CÁC PHÁP VÔ THƯỜNG

BÀI LÀM CỦA HỒNG LĨNH GỞI VỀ TRÊN MẠNG

Lời phê của Thầy: Con làm bài các pháp vô thường đầy đủ và xác định rõ ràng từ vũ trụ, thời tiết, đất đá, núi sông đến sự sống của ngàn cây nội cỏ, những loài động vật và con người thật là tuyệt vời. Một bài học các pháp vô thường có một giá trị xả tâm rất tốt.

Tại sao ta phải hiểu rõ định luật vô thường? Khi bíêt r̃ o vô thừơng th̀ i có  

 ́ich lơi g̀ i? Ṿ ây vô thừơng l̀a g̀ i? Vô thừơng l̀a ṣ ư thay đổ  i, bíên đổ  i, chuỷên ḍ ich không cố   đ̣ inh , không thừơng h̀ăng, không theo ṃ ôt quy t́ăc ǹao v̀a b́ât cứ   ṃ ôt đ̣ inh lụ ât ǹao . Tại sao các pháp thế gian chịu ảnh hưởng của qui luật vô

thường?           Dướ  i con ḿăt củ  a Đạo Phật mọi vật đều do các duyên hợp lại, m̃ ôi duyên đ̀êu ḅ i  chi phố  i bở i ćac duyên kh́ac trong môi trừơng v̀a ṣ ư tương t́ac qua ḷ ai vớ  i nhau .           D̃ ê th́ây nh́ât l̀a ýêu tố   nhị êt đ̣ ô thay đổ  i liên ṭ uc theo

th̀ơi gian l̀am cho ćac phân  tử   hay nguyên tử   củ  a ćac duyên thay đổ  i theo không ngừ        ng , do ṣ ư thay đổ  i nhỏ   ǹay m̀a  vạn vật trên thế gian này đều thay đổi , bíên chuỷên v̀a tương t́ac nhau sanh ra bao nhiêu  duyên kh́ac cứ   th́ê m̀a ṿ an

ph́ap đự ơc sanh ra .           Do ṣ ư bíên chuỷên thay đổ  i v̀a tương t́ac nhau m̀a nhìêu duyên củ   ḅ i dị êt .           Nhưng ćai dị êt ǹay l̀a nhân sanh củ  a bao nhiêu duyên kh́ac cho nên ṿ an ph́ap  trùng trùng duyên khởi .            Cứ   th́ê ṿ an ṿ ât thay

đổ  i không ngừ ng ṃ ôt nhân sanh ra nhìêu qủa và nhiều quả  sanh ra nhìêu nhân ḱê tíêp .            Ṣ ư thay đổ  i đó   ngòai v̀ong kỉêm sóat , không theo ṃ ôt qui t́ăc ǹao v̀a không x́ac  đ̣ inh đự ơc có   bao nhiêu duyên ḱêt ḥ ơp ḷ ai g̣ oi l̀a vô thừơng . Ṿ

ây ch̃ ư phá  p ̉ơ đây ngh̃ ia l̀a g̀ i? Pháp ở đây ch̉ i t́ât c̉a ṃ oi ṿ ât t̀ôn ṭ ai trên h̀anh tinh ǹay  từ  đ́ât, cát, núi, lử a, nướ  c, gió, con ngừơi, các loài động thực vật, âm thanh, cảm giác, hương ṿ i, cảm xúc, Ỷ nghĩ , các sự việc xãy ra hằng ngày cho

đến mặt trăng mặt t r̀ơi v̀a  các hành tinh, tinh tú   kh́ac,… Trong ph́ap đự ơc chia l̀am hai lọ ai h̃ ưu h̀ inh v̀a vô h̀ inh hay đự ơc g̣ oi l̀a h̃ ưu śăc hay vô  śăc:           V̀ ê h̃ ưu sắ  c thì có vật thì thay đổi về          Hình dáng: tròn thành méo, th̉ăng th̀anh

cong, th̉ăng thành nhăn như da, vuông             thành không vuông, đ̀ây đăn th̀anh mó  p hay lú  n v̀ao ,…         Màu sắc: Đỏ   th̀anh đỏ   đ̣ âm như ḿau, tŕăng th̀anh đen, màu đồng thành đen, xanh             thành trắng như nước sơn, đen th̀anh tŕăng

như tó  c, xanh th̀anh đen như ĺa cây             héo úa…
----------------------- Page 2-----------------------

        Ćâu trú  c: g̃ ô th̀ i ṃ uc g̃ ay, śăt th̀ i r̃ i, nḥ ưa th̀ i nứ  t hay b̉ê, đ̀ông th̀ i ḅ i oxy hóa,              ximăng th̀ i nứ  t hay ṿ un ra, gạch thì bể, đ̀ô gố  m th̀ i nứ  t hay bong ra, xương th̀ i ḅ i               lão hóa dẽ gãy, máy móc hư hoại  …         Nhị êt đ̣ ô:

thân ćac lòai đ̣ ông ṿ ât lú  c ḷ anh , lúc nóng; th̀ơi tíêt thay đổ  i th́ât thừơng               lúc mưa lúc nắng, trái đất luc ấm lên lúc lạnh xuống, các loại máy móc lúc đầu               thì bình thường sau một thời gian xài thì nóng rất nhanh,…         Tính chất:,

ngọt thành chua, chua th̀anh măn, thơm th̀anh thố  i cứ  ng th̀anh m̀êm,              hay m̀êm th̀anh cứ  ng như thứ  c ăn , ch́ăc ch́ăn th̀anh lỏ  ng l̉eo x̣ uc x̣ ich như ćai               bàn, cái giường, cái ghế; không ̀ôn th̀anh ̀ôn như ḿay mó  c cḥ ay ṃ ôt th̀ơi

gian th̀ i              kêu to như tủ   ḷ anh, quạt máy, xe; hư họ ai như xe, các thiết bị máy móc,…        V̀ ê vô sắ  c thì có thọ, tưở  ng, hành, thứ  c l̀a  bố  n trong năm ủân ṭ ao nên con ngừơi        Thọ: thì lúc đau lúc không, lúc có bệnh lúc hết bệnh, lúc vui

lúc bùôn, lúc an lạc             vui sướ  ng lú  c ch́an n̉an,…        Tưở  ng: lúc tưởng nhớ qúa khứ lúc nghĩ về tương lai .        Hành: lúc đi, lúc đứng, lúc ngồi, lúc nằm không thể yên một chổ được .        Thứ  c: v̀ê ý thứ  c th̀ i lú  c ngh̃ i ćai ǹay , lúc nghĩ

cái kia, lúc nghĩ thiện , lúc nghĩ ác;            v̀ê tưở  ng thứ  c th̀ i giố  ng như tưở  ng, lúc tưởng ra cái này lúc tưởng ra cái kia ; Nói chung không một pháp nào tránh khỏi sự thay đổi theo qui tắc sanh diệt : chúng ta  hãy xem xét cụ thể hơn v̀ê ṣ ư vô

thừơng củ  a ṽ u tṛ u, th̀ơi tíêt, thảo mộc, các loài động vật  trong đó   có   con ngừơi v̀a ćac ṣ ư vị êc x̃ ay ra xung quanh ta . Vũ trụ: vũ trụ gồm những gì? Mây, sao, các hành tinh, ṃ ăt trăng, ṃ ăt tr̀ơi,…             Mây có   chỗ d̀ay  chỗ mỏ  ng, có chỗ

đen xì, có chỗ trắng.            Sao có   sao nhỏ   sao lớ  n, có sao sáng sao mờ, có sao xa sao gần  …            Hình dạng của các hành tinh cũng khác nhau . Và trái đất không tránh những  trừơng ḥ ơp đó    . Khoa ḥ oc đ̃ a chứ  ng minh tŕai đ́ât đang

b́eo ph̀ i ra do ṣ ư ṿ ân đ̣ ông bên  trong củ  a vỏ   tŕai đ́ât.            Ṿ ân tố  c quay củ  a ćac tiểu h̀anh tinh trong th́ai dương ḥ ê v̀a ṽ u tṛ u c̃ ung kh́ac  nhau.            Trong th́ai dương ḥ ê củ  a tŕai đ́ât th̀ i ch̉ i có   ṃ ôt ṃ ăt tr̀ơi nhưng c̃ ung có   ćac h ệ

thái  dương ḥ ê kh́ac vớ  i hai hay ba ṃ ăt tr̀ơi . Cũng như hiện nay ta biết chỉ có một mặt trăng, nhưng trong ḥ ê quỷ   đ̣ ao củ  a ćac h̀anh tinh kh́ac th̀ i có   khi có   đ́ên hai ṃ ăt trăng .            Hị ên tai ćac nh̀a khoa ḥ oc ph̉ai ḿât c̉a ng̀ay bay đ ến mặt

trăng nhưng trong tương  lai ch̉ i c̀on ḿây phú  t, và đến các hành tinh khác chỉ sau vài giờ             Khoa ḥ oc đ̃ a chứ  ng minh r̀ăng nhị êt đ̣ ô củ  a ṃ ăt tr̀ơi đang gỉam d̀ân ,            Các hành tinh nằm trong thái dương hệ chịu sự ảnh hưởng củ a ́anh

