lòng yêu thương của con người.
Vì vậy mà những cái lời nói của Thầy mà không lưu lại, không ghi lại kịp, thì khi mà Thầy nói rồi thì chắc chắn là không nói lại lần thứ hai được. Cho nên ở đây thì những cái người mà muốn ghi lại một cái lịch sử, thì đó là những cái cuộn băng mà ghi lại hơn là những cái cuộn băng này mà để làm cho những người tu sĩ mà trở thành đi nghe nó thì không đúng. Mà nó chỉ là những cái lời nói để ghi lại một cái lịch sử, cái lịch sử thì cái lời nói đó được ghi đó là đúng. Còn để mà nói lải nhải cho các con nghe nó, thì nó không đúng đâu. Bởi vì cái pháp, các con đã biết rõ ràng là những cái pháp tu hành nó như thế nào rồi, thì cái nói này nó chẳng qua để giúp cho những người, người ta ghi, người ta ghi chép lại lịch sử. Chứ không phải những cái lời nói này để cho các con còn nghe nữa.
Hôm nay Thầy nói, các con nghe các con hiểu rồi, các con lo tu, chứ không phải lấy cái cuộn băng này mà nghe đi, nghe lại nữa. Vô ích lắm! Thầy nói vô ích lắm! Những cái cuộn băng này để cho những người làm sử, người ta ghi chép lại cái lịch sử, cái lời nói của Thầy ngày đó, để dạy con người tu tập như vậy thì nó hay.
HẾT BĂNG
TU TẬP GIẢI THOÁT 02 - TÂM VÔ SỰ LÀ TÂM GIẢI THOÁT
Trưởng lão Thích Thông Lạc
Người nghe: Phật tử
Thời gian: 2000
Thời lượng: [01:00:05]
Tên cũ: 2000-Tu tập giải thoát 2-Đạo đức giải thoát(trả lời ptử)
(00:00) Phật tử: Mô Phật! Kính bạch Thầy, con cảm thấy những điều Thầy dạy, con thực hành mấy hôm nay. Con cảm nhận rằng, do chỗ xả tâm, thì tự nhiên nó trong trạng thái an định. Như ngày hôm qua, buổi sáng, con đi thiền hành ở bên nhà giảng phía sau, còn chừng bốn mươi phút nữa, thì con định về thất để con ngồi thiền.
Tại vì con muốn giữ thời thiền trong một ngày, con tu một thời như vậy, ngồi khoảng nửa tiếng cho quen. Do đó, con đi thiền hành thì thấy thân tâm nó thanh thản, an lạc thật sự. Rồi con đi về để con ngồi, ngồi như vậy chớ không có chủ đích gì.
Con cũng chỉ áp dụng phương pháp vậy thôi. Qua đó thì tâm tự nhiên nó bặt vào chỗ thanh tịnh như vậy. Con thấy rằng, chỗ đó là do con xả tâm, chớ không có do ức chế, tự nhiên thôi, không có cố ý. Vào buổi khuya hôm đó, thường khi con đi kinh hành, thì con phải đi xa xa, rộng rộng chút.
Bữa đó vừa thức dậy, chuông reo thì dậy. Lúc dậy con cảm thấy nó buồn ngủ, nên con nhắc tâm con làm chủ: “thức dậy!”. Nói như vậy là thức dậy ngay, tỉnh rồi con đi kinh hành chỉ khoảng trước cái thất của con, một đường ngang đó thôi, không cần đi hết cái vòng nữa. Chỉ một đường ngang thôi, thì cũng cảm thấy được an lạc.
Còn có nhiều lúc đi hoài, đi mấy tiếng đồng hồ không có an lạc gì hết. Rồi khuya đó thì con cảm nhận như vậy, con đi một đường ngang với quẹo một chút nữa, khi đi nghe nó thanh thản an lạc hoàn toàn. Rồi tiếp theo là buổi sáng rồi đến trưa, con rơi vào trạng thái như vậy. Tự con nhận xét, con thấy là do chỗ xả tâm, rồi an lạc thật sự, tự nhiên nó đến chỗ, vào chỗ thanh tịnh như vậy, mà không có chủ đích, không có ức chế. Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
(02:55) Trưởng lão: À trong vấn đề tu tập của con, thì Thầy đã căn dặn nhắc nhở cho mấy con, là phải tu cho đúng. Cho nên sau những khi tu tập, các con xét thấy rõ ràng mình không ức chế, tức là mình không (ép), mình là vô sự. Không bắt buộc cái tâm của mình phải làm một công việc gì, ngoài công việc của nó là quan sát bốn chỗ Thân, Thọ, Tâm, Pháp, để đẩy lui các chướng ngại pháp trên đó mà thôi.
Tại vì có những ác pháp khác, nó làm cho thân tâm của mình chướng ngại. Vì vậy buộc lòng mình phải tìm cách để mình đẩy lui nó. Cho nên mình không vô sự được là vì có nó, chớ nếu mà không có nó, thì mình là vô sự. Mình là vô sự hoàn toàn, là không có làm gì hết. Không có làm gì hết, mà tâm hoàn toàn nó không có bị dục, không có bị sân, không có bị phiền não, thì lúc bây giờ rõ ràng là thân, thọ, tâm, pháp của mình là vô sự. Cho nên, mình xét thấy từng ly, từng tí.
Cho nên vì vậy, mà đức Phật dạy mình tỉnh giác. Tỉnh là tỉnh, bình tĩnh để mà giác, hiểu ở trên chỗ thân, thọ, tâm, pháp của mình. Vì vậy mà mình ngồi mình lắng nghe, mình đi mình lắng nghe, để lắng nghe cái ác pháp của nó có ở trên đó hay không? Nếu nó không có, thì nó ở trong vô sự của mình. Mà nó vô sự thì nó phải thanh thản, an lạc. Cho nên vì vậy, hoàn toàn mình là người vô sự, luôn luôn mình giữ mình vô sự.
Như Thầy hồi nãy đã nói. Cho nên, trên sự tu tập của con, con xét thấy nếu mình hữu sự, tức là mình bị ức chế pháp. À bây giờ tâm của mình hoàn toàn nó vô sự rồi, nó thanh thản, an lạc rồi, mà bây giờ mình bắt nó ở trong hơi thở. Như Thầy nói, bắt hơi thở, hay là bắt nó phải biết đi kinh hành, bắt nó phải hít thở, thì như vậy nó hữu sự, mà nó hữu sự tức là nó phải bị ức chế. Nó lại thêm cho nó một công việc, để cho nó làm. Như vậy rõ ràng là mình đã làm cho mình khổ. Mình đã làm thêm việc cho mình khổ.
Mà đời sống của đức Phật là sống đời sống vô sự, nghĩa là Ngài bỏ hết hoàn toàn mọi cái, trắng bạch như vỏ ốc, tư tưởng của Ngài phóng khoáng như hư không. Nghĩa là Ngài hoàn toàn vô sự, không có một chút xíu nào mà làm cho Ngài hữu sự. Thậm chí như một pháp tu, mà cái pháp biến Ngài thành hữu sự, Ngài đã bỏ đi, Ngài trở về với pháp vô sự.
Cái pháp vô sự đó, thì bằng chứng là Ngài trở về với Tứ Thánh Định, là Sơ Thiền, là cái Thiền đầu tiên. Cái thiền đầu tiên gọi là “ly dục, ly ác pháp”. Mà ly dục, ly ác pháp, tức là ly những chuyện hữu sự của nó, ở trên thân, thọ, tâm, pháp của nó. Bởi vì, nó còn dục, và còn ác pháp thì nó là hữu sự, mà nó hết dục, hết ác pháp là vô sự. Cho nên gọi là “ly dục, ly ác pháp”, tức là Ngài trở về cái vô sự của mình. Mà Ngài trở về vô sự của Ngài, thì Ngài có tu cái gì đâu. Cho nên, Ngài chỉ quan sát lại nó coi nó có sự, thì Ngài hoàn toàn đuổi tất cả những sự việc đó ra khỏi - chuyện hữu sự của nó, để cho nó trở thành vô sự, mà trở thành vô sự thì Ngài giải thoát.
(05:51) Cho nên, Ngài nói tâm không phóng dật, Ngài không phóng theo các sự, thì tức là tâm Ngài sẽ giải thoát, mà tâm Ngài giải thoát, tức là Ngài thành Chánh Giác.
Cho nên trong sự tu tập của chúng ta, cái pháp tu tập không làm cho chúng ta thêm sự việc. Nhiều khi chúng ta muốn giải thoát, mà lại dùng một pháp để tu tập, thì cái pháp để tu tập đó, nó làm chúng ta hữu sự. Còn ở đây, trên Tứ Niệm Xứ là cái phương pháp. Cái phương pháp Tứ Niệm Xứ, để nhìn Tứ Niệm Xứ, mà xem coi nó có chướng ngại gì không, nếu nó không có chướng ngại, thì đó là giải thoát, có chướng ngại thì không giải thoát. Nếu có chướng ngại thì đẩy lui nó thôi, còn nó không chướng ngại thì nó là vô sự.
Cho nên vì vậy, chúng ta có pháp gì để mà tu đâu, không được tối ngày, chúng ta không có tu gì hết. Cho nên nó nhàn nhã, nó nhẹ nhàng, nó giải thoát hoàn toàn.
(06:47) Trưởng lão: Cho nên cuối cùng thì duy nhất như hồi nãy Thầy nói, dù là thanh thản, dù là an lạc, dù là vô sự, nhưng chúng ta biết rằng cái năng lực, nội lực của chúng ta không có, để chúng ta hoàn toàn quét sạch tham, sân, si của chúng ta. Do đó chúng ta phải thường nhắc: “Tâm như cục đất, không có tham, sân, si”, “Tâm ly dục, ly ác pháp, để nhập Sơ Thiền”. Chúng ta nhắc nó, thường xuyên chúng ta nhắc, thỉnh thoảng chúng ta nhắc.