śang ṃ ăt tr̀ơi  thì nếu nhiệt độ của mặt trời thay đổi thì mọi vật trên các hành tinh này sẽ thay đổi . B̀ăng  chứ  ng l̀a qua nh̃ ưng tư lị êu thu nḥ âp v̀ê ́anh śang ṃ ăt trăng đang gỉam d̀ân .            Khoa ḥ oc đ̃ a th́ây có   nh̃ ưng ḥ ê ṃ ăt tr̀ơi kh́ac đang

h̀ inh th̀anh trong ṽ u tṛ u, nghĩa  là không phải chỉ có một hệ mặt trời như hiện nay .            Các ngôi sao chết, ṃ ăc dù   ta ṽ ân c̀on th́ây ́anh śang từ           ćac ngôi sao nhưng tḥ ưc  ch́ât có   v̀ai ngôi sao đ̃ a ch́êt r̀ôi.            Ṣ ư nổ các hành tinh hoặc

va chạm của các hành tinh ngoài trái đất cũng ảnh  hữ ơng đ́ên nhị êt đ̣ ô kh́i ḥ âu củ  a tŕai đ́ât v̀ i nh̃ ưng va cḥ am ǹay gỉai phó  ng năng lự ơng ŕât  
----------------------- Page 3-----------------------

lớ  n. Ngoài ra còn có sự ô nhiễm của chính hành tinh chúng ta làm hủy hoại tần ozon cũng  làm ảnh hưởng đến nhiệt độ khí hậu trên trái đất           Khoa ḥ oc đ̃ a t̀ im ra nh̃ ưng d́âu t́ich có   nướ  c, hơi nướ  c v̀a kh́i ozon v̀a băng trên  Sao Hỏ  a.       

    Ńêu chú  ng ta đ̣ oc v̀a đ̉ê ý   tớ  i khoa ḥ oc ṽ u tṛ u th̀ i s̃ e phát hiện rằng hàng ngày khoa  học vẫn khám phá ra các hành tinh mới.           Ṣ ư tương t́ac củ  a ćac tỉêu h̀anh tinh vớ  i tŕai đ́ât l̀a không tŕanh khỏ  i, nhưng khoa  học đang đưa ra các

giải pháp tiêu diệt các tiểu hành tinh nhỏ đó trước khi va cḥ am tŕai  đ́ât. Ńêu ṃ ôt tỉêu h̀anh tinh nhỏ   va cḥ am tŕai đ́ât th̀ i ch́ăc ch́ăn tŕai đ́ât s̃ e ḅ i ṽ ơ ra nhìêu  mảnh và sẽ xãy ra chuyện gì ?           C̣ ông thêm trong ṽ u tṛ u có   bao nhiêu thiên tḥ

ach, tỉêu h̀anh tinh v̀a ŕac từ         ćac thân tàu hay các vệ tinh . Các vật này không ngừng di chuyển , tương t́ac nhau sanh ra thêm bao  nhiêu thiên tḥ ach nhỏ   kh́ac, hành tinh khác và các rác vũ trụ không ngừng tăng lên .           Vũ trụ là một bí ẩn lớn

của khoa học, và các nước tiên tíên ṽ ăn đ̀âu tư v̀ao ǹên  khoa ḥ oc ṽ u tṛ u, muố  n đặc chân lên ćac h̀anh tinh kh́ac v̀a nghiên cứ  u ṣ ư số  ng trên ćac  hành tinh đó. Dù gì đi nữa thì cũng không chạy khỏi sự vô thường của vạn vật           Hỉêu r̃ o ṣ ư

vô thừơng củ  a ṽ u trụ thì ta hãy giữ tâm bất động trước các biến chuyển  của  vũ trụ, dù cho có chuyện gì xãy ra thì cũng chỉ là nhân quả . Qua ṣ ư th́ây sanh dị êt  của các hành tinh trong vũ trụ không ngừng tăng lên , con có   c̉am gíac ṣ ư số  ng

của con  ngừơi v̀a chú  ng sanh trên tŕai đ́ât ǹay tḥ ât l̀a mỏ  ng manh . Không bíêt ng̀ay ǹao s̃ e có    nh̃ ưng ṣ ư va cḥ am vớ  i tŕai đ́ât . Do ṿ ây con ngh̃ i ch̉ i có   ćach quýêt tâm tu ṭ âp đ̉ê thóat ra  khỏi quy luật nhân quả. Th̀ơi tíêt:             Th̀ơi tíêt

thay đổ  i liên ṭ uc cho nên con ngừơi ph̉ai t̀ im ćach ḍ ư b́ao trướ  c cho  ngừơi dân tŕanh nh̃ ưng tai ḥ oa thiên tai x̃ ay ra b́ât ng̀ơ như , mưa gió   b̃ ao, đ̣ ông đ́ât, núi  lử a, sóng thần, gió cuốn, l̃ ơ đ́ât, đ́ât trự ơt, lũ lụt, tuýêt rơi…           Không ai có   th̉ê

nó  i ch́inh x́ac chuỵ ên g̀ i s̃ e x̃ ay ra th́ang  5 là mưa, còn tháng  1 là  không mưa. Tại Việt Nam mưa hầu như là quanh năm và nhiều nhất là từ tháng  6 đến  tháng 9, nhưng ṭ ai M̃ y th̀ơi gian trên ḷ ai không mưa m̀a l̀a nóng, tháng mưa tại phía Tây  

Mỹ vùng Cali thì mùa mưa là tháng  12 tớ  i th́ang 3           Mưa thay đổ  i th́ât thừơng th̀ i ṃ ưc nướ  c sông, ao, h̀ô c̃ ung thay đổ  i theo .           Gió, bão, đ̣ ông đ́ât, núi lửa, sóng thần, gió cuốn, l̃ ơ đ́ât, đ́ât trự ơt, lũ lụt, tuýêt rơi  cũng vậy có năm thì

có, có năm thì không, lúc có chổ này, lúc có chổ khác. Ńêu ai xem  tin tứ  c m̃ ôi ng̀ay th̀ i s̃ e bíêt kh́ăp nơi trên th́ê giớ  i x̃ ay ra ćai g̀ i , ở đâu và không bao giờ cố  đ̣ inh môt chổ   .           Con nhớ   ṃ ôt l̀ân v̀ao mù   a h̀e th́ang 5 hay 6 tại Nga. Con

cù  ng ṃ ôt số   ḅ an đi chơi  tại Mats-cơ-va. Vì là mùa hè cho nên tất cả đều mặc quần áo mùa hè. Đang đi chơi th̀ i tư  nhiên th́ây th̀ơi tíêt thay đổ  i , và bọn con thấy tuyết rơi . Tuyết rơi thành những bông hoa  ŕât đ̣ ep. Bọn con lấy máy ra chụp

ngay vì đây là hiện tượng lạ .           Cũng tại Nga có  1 tháng từ 22/6 tại thành phố Saint Peterburgs không có đêm, ban đêm tr̀ơi c̃ ung hơi hơi śang, do đó   th́ang ǹay kh́ach du  lịch tới chơi nhiều.           Vài lần khi con lái xe hoặc đi xe đò về quê con

thấy trên một đoạn đường có chổ  đang mưa, đi thêm ṃ ôt đọ an th̀ i không th́ây mưa v̀a ṃ ăt đ́ât th̀ i khô ŕao .           Tục ngữ có câu “tháng năm chưa nằm đã sáng, tháng mừơi chưa cừơi đ̃ a tố  i”
----------------------- Page 4-----------------------