Bởi vì đức Phật nói, nếu chúng ta nhắc câu này rồi, tới nhắc câu khác, như niệm nó, như đọc nó, thì nó làm chúng ta bị tập trung, bị ức chế, bị hữu sự. Thỉnh thoảng chúng ta nhắc khéo tâm: "Tâm ly dục, ly ác pháp; tâm như cục đất, không có tham, sân, si nữa". Từ đó nó có cái nội lực không tham, sân, si, để giúp chúng ta sau này. Khi hoàn toàn tâm không tham, sân, si, thì chúng ta mới nhớ để chúng ta hướng tâm nhập các Định, tức là dẫn tâm vào các Định. Ta muốn nhập Nhị Thiền, thì chúng ta bảo: “Tâm diệt Tầm, Tứ, nhập Nhị Thiền đi!” thì nó sẽ nhập Nhị Thiền; “Tâm ly hỷ, ly mười tám loại hỷ tưởng, nhập Tam Thiền!” thì nó sẽ ly mười tám loại hỷ tưởng, nhập Tam Thiền; “Tâm tịnh chỉ hơi thở, hơi thở dừng!” thì hơi thở chúng ta dừng, chúng ta nhập Tứ Thiền. Và “Tâm hướng về Túc Mạng Minh, biết nhiều đời, nhiều kiếp!” thì ngay đó, tâm sẽ biết được nhiều đời, nhiều kiếp; và “Tâm hướng về Thiên Nhãn Minh!” thì tâm sẽ biết được nơi xa, nơi cách sông, cách núi, chỗ nào tâm nó cũng biết được; hướng tâm đến Lậu Tận Minh, thì tâm sẽ biết những nguyên nhân tái sanh làm con người như thế nào, làm chúng sanh, như thế nào.
Do đó, tất cả mọi điều này, tức là chúng ta đã hoàn mãn con đường tu tập của chúng ta, bằng một pháp Như Lý Tác Ý; bằng một pháp tạo cho chúng ta có nội lực tâm, để dẫn tâm đi vào Tam Minh, để dẫn tâm đi vào Thiền Định. Còn trái lại, chúng ta không rèn luyện một pháp Như lý tác ý này, thì chúng ta không biết cách để mà dẫn tâm chúng ta vào đạo, dẫn tâm vào thiền định, thì chúng ta không bao giờ nhập định được.
(09:03) Cho nên ở đây, chúng ta là người vô sự hoàn toàn, để rồi chúng ta có đủ năng lực. Năng lực nhập các định, gọi là “Định Như Ý Túc”. Định như ý mình muốn, nhập các định theo ý mình muốn, chớ không phải tập thiền định mà có định, mà định bằng năng lực của tâm mình, để giúp cho chúng ta tịnh chỉ các hành trong thân của chúng ta, hoàn toàn để cho thân định, đó là chúng ta tu đúng.
Còn hiện giờ chúng ta ngồi thiền hít thở, hoặc là ngồi thiền định này, thiền định khác, điều đó là điều sai. Tại sao? Tại vì, chúng ta có pháp thiền định, để mà nhập, để mà tu. Ở đây, thiền định của đạo Phật, thì nó không có pháp để mà chúng ta nhập định bằng cách này, bằng cách khác, mà chúng ta có cái pháp để ly dục, ly ác pháp, tức là cái pháp lìa tham, sân, si.
Cái pháp lìa được tâm tham - sân - si thì tâm thanh tịnh. Mà chính tâm thanh tịnh, đó là Định. Vì vậy, mà muốn định nào thì nó sẽ được định nấy, chớ không phải chúng ta muốn tập thiền định mà có thiền định được.
(09:54) Trưởng lão: Cho nên những gì mà các con trình bày, là coi chừng, cẩn thận. Như đức Phật nói: “Pháp ta hiện tại không có thời gian, đến để mà thấy”. Thầy xin nhắc lại, tâm có tham, biết tham; tâm không tham, biết không tham; tâm có sân, biết sân; tâm không sân, biết không sân; tâm có si, biết si; tâm không si, biết không si… và cứ như vậy, thì biết tâm không tham sẽ ở đâu? Sẽ sự thanh thản, an lạc và vô sự. Tâm có tham thì sẽ không thanh thản, an lạc và vô sự.
Rõ ràng giải thoát hay không giải thoát. Ai tu pháp của Phật trong hiện tại đó đều biết rất rõ ràng. Chúng ta có giải thoát thì chúng ta biết giải thoát, chúng ta không giải thoát thì chúng ta biết không giải thoát rõ ràng. Chớ không phải tu mà mệt nhọc, buồn ngủ, hôn trầm thùy miên, ngồi phải là hít thở; ngồi phải là giữ tâm bằng cách này, bằng cách khác, không phải đâu.
Trên Tứ Niệm Xứ chúng ta vẫn là người thản nhiên, chớ không phải chăm chăm nhìn Tứ Niệm Xứ là sai, mà chúng ta ngồi thản nhiên, để quan sát trên Tứ Niệm Xứ đó, có những pháp ác và dục nổi lên trên đó hay không, nếu không có thì thôi, mà đã có thì quét nó ra; mà không có thì cứ ở trạng thái không có, tức là không tham, sân, si. Mà không tham, sân, si tức là trạng thái giải thoát của Phật.
Cho nên, chúng ta cứ mãi kéo dài hai mươi bốn tiếng đồng hồ, thì chúng ta thực hiện các Định và Tam Minh. Có như vậy con đường chúng ta tu rất dễ dàng, vì vậy mà bảy ngày, bảy tháng, bảy năm, đâu phải cần tu nhiều. Cho nên, thời gian mà đức Phật đã xác định, chúng ta thấy Pháp của Phật rất dễ và đơn giản.
(11:35) Trưởng lão: Chúng ta làm gì để chúng ta trở thành một người hữu sự cho cực khổ chúng ta. Cho nên chúng ta sống hoàn toàn vô sự, rất là hạnh phúc, rất là an ổn. Thế rồi chúng ta lại tạo thêm những pháp này, pháp kia chi cho khổ chúng ta. Đời đã khổ, bây giờ vào tu lại khổ, còn khổ hơn nữa, phải thức khuya, dậy sớm bằng cách này, bằng cách khác.
Chúng ta thức khuya là vì chúng ta không có muốn cho chúng ta si, chớ không phải chúng ta thức khuya, để mà chúng ta tu tập thời khóa đó. Mà chúng ta muốn rằng, chúng ta sẽ phá đi cái tâm Si của chúng ta. Si là cái ngu si của chúng ta, lầm chấp cái này, lầm chấp cái kia.
Cho nên, do đó mà chúng ta muốn phá nó, vì vậy mà chúng ta thức khuya, dậy sớm, chớ không phải là vì pháp. Thức khuya để làm gì, để chọc ghẹo cho cái tâm nó còn si hay không, nếu nó si, thì nó hôn trầm, nó buồn ngủ, thùy miên. Thức khuya để làm gì, để coi nó có lười biếng đến mức độ nào không. Nếu lười biếng, thì bằng cách dùng phương pháp để diệt trừ cái lười biếng. Mà nó còn hôn trầm, thùy miên, buồn ngủ, còn thích ngủ, còn si mê, thì dùng phương pháp để phá cái si mê đó đi. Một niệm Si mà không có, thì Tham làm sao có; mà Sân làm sao có. Do cái tham ngủ, tham ăn, lười biếng mà nó trở thành si.
Vì vậy, mà chúng ta phải phá sạch cái hôn trầm, thùy miên của chúng ta. Vậy thì chúng ta thức khuya, dậy sớm với mục đích để phá nó, chớ không phải thức khuya dậy sớm để mà “tôi phải tu pháp này, tôi phải tu pháp kia”. Không phải đâu! Phải hiểu được thức khuya, dậy sớm để chọc ghẹo cho chúng ta thấy rằng, cái thân này ngu si, cái tâm này ngu si đang ham ngủ nè, đang ham ăn nè, đang thích lười biếng nè. Đó là chúng ta chọc ghẹo nó, coi nó còn lười biếng nữa không. Nếu nó lười biếng, làm sao nó thức khuya, dậy sớm được. Nó phải siêng năng, thì nó là tinh tấn; mà bây giờ nó còn si, thì tức là nó còn ham ngủ, nó còn thùy miên, hôn trầm. Bây giờ mình có phương pháp mình phá nó, nó không có thùy miên, hôn trầm, thì nó hết si. Mà nó hết si, thì ai mà chửi nó, nó có giận không? Nó không giận nữa, phải không? Vì nó không si, mà nó si thì nó mới giận. Thử hỏi, người ta chửi mình chó, mà mình tức giận, thì tức là mình đã ngu si. Còn cái người không si, thì làm sao người ta giận. Mà người ta không giận là người ta giải thoát chớ sao? Đó là phương pháp của Phật, tức là phương pháp xả tâm, ly dục, ly ác pháp như vậy.
(13:57) Cho nên chúng ta phải thức khuya, dậy sớm là để phá cho sạch tâm Si. Vì vậy, trong cuộc đời chúng ta ăn, ngủ, và độc cư, để rồi ngủ là một cái cũng khó phá chớ không phải không; vì vậy phải thức khuya, dậy sớm để mà phá nó. Nếu lười biếng mà không chịu thức khuya, dậy sớm, thì làm sao phá được cái Si. Ai cũng biết rằng, tối ngủ thẳng cẳng cho tới tám, chín giờ, thức dậy thì dễ dàng quá. Làm sao mà chúng ta phá được cái Si?
Hôm nay, trong sự tu tập, các con đã biết rõ; còn cái gì mà không rõ thì thưa hỏi, Thầy sẽ chỉ dạy thêm.
Phật tử: Kính bạch Thầy, tại sao trong lúc con đi kinh hành, mà nó cũng không phải buồn ngủ, nó cũng không phải không; nó cứ lòng vòng ở trên cái đầu con, hay là con ngồi xuống, thì nó nóng bừng trong con người của con, nó làm nóng nực ghê lắm? Cái đó có phải là ác pháp, mà phá bằng cách nào, xin Thầy chỉ dạy cho con. Nằm thì ngủ cũng không được, không phải là ngủ, nhưng mà dậy thì nó như vậy đó Thầy.
(15:15) Trưởng lão: Ở đây, con đã trình bày, những sự khi mà thức dậy, khuya thức dậy, hay là thức khuya, dậy sớm. Dậy mà sớm quá nó xảy ra những trường hợp như con vừa trình bày là trạng thái của Thọ. Vậy đầu hôm, tức là con thức khuya đó, phải không? À như vậy, xem như thế này, theo con trình bày: sau khi nằm ngủ rồi thức dậy, thì bắt đầu nó sẽ nghe, nó nóng nảy ở trong người, nó tức tối ở trong người, cái đó là khi thức dậy.
Còn bây giờ con đang thức, từ bảy giờ cho đến mười giờ con mới ngủ. Mà trong cái khoảng thời gian này, nó xảy ra cái trường hợp nào? Nó bây giờ nó buồn ngủ, nó sanh ra tức giận, nó tức tối trong người con, hoặc nóng bức ở trong người con. Đó là trường hợp: nếu mà bảy giờ con tu đến tám giờ, bắt đầu bây giờ nó buồn ngủ rồi, mà mình không có ngủ, mình ráng mình thức, thì bắt đầu nó nghe nó nóng, nó làm tức tối ở trong người con. Đó là trường hợp của con. Nó thay vì người ta buồn ngủ thì nó gục tới, gục lui, nó làm cho mình quên đi. Còn cái này khi mà nó buồn ngủ thì nó làm cho con đau đớn, hoặc là có cái trạng thái cảm thọ gì đó nóng bức, do đó cho nên con đi nằm ngủ. Như vậy con nên nhớ rằng trong vấn đề này, hoàn toàn là phải phá sạch. Cái này là ma chướng chớ không phải là điều kiện gì hết. Nó là Thọ Ấm Ma, nó hiện ra như vậy. Bây giờ, bảy giờ con tu đến tám giờ, bây giờ thì từ tám giờ đến chín giờ, khoảng thời gian này con sẽ thường bị nó. Mà không phải do con ngủ rồi con thức dậy. Bây giờ cái trường hợp này xảy ra trong khoảng thời gian này, nó muốn con đi ngủ, thì con nằm ngủ, con thấy nó cũng ngủ không được, nhưng mà một chút xíu có thể nó ngủ. Đó là nó tạo cho con cái thế thọ ấm ma, để cho con không có còn tỉnh táo để mà tu tập.
Vì vậy mà con thường xuyên, Thầy thấy hầu hết là con ở trong thất hơn là con đi kinh hành. Cho nên trong sự tu tập, nhất định con nên nhớ rằng, đọc lại trong sử của các Ni, Thánh Ni đệ tử của đức Phật ngày xưa, già bảy mươi mấy tuổi rồi, các Ngài phải đi khất thực, trèo núi mà cái bình bát nó phải lộn ngược xuống. Con biết rằng, trong thời đức Phật, các vị Ni đó quá khổ; nghĩ rằng một người già cả, trèo núi lên, xuống ở trên cái núi như vậy quá khổ. Thế mà các Ngài vẫn là kiên cường!
(17:38) Cho nên ở đây, thật sự ra trong giai đoạn này, con cũng là người lớn tuổi rồi, nỗ lực thật sự nỗ lực, phải chiến đấu, thắng cho được cái si mê này. Bởi vì, thắng cái si mê này, Thầy biết rằng, con hỏi về sự tu tập, con có những tri kiến hỏi, nhưng mà con không chiến thắng được cái thân nghiệp của con, cái tâm nghiệp của con, thì nó sẽ lôi con vào ở trong hôn trầm, thùy miên, lười biếng đó. Cho nên, vì vậy mà giờ giấc nó không được nghiêm chỉnh, mà con cố gắng nghiêm chỉnh, con bị các thọ đánh con, nó làm cho con khổ sở khó chịu. Do đó, con phải đi nằm, đi nghỉ, thế này, thế khác, làm cho con không có đúng giờ giấc nghiêm chỉnh.
Con thấy thậm chí như người tu hành, Thầy nhắc nhở, như Thầy ngày xưa Thầy tu hành, cái giường, và cái ghế ngồi, Thầy rất sợ, không dám lại gần nó, không dám ở trong thất của mình nữa, phải đi ra ngoài sân, phải đi nơi, chỗ nào xa cái nơi của mình nằm, chớ không khéo gần gũi, nó dễ cám dỗ mình lắm. Nó bắt đầu nghe nó mỏi mệt, nghe nó tức tối, nghe nó làm khó chịu, bắt đầu mình ngồi xuống, mình vừa đụng lưng vào thì nó ngủ, nó thiếp đi liền, nó rất thông minh.
Vì vậy mà mình phải lìa xa chỗ đó đi, và đồng thời mình đi vào cái chỗ nó lạnh lẽo, để làm cho mình không có còn buồn ngủ nữa. Từ đó, mình mới có thể mình chiến thắng, mình dùng các pháp mình tu, mình đem hết sức lực mình. Cho nên sự tu tập là một sự khổ đau nhất, chớ không có phải là một sự ít. Khi mình phải gặp những chướng ngại này, mình phải chiến thắng nó tận cùng, bằng một sức lực tận cùng của mình. Nghĩa là nó đau nhức như vậy, mà mình phải chiến thắng nó.
Đây Thầy nói thật sự, ăn ngày một bữa, mà các con sẽ nghe thầy Chơn Thành chiến thắng, thường thường trong giờ trưa mình ăn, tới chiều nó đói bụng. Nó đói bụng không phải nó cồn cào sơ sơ đâu, nó đau bụng. Nó muốn ăn mà nó đau tức tối ở trong này, nó chịu không có nổi, mà nếu có cái gì ăn vô là nó hết liền. Mà nhất định là không ăn, mới đầu thì thầy nghĩ là nó đau, nhưng mà sau đó thì thầy xét ra nó không phải, đây là cái nghiệp ăn của chúng ta đã thành thói quen. Rồi bắt đầu bây giờ sáng, các con biết, nó đã vượt qua buổi chiều rồi, nó còn buổi sáng.
(20:10) Hễ buổi sáng, gần tới cái giờ mà khất thực, nó đau chịu không nổi. Nó đau nghĩa là coi như mình phải ăn cái gì vào nó mới hết đau. Đó nó làm như vậy mà Thầy nói, Thầy bảo thầy Chơn Thành, nên luôn luôn lúc nào thầy cũng nhớ pháp Như lý tác ý. Một người tu sĩ đạo Phật quyết chết ở trên giới luật, chớ không có chết dưới giới luật được. Cho nên vì vậy, đúng ngọ là ăn, đúng giờ là ăn, nhất định là không ăn phi thời. Vì vậy mà “giỏi mày đói, mày đau, mày chết”, nhất định là không có sợ. Mới đầu thì nó nghĩ là như thế này, thế khác.
Cho nên vì vậy mà Thầy gọi nó là thọ ấm ma. Con ma thọ, nó làm cho chúng ta đau khổ. Vì vậy, cuối cùng thầy chiến thắng được nó. Đó thầy nhắc: “Cái thọ là vô thường, là khổ, hãy rời khỏi thân ta đi, không có được ở đây nữa”, thì lúc bây giờ thầy phải tập trung như thế nào. Bắt đầu thầy hít thở một hơi thở chậm nhẹ, và Thầy gom tâm thầy ở tại chỗ nhân trung. Thầy thấy cái hơi thở chỗ này, xuất thở ra, và hít vô tại chỗ nhân trung này. Chỉ chừng năm hơi thở như vậy, bắt đầu thầy thở hơi thở chậm, hít vô chậm, thở ra chậm, để cho cái tâm nó gom được chỗ đó. Thầy thở lại năm hơi thở bình thường, rồi thầy thở lại một hơi thở chậm, và cứ như vậy khoảng độ chừng một phút, hai phút, cho đến năm phút, tâm hoàn toàn vô, thì cái cảm thọ đau cái chỗ thượng vị của thầy, hoàn toàn nó tan biến hết, nó không còn đau.
Và trước khi mà thầy dùng hơi thở để phá đi cái thọ như vậy, thì thầy phải hướng tâm: "Cái thọ là vô thường, là khổ, không có được ở trên thân ta nữa! Cái bao tử cái thượng vị không có được đau nữa, thở bình thường!" thầy ra lệnh như vậy, rồi bắt đầu thầy gom tâm thầy hít, thở, và tâm thầy bám chặt, thì ở ngay đó đề kháng nó giúp cho chỗ thượng vị của thầy không còn đau nữa, và cứ như vậy mà thầy làm chủ được cái bệnh của thầy. Và bây giờ thì thầy hoàn toàn ăn ngày một bữa, không còn đau nữa.
(21:59) Còn khi gặp hôn trầm cũng vậy, thầy cũng dùng: “Cái tâm phải tỉnh giữa ban ngày, không còn buồn ngủ, không còn lười biếng nữa, phải tỉnh táo!” Rồi bắt đầu thầy sử dụng phương pháp năm hơi thở, đứng dậy đi kinh hành, và tập trung rất chặt chẽ ở trong những pháp đó. Cuối cùng thầy đã phá được hôn trầm.
Tất cả những sự việc này thì con phải siêng năng, và đồng thời, nếu mà ở trong cái nhà của con tu không được, con phải ra ngoài thiền đường ngoài kia, ở ngoài chùa ngoài kia. Nếu mà không được, thì con hãy ra Tổ đường, trai đường ở sau này, con tu một mình. Con đừng có nghĩ rằng con rất sợ, không có sợ ma, sợ cỏ gì hết.
Ngày xưa đức Phật nói, khi mà tâm chúng ta thấy sợ, mà cứ rúc ở trong nhà, trong cửa, thì chúng ta ra đồng mả mà ở, để cho cái tâm nó không sợ. Cho nên ở tổ đường này ở đây, có mấy cô cũng về đây để mà thọ Bát quan trai, nói: “Nửa đêm hai giờ thức dậy ra đây, thì mọi người, nhà người ta chưa có bật đèn đâu, con thấy như nó lạnh lùng, nó sợ quá. Ai cũng yên phăng phắc, chỉ có mình mình, có mấy mình ở trên cái nhà rộng rãi như thế này, rồi đi tới, đi lui nghe nó hồi hộp, nghe nó sợ.” Thầy nói, con hãy quán như thế này, hãy xét như thế này: "Sợ hãi là một điều vô thường, không có thật của tâm. Cái gì mà sợ, ai ăn thịt mình mà sợ, hãy bình tĩnh, hãy dạn dĩ, không sợ hãi nữa!" Ra lệnh như vậy, rồi cứ tập đi kinh hành, tập trung trên bước đi của mình, hoặc là ngồi thở, mình biết hơi thở mình. Nếu mà nó còn sợ nữa, thì hãy thở chậm chậm, để cho tâm nó tập trung trong hơi thở cho chặt, ôm chặt đi. Khi mà tâm nó tập trung trong hơi thở rồi, thì bắt đầu nó không có sợ nữa. Và cứ như vậy mà tu tập, lần lượt rồi sẽ đem bỏ con ra ngoài đầu mả, ngoài nghĩa địa như vậy, con không còn sợ ma nữa.