           Tính chất của thời tiết thay đổi thất thường nhưng nếu thay đổi điều hòa thì không  sao nhưng khi thay đổ  i đ̣ ôt ng̣ ôt th̀ i gây nhìêu nguy hỉêm       Núi lửa ngầm thì không sao chỉ ảnh hưởng sơ sơ đến các mạch nướ  c ng̀âm xung             quanh

ṭ ao th̀anh suố  i nướ  c nó  ng. Còn khi núi lửa hoạt động thì có tính phá hoại             môi trừơng xung quanh tù  y theo ṃ anh hay ýêu m̀a có   th̉ê ĺâp san b̀ăng đi ṃ ôt l̀ang             hay th̀anh phố   v̀a tíêt ra nhìêu kh́i sulfuric v̀a  carbone.       Gió cuốn

xuáy nhẹ thì không sao nhưng khi mạnh thì có tính cuốn hút mọi vật khi             chúng đi ngang qua bất cứ nơi nào, dù cho xe tải, tàu bè,nhà cửa đều bị cuốn hút             lên trên không v̀a ḅ i vứ  t ra xa       Sóng nhẹ thì có thể t́ăm, chơi thuỳên lướ  t

v́an, còn khi mạnh gọi là sóng thần thì             có tác hại làm sập và cuốn trôi đi mọi vật như nhà cửa, xe c̣ ô, cây cố  i ra bỉên …       Gió nhẹ thì thoáng mát, mạnh hơn một chút thì lá cây rụng hết và lạnh , còn khi            gió mạnh dữ dội gọi là bão

thì rất nguy hiểm đối với tàu bè ngoài biển , gió lớn đi             ngang qua vù  ng ǹao th̀ i qúet vù  ng đó   không c̀on g̀ i , nhà cửa sập hết.       Mưa b̀ inh thừơng th̀ i l̀am cho cây cố  i ph́at trỉên , có nước cho đồng rụ ông, nhưng             khi nhìêu v̀a dai

s̃ e d̃ ân đ́ên l̃ u ḷ ut th̀ i nướ  c dâng v̀a ng̣ âp trong th̀anh phố   bíên             thành phố, đừơng x́a, đ̀ông b̀ăng, các cánh đồng hoa màu thành sông, bao nhiêu            đ̣ ông ṿ ât ch́êt.       Tuýêt rơi ́it th̀ i ḿat m̃ e, có thể chơi trự ơt tuýêt hay t́ăm tuýêt .

Còn khi nhiều thì             ĺâp đừơng l̀am t́ăc ng̃ en giao thông, các sinh hoạt ngoài trời dừng lại hết . Tuýêt             tan th̀ i đừơng phố   tr̀an ng̣ âp nướ  c. Núi tuyết tại Bắc cực và Nam cực rất lớn ,            nhưng khi nhị êt độ trái đất nóng lên thì tan và

nứt ra, trôi theo bỉên đi kh́ăp nơi v̀a             ŕât nguy hỉêm cho t̀au b̀e v́i ḍ u như tai ṇ an t̀au Titanic ḅ i ch́em ph̉ai nh̃ ưng d̃ ay             băng tuýêt ng̀âm trôi .       Bình thường thì con người thấy đất rất hiền từ không  đ̣ ông t̃ inh g̀ i h́êt cho nên con             

ngừơi xây ḍ ung nh̀a, xưở  ng trên ṃ ăt đ́ât, tr̀ông cây hoa trên đó               , nhưng khi đ́ât dao             đ̣ ông ṃ anh th̀ i nh̀a xưở  ng ṣ âp h́êt, đ́ât nứ  t ra th̀anh ṃ ôt hố   d̀ai hay chôn vù       i t́ât c̉a             và lấp lại.       Ngừơi M̃ y ŕât th́ich số  ng ḍ

oc theo ćac sừơn nú  i, cho nên nh̀a ở   nh̃ ưng nơi đó   ŕât             ḿăc, nhưng lâu lâu con nghe TV nó  i l̀a ṭ ai ćac vù  ng ven nú  i đó   đ́a từ           trên cao rơi             xuố  ng l̀am ṣ âp nh̀a, đ́ât th̀ i trự ơt l̀am cho nh̀a c̃ ung trự ơt theo xuố  ng nú  i.         

   Nguyên nhân ǹao d̃ ân đ́ên thay đ̉ôi, chuỷên bíên củ                    a cá  c ḥiên tự ơng th̀ơi tíêt  trên?            Khoa ḥ oc có   th̉ê nhú  ng tay v̀ao gỉai th́ich ćac hị ên tự ơng trên hay không ?  Nhưng  thảm họa để lại thì rất là thảm thương có người thì chết,

có người th̀ i ḿât ngừơi thân, ḿât  nhà, có người thì bị tai nạn, ḅ ênh ṭ ât suố  t đ̀ơi, có người trở thành hai bàn tay trắng, bao nhiêu lòai đ̣ ông ṿ ât v̀a tḥ ưc ṿ ât ch́êt …            Làm sao ngăn chặn và đoán trước các hiện tượng thiên tai trên? Có cách

nào  chuỷên đ̉ôi đự ơc th̀ơi tíêt hay không?            Ṣ ư thay đổ  i củ  a ćac hị ên tự ơng trên g̣ oi l̀a ṣ ư vô thừơng củ  a th̀ơi tíêt , ṣ ư thay đổ  i  này là thất thường không theo một quy luật chung nào cả do đó không ai đứng đằng sau  lưng các hiện

tượng tai họa này, do đó   ćai vô thừơng ǹay có   t́inh vô ng̃ a .
----------------------- Page 5-----------------------

           Hỉêu r̃ o ṣ ư thay đổ  i vô thừơng củ  a th̀ơi tíêt như ṿ ây , để dễ dàng tu tập phù hợp với  đ̣ ăc tướ  ng củ  a m̀ inh th̀ i         Chúng ta nên chọn một nơi có khí hậu ôn hòa, ví dụ thân con được sanh ra từ Việt             Nam v̀a lớ  n lên ṭ ai Vị êt

Nam cho nên đ̃ a quen vớ  i kh́i ḥ âu nó  ng. Do đó   con th́ây             Vị êt Nam l̀a nơi phù   ḥ ơp cho vị êc tu h̀anh.        Phải biết giữ tâm bất động trước các biến cố lớn của thiên tai .        Khí hậu có lúc nóng lúc lạnh, lúc gió, lúc mưa, lúc nắng thì ta

phải biết điều thân             và tâm tùy thuận theo môi trường không nên phóng dật than vãn trách móc , mừ                            ng             r̃ ơ.        Chúng ta nên thông cảm cho những ai chưa hiểu rõ sự vô thừơng củ  a ṿ an ṿ ât v̀a              dùng lời nói dịu

dàng giải thích rõ cho họ hiểu biết . Chứ   không ph̉ai khi m̀ inh bíêt             r̀ôi th̀ i khinh chê ngừơi kh́ac. Thảo mộc:            Ṣ ư vô thừơng củ  a cây th̉ao ṃ ôc ŕât d̃ ê  th́ây đó   l̀a ṣ ư thay đổ  i củ  a th ân cây từ       lú  c  nảy mầm mềm yếu cho đến khi

trưởng thành cứng cáp , r̀ôi gìa ýêu g̃ ay ṃ uc            Lá cây từ chiếc lá nhỏ, phát triển to ra, xanh tươi, r̀ôi từ            từ  chuỷên sang v̀ang, co dúm lại rồi rụng xuống. Lá cây thì đa dạng có lá kim, có lá tròn, có lá dài, lá ngắn, có lá  hình này hình

khác đủ loại …             Trái cây thì lúc đầu nhỏ, xanh, sau đó   lớ  n d̀ân to ra thay đổ  i m̀au śăc cứ  ng ćap , khi ch́in th̀ i m̀êm, màu sắc đậm hơn rồi rụng xuống.            Có cây thì tán lá rộng nhiều tầng, có cây thì ít tán cao, có cây có dây leo , có

cây  thì không có dây leo, có cây thì rễ mọc dưới mặt đất , có cây thì rễ mọc từ trên phủ xuống, có cây thì thân to tròn, có cây thì thân nhỏ,v.v.            Có cây ṃ oc đự ơc ở   nướ  c ḷ ơ, có cây thì mọc được nước ngọt , có cây mọc dưới  bỉên. Có cây

mọc được trên cát , có cây mọc trên đất , có cây mọc trên đá,            Có cây leo dưới đất, có cây leo trên dàn , có cây bám theo đá, thân cây, có cây số  ng nh̀ơ v̀ao thân cây kh́ac…            Vỏ cây có loại trơn láng, có loại thì sần sùi, có loại nhăn

nhăn,v.v            Có loại có gai, có loại không có gai,…            V̀ê t́inh th̀ i có   ĺa m̀au xanh, có lá màu đỏ, màu tím, màu vàng, màu trắng  .            Có cây th̀ i ra hoa m̀au xanh , màu đỏ, màu vàng, màu tím, màu trắng…            Có cây thì rất bền

dưới nước, có cây thì bền dưới dạng khô, có cây thì dễ cháy , có  cây th̀ i d̉eo dai ch́ăc ch́ăn , có cây thì giòn dễ gãy ,…             Có cây thì tiết ra ch́ât d̉eo như cao su, có cây thì tiết ra nhựa như nhựa thông, có  cây th̀ i có   ch́ât d̀âu như cây d̀âu ,…    