Còn bây giờ mà đem liệng con ra ngoài đầu mả, chắc là con sợ chết người. Do như vậy các con biết, trong phương pháp tu là phải rời khỏi cái thất của mình, lúc nào cũng rời khỏi nó, để rồi thực hành đi kinh hành; thực hành ngồi tu một mình, sống trầm lặng độc cư.
Các con nhớ rằng, một mình Thầy trên Ma Thiên Lãnh ở trên đỉnh núi Hòn Sơn, mà Thầy ở có một mình Thầy. Thầy còn chẳng sợ ai, thì xá gì các con tới ở đây, bao nhiêu nhà cửa người ta ở đây. Như vậy rõ ràng là vì cái trạng thái mà con đã trình bày, đó là cái trạng thái lười biếng, hôn trầm của con, cho nên nó mới sanh ra cái thọ ấm ma đó, nó làm cho con khổ sở. Vì vậy mà con đầu hàng trước nó, là con phải đi nằm; con đầu hàng trước nó là con phải bỏ cuộc; con tu hành không đến đâu.
(24:34) Vì vậy, đã quyết tu là nhất định chết với nó, chớ không thể sống. Cho nên vì vậy, con phải đi kinh hành nhiều, con phải tập luyện nhiều. Rồi bắt đầu bây giờ nó nói sao mà đi nhiều quá mỏi chân, “nhất định tao tập dần chớ không phải mày mỏi chân là nghỉ”, nhất định là con phải tập đi nhiều. Cho nên, vì sự tập đi nhiều của con, con sẽ phá được nó. Và đồng thời, con dùng năm hơi thở, đi kinh hành hai mươi bước, rồi năm hơi thở, hai mươi bước, để mà phá cho thật sạch. Đau mặc nó, tập trung thì cứ tập trung cho chặt, lúc bây giờ mình đang chiến đấu, thì mình phải tập trung, phải ức chế. Nhưng khi mà nó không có chuyện gì mà tập trung, đó là sai, ức chế.
Cho nên, năm điều kiện mà đức Phật đã dạy chúng ta an trú ở trong Tầm thiện. Cái điều kiện thứ năm đức Phật nói khi mà gặp chướng ngại pháp như thọ ấm ma. Bây giờ cái thân nó đang đau nhức, thì các con phải cắn chặt răng, để lưỡi trên nóc họng, gồng mình lên, tập trung cho chặt ở trong một đối tượng nào đó, thì lúc bây giờ đối tượng đó là cái thiện pháp chớ gì, để chúng ta đẩy lui tất cả những khổ đau đó.
Chỉ có gan dạ, lầm lì như vậy. Cho nên đức Phật nói, cái sức tận cùng chịu đựng của sanh mạng, thì cái thọ nó sẽ phá đi; nghĩa là mình phải chịu đựng cái sức tận cùng của sanh mạng của mình, thì cái thọ mình sẽ phá đi. Pháp mà An Trú Tầm Thiện thứ năm của Phật dạy, là cái pháp phải cắn chặt răng, gồng mình lên, để lưỡi trên nóc họng, chiến đấu tận cùng, thì mình mới có thể chiến thắng được thọ ấm ma.
(25:56) Cũng như cái sân, người ta chửi mình, mắng mình, người ta mạ nhục mình, tâm mình bùng bốc lên những cơn sân, thì lúc bây giờ chúng ta nhẫn bằng cách nào? Đức Phật dạy chúng ta phải cắn chặt răng, để lưỡi trên nóc họng, gồng mình lên chịu đựng. Không được la lối, không được hét mắng, không được chửi người, mà phải chịu đựng. Sau khi chịu đựng rồi, thì phải dùng tư tưởng quán xét, để rồi xả lui cái chướng ngại pháp đó, làm cho tâm chúng ta trở về bình thường rất an ổn. Tức là ức chế rồi xả.
Cũng như con bây giờ ức chế, để cho cái thọ ấm ma nó lui, rồi con sẽ xả nó. Con hiểu? Như vậy thì con mới chiến đấu được trong đường tu tập, không khéo rồi mình tu cũng dậm chân tại chỗ, không đi đến đâu cả.
(26:39) Phật tử: Tổ đường này, con đi kinh hành vẫn được, sao mà con thấy kiến nhiều quá nhiều, không biết con đi, con có dậm nhầm nó hay không, cho nên, con cứ lẩn quẩn ở trong thất. Còn mở điện lên sáng, thì nào là bướm, nào là bọ hung, nào… Cho nên con cứ lúc nào con cũng đi thầm ở trong tối vậy thôi, có chỉ trừ trường hợp con vô mùng để con ngồi tu Định Niệm Hơi Thở, thì con mới mở điện chút xíu rồi thôi. Còn cái chỗ đó sao mở ra, nào là bướm, những cái con chút chút gì nó bay phất phơ đầy hết, con không dám mở, con ra đi xung quanh ở ngoài. Con không có sợ cái gì, nhưng mà con cứ nghĩ, không biết có giẫm (đạp) hay không, như thế nào xin Thầy chỉ dạy.
(27:27) Trưởng lão: Con nên nhớ rằng, trong bước đường tu tập của con, đang ở trong sự chiến đấu gian khổ, thì mọi chúng sanh mà ở trong lòng đất, trong ban đêm con đi, chắc chắn là con sẽ đạp nó, chớ không phải không. Từ con kiến, con trùng thế nào cũng phải đạp chết nó; nhưng mà trên bước đường tu tập để tìm lấy sự giải thoát, thì những con vật đang bị vô tình mà con đạp chết nó, nó sẽ trở thành những người đệ tử của con, sau này sẽ độ nó. Bởi gì cái duyên tu tập, cái phước báu nó vô lượng, cái con vật nào mà đã lỡ con đạp, thì nó sẽ trở thành những con người sau này, con sẽ độ nó.
Cho nên, chúng sanh là con người, nếu cái duyên của người đó do tu tập, mà lỡ vô tình chớ đâu phải người ta có cái tâm sát hại đâu. Bây giờ con không có để đèn, thì cái tâm hôn trầm nó sẽ dễ tấn công con hơn là cái người có đèn. Vì sự tu tập để phá cái niệm Si của tôi, cho nên tôi mới mở đèn. Mở đèn ra có bao nhiêu niệm Si của loài chúng sanh, phải không? Chúng sanh vì si nên nó thấy ánh sáng, nó mới bu vào đó; nó mới tìm cái chết của nó trên ánh sáng của nó.
Cũng như bây giờ, mình do tâm dục, mình thấy đời tiện nghi, xe cộ này kia, máy móc đủ loại phục vụ cho đời sống mình đủ thứ vui chơi. Cho nên mình sắm sửa xe cộ, không ngờ sắm chiếc xe, chạy ra xe đụng mình chết. Đó có phải là mình như con thiêu thân thấy ánh sáng không? Đúng vậy, con thiêu thân cũng vậy khi bật đèn lên. Nhưng vì bật đèn để mà con tu tập, chớ không phải vì bật đèn để cho người ta theo dục lạc.
Nếu mà vì con bật đèn lên để con mở tivi nghe, con mở radio, con mở băng nghe, hoặc là con ngồi đọc kinh sách; con ngại rằng mình không tu tập được, thì nó không giải thoát được. Mà mình chỉ nghe, chỉ đọc, thì những con vật này nó chết thì nó tội, vì mình làm sao mà cứu được nó? Còn đằng này, con nỗ lực, con quyết định, con tu để được giải thoát, con sẽ trở thành một bậc Thánh Nhân, một bậc Thánh Ni, thì có những loài chúng sanh do thấy ánh sáng, tại nó do thấy ánh sáng mà nó nhào vô, để mà tìm cái chết của nó.
(29:36) Nhưng mà cái chết trong ánh sáng, để con thực hiện được sự giải thoát của chính con, (để) con trở thành một vị Thánh Ni. Những cái duyên mà nó chết đó: nó vì cái ánh sáng do sự tu tập của con mà nó chết, thì con xin rằng, con sẽ độ tất cả những loài vật, mà trong khi con tu tập để thành đạo. Như vậy rõ ràng là lấy từ cái phước vô lậu của con, để mà cứu độ những loài chúng sanh đang mê muội, đang bức nóng, thì như vậy không có tội lỗi gì. Chớ phải chi mà con mở đèn ra để mà ngồi chơi, hoặc để mà nghe ca hát, để mà dục lạc thế gian, để mà ăn uống, thì loài chúng sanh này chết, nó cũng vô tình nó tạo nó chết, chớ không phải thật là do con mở đèn. Bao nhiêu người mở đèn? Tại nó thấy ánh đèn, là tại nó vô, do nó ham thích, chớ đâu phải là con xui nó đâu mà con có tội.
Nhưng cũng do một cái nhân duyên, để tạo cho nó tìm một cái chết trong nhân quả của nó mà thôi. Còn cái này là nhân duyên thiện, cái nhân duyên để cho con thực hành, thực hiện được sự tu tập giải thoát, thì con nguyện tất cả loài vật ở dưới bàn chân con đi kinh hành, mà lỡ con có đạp, sau này nó trở thành những người đệ tử của con. Con sẽ độ tất cả chúng sanh này.
Cho nên, các con thấy, mỗi một vị tu sĩ trước khi ăn cơm thì người ta có ba cái nguyện - nguyện thứ nhất là ngăn ác, nguyện thứ nhì là làm tất cả việc lành, nguyện thứ ba là độ hết tất cả chúng sanh. Tất cả chúng sanh không phải chỉ là do sự vô tình của mình giết hại, mà còn tất cả chúng sanh còn mang lốt chúng sanh, chúng ta nguyện độ hết. Nghĩa là làm bằng bất cứ mọi cách, giúp cho tất cả chúng sanh được sự giải thoát hoàn toàn như đức Phật đã dạy, thì như vậy con có xá gì. Còn bây giờ con cứ chướng ngại, như vậy tâm từ bi của con nó ở trong cái trạng thái yếm thế, cái trạng thái không thực hiện được Phật pháp.
(31:31) Cho nên, bây giờ trong khi Thầy đến đây, nếu mà Thầy không mở đèn ra Thầy đi kinh hành, một lúc sau nó sẽ lười biếng đi, nó sẽ tối quá, hay hoặc thế này, thế khác. Thầy bật đèn lên, thứ nhất nhìn thấy hình ảnh ông Phật ngồi, Thầy tinh tấn, Thầy nỗ lực, Thầy tu, nó giúp cho Thầy tinh tấn hơn nữa. Thứ hai nữa, thì cái ánh sáng nó giúp cho Thầy, thoải mái, dễ chịu, tỉnh táo hơn, nó không còn bị hôn trầm, rồi siêng năng tu tập. Chớ đừng có sống ở trong bóng đen, rồi nó sẽ làm theo cái bóng đen đó, nó sẽ làm đen theo cái tâm của mình mất đi.
Cho nên ở đây, đúng lúc thì chúng ta mở đèn ra tu, mà không đúng lúc, hết giờ thì chúng ta tắt đèn. Cho nên, nhiều người, người ta nhìn thấy trong cái thất của con, không biết con tu, hay là không tu. Người này nói tu, mà không có chứng nghiệm được cái sự tu, luôn luôn lúc nào cũng tối đen. Như vậy tự con đã làm cho người ta khởi nghĩ, mặc dù con siêng năng con tu, nhưng mà đã biến người ta trở thành nghĩ oan cho con là người ta sẽ có tội, đó là cái thứ nhất. Cái thứ hai, là cái bóng đen, nó sẽ giúp cho con có những cái gian xảo ở trong đó. Bởi vì cái bóng đen, nó sẽ giúp cho con “bây giờ mình lén ăn ai thấy”, phải không. Bật đèn lên người ta thấy sao, nhiều cái tự mình mình dối mình nữa, rồi nhiều cái nữa.
(32:36) Trưởng lão: Cho nên, làm cái gì thì phải thanh thiên, bạch nhật. Bật đèn lên đàng hoàng, tu tập đúng giờ, hết giờ thì tắt ngủ. Hễ giờ đi ngủ là ngủ, còn giờ thức là thức, mình phải làm rõ. Cho nên, có một câu hỏi của một vị thầy ở đây hỏi là: “Có người tu trong ánh sáng, nhưng có người lại tu trong bóng đêm. Vậy thì, vừa tu trong ánh sáng, vừa tu trong bóng đêm. Vậy thì, những người nào đúng, những người nào sai, xin Thầy dạy cho chúng con.”
Thầy nói người tu trong bóng đêm, đã bóng đêm tức là đen tối, mà đen tối thì phải có sự sai trái trong đó, không thể nào chắc chắn. Nhưng mà người ta vẫn lý luận trong cái đúng người ta, chớ sự thật người ta có sự không đúng. Người đúng thì phải luôn luôn minh bạch, phải rõ ràng, làm cho mọi người không nghi ngờ mình. Vậy thì người mà dùng ánh sáng, là đúng không? Tới giờ ngủ mà không ngủ, còn bật đèn, người này rõ ràng mượn ánh sáng, để nói rằng tôi siêng năng tu. Nhưng mà sự thật ông bật đèn ông ngủ, chớ ông chưa phải là tu. Người này mượn ánh sáng mà gian dối, nghĩa là suốt đêm Thầy thấy cái người đó bật đèn, tới giờ ngủ không tắt.
Như vậy rõ ràng ông này bật đèn ngủ, ngủ quên, phải không? Còn cái người mà không mở đèn, không biết ông ta giờ nào tu, giờ nào ngủ, cũng chẳng biết. Như vậy là rõ ràng có sự gian dối, do hai cái này gian dối. Người biết sử dụng lúc mà tu thì bật đèn, khi đi ngủ là tắt đèn, thì người này giờ giấc ngủ rõ ràng cụ thể. Mặc dù tới giờ ngủ, mà ông không ngủ, ông vẫn tắt đèn.
Như vậy rõ ràng ông giữ đúng cái giờ giấc, rõ ràng là người này tốt, phải không. Còn cái người này trong cái giờ ngủ, thì ông cũng để đèn, thì rõ ràng là ông này để đèn như vậy là ông đã cái giờ mà ông tu thì ông cũng ngủ. Cho nên, ông để đèn làm cho người ta lầm, tưởng ông bật đèn ông tu. Còn cái người tối này, thì ông ta làm cái chuyện mờ mịt ở trong này đủ thứ hết, thì không thể nói được rồi.
Cho nên, cái người mà dùng ánh sáng luôn, là cái người này cũng sai, mà cái người dùng bóng tối thì cũng sai. Chỉ có người biết sử dụng lúc nào sáng, lúc nào tối, thì cái người đó mới đúng. Thầy có trả lời trong một cái cuốn nào đó rồi, chớ không phải không đâu. Trong mười tập “Đường Về Xứ Phật”, đã có một câu hỏi đó. Tại vì, người đó ở đây tu hành, tại sao thấy có một thầy đó, lại luôn luôn lúc nào cũng là ở trong bóng tối, không có bật đèn. Cho nên ông ta nghi ngờ, không biết ông này tu cách nào đây? Cho nên, ông mới đến ông xem xét, quả đúng ông này ngủ khò khò. Giờ này mà ông ta ngủ, ông ta tưởng là không có để đèn như vậy, thì người ta nói ông tu, đúng là ông này có giấu rồi.
(35:13) Cho nên, ông mới hỏi Thầy. Còn một cái người để đèn, tới chừng đúng mười giờ đi ngủ, mà sao thấy ông này tới mười một giờ mà còn để đèn. Ông này mới đến thất, rõ ràng là ông này đã ngủ, rồi bắt đầu ông này mới tám giờ, là ông này đến thất xem coi ông này có ngủ hay không, đến thất thấy ông này tám giờ, ông đã lên giường ông ngủ rồi, không có tu gì hết, mà ông để đèn. Thiên hạ nói ông này tu dữ tợn lắm, tu mười hai giờ mà còn tu. Rõ ràng là ông này xảo, dùng đèn để mà xảo người ta.
(35:48) Trưởng lão: Ở đây, thật sự mình tu là giải thoát cho mình, chớ không phải giải thoát cho người khác. Mình tu không phải mình tu cho người khác được, mà mình tu cho mình. Tại sao mình lại lừa đảo mình, mình lại lừa đảo người khác, mình lại lường gạt người ta? Mình tu cho mình mà, giải thoát cho mình mà. Thầy đã nói rằng, cái khả năng tôi tu từ bảy giờ đến tám giờ. Tám giờ đến năm giờ sáng tôi tắt đèn, cả thời gian này tôi ngủ, ai rầy mình. Tôi tu dần dần tôi tăng lên chớ, nghĩa là bây giờ tôi chưa quen, bảy giờ tôi tu tới tám giờ tôi ngủ. Rồi tám giờ tôi ngủ cho tới năm giờ sáng, tôi thức dậy, từ năm giờ cho đến sáu giờ tôi tu. Tôi tu một đêm một buổi, buổi tối tôi tu một giờ, khuya tôi tu một giờ, tôi đâu có tu nhiều.
Nhưng mà một tuần sau, có lẽ là từ bảy giờ tôi tu tới chín giờ, hay bảy giờ, đến tám giờ rưỡi, tôi tùy theo tôi tăng dần lên, thì người này thật sự là người quyết tu. Thầy đâu có bắt buộc phải theo cái thời khóa ở đây, chưa bao giờ quen, mà bây giờ từ bảy giờ đến mười giờ mới ngủ, thì cái ông này chịu sao nổi, cho nên vì vậy mà tập dần. Đến đây xin Thầy, con có gì con chưa có quen, xin Thầy cho con bảy giờ con thức cho tới tám giờ, con nỗ lực con tu trong khoảng này. Còn khuya Thầy cho con năm giờ con dậy cho đến sáu giờ, con tu đến sáu giờ.
Thà là mình thành thật mình tu ít, hơn là mình giả dối mình tu nhiều. Mình ở đây tu không danh, không lợi, không cầu người ta khen đâu, mà chỉ cầu tìm cho mình được sự giải thoát chính bản thân của mình, các con hiểu. Cho nên ở đây, phải nỗ lực thật sự, tu hành thật sự, đúng lúc nào mà tu lúc ấy.
Cho nên, người mà đi kinh hành nhiều, mà đi vùn vụt, Thầy nói cũng sai. Người mà đi kinh hành nhiều, mà đi chậm, Thầy nói cũng sai. Đi thanh thản tự nhiên, an lạc, đi đúng cách, đi không tập trung, không gò bó, tức là đúng. Khi mà Thầy cho mấy con đi, Thầy quan sát, Thầy xem. Rồi hôm sau, Thầy quan sát Thầy xem. Thầy theo dõi các con, Thầy sẽ biết cách thức các con tu đúng hay tu sai, Thầy chỉnh đốn lại. Các con cố gắng, các con tập đúng! Mà giờ giấc, các con sẽ tu tập đúng theo cái đặc tướng của mình, theo cái khả năng của mình.
Thầy không bắt buộc các con phải thức khuya nhiều. Thầy không bắt buộc các con phải dậy sớm nhiều, mà các con phải đúng với điều kiện mà các con đặt ra, là các con phải tu tập đạt được chất lượng trong giờ giấc các con tu. Vì mỗi phút, mỗi giây mà chất lượng, các con tu là kết quả của sự giải thoát của các con đúng thật. Còn bây giờ tu nhiều giờ, mà trong những giờ đó, các con lén lút ngủ này kia, các con thêm tội dối trá, càng tội thêm nữa. Cho nên phải tu đúng cách.
Đó thì hôm nay, Thầy nhắc nhở hết, tất cả các sự thực hành vì lợi ích cho mình, chớ không phải cho ai hết. Mình nói (sự thật ra) mình tu để cho mình chấn hưng lại Phật giáo, làm tốt lại Phật giáo. Sự thật ra, điều đó thật sự đức Phật không cầu đâu. Đức Phật không cầu đâu. Nếu mà đức Phật cầu, đức Phật đến đây đảnh lễ mình để cho mình tu, là tại vì mình tu cho đạo Phật. Còn đức Phật nói rằng: “Ông tu cho ông, chứ không phải ông tu cho tôi, mà bảo tôi thị hiện thần thông cho ông xem. Ông có theo tôi được thì ông tìm sự giải thoát, mà ông không theo tôi được thì thôi. Chứ đâu phải là tôi bắt buộc ông phải sống theo đời sống giới luật của tôi, sống theo phạm hạnh để tôi thực hiện thần thông cho ông theo đời sống đó đâu”.