        Có cây thì nhẹ, có cây thì rất nặng, có cây thì mềm , có cây thì dai            Có cây thì ra hoa, có cây thì ra trái, có cây thì không hoa không tŕai, có củ …            Có cây thì phải trồng bằng hạt , có cây thì trồng bằng rễ, có cây trồng bằng trái , có  

cây th̀ i tr̀ông b̀ăng thân cây , có cây trồng bằng củ , có cây trồng bằng mắt cây…            Có cây thì sống lâu hàng ngàn năm, có cây thì sống ngắn hạn .            Có loại sống trong bóng mát, có loại sống dưới ánh nắng mặt trời, có loại thích  ḥ ơp

vớ  i mù a đông, có loại thích hợp với mùa hè, có loại thích nóng, có loại thích ôn đới, có loại thì trồng mùa nào cũng được và bất kỳ  khí hậu nào…            Có cây cao, có cây lùn, có loại vừa.
----------------------- Page 6-----------------------

          Khi bó  n phân chăm só  c, tướ  i nướ  c, bảo vệ tốt, số  ng trong môi trừơng thụ ân ḷ ơi, không g̣ ăp thiên tai th̀ i cây tố  t xanh tươi ra hoa ḱêt tŕai .           Còn ngược lại không chăm sóc, đ́ât x́âu c̀ăn c̃ oi, thíêu nướ  c, thíêu b̉ao ṿ ê, khí hậu  x́âu,

ǹăm trong vù  ng ḥ an h́an thiên tai th̀ i cây s̃ e ḅ i ch́êt họ ăc ḅ i cḥ ăt l̀am g̃ ô , bị nhổ bỏ vì  ḿât m̃ y quang,… ńêu ǹăm lâu xuố  ng đ́ât th̀ i sẽ thành than, thành than đá và có thể thành  kim cương.           Ngày nay mọi loại thảo mộc đều nằm trong

kế hoạch của con người cho nên mỗi  loại thảo mộc có mục đích sử dụng riêng nên được chăm sóc, lai ṭ ao giố  ng, tr̀ông h̀ang  loạt, như tr̀ông rừ   ng tr̀ông ḍ oc bỉên , làm giấy, trái cây giống các loại để xuất khẩu hay  cung ćâp cho tḥ i trừơng ćac

th̀anh phố        . Nói chung dù sao đi nữa cũng không tránh được  ṣ ư thay đổ  i b́ât thừơng ćac duyên ̉anh hưở  ng đ́ên ṣ ư s anh dị êt củ  a ćac lòai th̉ao ṃ ôc.           Cây cỏ   l̀a s̉an ph̉âm củ  a thiên nhiên , thay đổ  i liên ṭ uc v̀a cḥ iu ṣ ư t́ac ḍ ung hay

̉anh  hưở  ng vô thừơng củ  a ṃ oi đìêu kị ên xung quanh . Ṿ ây th̀ i có   g̀ i ḷ a đâu m̀a ph̉ai chơi cây  kỉên, có hoa nào mà không t̀an, có cây nào mà không chết . Con th́ây khi ai th́ich tr̀ông  cây th̀ i c̃ ung ḅ i d́inh ḿăc v̀ao cây v̀ i ph̉ai luôn chăm só  c

tướ  i h̀ăng ng̀ay , đi xa th̀ i không  yên v̀ i không ngừơi chăm só  c . Vớ  i ḷ ai kh́i ḥ âu th̀ơi tíêt thay đổ  i vô thừơng th̀ i ńêu có   x̉ay  ra ṃ ôt ṿ u thiên tai đ̣ ông đ́ât th̀ i ćai thân c̀on khó   gĩ ư ñ ưa nó  i chi l̀a ćai cây .           Càng có dính mắc thì có vui có

buồn, có tham muốn và sân giận. Như Me con có    tr̀ông ṃ ôt cây tŕai h̀ông sau nh̀a . Do đó   ńêu Mẹ ở nhà thì Mẹ phải tưới, khi đi l̀am th̀ i ḍ ăn  con tướ  i. Trên cây có   ṃ ôt tŕai h̀ông khi mua cây v̀ê ḅ i con só  c ở   sau vừơn ăn ḿât th̀ i Ṃ e  cũng

buồn và có ý muốn tiêu diệt đặt bẫy con sóc . Chỉ vì cái thích trồng cây của mình thôi m̀a không c̀ân bíêt đ́ên ṣ ư số  ng củ  a bao lòai kh́ac . Không ch̉ i riêng con só  c thôi m̀a  nh̃ ưng cây kh́ac có   sâu , có sên ăn lá Mẹ cũng giết chứ không phải bắt

từng con một mà  đem ra chổ   kh́ac bỏ    .           Ba con th́ich tr̀ôn hoa Lan , cho nên m̃ ôi ng̀ay Ba tướ  i 2 l̀ân trưa v̀a chìêu. Ṃ ôt  hôm Ba đi công chuỵ ên nên v̀ê trưa tr̃ ê . Khi v̀ê Ba hỏ  i có   ai tướ  i cây cho Ba không ? Không ai tướ  i c̉a v̀a th́ê l̀a Ba

la lên gị ân đỏ   c̉a ṃ ăt .           Chỉ vì cái đẹp mà con người thường giết hại ćac lòai cây . Như Ṃ e ph̉ai thừơng  xuyên nhổ   cỏ   ph́ia sau nh̀a. R̀ôi cuố  i ng̀ay th̀ i than đau lưng. Nhưng khi con nó  i ṭ ai v̀ i  ng̀ôi nhổ   cỏ   nhưng Ṃ e không cḥ iu nghe

v̀a nó  i khi ng̀ôi th̀ i không đau m̀a ṭ ai v̀ i đứ  ng  nhìêu.           Nói chung khi ṃ ôt ngừơi có   l̀ong thương yêu chú  ng sanh v̀a ćac lòai th̉ao ṃ ôc th̀ i  không nên v̀ i ćai th́ich củ  a m̀ inh m̀a l̀am ḥ ai đ́ên ṣ ư số  ng ćac lòai ṿ ât kh́ac . Ṣ ư sanh dị êt  của

mọi loài là vô thường thì cứ để như vậy, có gì đâu mà ham thích chi cho dính mắc  phải lo lắng thêm làm cho tâm luôn phóng dật với mọi cảnh bên ngoài . V̀ ê con ngừơi:           Từ  h̀ inh d́ang bên ngòai, ta có   th̉ê th́ây không ai giố  ng ai c̉a dù   cho  2

ngừơi sanh  đôi.           Ṣ ư kh́ac nhau đó   đự ơc x́et k̃ y từ ng chi tíêt ta s̃ e th́ây như sau       V̀ê da th̀ i có   da v̀ang, da đen, da tŕăng, da đỏ          . Lúc nhỏ thì da mịn màng, lúc trung            niên th̀ i ch́ăc ḷ ai, càng lớn tuổi thì nhăn nheo, khô v̀a mỏ  ng

đi, đôi khi trên da c̀on            nổ  i s̀a cừ  đen lố  m đố  m m̀a lú  c sanh ra không có   .
----------------------- Page 7-----------------------