Vì chính đời sống đó mới thực hiện sự tu tập, vì chính sự tu tập đúng, để cho các con có kết quả giải thoát nơi thân tâm của các con, các con mới theo Thầy, chớ không phải tu để mà có hình thức. Cho nên chúng ta tu ở trong cái đặc tướng, cái khả năng của mình, làm được giờ nào chúng ta tu, dần dần chúng ta tăng dần lên, quyết chiến đấu, chiến thắng hai mươi bốn tiếng đồng hồ, tâm không phóng dật. Đó là cái mấu chốt mà chúng ta sẽ đạt được. Và đạt được cái mấu chốt đó là do chúng ta ly dục, ly ác pháp trong hai mươi bốn tiếng đồng hồ, để chúng ta thực hiện Thiền Định. Như vậy chúng ta mới thấy được sự giải thoát của đạo Phật thật sự.
(39:27) Trưởng lão: Từ bước đầu chúng ta tu ít giờ chớ không phải chúng ta tu nhiều. Nhiều khi chúng ta tu nhiều, mà cái sức chúng ta không thể kham nhẫn, không thể chịu đựng nổi, làm cho chúng ta sanh ra bệnh tật, làm cho chúng ta khó khăn khổ sở, thì chúng ta đã tu sai, chúng ta đã có ức chế làm cho khổ mình.
Cho nên, đối với Pháp của Phật, có lúc chúng ta phải ức chế tận cùng để chiến đấu, nhưng chúng ta hoàn toàn phải sống xả tâm, chớ không được ức chế.
Tại sao Thầy dạy các con, các con thấy lạ, tại sao Thầy dạy cái pháp để ức chế quá độ, mà có pháp lại không cho ức chế? Đúng, ức chế để mà đối với cái ác pháp nó đến, nó xâm chiếm, nó làm cho chúng ta phải điêu đứng. Bây giờ đầu Thầy nhức, nhức đến mức độ chịu không nổi, phải đi nhà thương nè, phải uống thuốc nè, phải trị bằng thuốc tê nè, phải làm cho nó đừng có đau nữa nè. Mà trái lại ở đây, Thầy chỉ cần thiết chúng ta, chỉ cần thiết tu đúng, ức chế đúng lúc, để mà hoàn toàn chịu đựng được sự đau khổ này. Bắt đầu Thầy cắn chặt răng, Thầy chịu đựng: “Bây giờ cái thọ là vô thường, hãy rời khỏi thân ta”. Bắt đầu bây giờ tâm tập trung vào hơi thở ngay tụ điểm, biết hơi thở ra, biết hơi thở vô. Ngay đó Thầy hít thở chầm chậm, tập trung gom vào đó. Thầy không có lưu ý đến cái đầu Thầy nhức nữa, mà Thầy chỉ biết toàn hơi thở lưu xuất ra, vô; và đồng thời, cái tâm Thầy bám chặt trong hơi thở, cái đầu Thầy hết đau liền tức khắc. Đó là cách thức của Thầy làm chủ được cái Thọ mà. Tại sao chúng ta không làm được điều này?
Cho nên vì vậy, mà lúc bấy giờ chúng ta mới ức chế, còn khi bình thường thì chúng ta không được quyền ức chế, không được làm cho nó hữu sự, nghĩa là chúng ta sống thản nhiên thanh thản. Bởi vì thân tâm chúng ta, thọ không đau, không đớn, mà giờ chúng ta phải gồng mình, lại tập trung trong hơi thở, phải hít thở như vậy để làm gì, có ích lợi gì không? Tại vì cái đầu tôi đau, tôi phải tập trung trong hơi thở, để cho cái tâm tôi nó không có nhớ cái đau nữa. Vì vậy mà cái đau trên đầu tôi nó mới hết, các con hiểu điều đó.
Cho nên vì vậy, bây giờ chúng tôi bị buồn ngủ, chúng tôi phải tập trung trong hơi thở, hít thở cho chậm, thậm chí chúng tôi phải nín hơi thở. Khi mà tôi xả ra rồi, nín hơi thở, cho tất cả cái thân tôi nó bất động, nóng bừng lên tất cả hết. Bởi vì tôi nín hơi thở là nó nóng bừng lên. Cho nên, khi đó thì tôi không còn buồn ngủ nữa. Đó là cách thức chúng ta phá những cái đó, chúng ta phải ức chế, rất là ức chế. Nhưng mà sau khi đó rồi, chúng ta đã hoàn toàn thấy nó không còn buồn ngủ, thì chúng ta ngồi chơi, chứ chúng ta đâu phải dùng cái pháp đó hoài. Các con thấy không, biết lúc thì chúng ta ức chế để làm chủ, mà đến lúc bình thường, thì tâm chúng ta là người vô sự hoàn toàn, chúng ta giải thoát chớ.
(41:51) Cách thức tu tập của đạo Phật là vậy, chớ không phải lúc nào chúng ta cũng ức chế nó đâu. Ức chế nó để làm gì, nó có giải thoát cho chúng ta đâu. Đó, phải hiểu được cái phương pháp tu tập, phải hiểu được cách thức áp dụng các pháp. Và đồng thời, khi chúng ta tu tập như vậy, thì chúng ta phải biết áp dụng vào đời sống của chúng ta hằng ngày. Hằng ngày chúng ta đâu có hoàn toàn là không tiếp duyên. Đức Phật ngày xưa, đức Phật đâu phải không tiếp duyên. Đức Phật đi xin ăn, đức Phật đâu có chọc ghẹo ai đâu. Nhưng mà thấy đức Phật ôm bình bát đi xin ăn, (có người) nói: “Ông làm biếng, ông không cày ruộng như tôi nè có ăn, ông đi xin làm sao ông có ăn?” Người ta chỉ nói lời nói đó thôi, mà nếu mình còn chấp cái ngã thì tức tối lắm, phải không?
Do đó đâu có nghĩa cái pháp nó đứng yên để cho mình thanh tịnh đâu, mình đi ra là mình đụng người ta, người ta sẽ nói cái này, người ta sẽ nói cái khác, dù người ta vô tình thôi. Thầy nói ví dụ, giờ mình đi ra, mình đi xin đi, vô tình thôi, người ta đi, người ta quẹt mình cái rột, rồi người ta quay lại người ta chửi mình nữa. Người ta đụng mình, chớ không phải mình đụng người ta đâu, người ta quay lại người ta chửi mình: “Ông đui sao, ông không thấy tôi sao?” Đâu có phải pháp nó đứng yên đâu, thanh tịnh cho mình đâu, mà mình đi ra thôi, thì các pháp nó sẽ đụng mình, và đồng thời, nó sẽ chửi mắng mình. Khi đó, chúng ta phải áp dụng được sức tỉnh thức của mình, chớ không khéo người ta nói mình đui hả. Rõ ràng họ đụng mình mà họ còn chửi mình đui nữa, thì có phải mình tức không?
Cho nên, do các pháp ác nó đến như vậy, thì chúng ta thản nhiên, thanh thản được, là chúng ta biết áp dụng “à đây là ác pháp rồi!”. Đây là ác pháp thì tâm phải thanh thản, an lạc. Tâm phải như cục đất, không có tham, sân, si, không có giận. Người ta là người thế tục, người ta phải sống trong ác pháp. Còn mình là người tu, là phải sống trong thiện pháp, không có được giận kẻ ác pháp. Cho nên cuối cùng ta là giải thoát.
(43:27) Cho nên các con, vừa là tu tập ở đây, mà cũng vừa áp dụng vào đời sống của mình, chớ không phải là biết cái thời tu của mình, mà không áp dụng vào đời sống của mình. Thì cứ tu đi, “à tôi niệm Phật”, mà “tao mắc niệm Phật, chớ không tụi bay chết với tao!” Có nhiều người đang gõ mõ niệm Phật, đang tụng kinh, mà nghe tôi tớ, hay nghe con cái đánh lộn nhau (thì): “tao mắc tụng kinh, chớ không tao xuống, tao đập tụi bay chết hết”. Như vậy rõ ràng là tụng kinh để làm gì đây?
Cũng như mình tu tập, mình tu tập ở trong thất, mình tu tập đi kinh hành, phá hôn trầm, ly tham, sân, si hay quá; nhưng mà ra đụng người ta, thì ăn thua đủ thiên hạ, thì tu tập để làm gì? Tu tập, tức là phải thực hiện cái Đạo Đức không làm khổ mình, khổ người. Áp dụng vào, người ta chửi mình, mình vẫn vui vẻ, như vậy rõ ràng là mình biết nhẫn nhục, tùy thuận, bằng lòng. Đó là vừa tu tập, mà vừa áp dụng vào đời sống, để đem lại sự hạnh phúc cho mình, cho người, thì như vậy mới có lợi ích chớ.
Phải tu tập như vậy, nó mới có giá trị của một con người. Đó là chúng ta đi đúng vào con đường của đạo Phật. Tu tập như vậy, biết áp dụng: lúc ức chế, lúc không ức chế. Mà lúc không ức chế, lại ức chế là sai. Còn lúc ức chế lại không ức chế, để mình đi theo cám dỗ của tâm dục lạc của mình, bằng cách này, bằng cách khác (cũng là sai). Cho nên các con nhớ những lời Thầy nói đây, không chỉ trích một người nào, mà dạy các con tu tập đúng, để chúng con làm chủ được sự sống chết.
(44:36) Thầy đem hết lòng thương yêu của Thầy để dạy các con. Những cái sai của các con, các con cần phải sửa, mình được thấy lỗi của mình, thì mình sửa. Mình thấy cái lỗi của mình, mình thấy mình không lỗi, thì đây là những kinh nghiệm để cho mình, làm cho mình, đừng có làm cho người khác lỗi.
Cũng như bây giờ, con thấy con ở trong thất, con nỗ lực con tu, mà con nghĩ lòng thương yêu của mình, con không dám bật đèn. Bây giờ Thầy giải thích cho con rõ, con không dám bật đèn mà con để cho những người khác, người ta phải nghĩ oan cho con thế này, thì tự con đã làm khổ người khác rồi. Bắt đầu bây giờ con nghĩ rằng, những con vật đó nó vô tình, thật sự nó vô tình. Nó thấy bóng đèn đó, nó đi vào, nó đi tìm cái chết của nó. Nếu con không bật đèn, thì người khác bật đèn, nó cũng chết vậy? Phải không? Do nó chết ở dưới cái đèn của con, còn có lợi ích hơn là nó chết ở trong bóng đèn của người phàm phu. Bây giờ nhà con không bật đèn, nhà kia bật đèn, mà nhà kia không tu, họ bật đèn, thì những con vật chết đó, ai cứu độ nó?