 V̀ê tó  c, lông có   ḍ ang cong, sóăn, th̉ăng, quăn t́it, có loại màu đen, màu nâu, màu       tŕăng, màu vàng nâu, vàng, bạch kim …Lúc nhỏ thì tóc lông mịn màng, càng lớn       tuổ  i th̀ i tó  c cứ  ng, màu tóc chuyển dần sang trắng và rụng .  V̀ê lông

m̀ay có   ḍ ang d̀ai , nǵăn, cong, th̉ăng, kéo lên, cụp xuố  ng, đ̣ ô d̀ai v̀a đ̣ ô ṛ âm       khác nhau. Lúc trẻ mềm mại, có hình dáng cong, dài, càng lớn lông mày ngắn lại       cứ  ng khô, thưa v̀a th̉ăng ra.  Có người thì có mắt tròn, có người có mắt

dài, có người mắt lé, có người thì bị       mù, có người thì mắt sáng.Con ḿăt lú  c nhỏ   th̀ i to tr̀on śang, càng lớn thì hiếp nhỏ       lại và mờ, phải đeo kính. Ḿăt lú  c khỏ  e th̀ i tŕăng đen, lúc bệnh thì đỏ chảy nước có       nhìêu gh̀en .  Mũi thì có dạng

mũi thẳng, cong, dọc dừ           a, b̀âu, thô, lép … Mũi lúc khỏe thì hồng       hào, lúc bệnh thì xanh xao, đỏ   hay tŕăng xanh . L̃ ô m̃ ui th̀ i ḷ ô ra, kín đáo, có loại       b̀âu, có loại thì ốm. Lúc trẻ thì tròn đầy đặn , càng lớn thì mũi to và dài ra, ít thịt       lại

và lòi xương sóng mũi, da m̃ ui th̀ i nhăn nheo có   nhìêu ńêp nhăn ngang ḍ oc.  Mị êng th̀ i có   mị êng tr̀on, nhỏ, to, dài, lớ  n, vuông, có loại cong lên có loại cụp       xuố  ng, có loại nằm ngang, có loại méo sang bên . Lúc trẻ thì miệng tròn đ̀ay đ̣

ăn,      lúc già thì khô khan, mé́ o méo.  Môi có   lọ ai d̀ay, mỏng. Lúc trẻ thì hồng hào  , càng già thì càng tím đen lại . Lúc       ḅ ênh th̀ i xanh xao, không śăc.  Răng có   lọ ai to, nhỏ, vuông, nhọn, hình chữ nhật, tŕăng, đen, vàng, có loại ngay       

nǵăn, có loại hô, móm vô, không ngay th̉ăng ćai sau , cái trước. Lúc nhỏ thì có đủ       răng, càng già thì rụng từ từ , không nhai đ̀ô ăn đự ơc, chỉ ăn các loại mềm hoặc       húp cháo.  Má thì lúc trẻ hồng hào, tươi có        thịt, lúc già thì hốp vô lòi

xương gò má ra.  Cổ   th̀ i lú  c tr̉e tr̀on tṛ ia, tươi t́ăn có   tḥ it đ̀ây, càng già thì da nhăn nheo và mỏng, lòi       gân ra như khú  c cây .  Ng̣ ưc lú  c tr̉e th̀ i tr̀on đ̀ây, ŕăn ch́ăc, càng già thì càng bỡ ra, x̣ ê xuố  ng như 2 quả bí       khô h́eo.  Chân, tay có  

 lọ ai to, nhỏ, nǵăn d̀ai. Lúc trẻ thì mạnh khỏe, ŕăn ch́ăc,càng lớn tuổi       thì yếu, run r̉ây, bị sụm không đi nổi phải chống gậy, ng̀ôi xe lăn .  Mông lú  c tr̉e th̀ i tr̀on đ̀ây, m̀êm ṃ ai, càng lớ  n tuổ  i th̀ i ĺep, khô, nhăn nheo.   V̀ê xương v̀a ćac khớ  p th̀

i lú  c nhỏ   m̀êm d̉eo dai, lúc trẻ thì rắn chắc, lúc già thì       lỏng lẻo, lão hóa và dễ gãy .  V̀ê mó  ng tay, móng chân thì mọc liên tục, lúc nhỏ thì móng mềm trong, càng lớ  n       thì móng trở nên dày và đục .  Phổ  i, gan, tim, ṃ ât, tḥ ân v̀a ćac ḅ ô

pḥ ân bên trong kh́ac lú  c tr̉e l̀am vị êc tố  t , càng       lớ  n th̀ i c̀ang sanh ra ḅ ênh, có cái thì bị cháy, có cái thì bị nám đen, có cái thì bị       ung thư, có cái thì bị có sạn, không đi tỉêu đự ơc, có cái thì đau nhói, có cái thì bị       lủng lỗ, có cái thì bị viêm

v.v  V̀ê ḿau th̀ i có   nhó  m ḿau O, nhóm A, nhóm B, nhóm AB. Khi ch̉ay ḿau th̀ i lú  c       đ̀âu ḿau đỏ   , sau ṃ ôt th̀ơi gian th̀ i ḿau đông ḷ ai v̀a đổ  i m̀au th́anh t́im đen .  Nướ  c tỉêu th̀ i có   lú  c v̀ang, có lúc thì trắng, có lúc thì tiểu ra máu .  Phân

th̀ i có   lú  c đ̣ ăc, có lúc lỏng, có lúc vừa. Có lúc màu vàng, có lúc màu đen, có       lúc màu đỏ, v.v
----------------------- Page 8-----------------------

 Cách đi có ngừơi đi nhanh, cḥ âm, hai h̀ang, th̉ăng h̀ang, bướ  c nǵăn, bướ  c d̀ai,      bướ  c m̃ ui chân xuố  ng trướ  c họ ăc đ̣ ăt gó  t xuố  ng trướ  c…  Cách ngồi thì có người ngồi thẳng lưng, cong lưng, khòm. Hai chân th̉ăng ra       trướ  c, hai

chân ngang nhau, hai chân ch́eo v̀ao nhau, hai chân ch̀ông lên nhau . Hai      tay ch̀ông lên nhau đ̉ê lên , hai tay xe v̀ao nhau , ńăm cḥ ăt nhau …  Cách đứng thì có người đứng hai chân ngang nhau , rông, hẹp, có người đứng chân       th́âp chân cao, hai

tay chó  ng ṇ anh họ ăc đ̉ê th ẳng xuống  Cách nằm có người nằm ngữa, ǹăm nghiêng th̉ăng chân , ǹăm nghiêng cong như       tôm, ǹăm ú  p, hai tay đ̉ê ng̣ ưc, hai tay xuôi ḍ oc theo thân, vác qua đầu, gác dưới       đ̀âu …      Ṣ ư kh́ac nhau như ṿ ây

k̉ê c̉a con ćai c̃ ung không giố  ng Cha M ẹ, làm cho ta thấy rõ  ṣ ư vô thừơng củ  a thân con ngừơi từ      lú  c sanh ra đ́ên khi ch́êt bíên đổ  i không ngừ      ng, lúc thì khỏe mạnh lúc thì ốm đau, lúc nhức chổ này lúc nhức chổ khác . Khi có   ḅ ênh  thì

có bệnh thì hết ngay, có bệnh th̀ i  1-3 ngày, có bệnh thì lâu hơn hoặc suốt đời.      Con ngừơi không th̉ê ǹao l̀am chủ   đự ơc ṣ ư bíên đổ  i ǹay v̀ i dù   có   muố  n không  ḅ ênh hay h́êt ḅ ênh, không g̀ ia hay không ch́êt th̀ i con ngừơi c̃ ung không l̀am

g̀ i đự ơc . Mọi hoạt động củ  a ćac cơ quan trong thân l̀a hòan tòan ṭ ư đ̣ ông h́êt v̀a hơi thở   c̃ ung  ṿ ây. Ta không th̉ê ra ḷ ênh cho chú  ng ngừ      ng đự ơc cho nên ćai thân ǹay đâu có   ćai g̀ i l̀a  của ta đâu.  Do đó   ṣ ư vô thừơng ǹay l̀a không

tŕanh khỏ  i .      Ta th́ây rằng vì không làm chủ các bệnh cho nên các cảm thọ đâu phải của ta .      Ngoài ra ta để ý rằng đầu óc con người luôn luôn khởi ý này đến ý khác . Ńêu ta  có kêu ngừng thì ý cũng không ngừng . Cho nên ćai tâm c̃ ung vô

thừơng v̀a không phải của ta.      Vì ý lúc khởi cái này, lúc khởi cái kia cho nên thân luôn luôn động hết làm cái  này đến làm cái khác cho nên các hành động cũng vô thường và không phải của ta .      Tưở  ng c̃ ung th́ê lú  c th̀ i ngh̃ i tưở  ng v̀ê qúa

khứ , lúc về tương lai cho nên tưởng  cũng vô thường và không phải của ta .       Áp dụng sự vô thường của cái thân vào đời sống giúp con ly được tâm tham ái  dục hay tâm dâm dục. Vì có quán sự thay đổi vô thường của các bộ phận trên thân như ṿ