Còn bây giờ con bật đèn cho nó chết, là tại vì nó chết, chớ con đâu có kêu nó vô. Vô tình, nhưng mà nó chết trên cái sự, vì cái sự tu tập của con, thì nó được phước báu hơn chớ, con phải hiểu cái chỗ đó chớ? Cho nên, vừa là làm cho người khác không nghi ngờ mình, mà vừa là đem lợi ích cho chúng sanh.
(46:06) Trưởng lão: Phật Pháp thì nó chỉ có Tạng kinh của Phật, rất ít chớ nó không có nhiều. Bởi vì, trong 49 năm thuyết Pháp độ sanh, trong thời đức Phật mà thuyết giảng dạy cho người tu đó, thì hầu như đức Phật không có viết kinh sách. Mà ai có điều kiện muốn tu, đến xin đức Phật, thì đức Phật giảng ngay bài kinh đó, rồi về thực tập lời dạy đó thôi, chớ không có ghi chép. Cho nên, kinh sách của đức Phật, sau này các Tổ kết tập lại thành kinh sách. Cho nên, khi mà kết tập lại đầu tiên, kết tập lại không có viết nữa, chỉ đọc lại cho tất cả chúng Tỳ Kheo đó nghe rồi thôi. Do đó, người ta cái nhớ, cái không nhớ, chớ không phải toàn bộ là nhớ hết đâu.
Vì vậy mà sau này, thì kết tập lần thứ hai, thì nó mới viết thành kinh sách. Cho nên, người ta thêm rất nhiều, rồi cái số mà các Tổ kiến giải viết ra thành Tạng kinh sách đó, thì thôi cả đống kinh sách như rừng. Cho nên, làm cho chúng ta không biết đường đi đâu. Vì vậy mà bây giờ, chúng ta trở về những bài Pháp đầu tiên của đức Phật thuyết giảng cho các vị cư sĩ, cũng như các vị Tỳ kheo Tăng và Ni trong cái thời đó, thì cái số kinh đó rất ít, nó chỉ có một số ít thôi, chớ không có nhiều.
Do vì vậy, mà chúng ta đọc những bài kinh đó, chúng ta mới thấy thật sự, nó cô đọng lại cho chúng ta biết. Bộ kinh đó gọi là bộ “Kinh Pháp Cú”, những lời ngắn gọn, mà hầu hết là những lời ngắn gọn đó là dạy đạo đức - nền Đạo Đức của Đạo Phật. Sau này, quý vị sẽ đọc được “Kinh Lời Vàng”, là bộ “Kinh Pháp Cú” đó, các vị sẽ thấy được, đức Phật chỉ định cho chúng ta sống, ngăn ác, diệt ác, sanh thiện, tăng trưởng thiện.
Hằng ngày, chúng ta sống trong nền Đạo Đức Nhân bản - Nhân quả, để chúng ta không làm khổ mình, khổ người, thì đó mới chính là đạo Phật. Bộ Kinh Pháp Cú nhắc nhở cho chúng ta sống được giải thoát, gọi là giải thoát của đạo Phật là không làm khổ mình, không làm khổ người, thì cái này mới là giải thoát. Chứ không phải giải thoát ở chỗ thiền định, hoặc là giải thoát ở chỗ này, chỗ nọ kia bằng cách là cúng bái, tụng niệm, hay ngồi thiền, hay niệm chú. Tất cả những cái này là người sau họ đặt. Cho nên chúng ta tu hành mà không đúng cách, thì chúng ta vẫn thấy không giải thoát đâu.
(48:13) Vì vậy mà bây giờ, đọc lại những kinh sách mà căn bản nhất của đức Phật là Kinh Pháp Cú, do từ “Pháp Cú” đó mà chúng ta suy ra, chúng ta thấy thiện Pháp là đạo đức làm người. Nếu một người được học xong rồi, mà áp dụng vào đời sống của mình, là người đó có đạo đức không làm khổ mình, khổ người. Người ta chửi mình không biết giận đâu, mà không biết giận là giải thoát chớ gì. Thấy vật đó mình ham muốn, thì chúng ta ngăn chặn được tâm ham muốn. Ham muốn là đau khổ, chúng ta không ham muốn. Chúng ta làm, chúng ta siêng năng làm, làm là nó sẽ có, chứ không phải ham muốn với một cách không có mà lại ham muốn. Đó là những điều kiện mà đạo Phật dạy cho chúng ta.
Do đức Phật chỉ định cho chúng ta biết rằng, tất cả mọi sự khổ đau, và hạnh phúc của con người là chính do tâm của người đó, chớ không ai hết. Bởi vì, tâm làm thiện, thì người đó sẽ được hưởng hạnh phúc; mà tâm làm ác thì người đó sẽ khổ đau, có vậy thôi. Cho nên, chúng ta biết được như vậy để mà chúng ta triển khai, những Pháp của đức Phật cơ bản nhất của nó, là về phần Đạo Đức Nhân bản - Nhân quả. Nhân quả, tức là hành động thiện thì chúng ta hưởng được phước, mà hành động ác thì chúng ta thọ lấy quả khổ. Do dạy người ta biết được cái thiện - cái ác, vì vậy mà người ta biết được, người ta không có làm điều ác, người ta sống thiện.
Đó là những điều mà tu sĩ hỏi, thì Thầy sẽ chỉ cho chúng ta biết nghiên cứu. Đừng có nghiên cứu cái kinh sách mà cả rừng này, nó không có đem đến cho chúng ta lợi ích, mà nhiều khi nó làm cho chúng ta lạc lối đường nữa. Cho nên ở đây, chúng ta muốn đi vào đạo Phật, là đi vào ngay bộ Kinh Pháp Cú. Thầy muốn ca ngợi bộ Kinh Pháp Cú là tại vì nó dễ hiểu, và nó ngắn gọn. Nó nằm ở trong nền đạo đức của con người, như chiếc áo của các cư sĩ, thì hầu hết là chúng ta phải sống đạo đức. Vì chúng ta một loài động vật, là một loài động vật như muôn loài động vật khác, nhưng chúng ta hơn chúng là chúng ta có đạo đức.
Nếu một, hai người đó đánh lộn sân giận với nhau, thì hai người này là con thú vật, chứ không phải là con người, vì con người thì không thể nào đánh lộn, không thể nào chửi lộn như vậy được. Nó có cái đạo đức, nó không làm khổ mình, khổ người, thì nó không thể nào là con thú vật. Cho nên, Đạo Đức của đạo Phật, là Đạo Đức Nhân bản, nó thoát ra khỏi cái bản chất của thú vật. Con người chúng ta, hiện còn đang mang bản chất của loài thú vật. Vì vậy mà chúng ta không học đạo đức, chúng ta là con thú vật. Con thú vật, nó có thể trở thành ác thú, nó có thể giết hại biết bao nhiêu loài thú khác. Con người độc lắm. Cho nên, nó là con ác thú.
(50:55) Trưởng lão: Cho nên, đức Phật xác định: làm con người rất khó! Khó là vì con người phải có năm điều thiện. Hiện giờ chúng ta thấy con người rất đông chứ gì, đâu có khó đâu, người ta sanh con người rất nhiều chứ gì, nhưng con người mà sống năm điều thiện không có. Người mà không sát sanh, chúng ta thấy không có; người mà không trộm cắp, chúng ta thấy không có (người mà không tham lam đó); người mà không nói vọng ngữ, chúng ta thấy không có; người mà không tà dâm, chúng ta thấy không có; người mà không uống rượu, không say sưa nghiện ngập, thì rất là hiếm.
Vậy mà tìm được con người năm cái điều thiện này, mà là con người thật sự đó, thì chúng ta không thấy có trên hành tinh, trên thế gian này, rất khó tìm con người đó. Cho nên, đức Phật nói: “Khó, (làm) con người khó, khó như con rùa mù tìm bộng cây giữa biển”, có đúng không? Bây giờ chúng ta thấy con người quá đông, nhưng mà ai sống được năm điều thiện này? Không! Như vậy làm con người quá khó! Vậy thì hôm nay, chúng ta muốn làm con người, thật sự là con người, để thoát ra cái bản chất của loài động vật, thì chúng ta hãy sống năm cái điều lành này.
Vậy thì năm điều lành này, nó là tiêu chuẩn, để chúng ta xây dựng được Đạo Đức Làm Người, từ đó, năm điều lành này mà chúng ta sống đúng, thì chúng ta không làm khổ mình, khổ người. Từ năm cái điều lành này, chúng ta suy ra, chúng ta trở thành con người đạo đức, Đạo Đức Nhân Bản. Nhân bản, tức là cái gốc làm người mà. Cho nên, đạo đức này nó mới giúp chúng ta là con người, mới thật sự con người, không khéo con người của chúng ta, sẽ trở thành con thú vật.
(52:10) Trưởng lão: Hôm nay học đạo Phật là chúng ta phải học Đạo Đức, chớ đâu phải nói Nho giáo mới có đạo đức. Đạo đức của nho giáo, là đạo đức phong kiến: Nhân-Nghĩa-Lễ-Trí-Tín, Tam Cang, Ngũ Thường. Còn đạo đức của đạo Phật, là đạo đức không làm khổ mình, khổ người, Đạo Đức Nhân Bản. Bất kỳ giai cấp nào trong xã hội, đều thực hiện được cái đạo đức này. Còn đạo đức của Nho giáo, là chỉ thực hiện cho giai cấp của Sĩ Phu, chớ còn con người bình dân của chúng ta giữ không nổi, vì chúng ta không thể giữ được.
Còn trái lại, Đạo Đức của đạo Phật, mọi con người, dù là người cùng đinh, người tôi tớ, người hèn mạt nhất trong thế gian này vẫn sống vì mang lại lợi ích cho họ. Nếu họ không sống lợi ích cho bản thân họ, thì họ trở thành một con thú vật. Cho nên, đạo đức này là Đạo Đức của đạo Phật, để giúp cho con người giải thoát. Vì vậy mà đạo Phật gọi là đạo giải thoát, mà giải thoát bằng cái gì - bằng trí tuệ. Cho nên đức Phật nói: "trí tuệ ở đâu, thì đạo đức ở đó; đạo đức ở đâu, là trí tuệ ở đó". Người có trí mà không có đạo đức, thì người đó không phải là người có trí.