ây m̀a con th́ây đự ơc ṣ ư nh̀am ch́an . Ńêu l̀a đ̃ a vô thừơng th̀ i ćai thân ǹay không  phải của ta, không ph̉ai củ  a ngừơi ta th̀ i con th́ây ham cho ai , chăm só  c trang đỉêm ćai  thân cho ai v̀a có   đự ơc g̀ i đâu v̀ i ćai thân kia cũng không phải của họ thì

ta dính vào  làm gì. Khi thân ḥ o ḅ i ḅ ênh th̀ i ta đâu có   giú  p đự ơc g̀ i. Cái thân mỏng manh đó hôm  nay khỏ  e, ngày mai gặp tai nạn bị tàn tật hay chết cũng là chuyện bình thường của  lụ ât vô thừơng v̀a nhân qủa thôi.      Ngoài ra con còn quán

xương trắng đối với người khác phái . Dù cho cái thân kia  có hình dáng hấp dẫn như thế nào thì cũng chết , hôi thú  i, thịt chảy ra, vòi ăn, chỉ còn  xương tŕăng rơi ṛ ung kh́ăp nơi. T́ât c̉a nh̃ ưng ćai hị ên nay trên thân ḥ o đ̀êu l̀a gỉa ṭ ao  tạm bợ  1

th̀ơi gian, r̀ôi c̃ ung ḅ i vô thừơng chi phố  i.      Dù cho họ có mặc quần áo, trang đỉêm như th́ê ǹao th̀ i c̃ ung ch̉ i tòan l̀a đ̀ô gỉa bao  che bên ngòai, chứ   ćai thân củ  a ḥ o c̃ ung đau có   cḥ ay thóat khỏ  i quy lụ ât vô thừơng .      Đứng trước sự vô

thường của cái thân thì tâm phải giữ bất động trước các cảm  thọ, không có   g̀ i ph̉ai ṣ ơ h̃ ai, rên la, lo ĺăng cho nó   c̉a v̀ i tḥ o l̀a vô thừơng v̀a không  phải của ta mà. Dù cho cái thọ không hết thì ta cũng hiểu cái thân này là vô thường , là  
----------------------- Page 9-----------------------

không ph̉ai củ  a ta th̀ i có   g̀ i đâu m̀a dao đ̣ ông, cái thọ này bây giờ có , nhưng sau khi  ch́êt th̀ i nó   s̃ e ḿât thôi. Và cảm giác đau khổ sẽ không còn .       Khi ḅ i ai chử   i ḿăng th̀ i tâm c̃ ung ph̉ai b́ât đ̣ ông v̀ i ćai thân ǹay có   ph̉ai củ  a ta đâu  mà

bảo vệ cho nó hay cho người thân làm gì .      Ńêu ćai thân ǹay không ph̉ai củ  a ta th̀ i tham đ́ăm v̀ao ṿ ât ch́ât cho ai ? Ăn chơi cho  ai ? Chạy theo nh̃ ưng ćam d̃ ô ḍ uc ḷ ac như ăn uố  ng ngủ   ngh̉ i phi th̀ơi , danh ḷ ơi cho ai ?      Và chấp vào những

kiến thức, hỉêu bíêt kinh nghị êm đ̉ê l̀am g̀ i, có lợi ích cho ai? Hay l̀a ch̉ i ṭ ao thêm b̉an ng̃ a ch́âp v̀ao l̀a củ  a m̀ inh m̀a gây thêm l̀ong t hù hận, đố   ḳ y, nghi ng̀ơ, v.v th́ich tranh lụ ân hơn thua vớ  i ngừơi kh́ac.      Ṿ ây ta h̃ ay số  ng nh̃ ân nḥ uc , tùy

thuận và bằng lòng để diệt cái bản ngã này . Số  ng  đú  ng giớ  i lụ ât củ  a Đứ  c Pḥ ât như v̀ê ăn ngủ   v̀a đ̣ ôc cư đ̉ê th́ây r̃ o t ừng tâm niệm ham  muố  n m̀a từ   lâu đ̃ a huân ṭ âp v̀ao v̀ i ch́âp ćai thân tâm l̀a có   tḥ ât củ  a m̀ inh . Có sống  đú  ng

như ṿ ây th̀ i ta mớ  i l̀am chủ   thân tâm d̃ ê d̀ang v̀a đ̣ at đự ơc nh̃ ưng g̀ i c̀ân đ̣ at củ  a  ṃ ôt ngừơi đ̣ ê tử   Pḥ ât hướ  ng tớ  i.  Các vật chất xung quanh :       Cái nhà lúc mói xây thì mới, sau ṃ ôt h̀ơi gian th̀ i lớ  p sơn bên ngòai ḅ ac đi, ngôi nhà củ

dần. Ńêu ḷ ơp ngó  i th̀ i ṃ ôt th̀ơi gian sau ph̉ai thay ngó  i mớ  i . Nhà bằng gạch thì  lớ  p xi măng tŕet từơng c̃ ung tạo thành vết nứt cả trong lẫn ngoài nhà. Các vật làm  b̀ăng śăt sau ṃ ôt thời gian sử   ḍ ung th̀ i đ̀êu ḅ i śet, gạch thì bị trầy, trên

từơng c̃ ung ṿ ây  bị trầy nứt và xi măng bong ra rớt xuống .       Bàn ghế tủ bằng gỗ thì sau một th̀ơi gian dù  ng cũng x̣ uc x̣ ich, không c̀on ch́ăc  ñ ưa, và bị lột các lớp dán ra hư hỏng.       Máy móc TV, cassete, tủ lạnh, máy giặt thì sau một thời gian

xài cũng phai màu , đó  ng ḅ ui, tíêng kêu th̀ i ̀ôn ̀ôn không c̀on yên ñ ưa, hư ḷ ăt ṿ ăt h́êt ćai ǹay đ́ên ćai kh́ac . M̃ ôi khi ṿ ây th̀ i ph̉ai tố  n tìên tố  n th̀ơi gian sử   a.      Xe ḿay th̀ i c̃ ung ḷ ôt c̣ ôc hư , vỏ, rụ ôt ḅ i m̀on, sên ḅ i gĩ an, đ̀en ḅ i đứ  t, th́ăng

ḅ i m̀on, d̀âu th̀ i củ   ph̉ai thay ćai mớ  i, xe ph̉ai rử    a, bugi ph̉ai thay. Đủ   thứ   ph̉ai lo. Xe mớ  i mua  v̀ê th̀ i c̀on đ̣ ep, xài qua một ngày thì sẽ thấy khác liền , giá trị cũng giảm ngay, có bán  lại trong ngày mua cũng không bán được giá cao .       

Qùân ́ao dù   cho có   đủ   m̀au th̀ i c̃ ung đ̉ê che thân , sau lớ  p gị ăt đ̀âu tiên th̀ i đ̃ a th́ây  củ rồi, vải co lại cho nên kích thước cũng thay đổi theo .       Máy in máy tính khi mua về thì thấy hay , nhưng sau đó   th̀ i c̃ ung nh̀am ch́an v̀ i d̃ ê  hư, không

bíêt x̀ai ṇ ap chương tr̀ inh sai th̀ i ḿay c̃ ung treo, xài một thời gian thì máy  trở   nên l̃ ôi th̀ơi, ḿât đi gía tṛ i ngay, chạy chậm khi nạp những chương trình mới vào , xài máy in thì mực cũng hết ,       Đị ên thọ ai di đ̣ ông th̀ i c̃ ung s̃ e c̃ u không ḥ ơp

th̀ơi, nghe không r̃ o, quăng tớ               i quăng  lui th̀ i ḿay c̃ ung tr̀ay, trố  c ćac nú  t b́âm ra…pin lú  c đ̀âu x̣ ac 3 tíêng l̀a đủ          , sau ṃ ôt th̀ơi  gian ph̉ai x̣ ac 4-5 tíêng mớ  i đủ   dù  ng…      Xe hơi th̀ i cḥ ay ṃ ôt ng̀ay s̃ e th́ây ḅ i ḅ ui đó  ng v̀a c̃ u

ngay , muố  n cho mớ  i th̀ i ḷ ai  phải rữa xe, xe cḥ ay ṃ ôt th̀ơi gian th̀ i ph̉ai thay ćai ǹay ćai ṇ o như d̀âu , đ̀ô ḷ oc, xăng  thì hao tốn nhiều. Khi cḥ ay xe ngòai đừơng d̃ ê va cḥ am vớ  i ćac xe kh́ac ḅ i tr̀ay , bị  mố  p s̃ e l̀am ḿât gía tṛ i ngay. Còn lỡ

gặp tai nạn thì chỉ còn một đống sắt. Khi ḅ i hư  b́ât cứ   ćai g̀ i m̀a xe không nổ   ḿay đự ơc th̀ i không bíêt l̀am sao ḱeo tớ  i tị êm m̀a sử             a . Trướ  c khi đi chơi hay sau khi đi v̀ê th̀ i ph̉ai tố  n th̀ơi gian qúet ḍ on, lau chù                 i bên trong  xe

v̀a r̃ ưa xe…
----------------------- Page 10-----------------------

     B́ât cứ   ṿ ât g̀ i theo th̀ơi gian đ̀êu từ    từ  củ   d̀ân v̀a hư họ ai . Khi hư họ ai th̀ i l̀am cho  ta nhứ  c đ̀âu ph̉ai lo t̀ im ćach sử     a, tố  n th̀ơi gian lo cho nó     . Làm mất đi thời gian thanh  thản của thân tâm. Do đó   không có   ṃ ôt ṿ ât g̀ i t̀ôn ṭ ai thừơng

h̀ăng c̉a. Nghĩ đến như  ṿ ây th̀ i tâm con c̀on tham muố  n nh̃ ưng thứ   vô thừơng đó   l̀am g̀ i ñ ưa, sau ṃ ôt th̀ơi  gian th̀ i c̃ ung th́ây ch́an t́ât c̉a .  Con ch̉ i th́ich đ̀ơi số  ng củ  a ngừơi tu h̀anh thôi không  có gì cả chỉ ba  y  một bát , tâm h̀ôn phóng

khóang như hư không.      Bíêt r̃ o ṣ ư vô thừơng củ  a ćac ph́ap cho nên cụ ôc số  ng củ  a con ŕât đơn gỉan , không sở   hử  u ṃ ôt ṿ ât g̀ i, không sở   h̃ ưu nh̀a, con ch̉ i sở   hử  u ṃ ôt míêng đ́ât ở   VN, nhưng con  đ̃ a nó  i vớ  i ṃ oi ngừơi khi b́an

được tiền thì đưa cho Mẹ con hết, con không c̀ân g̀ i c̉a  không sở   h̃ ưu xe, không có   TV,  con ch̉ i có   ṃ ôt ḿay t́inh đang dù  ng, sau ǹay khi c̀ân  đi con c̃ ung đ̉ê ḷ ai cho Ṃ e x̀ai, còn Mẹ không xài thì tìm ai đó cho, còn không thì vứt  bỏ. Khi c̀ân đi

đâu con ch̉ i c̀ân 3 ḅ ô qùân ́ao l̀a đủ           . Qùân ́ao th̀ i con ch̉ i ṃ ăc nh̃ ưng ḅ ô  c̀ân ṃ ăc, có bộ đã mặc nhiều năm rồi mà vẫn chưa thấy hư cho nên cứ mặc tiếp . Còn  nh̃ ưng ḅ ô mớ  i do ngừơi kh́ac cho th̀ i cứ   đ̉ê đó       , con không xài tới.

Vì mọi người thấy  con ṃ ăc đ̀ô c̃ u hòai cho nên ḥ o mua ćai mớ  i nhưng con đâu có   th́ich ṃ ăc đâu , nhưng  con ngh̃ i cứ   nḥ ân v̀ i ḥ o đ̃ a mua r̀ôi, nói không nhận thì họ buồn, còn mặc hay không  là quyền của con . Dép, giày thì m̃ ôi thứ   ṃ ôt

đôi. Thiên nhiên       Sông, suố  i, núi, ao, h̀ô l̀a nh̃ ưng s̉an ph̉âm củ  a thiên nhiên .       Sông suố  i ao h̀ô th̀ i c̃ ung có   lú  c c̣ an, lúc sâu, lúc hẹp lúc rộng, nướ  c th̀ i có   lú  c đ̣ uc  lúc trong.      Núi thì dù cho to lớn vĩ đại thì cũng bị mòn dần bởi

nước mưa và gió theo thời  gian, các tảng đá lớn trốc ra và rơi xuống. Đất sạt lỡ và trôi dạt đi theo sườn núi.       Có các núi xuất hiện nỗi lên giữa biển, r̀ôi từ          từ  cao d̀ân lên .Có núi thì biến mất  chìm xuống từ từ vào lòng biển.      Bỉên c̃ ung

có   đ̣ ô ṃ ăn kh́ac nhau       Sông l̀a sông, núi là núi, suố  i l̀a suố  i. Dù cho cảnh vật như thế nào thì cũng không  chạy khỏi quy luật vô thường, mùa xuân hoa trổ kháp nơi, mùa hè thì ńăng hoa ṛ ung, cỏ khô, mùa mưa thì ướt át, ng̣ âp ḷ ut kh́ăn nơi,

mùa đông thì băng giá, lạnh lẽo, rét  buố  t, cây ṛ ung h́êt ĺa như ch́êt , cảnh vật điêu tàn như không có sự sống. Và cứ thế chu  kỳ 4 mùa thay đổi liên tục.      Th́ây đự ơc ṣ ư vô thừơng củ  a thiên nhiên con c̃ ung ch́an v̀a không c̀on ham th́ich  đi du ̣lich

nướ  c ǹay nướ  c kia, hay nơi ǹay nơi kia ñ ưa . Vô thừơng trong đ̀ơi số  ng:      Trong đ̀ơi số  ng h̀ăng ng̀ay có   bíêt bao nhiêu hị ên tự ơng vô thừơng m̀a ta t h́ây, nhưng đố  i vớ  i v̀ai ngừơi th̀ i ngừơi ta cho đó   l̀a hên, là may mắn, kỵ tuổi nhau hay

 xuôi x̉eo…Bở  i v̀ i ṃ oi chuỵ ên x̉ay ra ngòai ṣ ư gỉai th́ich củ  a con ngừơi . Ví dụ :      Hai ngừơi yêu nhau , cướ  i nhau, sau đó   ṃ ôt th́ang ly ḍ i .       Sau khi cướ  i nhau cụ ôc số  ng củ  a anh cḥ i sung tú  c hơn , công vị êc th̀ i trôi ch̉ay, thăng quan,

tíên chứ  c, làm ăn khắm khá mua xe, xây nh̀a…      Hai ngừơi yêu nhau bao lâu ch̉ i ch̀ơ cướ  i thôi th̀ i đù  ng ṃ ôt ćai cô họ ăc ch̀ang có    bạn mới và họ phải chia tay.      Hai c̣ ăp ṿ ơ ch̀ông khỏ  e ṃ anh, đ̉e ra con ćai có   ḅ ênh ṭ ât nguỳên hay

con ćai ḅ i tâm  th̀ân, ḅ ênh đao,…
----------------------- Page 11-----------------------