(53:12) Một người có bằng Tiến sĩ, có học thức giỏi, có hiểu biết kinh điển thông suốt, mà sống hoàn toàn không đạo đức, là người đó không có trí tuệ. Người đó chỉ nhẩm lại, nhai lại đờm dãi, tích lũy lại sự hiểu biết một cách rất cạn cợt của thế gian, không có đạo đức, không có giải thoát cho mình. Cho nên, đạo Phật rất đơn giản, rất dễ dàng, vì chúng ta sống đúng đạo đức là chúng ta sẽ giải thoát.
Cho nên ở đây, Thầy nói có tu hành gì đâu. Như nảy giờ Thầy nói, chớ giờ chúng ta bắt buộc mình phải tập trung trong hơi thở, rồi phải đi kinh hành, phải tập trung cho biết đi, cho biết đứng, làm cho chúng ta lại thêm những công việc làm. Thành ra chúng ta, thay vì chúng ta được nghỉ ngơi, phải được an ổn, phải được khỏe khoắn; bây giờ chúng ta lại tu tập thêm những pháp làm cho chúng ta phải quá nhọc nhằn. Chúng ta chỉ cần giữ tâm mình thanh thản, an lạc, vô sự. Phải không? Thấy nó thanh thản, an lạc, vô sự, thì nó không có chướng ngại pháp. Nó không ác pháp, thì nó là Đạo Đức - Không Làm Khổ Mình - Khổ Người.
Bây giờ, có người khác chửi mình, giờ mình mới có đủ chuyện mình làm việc nè. Bây giờ người ta chửi mình, thì mình đừng có giận. Như vậy mình không giận, tức là mình đạo đức chớ gì. Mình không chửi lại người, tức là mình đâu có làm ác pháp, mà mình không làm cho mình giận, thì tức là mình đâu có ác pháp, còn người ta chửi mình mà mình tức giận, tức là mình mang ác pháp, thì rõ ràng là mình đang ở trong ác pháp.
Do sự tu tập của đạo Phật bằng trí tuệ, vì trí tuệ hiểu biết, cho nên chúng ta không giận. Cho nên “đạo đức ở đâu thì trí tuệ ở đó; mà trí tuệ ở đâu, thì đạo đức ở đó”. Người có trí tuệ sao lại có giận. Vậy thì quý vị bây giờ, dầu có đỗ bằng Tiến sĩ, có học thức giỏi, có thông Tam Tạng kinh điển, mà còn cơn sân, thì quý vị là người không trí tuệ.
Còn Thầy là người không biết gì hết, ngu đần, Thầy không có cấp bằng gì hết, nhưng mà người ta chửi Thầy, Thầy không giận, tức là Thầy người có trí tuệ. Bởi vậy đức Phật xác định “trí tuệ ở đâu, là đạo đức ở đó; đạo đức ở đâu, là trí tuệ phải có ở đó”. Đó là một cách cụ thể của đạo Phật. Vì vậy mà cuộc đời sống của người đó giải thoát hoàn toàn.
Cũng như bây giờ, giờ phút này chưa có nấu cơm, lát nữa Thầy đói, mà Thầy vẫn thản nhiên, không có lo lắng gì hết, thì tức là Thầy có trí tuệ. Còn bây giờ, nó đói Thầy phải lo, bây giờ phải lén đi ăn cắp bụi củ mì, hay nhổ khoai lang, hay bắt con gà của họ để về ăn. Như vậy rõ ràng, Thầy là người không có vô sự, Thầy là người có ác pháp, và Thầy là người trở thành tham lam. Từ trong ý Thầy chưa làm, nhưng mà Thầy là một người tham lam rồi. Như vậy rõ ràng là ác pháp trong đó, mà Thầy bây giờ có bắt con gà cho Thầy ăn mập béo đi nữa, hoặc là nhổ bụi củ mì, hay lén lấy của người ta một lít gạo để về nấu, mình ăn, thì cái người này có trí tuệ không? Không có trí tuệ.
Bây giờ Thầy nói đây là đơn giản: bây giờ người đó họ ngồi đây, họ suy nghĩ là “mình phải mở nhà máy, kinh tế làm cái này, cái kia cho có tiền bạc”. Như vậy là người đó có trí tuệ không? Đâu có trí tuệ đâu, người đó còn tham đắm, cho nên đày ải họ phải khổ sở. Họ phải nghĩ, bây giờ phải làm như thế này, như thế này, để mà thu lợi, bằng cách này đóng thuế nhà nước như thế này. Làm cái này, phải lợi như thế này, bóc lột nhân công như thế này, để trả lương ít như thế này, đem lại lợi tức nhiều cho mình nè, để mai mốt mình cất nhà lầu, nhà đài, xe cộ. Tất cả những cái này, để làm lợi ích cho mình.
(56:09) Như vậy, rõ ràng là người này tốt hay xấu, người này có trí tuệ không, “người này nghĩ ông này tính hay thiệt, làm ăn kỹ thiệt, ông này trí tuệ thật!” Trí tuệ này là trí tuệ ngu si, đưa mình đi vào chỗ chết, đưa mình vào chỗ khổ, chứ chưa phải đưa mình vào cái chỗ giải thoát.
Cho nên ở đây, sự tu tập của đạo Phật là trí tuệ đạo đức. Bây giờ khả năng của tôi, tôi là một người kinh doanh, tôi sẽ mở ra những nhà máy, một cái nhà hàng, một cái khu du lịch nè. Tôi sẽ lấy cái đồng tiền này, không phải vì cá nhân của tôi đâu, mà tôi sẽ giải quyết cho bao nhiêu người thất nghiệp để vào cơ sở này làm, để giúp cho họ có cơm ăn, áo mặc, xóa đói giảm nghèo. Tôi nghĩ là vì sự đau khổ của những người thất nghiệp, tôi làm công việc này, tôi có khả năng tôi làm được, tôi có vốn, tôi bỏ ra tôi làm được.
Tôi làm việc này, không phải gì tôi làm giàu thêm cho tôi đâu. Cho nên, những nhân viên mà vào đây, tôi trả lương đủ sống, một triệu, hai triệu bạc để cho họ đủ sống nuôi gia đình họ đầy đủ. Cho nên từ đó, tôi mới tự suy nghĩ như vậy, tôi là thiện pháp có trí tuệ. Tôi cũng làm ăn, nhưng mà làm ăn, không phải vì cá nhân của tôi, mà tôi làm ăn vì sự đau khổ của mọi người khác. Cho nên, trí tuệ này là trí tuệ của người có đạo đức, phải hiểu được cái trí tuệ.
Còn nhiều khi mình bỏ vốn ra mình lo làm ăn, làm giàu, làm có, mình bóc lột công nhân. Có mấy ông chủ, mấy ông giám đốc, thật sự ra rất nhiều những cái nạn này, thì chẳng khác nào như một cái người ngồi đó đói, mà tính đi bắt gà người ta, đi tính ăn trộm gạo, trộm lúa người ta, thì cái ông mà giám đốc này có thua gì không, cũng vậy thôi. Cho nên, cách thức khéo léo của họ thôi. Như vậy, những người này là những người không trí tuệ, vì cá nhân của họ mà làm hại tất cả mọi người khác. Đó là một cái sai, cái không đúng.
Cho nên ở đây, đạo Phật dạy chúng ta, đạo đức ở đâu là trí tuệ ở đó. Đạo đức thì không làm khổ người, không làm khổ mình. Cho nên, đâu có làm khổ người, đâu có bóc lột nhân công. Cho nên nhân công vẫn đủ sống, có tiền mưu sống, xóa đói được giảm nghèo, tạo được công ăn việc làm cho họ, thì như vậy rõ ràng là ông giám đốc này, ông chủ này rất là tốt, người có đạo đức.
(58:21) Hôm nay, vì chỗ căn bản của Phật pháp như vậy, quý cư sĩ hãy hướng về đạo phật là phải hướng về đạo đức, Đạo Đức Nhân bản - Nhân quả, đó là cái điều duy nhất. Cần phải đọc những cuốn sách dạy về đạo đức. Đầu tiên, các cư sĩ hãy đọc những cuốn sách của đạo Phật, “Kinh Pháp Cú” là của lời Phật nói ngày xưa, mà bây giờ người ta còn nhớ được những câu đó, bởi vì nó vừa ngắn, vừa gọn. Nó là những bài kệ.
Cái thứ hai là hãy đọc mười điều lành của Phật, tức là Thập thiện. Thập Thiện là mười điều lành, mà người nào giữ trọn được mười cái điều lành, gọi là người trời. Nghĩa là không có cõi trời, cõi vô hình mà có con người ở thế gian này sống mười điều lành, người đó là người trời. Còn người ở thế gian này, mà sống năm điều lành, thì người đó là con người thật sự là con người. Dưới năm điều này là làm con thú vật, là một loài động vật, mặt người mà loài thú, chứ không phải là con người thật sự.
Cho nên, chúng ta biết được trong kinh sách của Phật đã xác định được Trời, con Người, Atula, và Ngạ quỷ, Súc sanh, Địa ngục. Tất cả sáu cái nẻo luân hồi này, là ngay cuộc sống của chúng ta đã phân biệt được những giai cấp đó, đã được những cõi đó, để mà thấy được con người của chúng ta và những loài chúng sanh. Cho nên, đừng đi tìm cái thế giới siêu hình nào ở đâu mà gọi là cõi Trời, hay là thế này, thế khác mà ngay nơi cõi chúng ta. Nhưng cõi Tời chúng ta có được không, chưa có người nào sống Thập Thiện hết, cõi Người chúng ta còn tìm chưa ra, huống hồ là cõi trời, thật là khó vô cùng.
Hôm nay đủ duyên đến đây được nghe Thầy giảng về Đạo Đức. Thầy ở đây nói đạo đức, nhưng mà chưa đi sâu vào tri kiến đạo đức, sau này có được dịp, đọc bộ sách “Đạo Đức Làm Người”. Đến đây, các con còn hỏi Thầy gì thêm nữa không, chúng ta hãy dừng lại đây.
HẾT BĂNG