     Hôm nay số  ng ngh̀eo lo từ         ng b̃ ưa ăn , ngày mai trúng số mua nhà mới .      Hôm nay gìau có        , ăn sung, ṃ ăc sướ  ng không ph̉ai đi l̀am. Ṿ ây m̀a đ́ên  80 tuổ  i th̀ i  bị sạt nghiệp, phải đi làm kiếm ăn.      Ṃ ôt đứ  a b́e tr̉e ṃ anh khỏ  e,

chỉ sơ ý ngã cầu thang, sau đó   trở   nên t̀an ṭ ât ḿât tŕi  suố  t đ̀ơi.      Ṃ ôt ngừơi đang khỏ  e ch̉ i c̀ân đ̣ ôt ng̣ ôt lên ḿau , đứ  t ṃ ach máu não, hôn mê, b́ât  tỉnh …      Ṃ ôt ngừơi đang yêu đ̀ơi số  ng ḥ anh phú  c, ngày mai tự tử chết .      Ṃ ôt chíêc

xe mớ  i mua, chỉ cần một tai nạn là biến thành đống sắt vụn .      Ṃ ôt căn nh̀a mớ  i xây, ai c̃ ung khen, ṿ ây m̀a năm sau nh̀a ḅ i lú  n , nghiêng, từơng ḅ i  nứ  t.      Hôm nay đang số  ng an l̀anh , ṿ ây m̀a ch̉ i c̀ân ṃ ôt ṿ u thiên tai (sóng thần, lũ lụt,

gió bão, mưa to gió   lớ  n, đ̣ ông đ́ât, núi lửa) t́ât c̉a trở   v̀ê con số   không.      Bóng đèn đang sáng thì bị đứt bóng .       Cái TV hôm qua xem tố  t, tụ nhiên hôm nay không lên hình nữa. ( tương ṭ ư như tủ    lạnh, máy móc trong nhà)      Hôm nay th́ây

có    2 ngừơi ṃ ôt khỏ  e, ṃ ôt ố  m ýêu . Ṿ ây m̀a ḿây th́ang sau ngừơi  khỏe thì chết, còn người ốm yếu thì vẫn còn sống .      Hôm nay khỏ  e, ngày mai bệnh .      Bình thường đi làm mất  10’, nhưng hôm nay ḳ et xe có   th̉ê ḿât ñ ưa tíêng .       

Cũng cùng một giống gạo mà tháng này ăn ngon , tháng sau ăn không ngon .       Cùng một quán ăn và một món ăn nhưng mỗi lần ăn thì khác nhau về khẩu vị.      Hôm nay đi l̀am, ngày mai được xếp mời lên cho nghỉ việc .      Hôm nay c̀on l̀a công

nhân , ḿây th́ang sau đ̃ a l̀a ćâp trên củ  a ngừơi kh́ac .      Hôm nay ngủ   ́it, ngày mai ngủ nhiều .      Hôm nay ăn ́it, ngày mai ăn nhiều.      Hôm nay nó  i không th́ich đi ṽ ung t̀au , nhưng ng̀ay mai ḷ ai quýêt đ̣ inh đi .      Hôm nay nó  i th́ich vị êc v̀ay, l̀ân

sau g̣ ăp ḷ ai th́ây ḥ o than v̀ê công vị êc .      Hôm nay th́ich ngừơi ǹay, ngày mai chê bai , trách cứ người đó.      Đi siêu tḥ i mua hàng, khi th̀ i quýêt đinh mua ćai ǹay, khi th̀ i không muố  n mua  ñ ưa.       Sáng hứa với bạn là chiều đi chơi với bạn, chìêu

g̣ oi ḷ ai nó  i vớ  i ḅ an l̀a ḅ ân không  đi đự ơc.      Ngày hôm nay tu tập tốt , ngày hôm sau tu tập không tốt .       Tu vị ên hôm nay b̀ inh an , ngày hôm sau có nhiều chuyện xãy ra .      Khi đ́ên tu vị ên th̀ i ngh̃ i s̃ e ở   lâu, nhưng ch̉ i sau  1 tùân l̀a muố

 n v̀ê r̀ôi.      Khi v̀ê nh̀a r̀ôi th̀ i ḷ ai muố  n quay ḷ ai v̀ao tu vị ên .      Khi ng̀ôi tu th̀ i tưở  ng nhớ   ḅ an b̀e, nhớ   nh̃ ưng ngừơi quen, nhớ   từ         ng l̀ơi nó  i củ  a ḥ o, từ ng ṣ ư vị êc x̃ ay ra khi xưa, từ    ng tr̀o chơi lú  c nhỏ   , từ ng ṭ ât x́âu ́ac,v.v       

Cùng một việc lúc đầu thì hiểu theo một khía cạnh, sau ṃ ôt th̀ơi gian th̀ i hỉêu theo  khía cạnh khác.      Đ̣ oc śach l̀ân đ̀âu th̀ i hỉêu theo ṃ ôt ý      , đ̣ oc thêm th̀ i s̃ e hỉêu thêm nh̃ ưng ý   mớ  i, có  khi tŕai ngự ơc vớ  i ćai hỉêu ban đ̀âu .      Làm việc từ

thiện có khi thấy thiện , nhưng bíêt đâu ḷ ai l̀a ́ac.
----------------------- Page 12-----------------------

          Ŕât nhìêu chuỵ ên vô thừơng x̃ ay ra trong đ̀ơi số  ng h̀ăng ng̀ay con th́ây không th̉ê       lị êt kê h́êt đự ơc. Con ch̉ i bíêt r̀ăng ṃ oi ph́ap l̀a vô thừơng nên không ch́âp trướ  c,      không suy t́inh trướ  c v̀a không mong đ̣ ơi ṃ ôt chuỵ ên g̀ i c̉a . Con

ch́âp nḥ ân v̀a b̀ăng       lòng tất cả, không than phìên, không phân t́ich tŕach cứ             , không ṿ ôi ṽ a h́âp t́âp l̀am cho       tâm b́ât an ñ ưa.           Có chuyện gì không tốt xãy ra con chỉ nghĩ đó là nhân quả thôi và sẵn sàng xã bỏ       không tŕach cứ   

ai v̀a không tŕach cứ   m̀ inh . Và còn biết ơn hoặc thương ngừơi kh́ac       chứ   không gị ân, không đ̉ê ḷ ai trong tâm b́ât k̀y ṃ ôt cơn gị ân ǹao v̀ i con th́ây tâm Từ                    Bi đ̃ a xó  a đi nh̃ ưng ́ac ph́ap đó   r̀ôi.           Chuỵ ên g̀ i đ́ên th̀ i tù  y thụ ân

h́êt . Ai nó  i g̀ i th̀ i tù  y thụ ân v̀a tôn tṛ ong ngừơi đó ,      không c̃ ai ḷ ai, không tranh lụ ân đú  ng sai. Có như vậy nhiều khi con thấy con cũng học       đự ơc nhìêu đìêu mớ  i từ   ṃ oi ngừơi.      Ḱêt lụ ân:           Vạn vật trong vũ trụ này đều thay đổi

không ngừng và chịu chung một quy luật vô       thừơng, không ṿ ât g̀ i l̀a thừơng h̀ăng c̉a, lớ  n như nú  i c̃ ung m̀on, nhỏ như hạt cát thì       cũng phân hóa.           Vạn vật bị ảnh hưởng của các điều kiện trong môi trường cho nên không ngừng       

tương t́ac nhau, phân r̃ a hay ḱêt ḥ ơp ṭ ao ra nh̃ ưng s̉an ph̉âm mớ            i liên ṭ uc. Và cứ thế       vạn vật cứ sanh diệt liên tục. Ṣ ư thay đổ  i ǹay không th̉ê ǹao do ṃ ôt đ́âng ṭ ao hó  a ǹao       làm cả mà chỉ do tự các vật tác động vào nhau mà có

sanh ra cái mới , còn cái cũ thì bị       dị êt.           Con th́ây khi bíêt đự ơc ćac ph́ap l̀a vô thừơng th̀ i tâm con nh̀am ch́an t́ât c̉a ćac       pháp thê gian, k̉ê c̉a ćai thân ǹay v̀a con muố  n tu h̀anh cho xong đ̉ê số  ng có   ́ich cho       mọi người. Còn sống

mà để hưởng thụ cho bản thân thì con thấy con đang lừ a dố  i       con.           Dù sao đi nữa con vẫn cố gắng nhớ lời Thầy dặn xã tâm cho sạch . Con s̃ e cố   ǵăng       áp dụng những bài học này vào đời sống và kiên quyết mạnh dạn từ bỏ mọi

ham       muố  n, mọi dục lạc và các ác pháp .  

LỜI KHUYẾN KHÍCH
Con nên tiếp tục làm cho đủ 16 bài Chánh Tri Kiến, vì con là người đã từng tu tập tập xả tâm, nên bài con làm rất hay đầy đủ ý nghĩa. Làm bài tức là tu tập Định vô lậu đấy con ạ! Làm bài tức là triển khai tri kiến giải thoát. Cho nên tự làm bài con đã xả tâm và ly dục ly ác pháp rất nhiều. Hãy cố gắng làm bài cho dủ con ạ!!!